Những bài thơ thời gian không thể phủ nhận

Nguyễn Trọng Tạo (1947-).
Sinh ngày 25 -8 -1947, tại Tràng Khê, Diễn Hoa, Diễn
Châu, Nghệ An. Làm thơ, viết báo, vẽ bìa sách, minh hoạ báo.
Trưởng đoàn văn công quân khu IV. Học khoá 2 trường viết văn
Nguyễn Du. Hội viên Hội nhà văn Việt Nam. Hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Hội viên Hội nhà báo Việt Nam.
Tác Phẩm : Tình yêu sáng sớm (in chung, 1973); Gương mặt
tôi yêu (in chung, N.X.B.Q.Ð.N. , 1980); Sóng nhà đêm biếc (in
chung, NXB Hà Nội 1986); Gửi người không quen (NXB Nghệ Tĩnh, 1989); Sóng thuỷ tinh (1988); Con người của những vì sao (Trường ca (NXB Thanh niên, 1981); Tình ca người lính (NXB Nghệ Tĩnh,1981); Ðồng dao cho người lớn (NXB Văn học).)
CHIA
Chia cho em một đời tôi
Một cây đắng
Một niềm vui
Một buồn
Tôi còn cái xác không hồn
Cái chai không rượu tôi còn vỏ chai
Chia cho em một đời say
Một cây si
Với
Một cây bồ đề
Tôi còn đâu nữa đam mê
Trời chang chang nắng tôi về
Héo khô
Chia cho em một đời thơ
Một lênh đênh
Một dại khờ
Một tôi
Chỉ còn cỏ mọc bên trời
Một bông hoa nhỏ lặng rơi
Mưa dầm.
(Bài thơ này có thể sánh ngang với bất kỳ bài thơ hay nào trên thế giới-theo thiển ý của riêng tôi)
21-4-1989
Omar Khayam
Khoảng 1047 -1122, học giả, nhà thơ, nhà toán học vĩ đại người Ba Tư(Iran ngày nay)
Không đề
Cháy rực cháy - tâm hồn anh là vậy,
Anh sung sướng khi tình anh máu chảy.
Em không đốt lòng em trên ngọn lửa tình
Sao hiểu được người vì em đã cháy!
An Thư dịch
B. Pastecnắc
(Boris Leonidovitsh Pasternak), 1890 - 1960.
Giải thưởng Nobel
Nhà thơ, nhà văn nga, con một viện sĩ Hàn lâm hội hoạ.
Pastecnắc vẽ giỏi, một nhạc sĩ có tài. Sau chuyển sang văn thơ.
Tác phẩm : Tuyển thơ : Trên những chuyến hào, 1917;
Trung uý Smit, 1926; Bác sĩ Givagô , tiểu thuyết 1956... còn là
một dịch giả có tiếng.

Gió
Tôi chết, bên đời em vẫn sống
Và gió liên hồi sẽ khóc than.
Căn nhà run rẩy, rừng cây động
Gió cuộn cuồn lay cả cánh rừng.
Và cả không gian vô hạn vẫn
Như chiếc thuyền neo gió cứ rung.
Nhưng gió phải đâu vì ngạo mạn
Hay vì hung hãn trút căm hờn.
Chỉ muốn, em ơi, trong buồn thảm
Tìm điệu ru nào hát tặng em.
Nhật Chiêu dịch
S. Pêtôphi
(Sandor Pêtôphi), 1823 - 1849.
Nhà thơ và anh hùng dân tộc Hungarie. Sinh tại Kiskoros,
mất tại trận Segesvar đánh quân áo lúc 26 tuổi. Xuất thân trong
một gia đình lao động. Nhà nghèo phải bỏ học nhiều lần. 21 tuổi nổi tiếng với tập thơ đầu (1844).
Tác phẩm : Hiệp sĩ Ianos, 1844; Những đám mây, 1846. Thơ trữ tình đạt điểm cao như : Cuối tháng chín, 1848;Ðứng lên, Hỡi người Hungari, Tổ quốc gọi người, Gửi quốc hội,
Bài ca chiến thuật, Vị tông đồ .
Tự do, ái tình
Tự do và ái tình
Vì các người ta sống.
Vì tình yêu ***g lộng
Tôi xin hiến đời tôi;
Vì tự do muôn đời
Tôi hy sinh tình ái.
Pest, 1-1-1847
Xuân Diệu dịch
(Tuyển tập PETOFI)
Lúa đã chín rồi
Lúa đã chín rồi
Ngày ngày nóng bức
Hẹn đến ngày mai
Ta đi ta gặt.
Tình ta cũng chín rồi
Tim ta cũng nóng bức
Mong em, em yêu ơi!
Em là người đến gặt.
Từ tháng 7 đến tháng 8-1843
Hoàng Trung Thông dịch
(Tuyển tập PETOFI)
Vợ và gươm
Con chim câu trên mái
Ngôi sao sáng trời xa
Gần gũi bên tim ta
Vợ ta yêu say đắm.
Ta ru nàng trên tay
Ta ôm nàng đầm ấm
Như run rẩy cành cây
Giọt sương đầu lá thắm.
Và mỗi lần hôn nhau
- Sao lại không, hỡi bạn? -
Ta hôn nàng rất lâu
Môi ta nào biết chán.
Hai đứa chuyện bông lông
Lời chỉ nghe nửa đoạn
Nửa tiếng chìm im lặng
Trong khoảnh những hôn nồng.
Niềm vui ta mênh mông
Tình yêu ta vô hạn
Hạnh phúc ta toả sáng
Như hạt ngọt tươi trong.
Ôi vì vậy, phải không
Mà gươm ta buồn nản
Trông nó ở góc phòng
Cứ nhìn ta, u ẩn.
Vì sao, gươm ta ơi
Mắt mày trông giận dữ
Mày điên hay sao chứ
Mới sinh điều ghen tuông?
Thôi đi, anh bạn đường,
Ðừng yếu hèn như thế.
Mày là trai, không thể
Chiếm được chỗ người thương.
Rõ là điều vô cớ
Can chi mà lo âu
Mày hẳn hiểu từ lâu
Nàng ta yêu làm vợ,
Tâm hồn kia rạng rỡ
Ðẹp vô giá, tuyệt trần
Trời sinh mấy giai nhân
Có ai bì nàng được?
Ðến khi nào Ðất Nước
Cần ta ra chiến trường
Thì chính nàng đến trước
Tự tay nàng mang gươm
Thắt vào lưng cho ta
Mà nói lời từ biệt:
- Anh cùng gươm đi đi
Giữ cho tròn chữ tiết.
4-1848
Tố Hữu dịch
(Tuyển tập PETOFI)
A. Puskin
(Alexandr Sergefevitsh Pushkin), 1799 - 1837.
Nhà thơ cổ điển Nga nổi tiếng thế giới, đặt nền móng cho
nền văn học Nga mới. Sinh tại Maxcơva, mất ở Pêtecbua. Xuất thân trong một gia đình quý tộc bị sa sút. Chịu ảnh hưởng phong trào ánh sáng Nga và Châu Âu và lý tưởng phái Tháng Chạp. Thơ chính trị biểu lộ lòng căm thù chế độ nông nô yêu tự do, tiêu biểu : Bài dao găm, 1821; Người tù, 1822; sau trường ca trữ tình Ruslan và Lutmila, 1820 là Người tù Kapkadơ, 1821. Bi kịch Boris Godunov, 1825 lên án chế độ độc đoán Nga Hoàng. Tác phẩm Epghênhi-Ônhêghin, 1823, đỉnh cao của văn học Nga thế kỷ XIX.
Tập truyện của Benkin, 1830; Người trạm trưởng; Trường ca kỵ sĩ bằng đồng, 1833 nêu lên mâu thuẫn giữa nhân dân và Sa hoàng.
Truyện con đầm pích, 1833 phê phán thế lực đồng tiền...
Puskin chết trong một cuộc đấu súng.
Người đẹp ơi! Nàng đừng hát nữa *
Người đẹp ơi! Nàng đừng hát nữa
Những bài Gruzi buồn bã xót xa:
Khiến lòng tôi lại càng tưởng nhớ
Cuộc đời xưa và một bến bờ xa.
Ôi khúc ca tàn bạo của nàng
Làm tôi càng thêm nhớ lại
Chốn thảo nguyên đêm tối dưới trăng
Hình bóng người trinh nữ xa xăm, đầy thương hại.
Bao hình ảnh không phai mờ, êm ái
Giáp mặt nàng tôi đã quên đi
Nhưng nàng hát - trước mắt tôi đã lại
Biết bao nhiêu bóng dáng hiện về.
Người đẹp ơi! Nàng đừng hát nữa
Những bài Gruzi buồn bã xót xa:
Khiến lòng tôi lại càng tưởng nhớ
Cuộc đời xưa và một bến bờ xa.
1828
Hoàng Trung Thông dịch
*Mùa hè năm 1828, Puskin thường ra ngoại ô nghỉ và gặp nhạc sĩ nổi tiếng M.I.Glinka (1804-1857) ở đó. Có một lần Glinka đánh một bản đàn theo khúc điệu Gruzia mà A.X.Gribôêđốp (1795-1829) đã mang từ Kapkaz về cho Puskin nghe và nhà thơ đã viết lời cho khúc nhạc này.
Một chút tên tôi đối với nàng
Một chút tên tôi đối với nàng
Sẽ chìm như tiếng sóng buồn tan
Âm thầm mòn mỏi bên bờ vắng,
Như tiếng đêm thâu lạc giữa ngàn.
Ngày nào đó trên mặt trăng kỉ niệm
Nó chỉ còn là dấu vết không hồn
Giống như hình phác trên mộ chí
Nét ngoằn ngoèo một thứ tiếng xa xăm.
Tên cũ từ lâu bị lãng quên
Chẳng còn gợi lại được cho em
Tình xưa êm ái và trong trắng
Trước mối tình ai mới dấy lên.
Nhưng nếu gặp ngày buồn rầu đau đớn
Em thầm thì hãy gọi tên lên
Và hãy tin còn đây một kỉ niệm
Em vẫn còn sống giữa một trái tim.
