Những kỳ quan thế giới

Những kỳ quan thế giới

Trong lúc đang search cho một vấn đề khác cơ, tình cờ mình lạc vào một thế giới vừa cổ xưa vừa hiện đại xen lẫn bởi những kỳ quan tuyệt vời ! Hết cái link này lại dẫn đến những cái link khác, cứ vậy mà tiếp nối, mình say sưa và thấy thích thú lắm ! Thế là mình quyết định lập ra topic này, mong rằng sẽ được cùng các bạn chia sẻ những kiến thức có thể là tư liệu từ sách vở tham khảo, hay dịch trên net, thậm chí những trải nghiệm của chính bản thân các bạn về những kỳ quan của thế giới (nếu có thì quá tốt ha !).

Trước hết, trong post đầu tiên này mình liệt kê những kỳ quan lớn của thế giới và sẽ cố gắng giới thiệu với các bạn dần dần (mình chỉ sợ mai mốt chắc không rảnh nhiều như bây giờ nên cũng lâu lâu mới có bài mới được). Cái list này cũng là để tiện cho việc tạo mục lục sau này được dễ dàng.

​

Những Kỳ Quan Thế Giới​

Phần I : Kỳ quan của thế giới cổ đại

7 kỳ quan thế giới cổ đại

​

Xếp theo thứ tự thời gian :

http://ce.eng.usf.edu/pharos/wonders/list.html

1.Kim tự tháp Giza - The Great Pyramid of Giza
2.Vườn treo Babylon - The Hanging Gardens of Babylon
3.Tượng thần Zeus - The Statue of Zeus at Olympia
4.Đền thờ nữ thần Artemis - The Temple of Artemis at Ephesus
5.Lăng vua Maussollos - The Mausoleum at Halicarnassus
6.Tượng thần Mặt Trời Helios - The Colossus of Rhodes
7.Ngọn hải đăng Alexandria - The Lighthouse of Alexandria

​

Tuy nhiên, do những hạn chế về địa lý, thời đại, Maerten van Heemskerck đã bỏ sót những kỳ quan thế giới dưới đây.

Xếp theo bảng chữ cái Alphabet :

http://ce.eng.usf.edu/pharos/wonders/forgotten/index.html

9.Abu Simbel Temple in Egypt
10.Angkor Wat in Cambodia
11. Aztec Temple in Tenochtitlan (Mexico City), Mexico
12.Banaue Rice Terraces in the Philippines
13.Borobudur Temple in Indonesia
14.Colosseum in Rome, Italy
15.Great Wall of China
16.Inca city of Machu Picchu, Peru
17.Leaning Tower of Pisa, Italy
18.Mayan Temples of Tikal in Northern Guatemala
19.Moai Statues in Rapa Nui (Easter Island), Chile
20.Mont-Saint-Michel in Normandy, France
21.Throne Hall of Persepolis in Iran
22.Parthenon in Athens, Greece
23.Petra, the rock-carved city in Jordan
24.Shwedagon Pagoda in Myanmar
25.Stonehenge in England
26.Taj Mahal in Agra, India
27.Temple of the Inscriptions in Palenque, Mexico

​

Được Khoai lang sửa chữa / chuyển vào 18:59 ngày 28/07/2003

Được Milou sửa chữa / chuyển vào 09:24 ngày 01/08/2003

Phần 2 : Kỳ quan thế giới ngày nay
7 kỳ quan thế giới ngày nay
1.Kim tự tháp Ai Cập - Pyramids of Egypt
2.Grand Canyon
3.Vạn Lý Trường Thành - Great Wall of China
4.Đền Taj Mahal
5.Serengeti Migration
6.Machu Picchu
7.Đại hý trường La Mã - Colosseum of Rome

​

Những kỳ quan của thế giới hiện đại
Xếp theo bảng chữ cái Alphabet :
http://ce.eng.usf.edu/pharos/wonders/modern/index.html
-Channel Tunnel
-Clock Tower (Big Ben) in London, England
-CN Tower in Toronto, Canada
-Eiffel Tower in Paris, France
-Empire State Building in New York City, USA
-Gateway Arch in St. Louis, USA
-Golden Gate Bridge in San Francisco, USA
-High Dam in Aswan, Egypt
-Hoover Dam in Arizona/Nevada, USA
-Itaipú Dam in Brazil/Paraguay
-Mount Rushmore National Memorial in South Dakota, USA
-Panama Canal
-Petronas Towers in Kuala Lumpur, Malaysia
-Statue of Cristo Redentor in Rio de Janeiro, Brazil
-Statue of Liberty in New York City, USA
-Suez Canal in Egypt -
-Sydney Opera House in Australia

​

Những kỳ quan thiên nhiên
Xếp theo bảng chữ cái Alphabet :
http://ce.eng.usf.edu/pharos/wonders/natural/index.html
-Angel Falls in Venezuela
-Bay of Fundy in Nova Scotia, Canada
-Grand Canyon in Arizona, USA
-Great Barrier Reef in Australia
-Iguassu Falls in Brazil/Argentina
-Krakatoa Island in Indonesia
-Mount Everest in Nepal
-Mount Fuji in Japan
-Mount Kilimanjaro in Tanzania
-Niagara Falls in Ontario (Canada) and New York State (USA)
-Paricutin Volcano in Mexico
-Victoria Falls in Zambia/Zimbabwe

​

-Victoria Falls in Zambia/Zimbabwe Xứ Zim mình cũng có một kỳ quan thiên nhiên thế giới đấy nhé ! Viva Zimbabwe !!!

