Những câu thơ Xuân Diệu hay nhất.

Thôi em nghỉ việc , khuya rồi
chăn mưa em đắp cùng trời - với anh
mình vẫn thích hai câu này của Xuân Diệu
toàn bài:
Mưa
Lâm râm mưa chuyện trên cành
Thì thầm lá nói trong mành nước xe
Phòng anh nghe tiếng mưa đi
Em xa - chẳng hiểu làm chi giờ này ?
Khí đêm man mát qua tay
Có mưa thưa nhẹ thêm ngây vị hè
Ve im , lặng vắng tứ bề
Em xa - mưa có bay về chốn em ?
Hơn là nhắn cá gửi chim ,
Nhớ mưa đưa bức chăn êm tới người .
Thôi em nghỉ việc , khuya rồi
chăn mưa em đắp cùng trời - với anh .
5-1961

Tôi lại không quên được câu:
"Lòng kỹ nữ cũng sầu như biển lớn
Chớ để riêng em phải gặp lòng em"
trong bài "Lời kỹ nữ" của Xuân Diệu.
Lan man một tý, nó làm tôi liên tưởng đến truyện ngắn "Xin lỗi, em chỉ là con đĩ" của Bảo Thê( bản dịch của Trang Hạ): "Đĩ cũng là người."
Buồn cho những kiếp người khốn khổ.

Mình cũng rất thích bài này:
Em sợ lắm giá băng tràn mọi nẻo
Trời đầy trăng lạnh lẽo suốt xương da

Umh , mình cũng thích (không rất) bài này. Có cặp câu này nghe cứ như câu đối nhỉ:
Lòng giai nhân bến đợi gốc cây già
Tình du khách thuyền qua không buộc chặt...