1830.
Thúy Toàn dịch

Quang Dũng (1921 - 1988).
Chiêu Quân
Tuyết lạnh che mờ trời Hán quốc
Tỳ bà lanh lảnh buốt cung thương
Tang tình năm ngón sầu dâng lệ
Chiêu Quân sang Hồ xừ hồ sang
Ðây Nhạn Môn Quan đường ải vắng
Trường thành xa lắm Hán vương ơi!
Chiêu Quân che khép mền chiên bạch
Gió bấc trời Phiên thấm lạnh rồi
Ngó lại xanh xanh triều Hán đế
Từng hàng châu lệ thấm chiên nhung
Quân vương chắc cũng say và khóc
Ái khanh! ái khanh! Lời nghẹn ngùng
Hồ xang hồ xang xừ hồ xang
Chiêu Quân nàng ơi lệ dâng hàng
Lã chã trời Phiên mưa tuyết xuống
Chiêu Quân sang Hồ, xừ hồ xang.
1937
W. Sếchxpia
(William Shakespeare), 1564 - 1616.
Nhà viết kịch, nhà thơ vĩ đại nước Anh. Kịch của Sếchxpia được nhiều nước diễn và quay phim. Con một thương gia khá giả, từng làm thị trưởng Statford. Sinh và mất tại Statford.
Năm 18 tuổi kết hôn với Hathaway. 1594 gia nhập đoàn kịch của bá tước Leicester. Ngoài các vở kịch nổi tiếng, Sếchxpia viết 150 bài thơ tình. Quá trình sáng tác của Sếchxpia chia làm 3 giai đoạn :
- Giai đoạn 1 (trước 1600), các lực lượng tiến bộ thủ
tiêu tàn tích phong kiến, tiêu biểu : Hài kịch về những hiểu lầm,1590; Hai vị người Vơrâunơ, 1593...
- Giai đoạn 2 (1600 - 1608) . Kịch : Ôtenlô, Mắcbét
1606; Hăm lét, 1600...
- Chuyện mùa đông, 1610; Cơn bão, 1611...
Sonnê 102
Anh yêu em, nhưng không như người khác
Say đắm anh yêu, anh chẳng nói nhiều ,
Vì ai tình yêu khắp nơi khoác lác
Người ấy khác gì đem bán tình yêu.
Khi mới yêu em, tình yêu thắm ngọt
Anh đã nói anh yêu, tha thiết, mặn mà,
Như họa mi cứ xuân về lại hót,
Nhưng mùa hè chim bặt tiếng không ca
Nhưng không phải mùa hè mất vui vì thế
Khi con chim thôi hót trên cành
Mà tiếng nhạc, khi quá nhiều, quá dễ,
Dẫu ngọt ngào, nhưng cũng nhảm âm thanh.
Cũng thế, như chim, bây giờ anh ít nói,
Dù vẫn rất yêu em, cho tai em đỡ mỏi.
Thái Bá Tân dịch
JOHANN CHRISTOPH FRIEDRICH SCHILLER 1759 - 1805
Nhà thơ, nhà viết kịch nổi tiếng Ðức nửa sau thế kỉ thứ
XVIII, sinh ngày 10-11-1759 Warbad Wurtemberg, con một bác sĩ
giải phẫu. Tốt nghiệp nhi khoa nhưng Schiller theo đuổi nghiệp
văn chương, cho ra mắt độc giả vở kịch đầu tay Những tên cướp
(1781).
Tiếp theo là những vở : Bi kịch cộng hoà; Cuộc nổi loạn của
Fiesque tại Genes (1783); Âm mưu và ái tình (1784); Don Carlos
(1798).
Schiller cộng tác với tờ báo văn học của Friedrich Cotta
"Die Horen" và viết những vần thơ châm biến (1796). Một số vở nổi
tiếng như Wallenstein (1794-1799); Chiếc găng tay; Chiến đấu lại
rồng; Tiếng chuông; Marie Stuart (1800); Thiếu nữ thành Orleans
(1801); Vị hôn thê tại Mesina (1803)....
Ngoài ra Schiller còn làm nhiều thơ: Người lặn (1797); Bày
hạc theo Ibycos (1797)...
Schiller qua đời ngày 9-5-1805 tại Weimar do bệnh lao phổi.
Ông là bậc văn hào vĩ đại Ðức sau Goethe.
Em gái với mùa xuân
Trong thung lũng những người nghèo khổ
Cứ vào xuân, chim hót vang trời
Tôi lại thấy một em gái nhỏ
Hiện về đây, xinh đẹp tuyệt vời.
Quê hương em là đâu, chẳng rõ
Thung lũng xanh nào phải chốn ra đời!
Dấu chân em, khi mờ khi lại tỏ
Lúc chia tay, em để lại nụ cười.
Khi gần em, những trái tim trai trẻ
Ðập rộn ràng vì rất đỗi mê em
Họ bỗng thấy: sao em xa lạ thế
Cứ hiện về, lại biến, tựa nàng tiên!
Em mang đến nào hoa tươi quả ngọt
Hương ngọt ngào... em hái tự bờ xa
Ánh nắng tỏa trời xanh cao chót vót
Ôi thiên nhiên kiều diễm của quê nhà!
Quà em đấy - hoa tươi và quả ngọt
Em mang chia đều khắp mọi người
Già đến trẻ, không một ai bị sót
Bàn tay em thơm thảo nặng tình đời.
Ai cũng được em yêu và em quý
Nhưng quý yêu hơn cả cặp tình nhân
Họ sung sướng trong tình yêu giản dị
Với hoa em đẹp nhất, nở trong ngần...
(Trần Ðương dịch từ tiếng Ðức )

Ðời anh anh gửi em

A.Sơtsipatsep
(Nga)
Ðời anh anh gửi em
Cả vui buồn mọi nỗi
Anh có thể dối em
Thơ anh không thể dối.
Ðược như trên cửa sổ
Nghiêng xuống cuộc đời mình
Hai ta ai biết được
Em chết trước hay anh.
Chỉ một mơ ước thôi
Ngày ngày anh lặp lại
Sau khi anh chết rồi
Tình anh còn mãi mãi.
1946
Tế Hanh dịch.
TAGO R
(Tagor Rabindranath), 1861 - 1941.
Nhà thơ, nhà văn, triết gia, nhà giáo dục, nhạc sĩ, hoạ sĩ, đạo diễn
ấ
n Ðộ.
Giải thưởng Nobel 1913. Sinh và mất tại Caleutta.
Xuất thân trong một gia đình giàu có theo đạo Bà La Môn. Thích
nghệ thuật, ưa cải cách xã hội. Năm 29 xuất bản tập thơ đầu tiên.
Tác phẩm chính : Gora, 1910 ; Hoàng hôn của thế kỷ, 1899 ; Khi
tinh thần ta được giải phóng, 1937 ; Thi phẩm hay nhất là tập Thơ
dâng, 1910 gồm 103 bài.
Không đề
Ðôi ta ở bên nhau
Khi Mùa Xuân gõ cửa
Hãy để cho tôi vào!
Xuân mang cho lứa đôi
Tiếng thầm của niềm vui
Tiếng nhẹ nhàng rung khẽ
Của mầm non mới hé
Ta đang mải trầm tư
Em bên xa quay sợi
Mùa Xuân dẫn đi xa
Và đột nhiên biến vội
Cùng với những đóa hồng
Nở muộn trên cành hoa
Hỡi em yêu bây giờ
Em không còn đây nữa
Mùa Xuân lại gõ cửa:
- Hãy để cho tôi vào!
Xuân chỉ còn mang đến
Tiếng lá khô xạc xào
Tiếng gù vọng chim câu
Ta ngồi bên cửa sổ
Và một bóng mơ hồ
Ngồi bên ta lặng lẽ
Buồn se những mộng mơ...
Và Mùa Xuân không còn
Những nỗi đau thầm nữa
Ðể mang đến cho ta
Mùa Xuân mà muôn nhà
Ðón tưng bừng vào cửa!
Nguyễn Viết Lãm dịch.
Axiđa Takakô
Nhật Bản
Những bài thơ thể Tanka (thể thơ cổ điển của Nhật Bản, mỗi bài chỉ gồm 31 âm tiết đọc
liền một hơi. )
Anh bảo em hôm nào:
Hãy nhìn cây khuynh diệp
Tán là vờn trên cao
Cây khuynh diệp ngọn vươn cao ngất
Nhưng tay sà xuống đất
*
* *
Lẽ thường ta vĩnh biệt nhau
Khi tình đã chết
Chỉ còn nhánh anh đào
Vẫn nằm trơ xanh biếc
Trên cửa sổ như còn thắm thiết
*
* *
Tôi chụm hai bàn tay
Che que diêm khỏi tắt
Anh vừa bật, gió bay
Tôi đâu biết tương lai xa lắc
Hãy giữ lấy tình yêu trước mắt
*
* *
Mùa thu ơi!
Lá thu vàng rực
Tôi rung cành cho lá thu rơi
Tôi thu mớ lá vàng, giữ chặt
E cuộc sống úa vàng, héo hắt
Ðức Mẫn dịch
Được Codaikhongten sửa chữa / chuyển vào 02:31 ngày 08/05/2006

Trương Tịch (768-830)
Nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc đời đường, người Tịnh Giang, đỗ tiến sĩ.
Bài ca người tiết phụ
Chàng hay em có chồng rồi,
Yêu em, chàng tặng một đôi ngọc lành.
Vấn vương những cảm mối tình,
Em đeo trong áo lót mình màu sen.
Nhà em vườn ngự kề bên,
Chồng em cầm kích trong đền Minh Quang,
Như gương vâng biết lòng chàng,
Thờ chồng quyết chẳng phụ phàng thề xưa.
Trả ngọc chàng, lệ như mưa,
Giận không gặp gỡ khi chưa có chồng!
Ngô Tất Tố dịch
(Tuyển tập Thơ Ðường I).
Vương Bột 650 - 676.
