Những căn bệnh ung thư gây tử vong cao nhất thế giới

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra căn bệnh ung thư, từ các loại ung thư do phóng xạ, ung thư do chất hoá học cho đến ung thư do virut... Các tế bào gây bệnh ung thư đã sinh trưởng như thế nào thật sự vẫn không máy móc nào có thể dự báo chính xác và đôi khi chúng vẫn là một bí ẩn khó giải mã. Ở Mỹ, khoảng 200 tỷ USD đã được chi trả cho các hoạt động nghiên cứu ung thư kể từ đầu thập niên 70 đến nay và tỷ lệ tất cả những người mắc bệnh ung thư được chẩn đoán theo thời khoá 5 năm ở Mỹ đã tăng từ 50% (những năm 1970) đã vọt lên 65% (hiện nay). Dưới đây là 10 dạng bệnh ung thư đã gây tử vong cho rất nhiều người ở Mỹ trong thời gian từ năm 2003 đến 2007. Dữ liệu được cung cấp bởi Viện nghiên cứu Ung thư Quốc gia Mỹ (NCI).
Ung thư phổi và phế quản: 792.495 người thiệt mạng
Ung thư phổi và cuống phổi là căn bệnh ung thư gây tử vong cao hàng đầu ở Mỹ. Theo đó hút thuốc lá và việc sử dụng các sản phẩm từ thuốc lá là nguyên nhân chủ yếu gây ra căn bệnh tai quái này, theo NCI thì độ tuổi thường hay mắc căn bệnh ung thư này nhất nằm trong độ tuổi từ 55 đến 65. Có 2 dạng bệnh ung thư chủ yếu: ung thư phổi tế bào lớn, dạng này khá thông dụng; và một dạng là ung thư phổi tế bào nhỏ thường có mức độ phát tán bệnh rất nhanh. Hơn 157.000 người đã bị chết vì căn bệnh ung thư phổi và cuống phổi vào năm 2010.

Ung thư ruột kết và trực tràng: 268.783 người thiệt mạng
Theo NCI thì ung thư ruột kết hình thành trong các mô ruột kết, trong khi đó ung thư trực tràng phát tán với tốc độ rất chậm với khoảng vài inch tại ruột lớn gần hậu môn. Cả hai trường hợp ung thư này đều thể hiện ở việc nổi những cục nhỏ, những tế bào lành được gọi là "pô-líp" trải qua thời gian dài trở thành ung thư. Theo phòng khám Mayo Clinic thì nên chụp phim để tìm ra các "pô-líp" trước khi chúng chuyển sang giai đoạn ung thư. Ung thư ruột kết và trực tràng đã cướp đi mạng sống của hơn 51.000 người chỉ riêng năm 2010.
Ung thư vú: 206.983 người thiệt mạng
Ung thư vú là dạng bệnh ung thư phổ biến đứng hàng thứ hai đối với phụ nữ tại Mỹ. Ung thư vú cũng có thể xảy ra ở nam giới, ước tính có gần 2.000 đàn ông đã chết vì căn bệnh ung thư vú trong thời gian từ năm 2003 đến năm 2008. Dạng bệnh ung thư vú thường hình thành ở những ống dẫn sữa đổ về núm vú hoặc các tuyến sản sinh ra sữa ở nữ giới. Theo NCI, gần 40.000 người đã qua đời vì căn bệnh ung thư vú chỉ riêng trong năm 2010.

