Những bài viết về tác giả, tác phẩm...(mục lục trang 1)

http://www.laodong.com.vn/bld/tre/tre-index.htm
Joseph Haydn "cha đẻ" của giao hưởng
Người ta gọi Haydn là "cha đẻ" của giao hưởng và tứ tấu. Trước ông, các bậc tiền bối đã viết rất nhiều tứ tấu, giao hưởng nhưng chỉ trong sáng tác của Haydn, các thể tài này mới trở thành "cổ điển" theo nghĩa "kinh điển", "mẫu mực"
Rạng sáng ngày 31.3.1972, bà đỡ đẻ của làng Rorhau gần thành phố Vienna nước Áo đón thằng bé con ông thợ mộc đóng xe ngựa vừa mới chào đời, mà không hề biết bà đã nâng trên tay mình một nhà soạn nhạc vĩ đại của thế giới sau này: Joseph Haydn.
Vào những buổi chiều rảnh rỗi, sau khi lắp xong chiếc bánh xe ngựa, ông thợ mộc lại quẳng đồ
nghề vào góc nhà và ôm lấy cây đàn Harp, hát cùng những người nông dân trong làng. Cậu bé Haydn đã được nuôi nấng bằng bầu sữa mẹ và tình yêu âm nhạc của cha như thế.
Năm lên 8 tuổi, Haydn được Reutter đưa vào dàn đồng ca nhà thờ Thánh Stephen ở Vienna, nơi ông làm Kapellmeister (chỉ huy dàn nhạc). Đây là trường đào tạo âm nhạc duy nhất của haydn, mặc dù suốt 9 năm trời, cậu chỉ được chỉ huy ấy dạy cho 2 buổi học!
Khi Haydn bị mất giọng, ông Reutter cho Haydn ra đường. Để kiếm sống, anh đã phải làm tất cả - từ dạy nhạc cho lũ nhóc con đến chơi violon trong những dạ tiệc tưng bừng ở các cung điện nằm rải khắp hai bên bờ sông Danube, thậm chí trên các quảng trường lúc nào cũng đông đúc người nhảy múa. Chính những năm này, Haydn bắt đầu viết bản giao hưởng đầu tiên của mình. Rất nhanh chàng trai hiểu rằng anh phải tự hoàn thiện mình nhiều nữa. Không đủ hoàn thiện mình để theo học những nhà soạn nhạc, ca sĩ, nhà sư phạm Italia nổi tiếng Porpora, Haydn đã nhận làm người đệm đàn cho ông và kiêm chức năng... người hầu!
Năm 1761, Paul Anton Esterhazy, một vị hoàng thân nổi tiếng giàu có người Hungary, mến mộ tài danh Haydn nên đã mời ânh về làm Kapellmeistadt, một thành phố nhỏ ở Hungary, cách Vienna chứng 30 dặm, hoàng thân Esterhazy đã dựng nên một cung điện mùa hè theo quy mô của cung điện Versailles và haydn đã sống 30 năm ở đây. Vị hoàng thân là người yêu âm nhạc đến cực đoan. Theo yêu cầu của ông ta và đám đông công nương,bá tước bạn bè ông ta, Haydn đã viết hết giao hưởng, tứ tấu (quartet) này đến tứ tấu, giao hưởng khác. Lao động hết mình đã giúp cho tài năng Haydn ngày càng hoàn thiện. tên tuổi ông bắt đầu vượt qua biên giới nước Áo. Thế nhưng, hoàng thân Esterhazy luôn muốn thấy vị Kapellmeistadt "của mình"xuất hiện khi ông giơ tay ra hiệu. vậy là ông không được ra khỏi lãnh địa của vị hoàng thân này.
Mùa đông năm 1784-1785, Haydn gặp Mozart ở Vienna. Mặc dù hơn người cùng thời vĩ đại của mình 24 tuổi, Haydn vẫn bị đắm say bởi âm nhạc của Mozart. Họ thường cùng chơi các tứ tấu của Haydn (Mozart chơi Viola, Haydn chơi Violon) mà Mozart thường nhận mình là học trò của Haydn trong thể tài này.
Cùng thời gian này, 6 bản giao hưởng Paris của ông được biểu diễn ở thủ đô nước Pháp và thành công vang dội, những đặc sắc nhất trong số đó là bản giao hưởng số 45, còn được gọi là bản Giao hưởng "Giã biệt"
Tháng 11.1790, hoàng thân Esterhazy "già" chết, người thừa kế của ông ta, ông hoàng trẻ thích những cuộc săn thú sôi động trên những cánh rừng, đồng cỏ hơn là ngồi lặng trong phòng hòa nhạc để tắm trong dòng suối âm thanh kỳ ảo. Dàn nhạc được giải tán. Nhưng lòng kiêu hãnh của dòng họ Esterhazy vẫn bắt ông ta giữ Haydn nổi tiếng một cách hình thức trong chức vụ Kapellmeistadt không có dàn nhạc! Haydn được nhận một khoản tiền lương để mãi vẫn là "người hầu" của gia đình Esterhazy. Haydn chỉ được tự do khi đã gần 60 tuổi!
Năm 1792, ông trở về Vienna và gặp Beethoven. Beethoven đã hồi hộp đến run người khi được Haydn nghe cậu chơi những sáng tác đầu tay của mình và xoa đầu! Haydn đã tiên đoán được tương lai rực rỡ của nhà soạn nhạc vĩ đại người đức này.
Trong lần đến Anh đầu tiên, ông đã được nghe Oratorio của Hadel trong tu viện Wesminster. Nó gây ấn tượng mạnh đến Haydn. Trở về Vienna ông viết 2 kiệt tác cuối cùng của mình: Oratorio The Creation (1798) và The Seasons (1801)
Năm 1809, Haydn đã chết trên giường bệnh tại Vienna. Sau này, người ta đã đưa thi hài ông về cung điện của Esterhazy.
Hà Linh Quân (Báo Thể thao văn hóa)