Nhà thơ đời Ðường Trung Quốc, tên chữ là Tử An. Người Thái Nguyên sau tới
Long Môn (nay tỉnh Sơn Tây). Xuất thân trong một gia đình quan lại nhỏ, 6
tuổi đã nổi tiếng nhiều thơ văn, 14 tuổi trúng tuyển bậc cao ở kỳ thi đố
sách của Triều đình. Chết đuối lúc 26 tuổi.
Trước tác sau này được tập hợp thành Vương Tử An thi tây, V. được xếp
vào loại xuất sắc nhất trong nhóm "Sơ đường tứ Kiệt"; 3 vị khác là: Dương
Quýnh, Lạc Tân Vương và Lư Thiếu Lân.
Khúc hát hái sen
Thơ thẩn bờ sen đêm gặp nhau,
Nàng Ngô, ả Việt đậm đà sao!
Cùng trông sông lạnh ngoài ngàn dặm
Quan tái chinh phu xa biết bao?
( Vương Tử An tập )
Vương Xương Linh
(tức Thiếu Bá), 698 - 755.
Nhà thơ Trung Quốc đời Ðường. Người Tràng An 29 tuổi đỗ tiến sĩ. 36 tuổi
đỗ bác học. Tính phóng khoáng, không xu nịnh cấp trên, nên con đường làm quan thường thăng giáng thất thường. Nổi tiếng thơ hay một thời. V. để lại một tập thơ hơn 180 bài. Nhiều bài được coi là "phần phẩm". Một số bài tiêu biểu: Tòng quân hành, Xuất tái, Khuê oán, Tây cung Xuân oán, Tây cung thu oán.
Nỗi oán của người phòng khuê
Trẻ trung nàng biết chi sầu,
Ngày xuân trang điểm lên lầu ngắm gương.
Nhác trông vẻ liễu bên đường,
Phong hầu nghĩ dại, xui chàng kiếm chi!
Tản Ðà dịch
( Tuyển tập thơ Ðường I )
Yến lan (1916)
Nhà thơ tên thật là Lâm Thanh Lang. Sinh năm 1916 tại An Ngãi,. An Nhơn,
Bình Ðịnh, trong một gia đình viên chức nhỏ. Trước 1945 có bút danh khác:
Xuân Khai, Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Biên tập viên NXB Văn Học.
Tác phẩm: Những ngọn đèn (1957); Tôi đến tôi yêu (1962); Lẵng hoa hồng
(1968); Giữa hai chớp lửa (1978)...
Kịch bản : Bóng giai nhân (viết chung với Nguyễn bính 1937), gái Trữ La
(1941)
Nợ
Nhà không vườn, không gác, không sân
Tôi nợ đời rau trái tôi ăn
Nợ hàng xóm trưa hè bóng mát
Nợ em cài bên cửa một vầng trăng.
Thơ S.A. Exênin
(Sergei Alexandrovitsh Essénine), 1895 - 1925
Mùa xuân nào giống niềm vui
Mùa xuân nào giống niềm vui
Cát vàng đâu bởi nắng phơi nên vàng
Làn da em dẫu gió sương
Dành cho anh rõ ánh từng chân tơ
Trước làn nước biếc trong hồ
Trên thềm cỏ mịn nụ hoa dập dềnh
Ðã nguyền ta quyết chung tình
Thì nơi đâu cũng có mình có ta
Màu đêm trải đến mượt mà
Gió vươn theo gió, lửa xa tỏ mờ
Nhà em bên cánh rừng thưa
Mẹ thấy em đợi. anh đưa em về
Lòng đau như tỉnh như mê
Anh còn lần lữa quay đi sao đành
Em cười âu yếm cùng anh
Khăn em còn vẫy bồng bềnh trước hiên
Ðăng Bẩy dịch
Thơ R. GAMZATÔP
(Raul Gamsatov), 1923-
XONNE Tình Yêu
I
Trên trái đất đường đi không kể xiết
Ðường dài lâu, gian khổ cũng rất nhiều.
Nhưng anh hiểu: khó và dài hơn hết
Là con đường ta vẫn gọi tình yêu.
Ừ thì biết là đường tình không ngắn,
Nhưng không ai thiếu nó sống yên lành.
Ừ thì biết là khó khăn vô tận,
Nhưng lại đầy cám dỗ, cuốn lòng anh.
Anh cứ nghĩ rằng anh, thật lạ,
Chỉ trẻ khi đi trên vĩnh cửu đường này.
Anh từng vất, đã, đang và sẽ ngã,
Nhưng ngã rồi lại dậy, bước đi ngay.
Và anh chắc không bao giờ lạc lối,
Vì phía trước là em, là tay em vẫy gọi.
II
Có thể nói tình yêu là trường học,
Nơi không phải ai muốn học, cứ vào,
Nơi thầy giáo là nụ cười, tiếng khóc,
Bắt học trò làm việc khắt khe sao !
Tôi đã học nhiều sách hay và hiểm,
Học càng lâu, càng thấy rõ một điều:
Khó có thể thành công nhờ kinh nghiệm.
Của những người thất bại với tình yêu.
Tôi cố học nhưng không vào, trầy trật,
Thường vất đau, thi trượt, nợ bài,
Thường phạm những sai lầm nghiêm trọng nhất,
Lý luận, thực hành không sắc sảo, thường sai...
Thành ra tôi hầu như không tiến bộ
Dù đã học suốt đời trong nhà trường dó.
Không Ðề
Nếu em muốn anh thắp sao em ngắm
Anh sẽ xua cơn gió lạnh ngoài đồng,
Sẽ đốt lửa chờ em về sưởi ấm,
Che bốn bề em đỡ rét mùa đông.
Và hai ta ngồi trong đêm thanh vắng
Xích lại gần nhau, không lý sự, hiền lành,
Cái buồn khổ trên vai em mang nặng
Anh sẵn sàng cho hết cả sang anh.
Anh sẽ cúi bên giường em lặng lẽ
Và để em không thức giấc,- che đèn
Anh sẽ hát những lời ru của mẹ,
Ngăn mọi điều bất hạnh đến bên em...
Và lúc ấy, em sẽ tìm trên trái đất
Toàn người tốt, không có buồn, nước mắt.
Thái Bá Tân dịch
(Những ngôi sao xa)
Gửi người phụ nữ
Hỡi người phụ nữ
Nếu có nghìn đàn ông yêu em
Em có biết trong nghìn người ấy
Có Raxun Gamđtốp nữa mà
Còn nếu như chỉ có
Trăm đàn ông yêu em
Em hãy nhớ trong số người đó
Nhất định Raxun Gamđatốp có tên
Còn nếu như yêu em
Dàn ông chỉ còn một chục
Thì Raxun Gamđatốp
Đứng thử bảy hay tám trong hàng
Nếu đàn ông chỉ còn lại một người yêu em
Tôi xin thề - người đó không ai khác
Ngoài Raxun Gamđatốp, em ơi
Còn nếu em đi cô đơn buồn tủi trên đời
Không ai yêu em nữa
Thì có nghĩa ở một nơi nào đó
Trên núi cao, Gamđatốp chết rồi.
Ðoàn Minh Tuấn dịch

E. GHIặVICH
(Eugăne Guillevic), 1907
Nhà thặĂ và dỏằi suỏằ'i
Anh có thỏằf mỏằTt mơnh không em tỏằô chiỏằu 'ỏn tỏằ'i
Nỏãng nỏằ 'êm trặỏằ>c 'ặĂn côi
Nhặng mỏằTt mơnh không em
Anh chỏng làm 'ặỏằÊc gơ hặĂn nỏằa!
(Ðỏãng Yên Hoà dỏằi dòng chỏằ :
"TrĂnh 'ỏằông 'ỏằTng vào cÂy, mạa lĂ rỏằƠng")
Nhỏằng 'àn sỏu bay qua. SặặĂng mạ và khói toỏÊ.
MĂtxcặĂva, lỏĂi 'Ê thu rỏằ"i!
Bao khu vặỏằn nhặ lỏằưa chói ngỏằi
Vòm lĂ sỏôm Ănh vàng lên rỏằc rỏằĂ,
Nhỏằng tỏƠm biỏằfn treo dỏằc trên 'ỏĂi lỏằT
Nhỏc ai 'i ngang, dạ 'ỏĐy 'ỏằĐ lỏằâa 'ôi
Nhỏc cỏÊ nhỏằng ai cô 'ỏằTc trong 'ỏằi:
"TrĂnh 'ỏằông 'ỏằTng vào cÂy, mạa lĂ rỏằƠng!"
"i trĂi tim tôi, trĂi tim cỏằĐa mỏằTt mơnh tôi
Ðỏưp hỏằ"i hỏằTp giỏằa phỏằ' hă xa lỏĂ
Buỏằ.i chiỏằu kâo lang thang mặa giĂ
Khỏẵ rung lên bên khuôn cỏằưa sĂng 'ăn
ỏằY 'Ây tôi cỏĐn ai, khi xuôi ngặỏằÊc mỏằTt mơnh,
Tôi có thỏằf yêu ai, ai làm tôi vui sặỏằ>ng:
"TrĂnh 'ỏằông 'ỏằƠng vào cÂy, mạa lĂ rỏằƠng!"
Nhỏc suỏằ't 'ặỏằng câng chỏằ? bỏƠy nhiêu thôi!
Nỏu không có gơ ao ặỏằ>c trong tôi
Thơ có nghâa chỏng còn gơ 'ỏằf mỏƠt!
Anh tỏằông ỏằY nặĂi 'Ây, tỏằông là ngặỏằi thÂn nhỏƠt
Sao phút này làm ngặỏằi bỏĂn câng không?.
Tôi chỏng hiỏằfu vơ sao, cỏằâ ngại ngỏôm trong lòng
Rỏng tôi 'Ê phỏÊi xa anh vânh viỏằ.n...
Anh - con ngặỏằi không vui, con ngặỏằi bỏƠt hỏĂnh
Con ngặỏằi 'i cô 'ỏằTc quĂ trên 'ỏằi!
Thiỏu cỏân trỏằng chfng? Hay chỏằ? 'Ăng nỏằc cặỏằi?