Ung thư tuyến tụy: 162.878 người thiệt mạng
Ung thư tuyến tụy bắt đầu hình thành từ những mô ở tuyến tụy, nơi thực hiện quá trình tiêu hoá và trao đổi chất trong cơ thể. Việc phát hiện và có biện pháp phòng ngừa sớm được xem là khá khó khăn bởi vì chứng bệnh này thường hình thành "lén lút" và phát triển với tốc độ nhanh. Theo NCI, ung thư tuyến tụy đã gây ra cái chết cho gần 37.000 người chỉ tính riêng trong năm 2010.
Ung thư tuyến tiền liệt: 144.926 người thiệt mạng
Theo NCI, dạng bệnh ung thư này là nguyên nhân gây tỷ lệ tử vong cao đứng hàng thứ hai ở nam giới, xếp sau ung thư phổi và cuống phổi. Ung thư tuyến tiền liệt thường bắt đầu hình thành một cách chậm chạp trong tuyến tiền liệt, nơi sản sinh tinh dịch nhằm thực hiện quy trình phát triển giống nòi ở nam giới. Một số dạng bệnh phát sinh ở tuyến này thường trị dễ dàng song số khác thì lại mang tính khắc nghiệt và có tốc độ phát tán cực nhanh. Ung thư tuyến tiền liệt đã làm chết khoảng 32.000 đàn ông vào năm 2010.
Ung thư máu: 108.740 người chết
Theo NCI, có nhiều dạng bệnh bạch cầu, nhưng tất cả trong số chúng đều ảnh hưởng tới các mô máu trong cơ thể như là tại xương ống và hệ bạch huyết, kết quả là gây ra sự khủng hoảng thừa các tế bào máu trắng bình thường gây ra căn bệnh ung thư bạch cầu. Các loại bệnh bạch cầu thường được xem xét ở hai khía cạnh là tốc độ hình thành và những loại tế bào nào đã ảnh hưởng. Từ năm 2003 đến năm 2007, một dạng bệnh bạch cầu cấp tính đã gây nên cái chết của khoảng 41.714 người. Gần 22.000 người đã bị thiệt mạng chỉ trong năm 2010.
U ác tính ở gan, lá lách: 104.407 người chết
Căn bệnh ung thư này gây ảnh hưởng đến các tế bào bạch huyết, một loại máu trắng, thể hiện rõ nhất là các khối u bướu bạch huyết, phát sốt và giảm cân. Theo NCI, có một vài loại bệnh ung thư trong đó bệnh ung thư tế bào bạch huyết là có mức độ tàn phá nặng nhất. Ước tính đã có khoảng hơn 20.000 người tử vong vì chứng bệnh này vào năm 2010.

Ung thư gan và ung thư ống mật: 79.773 người chết
Ung thư gan là một trong những dạng bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới, nhưng lại không phổ biến tại Mỹ. Tuy nhiên tỷ lệ người mắc bệnh ung thư gan ở Mỹ đang có chiều hướng gia tăng. Một dạng bệnh gần nhất với bệnh ung thư gan là ung thư ống mật, chúng thường diễn ra ở ống dẫn mật từ gan đến ruột. Theo NCI, gần 19.000 người Mỹ đã bị chết vì căn bệnh ung thư gan và ung thư ống mật chỉ tính riêng trong năm 2010.
Ung thư buồng trứng: 73.638 người chết
Theo NCI, ung thư buồng trứng là căn bệnh ung thư gây tử vong đứng hàng thứ tư ở phụ nữ trong thời khoá 2003 và 2007. Độ tuổi trung bình ở phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư buồng trứng là 63. Căn bệnh này khá dễ điều trị nhưng rất khó để phát hiện ra nó đặc biệt trong thời kỳ đầu, nhưng các cuộc nghiên cứu gần đây đã đưa đến những tia hy vọng mới trong việc chẩn đoán nó. Những hội chứng thường xảy ra đối với bệnh ung thư buồng trứng là cảm thấy khó chịu ở vùng bụng, đi tiểu khó khăn và đau ở vùng xương chậu. Cũng theo NCI, gần 14.000 phụ nữ đã qua đời do căn bệnh ung thư buồng trứng vào năm 2010.

Ung thư thực quản: 66.659 người chết
Căn bệnh ung thư này bắt nguồn từ những tế bào nằm ở thực quản (là ống dẫn thức ăn từ họng xuống dạ dày) và thường diễn ra ở vùng hạ của thực quản. Theo NCI, nam giới bị chết nhiều hơn nữ giới vì căn bệnh ung thư thực quản trong thời khoá 2003 và 2007. Chỉ tính riêng trong năm 2010 đã có khoảng 14.500 người chết vì căn bệnh này.

(Theo Health News)
​

lắm người chết vì ung thư quá

Thứ Hai, 22/11/2010, 04:12 (GMT+7)
Cuộc chiến với ung thư - Kỳ 3: Loài người nặng gánh ung thư
TT - Nhớ nhà châm điếu thuốc, khói huyền bay lên cây (thơ Hồ Dzếnh). Ai có ngờ, khói thuốc lá lại bay vô sâu đến nhân của từng tế bào trong cơ thể, đánh phá các gen. Khói thuốc thấy nhẹ tênh nhưng làm trĩu nặng gánh ung thư.