Johann Sebastian Bach
(Eisenach, March 21, 1685 - Leipzig, July 28, 1750)
German composer of the late Baroque
1.Tiểu sử: Bach sinh ngày 21/3/1685 tại Eisenach- Ðức trong một gia đình nghèo có truyền thống âm nhạc. 9 tuổi mồ côi cha mẹ ở với người anh. Nhờ kiên trì học tập bằng cách chép lại những bản nhạc trong tủ sách của người anh ruột này và cộng với những hiểu biết thực tế trong công việc phục vụ âm nhạc hàng ngày ở nhà thờ và năng khiếu âm nhạc của bản thân, nên sau không bao lâu Bach trở thành nhạc sĩ có khả năng về nhiều mặt: hát hay, biểu diễn thành thạo violon, clavexanh và organ.
15 tuổi không chịu được cảnh sống mất tự do đã bỏ nhà đi lang thang. Nhờ có giọng hát hay và tài biểu diễn Organ Violon nên ông đã sống qua ngày.
23 TUỔI BACH ĐẾN WISMAN LÀ NƠI CÓ NỀN ÂM NHẠC PHÁT TRIỂN. Ở ĐÂY ÔNG TIẾP XÚC VỚI ÂM NHẠC CỦA Ý, PHÁP VÀ ÔNG ĐÃ ĐÚC KẾT NHIỀU KINH NGHIỆM, trau dồi kỹ thuật hoàn chỉnh phong cách để bước vào giai đoạn trưởng thành.
1717 Bach đến Cologne ở đây ông đã sáng tác những nhạc phẩm có giá trị cho đàn Clavaxanh.
1727 Bach trở về Leipzig và ông đã sáng tác hàng trăm tác phẩm. Mặc dù với tài năng và thành quả lao động quên mình Bach phải sống một cuộc sống nghèo khổ. Nhạc sĩ từ trần ngày 28/7/1750 tại Leipzig để lại người vợ sống trong hành khất và mười năm sau bà cũng qua đời. Con gái út của Bach lại phải sống tiếp cuộc đời bần hàn của mẹ và mãi cuối đời mới được Beethoven giúp đỡ thoát khỏi cảnh tủi nhục.Thi hài của Bach chôn cất tại một nghĩa trang không chính thức và đến nay đã hoàn toàn bị thất lạc.
2.Ðặc điểm sáng tác: Sống trong thời đại đầy rẫy những khó khăn trong xã hội, dưới sự thống trị của nền dân chủ phong kiến, đặc biệt là Tôn giáo đóng vai trò chính trị trong đời sống quần chúng, Âm nhạc phục vụ đắt lực cho nhà thờ nhưng chủ đề tư tưởng trong tác phẩm của ông hết sức phong phú. Ông biết nhìn sâu sắc vào tâm hồn con người, thông cảm với nổi đau quần chúng do đó tác phẩm của ông mang màu sắc trữ tình, những nỗi buồn man mác và những tình cảm say sưa nồng cháy.
Ðặc điểm: là nhà phức điệu vĩ đại, Bach suy tư ra lối phức điệu trong tác phẩm của mình. Ông biết tổng kết và phát triển những thành quả vĩ đại cũng như âm nhạc đương thời, Bach đã hoàn thành một số âm nhạc điển hình cho tác phẩm.
3.Tác phẩm:
-Viết Preluyt và fuga Am, Toccata và fuga Dm.
- Tác phẩm nhạc Clavexanh chủ yếu của Bach là hai tập nhạc có tên gọi đầy đủ: "Những bài viết cho đàn Clavexanh theo hệ bình quân nghe vẫn tốt" (Tạm gọi tắt là tập "Bình quân". Ðỉnh cao trong tác phẩm đàn phím là 48 preluyt và phuga. Người ta gọi là 2 tập bình quân chia quãng 8 ra làm 12 phần bằng nhau.
- Tổ khúc: có 12 bản, 6 bản tổ khúc Anh và 6 bản tổ khúc Pháp, 1 Concertos.
- Viết cho khí nhạc và thanh nhạc: Về thanh nhạc chủ yếu là thanh xướng kịch và hợp xướng, ông thường lấy chủ đề từ tôn giáo đặc biệt bảng Mexa giọng Bm.