Thôi hÊy biỏt kiên tÂm. Mỏằi 'iỏằu 'ỏằu phỏÊi 'ỏằÊi...
Dỏằi mơnh thôi, không cỏĐn ai tiỏằ.n biỏằ?t.
Tôi không biỏt nói cạng anh 'ỏn hỏt
Nhặng bÂy giỏằ, còn phỏÊi nói gơ thêm!
CĂi ngà con 'Ê tràn ngỏưp màu 'êm
Nhỏằng tỏƠm biỏằfn dỏằc 'ặỏằng càng thỏƠy trỏằ'ng
"TrĂnh 'ỏằông 'ỏằƠng vào cÂy, mạa lĂ rỏằƠng!"
Nhỏc suỏằ't 'ỏằi câng chỏằ? bỏƠy nhiêu thôi.
Bỏng Viỏằ?t dỏằc mỏt cạng ngặỏằi yêu than khóc
Không còn sỏằâc 'ỏằf thỏng 'ỏằi cô 'ỏằTc
"i, Kỏằ nào chia rỏẵ chúng ta 'Ây!
Anh thỏƠy không, khỏp nặĂi hă hỏằTi
Quay lỏĂi 'i, ngặỏằi bỏĂn tÂm tơnh
Kơa bơnh minh rỏĂng rỏằĂ
'ang lên.
NỏằƠ hoa nỏằY
trên tỏằông dỏằ'c núi
Giỏằa 'ỏằ"ng cỏằ chim ca vỏằi vỏằÊi
Nặỏằ>c dòng khe lỏƠp lĂnh pha lê
Sao anh mÊi không vỏằ!
Ðỏằf em buỏằ"n 'ỏằât ruỏằTt
Em nhơn xa xfm
Bao hi vỏằng hâo hon tỏằông khúc
Anh thỏƠy không, khỏp nặĂi hă hỏằTi
Quay lỏĂi 'i, ngặỏằi bỏĂn tÂm tơnh
CĂc cô gĂi khỏp nặĂi
Trong thung lâng, trong vặỏằn hoa ngĂt,
Trò chuyỏằ?n ỏằ"n ào
Nói cặỏằi không dỏằât
Tỏằông cỏãp mỏt 'en lỏƠp lĂnh tÂm tơnh.
Nhỏằng búp tay mỏằm mỏĂi tuyỏằ?t xinh
Ðang Âu yỏm nhỏằng chàng trai trỏằ
Hỏằ sung sặỏằ>ng, không hỏằ lo nghâ
Chỏằ? riêng em 'ặĂn lỏằ nặĂi này
TrĂi tim hỏằ"ng rỏằ mĂu giỏằa ngày vui
Anh thỏƠy không, khỏp nặĂi hă hỏằTi
Quay lỏĂi 'i, ngặỏằi bỏĂn tÂm tơnh
MĂi lỏằu rêu mỏằ'c, 'ỏằâng im,
Nhặ sỏằÊ bóng núi rỏằông 'e doỏĂ
Dòng lỏằ? em chan hoà mĂu 'ỏằ
Tơnh yêu mÊnh liỏằ?t xâ tim 'au.
Em kiỏằ?t sỏằâc
Em hoàn toàn kiỏằ?t sỏằâc
Anh không vỏằ
Em sỏằ'ng 'ặỏằÊc 'Âu
Hay anh mong em phỏÊi chỏt sỏĐu?
Anh 'Âu phỏÊi con ngặỏằi tàn bỏĂo!
Anh thỏƠy không, khỏp nặĂi hă hỏằTi
Quay lỏĂi di, ngặỏằi bỏĂn tÂm tơnh
Tuỏằ.i trỏằ cỏằĐa em trôi nhặ mÂy khói mong manh
HỏĂnh phúc thặĂ ngÂy nhặ bỏằƠi tàn ỏÊm 'ỏĂm.
Vơ khỏằ. 'au hỏằ"n em tan nĂt
Nhặ tro tàn em sỏằ'ng cô 'ặĂn
Tim tan nĂt
MĂu tuôn rỏằTng rÊ
CuỏằTc sỏằ'ng 'ang trôi
Bên em vỏằTi vÊ
Sỏằ' phỏưn 'au thặặĂng nhặ 'Ê 'ỏằn nhỏƠt cỏằĐa Bulgarie. Anh hạng dÂn tỏằTc. Con
mỏằTt giĂo viên. 1876 tham gia khỏằYi nghâa, hy sinh trong vạng núi
Bancan. B. 'ỏằf lỏĂi 20 bài thặĂ. 1875 'ặỏằÊc xuỏƠt bỏÊn thành sĂch.
Gỏằưi nàng
Em hỏằi anh vơ sao
Ðêm ỏƠy anh 'Ê 'ỏn
Anh vặỏằÊt rào thỏ nào
Thỏằâ gơ anh muỏằ'n chiỏm
Anh, nhặ em 'Ê biỏt
Anh thua tuỏằ.i chỏằ"ng em
Anh nhơn xuyên bóng 'êm
Anh gài lặng dao sỏc
Trong bóng 'êm dày dỏãc
Nhặ con rỏn anh trặỏằn
Không mỏằTt tiỏng 'ỏằTng - Em
Nỏm cỏĂnh chỏằ"ng em ngỏằĐ
Dặỏằ>i vặỏằn, anh ngỏằ"i 'ó,
Dao sỏc nỏm trong tay
Hỏằô, lÊo ỏƠy ra 'Ây
Ta sỏẵ cho mỏằTt trỏưn
Phòng em, ngỏằn nỏn sĂng
Em ngỏằĐ! Giỏằa tim anh
Lỏằưa giỏưn chĂy bỏằông bỏằông
Phỏôn nỏằT trào ngỏằTt ngỏĂt
Chfm chfm nhơn ngỏằn nỏn
Anh quên là 'Ê khuya
Chỏng mỏƠy chỏằ'c 'êm qua
Và bơnh mơnh sỏp hỏằưng
Hoa mi chào buỏằ.i sỏằ>m
NặĂi cỏằưa sỏằ. phòng em
MỏằTt mĂi 'ỏĐu hiỏằ?n lên
Và em cặỏằi
Khi nhỏưn ra em rỏằ"i
Anh tỏằ?nh ngặỏằi:"Mai nhâ"
NhỏằĐ thỏ** hoỏĂ mi thỏ
Và vặỏằÊt rào, anh lui
ÐỏƠy, anh kỏằf em nghe
Vơ sao 'êm anh tỏằ>i
Trong phút giÂy 'en tỏằ'i
PhỏÊi mỏằTt mỏƠt mỏằTt còn:
Anh, hoỏãc lÊo chỏằ"ng em!
Vâ Tú nam dỏằ<ch

ILIA CHAVCHAVADZE
Grudia
Em Còn Nhớ
Em còn nhớ khu vườn
Nơi ta từng gặp mặt?
Ngày ấy ta yêu nhau
Một tình yêu ngây ngất.
Em hái một bông hồng
Trao cho anh lần nọ :
"Em tặng anh, chàng điên
Bông hoa này thắm đỏ"
Và chàng điên của em
Cũng như em, ngày ấy
Không biết rằng tình yêu
Sẽ héo tàn chóng vậy.
Em còn nhớ hai ta
Ngồi mơ màng lặng lẽ.
Anh nghe gần, rất gần
Hơi thở em nhè nhẹ.
Rồi không kìm được thêm.
Anh hôn em lên má.
Em giật mình, mỉm cười.
Giơ ngón tay lên doạ
Anh và em đều điên.
Cùng không hay: từ đó
Cái hôn kia suốt đời
Làm hai ta đau khổ
1860
Thái Bá Tân dịch
Chế lan viên
Chùm nhỏ thơ yêu
Anh xa em như đất liền xa cách bể
Nửa đêm nằm lặng sóng thương em
Em thân thuộc sao thành xa lạ thế
Sắp gặp rồi sóng lại đẩy xa thêm.
Anh không ngủ. phải vì em đang nhớ
Một trời sao rực cháy giữa đôi ta
Em nhắm mắt cho lòng anh lặng gió
Cho sao trời yên rụng một đêm hoa
8-1962
TÔVE ÐITƠLÉPVEN
Nhà thơ Ðan Mạch (Chưa rõ tiểu sử)
Hình tam giác muôn đời
Trên con đường tôi đi
Có hai người đã tới:
Một người rất yêu tôi,
Còn tôi yêu người khác.
Người sống trong khao khát,
Trong những giấc tôi mơ.
Người kia đứng sững sờ
Trước cửa lòng khép chặt.
Người cho tôi hạnh phúc
Luôn như gió vội bay
Người dâng tôi cả đời
Không được gì đền đáp.
Người bắt máu tôi hát-
Tình phóng khoáng trắng trong.
Người như cuộc đời thường
Bóp mộng lòng tôi nát.
Hai người đó trên đường
Phụ nữ nào cũng gặp.
Trăm năm chỉ một lần
Họ được trùng là một
(Hồng Thanh Quang
dịch qua bản tiếng Nga)
Ðỗ Mục (tức Mục Chi), 803 - 853
(Nhà thơ Trung Quốc đời Ðường, tên chữ là Phan Xuyên, em nhà thơ
Ðỗ Tuân Hạc. Người Kinh Triêu (nay Thiểm Tây)
Tặng nhau khi chia tay
Ða tình mà tựa vô tình
Quạnh hiu chén rượu, vắng tanh nụ cười.
Nến kia còn tiếc chia phôi
Sụt sùi đến sáng, lệ rơi thay người.
Trần Trọng San dịch
Hainơ
(Heine Heinrich), 1797 - 1856
Trong mơ anh đã khóc
Trong mơ anh đã khóc
Thấy em trong áo quan
Ðến khi anh tỉnh giấc
Nước mắt cứ tuôn tràn
Trong mơ anh đã khóc
Thấy em không trung thanh
Tỉnh dậy, anh đôi mắt
Lệ đắng còn chảy quanh
Trong mơ anh đã khóc
Thấy em vẫn dịu hiền
Thế rồi anh tỉnh giấc
Nước mắt vẫn triền miên
Hoàng Trung Thông dịch
(Bản tình ca 1822-1823)
Triệu năm
Triệu năm hàng triệu năm rồi
Những ngôi sao ở trên trời đã yêu
Lời của em đẹp bao nhiêu
Nhưng mấy ai hiểu ít nhiều em ơi ?
