Những luật lệ căn Bản cho Cơ Sở dạy nghề làm nail tại Hoa Kỳ

Người Việt xưa nay có câu "phi thương, bất phú”, ý nôm na là phải làm thương mại, buôn bán thì mới no đủ. Tại Hoa Kỳ ngày nay, thực tế cho thấy quả tình đã có rất nhiều người gốc Việt làm giàu nhanh chóng nhờ vào những cơ sở thương nghiệp và dịch vụ nhỏ, tiêu biểu là các tiệm nail, nhà hàng, quán cà phê, tiệm bánh, sơn sửa xe cộ, v.v… Điểm đặc biệt và rất chuẩn xác là có nhiều người trong số đó từ bấy lâu nay vẫn không biết hoặc chỉ hiểu tù mù về những luật lệ thuế vụ và lao động rất phức tạp được áp dụng đồng đều cho mọi cơ sở kinh doanh tại Hoa Kỳ.

Và có nhẽ cũng vì thế mà nhiều người nhờ may mắn mà công việc làm ăn được suông sẽ và thành đạt trong bao năm qua, vẫn không hề nghĩ rằng mình đã vi phạm rất nhiều thứ lệ luật từ thuế vụ đến lao động, mà nếu bị các cơ quan hữu trách rà thì chắc chắn là sẽ bị bắt vạ rất nặng.

Ai cũng biết rằng mọi người sống tại Hoa Kỳ nếu có đi làm việc, buôn bán, hoặc hành nghề tự do, đều có nghĩa vụ phải khai báo lợi tức và đóng thuế tùy theo tình cảnh và việc làm của mình. Và theo quy định của sở thuế liên bang IRS, mọi khoản thu nhập từ một việc làm hay bất cứ nghề nào, kể cả những khoản được trả bằng tiền mặt, đều được kể là "lợi tức” (income) phải khai báo và đóng thuế.



Luật là vậy, nhưng lâu nay vẫn có rất nhiều người đã không khai (hay khai bớt) lợi tức để tránh đóng thuế. Rồi có người đi làm mà không muốn, hoặc chẳng thể khai và đóng thuế lợi tức vì một lý do nào đó, thường chọn cách đi làm "chui” lãnh tiền mặt vì cho rằng làm như vậy thì sở thuế IRS không thể nào biết được. Trên thực tiễn, các cơ quan thuế vụ có nhiều cách thức để phát giác những trường hợp ăn lận hay man khai lợi tức để trốn thuế, nên chi mà rất nhiều người không khai báo lợi tức bằng tiền mặt đã bị kiểm toán và ngả vạ. Trong những năm gần đây, có cả những vị tu hành cũng bị truy tố và lãnh án tù nhiều năm vì vô tình hay cố ý đã không khai báo đầy đủ các khoản tiền mặt do tín hữu dâng cúng, mà theo sở thuế IRS thì các món tiền đó dầu là dưới hình thức quà tặng, cũng được xem là "lợi tức” của người làm tu sĩ và phải chịu thuế.

Từ Luật Thuế Vụ đến Luật cần lao

Thường nhật thì hầu hết những người đi làm dầu part-time hay full-time đều được các cơ thuế quan vụ và lao động xem như là "employee” (viên chức/người làm công) của người chủ thuê mướn mình. Tuy nhiên, có một số người đi làm trong một đôi ngành nghề, nếu hội đủ các tiêu chuẩn đề ra bởi sở thuế liên bang IRS và các cơ quan thuế vụ và cần lao của tiểu bang nơi hành nghề, cũng có thể được xem là "independent contractor” (người làm độc lập theo hiệp đồng) chứ không phải là "employee” của người chủ. Đây cũng là cốt lõi rất phức tạp tạo ra nhiều khác biệt trong các quy định về thuế vụ và quy tắc lao động ứng dụng cho người đi làm cũng như chủ nhân các doanh nghiệp.