Trần Đăng Khoa
Xuân Diệu là thầy dạy nghề của tôi, là một trong những nhà thơ tôi ngưỡng mộ và kính trọng sâu sắc. Tôi đặc biệt phục hai câu thơ của ông:
Trái đất ba phần tư nước mắt
Đi như giọt lệ giữa không trung...
Cứ theo cách hiểu của tôi thì đây là câu thơ rất giản dị mà kỳ vỹ, có tầm khái quát rất cao, lại rất điêu luyện trong kỹ nghệ đưa thực tế đời sống vào thơ, một công việc bếp núc nhà nghề không mấy dễ dàng mà ngay cả Xuân Diệu cũng không phải lúc nào cũng làm được.
Xuân diệu từng viết về việc khai thác than, phải chọn lọc bao nhiêu tấn đất đá mới chọn ra được một tấn than như thế nào. Rồi chuyện đóng hộp dưa chuột. Ông kể rất tỉ mỉ là phải chọn loại dưa như thế nào, hình dáng kích cỡ ra sao, dưa không được vẹo vọ hay sứt sẹo, rồi rửa dưa như thế nào, không được để lẫn một hạt cát khi đóng hộp. Đọc chỉ thấy quý tấm lòng của ông với công việc sản xuất, còn bài thơ thì đã chệch ra khỏi văn chương và trượt xuống việc bốc đất bốc đá hay kỹ thuật muối dưa chuột mất rồi, không còn là thơ nữa. Xuân Diệu viết về việc mở đường ở Mã Pí Lèng cũng thế. Cái thực tế rất cụ thể, rất chính xác như thế này cũng không phải là thơ:
Đá nhỏ bắt đầu rơi lộp bộp
Sau lôi đá lớn đổ ầm ầm...
Chiêm ngưỡng Xuân Diệu một cách khách quan và sòng phẳng như thế để chia sẻ nỗi vất vả cực nhọc trong công việc sáng tạo thi ca với ông, càng thấy quý hơn,trân trọng hơn hai câu thơ tuyệt vời ở mọi phương diện của ông: " Trái đất ba phần tư nước mắt - Đi như giọt lệ giữa không trung". Tôi đọc đã nhiều, lục lọi cũng rất nhiều trong kho tàng thi ca nhân loại, nhưng cho đến nay, tôi chưa thấy câu thơ nào kỳ vỹ hơn thế, tài nghệ đến như thế torng lĩnh vực xây dựng hình tượng thơ và đặc biệt là kỹ nghệ đưa cuộc sống vào thơ.
Trong nền thi ca nhân loại, nếu xét về mặt tổng thể, nhà thơ Xuân Diệu của chúng ta chỉ ở một vị trí khiêm nhường, nếu đặt ông bên cạnh Lý Bạch, Đỗ Phủ, R. Tagor, Nguyễn Du, A. Puskin, Walt Witman v.v... Nhưng nếu mỗi thi sĩ chỉ được chọn ra hai câu thơ và chỉ hai câu thơ thôi, tôi ngờ rằng tất cả các bậc thiên tài kia đều phải ngã mũ trước Xuân Diệu. Hồn vía của hai câu thơ rất tuyệt vời ấy nằm trong một chữ. Đó là chữ "đi". Còn nếu tách bạch ra thì câu thơ "Trái đất ba phần tư nước mắt" chỉ là chuyện thực tế đời sống được nâng cao. Vì ai cũng biết, trái đất của chúng ta ba phần tư là biển. Nước biển lại mặn, dễ gợi nhớ đến nước mắt. Nhưng từ đấy Xuân Diệu nhìn thấy Trái Đất "đi" như một giọt lệ thì hay thật. Nó hay ở chính cái chữ "đi" này. "Đi" là ở thế chủ động, và phải "đi" thì trái đất mới trở thành một sinh linh, mới ra một thân phận. Vậy mà có nhà phê bình khi tranh luận với tôi về câu thơ này, lại đề nghị đổi chữ "đi" thành chữ "trôi". "Trôi" thì thành nước thật mất rồi, trái đất hóa vô cảm như dòng nước vô tri, câu thơ dễ dãi và lười nhác. Vả lại, nếu cứ phân tích theo lối bắt bẻ, chẻ hoe ra cái ông phê bình ấy thì giọt lệ cũng không thể trôi được. Nó có thể "rơi" hoặc "bay" trong không trung, chứ là sao có thể "trôi" ? Trôi phải có dòng. Một giọt lệ làm sao có thể trôi được như một dòng nước và ở trong nước. Thật buồn cười. Chữa thế là ngớ ngẩn và làm mất cả câu thơ.
Trong bài viết của mình, khi khẳng định câu thơ này bay ra ngoài quỹ đạo quen thuộc của thơ Xuân Diệu, là trong lòng tôi có một chút băn khoăn. Thực tình trong thâm tâm, tôi ngờ rằng câu thơ này không phải của Xuân Diệu vì nó nhuốm màu Huy cận. Cái hay của thơ Xuân Diệu thường hay theo kiểu khác. Xuân Diệu có hai chặng đường thơ rõ rệt mà bất cứ người đọc nào cũng có thể nhận ra ( Trừ Nhiệt Mặc Sinh ). Trước cách mạng là rạo rực yêu đương và sống cuống quýt, vội vàng. Thơ không phải là hiện thực trần trụi:
Là thi sĩ nghĩa là ru với gió
Mơ theo trăng và vơ vẩn cùng mây...
Sau Cách Mạng ông kéo thơ từ trăng sao mây gió về mặt đất trần trụi và cố gắng đưa thật nhiều thực tế cuộc sống vào thơ. Ông nhiều lần phàn nàn với tôi: "Cái mồm của thơ ta bé quá. Phài rạch nó ra để nhét đất đá của đời sống vào". Ông quan niệm thơ phải "Chân chân chân. Thật thật thật. Câu thơ này chẳng nằm trong khỏang nào trong cả đời thơ Xuân Diệu, đã thế, nó lại có "hơi" Huy Cận rất rõ.
Nỗi băn khoăn ấy cứ đeo đẳng tôi mãi. Một lần, tình cờ gặp Huy Cận, không hiểu sao nhìn cái dáng phục phịch của Huy Cận, tôi lại đâm ngờ vực cái linh cảm ấy của mình. Hình như tôi đã nhầm. Câu thơ rất siêu thoát ấy không chắc của Huy Cận. Và rồi một lần khác, chẳng biết do giời xui đất khiến thế nào đó, tôi lại bộc lộ nỗi băn khoăn ấy với Huy Cận. Huy Cận đột ngột kêu lên:
- Trời ơi, sao cậu biết chuyện đó ? Ai nói với cậu thế ?
Huy Cận tỏ ra rất ngạc nhiên. Rồi ông bộc bạch:
- Đúng là câu thơ ấy của mình. Mình viết năm 1940 ở Huế. Xuân Diệu rất thích nên mình tặng Diệu. Bây giờ thì mình thấy câu thơ ấy là của Diệu chứ không phải của Cận nữa...
Đến lúc ấy, tôi mới biết cái linh cảm của tôi đã không phản tôi. Câu thơ ấy đúng là của Huy Cận thật. Kể lại với bạn đọc của Hồn Việt điều này, tôi nghĩ mình cũng chẳng làm điều gì phương hại đến uy tín của Xuân Diệu. Xuân Diệu như một trái núi. Có tách riêng ra một tảng đá, cho dù đó là vàng ròng đi nữa, thì cũng không phải vì thế mà trái núi đó nhỏ đi. Ngược lại, ta còn biết thêm một vẻ đẹp nữa của tình bạn giữa hai thi sĩ lớn: Xuân Diệu và Huy Cận.

Xuân Diệu có nhiều bài tuyệt tác thật , đọc mãi vẫn thấy sướng.
Khi mặt em gầy lại rất yêu
Niềm thương như bỗng dội lên nhiều
Mảng nhìn bịn rịn lo em ốm
Mà mặt em thêm vẻ lệ kiều

SƯƠNG NƯƠNG THEO TRĂNG NGƯNG LƯNG TRỜI
TƯƠNG TƯ NÂNG LÒNG LÊN CHƠI VƠI