Chỉ anh hiểu được mà thôi
Vì anh học được những lời của em.
Tế Hanh dịch
(Bản tình ca 1822-1823)
Nếu hoa cũng biết nói
Bông hoa quý ! Nếu hoa cũng biết
Vết thương gì đã xé lòng tôi
Thì lệ hoa đã hoà lệ tôi rồi
Ðể chữa lành nỗi đau tôi chịu đựng
Và hoạ mi, nếu hoạ mi cũng biết
Tôi có bao đau yếu, ưu phiền
Thì chim sẽ dành cho tôi, vui vẻ
Một bài ca làm phấn chấn tôi lên
Và nếu các vì sao cũng biết
Bao đau thương xâm chiếm lòng tôi
Thì các vì sao cũng từ giã bầu trời
Ðể làm dịu nỗi lòng tôi thất bại
Hoa, chim, sao không thể nào biết được
Chỉ một người biết nỗi khổ tôi thôi
Người đàn bà đã từng xé nát
Bằng tay mình xé nát tim tôi
Hoàng Trung Thông dịch
Tháng năm kỳ diệu
Tháng năm lộc nở khắp nơi
Với ai ta tỏ những lời thiết tha
Tháng năm vang tiếng chim ca
Với em ta tỏ tình ta buổi đầu
Tế Hanh dịch
Hoàng Cầm
Lá Diêu bông
Váy Ðình Bảng buông chùng cửa võng
Chị thờ thẫn đi tìm
Ðồng chiều
Cuống rạ
Chị bảo
- Ðứa nào tìm được lá diêu bông
Từ nay ta gọi là chồng
Hai ngày em tìm thấy lá
Chị chau mày
- Ðâu phải lá diêu bông
Mùa đông sau em tìm thấy lá
Chị lắc đầu
Trông nắng vãn bên sông
Ngày cưới chị
Em tìm thấy lá
Chị cười xe chỉ ấm trôn kim
Chị ba con
Em tìm thấy lá
Xoè tay phủ mặt chị không nhìn
Từ thuở ấy
Em cầm chiếc lá
Đi đầu non cuối bể
Gió quê vi vút gọi
Diêu bông hời!...
... ới diêu bông!...

A.JÔZEP .
(Jozsep Attila ) , 1905 - 1937 .
(Nhà thơ lớn Hung-ga-ri)
Ru
Xem kìa người đẹp ru tôi
Khác nào hồ nọ ru hời khóm lau
Trong khi xanh ngắt trời cao
Cái hôn gửi xuống qua màu nước xanh
Ngày kia có lẽ mối tình
Một người khác nữa sẽ dành cho chăng
Người ta lại sẽ ru nàng
Như nàng có lúc dịu dàng ru tôi?
Tế Hanh dịch
Ixmaiin Khôi
(Nhà thơ Iran ( chưa rõ tiểu sử ))
Em
Môi em
hạt lựu ngọt ngào
Mắt em
lấp lánh ánh sao sáng ngời
Tay em
hai mảnh mặt trời
Mặt trăng trái táo ở nơi ngực mềm
Trăng tròn toả ánh dịu em
Vẽ nên tối sáng thiên nhiên một toà
Ðêm là đêm của anh và
Của anh tất cả ngọc ngà thân em
Tô Tường dịch
A.D. LAMACTIN .
( Alphone Lamartine ) , 1790 -1869 .
(Nhà thơ lãng mạn pháp . Xuất thân quý tộc . Có cảm tình
với cách mạng tư sản 1789 . Theo chính kiến của phái Glưrông
danh . Lamactin nổi tiếng với tập Trầm tư , 1820 .
Những tập thơ trứ danh khác : Hoà thanh thư và tôn giáo , 1830 ;
Trầm mặc, 1839 ; Tập Giô -xơlanh ,1836 ; Sự sa ngã của
một thiên thần .Bài thơ này được coi là xuất sắc nhất của ông.)
Hồ
Trôi dạt tới những bến bờ xa lạ
Trong đêm sâu bất tận chẳng quay về
Có lẽ nào không một ngày ta có thể
Thả neo mình trên biển rộng tháng năm kia?
Hồ ơi hồ sắp trọn một năm trôi
Bên lớp sóng thân yêu nàng hẹn hò tái ngộ
Nay ta về ngồi một mình trên phiến đá
Mà năm xưa hồ thấy nàng ngồi
Hồ nhớ chăng dưới gần đá này người rên rỉ
Rồi vỡ ra trên đá nhọn. tan tành
Và ngọn gió từ lâu thổi lại
Bọt sóng xô sao động dưới chân nàng
Người nhớ chăng một chiều ta cùng nàng phiêu lãng
Chỉ lắng nghe xa giữa nước với trời
Tiếng chèo khua nhịp nhàng lãng đãng
Vỗ lên ngươi hoà điệu tuyệt vời.
Chợt những thanh âm xa lạ với trần gian
Vang vọng từ bến bờ mê ảo
Sóng lắng im nghe giọn nàng yêu dấu
Cất lên những tiếng thở than
Ôi thời gian, hãy ngừng bay. Và những giờ tươi đẹp
Vội vàng chi, thôi cuồn cuộn đi nào !
Cho ta kịp hưởng trọn niềm diễm tuyệt
Của những ngày ta kì diệu ngọt ngào
Với những kiếp nhọc nhằn khốn khổ
Thời gian hãy trôi mau hãy trôi
Hãy mang đi tháng năm cùng những âu lo vò xé họ
Và quên đi kẻ mãn nguyện trên đời
Nhưng riêng ta khẩn cầu chút khắc giờ vô vọng
Thời gian cứ tuột khỏi lòng tay
Ta nói với đêm: Xin người hãy chậm
Thì bình minh đã vội xoá đêm dày
Hãy yêu nhau, hãy yêu! Khắc giờ vụt biến
Vội vàng lên cho hưởng trọn giờ vui
Thời gian không có bờ, con người không có bến
Thời gian trôi đi, đời người qua thôi"
Hỡi thời gian ghét ghen", lẽ nào phút giây này đắm đuối
Tình yêu cho ta hạnh phúc tuôn tràn
Rồi cũng sẽ qua nhanh như thế
Quãng thời gian khổ ải của trần gian
Ôi lẽ nào sẽ mất đi không dấu tích
Mãi mãi trôi đi, rồi mất hút, lẽ nào
Thời gian ban cho. cũng thời gian xoá sạch
Mà không hề trả lại chút âm hao
Hỡi vĩnh hằng, quá khứ. hư vô.
các ngươi như vực thẳm
Ðem làm chi quãng ngày tháng của đời ta
Có trả lại ta chăng. trả lại
Những tuyệt vời say đắm thiết tha?
Hỡi hồ rộng. ghềnh câm. động sâu. rừng thẳm
Chỉ các ngươi trường cửu mãi không già
Hãy giữ lại giùm ta, hỡi thiên nhiên tuyệt mĩ
Giữ lại đêm xưa. dẫu kỉ niệm thôi mà
Xin giữ lại trong yên bình hay giông bão
Trong cảnh đồi tươi thắm đó. hồ ơi
Và trong những rặng thông này thẫm tối
Trong đá ghềnh hoang đã mọc trên ngươi
Xin giữ lại trong hiu hiu ngọn gió
Trong âm vang xao động mãi hai bờ
Trong gương mặt Nguyệt Hằng có vầng trán bạc
Ðang toả lan dìu dịu sóng trên hồ
Xin ngọn gió rỉ rên. cành vi lô than thở
Xin mùi thơm nhè nhẹ khoảng trời hương
Xin mọi âm vang, sắc màu, hơi gió
Thảy nói một lời:"Xưa họ đã yêu thương"
Hà Nhật dịch

M. LECMÔNTÔP
( Mikhail Jurievitsh Lermontov 1814 -1841 . Nhà thơ Nga , sinh tại Matxcơva , mất ở Pjatigoisk . Xuất thân quý tộc .
Tác phẩm : Cánh buồm , 1932 ; Lời than của người Thổ Nhĩ
Kỳ , 1829 ; Hội vũ hoá trang , 1835 ; Bài Cái chết của một nhà
thơ , 1837 ; Suy tưởng , 1838 ; Thôi từ giã nước Nga ô uế, 1841)
Gã ăn mày
Co ro trước cổng nhà thờ
Gã ăn mày đứng đợi chờ lòng thương
Dãi dầu đói khát gió sương
Thân hình tàn tạ, trơ xương, võ vàng
Mắt nhìn ngây dại tủi hờn
Cầu xin một mảnh bánh ăn bỏ thừa
Thế mà ai đó nỡ đùa
Ðặt hòn đá xuống - đợi chờ bàn tay !
Tình tôi như tỉnh như say
Lòng đau thổn thức vơi đầy lệ tuôn
Mà sao em cũng vô tình
Ðùa chi cay nghiệt để thành hận sâu ?
(Ðỗ Thuý và Thuý Dương dịch)
Eva Lippôn
Nhà thơ Ðức ( chưa rõ tiểu sử ).
Tình Ca
I
Dấn thân vào chốn trận tiền
Anh ơi nghe nhé: lời em nguyện cầu
Muôn vàn xin cho quên nhau -
Nếu mai đây có kẻ nào lừa anh,
Nếu tâm hồn có héo dần.
Hay tim sống dậy một lần - anh ơi:
ở nơi hẻo lánh xa xôi,
Mong anh nhớ đến một người là em...
2
Nếu ai có chỉ anh xem
Một ngôi mộ nhỏ - và bên lửa tàn
Kể anh nghe chuyện một nàng
Say mê... nhưng lại bị chàng coi khinh,
Thế rồi bị lãng quên dần,
Thì ấy chớ ngại ngần - anh ơi:
ở nơi hẻo lánh xa xôi,
Mong anh nhớ đến một người là em!...
