Nhạc Trịnh lời Anh, Pháp, Nhật....

Nhạc Trịnh lời Anh, Pháp, Nhật....

Mình mới đọc một bài về nhạc Trịnh đã được dịch sang tiếng nước ngoài khá chi tiết . Thiết nghĩ cũng sẽ rất thú vị nếu được nghe nhạc của người nhạc sĩ chúng ta hằng yêu mến với một ngôn ngữ khác - Vì khi đấy mình sẽ cảm thấy chia sẻ được với nhiều người hơn; cũng như biết rằng còn có cả những người không phải tóc đen, da vàng cũng yêu mến nhạc của ông. Hi vọng mọi người nếu ai có những bài hát này, mình cùng chia sẻ lên diễn đàn này nhé !




Chuyển "kênh" nhạc Trịnh: Nối vòng tay lớn

Ông Jean-Pierre Raveneau và dịch giả Nguyễn Duy Bình hát Một cõi đi về bằng tiếng Pháp tại trung tâm Pháp ngữ tháng 4.2001, tưởng niệm ngày mất nhạc sĩ
Chuyển "kênh" là một cách gọi vui của công việc chuyển ngữ ca từ nhạc Trịnh Công Sơn từ tiếng Việt ra với các ngôn ngữ khác như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nhật... Từ lâu, nhạc Trịnh đã có những fan ham mộ trên thế giới và rất nhiều ca khúc nổi tiếng của ông như Ướt mi (Misty eyes), Một cõi đi về (A realm of return), Hoa vàng mấy độ (Bright yellow flower)? được nhiều người biết đến. Vậy tác giả những "lời hai ngoại ngữ" ấy là ai? Chất lượng ra sao?

Theo tìm hiểu của chúng tôi thì đã có khoảng 200 ca khúc của Trịnh được dịch lời sang tiếng Anh, Pháp. Một con số bất ngờ. Bởi điều này cho thấy nhạc Trịnh khá phổ biến, được nhiều người ưa chuộng. Rất khó thống kê cụ thể bao nhiêu dịch giả đã "chuyển kênh" nhạc Trịnh, vì ở vai trò người hâm mộ, họ đều muốn vô danh. Bài viết này chúng tôi chỉ giới thiệu một số gương mặt với những bản quen biết, lưu truyền rộng rãi.

Đáng chú ý trước nhất là nguồn ngoại quốc. Bởi chứng minh hiển nhiên nhạc Trịnh đã xuyên biên giới chinh phục khán giả Tây như thế nào. Các bản tiếng Anh quen thuộc hơn cả là của Rich Fuller, Patrick Gallagher và Donny Trương. Bản tiếng Pháp của Jean-Pierre Raveneau và tiếng Nhật của Michiko.

Nguồn Việt phong phú hơn với các bản tiếng Pháp của dịch giả Bửu Ý, Nguyễn Duy Bình, tiếng Anh của Tôn Thất Lan, Vân Mai, Phạm Văn Đỉnh, Trần Tiễn Cao Đăng.

Ông Rich Fuller cho biết: "Tôi bắt đầu dịch nhạc Trịnh từ những năm 1970. Những ca khúc phản chiến của Trịnh tạo làn sóng chú ý. Làm sao để người Mỹ hiểu rõ hơn cuộc chiến tranh phi nghĩa ở VN và kết thúc nó. Tôi dịch nhiều ca khúc Da vàng của Trịnh là vậy!".

Rich Fuller tiết lộ thêm, ông đã cùng nhạc sĩ Hà Nguyên thực hiện sắp xong 1 CD gồm những bài hát Trịnh do ông dịch lời kỷ niệm 5 năm ngày mất của nhạc sĩ. Các ca khúc Như cánh vạc bay (Like a flying crane), Tôi đang lắng nghe (Dear I don''''''''t despair), Cát bụi (Sand and dust) do Rich Fuller chuyển ngữ và hát, Hà Nguyên đệm guitar cho thấy một phong thái riêng.