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo​

Guillaume de Machaut
c.1300-1377
1. Thân thế và sự nghiệp:
Guillaume de Machaut là nhà thơ Pháp và là nhà soạn nhạc tài năng uyên bác nhất thế kỷ 14. Từ một người hầu của vua John thành Bohemia năm 1323, sau này ông trở thành giáo sĩ ở Riems từ năm 1340 cho đến khi mất. Lúc còn trẻ ông được giao hộ tống nhà vua trong những cuộc viễn chinh. Ông được nhà vua đặc biệt tin yêu trong những lần đi săn bằng chim ưng, cưỡi ngựa và thám hiểm. Những kinh nghiệm quý báu và đa dạng trong những chuyến đi này là nguồn cảm hứng sáng tác thơ và nhạc của ông. Những người đỡ đầu ông sau này bao gồm con gái vua thành Bonne (Luxembourg), vua Charles thành Navarre và vua Charles đệ ngũ của Pháp. Một số sáng tác nổi tiếng của ông được viết theo đơn đặt hàng và hướng dẫn của hoàng gia và tầng lớp quý tộc.
Những bản nhạc trữ tình ngắn, bóng bẩy của Machaut góp phần tạo nên các thể loại ballades and rondeaux và thơ điệp khúc hai vần. Chúng được phổ biến rộng rãi trong hơn một thế kỷ.
2.Tác phẩm:
Hầu như tất cả các bài thơ điệp khúc hai vần được ông phổ biến là đơn âm, còn những bảng Ballades và Rondeaux là đa âm quyến rũ thì được phỏng theo thể loại nhạc châu Âu của thế kỷ sau: giai điệu cao được đệm bằng 2 phần nhạc khí thấp hơn. Trong số 23 bản motets của ông thì 6 bài dành cho nghi thức tế lễ kiểu La Tinh, 17 bài còn lại viết theo khuynh hướng nhạc kế tục Pháp. Chúng đều có ba phần với kết cấu âm điệu nhịp nhàng và hoà quyện với nhau. Về mặt cấu trúc chúng là nhịp rời rạc hay dựa trên những âm điệu dài và có chu kỳ không đổi. Tác phẩm Messe de Notre Dame (Buổi lễ ở nhà thờ) là bản đa âm 4 phần được ông viết lần đầu tiên. Các tác phẩm của ông bao gồm 19 bản lais, 4 trong số đó là đa âm, 42 bản ballades có giọng biến đổi từ 1->4, 21 bản Rondeaux và 33 bản điệp khúc 2 vần.

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo​

Josquin Desprez
(c.1440-1521)
1. Thân thế và sự nghiệp: Josquin Desprez là nhà soạn nhạc nổi tiếng thời kỳ Phục hưng và là một nhân vật có ảnh hưởng nhất đến lịch sử âm nhạc phương Tây. được sinh ra ở Hainaut (Bỉ ngày nay), ông học nhạc ở Cambrai- Pháp.
Năm 1459- ông trở thành người hát thánh ca trong một nhà thờ ở Galeazzo. Jasquin tham gia vào đoàn tuỳ tùng của người anh công tước là Cardinal Ascanio Sforza cho đến tháng 9 năm 1476 khi đó ông làm ca sĩ cho Giáo hoàng ở Rome. Sau thời gian này, ông bắt đầu chuyến LƯU DIỄN Ở Ý, PHÁP VÀ CÁC NƯỚC THUỘC địa. Từ tháng 6/1489 đến tháng 11/1494, ông trở lại hát thánh ca cho nhà thờ. Lần này, ông được Giáo hoàng bổ nhiệm quản lý một số tài sản quan TRỌNG. SAU THỜI GIAN Ở PHÁP (1501) RỒI Ở Ý (1503-1504), JOSQUIN TRỞ LẠI HAINAUT VÀO THÁNG 5/1504. Ở ĐÓ ÔNG LÀM MỤC SƯ đứng đầu 1 nhà thờ địa phương ở Conde cho tới khi mất.
2. Ðặc điểm sáng tác và tác phẩm:
Sự tinh thông về mọi thể loại âm nhạc quan trọng ở giai đoạn của Josquin được chứng minh bằng những tác phẩm sống động, bao gồm: 19 bản Mass, 100 bản motets, 70 bài hát tiếng Pháp, rất nhiều TÁC PHẨM VIẾT CHO KHÍ NHẠC VÀ FROTTOLE CỦA Ý (1 LOẠI NHẠC HÁT BÈ). Những tác phẩm này được đông đảo quần chúng yêu thích lúc đương thời và ngay cả sau khi ông mất đi. Thể loại nhạc của ông là sản phẩm của hai nền văn hoá: miền Bắc nơi ông sinh ra lớn lên và trở lại sau này, miền Nam nơi ông trưởng thành về mặt nghệ thuật và trải qua nhiều năm trong cuộc đời sáng tác của mình.
Trong nhiều tác phẩm của ông, kỹ xảo ĐỐI ÂM CỦA NGƯỜI HÀ LAN- PHÁP VÀ THỂ LOẠI HỢP ÂM CỦA Ý ĐƯỢC hoà quyện thành một thứ âm nhạc phong phú và diễn cảm, có sự hợp nhất hoàn HẢO VỀ LỜI VÀ NHẠC. Ở CÁC BẢN MOTET sự phỏng theo giai điệu là kỹ thuật nổi trội. Hơn thế nữa, các bản motet này cho thấy cách viết của ông rất diễn cảm, phản ánh sự nhận thức tôn giáo sâu sắc cũng như khuynh hướng nhân đạo thời đại mới. So với những sáng tác kế tục thì trong các bài hát plyphonic ông đã áp dụng nhiều kỹ thuật, từ hợp âm đơn giản đến mô phỏng cao độ. Những tác phẩm này đặt ra một tiêu chí cho những nhạc sĩ sau thời phục sinh chưa ai vượt qua được ông cả.