0 1 0">2 1 2">3 21600 pixelWidth">3 21600 pixelHeight">0 0 1">6 1 2">7 21600 pixelWidth">8 21600 0">
Gánh nặng ung thư toàn cầu và VN - Đồ họa: Ngọc Thành
​

Gánh nặng nghiêng phía nước nghèo
Ngày 1-6-2010, Cơ quan Quốc tế nghiên cứu ung thư (IARC) công bố gánh nặng ung thư trên toàn cầu của hai năm trước (GLOBOCAN 2008). Ung thư là sát thủ mạnh tay nhất so với các bệnh khác. Toàn hành tinh có 12,7 triệu người mới mắc và 7,6 triệu người chết. Ung thư thường gặp ở phổi, vú, đại trực tràng. Ung thư gây chết nhiều nhất là ung thu phổi, bao tử và gan. Năm 2030 sẽ có xấp xỉ 21,4 triệu ca mới và 13,2 triệu ca chết hằng năm.
Có sự khác biệt lớn các loại ung thư từ vùng này sang vùng khác. Ung thư trĩu nặng hơn ở các vùng kém phát triển.
Ung thư phổi là loại thường gặp nhất, chiếm 12,7% tổng số ca ung thư mới trên toàn cầu. Tử suất cũng chiếm vị trí đầu (18,2% tổng số). Tác hại của khói thuốc lá thật rõ, chủ yếu của đàn ông. Phụ nữ hút ít hơn nhưng hít ké nên nguy cơ vẫn đáng lo.
Ung thư vú chiếm 23% ung thư phụ nữ, đứng hàng thứ hai toàn cầu (10,9% các loại ung thư).Có sự khác biệt rất lớn: ở Tây Âu có xuất độ 89,9/100.000, nghĩa là hằng năm có 89,9 phụ nữ mới mắc bệnh tính trên 100.000 người; ở Đông Phi xuất độ chỉ là 19,3. Tỉ lệ cao ở các nước giàu, thấp ở các nước nghèo. Rõ là có mối liên hệ ung thư vú và nếp sống phương Tây.
Ung thư đại trực tràng là loại thường gặp thứ ba. Có đến 60% xuất hiện ở các nước giàu, nguy cơ ở Úc và Tây Âu cao gấp 10 lần ở châu Phi (trừ Nam Phi). Chế độ ẩm thực khác nhau giải thích sự chênh lệch về nguy cơ.
Ung thư bao tử đứng hàng thứ tư sau ung thư phổi, vú và đại trực tràng. Hoành hành ở Bắc Á (Nhật, Hàn Quốc, Trung Quốc). Dịch nhiễm vi khuẩn H.Pylori, khói thuốc lá và chế độ dinh dưỡng thiếu rau trái, thức ăn mặn là các yếu tố nguy cơ.
Ung thư gan là gánh nặng cho các nước đang phát triển, rất ác, gây tử vong hàng thứ ba toàn cầu. Nguy cơ thật cao ở Đông Á (Trung Quốc), Đông Nam Á, Trung và Tây Phi, gắn chặt với nguy cơ đại dịch viêm gan B và C, nghiện rượu nặng và nhiễm độc tố aflatoxin từ các hạt bị nấm mốc.
Tại con người, không phải tại trời
Ở Ấn Độ, ung thư hốc miệng (môi, lưỡi, viêm mạc má...) chiếm 30% ung thư đều cả đàn ông lẫn đàn bà. Cầm lá trầu têm vôi gói một miếng cau, một cục thuốc lá, bỏ vào miệng nhai, thỉnh thoảng ngậm một bên khóe miệng. Đến New Delhi tôi ngồi xề xuống lề đường chuyện trò và xem họ ăn trầu, giống ở xứ mình. Ung thư hốc miệng cũng hoành hành ở Pakistan, Bangladesh, tới xa tận vùng đảo Fiji và Papua New Guinea, nơi tục ăn trầu thịnh hành.
Nước ta nay rất hiếm ăn trầu, ung thư môi miệng của mấy bà già trầu cũng biến luôn. Ở nước Úc, ung thư da cao nhất thế giới. Màu da sáng của người Úc (hậu duệ của người da trắng từ châu Âu) không chịu nổi nắng cháy vùng gần xích đạo. Ít nhất hai trong ba người bị ung thư da vào khoảng tuổi 70. Tia cực tím của nắng nhiệt đới gây tổn hại phân tử DNA, làm đột biến gen của tế bào da dẫn đến ung thư.
