Người tình tuyệt vời

Chương 12
Ăngtoan thực tình không dám trông mong rằng Đôn Pêđrô khỏi mà không bị biến chứng, vì với một vết thương nghiêm trọng như vậy, phải luôn thấy trước được rằng sự ứ đọng của các loại dịch sẽ gây ra sốt. Nhưng khi thấy đã qua mấy ngày mà tình trạng của hầu tước chỉ xấu đi, anh cho rằng phải có vấn đề khác với sự phản ứng bình thường.
Anh xem xét vết thương cực kỳ cẩn thận. Sẹo đã gần hình thành hẳn nhưng dưới phổi phải có một chỗ phồng đội sườn nhô lên và làm phồng chỗ lõm thường thấy ở khoang liên sườn.
Anh băng lại cẩn thận nhưng băn khoăn lộ ra mặt.
- Có biến chứng hay sao? ?" Luxia hỏi, mắt lo âu.
- Có đấy, thưa cô. Tôi sẽ vẽ cho cô xem, như thế tôi dễ giải thích mà cô cũng dễ hiểu hơn.
Anh lấy một cục than đã tắt trong lò sưởi và phác hoạ rất nhanh trên một tờ giấy trắng một bộ ngực trông rõ những đường sườn và đường viền của phổi.
- Tôi không ngờ rằng anh vẽ được như thế đấy, ?" cô gái nói.
- Đã có lúc tôi tưởng mình sẽ thành hoạ sĩ đấy, thưa cô. Nhưng thôi, cô trông đây.
Anh chỉ chỗ vết thương ở trạng thái ban đầu:
- Dao đã đâm vào ngực từ chỗ này và xuyên vào trong khoang màng phổi được cấu tạo bởi phổi và màng phổi bao quanh. Nhu mô phổi cũng có thể bị đâm thủng ở chỗ dưới này vì như thế nên máu và các chất dịch đã tiết ra và đọng lại trong khoang màng ở phía dưới đáy phổi.
- Có phải anh sợ chỗ ấy sẽ gây ra xung huyết bên trong không?
- Đúng, nhưng như thế chưa nghiệm trọng bằng điều tôi sợ. Máu và các chất dịch bị hãm ở đây hình như đang bị hoại, do đó sinh ra sốt và mê man. Trạng thái ấy gọi là tràn dịch màng phổi.
- Nhưng tại sao các chất dịch ấy không chảy ra từ chỗ đao đâm?
- Tôi bắt buộc phải khép kín vết thương để không cho không khí vào. Bây giờ lớp thịt tái tạo dưới da đã đây rồi, không có lối thoát ra nữa.
Cô nhìn bức vẽ:
- Anh đã thấy những trường hợp như thế này chưa?
- Có, nhưng ít. Bác sĩ Vêdan, chính ông ấy, đã miêu tả được nhiều trường hợp khác nhau.
- Bây giờ anh sẽ làm như thế nào?
Vấn đề này làm Tôniô băn khoăn đã mấy hôm, từ khi anh nghi có hiện tượng tràn dịch màng phổi.
- Chỉ có thể có hai giả định. Một là chờ đợi, hy vọng, đồng thời cầu chúa cho người bị thương có đủ sức để có thể vượt qua tác hại do sự tích tụ độc tố gây ra.
- Nhưng ông ấy mỗi lúc một yếu đi. Ngay tôi cũng thấy rõ.
Ăngtoan buồn rầu gật đầu:
- Giả định nữa là mở một chỗ mới ở ngực để thấm khô dịch. Việc đó gọi là phẫu thuật.
Luxia trợn tròn mắt:
- Nhưng liệu bệnh nhân còn sống được sau những phẫu thuật như thế không?
- Có những người sống chứ. Độ một nửa.
- Đôn Pêđrô có thể chịu đựng được không?
- Tôi cho là được. Nhưng tôi chắc chắn rằng nếu không mổ ông ta sẽ chết.
Luxia rùng mình:
- Thật khủng khiếp, Tôniô ạ! Tất cả chỉ vì tham vọng và tính biển lận của những kẻ muốn chiếm lấy thứ họ không có quyền. Tại sao mọi người lại không tốt? như anh?
- Tôi không xứng đáng lời khen ấy. Hai hôm trước tôi đã giết một người, ?" anh nói và cúi đầu xuống.
- Hắn đáng chết. Vì hắn là kẻ giết người.
- Chúng ta có quyền gì mà phán xử? Nếu cô và Giăng đã giải thích đúng thì một mục sư, một người phụng sự Chúa đã cử hắn đến đây.
Anh quay lại nhìn cô, mắt anh u ám:
- Từ thuở thơ ấu, tôi đã được rèn luyện để tuân theo định luật của Chúa. Tôi đã có lúc, ở một mức độ nào đó, cho rằng cái chết của anh tôi là đúng vì anh đã phạm vào luật ấy? Thế mà trong mấy tháng tôi đã giết chết một người và gần như giết chết một người khác? Điều nghiêm trọng hơn cả là, đối với cả hai người ấy, tồi đều giết có ý thức.
Cô rùng mình và nắm chặt hai bàn tay vào nhau:
- Ôi! Tôi vô cùng mong muốn rằng anh đã diệt được tên giáo sĩ Phêlíp Xăngtốt ghê gớm ấy.
- Bây giờ thì. ?" anh lơ đãng nói, ?" tôi đang sắp sửa nắm trong tay tính mệnh của một người khác nữa.
- Người mà anh định cứu sống!
- Phải, đúng như thế. Nhưng mọi sự đều quá phức tạp. Một người có quyền giết người khác trong bất cứ trường hợp nào không?? Tôi không biết, Luxia ạ, tôi không biết nữa?
Anh hất vai như để vứt cái khối buồn nặng nề đi.
- Tôi nghĩ rằng hãy để cho số phận quyết định. Cô mời giúp Hoàng hậu đến để bà cho ý kiến, nếu bà có thì giờ.
Hoàng hậu đến ngay nhưng bà có thể giúp được gì cho Ăngtoan trong tình trạng tiến thoái lưỡng nan khốc liệt này? Sau cùng, anh hỏi:
- Ai là họ hàng gần nhất của hầu tước Đơ Grigianva?
- Đôn Raphaen Grigianva, cháu trai và người thừa kế của ông ấy.
- Nhưng thưa Hoàng hậu, ?" Luxia phản đối. ?" Ông Raphaen là?
Hoàng hậu quàng tay qua vai người nữ cận thần của mình:
- Đúng đấy em ạ. Raphaen thuộc số những người không muốn điều gì tốt cho ta, tuy vậy, trong trường hợp nghiêm trọng này cần phải hỏi ý kiến ông ta. Ta sẽ cho người đưa tin cho ông ta.
Khi Hoàng hậu đi khỏi, Luxia nói rõ ý của cô:
- Tôi không hiểu nổi quyết định của Hoàng hậu. Trên đời này không có gì làm cho Raphaen dễ chịu bằng thấy chú hắn chết. Chắc chắn hắn sẽ từ chối không cho phép nếu hắn chắc chắn rằng không mổ ông Pêđrô sẽ chết.
- Đa số thầy thuốc ở Tây Ban Nha cũng sẽ phản đối, ?" Tôniô thừa nhận. ?" Cho đến nay, ít nhà ngoại khoa đã tiến hành việc ấy thành công.
- Vậy thì hắn sẽ để cho chú hắn chết. Anh có thể chắc chắn như thế trước đi. ?" Luxia chán nản nói.
- Có lẽ Đôn Raphaen không đến nỗi xấu xa như người ta nói về hắn?
- Hắn còn xấu hơn là anh có thể tưởng tượng. Tôi biết hắn sẽ chiếm lấy ưu thế. Anh thật là?
Cô cắn môi và im lặng. Ăngtoan tiếp lời cô không một chút mếch lòng:
- Cô muốn nói rằng tôi ngốc nghếch về cách xử thế trong xã hội chứ gì?
- Đúng, phải đấy! Anh hẳn phải biết như thế chứ, Tôniô ạ.
Anh cúi chào:
- Cô đã tặng tôi một lời khen vô cùng đẹp đẽ.
Mắt Luxia như toé lửa:
- Trời! Chúng ta lại bắt đầu cãi nhau rồi! Tại sao chúng ta lại cứ phải cãi nhau nhỉ?
- Tuổi trẻ nóng nảy trước sự chậm trễ của người lớn tuổi, ?" anh nói vì không cưỡng lại được ý muốn trêu cô để nhìn cô nổi cơn sấm sét.
- Ông cũng chẳng hơn tôi bao nhiêu tuổi, ông bác sĩ ạ, ?" cô phật ý nói.
Ăngtôniô đưa tay nâng cằm cô lên, nhìn vào trong cặp mắt sẫm của cô, ngắm vẻ đẹp hoàn hảo của khuôn mặt đang ửng đỏ. Sự hấp dẫn của đôi môi đẹp và mọng rất gần môi anh. Bỗng nhiên anh thấy muốn hôn cô, cảm giác ấy mạnh đến nỗi làm anh sợ hãi. Nhưng Luxia đã quay đi và nói một cách chế giễu:
- Cẩn thận đấy, ông tu sĩ! Ông sẽ mắc lỗi bây giờ. Hãy nhớ đến người tình tuyệt vời của ông.
- Cô có cần phải tàn ác như thế không, Luxia? ?" anh nói, tâm hồn bị tổn thương sâu sắc.
Cô không trả lời nhưng trên khuôn mặt tươi cười của cô có vẻ hài lòng một cách trêu ngươi khi cô đến ngồi gần bên lò sưởi với lấy chiếc khung thêu và bắt đầu điềm đạm đâm kim.
Chỉ sau một thời gian ngắn, Đôn Raphaen đã xuất hiện ở phòng ông chú. Người bé nhỏ, da ngăm nâu, chàng công tử diện theo mốt mới nhất, cố làm cho người cao thêm bằng những gót giày kiểu Pháp cao và nhọn. Mũ nồi nhung đen điểm một chiếc lông trắng vui tươi trên chỏm phần còn lại của y phục là sự xen kẽ khéo léo giữa trắng và vàng. Áo choàng ngắn đính cổ lông chồn và các lon bằng chỉ vàng, và theo thói quen của các chàng trai Tây Ban Nha lịch sự thời ấy, một thanh kiếm và một con dao găm lủng lẳng ở cạnh sườn.
Ăngtoan ngạc nhiên và lo lắng. Đôn Raphaen hỏi.
- Tôi đây. ?" Ăngtoan cúi chào.
- Tôi là Đôn Raphaen Grigianva. Có lẽ ông đã biết bác sĩ Giuăng Anvarê rồi, ông là thầy thuốc riêng của tôi. Còn đây là bác sĩ Ooctêga.
Ăngtoan lịch sự chào cả hai người:
- Xin chào hai ông.
Đôn Raphaen đem thầy thuốc đến không có gì lạ, đáng lo hơn là một trong hai người lại chính là bác sĩ Anvarê. Dù sao thì cứ nói thẳng tuột ra vẫn hơn.
- Có lẽ ông có điều muốn cho tôi biết về chú tôi, hầu tước Đơ Grigianva? Đôn Raphaen nói.
- Chú ngài rất nặng. Tôi cho rằng cần phải mổ.
Đôn Raphaen tỏ vẻ ngạc nhiên.
- Thế ư?
Hầu như ở khắp nơi, vấn đề mổ xẻ đều là điều mới lạ, ở Tây Ban Nha, người ta không bao giờ chữa bệnh theo phương pháp ấy.
- Ông định tiến hành loại phẫu thuật nào? ?" Anvarê tỏ vẻ quan trọng hỏi.
- Phẫu thuật do tràn dịch màng phổi. Nhưng mời các ông lại gần đây mà xem bệnh tình hầu tước.
Khám nghiệm của các thầy thuốc Tây Ban Nha hời hợt lạ lùng. Sau đó, Ăngtôniô cầm tờ phác hoạ anh đã vẽ cho Luxia và nêu cho họ những dấu hiệu làm anh đi đến kết luận là tràn dịch màng phổi.
- Ông trình bày giỏi lắm, bác sĩ ạ. ?" Ooctêga nhiệt tình tán thành.
- Phẫu thuật này có nguy hiểm không? ?" Raphaen băn khoăn hỏi.
Hắn đứng thật xa giường với tâm trạng rõ ràng là chán nghe câu chuyện ấy.
- Rất nguy hiểm.
- Nếu tôi không cho phép mổ thì sao?
- Tôi chắc rằng chú ngài sẽ chết.
- Vậy thì không có gì phải lựa chọn hướng này hay hướng khác nữa, ?" người cháu nói giọng quyết định. ?" Coi như thế là giải quyết xong vấn đề.
- Ông ấy chắc chắn sẽ chết nếu không mổ, ?" Ăngtoan nói. ?" Nhưng nếu mổ thì may ra còn có hy vọng.
- Đó là ý kiến của ông phải không, ?" Đôn Raphaen hách dịch nói. Rồi hắn quay lại phía hai người thầy thuốc: ?" Còn các ông, các ông nghĩ thế nào?
Anvarê nhìn Đôn Raphaen và Ăngtôniô thấy rõ anh chàng vô duyên ấy gật đầu ra hiệu. Khi viên bác sĩ nói, giọng hắn ngọt xớt và tỏ vẻ muốn thuyết phục.
- Ồng đã biết rõ rồi, bác sĩ Xecvêtut ạ, chúng tôi không dễ dàng dùng phương pháp phẫu thuật ở Tây Ban Nha như các ông ở nước Ý đâu. Tôi cho rằng cần xem xét bệnh nhân cẩn thận.
- Đi thôi, các ông ?" Đôn Raphaen nóng ruột giục. ?" Chúng tôi sẽ cho ông rõ quyết định của chúng tôi sau, bác sĩ Xecvêtut ạ.
Và ba người nối gót nhau đi ra, Ăngtôniô đứng sững, như ngừng thở trước hành vi quá thiếu lễ độ như vậy.
Anh vẫn còn thịnh nộ khi Luxia trở lại:
- Đấy, anh thấy chưa, tôi đã biết chắc mà, ?" cô nói ?" Đôn Raphaen mong cho chú hắn chết nên sẽ không cho phép anh mổ và cứu chữa cho ông ấy. Tuy nhiên, quyết định ấy không thể chấp nhận được.
- Có điều gì ngay thẳng trong thế giới này không nhỉ? ?" Ăngtôniô cay đắng hỏi.
- Tôi bắt đầu tin rằng không.
Nhưng Ăngtôniô và Luxia cả hai người đều lầm về việc Đôn Raphaen Grigianva, vì lúc gần tối thì có tin đến cho phép Ăngtôniô tiến hành phẫu thuật. Bác sĩ Anvarê và Ooctêga chỉ xin tham dự vào sự kiện lạ lùng này.
Ăngtôniô đọc thư rồi đưa cho Luxia và Giăng.