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo​

Wolfgang Amadeus Mozart
(Salzburg, January 27, 1756 - Vienna, December 5, 1791)
Austrian composer of the Classical period
Thân thế VÀ SỰ NGHIỆP: LÀ NHẠC SĨ NGƯỜI ÁO đuợc mệnh danh là "Thần đồng âm nhạc". Sinh ngày 27/1/1756 tại SALZBURG- ÁO. LEOPON MOZAR BỐ CỦA MOZART- nhạc công và nhà sư phạm có tài, nghệ sĩ độc tấu Violon trong dàn nhạc Hoàng cung. Mẹ Mozart là một phụ nữ đôn hậu. Cha mẹ ông sinh 7 người con, năm người qua đời chỉ còn lại hai chị em Mozart. Chị Maria Ana là nguời chơi đàn Clavaxanh có tiếng, sau trở thành cô giáo dạy nhạc có tài.
Khi 3 tuổi Mozart đã bộc lộ năng khiếu âm nhạc bẩm sinh. Ông Leopon thấy rõ điều đó vội đi sắm cho cậu chiếc violon nhỏ xíu. Chẳng bao lâu Mozart có thể biểu diễn violon, đàn phím organ. 6 tuổi đã cùng bố và chị gái đi biểu diễn trong nước. Ông biểu diễn đàn phím và Violon như một nghệ sĩ thực thụ. 7 tuổi ông đã viết 4 bản Sonate cho violon và clavơxanh đã được xuất bản tại Paris. Năm 11 tuổi đã viết được Opera.
NĂM 1769 MOZART SANG Ý biểu diễn và theo học giáo sư Mactini trong vài tháng. 14 tuổi được công NHẬN LÀ VIỆN SĨ HÀN LÂM CỦA Ý. NHƯNG cũng như nhiều nhạc sĩ tài năng khác Mozart và gia đình phải sống lệ thuộc vào giáo chủ. 25 tuổi ông mới được tự do.
Tháng 5 năm 1777 một lần nữa Mozart cùng với mẹ tới Paris. Bà ốm nặng và qua đời. Ðối với Mozart đây là những ngày bi thảm nhất. 10 năm cuối đời Mozart sống ở Vienna- đây là thời kỳ ông đạt đỉnh cao trong sáng tác.
Mozart mất ngày 5/12/1791. Ðám tang của Mozart thật vắng vẻ. Thi hài của ông bị thất lạc sau một trận bão tuyết.
Nội dung tư tưởng và đặc điểm sáng tác:
1. Nội dung tư tưởng:
- Những hình tượng trong sáng với một tâm hồn nồng nhiệt đã ghi một dấu ấn trong toàn bộ tác phẩm của nhạc sĩ.
- Một số tác phẩm mang tính kịch ảm đạm, suy tư về cuộc đời bất hạnh bi thương.
2. Nghệ thuật:
- Ðiển hình ở sự cân đối hình tượng khúc chiết đẹp đẽ, sáng sủa, hình thức cân đối hài hoà. Âm nhạc mang tính dân gian nhưng tinh xảo và tế nhị hơn nhạc sĩ Hayden.
3. Những tác phẩm tiêu biểu:
- 41 giao hưởng, 23 nhạc kịch, 25 concertos piano, 7 concertos violon, 17 sonata piano, 42 sonata violon, 15 mexa, hàng trăm bản nhạc thính phòng và ca khúc, trong đó có các tác phẩm nổi tiếng như: sonata piano A dur, concertos piano d moll, bản giao hưởng 39,40,41. Ngoài ra còn có nhiều ca khúc, nhiều bản song, tam, tứ, tấu, một số thanh xướng kịch trong đó nổi tiếng là tác phẩm "Khúc tưởng niệm".
- Trong toàn bộ di sản sáng tác của Mozart nhạc kịch chiếm 1 vị trí đặc biệt như: The Marriage of Figaro ( Ðám cưới Figaro), Don Giovanni, and Die Zauberflửte (The Magic Flute) (Cây sáo thần). Trong nhạc kịch Mozart rất quan tâm xây dựng các chủ đề âm nhạc hợp với các cá tính của từng nhân vật.

