Những câu thơ nổi tiếng của người Việt xưa

Những câu thơ nổi tiếng của người Việt xưa

Có mấy câu thơ rất hùng tráng của người xưa :

" Lên ba tuổi đánh giặc e đã muộn
Bay chín tầng trời hận vẫn chưa cao "

( Cao Bá Quát )


" Múa giáo non sông trải mấy thu
Ba quân khí mạnh át sao Ngưu
Công danh nam tử còn vương nợ
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu "

( Phạm Ngũ Lão )

" Chí những toan xẻ núi lấp sông
Lập nên đấng anh hùng đâu đấy tỏ "

( Nguyễn Công Trứ )

Nhìn tên topic em cứ tưởng đầu tiên sẽ là bài thơ của Lý Thường Kiệt chứ:
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư
Đây là bài thơ đầu tiên em thuộc bằng chữ Hán. Em trình độ một chữ Hán bẻ đôi không biết mà. Nhưng mà thơ của tiền nhân, đọc bằng chữ Hán mới cảm được (phần nào) cái khí tiết trong đấy. Âm tiết mạnh, đọc lên rất hào sảng.
Còn một bài nữa, em quên mất tên tác giả, chỉ nhớ ông cũng là một vị anh hùng lừng lẫy thời Trần:
Đoạt sóc Chương Dương độ
Cầm Hồ Hàm Tử quan
Thái bình tu trí lực
Vạn cổ thử giang san
hay chính là bút tích của vua nhỉ ? Lâu rồi không nhớ nữa.
Thấy topic hay em kéo lên một cái

Bài hịch của Vua Quang Trung .
Đánh cho để dài tóc
Đánh cho để đen răng
Đánh cho nó chích luân bất phản
Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn
Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ
Bài đối của Ngô Thì Nhậm với 1 quan của Nguyễn Ánh(không nhớ tên)
Vế ra:
Ai công hầu,ai khanh tướng,trong trần ai,ai dể biết ai
Đối:
Thế Chiến quốc,thế Xuân thu, gặp thời thế,thế thời phải thế
Câu than của dân Thừa Thiên xưa:
Vạn Niên là Vạn Niên nào
Thành xây xương lính,hào đào máu dân
*vạn niên là lăng vua Tự Đức
Được binto sửa chữa / chuyển vào 15:30 ngày 03/05/2007

Đây là bài thơ của Thái sư Trần Quang Khải. Bản dịch tiếng Việt:
Chương dương cướp giáo giặc (1)
Hàm Tử bắt quân thù (2)
Thái bình nên gắng sức
Non nước này ngàn thu.
(1)Tương truyền: khi Thành Cát Tư hãn khi ra đời trong lòng bàn tay nắm 1 cục máu hình lưỡi giáo. Sau này, mỗi khi 1 đạo quân Mông Cổ xuất chinh đều được ban cho 1 lưỡi giáo bằng vàng mang ý nghĩa chinh phục. Trận Chương dương, lưỡi giáo này lọt vào tay quân ta.
(2)Trận hàm Tử, Ô Mã Nhi bị bắt sống. Viên tướng này nổi tiếng thiện chiến. Sau này ta trao trả tù binh, ta cho y về bằng đường thuỷ rồi sai người ngầm đục thuyền dìm chết y để phòng hậu hoạ.

Tôi đang thắc mắc, bài thơ Thần, mà người sau gọi là Nam quốc sơn hà có phải là Lí Thường Kiệt làm không nữa?
Ta biết Lí Thường Kiệt là võ tướng, vào thời Lí thơ văn nước Đại Việt chưa phát triển mấy, có chăng có các vị sư như Không Lộ làm thơ.

Câu đối chứ k phải bài đối.
Câu đối là của Ngô Thời Nhậm với Đặng Trần Trường. Khi cụ Ngô còn đương chức nhà Tây Sơn, cụ Đặng có đến nhờ vả nhằm tiến thân nhưng cụ Ngô k giúp. Cụ Đặng sau theo vua Gia Long tiêu diệt TS, lúc này gặp cụ Ngô là tù binh. Câu đối này ra đời trong hoàn cảnh này và cũng vì câu đối này cụ Đặng hận quá đã ra lệnh đánh chết cụ Ngô. Sau này cụ Đặng cũng bị Gia Long xử tử, nhưng đó là chuyện khác.

