Những lá thư, những trang nhật ký, hồi ức thời chiến

Cảm ơn bạn npxuka đã có sự đồng cảm với những lá thư rất xúc động của những tháng ngày đã qua.
Về chuyện người chồng viết thư hướng dẫn vợ tìm hài cốt của mình, tôi biết 1 trường hợp, hy vọng trùng với lá thư bạn đã nêu. Trong thư có hướng dẫn kỹ càng: "Khi hòa bình, có điều kiện vào Nam lấy hài cốt anh về. Đường đi như sau: Đi tàu vào thị xã Quảng Trị, qua sông Thạch Hãn là nơi anh hy sinh... Từ thị xã qua cầu, ngược trở lại, hỏi thăm về "Nham Biều 1". Nếu tính xuôi theo dòng nước thì ở cuối làng. về đấy tìm sẽ thấy bia ghi dòng chữ tên anh đục trên mảnh tôn..."
Trong chiến tranh, giữa làn ranh cái sống và cái chết, có những sự linh cảm kỳ diệu như vậy đấy, cũng như Nguyễn Văn Thạc (bài đầu tiên) viết cho bạn gái: "... 30/4/1975, T sẽ trả lời cho P. câu: Hạnh phúc là gì?..."
Tôi sẽ đưa lá thư "hướng dẫn vợ tìm hài cốt" sau câu chuyện về 7 người lính Thành cổ và chị Biển Khơi
---
BỨC THƯ TÌNH CỦA NGƯỜI VỢ LIỆT SỸ NĂM XƯA
Người phụ nữ ấy có cái tên thật đẹp và nhiều ý nghĩa: Phạm Thị Biển Khơi. Chị Khơi quê ở xã Đồng Cao ?" Bố Trạch ?"Quảng Bình. Cha hy sinh trong kháng chiến chống Pháp. Như bao nam nữ thanh niên thời chiến tranh, 18 tuổi Khơi xung phong vào bộ đội. Chị gặp anh Chủng tại mặt trận B5 và 2 người đã yêu nhau. Họ làm đám cưới tháng 2-1970, khi chi Khơi đã xuất ngũ về quê làm Xã đội trưởng. Cuối năm đó họ sinh con trai đầu lòng, đặt tên là Lê Quảng An (quê mẹ ở Quảng Bình, quê cha ở Nghệ An), nhưng sau này đ học, do sơ xuất giấy tờ, nhà trường lại ghi là Lê Quang An.
Trươc khi vào chiến trường Quảng Trị và hy sinh, anh Chủng có may mắn được tranh thủ về thăm vợ con. Ngày đó, bé An mớ 2 tuổi. Chú bé đang chơi chạy lẫm chẫm ngoài cổng thì gặp bố khoác ba lô về. Anh Chủng bế con trai ghì chặt trong lòng mà rưng rưng nước mặt. Chiến trường Quảng Trị đang rất ác liệt, đã có hàng ngàn chiến sỹ ta qua sông Thạch Hãn và không 1 ai trở về.
Chi Khơi kể:
Vốn là người từng trải trận mạc và cứng rắn lắm, nhưng chưa lần nào chị thấy chồng mình lúc chia tay lại có tình cảm bùi ngùi lạ thế. Có thể anh đã tiên cảm được chuyến đi xa của mình. Nên những giây phút ngắn ngủi được ở lại bên vợ con, anh muốn dồn hết tình yêu gửi lại cho những người thân thương nhất.
Anh Chủng hy sinh tháng 8, thì tháng 9 chị Khơi đã được các đồng đội của anh báo tin. Nỗi đau của người vợ trẻ càng tăng lên gấp bội, khi chị được nghe kể và tưởng tượng về những ngày cuối cùng, những giấy phút cuối cùng của anh dưới căn hầm sâu bị bom Mỹ phá sập?
Sau này, trong chiếc sắc cốt của người liệt sỹ, người ta còn tìm thấy 2 lá thư do chị Biển Khơi viết cho chồng, 1 lá đề ngày 20-4-1972, lá kia đề ngày 15-5-1972. Sau gần 30 năm nằm dưới hầm sâu, những trang giấy đã ố vàng, ẩm mốc, nhiều chỗ mất nét nhưng vẫn còn đọc được
Được TLV sửa chữa / chuyển vào 21:35 ngày 20/04/2005

Thư của chị Biển Khơi gủi anh Lê Binh Chủng
Đồng Cao, ngày 15/5/1972
Anh Binh Chủng thương yêu của mẹ con em!