Nếu người đi làm là "employee”, tức thị nhân viên của chủ, luật thuế vụ và an sinh từng lớp buộc người chủ phải trả lương bằng mẫu W-2, phải khấu trừ các khoản thuế lợi tức và thuế an sinh từng lớp của người "employee” ngay trong mỗi kỳ lương. Về phần người chủ, phải đóng thuế lương lậu, đóng tiền bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tàn phế và trả phụ tiền thuế an sinh từng lớp cho người "employee”.

Ngoài vấn đề thuế vụ, luật lao động cũng đòi hỏi chủ nhân phải cung cấp cho người "employee” nhiều thứ phúc lợi, thí dụ như phải trả lương tối thiểu hoặc giờ phụ trội (overtime) theo mức quy định của liên bang hoặc tiểu bang, phải cho giờ ăn và giải lao, phải bồi thường các phí tổn mà "employee” tốn hao trong lúc làm việc cho thương vụ của người chủ, và tại hầu hết các tiểu bang, người chủ còn nép phải mua bảo hiểm cần lao (workers’ compensation insurance) cho người "employee”. Mục đích của bảo hiểm lao động là để trả các chi phí y tế và tiền trợ cấp cho người "employee” khi rủi ro bị thương tật hay tàn phế vì những tai nạn xảy ra trong lúc làm việc, tránh cho chủ nhân không bị người làm thưa kiện về dân sự.

Vào thời khắc tháng 5/2010, mức lương giờ tối thiểu quy định bởi chính phủ liên bang là $7.25/một giờ. Tuy nhiên, luật của 14 tiểu bang và vùng thủ đô Hoa Thịnh Đốn quy định cho người đi làm được hưởng mức lương giờ tối thiểu nhiều hơn mức quy định bởi liên bang. Tại California, mức lương giờ tối thiểu là $8.00, và bây chừ có ba tiểu bang quy định mức mức lương giờ tối thiểu cao hơn California, đó là Washington ($8.55/một giờ), Oregon ($8.40/một giờ) và Vermont ($8.04/một giờ).

Đối với vấn đề tiền lương của những người "employee” mà trong lúc làm việc có nhận thêm tiền "tip” ngoài lương lậu giờ, tiêu biểu là trường hợp những người hầu bản ở nhà hàng, một số tiểu bang có luật cho phép chủ nhân được trả lương giờ dưới mức tối thiểu. Tuy nhiên, nếu tổng số tiền lương giờ cộng với tiền "tip” vẫn không bằng mức lương giờ tối thiểu tính trên tổng số giờ mà người "employee” đã làm trong một kỳ lương, chủ nhân phải trả thêm cho người này phần sai biệt cho bằng với lương hướng giờ tối thiểu quy định bởi tiểu bang đó. Luật này không được áp dụng tại California.

Tại California, ngoài việc không cho phép người chủ trả lương cho "employee” dưới mức tối thiểu dù người này có nhận thêm tiền "tip” trong lúc làm việc, luật tiểu bang còn cấm chủ nhân không được cắt xén hay giữ lại tiền "tip” của người "employee” dưới mọi hình thức, và không được tính tiền "tip” để trừ vào phần lương trả thêm cho giờ phụ trội (overtime).

Như đã đề cập bên trên, theo những tiêu chuẩn Căn Bản của sở thuế IRS và cơ thuế quan vụ và cần lao tại các tiểu bang, có một số công việc mà người làm việc đó tùy vào mỗi trường hợp cá biệt, có thể đựợc xem là "employee” hoặc cũng có thể là "independent contractor”, thí dụ như những viên chức địa ốc, thợ làm tóc hay dạy nail, thợ may gia công tại nhà, người lái xe giao hàng, v.v… nên chi, một số người làm trong các ngành nghề này nếu hội đủ những tiêu chuẩn để được xem là "independent contractor,” thì chủ nhân có thể trả công cho người này bằng mẫu 1099-MISC và không cần khấu trừ bất kỳ khoản thuế nào, vì người "independent contractor” có bổn phận và nghĩa vụ tự khai và nộp thuế lợi tức hàng năm của mình. Thêm vào đó, chủ nhân cũng không bị buộc ràng bởi các quy tắc thuế vụ và cần lao áp dụng với người "employee”.