Bình chọn của trang www.hillmanwonders.com :
Các bạn biết không, những di sản thế giới được UNESCO công nhận ở Việt Nam mình gồm có (xếp theo năm phê chuẩn)
1993 Đền đài và lăng tẩm ở Huế
1994, 2000 Vịnh Hạ Long
1999 Phố cổ Hội An
1999 Thánh Địa Mỹ Sơn
2003 Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng
Danh sách này mới được cập nhật vào 3/7/2003, cứ mỗi năm nó lại được tiếp tục update vào tháng 7. Mình nghe nói khu phố cổ Hà Nội cũng đang xin được xếp vào di sản thế giới, không biết có được không ?
http://whc.unesco.org/heritage.htm
Thế nhưng, Việt Nam mình lại chẳng có di sản nào được lọt vào Top 100 của những kỳ quan thế giới cả các bạn ạ. Tuy nhiên, trong Top 1000 thì Việt Nam mình có được 2 là Vịnh Hạ Long và Địa đạo Củ Chi.
Top 1000 kỳ quan thế giới
http://www.hillmanwonders.com/z_top_1000_wonders/top1000.htm#_vtop
Top 100 kỳ quan thế giới
http://www.hillmanwonders.com/z_top_100_wonders/top100.htm#_vtop
1.Pyramids of Egypt at Giza
2.Grand Canyon
3.Great Wall of China
4.Taj Mahal
5.Serengeti Migration
6.Machu Picchu
7.Colosseum of Rome
8.Antarctica
9.Amazon Rain Forest
10.Iguacu Falls
11.Sphinx
12.Mt. Everest
13.Victoria Falls
14.Acropolis/Parthenon
15.Bali
16.Abu Simbel
17.Angkor Wat
18.Easter Island
19.Forbidden City
20.Galapagos Islands
21.Manhattan Skyline
22.Karnak Temple
23.Fjords of Norway
24.Teotihuacan
25.Banaue Rice Terraces
26.Sistine Chapel
27.Great Barrier Reef
28.Hong Kong Harbourscape
29.Jerusalem Old City
30.Ngorongoro Crater
31.Bora Bora
32.Temple of the Emerald Buddha
33.Potala Palace at Lhasa
34.Leaning Tower of Pisa
35.Qin Terra Cotta Warriors
36.Chichen Itza
37.Matterhorn
38.Canals of Venice
39.Walt Disney World
40.Cappadocia
41.Varanasi/Ganges
42.Egyptian Museum
43.St. Peter''s Basilica
44.Borobudur
45.Alhambra
46.Valley of the Kings
47.Petra
48.Louvre Museum
49.Versailles
50.Las Vegas Strip
51.Santorini
52.Carlsbad ****rns
53.Metropolitan Museum
54.Rio Panoramic Views
55.Hagia Sophia
56.Dubrovnik
57.Bagan Temples & Pagodas
58.Florence Cityscape
59.Pompeii
60.Golden Temple
61.Amalfi Coast & Drive
62.Meenakshi
63.Kashmir Valley
64.Chartres Cathedral
65.Mezquita of Cordoba
66.Kathmandu Valley
67.Damascus Old City/Umayyad
68.Uffizi Gallery
69.Golden Pavilion
70.Delphi
71.St. Basil''s Cathedral
72.Pont du Gard
73Kennedy Space Center
74.St. Mark''s Basilica/Campanile
75.Mont-St-Michel
76.Petronas Twin Towers
77.Statue of Liberty
78.Temple of Heaven
79.San Francisco Bay/Cityscape
80.Ponte Vecchio
81.Topkapi Palace
82.Chambord Chateau
83.Shwedagon Stupa
84.Mecca
85.Kremlin
86.Baalbek
87.Sahara Desert
88.Portofino
89.Eiffel Tower
90.Carnival in Rio
91.Guilin-Yangshou Cruise
92.Neuschwanstein Castle
93.Suez Canal
94.Stonehenge
95.Dead Sea
96.Nile River Cruise
97.Marrakesh
98.Ladakh
99.Oktoberfest
100.British Museum

​

Nói một chút về Zim "nhà mình" hen :
Những di sản thế giới ở Zimbabwe được UNESCO công nhận (update 3/7/2003):
1984 - Lâm viên quốc gia Mana Pools
1994 - Sapi and Chewore Safari Areas
1986 - Tượng đài quốc gia Great Zimbabwe
1986 - Di tích tượng đài quốc gia Khami Ruins
1989 - Thác Victoria
2003 - Đồi Matobo
Trong đó, thác Victoria lọt vào top 100 của những kỳ quan thế giới, ngoài ra di tích Great Zimbabwe và lâm viên quốc gia Mana Pools cũng được xếp vào top 1000.

Phần I
7 KỲ QUAN THẾ GIỚI CỔ ĐẠI
Người xưa quan niệm 7 là con số linh nhất. Vì thế chỉ có 7 kỳ quan cổ đại, nếu có thêm kỳ quan nào nữa thì họ không xếp vào hàng kế tiếp. Theo thứ tự về mức độ kỳ vĩ, 7 kỳ quan được xếp như sau :
1- Kim Tự Tháp Giza.
2- Đền thờ nữ thần Artemis.
3- Lăng mộ vua Maussollos
4- Vườn treo Babylon.
5- Tượng thần Zeus.
6- Tượng khổng lồ của thần Mặt Trời Helios.
7- Ngọn hải đăng Alexandria.
Danh sách 7 kỳ quan thế giới cổ đại được lập vào khoảng thế kỷ thứ 2 trước Công Nguyên. Nhưng, những ý tưởng đầu tiên đã xuất hiện từ trước đó, trong tác phẩm "History" của Herodotus vào thế kỷ 5 trước Công Nguyên. Hàng thập kỷ sau, nhiều sử gia Hy Lạp cũng đã viết các tác phẩm mô tả những đền đại, công trình vĩ đại bấy giờ. Còn tại Ai Cập, Callimachus (305-240 trước Công Nguyên), người quản lý thư viện Alexandria đã viết "Bộ sưu tập những kỳ quan thế giới". Nhưng, những gì chúng ta biết về bộ sưu tập này chỉ còn chính tựa đề, bởi vì nó đã bị thiêu hủy cùng với thư viện Alexandria nổi tiếng.
Bản danh sách cuối cùng được lập vào thời Trung Cổ. Ngày nay, những bằng chứng khảo cổ học đã làm sáng tỏ nhiều bí ẩn xung quanh lịch sử của chúng qua hàng thế kỷ.
Kỳ quan được xếp đầu tiên trong danh sách 7 kỳ quan của thế giới cổ đại, kỳ quan lâu đời nhất, vĩ đại nhất và cũng chính là kỳ quan duy nhất còn tồn tại (trong 7 kỳ quan cổ đại kể trên) lại tiếp tục đứng đầu trong danh sách các kỳ quan thế giới ngày nay. Đó là :

​

1. Kim tự tháp của Pharaoh Khufu
Gizah - Ai Cập​

​

Man fears Time, yet Time fears the Pyramids
(Arab proverb)​

Khu mộ cổ Gizah thuộc quần thể di tích Memphis - cố đô của nước Ai Cập thống nhất cổ đại, ngày nay là ngoại ô thành phố Cairo. Tại đây có 3 Đại Kim Tự Tháp xây thành hàng theo hướng Đông Bắc - Tây Nam. Trái với quan niệm thông thường, chỉ có Đại Kim Tự Tháp của Khufu chứ không phải tất cả 3 Đại KTT này, là kỳ quan thế giới.
Tháp là một khối đặc, chứa trên 2 triệu phiến đá, mỗi phiến nặng trung bình 2,5 tấn ! Đến bây giờ, dù có nhiều giả thuyết đặt ra, song người ta vẫn chưa biết thực sự làm cách nào mà những người Ai Cập cổ đại có thể xếp được những khối đá to nặng để tạo nên một công trình đồ sộ như vậy. Phải mười vạn người thợ xây cất trong 20 năm mới xong. (Người ta từng cho rằng, đá từ 3 Đại Kim Tự Tháp này đủ để xây nên bức tường cao 3m, dày 0,3m xung quanh nước Pháp !!!).
Trong tháp có những hành lang dài hàng trăm mét, đưa đến những phòng trang hoàng rực rỡ và dẫn tới trung tâm tháp - nơi đặt quan tài nhà vua, làm bằng đá granit đỏ. Trước tháp là một quái vật đầu người, mình sư tử (nhân sư), đục ngay trong đá, cao hàng chục mét.
Khi Napoleon xâm chiếm Ai Cập năm 1798, niềm kiêu hãnh của ông đã được thể hiện qua câu nói nổi tiếng :
"Soldats! Du haut de ces Pyramides, 40 siècles nous contemplent" (Hỡi các chiến sĩ, từ đỉnh những kim tự tháp này, 40 thế kỷ đang nhìn vào chúng ta !)
Ngày nay, đứng trước những ngọn tháp cao ngất giữa chốn sa mạc mênh mông, người ta không khỏi thấy choáng ngợp, nửa thán phục, nửa ghê rợn, tưởng như lạc vào thế giới thần linh và trong lòng gợi lên biết bao niềm hoài cổ...

​

​

Kim tự tháp Cheops *.
http://www.haidang.org/viewstory.php?contentid=120&subjectid=46
Nằm cách Cairo 8km về phía nam, trên một đồi cát cao 40m thuộc sa mạc Libya. Quần thể Gizah gồm có 3 Kim tự tháp lớn và 8 Kim tự tháp nhỏ, một bức tượng sư tử đầu người khổng lồ và xung quanh là 400 Mastaba ( lăng mộ quý tộc ). Theo thứ tự thì Kim tự tháp Kheops là lớn nhất kế đến là Khaphren và Mykerinos, trước mặt Kheops còn có 3 Kim tự tháp nhỏ hơn được xây cho các bà vợ của vua Mykerinos. Kheops được liệt vào một trong 7 kỳ quan cổ đại của nhân loại.
Gizah được khởi công vào khoảng năm 2800 trước CN thuộc vương triều thứ IV của Ai cập. Tất cả được xây bằng một loại đá trắng mài nhẵn đã có cách đây 4500 năm, cho đến ngày nay hư hại của nó có thể nói là không đáng kể. Số lượng đá xây 2.033.000 m3, đá hoa cương 2.500.000 tấm. Chỉ riêng phiến đá hoa cương trên nắp quan tài Kheops đã nặng 50 tấn.
Kheops cao 146m, đáy có cạnh dài 230m, thể tích bằng 2.562.576 m3, trọng lượng ước tính khoảng 5.750.000 tấn. Ðương đầu với thời gian ngày nay chiều cao của nó còn 137,18m, cạnh đáy còn 227,5m và thể tích hiện tại còn 2.400.000m3.
Người ta khám phá ra rằng nếu lấy Kheops làm chuẩn để xác định kinh tuyến, thì kinh tuyến Kheops là kinh tuyến chuẩn nhất cho việc định hướng. Bốn cạnh đáy của Kheops chỉ đúng 4 hướng Ðông, Tây, Nam, Bắc là chiếc la bàn khổng lồ trên thế giới.
Kim tự tháp là một công trình khoa học sáng tạo của người Ai cập cổ đại, một di sản văn hóa của nhân loại nhưng nó cũng kết tinh của những thống khổ tột cùng mà hàng triệu sinh mạng nô lệ đã bỏ ra trong hàng chục năm ròng rã để xây thành lăng mộ cho Pharaon (vua Ai Cập). Kim tự tháp là kỳ quan thế giới cổ đại còn lại đến ngày nay.

​

* Cheops hay Kheops : tên Ai Cập của Pharaoh Khufu

​

Đọc thêm :
Bí ẩn xung quanh kim tự tháp Ai Cập
http://vnexpress.net/Topic/?ID=1686
Lời nguyền ở Kim tự tháp Ai Cập
http://media.vdc.com.vn/thegioi24x7/chitiet.cfm?MaTin=6457&MaChuyenMuc=F10
Lời nguyền - Truyền thuyết hay điều có thật đã được mã hoá
http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2001/11/3B9B609A/
Được Khoai lang sửa chữa / chuyển vào 11:29 ngày 01/08/2003​

Tượng Nhân Sư - Sphinx
(Theo "Di sản thế giới" - Bùi Đẹp)​

​

Tượng Sphinx nằm ở sa mạc Ai Cập, trong khu Memphis, được người xưa dùng để canh gác ba kim tự tháp lớn ở Gizah. Đó là một quái vật tạc bằng đá, đầu người mình sư tử với những chân có vuốt trải ra phía trước.
Mình tượng chạm trổ sơ sài nhưng đầu lại được tạc một cách rất công phu. Đôi mắt đầy vẻ bí hiểm và có cái nhìn không ai có thể giải thích nổi. Mắt con Sphinx nhìn chằm chằm ra phía sa mạc với vẻ kênh kiệu khó hiểu.
Tượng cao hơn 18m và trải dài tới 57m, mặt có bề ngang 5m, tai 1,57m, mũi 1,7m. Cùng với kim tự tháp, tượng Nhân Sư đã tồn tại gần 5000 năm nay.

​

Người ta tìm thấy một am thờ nằm giữa những cái chân con quái vật . Am thờ nhỏ này có bút tích của hai vị hoàng đế Ai Cập cổ. Hai vị giải thích rằng tượng Sphinx biểu thị một trong những hình dạng của thần Mặt Trời Harmachis. Và hai vị còn nói rằng mục đích làm tượng Sphinx là để xua đuổi tất cả những điều bạo ác, tội lỗi khỏi khu nghĩa địa hoàng tộc quanh kim tự tháp.
Ở Ai Cập có nhiều tượng Sphinx, ngoài tượng Sphinx lớn ở Gizah. Đầu tượng biểu thị các vị hoàng đế. Trong các sách thánh của người Ai Cập, Sphinx có nghĩa là "vua chúa". Đối với các tôn giáo nguyên thủy ở Ai Cập cũng như các nơi khác, nhà vua được coi là sức mạnh và cái khôn ngoan của nhiều con thú bằng cách khoác cái lốt của chúng. Vì vậy, người Ai Cập đã chạm khắc các vị thần và hoàng đế của họ nửa người nửa thú.
Quan niệm về Sphinx đã từ Ai Cập truyền tới các nền văn minh khác, chẳng hạn như Assyria và Hy Lạp, Ở các vùng này, Sphinx thường có thêm cánh. Ở Assyria, Sphinx thường là đàn ông, nhưng ở Hy Lạp, Sphinx lại có đầu đàn bà.

​

Người Hy Lạp có một truyền thuyết về Sphinx như sau : Sphinx sống trên một tảng đá và giết bất cứ người nào đi qua mà không trả lời được câu đố sau đây :
"Con gì đi bằng bốn chân vào buổi sáng, đi bằng hai chân vào buổi trưa, đi bằng ba chân vào ban đêm ?"
Ocdipus trả lời rằng đó là con người, bò bằng cả bốn chân tay khi là đứa trẻ, đi thẳng người trên hai chân khi là người lớn và đi với cây gậy khi đã già.
Đó là câu trả lời đúng, vì vậy con Sphinx điên tiết lên, lao từ trên tảng đá xuống và chết.

2. Đền thờ nữ thần Artemis
Ephesus* - Thổ Nhĩ Kỳ​

​

Mỗi kỳ quan đều có nét hấp dẫn riêng của nó. Những nhà sử học đều đồng ý rằng, Kim Tự Tháp là kỳ quan cổ đại thực sự tồn tại cùng với thời gian, Ngọn Hải Đăng Alexandria là kỳ quan duy nhất có ứng dụng thực tế hữu ích với con người, và Đền Thờ Nữ Thần Artemis ở Ephesus là công trình đẹp nhất trong tất cả các kỳ quan !
Không chỉ là một ngôi đền, đó từng là một kiến trúc lộng lẫy nhất trên trái đất này, được xây dựng để tôn vinh nữ thần của Mặt Trăng, săn bắn và muông thú hoang dã - Artemis.

Nữ thần Artemis
​

​

​

Ðền Artemis
http://www.haidang.org/viewstory.php?contentid=121&subjectid=46

Ðền Artemis được khởi công vào thế kỷ VII trước CN cho đến năm 550 trước CN mới xong. Ngôi đền được xây dưới thời vua Croesus do kiến trúc sư người Hy lạp tên Cherispheron thiết kế, tổng thể hoàn toàn bằng đá cẩm thạch trắng, trang trí bằng các tượng đồng được các nhà điêu khắc nổi tiếng thời bấy giờ bỏ công thực hiện **.
Chính diện trang trí cực kỳ lộng lẫy. Các bậc thềm bằng đá cẩm thạch chạy xung quanh dẫn lên một tầng hiên cao 130m. Người ta đếm được 127 trụ cột nằm theo một đường thẳng, có chiều cao 20m.
Ngôi đền đã bị những người cuồng tín phóng hỏa một lần vào năm 356 trước CN ***, mãi đến 20 năm sau mới được sửa sang lại. Năm 334 trước CN, Alexander Ðại đế, sau khi chiến thắng quân Ba Tư ở phương Ðông lúc trở về Hy lạp ông cho tái thiết lại ngôi đền như xưa. Nhưng một lần nữa ngôi đền này bị người Goth phá hủy**** Đầu thế kỷ IV sau CN người Ephesus định trùng tu lại nhưng lúc bấy giờ hầu hết họ theo đạo Cơ Ðốc, và ngôi đền bị bỏ phế, thời gian đã tàn phá làm vẻ đẹp của nó không còn nữa.
Artemis không chỉ là trung tâm tín ngưỡng quan trọng, mà còn là một trung tâm thương mại của Hy lạp cổ đại. Trong một thời gian dài chốn tôn nghiêm này từng là nơi thu hút các danh nhân, nghệ sĩ, các bậc đế vương, vua chúa *****. Artemis không chỉ đẹp về kiến trúc, mà thực sự vẻ đẹp của nó còn nằm trong các tiểu tiết li chi của nghệ thuật kiến trúc.

​

Năm 401 sau CN, ngôi đền bị thánh John Chrysostom phá hủy hoàn toàn và vùng này bị bỏ hoang. Ðến cuối thế kỷ XIX, người ta mới phát hiện trở lại nền móng của ngôi đền.

​

​

* Ephesus là một thành phố cổ gần thị trấn Selcuk ngày nay của Thổ Nhĩ Kỳ, cách Izmir (Smyrna) 50km về phía Nam.
** Các nghệ sĩ tài hoa nhất thời bấy giờ : Pheidias. Polycleitus, Kresilas và Phradmon.
*** Vào đêm ngày 21/7 năm 356 trước Công Nguyên, một người đàn ông tên là Herostratus đã phóng hỏa đốt ngôi đền với mong muốn tên mình được lưu danh bất tử. Quả thật vậy ! Kỳ lạ hơn nữa, đó cũng chính là đêm Alexander Đại Đế được sinh ra. Sử gia Plutarch sau đó đã viết rằng "nữ thần đã quá bận rộn chăm lo cho sự ra đời của Alexander Đại Đế nên đã không cứu kịp ngôi đền của mình".
**** Khi thánh Paul đến thăm Ephesus để truyền giảng đạo Cơ Đốc vào thế kỷ đầu tiên sau Công Nguyên, ông đã phải đối mặt với sự sùng bái nữ thần Artemis của những người không muốn từ bỏ nữ thần của mình. Và khi ngôi đền bị phá hủy một lần nữa vào năm 262, những người dân Ephesus đã nguyện thề sẽ xây dựng lại nó. Nhưng rồi đến thế kỷ thứ tư sau Công Nguyên, phần lớn những người Ephesus đã chuyển thành những người theo Cơ Đốc giáo và ngôi đền mất đi vẻ quyến rũ huyền bí của tín ngưỡng.
***** Những vị vua bấy giờ đã dâng nhiều tặng vật quý hiếm cho nữ thần để tỏ lòng tôn kính. Các công trình khai quật khảo cổ gần đây tìm thấy nhiều tặng phẩm của những người hành hương phương xa, có cả những bức tượng nhỏ nữ thần Artemis bằng vàng hay bằng ngà, hoa tai, vòng tay, vòng cổ...được tạo tác từ những nơi xa tận Ba Tư và Ấn Độ.

​

Khoai lang

Hay đấy bác Khoailang. Bác tiếp tục nhé!
Anh với em ừ thì cũng lạ
Bồng bềnh cho tới mai sau

Cám ơn bạn Tucurie . Các bạn tham gia cùng với tớ đi ! Tớ cố gắng post mấy hôm nữa, nhưng sắp tới tớ chắc bận rồi, không biết làm sao tiếp tục đây.

3.Lăng vua Maussollos (Mausolus)
Halicarnassus - Thổ Nhĩ Kỳ​

​

"I have lying, over me in Halicarnassus, a gigantic monument such as no other dead person has, adorned in the finest way with statues of horses and men carved most realistically from the best quality marble".
King Maussollos - Lucian''''''''s "Dialogues of the Dead"​

Tương tự như Kim Tự Tháp Ai Cập, kỳ quan lần này cũng lại là nơi chôn cất một vị vua - Mausolus. Bạn có thấy thú vị không, khi biết rằng, chữ "mausoleum" (lăng tẩm, lăng mộ) trong tiếng Anh có nguồn gốc từ Mausolus - tên vị vua xứ Caria này ?
Đế quốc Ba Tư từng bá chủ những vùng lãnh thổ Mesopotamia, Bắc Ấn Độ, Syria, Ai Cập và Tiểu Á. Vua Ba Tư không thể kiểm soát đế quốc rộng lớn của mình mà không có sự giúp đỡ của những Satrans (giống như là thống đốc, tỉnh trưởng hay vua của những vương quốc nhỏ phụ thuộc). Mausolus là một "Satran" như thế, ông cai quản vương quốc nhỏ Caria phía Tây Tiểu Á. Nằm xa kinh đô Ba Tư nên trên thực tế, nó như một nước tự trị. Mausolus dời thủ phủ về Halicarnassus, thành phố trên bờ biển Aegean miền Địa Trung Hải (nay là thành phố Bodrum, phía Tây Nam Thổ Nhĩ Kỳ).
Mausolus biết nói tiếng Hy Lạp và rất ngưỡng mộ Hy Lạp về văn hóa và thể chế chính trị. Ông đã lập nên nhiều thành phố với kiến trúc Hy Lạp dọc bờ biển và khuyến khích truyền thống dân chủ của Hy Lạp ở xứ sở mình.
Lăng mộ Mausolus đã được xây dựng từ khi vua còn sống. Sau 24 năm trị vì (377-353 trước Công Nguyên), Mausolus mất. Hoàng hậu Artemisia, cũng chính là em gái ông, đã gửi thư đến Hy Lạp để tìm những nghệ sĩ tài năng nhất thời bấy giờ, trong đó có Scopas, người từng giám sát việc tái thiết đền thờ nữ hoàng Artemis ở Ephesus, và những nhà điêu khắc lừng danh như Bryaxins, Leocharé, Timotheus...cùng hàng trăm nghệ nhân khác. Artemis mất 2 năm sau cái chết của chồng. Cả hai đều được chôn trong lăng mộ. Và đến năm 350 trước Công Nguyên, công trình mới thực sự hoàn thành.

​

​

Lăng Mausolus
http://www.haidang.org/viewstory.php?contentid=122&subjectid=46
Lăng mộ Mausolus xây trên một ngọn đồi cao cạnh con lộ lớn và một công viên rộng bao la. Mộ được xây từ thời Mausolus còn sống và đang trị vì đất nước nên tất cả tiền tài, nhân lực có trong tay ông đều đổ vào đây, thêm vào đó ông còn được hoàng hậu hết lòng ủng hộ với mục đích là muốn cho tên của Mausolus ngàn đời lưu danh. Họ đã huy động các thiên tài từ khắp nơi trong nước.
Ngôi mộ là một tòa nhà cao, ngang 66m, dài 75m. Phía trên có 36 cây cột chống đỡ một cái mái hình kim tự tháp. Trên các bức tường và cột trang trí những bức phù điêu lộng lẫy và nhiều pho tượng dũng sĩ Hy lạp chống lại các nữ kỵ sĩ thiện xạ người Amazon cưỡi ngựa, bắn cung càng làm cho khung cảnh trong lăng cực kỳ sống động.
Lăng mộ gồm 3 tầng và một chóp. Tầng 1 xây bằng đá hoa cương có phòng ngủ, nơi nghĩ ngơi,vui chơi, giải trí của vua và hoàng hậu. Tầng 2 là một dãy cột tròn bằng đá cẩm thạch, giữa mỗi cột đều đặt các tượng sư tử. Tầng 3 có những cột thanh mảnh hơn. Mái lăng là một hình tháp lớn có 24 bậc thang bằng đá hoa cương dẫn lên đỉnh, trên đó có tượng một con ngựa đang ***g lên phi nước đại, tượng trưng cho uy quyền của nhà vua.
Lăng Mausolus được 3 thế hệ nối tiếp nhau xây dựng, khởi đầu là lúc nhà vua đang trị vì đất nước. Khi nhà vua băng hà hoàng hậu đứng ra tiếp tục công trình, khi hoàng hậu mất thế hệ sau hoàn thành việc xây cất. Công trình này được giữ gìn cho đến thế kỷ thứ XV, nhưng chiến tranh, hỏa hoạn, động đất, nhất là trận động đất kinh hoàng năm 1402 đã chôn vùi Mausolus vĩnh viễn vào lòng đất.

​

Được Khoai lang sửa chữa / chuyển vào 20:33 ngày 03/08/2003

4.Vườn treo
Babylon - Iraq​

"In ad***ion to its size, Babylon surpasses in splendour any city in the known world."
Herodotus - a historian in 450 BC​

​

Iraq nằm ở Tây Á - khu vực nổi tiếng với nền văn minh Lưỡng Hà (Mesopotamie) đã tỏa sáng rực rỡ ngay từ thuở hồng hoang của loài người và là một trong những cái nôi văn minh nhân loại. Ở Iraq, có rất nhiều di tích lịch sử văn hoá, đặc biệt, cách Baghdad 50 dặm về phía Nam, với thác nước, chim muông, cây trái và đủ thứ hoa thơm cỏ lạ, vườn treo Babylon, được xây từ thời đế quốc Babylon hùng mạnh từng là một trong bảy kỳ quan của thế giới cổ đại.
Vương quốc Babylon hùng mạnh nhất vào giai đoạn trị vì của vua Hammurabi (1792-1750 trước Công Nguyên), triều đại đã từng sản sinh ra bộ luật pháp tiến bộ nhất thời bấy giờ. Đến triều đại Naboplashar (625-605 trước CN), nền văn minh Mesopotamia đạt đến mức tột đỉnh. Con của Naboplashar, vua Nebuchadnezzar II (604-562 trước CN) là người đã xây dựng nên vườn treo thần thoại Babylon để làm vui lòng hoàng hậu vì bà rất yêu thích và nhớ nhung cảnh đồi núi xanh ngát cỏ cây nơi quê hương mình.

​

Vườn treo Babylone

http://www.haidang.org/viewstory.php?contentid=123&subjectid=46
Vườn treo này được xây trên một đồi nhỏ. Là một khu vườn vuông vức có 4 tầng chồng lên nhau, theo một hệ thống càng lên cao diện tích mặt sàn càng thu hẹp dần và số lượng cột ít đi. Diện tích tầng trên cùng chỉ còn bằng một nửa tầng dưới. Trên mỗi tầng của tháp là một vườn phẳng xây bằng những khối đá dài 5m, rộng1,2m, đặt trên các bức dày. Trên các tấm đá phủ một lớp sợi lau sậy trộn với nhựa đường và một tấm chì ngăn không cho nước tầng trên thấm xuống tầng dưới. Trên lớp phủ này người ta đổ một lớp đất mầu mỡ để trồng tất cả các loại cây kể cả các loài cổ thụ. Ðể giữ độ ẩm có các dòng nước từ trên cao theo các rãnh thoai thoải tưới cho toàn khu vườn.Qua khai quật cho thấy nước được cung cấp từ 3 cái giếng, trong đó dùng hệ thống thủy lực để quay gầu đưa nước lên tưới vườn.
Vườn treo Babylone đánh dấu thời kỳ vàng son của vương quốc Chaldee dưới triều vua Nabuchadnezzar (605-561 trước CN). Sau cái chết của nhà vua, vương quốc này lọt vào tay Ba tư, ngôi vườn bị bỏ hoang và tàn lụi dần chẳng bao giờ phục hồi lại được. Nằm sâu dưới lớp bụi thời gian nó không còn để lại dấu tích chi cả nhưng hình ảnh của nó vẫn còn hiện hữu trong trí tưởng của các văn, thi sĩ, các nhà sử học. Dường như cái xanh tươi và ảo ảnh kỳ lạ của nó còn hiện diện đâu đây trước mắt của du khách.

​

​

Được Khoai lang sửa chữa / chuyển vào 16:59 ngày 04/08/2003

Đọc thêm :
Văn minh miền Mesopotamie
(Trích "Lịch sử thế giới" - Nguyễn Hiến Lê - Thiên Giang)
Mang một thiên lý kính, leo lên kim tự tháp cao nhất ở Ai Cập mà nhìn về chân trời ở phía đông, ta sẽ thấy ở xa, xa tít, sau bãi cát vàng mênh mông hiện lên một vệt xanh bóng, đó là một thung lũng nằm giữa hai con sông (vùng Lưỡng Hà) Tigre và Euphrate. Miền ấy thời Thượng Cổ nổi tiếng là Thiên Đường cõi trần gian và người Hy Lạp gọi là miền Mesopotamie, nghĩa là miền giữa hai con sông.
Hai con sông ấy chảy song song nhau rồi cùng đổ vào vịnh Ba Tư. Nhờ phù sa, miền Mesopotamie rất phì nhiêu. Người ta phân biệt hai khu vực : khu Đông Nam gọi là Chaldée, khu Tây Bắc gọi là Assyrie.
Ai Cập gần như cô lập : bốn mặt là biển và sa mạc, chỉ có mỗi một đường ở phía Đông Bắc thông với châu Á, nên xứ ấy hồi đầu ít bị các dân tộc khác xâm chiếm và văn minh của họ khá lâu bền, truyền được hàng ngàn năm. Miền Mesopotamie trái lại, là nơi gặp nhau của nhiều con đường từ Đông qua Tây, từ Nam lên Bắc. Dân miền núi phương Bắc thấy nó phì nhiêu mà ham, dân sa mạc phương Nam thấy nó màu mỡ mà thích, Ba Tư ở Đông cũng dòm qua, Ai Cập ở Tây cũng ngó tới : trước sau có đến 10 dân tộc tranh giành nhau cõi Thiên Đường ấy. Vì thế mà dã có sử gia gọi nó là cái lò đúc nhiều giống người, nhiều văn minh, mà văn minh nào, giống người nào cũng chỉ thịnh trong một thời gian ngắn.

Khoảng 2.500 năm trước Công Nguyên, người Sémite thịnh lên ở miền Chaldée, lập đô tại Babylon. Vua Hammourabi của họ cai trị một đế quốc khá lớn theo những luật nghiêm mà khoan.giai đoạn trị vì của vua Hammurabi (1792-1750 trước Công Nguyên.),
Hơn ngàn năm sau, dân tộc Assyrie, hiếu chiến và tàn bạo, khéo tổ chức binh bị, mạnh lên, diệt Chaldée, giày xéo Ai Cập rồi định đô ở Ninive. Hồi đó mà họ đã biết dùng chiến xạ bọc đồng, tên bắn không thủng để tấn công thành trì của địch.
Nhưng thịnh không được bao lâu, họ lại bị hoàng đế Babylone trả thù, tấn công thành Nivive. Rồi Babylone cực kỳ phát đạt. Nhưng sau thời kỳ Nebuchadnezzar, trung tâm Mesopotamia của nhiều đế quốc trong nhiều thế kỷ, bị tàn phá và biến thành bãi chiến trường diễn ra các cuộc tranh giành lãnh thổ đẫm máu. Cyrus Đại Đế, người sáng lập đế quốc Ba Tư, chinh phục được vùng Mesopotamia vào khoảng giữa thế kỷ thứ 6 trước Công Nguyên.

Hai dân tộc Chaldée và Assyrie thịnh không bền những rất văn minh.
+Tổ chức xã hội : Họ đặt ra một bộ luật khắc trên đá, phân biệt 3 giai cấp : giai cấp quý tộc, bình dân và nô lệ.
Đặc biệt thứ nhất là luật rất nghiêm khắc với những giai cấp trên. Giai cấp quý tộc chẳng hạn mà phạm tội thì bị trừng trị nặng nhất; giai cấp nô lệ được hưởng điều lệ khoan hồng nhất.
Đặc biệt thứ nhì là phụ nữ hoàn toàn bình đẳng với đàn ông. Về phương diện đó, dân tộc Chaldée và Assyrie văn minh hơn các dân tộc khác rất xa.
+Kiến trúc : Thành Babylone nổi tiếng nhất thời Thượng Cổ. Chung quanh có lũy bao bọc, dài 45km, cao 95m, cửa bằng đồng. Cung điện nhà vua xây giữa một vùng thượng uyển mênh mông. Trong vườn đầy ắp những ụ rất cao, có nhiều tầng, mỗi tầng trồng đủ hoa thơm cỏ lạ từ bốn phương chở đến. Vườn đó gọi là vườn treo, cũng được người Hy Lạp sắp vào hạng kỳ quan trong vũ trụ.

​

​

Cung điện trang hoàng rực rỡ : lối đi lát cẩm thạch, trên trải đệm êm như nhung; cánh cửa dát vàng và ngà, cột thì bọc đồng và nạm kim cương. Đền thờ của họ tựa cái tháp có nhiều tầng, càng lên cao càng nhỏ.

​

+Khoa học : Họ là những nhà thiên văn học đại tài. Mới đầu họ ngắm sao để đoán vận mạng, sau nghiên cứu về tinh tú, tính lịch cùng nhật thực, nguyệt thực. Họ biết nấu sắt, đắp đập, xây cầu để dẫn nước qua thung lũng. Thư viện của họ có đủ sách về văn học, và khoa học (toán học và y học).