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo​

Ludwig Van Beethoven
(Bonn, December 17, 1770 - Vienna, March 26, 1827)
German composer of the Classical period
1.Thân thế và sự nghiệp:
Beethoven là nhạc sĩ vĩ đại nước Ðức, là một người đại diện xuất sắc nhất trường phái cổ điển Vienna, là nhà văn hoá vĩ đại của thế giới, người kết thúc trường phái cổ điển Vienna và người mở ra con đường chủ nghĩa lãng mạn.
- Ông sinh ngày 16/12/1770 tại thành Bonn (Tây Ðức). Bố là nhạc công nhưng gia đình ông rất nghèo vì đông con. Cha ông tên là Giohan Van Beethoven, một nhạc sĩ có tài, biết đàn clavexanh, violon và có giọng nam cao hay đồng thời làm trong dàn nhạc hoàng cung. Mẹ của ông là con gái của một người nấu bếp, bà là người mẹ đôn hậu để lại nhiều ấn tượng cho nhà soạn nhạc sau này. Beethoven là người có năng khiếu âm nhạc rất sớm, tuy còn nhỏ nhưng ông đã viết được 9 biến tấu. Năm 12 tuổi, nhạc sĩ đã thành thạo ngoại ngữ, chơi được nhiều loại đàn như: violon, piano, organ.
Năm 1787 ông đến Vienna tìm Mozart để học hỏi, Mozart nhận lời dạy. Tiếc thay mẹ Beethoven ốm nặng, ông lại trở về nước. Vài ngày sau bà từ trần, gánh nặng gia đình chăm lo các em không cho phép Beethoven ra nước ngoài học tập được nữa. Sau này ông có học hỏi Hayden một thời gian.
Năm 1789 ở Pháp nổ ra cuộc CM Tư sản lúc đó Beethoven đang là sinh viên khoa triết, trường đại học tổng hợp Bonn. Vì hoàn cảnh gia đình và quan điểm không phù hợp, chàng thanh niên 19 tuổi rời bỏ học đường tiếp tục đi theo thiên hướng âm nhạc đã định của mình. Cuộc CM Tư sản Pháp đã ảnh hưởng rất lớn tới âm nhạc của ông, âm nhạc của ông sôi sục tính chiến đấu. Ông thường nói: "Âm nhạc phải làm bùng cháy lên ngọn lửa trong tim con người". Trong khoảng 10 năm từ 1782-1792 ông sáng tác khoảng 50 tác phẩm, trong đó có 3 bản sonata piano, 3 bản tứ tấu đàn dây, 2 bản đại hợp xướng và một số ca khúc
Năm 1792 ông đến Vienna lần II và sống ở đó cho đến cuối đời. Năm 1796 Beethoven thấy có triệu chứng điếc, bệnh tình sau đó càng nặng, đó là nguy cơ đối với nhà soạn nhà. Ông có yêu một tiểu thư bá tước tên là Duyliet Gơvi Chardi, nhưng hạnh phúc không đến với ông. Beethoven lâm vào tình trạng khủng hoảng tư tưởng. Năm 1802 ông đã viết di chúc cho các em với ý định tự vẫn. Nhưng nhạc sĩ đã vượt qua cơn ác mộng đó với nghị lực phi thường.
Từ năm 1813- 1816 Beethoven bị điếc hoàn toàn, ông luôn luôn phải mang theo một cuốn sổ nhỏ để đàm thoại. Sau khi thành lập "liên minh thần thánh" chính quyền ở Vienna đàn áp những người có xu hướng tiến bộ. Beethoven bất mãn với chế độ chính trị lúc đó, ông căm ghét bọn quý tộc và luôn tin tưởng vào tương lai đẹp đẽ của nhân loại.
Beethoven từ trần tại Vienna ngày 26/3/1827. Hàng vạn người dân theo sau đám tang người nhạc sĩ nghèo đưa ông tới nơi an nghỉ cuối cùng.
2.Tác phẩm và những đặc điểm âm nhạc:
Di sản âm nhạc của ông thật đa dạng: 9 bản giao hưởng, 5 bản concertos piano, 1 bản oncertos violon và dàn nhạc. Vở nhạc kịch "Phidelio", nhiều tác phẩm âm nhạc sân khấu như "Ecmông", "Pơro-môtê", "Sự suy đồi của A-ten", nhiều khúc mở màn nổi tiếng "Lêôno", "Côriôlan"...Trong lĩnh vực âm nhạc thính phòng có nhiều tác phẩm ưu tú: 16 bản tứ tấu dàn dây, 32 bản sonata piano, 10 bản sonata violon và piano cùng hàng trăm tác phẩm soạn cho các loại nhạc cụ thanh nhạc.
Tìm đến âm nhạc của Beethoven ta thấy rõ nhất đặc điểm về tính kịch, tính tương phản trong sự vận dụng các phương tiện biểu hiện của âm nhạc như giai điệu, tiết tấu, hoà âm...
Trong khoảng thời gian 1792-1802: Thời kỳ 10 năm đầu sống ở Vienna, ông viết 18 sonata cho piano, trong đó có 1 số bản nổi tiếng:
- Số 8 có tiêu đề : Bi hùng
- SỐ 14 CÓ TIÊU ĐỀ: ÁNH trăng
Một số bản Sonata cho đàn violon và 1 số song tam tứ tấu và cho ra đời 2 tác phẩm giao huởng đầu tiên.
-1802-1812: Ðây là thờ kỳ tài năng nhuần nhuỵ nhất, tác phẩm tiêu biểu gồm:
- Giao hưởng số 3 tiêu đề Anh hùng
- Giao hưởng số 5 tiêu đề Ðịnh mệnh
- Giao hưởng số 6 tiêu đề Ðồng quê
Một số bản sonata cho violon và piano trong đó nổi tiếng là sonata 23 với tiêu đề "Appassionata" ông viết vở opera "Phidelio" và viết nhạc kịch cho bản Ecmong của Gớt.
- Những năm cuối đời có nhiều biến động sâu sắc, Beethoven sinh ra bất mãn với chế độ đương thời, tuy thế âm nhạc của ông vẫn lạc quan tin tưởng vào tương lai, Ông viết tập ca khúc "Gửi người yêu phương xa".
Bản giao hưởng số 9 là một kiệt tác, anh hùng ca thời đại kết thúc sự nghiệp sáng tác của ông.