Cầm bút biên thư cho anh trong lúc chiến trường Trị Thiên đang thắng to. Tin vui bay về hậu phương làm cho mọi người dân lòng đầy sung sướng. Tự hào thay trong hàng ngũ những người chiến thắng đó có anh, người mà em gửi gắm bao niềm thương nỗi nhớ.
Anh thương yêu! Ba bốn chục năm nay, lòng người bao mong muốn hướng về miền Nam thương yêu, về Trị Thiên ruột thịt. Hôm nay trên chiến trường Trị Thiên đã vang lên tiếng cười của những người dân mất nước. Được trở lại chắc là anh vui lắm, vì??. (mất chữ)?..bao năm sóng gío, chết sống bất thường mà hôm nay mới giành lại được.
Anh có khỏe không? Sức khỏe thế nào báo tin cho em biết với nhé, em rất mong. Đã lâu, bận hay sao mà anh ít biên thư thế hả anh. Anh tranh thủ biên thư về kẻo em mong lắm! Còn tình hình ở nhà nói chung đều khỏe. Con nó bỏ bú, ăn cơm sẵn cá nên dạo này nó khỏe hơn trước nhiều anh ạ.
Mùa mang năm nay lúa tốt lắm, có thể nói từ trước tới nay chưa từng có, đã bước vào thu hoạch mùa rồi, bận lắm. Vừa thu hoạch vừa huấn luyện quân sự để sẵn sàng đối phó với kẻ thù xuống đây.
Còn tình hình máy bay thì chúng cứ oanh tạc luôn, thường xuyên phải ngủ hầm. Gần đây chúng còn bắn vào làng và giữa đồng, nhưng chỉ có 1 chị bị chết, còn an toàn cả. Cầu Lý òa bị cắt xe đến nay vẫn chưa qua được. tình hình hầm hào ở nhà vẫn tương đối và chắc lắm. Ngoài đồng đi gặt có hầm trú ẩn. báo tin để anh biết.
Còn bao chuyện rất muốn nói với anh, nhưng khuya quá, em tạm dừng bút để đi ngủ, mai còn phải dậy sớm lúc 3 giờ đi gặt nữa.
Cuối thư, kính chúc anh khỏe mãi, vui, công tác tốt, chiến đấu hăng, an toàn??. (mất chữ)?.. đó làm duy nhất.
Em và con gửi anh cái hôn trìu mến.
Biển Khơi.
-------
Không rõ Lê Binh Chủng đã nhận được lá thư nói trên của vợ trong điều kiện như thế nào. Có thể trên đường hành quân vào Thành cổ, cũng có thể là sau 1 trận đánh ác liệt, hoặc trược 1 cuộc phản công dữ dội của địch?? Có điều chắc chắn rằng anh đã đọc nó không chỉ 1 lần, rồi mới nâng niu gói trong tấm ni lông cất kỹ vào xắc cốt. Để rồi hôm nay, chúng trở thành 1 kỷ vật vô giá, được trưng bày trong Bảo tàng Thành cổ Quảng Trị.
---
GIA ĐÌNH CHỊ BIỂN KHƠI HÔM NAY
Người chồng hiện nay của chị Khơi là 1 cựu chiến binh, đồng đội của anh Chủng năm xưa ?" anh Hoàng Hữu Trạch, nguyên thượng tá quân đội.
Anh Trạch biết chị Khơi từ ngày chị còn công tác xã đội, khi anh được đơn vị về tuyển quân? Năm 1972, khi nghe chuyện anh Chủng hy sinh, anh Trạch rất xúc động, tìm về tận quê động viên chị Khơi. Vài năm sau anh ngỏ lời xin được thay thế người đồng đội đã mất để chăm sóc chị và bé An. Lúc đầu chị Khơi từ chối, định ở vậy nuôi con. Nhưng tình cảm chân tình của anh rạch và sự thuyết phục vận động của cả gia đình đã khiến chị Khơi đồng ý làm lễ cưới? Họ đã có với nhau 3 đứa con.