- Điều này đáng ngạc nhiên thật, ?" anh nói. ?" Hai người nghĩ thế nào?
Giăng cau mày:
- Có điều gì tồi tệ trong việc này đây. Tôi biết bọn đểu cáng này mà.
- Sao thế, Tôniô nhỉ? Chúng mình đã chắc họ từ chối kia mà.
Ăngtoan gợi ý:
- Chả lẽ Đôn Raphaen hy vọng rằng mổ là phương pháp cơ bản nhất để đảm bảo cái chết của hầu tước. Họ ít làm phẫu thuật ở Tây Ban Nha nên kết luận như thế rất tự nhiên thôi.
- Nhưng cấm mổ cũng sẽ đi đến kết quả như thế?
- Tôi cũng có nghĩ đến điều ấy. Thôi được (Ăngtoan nhún vai), không lâu nữa chúng ta sẽ biết rõ. Tôi sẽ sửa soạn dụng cụ để có thể sẵn sàng ngay sáng mai. Cậu đi lấy hộ mình hộp dụng cụ để ở quán ăn được không, Giăng?
Giăng vội vàng đi lấy hộp đồ quý báu. Khi trở về mặt anh ủ rũ.
- Mình đã khám phá ra lý do của lòng tốt bất ngờ ấy rồi? Đôn Raphaen đang ở quán ăn, hắn uống rượu với mấy tay quý tộc trẻ. Hắn đang khoe khoang sẽ làm cho cậu vào tù vì tội giết người, Tôniô ạ, nếu như chú hắn từ trần do cuộc phẫu thuật này. Có lẽ cậu nên tránh thì khôn ngoan hơn?
- Chắc chúng đã cùng bố trí với nhau khi ra khỏi đây.
- Nhưng tại sao lại bỏ tù mình nhỉ, ?" Tôniô chất phác nói. ?" Mình chỉ làm nhiệm vụ của người thầy thuốc cơ mà?
Giăng đang chăm chú thử lưỡi dao găm của anh vào ngón tay cái:
- Cậu đã làm chúng hụt hai lần khi chúng định thủ tiêu Đôn Pêđrô, Tôniô ạ. Chỉ như thế cũng đủ rồi. Mình còn rất nghi ngờ rằng những tên thầy thuốc Mađơrit không hề muốn có một nhà phẫu thuật thành thạo và có năng lực như cậu ở lại đây. Bắt cậu vì tội giết người sẽ ổn cả mọi việc cùng một lúc.
- Vậy thì đừng mổ nữa, Tôniô ạ. ?" Luxia nhắc lại mắt cô âm thầm buồn bã. ?" Anh không thể mạo hiểm tính mạng của anh như vậy được.
Anh mỉm cười với cô và dịu dàng đặt tay lên hai vai cô:
- Cô cũng đã mạo hiểm đời mình vì một mục đích mà cô tin tưởng. Vậy thì tôi cũng tin tưởng là nhiệm vụ của tôi là cứu sống con người bất cứ khi nào tôi có thể làm.
Thật lạ lùng, cô ứa nước mắt khóc và chạy ra khỏi phòng.
Giăng đút dao vào vỏ, vừa làm động tác ấy, anh vừa nói giọng tiếc rẻ:
- Mình chỉ muốn cắm phập nó vào bụng tên Đôn Raphaen! Nhưng nó không phải là tên khốn kiếp duy nhất cần đánh quỵ. Cậu đã chịu khó dừng lại để suy nghĩ và tìm hiểu xem tất cả sự việc này bắt đầu từ bao giờ không, Tôniô của mình?
Ăngtôniô nhìn lên, mắt suy nghĩ:
- Có, Giăng ạ. Khi mình phát hiện bức tranh dưới mái tu viện Pađu thì cuộc sống mình bị đảo lộn.
- Và sự việc đó có ngày nào kết thúc không? ?" Giăng nhún vai. ?" Ai mà biết được? Nhưng có điều này? cậu cần phải biết? về Luxia? và về mình.
Ăngtôniô chờ đợi và im lặng. Giăng lưỡng lự, không tìm được lời, anh ấp úng nói:
- Chúng mình? chúng mình nhất trí đi theo những con đường riêng.
Ăngtoan hỏi, tim đập mạnh:
- Tại sao thế, Giăng?
- Như thế phù hợp với chúng mình hơn? với cả hai? Cậu yêu nàng phải không, Tôniô?
- Đúng thế, Giăng ạ. Yêu lắm.
- Vậy thì tại sao tự cậu không tỏ ý với nàng?
- Đừng có lố lăng, Giăng.
- Cô ấy yêu cậu đấy, Ăngtôniô ạ. Mình không biết cậu có những lý do ngu ngốc nào?
- Nhưng mình nghèo, ?" Ăngtoan phân trần. ?" Luxia con nhà dòng dõi, lại là người thừa kế?
- Điều đó có liên quan gì đến vấn đề này.
- Vả lại, mình cũng không muốn lấy vợ, ?" Ăngtoan khẽ nói. ?" Đã từ lâu mình quyết định như thế.
- Tại sao thế? Vì Thần vệ nữ trong tranh à? Đừng có ngu xuẩn, Tôniô.
Ăngtoan dằn mình lại và trả lời cộc lốc:
- Mình không bao giờ trông đợi rằng cậu có thể hiểu được, Giăng ạ.
- Đây là điều điên rồ nhất mình được nghe trong đời mình?
- Đủ rồi đấy, Giăng. Chúng ta sẽ không nói đến việc này nữa, mình xin cậu.
Tiếng Ăngtoan sắc bén. Mặt Giăng đỏ gay lên vì tức nhưng anh tự chế ngự:
- Cậu có thể bị bắt vì tội giết người ngày mai. Chúng mình sẽ không cãi nhau nữa. Nhưng, ?" anh lẩm bẩm trong miệng, ?" cả đời mình cũng không thể hiểu được? làm thế nào lại có thể mù quáng hoàn toàn và lố bịch như thế.

Chương 13
Ăngtoan chuẩn bị rất thứ tự những gì cần thiết cho ca mổ nhưng tâm trí anh không thấy yên ổn một chút nào. Tình trạng của Đôn Pêđrô nặng lên từng phút. Sốt, mê liên tục và những cơn run rung người đã làm sức ông nhanh chóng kiệt quệ. Các chất dịch bị thối ?" do đó độc gấp bội ?" luân lưu theo máu sẽ giết ông một cách chắc chắn như tác hại của một thứ thuốc độc mà những kẻ giết người khôn khéo cho từng giọt. Nếu Ăngtoan không nhanh chóng rút hết những dịch ấy, tính mạng của Đôn Pêđrô không tính theo ngày mà tính theo giờ.
Nếu anh thất bại trong ca phẫu thuật này, hậu quả cũng sẽ bi đát như thế dù không có cái tin đáng lo ngại Giăng đã kể, đó là dụng tâm không tử tế của Đôn Raphaen. Tây Ban Nha còn xa mới đạt được trình độ của nước Ý trong lĩnh vực y học và ngoại khoa. Dù rất đơn giản, phẫu thuật cũng là một việc rất ít thực hành ở đây. Trong nước Tây Ban Nha cuồng tín này, ai dám tỏ ý muốn làm việc ấy rất có thể gặp nguy cơ bị sỉ nhục trước công chúng là đã kiêu ngạo cản trở ý muốn của Chúa. Người Tây Ban Nha thời kỳ này còn coi bệnh tật như sự bị trừng phạt, chỉ đến khi sợ chết mới dám đưa bệnh nhân đến thầy thuốc. Ăngtoan biết rằng cuối cùng thì Toà án tôn giáo sẽ không quên tuyên bố rằng anh phạm tội chống lại quyết định của Chúa ?" vì đây là việc cứu một người mà Toà thánh coi là thù địch.
Chờ đợi và không cố làm một việc gì vẫn khôn ngoan hơn cả. Ăngtoan vẫn có thể tuyên bố không sợ ai phản đối rằng tình trạng Đôn Pêđrô nặng lên quá nhanh làm cho việc can thiệp bằng phẫu thuật nguy hiểm mà không đem lại lợi ích gì. Chắc chắn không phải bác sĩ Anvarê sẽ dại dột thử tự mình mổ trong khi chỉ cần đợi và đợi không lâu ?" để đạt kết quả mong muốn của chủ hắn là Đôn Raphaen.
Nhưng trước mắt Ăngtôniô, nhiệm vụ của anh rõ ràng, trong suốt như nước nguồn. Điều may mắn duy nhất để cứu sống Đôn Pêđrô nằm trong tay anh, những bàn tay khéo léo sử dụng dao mổ. Và Đôn Pêđrô đã là bệnh nhân của anh nên có quyền được anh tìm mọi phương sách cứu chữa. Rồi thì, và nhất là còn thứ ánh sáng tuyệt vời trong mắt Hoàng hậu khi anh nói với bà là Đôn Pêđrô có thể sống được.
Sáng sớm, Ăngtoan một mình đến Toà giáo đường nhỏ trong cung. Quỳ dưới chân bàn thờ, anh cầu xin Đức Mẹ rất thánh ban cho anh ánh sáng và sức mạnh trong thử thách sắp đến. Trong khi cầu nguyện, anh cảm thấy một sự bình yên và vững tin vô bờ bến làm dịu các nghi ngờ. Đến lúc sắp sửa rời giáo đường anh mới nhận thấy trong bóng tối một dáng người cao, thẳng, đứng bên cạnh bàn thờ. Người ấy mặc áo dòng Đôminich. Khi ánh sáng từ các cửa kính rọi vào người ấy, anh thấy ông ta mảnh khảnh và các nếp áo dài mềm mại rủ xuống từ đôi vai hẹp. Cổ ông ta dài, gân cổ nổi rõ, hai gò má cao nhô trên hai hõm lớn là má ông ta làm nổi bật hai hốc mắt sâu lạ lùng, như cái hang sinh đôi trong đó hai con mắt xanh rất nhạt như đang bốc lửa, một thứ lửa giá lạnh làm anh ớn rét buốt sống lưng.
- Tại sao đến cầu nguyện sớm thế con?
Cơ thể khẳng khiu như vậy nhưng giọng nói trầm và mạnh, như tiếng đàn phong cầm âm vang trong giáo đường.
- Tôi cầu xin ánh sáng và sức mạnh, thưa Cha. Sáng hôm nay tôi tiến hành một nhiệm vụ quan trọng và khó khăn.
Linh mục nhìn xoáy vào mắt Ăngtôniô như muốn mổ xẻ tâm hồn của chính anh.
- Con chưa vững tin rằng con được phép làm điều đang định làm hay sao?
- Lúc này tôi đã tin, ?" anh vững vàng trả lời.
- Chúa đã ban cho con sự vững tin ấy?
- Vâng. Tôi tin tưởng chắc chắn rằng Người đã ban cho tôi điều đó.
Linh mục tiếp tục xoáy vào tâm hồn anh:
- Hãy hiểu cho rõ, con không coi ý muốn của mình là ý định của Chúa đấy chứ?
Tiếng ông ta rung lên, âm vang, hách dịch:
- Cha của chúng ta không bao giờ đồng tình với những kẻ định chống lại ý định của Người?
Lời nói và giọng nói đều có vẻ đe doạ. Người linh mục lạ lùng này đã biết gì về những điều anh dự định?
- Cuộc sống? cái chết? chỉ thuộc quyền Chúa? ban ra rồi lại thu về, ?" giọng nói trầm trầm vẫn tiếp tục. ?" Không một con người nào được quyền can thiệp vào những điều Chúa đã định. Những kẻ dám làm như thế sẽ bị trừng phạt về tính tự phụ của họ, đừng hoài nghi về việc ấy, bác sĩ Xecvêtut ạ.
Ông ta quay đi và biến bóng tối trước khi Ăngtoan tự trấn tĩnh được, anh ngạc nhiên và choáng váng khi nghe gọi tên mình.
Tại sao con người kỳ lạ này lại biết rõ anh, Tôniô, là ai? Tại sao ông ta lại biết rõ về vấn đề khó khăn mà anh đã đến xin Chúa soi sáng và ban sức mạnh. Không còn nghi ngờ gì nữa, người linh mục này đã đe doạ sẽ có trừng phạt nếu anh can thiệp vào sự tiến triển tự nhiên của bệnh trạng ấy nhưng Ăngtoan chắc chắn lời đe doạ ấy, qua anh, dành cho chính Đôn Pêđrô.
Tâm trạng lo âu vì cảm giác nặng nề về mối nguy hiểm được gợi lên qua cuộc gặp gỡ kỳ lạ này, Ăngtoan rời giáo đường trở về căn nhà anh đã để Đôn Pêđrô cho Luxia trông nom. Một linh mục đến làm lễ ban thánh thể lần cuối cùng cho người bị thương đang đi ra, người giúp việc theo sau.
- Chào bác sĩ, ?" người phụng sự Chúa nói. ?" Bệnh nhân của ngài đã yếu lắm rồi.
- Ôi! Rất yếu! ?" Ăngtoan nói một cách đáng thương.
- Ông có cho rằng ông ta còn được lâu không?
- Chỉ có Chúa biết. Chúng ta không biết được. Tôi rất sung sướng vì có Luxia đã cẩn thận mời cha đến. Tôi quên mất điều đó.
Hai mắt linh mục khẽ hé to hơn:
- Cha Inhaxiô Môlina cử tôi đến đấy chứ, bác sĩ. Thôi tạm biệt các người.
Rồi ông ta đi luôn.
Ăngtoan chạy đến chỗ Luxia:
- Nói nhanh lên! Cha Inhaxiô Môlina có phải người rất cao lớn, vô cùng mảnh khảnh, hai má hóp và tiếng nói trầm không?
Cô rùng mình. Nét mặt cô bối rồi, sợ hãi:
- Đúng rồi, xin Chúa che chở cho anh! Hai mắt ông ta làm cho người ta lạnh cóng tại chỗ. Sao thế anh?
Ăngtoan kể lại cuộc gặp gỡ đang lo ngại trong giáo đường.
- Điều Giăng nghe nói đúng là thật rồi. ?" Cô khẽ nói và làm dấu thánh. ?" Họ đã dự định bắt anh và giao cho Toà án tôn giáo xét xử đấy.
Cô lảo đảo. Khi anh đưa tay đỡ cô, cô nhào vào ngực anh và khóc nức nở:
- Không nên mổ nữa, Tôniô! Đừng tạo cho họ quyền hành hạ anh.
Anh vuốt ve mớ tóc vàng, rất mềm và rất thơm đang chạm vào môi anh:
- Tôi không được quyền lựa chọn, Luxia ạ. Đôn Pêđrô là bệnh nhân của tôi.
- Tất cả đều do lỗi của tôi. ?" Cô vẫn tự buộc tội. ?" Nếu tôi không đến nỗi kém lo xa như vậy!? Nếu tôi không gọi anh đến giúp tôi!?
- Việc cô làm vì lòng trung thành với nhiệm vụ của cô đối với Hoàng hậu. Cũng như tôi giữ trung thành với lời thề thầy thuốc của tôi!