3
Những dòng dĩ vãng êm đềm
Có khi kéo đến làm phiền lòng anh
Quấy rầy giấc mộng nhọc nhằn,
Vẳng theo tiếng khóc trong lần chia tay,
Bàn tình ca cũ đắng cay,
Hay từng âm điệu dứt day, bồi hồi...
Thì ngay trong mộng - anh ơi:
Mong anh nhớ đến một người là em !
1832
Khắc Khoa dịch
Lương ý Nương (951-955)
Trung Quốc
Tương Tư Hoài... Dài Tương Tư!
Hoa hoa lá lá rụng tơi bời
Lòng nhớ người sao chẳng thấy người
Ruột muốn đứt thêm, thêm đứt ruột
Châu rơi thành ngấn lại châu rơi
Ta có một tấc lòng
Không có ai mà hỏi
Muốn nhờ gió đuổi mây
Ðể được cùng trăng nói
Ôm đàn lên lầu cao
Lầu cao trăng giãi khắp
Tương tư khúc chẳng thành
Lệ nhỏ, dây đàn đứt
Người bảo sông Tương sâu
Tương tư sâu gấp bội
Sông sâu đáy vẫn tới
Tương tư không tới bờ
Chàng ở đầu sông Tương
Thiếp ở cuối sông Tương
Nhớ nhau không gặp mặt
Cùng uống nước sông Tương
Tương tư hoài... dài tương tư
Tương tư dài, dài khôn xiết
Sớm biết nỗi đau lòng
Xưa đừng cùng nhau biết!
Vũ Ngọc Khánh dịch
(Tình Sử)
Lý Bạch
(Lý Thái Bạch, Thanh Liêm cư sĩ), 701 - 762
Nhà thơ lớn đời Ðường Trung Quốc. Người Miên Châu, huyện
Trương Minh (nay Miên Dương, Tứ Xuyên). Về hưu. Năm 41 tuổi
(742), thơ văn ông nổi tiếng khắp nước. Lý Bạch mất ở huyện
Dương Ðỗ, thọ 62 tuổi.
Tứ Xuân
Cỏ Yên (1) như sợi tơ xanh,
Dầu Tần (2) xanh ngắt rủ cành xum xuê.
KHi chàng tưởng nhớ ngày về,
Chính là khi thiếp tái tê nỗi lòng.
Gió xuân, ai biết chi cùng,
Cớ sao len lỏi vào trong màn là ?
Khuyết Danh dịch
(Tuyển tập Thơ Ðường 1)
________________________
(1)(2): Ðất Yên ở phía Bắc Trung Quốc,
Ðất Tân ở trung tâm Trung Quốc,
Ðất Yên: tiết trời lạnh lẽo, nên cây cối sinh nở
chậm: lúc ở đất Tân, dâu đã đầy lá trĩu cành thì ở đất Yên
mới nẩy mầm non.
Gửi Phương Xa
Người đẹp còn đây, nhà đầy bông,
Người đẹp đi rồi, giường bỏ không.
Giường không, đệm cuốn, nào ai ngủ,
Nay đã ba năm, hương còn xông.
Hương thơm, thơm không dứt,
Người đi, đi không về ?
Nhớ nhau lá vàng rụng,
Rêu biếc sương dầm dề.
Nguyễn Hữu Bổng dịch
(Tuyển tập Thơ Ðường II)
Lý Thương ẩn
(tức Nghĩa Sơn, Ngọc Khê Sinh) 813 - 858
Nhà thơ Trung Quốc đời Ðường, người Hoàn Châu (nay tỉnh
Hà Nam). Xuất thân trong một gia đình quan lại nhỏ bị sa cơ. Hơn
20 tuổi đỗ tiến sĩ.
Tác phẩm : Lý Nghĩa Sơn tập gồm 3 quyển.
Không Ðề
Khó gặp nhau mà cũng khó xa
Gió xuân hèn yếu để tàn hoa
Con tằm đến thác tơ còn vướng
Ruột nén chưa tan, lệ vẫn nhoà.
Gương sớm, nhưng buồn phai mái tóc.
Thơ đêm càng thấm lạnh vầng nga;
Bồng lai, nẻo đó, đường không mấy,
Cậy chiếc chim thần ướm giúp ta!
Ngô Linh Ngọc dịch

Nazim Hikmet
1902 - 1963.
RU
Ngủ yên mình ngủ yên - yên
Từ bao vườn tược anh đem ngủ về
Dàn nho trong mắt phản chiếu xanh ghê
Ngủ yên, yên ngủ mình nghe
Em tôi cười với tiên về trong mơ!
Ngủ yên mình ngủ yên- yên
Từ xa biển thẳm anh đem ngủ về
Giấc hoè rộng mát nhẹ tựa cánh ve
Ngủ yên, yên ngủ mình nghe
Em mơ dưới bóng buồm the gió phồng!
Ngủ yên mình ngủ yên - yên
Từ muôn tinh tú anh đem ngủ về
Ðậm xanh giấc ngủ êm tựa nhung the
Ngủ yên, yên ngủ mình nghe
Vì tim anh đã thức kề bên em!
Huy Cận dịch
P. Nêruđa .
(Pabol Neruda), 1904 - 1973.
(Nhà thơ Chi Lê nổi tiếng thế giới. Tên thật Neftali
Ricardo Reyes Basualto. Sinh tại Tenuico, mất ở Santiago)
Không Ðề
Trong bao sao sáng ngợi ca
Long lanh sông nước với là sương đêm
Ngôi sao ta chọn là em
Từ đây mãi mãi kề bên ta nằm
Trong bao làn sóng rì rầm
Sóng cây sống biển sóng xanh rét trời
Ta chỉ lựa một làn thôi
ấy là làn sóng thân người em đây.
Bao nhiêu giọt nước rễ cây
Bao nhiêu tia nắng tuôn đầy về ta
Bình minh hay buổi chiều tà
Chỉ mơ có mớ tóc xoà của em
Bao quà xứ sở ai đem
Mà anh chỉ chọn trái tim em nồng.
Tế Hanh dịch
Nguyễn Du (1765-1820).
... Sầu đong càng lắc càng đầy,
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê!
Mây Tần khoá kín xong the,
Bụi hồng lẽo dẽo đi về chiêm bao.
Tuần trăng khuyết đĩa dầu hao,
Mặt mơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng.
Phòng văn hơi giá như đồng,
Trúc xe ngọn thỏ, tơ chùng phím loan.
Mành Tương phân phất gió đàn,
Hương gây mùi nhớ, trà khan giọng tình.
Ví chăng duyên nợ ba sinh
Làm chi đem thói khuynh thành trêu ngươi?
Bâng khuâng nhớ cảnh nhớ người,
Nhớ nơi kỳ ngộ, vội dời chân di.
Một vùng cỏ mọc xanh rì,
Nước ngâm trong vắt, thấy gì nữa đâu.
Gió chiều như gợi cơn sầu
Vi lô hưu hắt như màu khơi trêu.
Tình riêng nhớ ít tưởng nhiều.
Xăm xăm đè nẻo Lam Kiều lần sang.
Thâm nghiêm kín cổng cao tường,
Cạn dòng lá thắm, dứt đường chim xanh.
Lơ thơ tơ liễu buông mành,
Con oanh học nói trên cành mỉa mai.
Mấy lần cửa đóng then cài,
Ðầy thềm hoa rụng, biết người ở đâu ?...
(Truyện Kiều)
Nguyễn Trọng Tạo (1947).
(Sinh ngày 25 -8 -1947, tại Tràng Khê, Diễn Hoa, Diễn
Châu, Nghệ An. Làm thơ, viết báo, vẽ bìa sách, minh hoạ báo.
Trưởng đoàn văn công quân khu IV. Học khoá 2 trường viết văn
Nguyễn Du. Hội viên Hội nhà văn Việt Nam. Hội viên Hội Nhạc sĩ
Việt Nam. Hội viên Hội nhà báo Việt Nam.
Tác Phẩm : Tình yêu sáng sớm (in chung, 1973); Gương mặt
tôi yêu (in chung, N.X.B.Q.Ð.N. , 1980); Sóng nhà đêm biếc (in
chung, NXB Hà Nội 1986); Gửi người không quen (NXB Nghệ Tĩnh,
1989); Sóng thuỷ tinh (1988); Con người của những vì sao (Trường
ca (NXB Thanh niên, 1981); Tình ca người lính (NXB Nghệ Tĩnh,
1981); Ðồng dao cho người lớn (NXB Văn học).)
CHIA
Chia cho em một đời tôi
Một cây đắng
Một niềm vui
Một buồn
Tôi còn cái xác không hồn
Cái chai không rượu tôi còn vỏ chai
Chia cho em một đời say
Một cây si
Với
Một cây bồ đề
Tôi còn đâu nữa đam mê
Trời chang chang nắng tôi về
Héo khô
Chia cho em một đời thơ
Một lênh đênh
Một dại khờ
Một tôi
Chỉ còn cỏ mọc bên trời
Một bông hoa nhỏ lặng rơi
Mưa dầm.
(Bài thơ này có thể sánh ngang với bất kỳ bài thơ hay nào trên thế giới-theo thiển ý của riêng tôi)
21-4-1989
Omar Khayyam
Khoảng 1047 -1122, học giả, nhà thơ, nhà toán học Iran.
Không đề
Cháy rực cháy - tâm hồn anh là vậy,
Anh sung sướng khi tình anh máu chảy.
Em không đốt lòng em trên ngọn lửa tình
Sao hiểu được người vì em đã cháy!
An Thư dịch
B. Pastecnắc
(Boris Leonidovitsh Pasternak), 1890 - 1960.
Giải thưởng Nobel
Nhà thơ, nhà văn nga, con một viện sĩ Hàn lâm hội hoạ.
Pastecnắc vẽ giỏi, một nhạc sĩ có tài. Sau chuyển sang văn thơ.