Tháng 8-1999, sau khi nhận được tin tìm được hài cốt của liệt sỹ Lê Binh Chủng, anh Hoàng Hữu Trạch đã cùng Lê Quảng An và 2 người cháu của liệt sỹ vào Quảng Trị xin đưa hài cốt về Quỳnh Lưu an táng.
?oChị? Biển Khơi và ?oanh? Hoàng Hữu Trạch đã lên tuổi bà, tuổi ông. Họ đang sống hạnh phúc bên con cháu?
Để có những mùa xuân vĩnh hằng trong hòa bình hôm nay, không một ai quên rằng đã có những người lính đã hy sinh như liệt sỹ Lê Binh Chủng

Được TLV sửa chữa / chuyển vào 21:48 ngày 20/04/2005

Thư của chị Biển Khơi gủi anh Lê Binh Chủng
Đồng Cao, ngày 15/5/1972
Anh Binh Chủng thương yêu của mẹ con em!
Cầm bút biên thư cho anh trong lúc chiến trường Trị Thiên đang thắng to. Tin vui bay về hậu phương làm cho mọi người dân lòng đầy sung sướng. Tự hào thay trong hàng ngũ những người chiến thắng đó có anh, người mà em gửi gắm bao niềm thương nỗi nhớ.
Anh thương yêu! Ba bốn chục năm nay, lòng người bao mong muốn hướng về miền Nam thương yêu, về Trị Thiên ruột thịt. Hôm nay trên chiến trường Trị Thiên đã vang lên tiếng cười của những người dân mất nước. Được trở lại chắc là anh vui lắm, vì??. (mất chữ)?..bao năm sóng gío, chết sống bất thường mà hôm nay mới giành lại được.
Anh có khỏe không? Sức khỏe thế nào báo tin cho em biết với nhé, em rất mong. Đã lâu, bận hay sao mà anh ít biên thư thế hả anh. Anh tranh thủ biên thư về kẻo em mong lắm! Còn tình hình ở nhà nói chung đều khỏe. Con nó bỏ bú, ăn cơm sẵn cá nên dạo này nó khỏe hơn trước nhiều anh ạ.
Mùa mang năm nay lúa tốt lắm, có thể nói từ trước tới nay chưa từng có, đã bước vào thu hoạch mùa rồi, bận lắm. Vừa thu hoạch vừa huấn luyện quân sự để sẵn sàng đối phó với kẻ thù xuống đây.
Còn tình hình máy bay thì chúng cứ oanh tạc luôn, thường xuyên phải ngủ hầm. Gần đây chúng còn bắn vào làng và giữa đồng, nhưng chỉ có 1 chị bị chết, còn an toàn cả. Cầu Lý òa bị cắt xe đến nay vẫn chưa qua được. tình hình hầm hào ở nhà vẫn tương đối và chắc lắm. Ngoài đồng đi gặt có hầm trú ẩn. báo tin để anh biết.
Còn bao chuyện rất muốn nói với anh, nhưng khuya quá, em tạm dừng bút để đi ngủ, mai còn phải dậy sớm lúc 3 giờ đi gặt nữa.
Cuối thư, kính chúc anh khỏe mãi, vui, công tác tốt, chiến đấu hăng, an toàn??. (mất chữ)?.. đó làm duy nhất.
Em và con gửi anh cái hôn trìu mến.
Biển Khơi.
-------
Không rõ Lê Binh Chủng đã nhận được lá thư nói trên của vợ trong điều kiện như thế nào. Có thể trên đường hành quân vào Thành cổ, cũng có thể là sau 1 trận đánh ác liệt, hoặc trược 1 cuộc phản công dữ dội của địch?? Có điều chắc chắn rằng anh đã đọc nó không chỉ 1 lần, rồi mới nâng niu gói trong tấm ni lông cất kỹ vào xắc cốt. Để rồi hôm nay, chúng trở thành 1 kỷ vật vô giá, được trưng bày trong Bảo tàng Thành cổ Quảng Trị.
---
GIA ĐÌNH CHỊ BIỂN KHƠI HÔM NAY
Người chồng hiện nay của chị Khơi là 1 cựu chiến binh, đồng đội của anh Chủng năm xưa ?" anh Hoàng Hữu Trạch, nguyên thượng tá quân đội.