Cô ngước nhìn anh hai mắt còn đầy nước mắt:
- Tôi có thể ở lại bên anh trong khi mổ, được chứ?
Anh mỉm cười với cô, buồn rầu và âu yếm:
- Cảnh tượng ấy không đẹp mắt lắm đâu.
- Nhưng phải có người theo dõi bác sĩ Anvarê và bác sĩ Ooctêga. Tôi không có tin ở họ chút nào cả.
- Tôi cũng vậy, đúng thế! Nhưng tôi đã có dao mổ làm vũ khí, chắc có lẽ họ cũng chẳng can thiệp đến đâu.
- Dù sao thì tôi vẫn cần ở bên anh.
- Được thôi! Vậy thì cứ làm theo ý định của cô. Bây giờ chúng ta cần đi ăn sáng để lấy sức. Công việc sẽ rất vất vả đấy.
Thế là Luxia bỗng đột ngột kiễng đôi chân bé nhỏ lên và hôn vào miệng Ăngtoan, ?" môi cô ngọt ngào và thơm, ?" rồi cô chạy trốn. Anh có cảm tưởng như cô thì thầm với anh điều gì trước khi bỏ chạy. Nhưng có lẽ tai anh đã nghe quá đi chăng vì những lời anh nghe được như sau:
"Chúa sẽ che chở cho anh, người yêu của em!?"
Những tiếng như thế chắc là cô Luxia Belacmi kiêu căng ấy không nói rồi.
Trừ khi? trừ khi Giăng không nhầm lúc cậu ấy cam đoan với anh rằng Luxia yêu anh, yêu anh lắm.
Quyết định một cách lạnh lùng, Ăngtoan xoá bỏ trong ký ức mình cặp mắt ướt của Luxia, đôi môi êm ái và ngọt ngào của Luxia, bộ tóc mềm và óng ánh như vàng của Luxia, và anh hồi tưởng lại trong óc mình hình ảnh trong sáng của nữ thần. Nàng có đôi chút buồn rầu trong nét nhìn, hình như có một lời trách nhẹ nhàng, bởi vì, trong một khoảnh khắc, người tôn thờ nàng đã để cho người phụ nữ khác chiếm vị trí thuộc quyền của nàng. Nữ thần xinh đẹp mà anh đã thề tôn sùng mãi mãi.

Chương 14
Mặc quần cộc, áo chẽn sát người, tay áo xắn lên để lộ hai cánh tay nổi bắp thịt, Ăngtôniô xem xét một cách hài lòng các thứ đã chuẩn bị cho phẫu thuật. Một chiếc bàn hẹp và dài đã được mang từ bếp hoàng cung lên, theo sự hướng dẫn của anh. Giăng và hai người hầu lực lưỡng đặt người bệnh lên bàn, Đôn Pêđrô toàn thân bất động do đã được gây mê bằng một liều thuốc phiện mạnh, được đặt nằm nghiêng bên trái xuống, bên phải quay lên trên. Áo sơ mi đã được rạch ở chỗ phía dưới ngực. Hai bàn tay trói với nhau buộc chặt vào chân bàn. Chân trái kéo về phía trước chân phải về phía sau, cả hai chân cũng đều bị buộc vào chân bàn.
Bị buộc chặt như thế, ông chỉ có thể khẽ động đậy trong trường hợp ông tỉnh lại, dù sao cũng không đủ để cản trở việc làm của Ăngtoan.
Các dụng cụ trong hộp đồ bác sĩ Đuyvan tặng anh đã bày trên chiếc bàn ở gần giường. Trong phẫu thuật cổ điển về tràn dịch màng phổi như bác sĩ Vêdan đã trình bày, không cần dùng gì ngoài dao mổ, nhưng anh muốn đề phòng mọi trường hợp bất ngờ có thể xảy ra.
Ở một bên chiếc bàn nhỏ bày những chiếc đục dùng để mở sọ. Thông dụng từ thời cổ, phương pháp mở sọ hiện nay đang được thịnh hành kể từ khi Ăngđrê Vêdan mở sọ đạt kết quả tốt cho hoàng tử Đôn Cáclôt, con đầu và người thừa kế của Philip đệ nhị, bị thương nặng khi ngã cầu thang.
Nhưng Tây Ban Nha lạc hậu về vấn đề y học đến nỗi không cho rằng Hoàng tử khỏi bệnh vì tài của Vêdan. Nhà vua lại tôn trọng cách chữa khác li kỳ hơn nhưng kém hiệu nghiệm hơn nhiều. Đó là để tử thi một linh mục vào giường của Hoàng tử và đặt sát bên cạnh.
Bên cạnh chiếc đục, mọi dụng cụ khác đựơc xếp thành hàng, cái thì để nhổ răng, cái để cắt răng, có những dao bẩy dùng để nhổ răng hàm và những chiếc kẹp lớn để lấy chân răng bị vỡ ra khỏi hàm.
Để xa hơn nữa là những dao cong dùng để cắt tay, chân và cưa để cưa xương. Cạnh chiếc cưa có những chiếc kẹp mỏng mà Ăngbroadơ Parê đã vẽ mẫu dùng để cầm máu bằng cách kẹp vào những động mạch bị đứt. Cách này tốt hơn cách thường làm là: Khép miệng vết thương bằng sắt nung đỏ hay nhựa thông nấu sôi.
Cuối cùng và để gần tay Ăngtoan nhất là những con dao mổ sắc bén như lưỡi dao cạo.
Đôn Anvarê đứng cạnh bàn, ngay bên khuỷu tay Ăngtôniô nhưng cẩn thận chọn một góc để không thể bị vấy bẩn do tia máu hay mủ bắn ra khi dao mổ chạm vào mạch máu hay thịt thối chứa đầy dịch, Luxia đứng cạnh anh, mặt tái xanh, môi mím chặt, hai bàn tay giấu dưới nếp áo.
Ở hai đầu bàn hai người hầu lực lưỡng vừa đặt người bị thương xuống đang đứng sẵn sàng tuân theo sự chỉ huy của Giăng, trán anh lấm tấm mồ hôi.
Ăngtôniô đưa ngón tay chỉ đường lộ tuyến của hạ sườn, anh nói với bác sĩ Anvarê:
- Đây có thể là chỗ các chất dịch tích tụ lại. Ông để ý xem các khoang liên sườn đầy lên gần như lồi ra, bình thường những chỗ này lõm xuống. Như vậy ta có thể thấy có cái gì tụ lại đây và tạo ra từ bên trong một sức ép sát xương sườn.
- Lạy Đức mẹ Maria! Thật đúng như ông nói đấy. ?" Anvarê tán thành nhưng vẫn đứng khá xa.
- Nếu tôi rạch được một vết thẳng vào chỗ bị dịch ứ lại là sự cố gắng của chúng ta đạt kết quả, ?" Ăngtoan nói tiếp.
- Còn màng phổi?
- Màng phổi bị tách ra do các chất dịch ứ đọng. Phổi bị ép thu nhỏ lại và gần như hết không khí.
Bác sĩ Anvarê thở phì phò:
- Đúng thế! ?" ông ta ngọt ngào nói tiếp. ?" Ông là một nhà cơ thể học có một không hai.
- Chỉ có một nhà cơ thể học có một không hai, ?" Ăngtoan ngắt lời. ?" Đó là Ăngđrê Vedan.
Anh đếm từ trên xuống dưới xương sườn của người bệnh đang nằm trên bàn, dừng lại ở cái thứ mười, đặt ngón tay dọc theo mép trên của rẻ sườn và cầm dao mổ:
- Mổ ngực rạch dọc theo mép trên xương sườn, ?" anh giải thích, ?" sẽ tránh được nguy cơ chảy nhiều máu. Các mạch máu ở đây chạy dọc theo mép dưới.
Lấy mấy ngón tay căng da, Ăngtoan đưa dao mổ chạy dọc theo mép trên xương sườn thứ mười: da đứt, Đôn Pêđrô rên rỉ, quằn quại vì đau đớn. Nhưng vì đã có đề phòng nên ông không cựa mạnh được. Tuy nằm bất động nhưng ông vẫn như muốn giãy giụa. Máu tia ra theo vết dao, một mạch nhỏ vừa bị cắt đứt, Ăngtoan nghe tiếng Luxia khẽ rên, rồi cố nín lại. Anh thoáng nghĩ không biết anh cho cô ở lại có sai lầm không. Anh nhớ đến lúc trước cô đã bị choáng khi trông thấy máu ?" máu chú Mariô của cô ?" nhưng cô đã trấn tĩnh lại ngay.
Vết rạch dài khoảng bảy phân, đứt xuyên qua da và các cấu trúc bên dưới, để lộ thớ đỏ nâu của lần cơ giữa hai xương sườn. Vì mải xem cho rõ, bác sĩ Anvarê gần như nằm bò lên vai Ăngtôniô. Khi anh cầm dao mổ, bác sĩ bất thình lình chạm vào khuỷu tay anh làm tí nữa lưỡi dao đâm sâu vào vết mổ.
- Cẩn thận đấy, bác sĩ! ?" Ăngtoan nói. ?" Ông xô vào tôi.
- Vô cùng xin lỗi, ?" Anvarê trả lời. ?" Tôi mải xem quá?

Chương 15
Dùng một miếng gạc đã chuẩn bị sẵn cho việc này, Ăngtoan thấm vết rạch cho sạch và khô để có thể mổ tiếp. Dùng các đầu ngón tay căng da, anh rạch sâu hơn, cơ đã hở và phồng ngày ra, đỏ hồng và mềm. Một lần nữa vì mải xem quá, bác sĩ Anvarê lại đụng vào bắp tay Ăngtoan:
- Có phải màng phổi đấy không?
- Chưa đâu.
Ăngtoan nhích vai ra để tránh sức đè liên tục gây khó khăn cho động tác của anh. Anh nói:
- Trước khi vào đến khoang ngực còn nhiều lớp thịt nữa.
Lúc này Đôn Pêđrô nằm khá yên. Trong phẫu thuật, đau nhất là lúc rạch đứt da. Ăngtoan lại thấm tận đáy vết mổ một lần nữa và xem xét cẩn thận. Anh chỉ cho Anvarê:
- Ông trông đây, thớ thịt đã đổi chiều. Bây giờ ta từ lớp ngoài chuyển tới lớp trong: musculus intercostalis interna ?" lớp thịt bên trong của khoang sườn.
- Quỷ thật! Đúng thế, thớ thịt chuyển sang một hướng khác hẳn.
- Đúng như bác sĩ Vêdan đã miêu tả lại trong cuốn Phabrica.
Con dao mổ trong tay Ăngtôniô lại lách vào thịt rất khéo léo và thận trọng như chính nó có một sức sống riêng và tỉ mỉ rạch từng lớp thịt. Mỗi cái rạch chỉ khía vào một ít thớ. Chỗ này không phải chỗ có thể mạnh dạn rạch một nhát dao vì chỉ cần rạch quá một phân hay ít hơn cũng có thể cắt phải động mạch ?" có một động mạch chạy ở mặt trong xương sườn ở ngay phía trên ?" và gây chảy máu mà nhà phẫu thuật có rất ít khả năng cầm lại được.
Bác sĩ Anvarê tựa sát vào Ăngtoan hơn nữa. Anh thấy khuỷu tay phải của mình bỗng nhiên bị đẩy rất mạnh, nếu anh không ngẫu nhiên căng bắp tay mình lại thì lưỡi dao đã không tránh khỏi đâm sâu xuống vào thẳng khoang phổi và cũng gần như không tránh khỏi cắt đứt chiếc động mạch mà anh rất cẩn thận cố tránh cho khỏi chạm vào nó.
Lúc này anh bảo Anvarê, giọng gay gắt:
- Bác sĩ làm ơn tránh xa cho.
- Ờ, bác sĩ, xin thứ?
Giọng Anvarê đột ngột đổi âm sắc, ông ta kêu lên, giọng khàn đi:
- Trời ơi!
Ăngtoan đang quá chăm chú đến việc mình làm nên không để ý nhiều đến Anvarê. Miễn là hắn đừng đụng vào tay anh. Anh không đòi hỏi gì hơn nữa. Cho nên anh cảm thấy rất nhẹ nhõm khi người thầy thuốc Tây Ban Nha hình như đã hiểu rằng ông ta phải tránh ra là đúng, để cho khuỷu tay nhà phẫu thuật được tự do.
Bỗng nhiên anh cảm thấy dưới mũi dao mổ độ dai của các thớ thịt thay đổi. Anh nhấc ngay dao ra và thận trọng từng tí một, anh thấm sát đáy vết thương. Ở chỗ thớ thịt đỏ hồng và phồng căng bây giờ lộ ra một tổ chức nâu nhạt, sờ vào cứng hơn và lấm tấm các vết gần như trắng. Ăngtôniô vui mừng, cái vui của người đã tìm được cái mình muốn tìm ở đúng chỗ đang tìm và đúng như tình trạng mình đã ước đoán.
- Màng phổi đây rồi, bị viêm.
Bác sĩ Anvarê không động đậy, nhưng Luxia hỏi:
- Như vậy có nghĩa là anh đã tìm đúng chỗ?
- Gần như chắc chắn. Trong trạng thái ứ dịch khoang màng, màng phổi bị sưng chính vì sức ép của các chất dịch bị thối?
Ăngtôniô đưa mắt nhìn qua các dụng cụ xếp thứ tự trên bàn và tìm thấy thứ cần dùng trong số những dụng cụ để nhổ răng. Đây là một lưỡi đục dẹt vốn không phải là dụng cụ dùng cho loại mổ này nhưng lại có ích cho anh trong lúc này: anh lách cái đòn bẩy kim loại ấy dưới lớp thịt chưa rạch, đưa dụng cụ ấy vào như thế sẽ rất yên tâm khi mổ vì biết chắc rằng điểm tựa cứng và chắc chắn ấy sẽ không cho lưỡi dao đi quá mức cần thiết, tác hại đến tổ chức khác mà phương pháp này sẽ bảo vệ rất hiệu nghiệm.
Khi các lớp thịt đã được tách ra suốt dọc vết thương anh trông thấy một khoảng to của màng phổi bị sưng. Cái trông thấy làm anh càng vừa ý. Những đốm trắng chứa những chất rỉ ra khi viêm, chất cứng như da dày của bộ phận lúc thường chỉ là cái màng lót trong ***g ngực không dày hơn tờ giấy, những dấu hiệu này chỉ rất đúng bệnh tràn dịch màng phổi. Máu và các chất dịch bị thối tụ lại ở đấy như Hypôcơrát đã nói đến hàng nghìn năm về trước. Nhiều nhà ngoại khoa, qua nhiều thế kỷ, đã thử tìm cách làm khô những túi mủ như vậy nhưng trong số những người ấy, ít người đã đạt được kết quả mong muốn.