Tác phẩm : Tuyển thơ : Trên những chuyến hào, 1917;
Trung uý Smit, 1926; Bác sĩ Givagô , tiểu thuyết 1956... còn là
một dịch giả có tiếng.
Gió
Tôi chết, bên đời em vẫn sống
Và gió liên hồi sẽ khóc than.
Căn nhà run rẩy, rừng cây động
Gió cuộn cuồn lay cả cánh rừng.
Và cả không gian vô hạn vẫn
Như chiếc thuyền neo gió cứ rung.
Nhưng gió phải đâu vì ngạo mạn
Hay vì hung hãn trút căm hờn.
Chỉ muốn, em ơi, trong buồn thảm
Tìm điệu ru nào hát tặng em.
Nhật Chiêu dịch
S. Pêtôphi
(Sandor Pêtôphi), 1823 - 1849.
Nhà thơ và anh hùng dân tộc Hungarie. Sinh tại Kiskoros,
mất tại trận Segesvar đánh quân áo lúc 26 tuổi. Xuất thân trong
một gia đình lao động. Nhà nghèo phải bỏ học nhiều lần. 21 tuổi
nổi tiếng với tập thơ đầu (1844).
Tác phẩm : Hiệp sĩ Ianos, 1844; Những đám mây, 1846.
Thơ trữ tình đạt điểm cao như : Cuối tháng chín, 1848;
Ðứng lên, Hỡi người Hungari, Tổ quốc gọi người, Gửi quốc hội,
Bài ca chiến thuật, Vị tông đồ .
Tự do, ái tình
Tự do và ái tình
Vì các người ta sống.
Vì tình yêu ***g lộng
Tôi xin hiến đời tôi;
Vì tự do muôn đời
Tôi hy sinh tình ái.
Pest, 1-1-1847
Xuân Diệu dịch
(Tuyển tập PETOFI)
Lúa đã chín rồi
Lúa đã chín rồi
Ngày ngày nóng bức
Hẹn đến ngày mai
Ta đi ta gặt.
Tình ta cũng chín rồi
Tim ta cũng nóng bức
Mong em, em yêu ơi!
Em là người đến gặt.
Từ tháng 7 đến tháng 8-1843
Hoàng Trung Thông dịch
(Tuyển tập PETOFI)
Vợ và gươm
Con chim câu trên mái
Ngôi sao sáng trời xa
Gần gũi bên tim ta
Vợ ta yêu say đắm.
Ta ru nàng trên tay
Ta ôm nàng đầm ấm
Như run rẩy cành cây
Giọt sương đầu lá thắm.
Và mỗi lần hôn nhau
- Sao lại không, hỡi bạn? -
Ta hôn nàng rất lâu
Môi ta nào biết chán.
Hai đứa chuyện bông lông
Lời chỉ nghe nửa đoạn
Nửa tiếng chìm im lặng
Trong khoảnh những hôn nồng.
Niềm vui ta mênh mông
Tình yêu ta vô hạn
Hạnh phúc ta toả sáng
Như hạt ngọt tươi trong.
Ôi vì vậy, phải không
Mà gươm ta buồn nản
Trông nó ở góc phòng
Cứ nhìn ta, u ẩn.
Vì sao, gươm ta ơi
Mắt mày trông giận dữ
Mày điên hay sao chứ
Mới sinh điều ghen tuông?
Thôi đi, anh bạn đường,
Ðừng yếu hèn như thế.
Mày là trai, không thể
Chiếm được chỗ người thương.
Rõ là điều vô cớ
Can chi mà lo âu
Mày hẳn hiểu từ lâu
Nàng ta yêu làm vợ,
Tâm hồn kia rạng rỡ
Ðẹp vô giá, tuyệt trần
Trời sinh mấy giai nhân
Có ai bì nàng được?
Ðến khi nào Ðất Nước
Cần ta ra chiến trường
Thì chính nàng đến trước
Tự tay nàng mang gươm
Thắt vào lưng cho ta
Mà nói lời từ biệt:
- Anh cùng gươm đi đi
Giữ cho tròn chữ tiết.
4-1848
Tố Hữu dịch
(Tuyển tập PETOFI)
A. Puskin
(Alexandr Sergefevitsh Pushkin), 1799 - 1837.
Nhà thơ cổ điển Nga nổi tiếng thế giới, đặt nền móng cho
nền văn học Nga mới. Sinh tại Maxcơva, mất ở Pêtecbua. Xuất thân
trong một gia đình quý tộc bị sa sút. Chịu ảnh hưởng phong trào
ánh sáng Nga và Châu Âu và lý tưởng phái Tháng Chạp. Thơ chính
trị biểu lộ lòng căm thù chế độ nông nô yêu tự do, tiêu biểu :
Bài dao găm, 1821; Người tù, 1822; sau trường ca trữ tình Ruslan
và Lutmila, 1820 là Người tù Kapkadơ, 1821. Bi kịch Boris
Godunov, 1825 lên án chế độ độc đoán Nga hoàng. Tác phẩm
Epghênhi-Ônhêghin, 1823, đỉnh cao của văn học Nga thế kỷ XIX.
Tập truyện của Benkin, 1830; Người trạm trưởng; Trường ca kỵ sĩ
bằng đồng, 1833 nêu lên mâu thuẫn giữa nhân dân và Sa hoàng.
Truyện con đầm pích, 1833 phê phán thế lực đồng tiền...
Puskin chết trong một cuộc đấu súng.
Người đẹp ơi! Nàng đừng hát nữa *
Người đẹp ơi! Nàng đừng hát nữa
Những bài Gruzi buồn bã xót xa:
Khiến lòng tôi lại càng tưởng nhớ
Cuộc đời xưa và một bến bờ xa.
Ôi khúc ca tàn bạo của nàng
Làm tôi càng thêm nhớ lại
Chốn thảo nguyên đêm tối dưới trăng
Hình bóng người trinh nữ xa xắm, đầy thương hại.
Bao hình ảnh không phai mờ, êm ái
Giáp mặt nàng tôi đã quên đi
Nhưng nàng hát - trước mắt tôi đã lại
Biết bao nhiêu bóng dáng hiện về.
Người đẹp ơi! Nàng đừng hát nữa
Những bài Gruzi buồn bã xót xa:
Khiến lòng tôi lại càng tưởng nhớ
Cuộc đời xưa và một bến bờ xa.
1828
Hoàng Trung Thông dịch
*Mùa hè năm 1828, Puskin thường ra ngoại ô nghỉ và gặp nhạc sĩ nổi
tiếng M.I.Glinka (1804-1857) ở đó. Có một lần Glinka đánh một bản đàn theo
khúc điệu Gruzia mà A.X.Gribôêđốp (1795-1829) đã mang từ Kapkaz về cho
Puskin nghe và nhà thơ đã viết lời cho khúc nhạc này.
Một chút tên tôi đối với nàng
Một chút tên tôi đối với nàng
Sẽ chìm như tiếng sóng buồn tan
Âm thầm mòn mỏi bên bờ vắng,
Như tiếng đêm thâu lạc giữa ngàn.
Ngày nào đó trên mặt trăng kỉ niệm
Nó chỉ còn là dấu vết không hồn
Giống như hình phác trên mộ chí
Nét ngoằn ngoèo một thứ tiếng xa xăm.
Tên cũ từ lâu bị lãng quên
Chẳng còn gợi lại được cho em
Tình xưa êm ái và trong trắng
Trước mối tình ai mới dấy lên.
Nhưng nếu gặp ngày buồn rầu đau đớn
Em thầm thì hãy gọi tên lên
Và hãy tin còn đây một kỉ niệm
Em vẫn còn sống giữa một trái tim.
1830.
Thúy Toàn dịch
Quang Dũng (1921 - 1988).
Chiêu Quân
Tuyết lạnh che mờ trời Hán quốc
Tỳ bà lanh lảnh buốt cung thương
Tang tình năm ngón sầu dâng lệ
Chiêu Quân sang Hồ xừ hồ sang
Ðây Nhạn Môn Quan đường ải vắng
Trường thành xa lắm Hán vương ơi!
Chiêu Quân che khép mền chiên bạch
Gió bấc trời Phiên thấm lạnh rồi
Ngó lại xanh xanh triều Hán đế
Từng hàng châu lệ thấm chiên nhung
Quân vương chắc cũng say và khóc
Ái khanh! ái khanh! Lời nghẹn ngùng
Hồ xang hồ xang xự hồ xang
Chiêu Quân nàng ơi lệ dâng hàng
Lã chã trời Phiên mưa tuyết xuống
Chiêu Quân sang Hồ, xừ hồ xang.
1937
W. Sếchxpia
(William Shakespeare), 1564 - 1616.
Nhà viết kịch, nhà thơ vĩ đại nước Anh. Kịch của
Sếchxpia được nhiều nước diễn và quay phim. Con một thương gia
khá giả, từng làm thị trưởng Statford. Sinh và mất tại Statford.
Năm 18 tuổi kết hôn với Hathaway. 1594 gia nhập đoàn kịch của bá
tước Leicester. Ngoài các vở kịch nổi tiếng, Sếchxpia viết 150
bài thơ tình. Quá trình sáng tác của Sếchxpia chia làm 3 giai
đoạn :
- Giai đoạn 1 (trước 1600), các lực lượng tiến bộ thủ
tiêu tàn tích phong kiến, tiêu biểu : Hài kịch về những hiểu lầm,1590; Hai vị người Vơrâunơ, 1593...
- Giai đoạn 2 (1600 - 1608) . Kịch : Ôtenlô, Mắcbét
1606; Hăm lét, 1600...
- Chuyện mùa đông, 1610; Cơn bão, 1611...
Sonnê 102
Anh yêu em, nhưng không như người khác
Say đắm anh yêu, anh chẳng nói nhiều ,
Vì ai tình yêu khắp nơi khoác lác
Người ấy khác gì đem bán tình yêu.