Anh Trạch biết chị Khơi từ ngày chị còn công tác xã đội, khi anh được đơn vị về tuyển quân? Năm 1972, khi nghe chuyện anh Chủng hy sinh, anh Trạch rất xúc động, tìm về tận quê động viên chị Khơi. Vài năm sau anh ngỏ lời xin được thay thế người đồng đội đã mất để chăm sóc chị và bé An. Lúc đầu chị Khơi từ chối, định ở vậy nuôi con. Nhưng tình cảm chân tình của anh rạch và sự thuyết phục vận động của cả gia đình đã khiến chị Khơi đồng ý làm lễ cưới? Họ đã có với nhau 3 đứa con.
Tháng 8-1999, sau khi nhận được tin tìm được hài cốt của liệt sỹ Lê Binh Chủng, anh Hoàng Hữu Trạch đã cùng Lê Quảng An và 2 người cháu của liệt sỹ vào Quảng Trị xin đưa hài cốt về Quỳnh Lưu an táng.
?oChị? Biển Khơi và ?oanh? Hoàng Hữu Trạch đã lên tuổi bà, tuổi ông. Họ đang sống hạnh phúc bên con cháu?
Để có những mùa xuân vĩnh hằng trong hòa bình hôm nay, không một ai quên rằng đã có những người lính đã hy sinh như liệt sỹ Lê Binh Chủng

Được TLV sửa chữa / chuyển vào 21:48 ngày 20/04/2005

Lá thư sau đây phải chăng là lá thư mà bạn npxuka đã nhắc ở trên?
---
?oKhi hòa bình, có điều kiện hãy vào Nam lấy hài cốt anh về!?
Quảng Trị, ngày 11/9/72
Toàn gia đình kính thương!
Hôm nay con ngồi đây biên vài dòngchữ cuới cùng, phòng khi đã đi ?onghiên cứu bí mật trong lòng đất?, thì gia đìnmh khỏi thấy đó là điều đột ngột.
Mẹ kính mến! Lớn lên trong tay mẹ từ khi còn trứng nước, chưa đền đáp được công ơn to lớn của mẹ thì đứa con út của mẹ đã phải đi thăm bố con rồi. thu này tới tay mẹ, chắc mẹ buồn lắm. Lòng mang nặng đẻ đau, giọt máu đào hơn ao nước lã. Lá vàng còn ở trên cây, lá xanh rụng xuống? Trời ơi, hỡi trời! Con của mẹ đã đi xa, để lại cho mẹ nỗi buồn nhất trên đời. Con rất hiểu đời mẹ khổ đã nhiều, nay bao hy vọng nuôi con khôn lớn, song vì đất nước có chiến tranh, thì mẹ hãy lau nước mắt cho đời trẻ lâu, sống đến ngày đón mừng chiến thắng. Con đi, mẹ ở lại trăm tuổi bạc đầu. Coi như con lúc nào cũng nằm bên mẹ. Mẹ đừng buồn cho linh hồn con được thoải mái bay đi. Bố con đã đi xa, để lại cho mẹ biết bao khó nhọc. Nay con đã đến ngày khôn lớn thì? Thôi nhé, mẹ đừng buồn, coi như con đã sống trọn đời cho Tổ quốc mai sau!
Em yêu thương! Mọi lá thư đến với em đều là nguồn động viên em khi xa anh. Song, lá thư này đến tay em là nỗi buồn nhất nhất và có lẽ là nỗi buồn đầu tiên trong cuộc đời của em. Em ạ, chúng ta đã sống với nhau chẳng được là bao, thì chiến tranh đã cướp đi của em biết bao tình yêu thương trìu mến. Người ta lấy chồng thì được chiều chuộng mọi điều. Song đối với em, chưa được hưởng điều diễm phúc ấy thì đã phải xa anh rồi. Thật chỉ là vừa gặp nhau đã phải mãi mãi xa nhau. Anh rất hiểu: biết tin này em sẽ gầy đi nhiều vì thương nhớ anh, vì đã phải xa anh. Anh rất muốn được sống mãi mãi bên em. Song vì chiến tranh? thì em ơi, hãy gạt nước mắt cho đời trẻ lại. giờ đây anh biết nói gì với em. Chỉ mong em khỏe, yêu đời.