K có chính sử nào công nhận chuyện này (có thể LTK giống Phạm Ngũ Lão cả đời tự nhiên bật ra duy nhất 1 bài thơ hay chăng?). Nhưng có lẽ đây là sản phẩm của mấy ông nhà văn phịa ra lâu rồi thành ...thật thì đúng hơn. Kiểu như Nguyễn Huệ gửi cành đào cho Ngọc Hân Công chúa hay hình tượng "yêu nước" của Thái hậu Dương Vân Nga vậy.

Bài thơ Thần này tôi biết được ghi trong Đại Việt Sử Kí Toàn Thư, viết về đoạn Lí Thường Kiệt chông Tống đó, nhưng bây giờ tìm lại, lại gặp một bài thơ nữa rất giống với bài trên, ở trong Lĩnh Nam Chích Quái, truyện Hai vị thần ở Long Nhân, Như Nguyệt.
Có khác là ở hoàn cảnh Lê Đại Hành chống Tống, chứ không phải là Lí Thường Kiệt chống tống.
Đây là bản dịch của Lê Hữu Mục:
http://www.dunglac.net/thuvien/linhnam-00-ml.htm
Tôi cũng nghĩ Lí Thường Kiệt chắc không phải là tác giả của bài thơ trên.
Ông vốn là võ tướng sống vào thời Lí, thời mà thơ văn chưa phát triển lắm, không như thời Trần bắt đầu có các bài thơ nổi tiếng.
Được chauphihwangza sửa chữa / chuyển vào 18:17 ngày 03/05/2007

Thật như thế sao? Nếu thế thì cái câu "Đem đại nghĩa để thắng hung tàn. Lấy chí nhân để thay cường bạo" đâm ra... kỳ quá.
Nhân tiện, em cũng góp đôi bài xướng - họa của người xưa.
TÔN PHU NHÂN QUY THỤC
Bài xướng của Tôn Thọ Tường
Cật ngựa thanh gươm vẹn chữ tòng
Ngàn thu rạng tiết gái Giang Đông
Lìa Ngô bịn rịn chòm mây bạc
Về Hán trau tria mảnh má hồng
Son phấn thà cam dày gió bụi
Đá vàng chi để thẹn non sông
Ai về nhắn với Châu Công Cẩn
Thà mất lòng anh đặng bụng chồng.
Bài họa của Phan Văn Trị
Cài trâm xóc áo vẹn câu tòng
Mặt ngả trời chiều biệt cõi Đông
Ngút tỏa trời Ngô un sắc trắng
Duyên về đất Thục đượm màu hồng
Hai vai tơ tóc bền trời đất
Một gánh cương thường nặng núi sông
Anh hỡi, Tôn Quyền, anh có biết?
Trai ngay thờ chúa gái thờ chồng.
Đây là bài bút chiến giữa Tôn Thọ Tường, một danh sĩ bị chỉ trích thân Pháp và nhà yêu nước Phan Văn Trị. Tôn Thọ Tường mượn tích em gái Tôn Quyền gả về Lưu Bị trong mục đích chính trị, để biện bạch cho hành vi theo Pháp của mình: Lìa Ngô bịn rịn chòm mây bạc Về Hán trau tria mảnh má hồng. Nhưng đã bị nhà yêu nước Phan Văn Trị đập lại: Trai ngay thờ chúa gái thờ chồng.[/i]

Đem đại nghĩa để thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để thay cường bạo.
Trận Bồ Đằng sấm vang chớp giật,
Miền Trà Lân trúc chẻ tro bay.​

Gươm mài đá, đá núi cũng mòn
Voi uống nước, nước sông phải cạn.
Đánh một trận, sạch không kình ngạc
Đánh hai trận, tan tác chim muông.​