Khi mới yêu em, tình yêu thắm ngọt
Anh đã nói anh yêu, tha thiết, mặn mà,
Như họa mi cứ xuân về lại hót,
Nhưng mùa hè chim bặt tiếng không ca
Nhưng không phải mùa hè mất vui vì thế
Khi con chim thôi hót trên cành
Mà tiếng nhạc, khi quá nhiều, quá dễ,
Dẫu ngọt ngào, nhưng cũng nhảm âm thanh.
Cũng thế, như chim, bây giờ anh ít nói,
Dù vẫn rất yêu em, cho tai em đỡ mỏi.
Thái Bá Tân dịch
JOHANN CHRISTOPH FRIEDRICH SCHILLER 1759 - 1805
Nhà thơ, nhà viết kịch nổi tiếng Ðức nửa sau thế kỉ thứ
XVIII, sinh ngày 10-11-1759 Warbad Wurtemberg, con một bác sĩ giải phẫu. Tốt nghiệp nhi khoa nhưng Schiller theo đuổi nghiệp văn chương, cho ra mắt độc giả vở kịch đầu tay Những tên cướp (1781). Tiếp theo là những vở : Bi kịch cộng hoà; Cuộc nổi loạn của Fiesque tại Genes (1783); Âm mưu và ái tình (1784); Don Carlos(1798).
Schiller cộng tác với tờ báo văn học của Friedrich Cotta
"Die Horen" và viết những vần thơ châm biến (1796). Một số vở nổi tiếng như Wallenstein (1794-1799); Chiếc găng tay; Chiến đấu lại rồng; Tiếng chuông; Marie Stuart (1800); Thiếu nữ thành Orleans
(1801); Vị hôn thê tại Mesina (1803)....
Ngoài ra Schiller còn làm nhiều thơ: Người lặn (1797); Bày
hạc theo Ibycos (1797)...
Schiller qua đời ngày 9-5-1805 tại Weimar do bệnh lao phổi.
Ông là bậc văn hào vĩ đại Ðức sau Goethe.
Em gái với mùa xuân
Trong thung lũng những người nghèo khổ
Cứ vào xuân, chim hót vang trời
Tôi lại thấy một em gái nhỏ
Hiện về đây, xinh đẹp tuyệt vời.
Quê hương em là đâu, chẳng rõ
Thung lũng xanh nào phải chốn ra đời!
Dấu chân em, khi mờ khi lại tỏ
Lúc chia tay, em để lại nụ cười.
Khi gần em, những trái tim trai trẻ
Ðập rộn ràng vì rất đỗi mê em
Họ bỗng thấy: sao em xa lạ thế
Cứ hiện về, lại biến, tựa nàng tiên!
Em mang đến nào hoa tươi quả ngọt
Hương ngọt ngào... em hái tự bờ xa
Ánh nắng tỏa trời xanh cao chót vót
Ôi thiên nhiên kiều diễm của quê nhà!
Quà em đấy - hoa tươi và quả ngọt
Em mang chia đều khắp mọi người
Già đến trẻ, không một ai bị sót
Bàn tay em thơm thảo nặng tình đời.
Ai cũng được em yêu và em quý
Nhưng quý yêu hơn cả cặp tình nhân
Họ sung sướng trong tình yêu giản dị
Với hoa em đẹp nhất, nở trong ngần...
(Trần Ðương dịch từ tiếng Ðức )

Ðời anh anh gửi em

A.Sơtsipatsep
(Nga)
Ðời anh anh gửi em
Cả vui buồn mọi nỗi
Anh có thể dối em
Thơ anh không thể dối.
Ðược như trên cửa sổ
Nghiêng xuống cuộc đời mình
Hai ta ai biết được
Em chết trước hay anh.
Chỉ một mơ ước thôi
Ngày ngày anh lặp lại
Sau khi anh chết rồi
Tình anh còn mãi mãi.
1946
Tế Hanh dịch.

TAGO R
(Tagor Rabindranath), 1861 - 1941.
Nhà thơ, nhà văn, triết gia, nhà giáo dục, nhạc sĩ, hoạ sĩ, đạo diễn Ấn Ðộ.
Giải thưởng Nobel 1913. Sinh và mất tại Caleutta.
Xuất thân trong một gia đình giàu có theo đạo Bà La Môn. Thích
nghệ thuật, ưa cải cách xã hội. Năm 29 xuất bản tập thơ đầu tiên.
Tác phẩm chính : Gora, 1910 ; Hoàng hôn của thế kỷ, 1899 ; Khi
tinh thần ta được giải phóng, 1937 ; Thi phẩm hay nhất là tập Thơ dâng, 1910 gồm 103 bài.
Không đề
Ðôi ta ở bên nhau
Khi Mùa Xuân gõ cửa
Hãy để cho tôi vào!
Xuân mang cho lứa đôi
Tiếng thầm của niềm vui
Tiếng nhẹ nhàng rung khẽ
Của mầm non mới hé
Ta đang mải trầm tư
Em bên xa quay sợi
Mùa Xuân dẫn đi xa
Và đột nhiên biến vội
Cùng với những đóa hồng
Nở muộn trên cành hoa
Hỡi em yêu bây giờ
Em không còn đây nữa
Mùa Xuân lại gõ cửa:
- Hãy để cho tôi vào!
Xuân chỉ còn mang đến
Tiếng lá khô xạc xào
Tiếng gù vọng chim câu
Ta ngồi bên cửa sổ
Và một bóng mơ hồ
Ngồi bên ta lặng lẽ
Buồn se những mộng mơ...
Và Mùa Xuân không còn
Những nỗi đau thầm nữa
Ðể mang đến cho ta
Mùa Xuân mà muôn nhà
Ðón tưng bừng vào cửa!
Nguyễn Viết Lãm dịch.
Axiđa Takakô
Nhật Bản
Những bài thơ thể Tanka (thể thơ cổ điển của Nhật Bản, mỗi bài chỉ gồm 31 âm tiết đọc liền một hơi. )
Anh bảo em hôm nào:
Hãy nhìn cây khuynh diệp
Tán lá vờn trên cao
Cây khuynh diệp ngọn vươn cao ngất
Nhưng tay sà xuống đất
*
* *
Lẽ thường ta vĩnh biệt nhau
Khi tình đã chết
Chỉ còn nhánh anh đào
Vẫn nằm trơ xanh biếc
Trên cửa sổ như còn thắm thiết
*
* *
Tôi chụm hai bàn tay
Che que diêm khỏi tắt
Anh vừa bật, gió bay
Tôi đâu biết tương lai xa lắc
Hãy giữ lấy tình yêu trước mắt
*
* *
Mùa thu ơi!
Lá thu vàng rực
Tôi rung cành cho lá thu rơi
Tôi thu mớ lá vàng, giữ chặt
E cuộc sống úa vàng, héo hắt
Ðức Mẫn dịch
Trương Tịch (768-830)
Bài ca người tiết phụ
Chàng hay em có chồng rồi,
Yêu em, chàng tặng một đôi ngọc lành.
Vấn vương những cảm mối tình,
Em đeo trong áo lót mình màu sen.
Nhà em vườn ngự kề bên,
Chồng em cầm kích trong đền Minh Quang,
Như gương vâng biết lòng chàng,
Thờ chồng quyết chẳng phụ phàng thề xưa.
Trả ngọc chàng, lệ như mưa,
Giận không gặp gỡ khi chưa có chồng!
Ngô Tất Tố dịch
(Tuyển tập Thơ Ðường I).
Vương Bột 650 - 676.
Nhà thơ đời Ðường Trung Quốc, tên chữ là Tử An. Người Thái Nguyên sau tới Long Môn (nay tỉnh Sơn Tây). Xuất thân trong một gia đình quan lại nhỏ, 6 tuổi đã nổi tiếng nhiều thơ văn, 14 tuổi trúng tuyển bậc cao ở kỳ thi đố sách của Triều đình. Chết đuối lúc 26 tuổi.
Trước tác sau này được tập hợp thành Vương Tử An thi tây, V. được xếp vào loại xuất sắc nhất trong nhóm "Sơ Đường tứ kiệt"; 3 vị khác là: Dương Quýnh, Lạc Tân Vương và Lư Thiếu Lân.
Khúc hát hái sen
Thơ thẩn bờ sen đêm gặp nhau,
Nàng Ngô, ả Việt đậm đà sao!
Cùng trông sông lạnh ngoài ngàn dặm
Quan tái chinh phu xa biết bao?
( Vương Tử An tập )
Vương Xương Linh
(tức Thiếu Bá), 698 - 755.
Nhà thơ Trung Quốc đời Ðường. Người Tràng An 29 tuổi đỗ tiến sĩ. 36 tuổi đỗ bác học. Tính phóng khoáng, không xu nịnh cấp trên, nên con đường làm quan thường thăng giáng thất thường. Nổi tiếng thơ hay một thời. V. để lại một tập thơ hơn 180 bài. Nhiều bài được coi là "phần phẩm". Một số bài tiêu biểu: Tòng quân hành, Xuất tái, Khuê oán, Tây cung Xuân oán, Tây cung thu oán.
Nỗi oán của người phòng khuê
Trẻ trung nàng biết chi sầu,
Ngày xuân trang điểm lên lầu ngắm gương.
Nhác trông vẻ liễu bên đường,
Phong hầu nghĩ dại, xui chàng kiếm chi!
Tản Ðà dịch
( Tuyển tập thơ Ðường I )
Yến lan (1916)
Nhà thơ tên thật là Lâm Thanh Lang. Sinh năm 1916 tại An Ngãi,. An Nhơn, Bình Ðịnh, trong một gia đình viên chức nhỏ. Trước 1945 có bút danh khác: Xuân Khai, Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Biên tập viên NXB Văn Học.
Tác phẩm: Những ngọn đèn (1957); Tôi đến tôi yêu (1962); Lẵng hoa hồng (1968); Giữa hai chớp lửa (1978)...
Kịch bản : Bóng giai nhân (viết chung với Nguyễn bính 1937), gái Trữ La (1941)
Nợ
Nhà không vườn, không gác, không sân
Tôi nợ đời rau trái tôi ăn
Nợ hàng xóm trưa hè bóng mát
Nợ em cài bên cửa một vầng trăng.