Em thương yêu! Nếu thực sự thương anh thì em hãy làm theo lời anh căn dặn: Hằng năm, cứ đến ngày này, em hãy thắp vài nén hương tưởng nhớ tới anh. Còn em khi nhận được thư này hãy đừng buồn nhiều cho đời tươi trẻ. Nếu điều kiện, hãy cứ ?ođi bước nữa?, vì em còn trẻ lắm. Theo anh thì em nên làm như vậy. Nhưng anh chỉ mong m,ột điều là em đối đãi với mẹ và anh chị trong gia đình như khi anh còn sống. Anh mong em hãy làm tròn cho linh hồn anh được bay cao, ôm ấp trong giấc mơ trìu mến của em. Khi mẹ qua đời, em hãy làm đúng nghi lễ của người con dâu của gia đình. Thôi nhé, anh biết em sẽ không đọc nổi lá thư này, vì biết bao nỗi buồn đè nặng lên tấm thân người con gái trẻ tuổi như em.
(Còn tiếp)

Lá thư sau đây phải chăng là lá thư mà bạn npxuka đã nhắc ở trên?
---
?oKhi hòa bình, có điều kiện hãy vào Nam lấy hài cốt anh về!?
Quảng Trị, ngày 11/9/72
Toàn gia đình kính thương!
Hôm nay con ngồi đây biên vài dòngchữ cuới cùng, phòng khi đã đi ?onghiên cứu bí mật trong lòng đất?, thì gia đìnmh khỏi thấy đó là điều đột ngột.
Mẹ kính mến! Lớn lên trong tay mẹ từ khi còn trứng nước, chưa đền đáp được công ơn to lớn của mẹ thì đứa con út của mẹ đã phải đi thăm bố con rồi. thu này tới tay mẹ, chắc mẹ buồn lắm. Lòng mang nặng đẻ đau, giọt máu đào hơn ao nước lã. Lá vàng còn ở trên cây, lá xanh rụng xuống? Trời ơi, hỡi trời! Con của mẹ đã đi xa, để lại cho mẹ nỗi buồn nhất trên đời. Con rất hiểu đời mẹ khổ đã nhiều, nay bao hy vọng nuôi con khôn lớn, song vì đất nước có chiến tranh, thì mẹ hãy lau nước mắt cho đời trẻ lâu, sống đến ngày đón mừng chiến thắng. Con đi, mẹ ở lại trăm tuổi bạc đầu. Coi như con lúc nào cũng nằm bên mẹ. Mẹ đừng buồn cho linh hồn con được thoải mái bay đi. Bố con đã đi xa, để lại cho mẹ biết bao khó nhọc. Nay con đã đến ngày khôn lớn thì? Thôi nhé, mẹ đừng buồn, coi như con đã sống trọn đời cho Tổ quốc mai sau!
Em yêu thương! Mọi lá thư đến với em đều là nguồn động viên em khi xa anh. Song, lá thư này đến tay em là nỗi buồn nhất nhất và có lẽ là nỗi buồn đầu tiên trong cuộc đời của em. Em ạ, chúng ta đã sống với nhau chẳng được là bao, thì chiến tranh đã cướp đi của em biết bao tình yêu thương trìu mến. Người ta lấy chồng thì được chiều chuộng mọi điều. Song đối với em, chưa được hưởng điều diễm phúc ấy thì đã phải xa anh rồi. Thật chỉ là vừa gặp nhau đã phải mãi mãi xa nhau. Anh rất hiểu: biết tin này em sẽ gầy đi nhiều vì thương nhớ anh, vì đã phải xa anh. Anh rất muốn được sống mãi mãi bên em. Song vì chiến tranh? thì em ơi, hãy gạt nước mắt cho đời trẻ lại. giờ đây anh biết nói gì với em. Chỉ mong em khỏe, yêu đời.