Với bản tiếng Pháp Les chemins de ma vie bản dịch của ca khúc Một cõi đi về thì càng kỳ thú. Bản dịch này nổi tiếng đến nỗi các sinh viên học Pháp ngữ hay du học sinh Paris, châu Âu đều thuộc nhưng ít ai biết "thâm cung bí sử" của nó thế nào.

Qua tìm hiểu của chúng tôi, dịch giả ca khúc này là ông Jean-Pierre Raveneau, vốn là tùy viên hợp tác, Giám đốc Trung tâm tiếng Pháp với sự kết hợp của dịch giả Nguyễn Duy Bình, hiện là giảng viên Đại học Vinh.

Anh Bình kể: "Là người mê âm nhạc Việt Nam, đặc biệt là nhạc Trịnh nên Jean-Pierre Raveneau đã sưu tầm tất cả những đĩa nhạc Trịnh có mặt trên thị trường. Ông đã đề nghị tôi, lúc đó là nhân viên biên phiên dịch tại Trung tâm tiếng Pháp ở Huế dịch một số bài hát Trịnh sang tiếng Pháp và dựa vào bản đó, ông đã biên dịch lại làm sao cho đúng nhạc Trịnh".

Kết quả sự phối hợp của họ là bản tiếng Pháp khá chuẩn cho các bài Phôi pha, Một cõi đi về, Biển nhớ được hát vào các buổi dạ hội Pháp ngữ, và sau đó phổ biến rộng rãi tại một số trường đại học có dạy tiếng Pháp tại Hà Nội.

Cũng tiếng Pháp, người yêu nhạc Trịnh còn biết các bản Ru ta ngậm ngùi (Je me berce de souvenirs), Đêm thấy ta là thác đổ (Je me rêve chute d''''''''eau)? của dịch giả Bửu Ý.

Hơn ai hết, Bửu Ý vốn là một người bạn thân của nhạc sĩ họ Trịnh từ những ngày các ông còn trẻ ở Huế. Dịch giả nhận định: "Từ lâu, Trịnh đã được giới ái mộ trao tặng danh hiệu kẻ du ca về tình yêu, quê hương và thân phận. Nhưng nhạc Trịnh Công Sơn không tuyền là nhạc, bài hát không chỉ là bài hát. Mỗi bài là một truyện ngắn, mỗi ca khúc là một chương của truyện dài không có kết thúc".

Từ đồng cảm đó, các bản dịch Bửu Ý được đánh giá là có chiều sâu, tinh tế, chuyển tải được tinh thần Triết lý phương Đông như nhạc Trịnh đã chưng cất. Còn rất nhiều bản dịch khác từ những người yêu mến nhạc Trịnh không thể kể hết như Rồi như đá ngây ngô (Not gone at all), Tôi ơi, đừng tuyệt vọng (I''''''''m listening), Cỏ xót xa đưa (Troubled grass swaying), Cuối cùng cho một tình yêu (thơ Trịnh Cung - Sure, stay away), Tiến thoái lưỡng nan (All ways closed off)?

Và nói như dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng, khi anh tự dịch những ca khúc Trịnh chỉ để "cho riêng mình, tự mình làm cuộc tìm về chính mình trong một bản ngã để sống yêu thương và minh triết"

Trích báo Tuoitre online
www.tuoitre.com.vn


Được khong_giong_ai sửa chữa / chuyển vào 20:13 ngày 31/03/2006

POUR QUE LE VENT EN EMPORTE
(Để gió cuốn đi)

Trịnh Công Sơn
Dans notre vie,
Il nous faut du c"ur
Pourquoi faire? Le sais-tu?
Que le vent en emporte
Que le vent en emporte?
A plein vent, les nuages passent
Jour et nuit, au dessus du fleuve,
Notre c"ur *** des mensonges
Comme une ombre poursuivant le temps
Un joli rire
Pour chaque soirée
Pour de beaux souvenirs
Qui coulent dans l''eau
Qui coulent dans l''eau
Penchons-nous-y
Pour voir un amour
Et le voir sans mot dire
Le c"ur percé, la mémoire blessée