Điều quan yếu cần lưu ý là chủ nhân phải tìm hiểu tận tường các tiêu chuẩn và quy định rất phức tạp của pháp luật trước khi phân loại người làm của mình là "independent contractor”. Nhiều doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là trung tâm dạy nghề nail, trong thời kì gần đây đã bị phạt vạ rất nặng qua các đợt soát của cơ quan thuế vụ và cần lao vì đã trả lương cho người làm bằng mẫu 1099-MISC mà không có đủ các dữ kiện để chứng minh người đó là "independent contractor”.

Những quy tắc khá phức tạp vừa kể trên đây đã có từ bấy lâu và ứng dụng cho mọi người có thu nhập. Nói chung, pháp luật Hoa Kỳ quy định rằng ai có việc làm và có lợi tức tốc phải khai báo để đóng thuế, và người làm chủ các cơ sở thương mại dầu lớn hay nhỏ đều phải tuân hành một số luật lệ về thuế vụ và cần lao. vì vậy, người đi làm "chui” lãnh tiền mặt để tránh đóng thuế, khi bị cơ thuế quan vụ phát giác sẽ gặp nhiều rối rắm với pháp luật. Đối với chủ nhân, nếu thuê người làm trả bằng tiền mặt và bị phát giác thì không những sẽ bị tội gian lận thuế vụ, mà song song còn bị phạt vì đã vi phạm luật lao động, và cũng có thể bị phạt vì phạm luật thiên cư nếu đã thuê mướn những người không được phép đi làm việc tại Hoa Kỳ.

Gần đây tại khắp nước Mỹ, nhiều cơ sở tiểu thương đã bị phạt vạ khá nặng nề vì phạm luật thuế vụ và lao động, từ trả tiền mặt cho viên chức, trả lương dưới mức tối thiểu hoặc không trả thêm giờ overtime, không có bảo hiểm lao động cho nhân viên, v.v…, cho đến việc tự tiện phân loại người làm là "independent contractor” mà không theo đúng tiêu chuẩn và quy định của các cơ quan thuế vụ và lao động. Riêng tại California, để đối phó với vấn đề đi làm "chui” và các doanh nghiệp thuê người giúp việc trả tiền mặt vi phạm luật thuế vụ và lao động, tiểu bang này từ năm 1993 đã thành lập một lực lượng hẩu lốn gồm nhiều cơ quan hữu trách mang tên là "The Joint Enforcement Strike Force on the Underground Economy” có nhiệm vụ tầm nã, điều tra và xử lý những trường hợp vi phạm.

Tóm lại, Hoa Kỳ là nơi vốn có rất nhiều nhịp để kinh dinh buôn bán, nhưng người làm thương nghiệp ở đây cũng bị chi phối bởi nhiều thứ quy tắc rất phức tạp mà khi vô tình hay cố ý vi phạm sẽ bị bắt vạ rất nặng, thậm chí còn có thể bị tù giam. Ngoài những buộc ràng về thuế vụ, chủ nhân các doanh nghiệp còn phải tuân theo những điều luật rất chặt chịa của chánh phủ nhằm bảo vệ sức cần lao của công nhân viên, bao gồm cả thành phần di dân lậu đi làm "chui” không có giấy tờ hợp pháp tại Mỹ. cho nên, người làm thương mại ở đây, đặc biệt là giới chủ nhân các doanh nghiệp nhỏ như nhà hàng, tiệm nail, v.v…, nếu không nắm vững các lệ luật hiện hành vận dụng cho ngành nghề hay cơ sở thương nghiệp của mình, nên sớm tìm hiểu và điều chỉnh sao cho hợp thức để tránh bị phạt vạ đáng tiếc.