Em thương yêu! Nếu thực sự thương anh thì em hãy làm theo lời anh căn dặn: Hằng năm, cứ đến ngày này, em hãy thắp vài nén hương tưởng nhớ tới anh. Còn em khi nhận được thư này hãy đừng buồn nhiều cho đời tươi trẻ. Nếu điều kiện, hãy cứ ?ođi bước nữa?, vì em còn trẻ lắm. Theo anh thì em nên làm như vậy. Nhưng anh chỉ mong m,ột điều là em đối đãi với mẹ và anh chị trong gia đình như khi anh còn sống. Anh mong em hãy làm tròn cho linh hồn anh được bay cao, ôm ấp trong giấc mơ trìu mến của em. Khi mẹ qua đời, em hãy làm đúng nghi lễ của người con dâu của gia đình. Thôi nhé, anh biết em sẽ không đọc nổi lá thư này, vì biết bao nỗi buồn đè nặng lên tấm thân người con gái trẻ tuổi như em.
(Còn tiếp)

Nhưng em ơi, hãy bình tĩnh lại làm theo lời anh căn dặn. Còn ngày anh đi xa là ngày đề ở ngoài phong bì mà nhờ các bạn anh gửi giúp. Em sẽ đọc thu này cho mọi người trong gia đình nghe trong buổi lễ truy điệu anh. Cho anh gửi lời chúc sức khỏe tất cả những người quen thuộc trên quê hương trong buổi lễ truy điệu lịch sử này.
Thôi nhé, em đừng buồn, khi được hòa bình hãy nhớ tới công anh. Nếu thương anh thực sự thì khi hòa bình, có điều kiện vào Nam lấy hài cốt anh về. Đường đi như sau: Đi tàu vào thị xã Quảng Trị, qua sông Thạch Hãn là nơi anh hy sinh khi đưa hàng qua sông. Từ thị xã qua cầu, ngược trở lại, hỏi thăm về "Nham Biều 1". Nếu tính xuôi theo dòng nước thì ở cuối làng. Về đấy tìm sẽ thấy bia ghi dòng chữ tên anh đục trên mảnh tôn. Thôi nhé, đó là có điều kiện, còn không thì em hãy cứ làm tốt điều anh dặn trên là tốt lắm rồi.
Anh chị kính mến! Anh em liền khúc ruột mềm, mà giờ đây đã phải mãi mãi xa anh. Ra đi mong anh chị khỏe mạnh, trông nom mẹ già thay em, động viên mẹ khi biết được tin này. Em rất hiểu anh chị buồn lắm. Kể gì đây cho anh chị đỡ buồn? Song anh chị hãy coi như em đã sống trọn đời vì chiến tranh tất cả. Anh chị hãy vui lên, chăm sóc các cháu, nuôi mẹ già sống lâu, đó là điều em mong muốn nhất. Để cho linh hồn em mãi mãi quanh anh chị và gia đình. Đối với Xơ, anh chị nên động viên, em nó còn trẻ lắm. Hòa bình nếu có điều kiện vào thị xã Quảng Trị, sẽ đến được chỗ em yên nghỉ theo em đã dặn trên. Thôi nhé, chào anh chị ở lại. Hồn em mãi mãi bên anh chị!
Trương cháu mến thương! Giờ đây còn bé, song sau này cháu sẽ là trưởng gia. Giờ đây phải cố gắng học tập cho thành người. Được sống hòa bình, hãy luôn nhớ tới người chú ruột của cháu đã hy sinh. Khi trưởng thành, hàng năm cứ đến ngày này, hãy tưởng nhớ tới linh hồn của chú. Đặc tính của chú là thích ăn thịt gà, chuối và xôi lắm. Thôi nhé, hãy làm tròn nghĩa vụ của người cháu đích tôn đối với chú!
Thầy mẹ kính mến! Trước lúc đi xa con có mấy điều mong thầy mẹ làm theo lời con mong muốn. Thầy mẹ ạ, con rất hiểu thầy mẹ buồn nhiều vì mất đi người con thương mến của gia đình. Con mong thầy mẹ đừng buồn nhiều, mạnh khỏe cho đời mãi mãi kéo dài, đón mừng ngày thống nhất.
Thầy mẹ ạ! Chúng con sống với nhau chẳng được bao lâu, nay đã? chắc em nó buồn lắm. Thầy mẹ động viên em thay con. Theo con, đời em còn trẻ lắm. Nếu ai người ta thông cảm, thì mẹ động viên em nó nên đi thêm bước nữa. Cứ ngày này thầy mẹ hãy nhớ tới con. Thôi, tất cả những gì đã qua là vào dĩ vãng. Ra đi, con mong thầy mẹ khỏe, sống lâu mãi mãi. Cho con gửi lời chào bá, các cậu, các mợ, chị Lộc và toàn thể họ hàng thân thuộc.