Ở Singapore, ung thư đại trực tràng cao vọt từ 30 năm qua, nay chiếm vị trí đầu bảng phong thần. Người Hoa ở đây có nguy cơ cao hơn người Hoa ở Hong Kong, Thượng Hải, xấp xỉ ở phương Tây (Anh, Úc và Mỹ). Đây là thí dụ về sự gia tăng ung thư ruột ở các nước công nghiệp do nếp sống phương Tây: chế độ ăn nhiều chất béo, hút thuốc, ngồi một chỗ, ít vận động và béo phì do fast food (thức ăn nhanh).
Bụng làm dạ chịu
Ngày nay con người biết nhiều nguyên nhân gây bệnh. Khoảng 80% do những gì con người ăn uống, hít thở, cọ xát hoặc phơi trải.
Đại dịch thuốc lá từ nhà giàu sang nhà nghèo khoảng 30 năm trước, vấn đề thuốc lá và ung thư mới được báo động bước đầu. Rồi các tuyên ngôn chống thuốc lá ngày càng mạnh mẽ. Thuốc lá ra đòn sát thủ êm ái mà hết sức tàn độc. Khói thuốc lá chứa hơn 60 chất gây ung thư, không chỉ hại người nuốt khói mà cả những người hít khói ké. Trong thế kỷ 20, thuốc lá giết khoảng 100 triệu người, cuối thế kỷ đã có đại dịch ung thư ở các nước giàu.
Cứ đà này sẽ có hơn 1 tỉ người tử vong trong thế kỷ 21, phần lớn ở các nước đang phát triển. Cơn dịch ung thư do thuốc lá đang chuyển từ nhà giàu sang nhà nghèo trên hành tinh chúng ta. Thuốc lá gây ra 1/3 gánh nặng ung thư trên hành tinh. Gánh nặng thêm do bệnh nhiễm.
Tại Hội nghị Florence 1974 tôi chưa biết virút gây ung thư ở người. Còn nay thì ôi thôi, mấy con virút, vi khuẩn và ký sinh trùng gây 20% ung thư của loài người. Các virút âm thầm mai phục, nay lần mai lữa, bệnh trổ ra thì trở tay không kịp. Viêm gan do virút HBV và HCV lâu ngày dẫn đến ung thư. Các virút HPV gây ra nhiều ung thư, đặc biệt là cổ tử cung. Vi khuẩn H.Pylori có thể gây ung thư bao tử.
Bệnh theo miệng mà vào. IARC ước định ăn uống không lành thêm 1/3 gánh nặng ung thư. Chế độ ăn không lành, thiếu vận động, béo phì đều gây bệnh tật đe dọa mạng sống.
Đừng để bụng làm dạ chịu. UICC có thông điệp 2010 “Ung thư cũng có thể phòng ngừa được” đánh động tới khoảng 2,4 tỉ người. Khoảng 40% các ung thư có thể phòng tránh. UICC khuyến khích mọi người theo nếp sống lành, loại bỏ khói thuốc lá, chú ý cả hút và hít ké. Tránh uống rượu quá đà. Phòng tránh bệnh nhiễm. Tập thể dục đều, ăn đúng ăn lành, giữ cân vừa phải.
Thấy người lại ngẫm đến ta
Thật đáng mừng: ung thư cổ tử cung xuống hạng quá rồi. Riêng tại TP.HCM đã giảm hơn phân nửa. Đó là nhờ có chương trình rà tìm tích cực (khám phụ khoa định kỳ và xét nghiệm Pap) từ nhiều năm. Thật đáng lo: ở cả hai giới, ung thư gan và phổi là hai loại đứng nhất và nhì. Rõ rồi, đại dịch viêm gan virút HBV và HCV đang hoành hành, ghiền bia rượu, thức ăn mốc meo chứa độc tố aflatoxin như thêm dầu vào lửa. Mấp mé gan, phổi cũng trĩu nặng ung thư. Phụ nữ VN ít hút thuốc mà bị bệnh khoảng phân nửa các ông: các bà hít ké.
Ung thư bao tử cũng thường gặp, nước ta trong vùng nhiễm vi khuẩn H.Pylori cao, ô nhiễm nặng khói thuốc lá và quen dùng thức ăn muối mặn (cá khô, mắm sống, mắm tôm...). Ở phụ nữ, ung thư vú thường gặp nhưng đứng sau ung thư gan, phổi. Các ung thư gan, phổi, bao tử khó trị, may thay có thể phòng ngừa. Các ung thư vú, đại trực tràng, cổ tử cung dễ trị lành nếu biết sớm.
GS.BS NGUYỄN CHẤN HÙNG

Đáng sợ nhỉ... Ôi thuốc lá...