Cầm một miếng gạc bằng vải sạch, anh ấn cả vào vết thương và để tạo ra sức ép đều, anh đặt lên trên một miếng gạc lớn nữa, gạc sẽ thấm dần lượng máu rỉ ra nếu không máu có thể ứa đầy chỗ mổ. Anh muốn suy nghĩ và thấy thật rõ cách xử lý của mình trước khi rạch mũi dao tiếp theo, mũi rạch cực kỳ quan trọng vì lúc này là rạch thẳng vào màng phổi. Thấm khô máu như vậy sẽ thấy rõ anh đã mổ đúng khối mủ hay còn phải đi tìm ở chỗ khác, nếu thế sẽ không tránh khỏi làm cho người đã yếu một cách trầm trọng càng kiệt quệ hơn.
Đặt xong gạc thấm máu, anh nhìn chung quanh mình. Giăng đang nhoẻn miệng cười chế nhạo, Ăngtoan không hiểu tại sao bác sĩ Anvarê mặt tái xanh và mồ hôi ướt đầm lúc này đứng cách sau nhà phẫu thuật hai bước dài, Luxia thì mặt nghiêm nghị và đỏ bừng đứng sát gần người Tây Ban Nha ấy.
Ăngtoan lịch sự hỏi:
- Vừa rồi bác sĩ có trông rõ và theo dõi được không?
Anvarê cố mãi mới mỉm cười được:
- Rõ lắm bác sĩ ạ, ngài thật tử tế với tôi.
Ăngtôniô quay lại với công việc của mình, phàn thì do chỉ có Đôn Pêđrô là đáng kể thực sự, phần do anh không ngăn nổi mỉm cười, dù đang lo âu, trước tình trạng thảm hại của bác sĩ Anvarê. Anh cho rằng Giăng, hay Luxia thì đúng hơn, có thể bị choáng khi thấy mổ, nhưng hai người lại không sao mà Anvarê thì không chịu được.
Miệng vết mổ đã tương đối khô, máu ngừng rỉ tạm thời do sức ép. Tập trung sức chú ý, Ăngtoan cầm lại dao mổ: phút nghiêm trọng đã đến. Thắng lợi chưa từng có hay thất bại gây tử vong, một trong hai điều đó sẽ xảy ra sau nhát dao mổ này.
Dùng mũi nhọn của dao mổ, người thầy thuốc trẻ rạch từng nhát nhỏ vào màng phổi và thầm cảm ơn bác sĩ Đuyvan đã cho anh những dụng cụ mới này, chất thép và hình dạng tốt hơn rất nhiều so với các loại anh đã thấy cho đến lúc bấy giờ.
Anh rạch một lớp màng dày một cách tinh vi, gạt dịch rỉ viêm ra, luôn giữ một ngón tay dưới đáy vết thương để bất cứ thế nào cũng bảo vệ được những mạch máu chạy dọc theo mặt trong của xương sườn thứ chín. Anh cảm thấy mạch máu đập sát ngón tay mình. Màng phổi cứng như da dày, dày hơn bình thường gấp nhiều lần đến nỗi đã có lúc anh nghi ngờ không biết mình có nhầm chỗ khi tưởng rằng đã rạch vào màng phổi không. Hay là anh đã rạch nhầm vào thành cơ hoành? Nhưng Vêdan đã cụ thể hoá trong một tập Điều trần riêng về vấn đề này là không hề có nguy cơ chạm vào cơ hoành ở phía trên rẻ sườn thứ mười. Ở chỗ này chỉ có thể rạch vào khoang phổi. Mọi cuộc phẫu tích cũng đã khẳng định với anh như thế. Mũi dao mổ bỗng nhẹ đi làm anh chú ý đến sự thay đổi tỉ trọng của cái khối anh đang rạch. Anh rút ngay dao ra và cái trông thấy làm anh đầy vui mừng: mũi thép nhọn dính một chất lỏng nâu đỏ. Anh lại thấm chỗ mở này cẩn thận hơn trước và khi anh lấy gạc ra, một dòng chất lỏng nâu đỏ ấy bắn từ đáy vết rạch ra.
Và thứ mùi lan khắp phòng làm cho Ăngtôniô cảm thấy say sưa vì thắng lợi (anh đã quen với thứ mùi này từ lâu rồi) nhưng nó lại làm cho cả ba người tham dự nôn nao.
- Trời ơi! Mùi gì thối thế? ?" Giăng kêu lên.
Thật khó lòng hiểu nổi sao một con người lại có thể sống được với một túi đầy chất thối như thế ở trong phổi.
Bác sĩ Anvarê tiếp nhận sự kiện ấy nặng nề nhất. Vừa buồn nôn vừa khó thở, mặt ông ta biến sắc hai lần chỉ trong mấy giây. Gần như bị ngạt, ông ta rên rỉ, giọng khê đặc:
- Đức mẹ ơi!
Nhưng Ăngtôniô rất hài lòng vì thấy người bệnh đã dễ chịu, anh giải thích bằng giọng rất tự nhiên:
- Dịch màng phổi mà! Tôi đã rạch vào khoang màng.
- Trời ơi! ?" Giăng kêu lên ?" mùi cứ như vừa ở mả chui lên ấy.
- Nhìn xem, ?" Ăngtôniô rất phấn khởi tiếp tục nói, ?" nhìn xem kìa! Sau mỗi hơi thở, mủ lại phun ra? Được, mình sẽ mở rộng lối thoát.
Rạch nhẹ một cái anh đã đủ lùa ngón tay vào làm căng phía dưới màng phổi để mổ cho chính xác. Lúc này anh phấn khởi vì điều vừa phát hiện nên muốn làm nhanh và mở rộng vết thương, nhưng anh tự chủ lại, ghìm mình để làm các động tác chậm lại và điềm đạm tiến hành công việc. Cái bọng anh thọc ngón tay vào nóng bỏng vì cơn sốt cao và đầy mủ loãng thối đến buồn nôn. Mùi thối đầy phòng nặng nề đến nỗi làm mọi người muốn gục và mỗi hơi thở đều khó nhọc.
- Nhanh lên, Tôniô! Cố kết thúc đi. Thật gần như không chịu nổi nữa.
Nhưng Ăngtôniô đang chăm chú đến điều anh linh cảm nên không quan tâm đến cái mũi nhạy cảm của Giăng. Thắng lợi đã rõ rằng trong tay, anh không thể mạo hiểm phá hoại bằng sự hấp tấp nhẹ dạ. Nếu anh muốn tránh điều tai hại không sửa lại được thì làm thong thả là điều cần thiết hơn bao giờ hết khi công việc tiến triển đến chỗ này, vì giữa con dao mổ cầm ở tay phải và nhưng ngón tay trái thọc trong khoang màng phổi không có gì khác ngoài sự khéo léo phẫu thuật của anh. Và, nếu rạch phải ngón tay do vụng về hay hấp tấp, trường hợp nào cũng đồng nghĩa với viêm nhiễm rất có khả năng đồng nghĩa với tử vong. Không phải chỉ có một nhà giải phẫu đã bỏ mạng vì tai biến như vậy. Ăngtôniô biết rõ như thế.
Ổ dịch khá rộng, chứa ít ra hai chén dịch độc: chỉ một nửa cũng khá đủ để làm nguy đến tính mạng người bị thương. Khi đã lấy hết mủ ra, Ăngtôniô xem xét thấy không còn điểm gì khác thường đáng lo ngại, không có vết rạn nứt cũng không gề ghề. Anh gập nhiều dải vải lại thành một chiếc túi lớn nhét vào vết thương để thò một đầu ra ngoài. Nút này sẽ dẫn lưu trong trường hợp các chất dịch có thể lại tích tụ. Đáng lẽ ứ thành khối chúng sẽ thoát dần ra ngoài, giữ cho màng phổi luôn sạch sẽ. Anh lấy trên bàn một thếp băng lớn rồi thếp nữa, để làm một miếng gạc dày, rộng nhưng không bí.
- Làm thế này miệng vết thương sẽ không đột ngột khép kín. ?" anh giải thích với bác sĩ Anvarê, ?" Các chất dịch độc sau này sẽ được tự do chảy ra ngoài.
Do thắng lợi này người thầy thuốc Tây Ban Nha kia thu nhận được mối ưu phiền sâu sắc vì hai nguyên nhân: về thể chất do bị nôn nao, về tinh thần, do những dự định mờ ám bị sụp đổ.
- Xin bác sĩ cho phép! ?" Anvarê nói bằng một giọng không rõ ràng. ?" Tôi có nhiều việc cấp tốc ở ngoài kia.
- Xin cứ tự nhiên, ?" Ăngtôniô nói và tiếp thêm: ?" Ông làm ơn báo cho ngài Đôn Raphaen Grigianva biết chắc chắn rằng chú ông ấy sẽ qua khỏi.
- Tôi sẽ không quên. ?" Ông ta trả lời ?" Xin báo ngay tức khắc.
Chưa nói hết câu ông ta đã ở phía ngoài cửa. Ăngtôniô nhẹ nhàng quấn băng quanh ngực bệnh nhân để giữ cho gạc khỏi bị xô lệch. Rồi anh ngước mắt thấy Giăng đang mỉm một nụ cười kỳ quặc và Luxia thư thái.
Anh sang buồng bên để tắm rửa trong khi Giăng và những người hầu đặt lại Đôn Pêđrô vào giường. Sau đó, họ đi mang theo chiếc bàn và vải bẩn. Khi Tôniô đã sạch sẽ và y phục chỉnh tề xuất hiện, Luxia và Giăng đã đứng cạnh giường.
- Tôniô! ?" Luxia kêu lên hai mắt sáng ngời vì vui vẻ, ?" trông kìa, ông ấy đỡ trông thấy rồi!?
Cô chạy đến gần Ăngtôniô, quàng tay qua cổ anh và hôn anh.
- Mình cũng phải nghĩ cách để làm một nhà ngoại khoa mới được, nếu đây là phần thưởng của mỗi ca mổ thành công, ?" Giăng thở dài, chế giễu một cách thiện ý.
Luxia đỏ mặt:
- Tôi không tự chủ được vì thắng lợi của Ăngtôniô, Giăng ạ.
- Thì tôi cũng nói như thế mà, ?" hoạ sĩ kết luận.
Ăngtôniô nhìn hầu tước đang ngủ. Anh cảm thấy vô cùng hài lòng dù mệt nhọc. Anh đặt tay lên trán Đôn Pêđrô đã thấy bớt nóng. Những giọt mồ hôi lấm tấm trên da hứa hẹn cơn sốt sắp lui.
- Khá hơn chứ, Tôniô. Thế là lúc này cậu chắc chắn không thể bị buộc tội giết người nữa nhé.
- Cậu có tin mình hay không thì tuỳ cậu, thực tình mình hoàn toàn quên chi tiết ấy! Việc mổ choán kết tâm trí mình.
- Còn tôi, ?" Luxia nói, ?" tôi không hề quên việc ấy. Và tôi sợ đến nỗi run từ đầu đến chân.
- Này, ?" Ăngtoan băn khoăn, ?" Anvarê có chuyện gì thế? Có lúc tôi tưởng hắn sắp ốm.
- Hắn ốm rõ ràng đấy chứ! ?" Giăng khẳng định và cười. ?" Nhưng không chỉ vì việc mổ và mùi thối. Luxia, cô nói cho cậu ấy biết tại sao đi.
Cô mở nếp áo để lộ một chiếc bao nhỏ đeo ở dây lưng. Cô rút ở đấy ra một vật dài và mỏng, được cấu tạo, chạm trổ tinh vi như một thứ đồ trang sức, đây là con dao nhọn mà các thương nhân đôi khi dùng để rọc thư, nhưng cũng có thể làm cho người ta đi từ cõi sống sang cõi chết.
- Đây là điều hắn bận tâm nhất.
- Thôi đừng đánh đố nhau nữa, ?" Ăngtoan ra lệnh, ?" hãy nói cho tôi biết điều gì đã xảy ra.
- Anh nhớ rằng bác sĩ Anvarê đã đẩy khuỷu tay anh chứ?
- Có. Tôi đã đẩy hắn ra nhiều lần.
- Tôi đã bảo anh rằng hắn sẽ dúng vào nếu hắn kiếm được cách. Hắn kiếm cách ấy đấy. Nhưng tôi đã chuẩn bị sẵn và tôi đến đây với thứ đồ chơi này.
Thế là Tôniô đã hiểu tại sao bỗng nhiên Anvarê lại đứng cách xa anh. Đồng thời anh hiểu cả nguyên nhân đã làm cho hắn có thái độ lạ lùng. Mũi dao của Luxia đã gí sát vào sườn hắn và tất nhiên hắn đã sợ cho tính mệnh của chính mình.
- Nhưng cô sẽ không đâm hắn chứ, Luxia?
- Tôi sẽ làm việc đó không lưỡng lự, ?" Luxia nói, giọng nói không để ai nghi ngờ được sự cương quyết thực hiện ý định của cô.
Ăngtôniô đưa hai tay, hai người bạn nắm chặt tay anh.
- Tôi đã làm gì để xứng đáng được những người bạn trung thành như thế này? Không có hai người, tôi như một đứa trẻ lạc lõng.
Giăng vui vẻ phản đối:
- Chúng mình có làm gì đâu, Tôniô.
- Cậu đã chẳng liều mạng đêm hôm nọ là gì. Khi cậu đánh với tên canh gác ngăn không cho chúng ta đi tiếp ấy?
- ?Còn anh, anh cũng đã liều mạng anh khi đánh với Vanđê. ?" Luxia đối đáp.
- Nhưng cô cũng đã liều, và liều không ít, chuốc lấy thù hằn của bác sĩ Anvarê, ?" Ăngtoan nói, trong giọng nói của anh thoáng vẻ sợ hãi.
Luxia khinh bỉ trả lời:
- Hắn chỉ là một con lừa làm bộ ta đây! Hắn hí lên tiếng kêu to đấy nhưng chỉ là tiếng gió.
- Nhưng hắn có những chỗ dựa không ít quyền thế.
Luxia rất tin tưởng, lắc đầu:
- Tôi cho rằng chúng cũng chưa vội làm phiền chúng mình đâu.
Tuy nhiên, Ăngtôniô vẫn nhìn thấy đôi mắt tàn nhẫn của linh mục Inhaxiô Môlina và không tin tưởng như cô thiếu nữ.
Vì linh mục Inhaxiô Môlina không thuộc những người coi như đã thua trận vì cuộc đụng độ đầu tiên không có lợi cho họ. Còn nhiều cuộc chiến đấu khác nữa. Đây chỉ là trận mở đầu.

Chương 16
Khi chất độc được rút khỏi cơ thể bằng cuộc phẫu thuật mạo hiểm kia, sức khoẻ của Đôn Pêđrô tiến triển rất nhanh. Ngay sáng hôm sau khi mổ, ông đã tỉnh, dù còn rất yếu. Hoàng hậu đến thăm ông và khi bà ra khỏi phòng, mặt bà vui rạng rỡ. Bà kêu lên:
- Ông đã hoàn thành một phép lạ, bác sĩ Xecvêtut ạ! Một phép lạ thực sự!