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo​

Franz Schubert
(Vienna, January 31, 1797 - Vienna, November 16, 1828)
Austrian composer of the early Tahomatic period
1.Thân thế và sự nghiệp: Schubert sinh ngày 31/1/1797 ở vùng Lichtenton, ngoại ô thành Vienna-Ðức trong một gia đình nhà nghèo đông con nhưng yêu thích âm nhạc. Gia đình thường có những cuộc hoà nhạc, làm cho năng khiếu âm nhạc của Schubert sớm nảy nở. Ðầu tiên học chơi đàn Violon và piano qua người cha và người anh. Sau này Schubert tiếp tục học với Mikhain Xoltze- bạn của cha, đương thời là nhà chỉ huy hợp xướng.
Thiên tài của Schubert được phát triển ở nhiều lĩnh vực, cả về giọng hát, biểu diễn nhạc cụ cũng như lĩnh vực lý thuyết. Năm 1808 SCHUBERT ĐÃ ĐƯỢC GỬI ĐẾN VIENNA HỌC TRONG TRƯỜNG CÔN-VIN. Ở ĐÂY SCHUBERT VỪA HỌC VĂN HOÁ VỪA HỌC NHẠC VÀ được tiếp xúc với truyền thống âm nhạc phong phú của thành Vienna. Cả đời mình Schubert rất kính trọng Beethoven và mong được làm quen nhưng khi Schubert đến với Beethoven thì ông đã không còn nữa.
1813 Schubert tốt nghiệp trường Cônvin, khi ấy Schubert đã viết nhiều tác phẩm như Fantadi cho piano, 4 khúc uvectuya, tứ tấu và một số ca khúc...Chiều theo ý muốn của cha, ông đã phải làm nghề dạy học. Công việc sư phạm đã làm cho Schubert buồn chán và năm 1818 ông vĩnh viễn từ bỏ nghề dạy học song Schubert đã gặp phải sự cản trở mãnh liệt của gia đình nhưng đây cũng là thời kỳ mà Schubert viết được nhiều nhất.
Năm 1828-1828 Schbert ngày càng nổi tiếng. Nhiều gia đình quý tộc mời Schubert đến nhưng ông đều khước từ chỉ trừ một thời gian ngắn làm việc ở nhà bá tước người Hung.
Ngày 16/11/1828 Schubert đã tạ thế trong lúc sáng tác đang dồi dào nhất.
2.Tác phẩm:
-Schubert viết 9 bản giao hưởng, một số khúc evectuya, tứ tấu, sáng tác cho đàn phím trong đó có bản giao hưởng nổi tiếng "Bỏ dở"...
- Ca khúc vẫn là lĩnh vực thể hiện đầy đủ nhất tài năng thơ mộng, trữ tình của nhạc sĩ mà cũng là lĩnh vực mà nhạc sĩ viết được nhiều. Một số lớn chủ đề của ca khúc có liên quan đến tình yêu, qua đó thể hiện tâm trạng của con người thế kỳ XIX như: "Magritta bên xe kéo sợi" hoặc có những bài thuộc loại tự truỵện:" Kẻ lưu lạc", "Chốn nương tựa". Cũng có những bài mang màu sắc triết lý như:"Thần chết và cô gái" hoặc mô tả thiên nhiên :" Con cá Poren", gửi tặng nghệ thuật:" Gửi đến âm nhạc"...

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo​

Frederic Chopin
(near Warsaw, Poland, March 1, 1810 - Paris, France, October 17, 1849)
Polish composer of the Tahomatic Period
Thân thế và sự nghiệp: Chopin sinh ngày 1/3/1810 ở Jeliadova Vôlia gần Warsaw và cũng trong năm này gia đình của Chopin chuyển về thủ đô. Ngôi nhà của Nicolai Chopin trở thành trung tâm của trí thức tiến bộ Warsaw- Họ là những nhà hoạt động xã hội nổi tiếng và là bạn thân của Frederic Chopin như Vooibitzki, Delexki, Moxnatzki, nhạc sĩ Elxner...Cha của Chopin là Nicolai Chopin gốc là người Pháp nhưng đã sang Ba Lan từ nhỏ. Ông đã cùng với những người yêu nước Ba Lan cống hiến nhiều suy nghĩ và sức lực cho tự do của tổ quốc thứ hai của mình. Mẹ của Chopin là người có giọng hát hay và theo như lời của Chopin bà là người đã dạy cho Chopin những kiến thức âm nhạc đầu tiên. Ngay từ nhỏ khả năng âm nhạc của Chopin đã thể hiện rõ nét. Năm 1818 đã có buổi biểu diễn về piano trước công chúng cũng như đã viết được một số tác phẩm thể nghiệm đầu tiên.
Năm 1826 học ở nhạc viện Warsaw, tốt nghiệp năm 1829 trong lớp của Elxner. Chopin rất yêu thích âm nhạc dân gian, sử dụng nâng cao chất liệu dân gian trong sáng tác của mình.
Năm 1829 Chopin biểu diễn ở Vienna và được công nhận là nhà bỉêu diễn nổi tiếng của thế kỷ XIX.
Ngày 2/11/1830 Chopin đã vĩnh viễn từ giã tổ quốc của mình, xa cách những người thân, xa cách tất cả những gì quý báu nhất để tới Vienna.
NĂM 1831 CHOPIN ĐẾN PARIS. Ở Paris, Chopin thường đến các kiều dân Ba Lan. Ông tìm thấy ở họ những tình cảm yêu nước thiết tha và gửi đến họ những ý nghĩ, những xúc động của mình qua những tác phẩm mới và ước mơ cho Ba Lan được giải phóng. Những năm cuối đời, Chopin sống rất nặng nề, đau khổ vì Tổ quốc chưa được tự do, thêm vào đó cái chết của người cha và người bạn thân của Chopin làm cho sức khoẻ của ông yếu dần.
Năm 1848 Chopin sang Anh mấy tháng để chữa bệnh nhưng vì không hợp khí hậu lại trở về Paris. Ông mất ngày 17/10/1849 với những suy tư về Ba Lan. Lời yêu cầu trước lúc chết của Chopin là trái tim của mình được gửi về tổ quốc Ba Lan thân yêu: "Trong đời tôi, cái chết là bản hoà tấu nhạc thú vị nhất, trái tim tôi xin được đưa về Ba Lan"
Ðặc điểm sáng tác và tác phẩm:
- Chopin là nhạc sĩ lãng mạn Ba Lan, nhạc sĩ sáng tác và nghệ sĩ piano nổi tiếng. Ðặc điểm sáng tác theo chủ nghĩa lãng mạn. Ngoài cảm xúc trữ tình còn có cảm xúc yêu nước anh hùng.
- Viết phỏng theo cách dân tộc rất rõ.
- Khai thác và nâng cao các thể loại mà Ba Lan có như ca khúc- vũ khúc- hành khúc.
- Sáng tác khúc thức ngắn gọn rất có giá trị (thường chỉ viết 3 đoạn).
- Ông có công sáng tác hình thức hát chuyện cho piano (Ballade) và có công cải biên Scherzo (tác phẩm nghệ thuật độc lập).
Tác phẩm: Trong cuộc đời ngắn ngủi Chopin đã để lại một kho tàng tác phẩm lớn về cả số lượng và chất lượng với những tình cảm sâu sắc về Ba Lan: 58 bản Mazurka, 16 bản polonaise, 17 bản valse, 19 bản Nocturne, 17 Etuyt, 3 bản sonata, 4 bản Ballade, 4 bản concertos cho piano và dàn nhạc và một số tác phẩm cho piano.