Em thương yêu! Nhận tin này em hãy báo tin cho người bạn của anh, mà ngày nào đã có dịp về chơi.
Địa chỉ: Hoàng Khắc Chiến, xóm Chính, thôn Hoằng Trì, xã Hoàng Thăng, Hoàng Hóa, Thanh Hóa.
Nội dung: H đã hy sinh ngày 2-1-73 (tứ ngày 28-11 âm lịch)
Thôi con đi đây. Chào tất cả gia đình và làng xóm quê hương!
Con của gia đình: Huỳnh.

Nhưng em ơi, hãy bình tĩnh lại làm theo lời anh căn dặn. Còn ngày anh đi xa là ngày đề ở ngoài phong bì mà nhờ các bạn anh gửi giúp. Em sẽ đọc thu này cho mọi người trong gia đình nghe trong buổi lễ truy điệu anh. Cho anh gửi lời chúc sức khỏe tất cả những người quen thuộc trên quê hương trong buổi lễ truy điệu lịch sử này.
Thôi nhé, em đừng buồn, khi được hòa bình hãy nhớ tới công anh. Nếu thương anh thực sự thì khi hòa bình, có điều kiện vào Nam lấy hài cốt anh về. Đường đi như sau: Đi tàu vào thị xã Quảng Trị, qua sông Thạch Hãn là nơi anh hy sinh khi đưa hàng qua sông. Từ thị xã qua cầu, ngược trở lại, hỏi thăm về "Nham Biều 1". Nếu tính xuôi theo dòng nước thì ở cuối làng. Về đấy tìm sẽ thấy bia ghi dòng chữ tên anh đục trên mảnh tôn. Thôi nhé, đó là có điều kiện, còn không thì em hãy cứ làm tốt điều anh dặn trên là tốt lắm rồi.
Anh chị kính mến! Anh em liền khúc ruột mềm, mà giờ đây đã phải mãi mãi xa anh. Ra đi mong anh chị khỏe mạnh, trông nom mẹ già thay em, động viên mẹ khi biết được tin này. Em rất hiểu anh chị buồn lắm. Kể gì đây cho anh chị đỡ buồn? Song anh chị hãy coi như em đã sống trọn đời vì chiến tranh tất cả. Anh chị hãy vui lên, chăm sóc các cháu, nuôi mẹ già sống lâu, đó là điều em mong muốn nhất. Để cho linh hồn em mãi mãi quanh anh chị và gia đình. Đối với Xơ, anh chị nên động viên, em nó còn trẻ lắm. Hòa bình nếu có điều kiện vào thị xã Quảng Trị, sẽ đến được chỗ em yên nghỉ theo em đã dặn trên. Thôi nhé, chào anh chị ở lại. Hồn em mãi mãi bên anh chị!
Trương cháu mến thương! Giờ đây còn bé, song sau này cháu sẽ là trưởng gia. Giờ đây phải cố gắng học tập cho thành người. Được sống hòa bình, hãy luôn nhớ tới người chú ruột của cháu đã hy sinh. Khi trưởng thành, hàng năm cứ đến ngày này, hãy tưởng nhớ tới linh hồn của chú. Đặc tính của chú là thích ăn thịt gà, chuối và xôi lắm. Thôi nhé, hãy làm tròn nghĩa vụ của người cháu đích tôn đối với chú!
Thầy mẹ kính mến! Trước lúc đi xa con có mấy điều mong thầy mẹ làm theo lời con mong muốn. Thầy mẹ ạ, con rất hiểu thầy mẹ buồn nhiều vì mất đi người con thương mến của gia đình. Con mong thầy mẹ đừng buồn nhiều, mạnh khỏe cho đời mãi mãi kéo dài, đón mừng ngày thống nhất.