- Thưa Hoàng hậu, tôi chỉ làm theo lời dạy của các bậc thầy của tôi, ?" Ăngtôniô khiêm tốn khẽ nói.
- Ông quá khiêm tốn đấy, bác sĩ ạ ?" Hoàng hậu khẩn khoản nói. ?" Nhưng ta vẫn sẽ ban thưởng ông xứng đáng. Quan đại thần của ta sẽ chuyển năm nghìn đu-ca vào tài khoản của ông ở ngân hàng nào tuỳ ông định đoạt.
- Nhưng, thưa Hoàng hậu, ?" anh ấp úng, bối rối. ?" Tôi không xứng đáng như thế.
Năm nghìn đu-ca sẽ làm anh thành người giàu có. Trong những giấc mơ điên rồ nhất, anh cũng chưa bao giờ nghĩ rằng mình có được một số tiền như thế.
Hoàng hậu vẫn khẩn khoản:
- Ta bắt buộc ông phải nhận. Và ta chắc rằng Đôn Pêđrô còn thưởng ông hậu hơn thế nữa.
Khi Hoàng hậu đi khỏi, Ăngtoan vẫn nói tiếp:
- Nhiều quá! Nhiều quá đáng.
Nhưng Luxia giảng giải:
- Nhiều quá à? Khi đã cứu sống một trong những người chiến sĩ lớn nhất Tây Ban Nha? Và bằng cách mạo hiểm cuộc sống của chính anh? Tôi không thấy như thế là nhiều quá đâu?
- Nhưng tôi làm gì bằng số tiền nhiều như thế? ?" Ăngtoan bối rối nói.
Luxia nhướng lông mày:
- Anh sẽ gửi ở Ngân hàng Belacmi, nếu anh muốn.
- Tôi không muốn để ở Tây Ban Nha số tiền nhiều như thế.
Cô cau mày suy nghĩ:
- Đúng rồi! Không phải bàn cãi gì nữa. Nước Pháp, anh cần gửi ở đấy.
Ăngtoan nhìn cô, ngơ ngác vì những vấn đề mới:
- Cô nói đúng, nhưng tôi không quen ai ở Pháp cả.
- Không quan trọng. Chú tôi có quan hệ công việc với Ngân hàng Mêđixi ở Pari. Tôi có thể chuyển đến đấy cái gia sản nhỏ của anh.
Ăngtoan mỉm cười:
- Tôi mời cô là người quản lý tài sản cho tôi nhé?
- Tôi đã thấy trước sự việc sẽ như thế, ?" Luxia quả quyết nói. ?" Trong lĩnh vực công việc, anh chỉ là cậu bé mặc áo lót, Ăngtoan. Còn tôi, tôi là một cô Belacmi.
Nói đến đây cô ngẩng chiếc đầu nhỏ hoàn hảo lên một cách kiêu hãnh. Và Tôniô ghìm lại trên môi câu trêu đùa anh thường nói: "Một cô Belacmi, như ai nấy đều biết!".
Như Hoàng hậu đã cho biết, Đôn Pêđrô nhất định thưởng lớn người cứu sống mình. Và Ăngtoan, với mười nghìn đu-ca thấy mình giàu như Crêduyt. Luxia giữ lời hứa quản lý tiền nong giúp anh. Cô để cho anh một số tiền nhỏ cho tiện chi dùng ở chi nhánh ngân hàng Mađơrit của gia đình cô và chuyển phần lớn còn lại đến Pari, nơi cô tin tưởng rằng sẽ được an toàn.
Không mấy ngày nữa vua sẽ trở về. Cuộc viễn chinh của Người ở Hà Lan để trừng trị những người Phlamăng phiến loạn đã chấm dứt. Đôn Pêđrô cần ra khỏi cung trước khi Hoàng đế về, như thế tốt hơn. Mọi việc được tiến hành để đưa ông về dưỡng bệnh ở nhà mình và Ăngtôniô sẽ săn sóc và bảo vệ cho ông. Chính ở đấy người thầy thuốc trẻ sẽ gặp cháu hầu tước là Đôn Raphaen Grigianva vào một buổi chiều. Cậu chủ tỏ vẻ lịch thiệp lạ lùng. Hắn ta nói:
- Đôn Anvarê kể với tôi rằng ông mổ cho chú tôi thành công đặc biệt. Xin có lời khen ông.
- Tôi khá vừa ý về kết quả của ca mổ ấy. ?" Ăngtoan trả lời.
Đôn Raphaen lấy chiếc bình trên tủ và rót rượu nho cho từng người:
- Chúc sức khoẻ và sự an toàn của chú tôi! ?" Hắn nói.
Ăngtôniô không giữ nổi mỉm cười khi thấy Đôn Raphaen cố làm cho quên đi những dự định độc ác của hắn đối với chú hắn. Anh không chống nổi ý muốn chọc thêm vào vết thương ?" tất nhiên là vết thương tinh thần của anh chàng thừa kế hụt:
- Đôn Pêđrô chịu ơn ngài không kém chịu ơn tôi. Không ai chối cãi được điều ấy.
- Thế à? ?" cậu cháu giật mình. ?" Tại sao ông lại nói như thế?
- Việc ngài cho phép tiến hành mổ là một quyết định gay go đối với ngài.
- Khó khăn lắm tôi mới dám quyết định đấy, ?" Đôn Raphaen thốt lên với giọng nhiệt thành của người đã vững tin như vậy. ?" Lạy Đức Mẹ Maria! Khó lắm, thực thế.
- Tuy vậy, ngài đã mạo hiểm để cho tôi hành động làm như thế ngài đã kéo dài thêm cuộc sống cho chú ngài. Đó là một hy sinh lớn về phía ngài.
- Hy sinh à? Hy sinh như thế nào nhỉ?
Ăngtoan tinh quái nói:
- Dù sao ngài cũng là người thừa kế của hầu tước. Nếu ngài bị những đắn đo ích kỷ chi phối, rõ ràng là ngài đã để cho hầu tước chết chứ không cho mổ.
Ánh mắt sắc sảo của Ăngtoan, thấy rõ bộ mặt yếu đuối nhu nhược lộ ra hàng loạt cảm xúc. Cuối cùng Đôn Raphaen cố mãi mới mỉm cười được một nụ cười thảm hại:
- Vậy thì ông đã biết rõ là không có sự suy tính ích kỷ nào chi phối tôi. Tôi chỉ để ý đến sức khoẻ của ông chú yêu quý của tôi.
- Tôi cũng nghĩ như thế. Ngài thật là tuyệt, ?" Ăngtôniô sốt sắng nói.
Thực ra, trong thâm tâm, anh hài lòng một cách thích thú. Đây là lần đầu tiên anh cao hứng hành hạ tên bạch đinh đáng ghét này và nhìn nó lặng lẽ quằn quại như con giun. Giăng nói đúng, trong đời thỉnh thoảng cũng có những lúc thú vị!
Sức khoẻ của Đôn Pêđrô ngày một khá lên. Một buổi tối ông đang đánh cờ với thầy thuốc của mình thì được báo là có khách, Tôniô rất ngạc nhiên thấy Đôn Raphaen đưa hai giáo sĩ vào phòng. Trong đó có một người Tôniô nhận ra ngay lập tức. Vì ai đã gặp cái nhìn của cặp mắt xanh nhạt lạnh lẽo ấy chỉ một lần cũng không bao giờ có thể quên được. Còn người kia là một người đồ sộ, mặt có vẻ đang tức giận. Về sau Ăngtoan mới biết đấy không phải ai khác ?" Đôn Điêgô Đơ Êxpinođa, giám mục thành Tôledơ và tổng trưởng quốc gia của triều đình.
Ăngtoan rất không bằng lòng và lo ngại thấy kẻ thù đến chỗ này, bằng giá nào anh cũng muốn ở bên cạnh người bệnh đáng thời kỳ hồi phục để bảo vệ ông khi cần thiết. Nhưng hầu tước đã lịch sự đề nghị anh chờ ở tầng dưới.
Khi anh sắp sửa làm theo lời ông, Đôn Điêgô ôn tồn nói:
- Tôi muốn trao đổi vài lời với ông trước khi rời khỏi đây, bác sĩ ạ.
- Xin vâng, ?" Ăngtoan ấp úng, ?" tôi sẽ đợi ở phòng đọc sách, thưa Đức cha.
Đôn Điêgô chỉ ở lại chỗ hầu tước rất ít thời gian. Khi linh mục đến gặp Ăngtoan trong thư viện, anh quỳ xuống và hôn chiếc nhẫn giám mục của người.
- Đôn Piêrô nói với tôi rằng ông đã cứu được tính mạng ông ấy, ?" giáo sĩ nói, ?" và tôi muốn nói chuyện với ông.
- Tôi chỉ chữa cho hầu tước theo những phương pháp tôi được biết, ?" Ăngtoan khẽ nói.
- Chắc ông muốn nói đến Galiêng?
Ăngtoan lắc đầu:
- Tôi muốn nói đến Ăngbroadơ Parê, một nhà ngoại khoa người Pháp.
- Parê à?
Giám mục cau mày lại:
- Tôi có nghe nói về người này. Ông ấy theo Tân giáo phải không?
- Thưa Đức cha, tôi không biết gì về tín ngưỡng tôn giáo của ông ấy.
- Đúng đấy. ?" Giám mục sầm mặt lại. ?" Ta chắc chắn rằng người ấy là vây cánh của Canvanh. Và? có thể là sự trùng hợp chăng? Canvanh đã chẳng cho thiêu một người cùng họ với ông cách đây mấy năm là gì?
Ăngtoan lại cảm thấy nỗi kinh hoàng thường day dứt tâm can anh. Bóng dáng tội tà giáo của người anh lại hiện lên, thực ra có thể không phải là tà giáo gì cả: lúc này anh đã chắc chắn như thế.
Anh sẽ chối quan hệ anh em của mình với Misen Xecvê chăng? Không ai xem xét lại lời anh nói vì chặng đường đi từ Pađu đến Sămpen và từ Sămpen đến Mađơrit khá xa, mà mối quan hệ giữa nước Tây Ban Nha theo Gia tô giáo vốn nghiêm ngặt và rất không bình thường đối với Tân giáo.
Nhưng trong một ngày trước đây, ở trong vườn tu viện, Ăngtoan đã quyết định không bao giờ trốn tránh hồi ức về những điều xảy ra cho Misen. Con xúc xắc đã được gieo rồi. Anh đã chọn số phận của mình, anh sẽ không bao giờ làm ngược lại, dù có xảy ra sự việc gì đi nữa.
- Người bị thiêu là Misen Xécvê, anh của tôi, ?" anh trả lời minh bạch.
Những ngón tay như khúc dồi của giám mục nắm lấy chiếc thập ác bằng vàng đeo trên cổ, ông nói:
- Ồ! Rất lý thú đấy.
Mắt con người này nhỏ và quỷ quyệt chăm chú nhìn Ăngtoan:
- Chắc ngẫu nhiên mà cả hai người đều học ngành y.
- Cha mẹ tôi muốn tôi thành giáo sĩ. Tôi đã học luật đạo ở Pađu. Nhưng sự ham thích môn cơ thể học là nguyên nhân làm cho đời tôi đổi hướng và tôi đã học y khoa.
- Bác sĩ Vêdan có viết một cuốn sách về cơ thể học.
- Vâng. Cuốn Phabrica. Tôi đã nghiên cứu và sử dụng cuốn ấy cho bài giảng của tôi ở Pađu.
Đôn Điêgô hỏi:
- Điều gì đã làm ông rời trường đại học? Và ông rời trường đại học như thế nào?
Ăngtoan lưỡng lự giây lát. Nói ra sự thực sẽ có tai hoạ. Tuy vậy anh muốn cố gắng để ít xa sự thực. Anh đánh liều:
- Ông Girôlamô Belacmi đề nghị tôi đi với ông ấy theo danh nghĩa thầy thuốc riêng và điều kiện đặt ra rất hấp dẫn. Tôi cho rằng nhân dịp có mặt ở Mađơrit tôi có thể học tập được về ngành y và khoa ngoại theo các quy tắc thực hành ở đất nước Người.
- Quyết định đáng khen! ?" Giám mục tán thành. ?" Tham vọng rất đáng khen. Nhưng ta hy vọng ông không vì thế mà quên dự định trở thành giáo sĩ.
Người nặng nề quay đi để ra cửa.
- Cầu Chúa cho ông được bình yên.
- Xin chúa ban sự bình yên cho Cha, ?" Ăngtoan khẽ nói như máy.
Mắt giám mục bỗng sáng lên lúc người quay lưng lại phía Ăngtoan. Nếu Ăngtoan có thể nhìn thấy được nét vui mừng độc ác của Đôn Điêgô, nỗi sợ lại day dứt tâm can anh. Vì câu anh trả lời rất đơn giản, rất tự nhiên, trong tình hình hoà bình này, vừa cung cấp bằng chứng là anh đã có những ràng buộc mật thiết với đời sống Nhà thờ, Ăngtoan vừa đúc một mắt xích đầu tiên cho sợi dây sắp sửa trói chặt anh.
Khi anh trở lại phòng hầu tước, anh ngạc nhiên vì vẻ mặt bệnh nhân của mình. Mọi hào hứng đã biến mất và ông lo âu hỏi anh ngay:
- Bác sĩ, tôi có tò mò nếu hỏi ông rằng Đôn Điêgô muốn gì ở ông không?
- Không có gì hết. Chuyện rất bình thường. Người hỏi về cuộc sống của tôi trước khi tôi đến Mađơrit.
Đôn Pêđrô tựa người vào gối cho dễ chịu hơn:
- Đã từ lâu tôi muốn nói với ông một câu chuyện nghiêm trọng bác sĩ ạ. Có lẽ nói lúc này cũng chẳng có gì dở hơn lúc khác. Tôi chắc ông đã biết tại sao tôi bị thương?
- Thưa hầu tước, tôi không có quyền đặt câu hỏi.
- Trái lại. Ông hoàn toàn có quyền, vì chúng tôi đã vô tình lôi ông vào một câu chuyện có hại đến tính mạng của ông.
- Tôi là thầy thuốc, đơn giản thế thôi, ?" Ăngtoan biện luận.
- Điều ấy không làm thay đổi tình hình, đối với những kẻ muốn làm hại chúng tôi. Chúng tôi thuộc số những người Tây Ban Nha cho rằng nước Tây Ban Nha là của người Tây Ban Nha. Và cũng cho rằng trách nhiệm của chúng là giúp đỡ nhân dân của nước mình bảo vệ nước mình và càng can thiệp đến nền chính trị của các nước khác thì càng làm cho nền chính trị nước mình kém đi.
- Tôi hiểu điều ấy. ?" Tôniô nói.
- Khốn thay để giữ hoà bình ở Tây Ban Nha, chúng tôi bắt buộc phải giữ hoà bình ở các nước lân cận.
Ăngtoan gật đầu tán thành và hầu tước nói tiếp:
- Việc xảy ra là tình hình hiện có thể đưa chúng tôi đến chỗ phải giúp đỡ một đất nước mà tính chất tôn giáo có thể khác với chúng tôi ít nhiều.
Ông thở dài:
- Nhưng, những người đứng đầu Nhà thờ Tây Ban Nha không thừa nhận triết lý này. Họ muốn vua Tây Ban Nha can thiệp, theo nghĩa trừng phạt, đến tất cả những nơi mà các tín ngưỡng tôn giáo khác có vẻ chiếm ưu thế.
Ăngtoan tỏ vẻ vẫn theo dõi và anh không hề lộ vẻ ngạc nhiên. Dựa vào một nguyên lý ai nấy đều biết và thừa nhận, nên Nhà thờ đã có quyền dùng mọi biện pháp thuộc quyền hành mình để thủ tiêu tà giáo.
Đôn Pêđrô nói tiếp:
- Vua Tây Ban Nha ủng hộ phe hoà bình, dù hoà bình có tạo điều kiện cho các tôn giáo của thiểu số phát triển. Ở những xứ sở khác Tây Ban Nha càng không đáng kể. Nhưng nhiều sức ép đã tác động đến Người.
- Tôi cũng nhận định như thế, ?" Người thầy thuốc nói một cách cay đắng.
- Tôi mời Đôn Điêgô đến đây tôi hôm nay vì hình như đã đến lúc kết thúc sự mâu thuẫn này. Tôi nghĩ rằng ông ta hiểu rõ Quađra đã đi quá xa.
- Quađra? ?" Tôniô kêu lên.
- Ông biết người này? ?" Hầu tước vội hỏi.
- Tôi gặp hắn lần đầu tiên trong đời tôi ở quán ăn ngay đêm hôm ngài bị ám sát.
- Khi cô Luxia đến đấy để đưa kế hoạch của chúng tôi.
- Đúng thế, thưa hầu tước.
Ra thế đấy, Ăngtoan tự bảo mình, vì việc ấy mà cô mạo hiểm danh tiếng của mình! Còn anh, thật ngu hơn lừa, anh đã dám nghi ngờ cô!
- Ông và hắn bắt chuyện với nhau như thế nào?
- Hắn nghe tôi hỏi thăm ông Giăng Xavarinô, lúc ấy chưa về, và hắn mời tôi ở một phòng trong nhà riêng của hắn.
- Lúc cô Belacmi vào, hắn có ở đó không?
- Có. Nhưng hắn đi ngay lập tức.
- Thì ra chính lúc ấy hắn đến gõ cửa và đã gõ đúng tín hiệu, ?" hầu tước ảm đạm nói.
- Ngài cho rằng hắn đã đâm ngài hay sao?
- Hắn hay một tên sai nha nào mà hắn thuê tiền, không nghi ngờ gì nữa. Chúng đã theo dõi cô Belacmi và rình lúc cô ấy đến quán ăn, vì chúng biết rằng tôi ở sau cửa vườn đợi cô thiếu nữ trở về.
- Họ có dụng tâm xâm phạm đến cô ấy hay sao?
- Không. Tôi chắc rằng không. Trường hợp này không như thế. Tôi nói thêm: hiện nay thì chưa như thế. Nhưng đến lần hành động thứ hai của họ, chúng ta có thể bỏ mạng cả bốn người. Chính vì thế, tôi đã quyết định ngừng mọi hoạt động.
- Không nên, hầu tước ạ. ?" Ăngtoan sôi nổi. ?" Đừng làm như thế nếu chỉ vì chúng tôi. Tôi rất chắc chắn rằng Luxia và Giăng, nếu được hỏi ý kiến, sẽ hết lòng giúp đỡ.
Đôn Pêđrô lắc đầu;
- Tây Ban Nha là đất nước của chúng tôi, bác sĩ ạ, và tôi sẵn sàng hiến cuộc đời tôi để phụng sự đất nước. Nhưng đây không phải nhiệm vụ của ông, cũng không phải nhiệm vụ của cô Luxia hay của ông Giăng Xavarinô. Tôi không thể lôi cuốn các người vào cuộc chiến đấu của chúng tôi vì có thể làm nguy hiểm đến tính mệnh của các người. Tối hôm nay tôi đã hỏi Đôn Điêgô và linh mục Inhaxiô xem có thể cùng thoả thuận về một hoà hoãn không?
- Họ nhận lời chứ?
- Theo bề ngoài và bằng lời nói thì họ đồng ý. Nhưng chúng ta phải đợi xem có thể tin được họ không.
Ông mỉm cười buồn bã rồi tiếp:
- Có lẽ ông chưa biết thế nào là Toà án tôn giáo, bác sĩ ạ. Họ coi lời dối trá và mọi hình thức lừa đảo như những biện pháp để đạt mục đích của họ. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu họ bắt tôi trong tuần này vì tin vào một sự buộc tội giả tạo nào đó.
Ăngtôniô lại một lần nữa cảm thấy rùng mình ớn lạnh suốt sống lưng. Anh chẳng biết luật lệ của Toà giáo ư? Ôi! Lạy Chúa! Chứng cớ còn ghi ở vết sẹo đỏ chạy ngang những xương sườn dưới của anh.
- Ngay ngày mai tôi sẽ trả lại tự do cho ông với tư cách là thầy thuốc riêng của tôi, ?" Đôn Pêđrô nói tiếp. ?" Càng ít liên quan với tôi càng tốt hơn cho ông.
- Nhưng không ai có thể tỏ lời phản đối việc một thầy thuốc chữa cho bệnh nhân, ?" Ăngtoan nhận xét.
- Ông chưa biết Toà án tôn giáo đâu, ông bạn ạ.
Đôn Pêđrô lại mỉm một nụ cười buồn bã.
- Cầu chúa cho ông không bao giờ biết đến nó.

Như thế là hôm sau anh đem túi hành lý đơn giản của anh đến ngôi nhà ông Belacmi đã mua. Người chủ ngân hàng lúc này mạnh khoẻ và nhiệm vụ thầy thuốc của anh cũng nhẹ đi nên anh có rất nhiều giờ nhàn rỗi. Anh dùng nó để suy ngẫm về những việc Đôn Pêđrô đã cho anh biết.
Sau khi ấy, tâm trạng anh u uất. Trên thế giới này không còn danh dự nữa hay sao? Không còn lòng tốt của con người nữa hay sao? Không còn lòng tốt của con người nữa hay sao? Tại sao lại như thế được? ?" đạo đức làm người hỏi như vậy. ?" Một khi mà những người phụng sự Nhà thờ hạ thấp mình để đe doạ, để gây ra sự bại hoại, để giết người nữa?
Tinh thần Ăngtôniô càng sa sút khi anh biết rõ đúng như anh đã lo sợ ?" là Đôn Pêđrô đã bị bắt do lệnh của Toà án tôn giáo.
Anh tự hỏi kể từ lúc này còn bao nhiêu thời gian, bao nhiêu ngày, có thể là bao nhiêu giờ trước khi anh cùng chung số phận ấy.
Chú thích phần 3:
(1) Ván bài kiên nhẫn: Một thứ bài để chơi giải trí.
(2) Vì bố Philip là người Tây Ban Nha, mẹ là người Pháp.
(3) Huguenot: người theo phái Tân giáo của Canvanh.
http://cantin.forumfree.net/?t=19400890&st=30

Phần 4 - Vị pháp quan thành Mađơrit​

Chương 1
Vua Philip đệ nhị vừa dẹp yên những người Phlamăng phiến loạn trở về Mađơrit với tư thế người chiến thắng; thành phố náo nhiệt lên vì phấn khởi, mạch sống của nó như đập rộn ràng theo một nhịp độ mới. Các cuộc thi đấu, liên hoan âm nhạc, ca ngợi thắng lợi của Hoàng đế như người chiến binh, và đồng thời như người bảo vệ tín ngưỡng Gia tô giáo trong khắp châu Âu.
Thú vui lớn nhất của dân chúng là một lễ hoả thiêu lớn để Hoàng đế nhân dịp này khẳng định trọng thể rằng Ngài sẽ ủng hộ hoạt động của Toà án tôn giáo trong cuộc chiến đấu không ngừng của họ chống tà giáo.
Khi Ăngtôniô biết bác sĩ Vêdan đẽ trở về, cùng với Vua, anh nhờ chuyển tới ông lời đề nghị gặp mặt. Được chấp thuận ngay trong ngày lễ tưng bừng, anh chẳng thấy phiền hà gì vì anh không hề muốn dự xem vụ hoả thiêu: anh sẽ không thiếu dịp xem và đã biết quá rõ những hoạt động của Toà giáo. Có lẽ anh sẽ phải gánh chịu hậu quả của nó, vì mối đe doạ hình như đang thể hiện ngày càng cụ thể xung quanh những người nào dám khởi xướng ra điều gì trái với những điều mà các vị pháp quan đã định.
Phố xá chật ních người, Ăngtoan phải len lỏi qua đám đông để đi vì nhà của Vêdan gần quảng trướng lớn, nơi tổ chức lễ hoả thiêu.
Mọi người đã đứng đầu quảng trường nhưng trên mọi ngả vào vẫn xô đẩy chen chúc nhau vì họ quá háo hức thưởng thức cảnh tượng: đám rước, đoàn người đi theo, lúc hành lễ hoả thiêu và sự kết thúc: Cái chết của những kẻ tà giáo trên giàn lửa của buổi lễ.
Khi anh gõ cửa nhà thầy thuốc ngoại khoa, Ăngtôniô vẫn còn nghe tiếng ào ào vô tận của đám đông, giống như tiếng biển ầm ì, vì nó có cả nhịp điệu và sự đu đưa, tiếng ào vào rồi cuộn ra. Một người hầu đưa anh vào phòng dành để tiếp bệnh nhân hoặc khách đến thăm.
Vêdan đứng bên cửa sổ cao nhìn đầu người nhấp nhô như sóng ở phía dưới. Bỏ chiếc áo thầy thuốc sẫm màu ra, ông mặc đồ nhung lịch sự với chiếc quần cộc đen trên đôi chân ngắn. Ở dây lưng của ông đu đưa một chiếc túi rất đẹp để hở ra một mẩu khăn tay bằng vải mịn. Khi ông quay lại Ăngtoan thấy có một khuôn mặt rám nắng chiến trường có bộ râu tỉa rất cẩn thận, bộ tóc đen quăn thành búp, chiếc cổ áo cao nhiều nếp chun theo kiểu Tây Ban Nha mở phía trước và dây buộc đã cởi ra. Nhưng trong khi quan sát hầu như vô ý thức mọi chi tiết ấy, anh rất ngạc nhiên và lúng túng trước cặp mặt nâu ác cảm đến lạnh lùng.
Ăngtoan cúi chào rất thấp:
- Thưa bác sĩ Vêdan, tôi rất hân hạnh được gặp ngài, ?" anh nói. ?" Tôi có thể nhận dược ngài giữa hàng trăm người và bất cứ ở đâu, căn cứ vào chân dung ngài trong cuốn Phabrica.
Vêdan gật đầu chào hơi nhanh và lạnh lùng dù thái độ ác cảm của ông đã hơi giảm bớt khi nghe nhắc đến tác phẩm yêu mến của mình. Ông hỏi, giọng nặng và đặc Phlamăng.
- Ông muốn tôi khám bệnh?
Đã mấy tháng nay Ăngtoan chờ đợi lúc được gặp gỡ người thầy mà từ lâu anh hết lòng tôn sùng, nhưng anh không được ông tiếp đãi nồng nhiệt như anh hy vọng ở một người đàn anh về cơ thể học.
- Chúng ta có thể nói tiếng Ý được không à? ?" anh hỏi có đôi chút rụt rè, ?" Tôi nói tiếng Tây Ban Nha chưa được vững.
Nhắc đến người Ý yêu quý của ông không biết có gợi cho ông những kỉ niệm vui lòng không? Nhưng ông đã mỉm cười:
- Ông vừa ở Ý đến đây?
- Thưa vâng, ?" Ăngtoan trả lời và rất ngạc nhiên, ?" Tôi tưởng ngài đã biết.
Giọng của người đàn anh trở nên chua chát:
- Tất cả những gì tôi đã biết là như thế này: có một anh thầy thuốc tôi chưa bao giờ nghe nói đến xuất hiện ở Mađơrit như từ trên trời rơi xuống, được phong ngay lập tức là thầy thuốc riêng của Hoàng hậu lấn át tất cả các thầy thuốc của nhà vua vốn có trách nhiệm chăm sóc tất cả những người trong hoàng gia trong khi tôi đi vắng.
Ăngtoan thoáng thấy lý do làm cho bác sĩ Vêdan lạnh lùng.
- Tôi có được phép hỏi ngài đã được thông báo này từ nơi nào không?
- Từ quốc vụ Tổng trưởng của Hoàng thượng, ngài giám mục thành Tôledơ.
- Đức giám mục có chịu khó trình bày với ngài rằng tôi được cấp bằng về y khoa ở chính trường dại học của ngài, trường đại học Pađu, và tôi làm trợ giáo cho bác sĩ Phalôpiut trong việc giảng dạy cơ thể học và ngoại khoa không?
Lần này thì đến lượt Vêdan gật gù và tỏ vẻ ngạc nhiên:
- Thật à?
- Không có gì thật hơn! ?" Ăngtoan trả lời, lần này đến lượt anh lên giọng chua chát, ?" Tôi đến đây không mang danh vị giả, cũng không dùng thủ đoạn lừa gạt. Tôi là thầy thuốc riêng của ông Girôlamô Belacmi, chủ Ngân hàng ở Phlôrăngxơ hiện nay đang ở Mađơrit. Việc đã xảy ra là tôi phải cấp cứu một vết thương nặng của hầu tước Grigianva và tôi dùng thành công cách điều trị mà bác sĩ Ăngbroadơ Parê đã khuyến khích.
- Parê! Ông quen Parê sao! ?" Vêdan thốt lên.
- Qua các tài liệu ông viết thôi. Nhưng bản thân tôi cũng được một đồng nghiệp của ông chữa, đó là bác sĩ Đuyvan ở Phlôrăngxơ.
- Điều này thật lạ lùng! ?" Vêdan nói. ?" Tôi đã có hân hạnh cùng làm việc với bác sĩ Parê, khi chữa một vết thương cho vua nước Pháp. Xin mời ông ngồi, bác sĩ Xecvêtut. Tôi bắt đầu hiểu là tôi được thông báo sai về ông.
- Tôi không nghi ngờ gì về việc ấy. ?" Ăngtoan khinh bỉ nói.
- Hãy nói cho tôi biết về vết thương của Đôn Pêdrô. ?" Vêdan ra lệnh.
Ăngtôniô kể lại trường hợp ấy với mọi chi tiết. Khi anh thuật đến lúc mổ, Vêdan không thể điềm tĩnh được nữa, mắt ông sáng lên.
- Nói đi, Nói đi!... ?" ông cúi về phía Ăngtoan. Khi rạch vào khoang màng, anh tìm thấy mủ chứ?
- Đúng như ngài đã nói.
- Khi lấy hết mủ, bệnh khỏi nhanh chứ?
- Rất nhanh. Nhưng rủi ro là bệnh nhân của tôi vừa bị Toà án Tôn giáo bắt.
- À! Phải!... Toà án Tôn giáo?
Vêdan rùng mình.
- Ở đây họ? rất có thế lực, ?" ông khẽ nói và nhìn quanh vẻ lo ngại.
Như nhắc lại lời ông nói, một thứ âm thanh ầm ầm vẳng lên từ cổ họng của đám đông đang tụ họp ở ngoài quảng trường.
- Tôi trông mặt ông quen lắm, bác sĩ ạ. ?" Vêdan ngẫm nghĩ nói.
- Có lẽ tôi có đôi nét giống anh tôi.
- Anh của ông à?... Đúng rồi! Họ của ông đúng là Xecvêtut phải không?
- Tôi là em trai Misaen Xecvêtut, ?" Ăngtoan thản nhiên nói.
- Lạy Đức Mẹ Maria! ?" Vêdan kêu lên. ?" Em của người bạn quý của tôi. Thế mà tôi đã tỏ vẻ kém lịch sự với anh chỉ vì những lời dối trá ấy! Thứ lỗi cho tôi, thứ lỗi cho tôi, anh bạn nhé!
- Ngài đã được tha thứ, ?" Ăngtoan mỉm cười nói.
Lúc này anh đã được tiếp đón như anh chờ đợi và anh sung suớng trong lòng vì người mà anh coi như thần thánh của mình đã không làm anh thất vọng.
- Điều này cũng đáng ngạc nhiên. ?" Vêdan vui vẻ nói tiếp. ?" Chúng mình phải ăn mừng cuộc gặp gỡ vui sướng này chứ. Một cốc rượu nho Tây Ban Nha nhé, ít ra cũng phải thế.
Người hầu mang rượu đến cho họ, hai người ngồi đối diện với nhau. Vêdan nói:
- Bây giờ thì nói về anh đi, Ăngtôniô. Anh cho phép tôi gọi tên chứ?
- Rất vui lòng, thưa tôn sư! Tôi bắt đầu từ chỗ nào đây?
- Bắt đầu từ Pađu.
Nhà cơ thể học thở dài.
- Ôi! Tôi thực đã sống ở đấy những ngày sung sướng nhất... Khi tôi chuẩn bị cuốn Phabrica. Tại sao lại rời bỏ Pađu, anh bạn nhỉ? Trên thế giới không có nơi nào đẹp hơn đấy.
Ăngtoan lưỡng lự. Anh chờ câu hỏi này nhưng đồng thời anh cũng lo sợ nó. Thấy anh lưỡng lự, Vêdan vội nói:
- Tôi đã động đến việc riêng của anh rồi. Hãy quên câu hỏi của tôi đi.
- Không, ?" Ăngtôniô bỗng quyết định. ?" Không, trái lại, tôi muốn nói hết để thầy nghe...
Khi anh kết thúc câu chuyện, Vêdan trở nên nghiêm trang:
- Số phận thông thường của những người nghĩ bằng đầu óc của mình giống như người chui vào tổ ong bò vẽ. Việc xảy ra cho tôi cũng thế?
Ăngtoan đầy hy vọng nói tiếp:
- Nhưng bây giờ thì tôi mong rằng chúng ta có thể cùng tiếp tục nghiên cứu.
Vêdan cau mày:
- Từ khi tôi ở Mađơrit, tôi không làm phẫu thuật. Tuy vậy tôi cũng nóng lòng muốn được nghiên cứu phát minh mới này, phát minh của anh ấy mà, về tuần hoàn qua phổi.
- Tôi sẵn sàng chứng minh để thầy xem. Thầy có thể kiếm được xác chết không?
- Phẫu tích bị cấm ở Tây Ban Nha. Nhưng Hoàng thượng tỏ vẻ rất mong muốn nâng cao chất lượng ngành y ở đây. Có lẽ ngài sẽ cho phép chăng?... Chúng ta sẽ cùng suy nghĩ về việc này để tìm cách. Tuy nhiên, anh nói thực tình đi, anh có cho rằng anh sẽ được an toàn ở Mađơrit này không, Ăngtôniô?
- Chưa có gì đáng phàn nàn xảy ra cho tôi từ khi Đôn Pêđrô bị bắt, như thầy đã thấy rõ đấy.
Vêdan thở dài:
- Vậy thì có thể hy vọng họ sẽ để cho anh yên. Dù thế nào thì chúng ta chỉ có thể chờ và thấy sự việc đến. Ở Tây Ban Nha người ta trở thành triết gia vì vấn đề định mệnh. Hôm nay anh sung sướng, khoẻ mạnh, anh sống một cuộc sống tốt đẹp hơn mọi người. Ngày mai anh có thể thức dậy trong xiềng xích của Toà án tôn giáo và thế là xong cả.
Ăngtoan rùng mình và nhăn mặt nói:
- Tôi rất muốn làm triết gia về vấn đề ấy. Nhưng tôi không tiếp nhận chủ nghĩa định mệnh như vậy.
- Điều ấy sẽ đến. ?" Vêdan nặng nề nói. Sự chịu đựng sẽ đến với mỗi người chúng ta?
Giọng ông thân thiết như giọng một người cha đồng thời lại vô cùng lơ đãng.
- Tôi còn học được một điều khác ở Vơnidơ, ?" Ăngtoan nói tiếp để tránh câu chuyện nặng nề ấy. ?" Tôi cho rằng điều này sẽ làm thầy quan tâm. Ít ra thì tôi cũng tin rằng sự hiểu biết này có thể áp dụng trong y học.
- Trời ơi! Anh là nhà giải phẫu học chưa đủ à? Nói đi, Ăngtôniô. Kể đi!
Thế là Ăngtoan kể tỉ mỉ lại các thực nghiệm về thôi miên và những gì anh đã nghiên cứu trong lĩnh vực này cùng với Lôđôvixi Anhôlô. Khi anh nói xong, Vêdan băn khoăn cau mày hỏi:
- Nhưng? thôi miên là cái gì?
- Thực ra, tôi cũng không biết nữa. ?" Ăngtoan thú nhận. ?" Nhưng người ta nói rằng đó là một cái gì truyền từ cơ thể này sang cơ thể kia? tôi không biết tại sao và bằng cách nào cái thứ không biết? và phi vật chất ấy lại truyền được. Vì hai người liên quan hoàn toàn không cần chạm trực tiếp vào nhau?
- Vậy thì cần tổ chức một buổi chứng minh. ?" Vêdan gợi ý. Tôi thực sự tò mò muốn biết điều ấy.
Tiếng hò reo của đám đông đang chen chúc nhau ở quảng trường càng man rợ, mạnh mẽ hơn. Vêđan ra cửa sổ và bảo người bạn mới:
- Đức Hoàng thượng đang đến. Nếu anh chưa bao giờ thấy cảnh này, anh sẽ thấy rất thú vị.
Tiếng chân của một đoàn người diễu hành nện xuống con đường quanh quảng trường. Giống như những tảng đất bị lưỡi cày hất sang hai bên, khối người giãn ra thành một luống sâu, cắt ngang cảng sóng những con người liên kết thành một bức tường người vững chắc, thỉnh thoảng một cái cổ thò ra, vươn ra, cố đưa cho xa cái đầu đang háo hức không bỏ qua một tí gì trong cảnh tượng đặc biệt ấy, một món ăn tinh thần bổ béo và phấn khích, đó là sự kết tội và hành hình những kẻ tà giáo.
Đi đầu đoàn người đang đến quảng trường là ?oHội ái hữu thánh Pie tử vì đạo? những chiến sĩ của đức tin mặc toàn một màu đen ảm đạm, phía trước, lá cờ lớn có dấu thập tự xanh sẫm của Toà án tôn giáo nổi lên và những dải lụa bay phấp phới. Chân họ đi đều và chắc, mặt họ u tối. Hàng người ảm đạm ấy đi qua giữa hành lang dành riêng cho hoàng gia và giàn giáo để đỡ những cơ thể run rẩy của những kẻ khốn kiếp sắp bị trừng phạt về tội liều lĩnh, họ đang sắp tạo ra cảnh hấp dẫn cho ngày hôm nay.

Cách xa một chút có một bệ cao riêng biệt hẳn, trang hoàng còn lịch sự hơn chỗ của hoàng gia. Một chiếc lọng đỏ rực và vàng che ở trên, bốn góc chống bằng bốn chiếc giáo thép đã xạm màu, trang trí thêm các quả bông và dải vàng rực rỡ nhất. Dưới chiếc lọng này, các vị pháp quan sẽ đến ngồi, đây là những trọng tài tối qua của đức tin của con người đối với Chúa.
Tiếng ầm ầm lại từ đám đông đưa lên. Mọi cái đầu quay lại để nhìn theo Đức vua đang oai nghiêm bước đến. Động tác này giống như ngọn sóng nhô trên mặt nước. Tiếng ồn ào trầm trầm giống tiếng gió thổi.
Ăngtoan cũng cúi xuống để nhìn cho rõ người đang cầm trong tay vận mệnh của bao nhiêu người, bao nhiêu dân tộc nhưng mọi người biết rất ít. Anh trông thấy một người mảnh khảnh, mặc đồ đen giản dị, không nghi thức long trọng cũng không có trang sức đắt tiền. Người ấy giống mọt người đàn ông buồn rầu, nặng nề vì sức nặng của trách nhiệm, đầy nếp nhăn của lo âu hơn là giống một vị hoàng đế quyền thế.
Từ bục cao, ngài ngắm nhìn đám đông bầy tôi của ngài, trong khi hai tay ngài nâng một chiếc kiếm lớn, vỏ kiếm khảm châu báu, ánh mặt trời chiếu vào làm loé lên hàng nghìn tia lửa.
Rồi ngài thong thả quay đi, đặt kiếm và vỏ lên chiếc bàn nhỏ ở trước chiếc ghế tựa kê cao để tạo vẻ oai vệ của ngai vàng.
Vêdan nhận xét vắn tắt:
- Toà giáo mới tìm ra được cách này. Họ vừa tỏ ý mong muốn được thấy Hoàng đế thề trước công chúng là sẽ ủng hộ họ trong hành động thanh trừng. Sự bóc lột như vậy sẽ tạo được một ấn tượng rất tốt trong dân chúng và củng cố thêm sự kinh hoàng mà Toà án tôn giáo gây ra cho họ.
- Tôi hiểu việc này khá dễ dàng , ?" Ăngtôniô khẽ nói, ?" chỉ những việc chuẩn bị hành lễ cũng đủ làm mọi người ngấm ngầm sợ hãi.
Vua ngồi xuống ghế. Các người trong hoàng gia ngồi theo. Trước tiên Hoàng hậu. Đằng sau bà, lăn tới chứ không phải đi tới, một người mặt đồ trắng đính vàng, thân thể béo tròn, hai chân bé đến nỗi hình như không mang nổi một tấm thân đồ sộ với cái đầu to tướng, một thằng lùn trong chuyện cổ tích đúng hơn là một con người.
Nhân vật kỳ quặc này là ai? ?" Ăngtoan hỏi.
- Đôn Cáclôt, con trai vua, Hoàng tử kế vị.
Rồi đến một cô gái đẹp lộng lẫy, ?" Ăngtoan bíu chặt hai tay vào bậc cửa sổ và vô tình thốt ra một tiếng kêu ngạc nhiên. ?" Không còn nghi ngờ gì nữa: bộ mặt kiêu hãnh với bộ tóc vàng rủ quanh đúng là bộ mặt của Luxia Belacmi.
Vêdan nhận thấy sự chú ý bất thình lình của Ăngtoan, ông cũng cúi xuống, thấy cô gái đẹp, và khẽ nói:
- Phải, cô ấy đẹp lắm. Nhưng tôi không biết cô này.
- Đây là cô Luxia Belacmi. Cháu gái của thân chủ tôi. ?" Ăngtoan bối rối nói.
Vêdan nhìn anh nửa lưỡng lự, nửa tinh quái rồi chuẩn đoán:
- Yêu cô ấy rồi, phải không?
- Thưa thầy, không. Cô ấy chỉ là một người bạn quý.
Vêdan trầm ngâm khẽ nói:
- Nếu tôi có một người ban quý và đẹp như vậy, tôi sẽ cố khuyên cô ấy đừng làm thức tỉnh sự chú ý của Hoàng tử.
Ăngtoan bỗng rất lo lắng. Anh nhớ lại một vài câu chuyện ghê tởm đã được nghe kể về người thừa kế ngai vàng Tây Ban Nha. Con của Philíp đệ nhị trong lần kết hôn thứ nhất, Hoàng tử Đôn Caclôt này, nay khoảng 18 tuổi, mấy năm trước bị ngã suýt chết và nhờ tài của Vêdan mổ mới cứu thoát.
Đấy là một lý do làm cho Philíp đệ nhị gắn bó với người thấy thuốc của mình dù mỗi ngày một rõ ràng ngài đã sinh ra một con quái vật nhưng Đức vua vẫn yêu con lắm và không từ bỏ hy vọng được thấy hắn trở thành người. Nhưng toàn thể Mađơrít đều đồn đại về tính phóng đãng trắng trợn của Hoàng tử, về cách ăn uống lạ lùng của hắn, nuốt đủ thức đồ lạ lùng và thường bắt khách của hắn cũng làm như thế dù họ có chết nghẹn trước mắt hắn. Tồi tệ hơn cả là những câu chuyện về cuộc trác táng bẩn thỉu, những sự sa đoạ của hắn và việc hắn kể ra những người đàn bà đã bị hắn cưỡng ép rồi cuối cùng bỏ rơi, bị nhơ nhớp vì bệnh đậu mùa Pháp (1), bệnh hoa liễu, làm hao mòn thân thể.
Sắc đẹp lộng lẫy của Luxia không thể không thu hút một tên bất thành nhân dạng như thế được. Ăngtoan biết như vậy. Anh dự định sẽ bảo Luxia đề phòng ngay khi anh có dịp.
Các chiến sĩ của đức tin đã đến quảng trường lớn và phía sau họ là vị linh mục sẽ làm lễ trong buổi lễ này.
Đó là Đôn Expinôda, giám mục thành Tôledơ, mặc áo lễ đỏ như nghi thức đã định, mũ giám mục đội trên đầu, hình bánh thánh giơ cao trước mặt ông. Ông đi như đếm từng bước và trên đường ông đi qua, những người quỳ gối xuống, đấm ngực và rên rỉ theo nhịp chiếc chuông nhỏ mà một giáo sĩ rung luôn tay.
Cuối cùng, sau đoàn người có quyền thế mặc áo sẫm, đến đám tù nhân: đó là những hình biếm hoạ về quần áo trên những hình biếm hoạ về người, những bộ xương chân tay rời rạc, trật khớp và bị khảo đả. Nhiều người không lê nổi nữa, những thầy dòng Đôminích gần như phải xốc họ, áo trắng không vết bợn tương phản dữ dội với những áo trùm đen. Các thầy dòng vừa dìu những người bị kết tội mà họ đang đưa đến số phận cuối cùng vùa khích lệ họ thú tội, thừa nhận các lỗi lầm và cầu xin Nhà thờ tha thứ cho tội lỗi đáng căm ghét. Như vậy là những mảnh người này là những kẻ tội phạm, và chính vì để cứu vớt linh hồn họ mà họ đã có sự dàn cảnh long trọng này.
Ăngtôniô không ghìm nổi tức giận:
- Họ chịu trừng phạt như thế chẳng đủ rồi à? Thầy trông người kia xem! Hai xương hông như rời ra.
Vêdan khẽ bảo cho anh biết:
- Cẩn thận đấy! Phải đề phòng. Ở Mađơrít không ai bàn luận về quyết định của Tôn giáo. Tường của hoàng cung cũng có tai đấy.
Ăngtoan rời mắt khỏi cảnh tượng ghê rợn ấy.
Màu vàng gớm ghiếc của áo phạm nhân mà người ta gọi là Xanbênitô, mũ nhọn bằng bìa dày đặt lên những đầu trọc, vẽ đầy quỷ và thú vật dị hình đang quằn quại, cái cười méo mó trên bộ mặt của những người đã hoá điên ?" cả đám người đau đớn, ghê sợ, và thô lỗ hợp thành một cơn ác mộng mà giấc ngủ không bao giờ gợi ra được.
- Thầy có thấy Đôn Pêđrô Grigianva trong đám người tù không? ?" Ăngtoan hỏi.
- Anh không biết à? Đức vua đã truyền lệnh trả lại tự do cho ông ấy.
Ăngtoan mở to mắt ngạc nhiên.
- Tôi tưởng không ai huỷ được lệnh của Toà giáo?
- Đức Hoàng thượng có thể. Ngài làm việc ấy khi nhận định rằng Toà giáo đã nhầm. Đôn Pêđrô Grigianva thuộc dòng dõi một trong những gia đình quý tộc lớn nhất ở Tây Ban Nha, ông lại là một chiến sĩ lớn. Vương miện cần mọi thứ thuế thu nhập được từ khi người Phlamăng nổi dậy. Ngài không thể thiếu sự phục vụ của một trong những người con dũng cảm nhất.
- Thế là ông ấy được tự do?
Vêdan nhún vai mệt mỏi và khẽ nói:
- Hành hình một con người còn có những cách khác với việc đưa lên giàn lửa.

Chương 2
Tiếng khí giới va chạm hoà vào tiếng ồn ào của đám rước đang điều hành ở quảng trường. Một nhóm người mang vũ khí của lực lượng cảnh sát tiến bước rất nhịp nhàng, ánh mặt trời hắt ra từ những chiếc mũ sắt nhẵn bóng rọi vào những ngọn giáo cao cần thẳng tắp trong ánh nắng. Di chuyển đều như máy, cùng lắc từ trái sang phải, từ phải sang trái, và mỗi lần, tiếng va chạm của kim khí đụng vào nhau lại vang lên. Họ diễu hành dọc theo khu vực Hoàng gia và mở ra một khoảng trống trong không gian hình tam giác giữa ba bệ cao. Ai thấy đều trông rõ cảnh tượng khủng khiếp đấy: một nhóm người bị treo lủng lẳng trên những sào dài, đấy là các hình nộm nhạo báng thô lỗ những người bị kết án theo tập tục. Mỗi hình nộm này làm bằng rơm, quấn giẻ, cái mặt giả làm bằng một mẩu vải vẽ rất thô thiển, thể hiện sự điên cuồng và sự đau đớn. Mỗi hình ấy đều mặc Xanbênitô thật và đội corêda, một thứ mũ dùng để chế giễu.
Đám đông bỗng trầm lặng như bị một tấm màn bao phủ và toàn quảng trường bỗng như lắng hẳn đi. Ăngtoan rùng mình như khi gió biển căm căm giữa mùa đông làm giá lạnh tuỷ sống.
Một người to lớn mặc áo giáp cưỡi con ngựa to trùm vải đen, giơ cao lá cờ của Toà án tôn giáo trên đầu mọi người. Trong một khung bầu dục thêu ở mặt cờ quay về phía công chúng, dấu thập tự xanh của Toà án làm cho mọi người nhìn thấy sợ lạnh người. Hai bên dấu thập tự xanh thêu hai hình. Một hình biểu hiện sự khoan dung, một cành ô-liu, chứng tỏ lòng nhân hậu của Tôn giáo cho phép những kẻ có tội đã thú nhận tội và trở về với nhà thờ trước giờ cuối cùng được đặc án chết treo cổ trước khi cho lửa đốt. Một hình là biểu tượng thanh gươm. Trông thấy nó mọi người sẽ nhớ rằng những kẻ liều lĩnh dám chống lại nhà thờ, dù chống những người đại diện Nhà thờ, hay những uỷ viên của toà án Tôn giáo, đều sẽ bị phạt như phạt cỏ.
Dưới bóng cờ, linh mục Inhaxiô Môlina, Đại pháp quan của Mađơrít, khiêm tốn cưỡi một con la. Một giáo sĩ vô danh đi sau, cũng cưỡi la như thế. Dù tỏ vẻ khiêm tốn, vị Pháp quan trông vẫn dữ dội và đáng sợ một cách kỳ lạ. Từ trên cửa sổ, Ăngtôniô vẫn có thể trông thấy những con mắt nhạt màu và độc ác, từ đáy hốc mắt sâu đang toả ra thứ lửa lạnh giá lên khắp đám đông. Hình như, cũng trong một lúc ông ta vừa tìm những dấu hiệu cho phép ông ta bắt cầm tù những kẻ tà giáo khác.
- Anh có thể thấy nhiều nhà quý tộc của triều đình trong đám này, ?" Vêdan giải thích. ?" Họ làm như vậy để tự bảo vệ.
- Họ cũng có quyền lực tuyệt đối à? ?" Ăngtoan Xecvê hỏi.
- Gần như thế. Nhưng Đức ông nhấn mạnh sự tôn trọng công lý. Khi còn đôi chút nghi ngờ về sự phạm tội, bị cáo có quyền khiếu nại đến ngai vàng.
Lúc này đám rước đã vào đến quảng trường Mayo. Cây cờ lớn có dải lụa đen đặt dưới lọng của giám mục, trước bàn thờ có hai cây nến đang cháy, giữa hai cây nến ấy là một tu sĩ bưng bình hương khói lên nghi ngút. Mắt khán giả chăm chú nhìn vào bàn thờ, khi giám mục long trọng trong bộ áo mũ lễ bước ra lên làm lễ. Lăn lóc như những con vật lạc lõng trên các ghế dài ở giàn giáo, những tội nhân mà buổi lễ hôm nay dành để sỉ nhục họ hình như bị bỏ mặc không được tham dự vào đây. Có những người đã ngủ, nằm cuộn tròn người, những người khác phát điên vì bị tra khảo đang lảm nhảm nói như mất trí, nhung đa số im lìm, thân thể và tinh thần bị tê liệt bởi viễn cảnh đen tối đang mở ra trước họ.
Làm lễ xong, giám mục bắt đầu giảng về lòng tin, tố cáo gay gắt những tội lỗi của những bị cáo đã bị kết án. Đoạn cuối kết thúc bằng lời khuyên những con người khốn khổ chất đống lên chiếc bục ô nhục phải làm lành với Nhà thờ trước khi bị giao thông cho công lý và cơ thể bị công lý huỷ diệt.
Rồi đến các công tố viên đọc cáo trạng kể tội từng tội phạm. Có những người sẽ sống suốt đời trong hầm tối, số phận của họ còn tệ hơn những người bị treo cổ ngay, nhưng đa số bị hoả thiêu, một cảnh sát dùng bàn tay tàn nhẫn giữ họ đứng trong khi người chủ trì đọc bản án, rồi kẻ khốn kiếp ấy bị lôi xềnh xệch gần như đã chết đến giàn lửa.
Christi nomine invocato (2)! Vì chỉ có cầu tên chúa thì sự êm đềm mới thấm nhuần vào những con người này.
- Lạy thánh Maria ! ?" Vêdan lẩm nhẩm. ?" Họ sắp bị thiêu ở quảng trường.
- Đấy không phải là thường lệ sao? ?" Ăngtôniô hỏi.
- Không. Thông thường họ còn biết liêm sỉ là đưa tội phạm đi chỗ khác. Nhưng Toà án tôn giáo chắc thấy nhà vua tỏ ra quá nhẹ tay đối với bọn tà giáo ở xứ Palăngđrơ nên muốn tác động đến dư luận công chúng. Và đây là cách toà án Tôn giáo cảnh cáo đấy.
- Với Đức vua?
Vêdan nhún vai:
- Với tất cả mọi người!
Hôm nay không tội nhân nào chọn hình phạt cuối cùng là thiêu sống vì tất cả đều thú tội và Nhà thờ đã chấp thuận rửa tội cho họ. Nhưng việc đó không hề miễn cho họ khỏi đền tội tà giáo bằng cái chết. Họ đang bị buộc vào cây cọc, dưới chân cọc củi chất thành đống. Nhưng vì lòng vị tha vô biên, trước khi cho lửa vào củi, một tên đao phủ lực lưỡng đã đến gần từng phạm nhân khéo léo tròng dây thòng lọng vào cổ họ. Chỉ trong một khoảnh khắc, người hành hình đã bị đám đông hoàn toàn vui thú nhìn những cánh tay co lên cố rứt dây thừng một cách điên cuồng, cảnh giãy chết của những người hấp hối.
Rồi bó đuốc cháy được vứt vào củi khô, ngọn lửa hăm hở liếm vào những tấm thân rời rã, và bắt được chúng rung lên lần cuối cùng.
Một tiếng rên rỉ khàn khàn đưa lên từ đám đông, tiếng rên rỉ lo buồn, kinh sợ và của một thứ thú vui được thoả mãn kín đáo và sâu sắc.
Không khí chiều hôm ấy mát mẻ một cách thanh thản.

Chương 3
Lúc đầu, Ăngtôniô kinh sợ nhìn như dán mắt vào những hình dáng thảm hại ấy rồi quay nhìn về chỗ vua ngồi. Linh mục Inhaxiô vừa đứng lên. Lúc này có mình vua ở đấy. Ngài đang đứng, hai tay đặt lên thanh kiếm chạm trổ tinh vi.
Tiếng của vị pháp quan vang lên như tiếng đại phong cầm trong khi khắp quảng trường lặng như tờ:
- Chiểu theo sắc lệnh của Giáo hoàng và các Luật thánh thiêng liêng đã ban ra, các hoàng đế cần tuyên thệ rằng sẽ giúp đỡ và phục vụ Nhà thờ Gia tô giáo rất thánh và đạo Gia tô.
Đức Hoàng thượng có đồng ý tuyên thệ trước thánh giá hay không rằng Ngài sẽ ban cho Toà án tôn giáo và các giáo sĩ của Toà mọi sự giúp đỡ để chống lại những kẻ tà giáo, những kẻ bỏ đạo và tất cả những kẻ nào trực tiếp hai gián tiếp cản trở hành động của Toà án tôn giáo? Đức hoàng thượng có đồng ý tuyên thệ hay không rằng sẽ bắt buộc mọi người dân của các quốc gia của người tuân theo các thiết chế và sắc lệnh để bảo vệ đức tin Gia tô chống những kẻ tà giáo cũng như chống tất cả những ai tán thành tà giáo, cho chúng trú ngụ hay giúp đỡ chúng?
Linh mục Inhaxiô nói oang oang trên đầu đám đông. Không lưỡng lự một giây, tiếng vua Philip vang lên tiếp theo, giọng rất cao nhưng rõ ràng rành mạch:
- Ta xin thề trước Chúa và trên lưỡi gươm công lý của ta!
Ngài nâng kiếm lên, chạm môi vào một cách sùng tín rồi đặt xuống bàn.
- Xin cho được như nguyện!
Lễ hoả thiêu kết thúc; đám đông đã no chán với cảnh kinh khủng, tản đi. Nhưng phải nhiều ngày nữa mùi khét của thịt cháy mới bốc hết, không làm uế tạp không khí nữa.
Vêdan quay lại phía Ăngtoan thấy anh trắng bệch như tờ giấy.
- Khỉ thật! ?" ông kêu lên. ?" Sau cảnh như thế này ta phải uống rượu chứ! Và phải uống rượu nho loại ngon ấy chứ!
Một dáng người mảnh khảnh mặc đồ đen từ cuối phòng hiện ra và Vêdan thốt lên:
- Đơ Ônit! Thế mà tôi không nghe tiếng anh đi vào.
Người ấy từ bóng tối tiến ra. Hắn bé nhỏ, gầy, da xạm, bộ mặt không tình cảm cũng không linh hoạt trông như mặt nạ, hai mắt xanh rất nhạt.
Hắn cúi chào:
- Ngài mải xem buổi lễ đang diễn ra. Tôi sợ làm phiền ngài.
- Ông Đơ Ônit, đến đây nâng cốc chúc mừng bác sĩ Ăngtôniô Xecvêtút, mới hôm qua còn ở Đại học đường Pađu. Đây là Bênitô Đơ Ônit, học nghề y với tôi, ?" Vêdan giải thích với Ăngtoan.
Và ông Đơ Ônít ấy quay lại chào một lần nữa:
- Tôi hy vọng một ngày nào đó sẽ được nhận vào học ở Đại học đường Pađu nổi tiếng.
Họ cạn cốc rồi Ăngtoan xin lỗi và từ biệt ra về, vì anh cần xem xét chế độ ăn của ông Belácmi, gần đây ông lại bị khó chịu ở ngực và cánh tay trái, ông cần thầy thuốc riêng đi theo đến Mađơrit không phải là không có duyên cớ.
Không chỉ vì lo lắng băn khoăn cho thân chủ, Ăngtoan Xecvê ớn lạnh trong khi anh quấn chặt áo khoác vào mình rảo bước đi về.
Anh bị cảnh khủng khiếp làm cho bối rối. Chủ nghĩa Canvanh ư? Toà án tôn giáo ư? Cả hai đều nhân danh Chúa để hành hạ. Anh Misen của anh bị bọn Tôn giáo thiêu chết và những người mà anh nhìn thấy từ cửa sổ cao, bị Toà án tôn giáo thiêu. Sự thực ở đâu? Và an toàn ở đâu?
Anh run rẩy cảm thấy một mối đe doạ khủng khiếp đang lảng vảng quanh mình.