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo​

Franz Liszt
1811-1886
1. Thân thế và sự nghiệp: Liszt là nhà nhạc sĩ Hungari vĩ đại, nhà soạn nhạc, nghệ sĩ biểu diễn piano tài ba của thế kỷ XIX ở châu Âu. Từ Liszt trở đi nền âm nhạc Hung đứng ngang hàng âm nhạc thế giới.
Liszt sinh ngày 22/10/1810 ở Ðôbôrian- lãnh đạo của công tước vùng Extecgadi. Tổ tiên của Liszt là nhà nông dân và thợ thủ công nghiệp. Bố của nhạc sĩ đã phục vụ nhiều năm trong các dinh của các công tước vùng Extéc Âydenxtát. Mẹ của ông là người gốc ÁO. ¤NG BỐ RẤT SAY MÊ ÂM NHẠC, CŨNG BIẾT MỘT SỐ LOẠI đàn và sáng tác nhưng vì hoàn cảnh kinh tế eo hẹp nên ông không trở thành nhạc sĩ được. Ông đã truyền lòng nhiệt tình đó cho con trai và và dạy cho Liszt chơi đàn piano ngay từ lúc còn nhỏ. Cậu bé tỏ ra có năng khiếu đặc biệt, chưa đầy 9 tuổi đã bắt đầu biểu diễn trước công chúng đông đảo và lên 10 tuổi đã tham gia biểu diễn cùng với dàn nhạc giao hưởng.
Liszt đến Vienna học tập trong ba năm (vào 1820), ở đây cậu bé học piano với một nghệ sĩ nổi tiếng, học trò của Beethoven là Kacla Trécni và học lý thuyết âm nhạc với nhạc sĩ Ý ANTONIO XALÊRI.
Tháng 12/1823, bố cậu lại đưa cậu đến Paris để học tập nhưng ở đây Liszt không được chấp nhận vào nhạc viện vì cậu là người ngoại quốc. Cậu đã phải tự học tư về sáng tác với nhạc sĩ Fécdinăng Paoer và piano với giáo sư nhạc viện là Anton Râykha- người Tiệp. Trong ba năm ở Paris, List đã ba lần đi biểu diễn ở Anh và các thành phố khác ở Pháp và Thuỵ Sĩ. Thời gian ở Paris là thời kỳ hình thành nên quan điểm thẩm mỹ và tài năng của Liszt.
Năm 1835-1847 là thời kỳ mới trong sáng tác và biểu diễn của Liszt. Bốn năm đầu (1835-1839) ông sống ở Thuỵ Sĩ và Ý.
Thời kỳ ở Vâyma (1848-1861) là thời kỳ sáng tác chủ yếu của Liszt vì lúc này ông đã chấm dứt biểu diễn trong một THỜI GIAN DÀI. Ở ĐÂY, ÔNG LUÔN PHẢI chống đỡ với sự đả kích của trường phái "Leipzig" và không được thừa nhận mặc dù ông đã đóng góp rất nhiều sức lực cho nền nghệ thuật của Ðức. Ông quyết định rời Vâyma sống ở Rome. Mệt mỏi với cuộc đấu tranh ngoài xã hội, đau khổ vì những mất mát trong cuộc sống riêng (con trai và con gái chết) và chịu ảnh hưởng xấu của người vợ kế sùng đạo là K.Vihenxtanh, Liszt đã tìm sự an ủi trong tôn giáo và có thời kỳ làm linh mục. Ðó là những năm khủng hoảng trong cuộc đời của Liszt (1861-1869).
Những năm cuối đời (1869-1886) khi thì Liszt sống ở Vâyma, khi thì ở Rome, hàng năm một vài tháng về Tổ quốc. Trong thời gian ở Vâyma ông đã mở nhiều lớp dạy học không lấy tiền.
Liszt mất ngày 31/7/1886 ở Bairây (Ðức) trong thời gian tham dự những buổi trình diễn những tác phẩm nhạc kịch của Wagner người mà Liszt đánh giá rất cao.
2. Ðặc điểm sáng tác và tác phẩm:
Cuộc đời gắn liền với âm nhạc châu Âu, âm nhạc của ông luôn hướng về đề tài dân tộc (đặc biệt là dân tộc Hung), phản ánh những khía cạnh điển hình trong cuộc sống tinh thần và tình cảm của những người tiến bộ của thế kỷ XIX. Ðó là cuộc đấu tranh, niềm say mê, những nổi suy tư, hy vọng, hoài nghi, thất vọng....của họ. Những tác phẩm này nổi lên khuynh hướng hiện thực kết hợp với những ước mơ lãng mạn tiến bộ, với những hình tượng rõ ràng, cụ thể và nội dung đậm đà.
Giai điệu và cấu trúc điệu thức (cách tiến hành giai điệu và sử dụng "gam Hungari"...) ngay cả những giai điệu mang tính chất ngâm vịnh của Liszt cũng thấy rõ sự biến thể độc đáo của những hình thức ngẫu hứng kể chuyện dân gian.
Tác phẩm:
- Sáng tác cho piano: những tác phẩm cải biên dân ca, vũ ca, phóng tác tự do trên chủ đề của người khác. Ví dụ như: cải biên 50 bài hát cho Schubert, 15 bài hát của Schumann cho piano. Aria hay opera của Rotxini. Các tác phẩm của Chopin và Mendelssohn cũng được chuyển thể trong đó nổi tiếng là có Tanhâyde của Wagner.
- Các tác phẩm chuyển thể: Tác phẩm "ẢO TƯỞNG" CỦA BÉCLIÔ; SAU ĐÓ LÀ GIAO HƯỞNG HARÔN Ở Ý và những uvectuya của ông, nhiều giao hưởng của Beethoven (số 5,6,7), nhiều uvectuya trong các vở nhạc kịch của Rôtsxini, Vebe (Mũi tên thần), Wagner (Tâyhâyde)....sáu prluyt và fuga.....
- Thể loại etuyt: Năm 1838 Liszt soạn xong tập "Những tập etuyt lớn" sau đó sửa đổi thành "Những etuyt cao cấp" (1851). Trong 12 bản của tập etuyt này thì có 10 bản có tiêu đề (trừ bản số 2 và số 10 không có tiêu đề). Trong những etuyt này, Liszt đề ra bốn loại thủ pháp cho piano: những quãng tám và những hợp âm, láy, những nốt đôi, gam và hoà âm.
- Tiểu phẩm có tiêu đề nổi tiếng như: Những năm chu du, Anbom của người du tử, Năm thứ nhất của cuộc chu du xuất bản ( năm 1855). Phần lớn những khúc nhạc trong tập này miêu tả những cảnh thiên nhiên như: Trên hồ Valenxtác, Nguồn nước, Những tiếng chuông ở Giơnevơ, Ðồng quê, Nhớ xứ sở, Miếu Uyliemten, Cơn giông, Thung lũng Obécman, Những năm thứ hai của những cuộc chu du (1838-1858) gồm bảy khúc, Cuộc hôn lễ, Ba bản sonata của Pêt'rắc, Sau khi đọc Ðăngtơ, Những năm thứ ba của những cuộc chu du (1867-1877)...
- Viết 19 bản Rapsodie Hungari: số 2,6 mang tính chất vũ khúc, số 2 và 12 ngâm vịnh, 14 với cảm xúc anh hùng .