Thầy mẹ ạ! Chúng con sống với nhau chẳng được bao lâu, nay đã? chắc em nó buồn lắm. Thầy mẹ động viên em thay con. Theo con, đời em còn trẻ lắm. Nếu ai người ta thông cảm, thì mẹ động viên em nó nên đi thêm bước nữa. Cứ ngày này thầy mẹ hãy nhớ tới con. Thôi, tất cả những gì đã qua là vào dĩ vãng. Ra đi, con mong thầy mẹ khỏe, sống lâu mãi mãi. Cho con gửi lời chào bá, các cậu, các mợ, chị Lộc và toàn thể họ hàng thân thuộc.
Em thương yêu! Nhận tin này em hãy báo tin cho người bạn của anh, mà ngày nào đã có dịp về chơi.
Địa chỉ: Hoàng Khắc Chiến, xóm Chính, thôn Hoằng Trì, xã Hoàng Thăng, Hoàng Hóa, Thanh Hóa.
Nội dung: H đã hy sinh ngày 2-1-73 (tứ ngày 28-11 âm lịch)
Thôi con đi đây. Chào tất cả gia đình và làng xóm quê hương!
Con của gia đình: Huỳnh.

Tuyệt, đúng rô?i TLV ạ, mi?nh ti?m mafi. Cám ơn TLV nhiê?u, tặng bạn 5 * nhé.

Tuyệt, đúng rô?i TLV ạ, mi?nh ti?m mafi. Cám ơn TLV nhiê?u, tặng bạn 5 * nhé.

Tác giả bức thư trên có tên đầy đủ là Lê văn Huỳnh. Anh sinh năm 1949, trong 1 gia đình nông dân nghèo ở vùng quê lúa Thái Bình; có ông nội và cha đều bị thực dân Pháp sát hại. Đang là sinh viên năm thứ 4 Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, tháng 5-1972, Huỳnh tình nguyện đi bộ đội và xung phong vào chiến trường; đúng thời điểm ở Quảng Trị đang diễn ra những trận đánh ác liệt và đẫm máu nhất.
Cuộc chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị với 81 ngày đêm oanh liệt, đầy bão lửa của quân và dân ta đã làm rung chuyển cả thế giới. Để dành được chiến thắng vẻ vang, đã có gần 1 vạn chiến sỹ ưu tú nhất của chúng ta hy sinh. Trung bình mỗi đêm lại có thêm 1 đại đội bộ đội (khoảng trên 100 người) vượt sông Thạch Hãn để vào Thành cổ. Và họ đều lần lượt ngã xuống. Rất ít người còn sống sót trở về?
Đầu tháng 9-1972, Lê Văn Huỳnh được lệnh: đưa hàng qua sông Thạch Hãn. Anh hiểu rằng ?ođã sắp đến lượt mình?. Đó sẽ là 1 chuyến đi xa, rất xa, không hẹn ngày trở lại! Anh đã bình thản tự làm 1 tấm tôn thay bia mộ cho mình: trên đó có khắc đủ cả họ tên, quê quán, năm sinh? rồi xé 10 trang giấy từ cuốn sổ tay, viết sẵn bức thư cho gia gia đình, dặn dò kỹ lưỡng từng người: với mẹ già, với người vợ trẻ, với anh chị, với bố mẹ vợ, và cả đứa cháu trai bé bỏng sau này sẽ lo việc thờ cúng hương khói cho mình?Tình cảm bao trùm lên cả bức thư ấy là sự khao khát sống và tình yêu thương vô bờ bến dành cho những người thân trước giờ phút biệt ly.
Điều khiến mọi người không khỏi kinh ngạc, là bức thư trên đã được Lê Văn Huỳnh viết ra bằng 1 sự tiên cảm kỳ lạ về cái chết của mình. Tất cả những gì anh viết trong thư trước khi hy sinh đều chính xác như lời 1 nhà tiên tri!
Làm sao anh biết chắc ngôi mộ của mình sẽ được các đồng đội chôn cất đúng ở thôn Nham Biều 1? trong khi mặt trận rộng lớn như thế, nhiều đồng đội hy sinh được chôn cất ở những nơi khác nhau, rất nhiều trường hợp không tìm được hài cốt. Không những thế anh còn hướng dẫn rất cụ thể và chi tiết đường đi cho vợ mình, đợi ngày thống nhất thì vào mang hài cốt về quê?
Cuộc sống vốn kỳ diệu như thế! Có nhiều điều ta chưa giải thích được