Dans notre c"ur, un petit oiseau
s''immobilise de douleur profonde
Un matin l''oiseau à jamais
Nous quitte, et se perd son chant
Cueillons les jours
Qui viennent de loin
Malgré les ennuis
Réjouissons-nous!
Réjouissons-nous!
En son absence
En son absence!
(Traduit par Nguyễn Duy Bình )
JE ME BERCE DE SOUVENIRS
(Ru ta ngậm ngùi)
bửu ý dịch
Ton baiser sent bon
J''y accroche) mon coeur
Tes cheveux bien bleus
Me rendent fort jeun(e)
Mon amour, sois calme
Je vis comme je peux
Interpellons-nous
Quand l''amour s''en va
Mon coeur n''est plus là
Dans le sang qui bout
Un oiseau reste coi
Au sein de l''hiver
Mes mains sont de mousse
Attendant l''aurore
Une rue en fête
M''attire-t-elle le pas
Un cheveu menu
Reste-t-il en moi
Où personne ne reste
Me laissant tout seul
A n''attendre personne
Va bien ton chemin
Moi j''en fais autant
Je brûle de l''encens
Qui parfume le soir
Me berçant moi-même
Je m''en console mal
Dors bien, ô mon coeur
J''attends bien l''aurore
La vie se vide
Tel le champ fauché
Tel le bois désert
Je m''en retourne
Au milieu des murs

Je me rêve une chute d''eau
(Đêm thấy ta là thác đổ)
Bửu Ý dịch
Un soir dans ma garçonnière
je pense à la petite rose.
C''est une rose trémière
bien loin de son jardin.
Un jour dans une ville
où l''on fait la sieste,
je suis une herbe perdue
qui chante très librement.
Des fois je suis un enfant
qui n''a pas de maison.
Les pas légers du printemps
se sont vite effacés.
Je suis chute d''eau qui tombe
et qui tombe encore.
Un soir dans un grand marché,
je me réjouissais.
Des fois je suis une flamme
éclairant dans la nuit,
une fleur fraîchement échose
comme une présence.
Des fois je vois des tombes
et je ne vois rien d''autres.
Ma vie, elle n''a pas grand-chose
je vis comme je veux.
Mon âme est parfois close
car toi ne fais que prier
me laissant à moi même.

Có bác nào có music score +lời Anh-Việt mấy bản nhạc Trịnh thì cho tui xin. Hôm nay có mấy người chung cơ quan tui muốn hỏi học vài bài hát VN. Ban đầu thì tui từ chối (vì nhạc tiếng Việt thì hát đâu có hiểu gì), sau nhớ lại là có vài người dịch mấy bài nhạc TSC ra tiếng Anh, chắc là cũng lấy xài được. Vậy bác nào có thì cho tui xin với.

Này thì vào đây này:
http://www.comp.nus.edu.sg/~nguyenvu/Artists/TC_Son/VT_Music_TCSon_songs.htm
http://5nam.ttvnol.com/f_301/212573/trang-1.ttvn

Cảm ơn home nhé, thế home có music score của mấy bài đó hôn dzạ? Hiện tui muốn tìm bài nào mà có thể hát bằng song ngữ.
Được tao_lao sửa chữa / chuyển vào 08:33 ngày 28/04/2006

chỉ thấy tiếng Anh, mình có lẽ ko dám dịch từ Trịnh Việt sang Pháp, chưa đủ trình độ, trong khi lời Việt thì đã khá khó hiểu.
Ai có những bản dịch tiéng P cho mình tham khảo với. Đặc biệt mình thik Phôi Pha và Hạ Trắng.
Merci bien.