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo​

Richard Wagner
(Leipzig, May 22, 1813 - Venice, February 13, 1883)
German composer of the Tahomatic period
1.Thân thế và sự nghiệp: Wagner là nhà soạn nhạc của châu Âu thế kỷ 19, một nhà cải cách nhạc kịch táo bạo, là người kết thúc chủ nghĩa lãng mạn của Ðức. Wagner được đề cao là nhà Cách Mạng của nền nghệ thuật nhạc kịch. Thiên tài của ông xuất hiện trong phạm vị rộng, ông không chỉ là nhà soạn nhạc mà còn là nhà thơ, kịch sĩ và viết kịch bản, là một trong những người sáng lập ra nền nghệ thuật chỉ huy đương đại và còn viết nhiều những tác phẩm quan trọng của lĩnh vực thẩm mỹ.
- Wagner sinh ngày 22/5/1813 ở Leipzig- Ðức. Bố là một viên chức cảnh sát. Sau khi ra đời được nửa năm thì bố chết. Wagner sống và lớn lên trong gia đình bố dượng- một kịch sĩ tài năng kiêm hoạ sĩ và nhà văn tên tuổi là Lútvích Hâye. Wagner bắt đầu học âm nhạc vào lúc 15 tuổi nhưng năng khiếu về sân khấu và âm nhạc biểu lộ rất sớm ở cậu bé.
- Khi Cách Mạng bùng nổ ở Ðrexden, Wagner đã tham gia hàng ngũ những người khởi nghĩa. Tháng 5/1849 khi cuộc khởi nghĩa thất bại, Wagner bị truy nã ông phải chạy trốn ra nước ngoài trong 10 năm (1849-1858), Wagner sống ở Thuỵ Sĩ.
- Năm 1864 cuộc đời của Wagner bước sang một bước ngoặc. Vua Ludwig đệ nhị Bavacxki nhận bảo trợ cho sự nghiệp nhạc kịch của ông và tạo mọi điều kiện cho Wagner thực hiện những dự kiến về nghệ thuật của mình.
-Ông mất này 13/2/1883, thọ 70 tuổi sau nửa năm dựng vở cuối cùng vào thời GIAN NGHỈ Ở VƠNIDƠ TRÊN ĐẤT Ý.
2.Ðặc điểm sáng tác và tác phẩm:
Ðề tài hầu hết đưa vào truyện dân gian Ðức và chuyện thần thoại, đề cập đến những vấn đề nóng hổi của thời đại. Ông kế thừa truyền thống âm nhạc cổ điển Vienna (hình tượng anh hùng của Beethoven và triết lý sâu sắc của Bach).
- Wagner sáng tác tất cả 13 vở nhạc kịch, trong đó nổi tiếng như:
- 1840-1842: Người hoa tiêu Hà Lan
- 1840: Người thuỷ thủ phiêu lãng, Taxôzê...
- Tannhọuser (1845) and Lohengrin (1848)
- 1849-1858: Chiếc nhẫn của Nibelugen, Vàng ở sông Ranh (1852-18540; Trixtan và Idon (1857-1859), Sự diệt vong của các vị thần, Jewishness in Music (1861-1867), Opera and Drama.
- Vở Opera cuối cùng của Wagner là Parsifal, một câu chuyện về tôn giáo được diễn ở Bayreuthu vào năm 1882.

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo​