Những ngày tháng qua

Về quê
Bước ra khỏi chuyến bay khởi hành từ Dallas , chúng tôi hỏi thăm cổng nào tới hãng máy bay Eva .
- Đấy , ông bà cứ đi theo cái hướng N và S đó .
Phi trường Dallas có mấy terminal ABCE , còn phi trường này Seattle Tacoma ngoài những cổng A, B lại thêm terminal N & S . Tôi không hiểu N & S là cái chi và cứ đi theo mũi tên chỉ . Nơi đây chúng tôi đã thấy lố nhố dân đầu đen xếp hàng để check in . Một cô tiếp viên hàng không đang giải thích với một bà người Việt , tay kéo một bé gái đang say sưa ngủ trên xe đẩy :
- Chị bây giờ phải trở về nơi lấy hành lý của hãng American Airlines , lấy hành lý rồi xách qua đây hoặc là chị cầm tờ giấy này biểu họ chuyển sang đây .
Bà hành khách mặt bí xị , không biết phải làm sao . Tay dắt xe đẩy hướng ra cổng . Bà nhà tôi hỏi tôi :
- Sao hồi nẫy ông có nói hành lý mình về tới Sài Gòn không ?
- Có chứ bà .
- Ừ ! Chớ không lại như bà ta thì khốn khổ .
oooOOOooo
Tới Taipei , chúng tôi phải qua trạm kiểm soát hành lý xách tay một lần nữa , và cứ tưởng phải đi một đoạn rất xa để tìm cổng C3 . Nào dè , lần này chỉ đi khoảng hơn vài trăm thước đã tới , Dọc bên hông các cửa hàng đã mở ra rất sớm để chào bán . Cửa hàng Sony bán thiết bị điện tử máy ảnh laptop ... LG bán vài màn hình HDTV . Có một cửa hàng bày bán các con mèo Kitty màu hường rất dễ thương . Chúng tôi ghé vào một cửa hàng ăn uống , đứng ngẫm nghĩ không biết chọn món nào . Lúc đi ông bán vé máy bay nói chắc nịch : " Khi nào đói , anh cứ việc biểu mấy cô tiếp viên đưa mì gói là họ đưa cho anh thôi . " Lúc mà tôi hỏi , cô tiếp viên Eva xinh xắn lắc đầu nói không . Tôi ăn thử tô mì gà , uống một miếng , rồi đẩy cả tô mì sang cho bà nhà tôi :
- Bà ăn thử xem , mì Đài Loan nấu ra sao ? Giống mì gói hả !
Bà nhà tôi và mấy đứa con tôi gật đầu đồng tình .
- Các con biết cách nào ăn mì gói cho thiệt ngon miệng không ?
Mấy đứa con tôi lắc đầu . Tôi gật gù nói tiếp :
- Lúc trên máy bay bố có coi phim Le grand chef của Hàn Quốc , ông đầu bếp vĩ đại được giải thưỏng Vua Bếp . Ống nấu mì gói cho nhà vua Hàn Quốc Kim Jong Sun gì đó . Ăn xong nhà vua cảm động quá mức , khóc nức nở , và nói qua làn nước mắt : " Nhà ngươi nấu mì làm ta nhớ đến mẹ ta quá , ăn y hệt mì gói bán ngoài chợ . " Nguyên tắc chính để ăn mì gói thiệt ngon là để bụng thiệt đói .
Tô mì gà tính ra là 7 đô la . Trên máy bay tôi cứ mơ tưởng được tô bún ốc thơm phức mùi tía tô xanh , nào dè vẫn chưa được . Mới đầu nhìn các cô tiếp viên hàng không , tôi tưởng dân Đài Loan xinh đẹp vô cùng , chân cẳng dài , dáng người thon thon . Bây giờ thấy mấy bà bán ở các cửa hàng này , thì họ cũng giống như người Việt mình thôi .

Chúng tôi quày quả hành lý xách tay thủng thẳng đi về hướng hải quan để khai báo . Thoáng qua các cửa sổ , phi trường Tân Sơn Nhất đã được xây cất lại . Một màu xanh nhạt với kiến trúc hài hòa . Dọc hành lang bày biện vài chậu hoa phong lan . Cái gì nhìn cũng mới . Chúng tôi qua làm thủ tục nhập khẩu nhập cảnh cũng dễ dàng , không cần phải có thủ tục đầu tiên . Tới khu nhận hành lý , tôi vội vã đi tìm các hành lý . Chúng tôi năm người mười cái va li . Bà nhà tôi đã cẩn thận cột dây vải đủ màu hoa , cùng màu với mấy cái quần đùi đã may cẩn thân túi trong túi ngoài :
- Ông cứ nhét tiền vào mấy cái túi này , không sợ mất .
Chúng tôi là những người ra sau cùng . Tìm mãi mới thấy được vài ba cái . Va li nặng đến 50 cân . Cái ở bên này cái ở bên đầu kia vòng xoay của khu Baggage Claim . Đồ đạc của mình chí được vài cái , còn lại của bà con hàng xóm gửi . Nhỡ thất lạc không biết ăn nói với người ta làm sao , trong đó chỉ toàn bánh kẹo , xà bông kem đánh răng . Lần sau có đi thì lẵng lặng như tờ , chứ không đi du lịch cứ phải lo ngay ngáy mấy cái hành lý này , nhiều khi bực cả người . May thay có hai ba anh hải quan kiểm hàng xăng xái :
- Anh cứ để cho em kiếm xe đẩy cho .
Hành lý qua máy quang tuyến để kiểm tra . Bà nhà tôi móc cho 20 đô tiền hoa hồng . Ngoài kia nắng rọi chan chan , bà con ơi ới vẫy tay . Thấy ai vẫy gọi , tưởng người nhà ra đón nhưng không phải . Tới góc kìa mới nhận ra người thân . Lần này tay bắt mặt mừng , chứ không tui tủi nước mắt như lần trước tôi về thăm mẹ mất .
Được TungSon1 sửa chữa / chuyển vào 04:33 ngày 18/06/2008

Trên các tuyến đường Hoàng văn Thụ , Phan Đình Phùng từng dòng xe chen chúc , len lỏi nhau , xe hơi ô tô , xe gắn máy hai bánh cứ chen vai sát trên các dãy phố hẹp .
- Eo ơi ! Ghê quá bố !
Chúng tôi ngồi trên xe Toyota 7 chỗ ngồi , nhìn qua cửa kính quan sát các tay lái xe gắn máy lắt léo thật sát vào đầu xe . Cự ly đôi khi chỉ còn vài phân . Hầu hết là xe gắn máy Honda Future , Dream .
- Sao bây giờ không thấy các loại xe Honda đam , Honda 67 ?
Chú tài xế nhoẻn miệng cười :
- Mấy xe dẹp hết rồi anh ? Cảnh sát mà thấy họ phạt ngay , lấy cả xe đi .
Chỉ hơn 20 phút xe đậu trước đầu chợ , vẫn quen thuộc như ngày nào . Con đường vào chợ nước ươn ướt lấp xấp . Các gánh , sạp bầy bán rau cải trái cây mơn mởn tươi xanh . Xoài tượng , măng cụt , chôm chôm , bơ sáp , bòn bon đủ mọi loại mơn mởn khoe màu trong nắng chiều . Các quán cà phê thơ thẩn vài ông nhâm nhi ly cà phê chiều , miệng phì phà điếu thuốc ba con 5 . Tiếng rao hàng ơi ới mời khách qua đường :
- Anh mua dùm em vài chục "Dật lộn " nha .
- Măng cụt tươi lắm này anh , mua " dzìa" làm quà cho chị Hai nè .
Tôi chỉ cười , bước qua các bà bán quanh chợ . Căn nhà lụp xụp của mẹ tôi không còn nữa , cô em út bây giờ sửa sang lại , cho nó lên ba tầng lầu . Nền được lót bằng loại gạch bóng năm tấc vuông bóng loáng .
Chú em tôi phì phà điếu thuốc trên môi :
- Anh thấy sao ? Saì Gòn có gì thay đổi chăng ?
- Có chứ , lúc đi từ phi trường về đây , qua công viên Hoàng văn Thụ , đường xá thay đổi khá nhiều , cửa hàng thương hiệu mọc lên đầy dẫy . Tui nghĩ không có thành phố nào trên thế giới lại có nhiều đến thế . Nhưng vấn đề xe cộ lại quá nhiều , nhiều chỗ ùn tắc , rồi tui thấy xe chạy như vậy nguy hiểm quá , dù rằng ai cũng phải đội nón bảo hộ . Hồi đó tui đọc trên mạng lưới , có một ông phó tiến sĩ nào đó chế tạo ra nón bảo hộ bằng nửa trái dừa . Vừa rẻ vừa có đầy tính sáng tạo . Sao không thấy ai đội hết vậy ?
Cô em út tôi xách về một bịch trái cây , nào xoài tượng , chôm chôm , măng cụt , na , mận .
- Đấy các cháu ăn đi . Con Thy mê trái này lắm mà . Bên này từ hồi Việt Kiều về , ai cũng đòi trái này nó mới lên giá . Chứ ngày xưa đâu có vậy .
Những cái múi măng cụt trắng nõn , ngọt dìu dịu .
- Các cháu ăn trái này , đừng có nhả hột ra , nuốt luôn vào bụng .
Con bé Linda nhà tôi cầm trái cóc :
- Thế trái này , hột có nuốt được không ?
Lần đầu tiên nhìn và ăn thử một số các loại trái cây , na , măng cụt , chôm chôm , nhãn , bòn bon . Có trái ăn được hột có quả phải nhè ra .
- Ừ ! Tui cũng quên mua cho cô út loại cherry Mỹ , loại này màu hồng huyết dụ , ăn ngọt đậm đà hơn . Bên đó còn có trái Tuna , nó giông giống như trái nhào , bên trong lại nhiều hột như ổi , ăn thì cứ nuốt chửng .
Mới hơn sáu giờ chiều , trời dần tối . Vài cơn mưa đổ ập xuống , mang lại những cơn gió mát trong không gian mịt mờ.
Được TungSon1 sửa chữa / chuyển vào 07:46 ngày 18/06/2008

My , cháu gái bà nhà tôi dắt năm người chúng tôi đi lên tới một khu phố nằm khoảng giữa đường Nguyễn Trọng Tuyển , Phòng Điều Trị Y Học Dân Tộc . Một ông dáng chừng ngoài bốn mươi da dẻ hồng hào , tôi đoán chừng là Đông y sĩ , ngồi trên cái bàn vuông nho nhỏ , hỏi chúng tôi có cần xem bệnh uống thuốc gì không .
- Dạ thưa bác sĩ , con bé Linda nhà tôi sao chân tay nó cứ bị ngứa , rồi gãi lung tung .
- Được rồi để tui coi cho . Cháu nó bị chàm ăn , nên cứ bị ngứa . Cháu nó phải trị liên tục cả tháng mới hết căn bệnh .
- Sao bác sĩ bên ấy biểu cháu bị allergy dị ứng .
Ông thầy lang nghiêm nét mặt :
- Không phải , cháu bị chàm . Bệnh này không khó chữa . Để tôi gọi người cho cháu vô trong chữa bệnh . Đầu tiên là phải giác mấy cái máu bầm ra , rồi ngâm chân vào nước ấm có pha thuốc .
Ngồi rãnh rỗi trong khi chờ đợi , tôi nghĩ thầm : " Đã tới đây rồi sao mình không đi khám bệnh xem sao . " . Tôi xòe bàn tay đưa cho ông y sĩ :
- Tiện đây nhờ bác sĩ khám bệnh cho tui luôn .
Thầy lang chẩn mạch bằng ba ngón tay , mắt lim dim :
- Tui có bị bệnh gì không bác sĩ ?
- Bây giờ đo huyết áp ông 11/7 bình thường thôi . Nhưng theo kinh nghiệm hành nghề của tôi . Trong vòng ba năm ông phải cẩn thận coi chừng .
Tôi hơi giựt mình , thầy lang nói sao giông giống như thằng bạn tôi , thầy phong thủy bói toán . Hai thầy cũng trùng tên họ , chỉ khác nhau chữ lót thôi .
- Theo bác sĩ thì tôi bị gì ? Báo cáo khám nghiệm tui chỉ hơi cao đường , cao mỡ .
- Mạch của ông cho tôi biết ông bị thận .
- Thận yếu hả bác sĩ ?
- Không , chẳng nhũng không yếu mà lại dương . Ông phải tới đây châm cứu 10 ngày liên tục , rồi nghỉ 10 ngày , rồi châm cứu 10 ngày . Ba lần châm cứu thì mới dứt căn bệnh hoàn toàn .
Tôi ngần ngừ không quyết đoán . Về Việt Nam thăm quê hương , định dẫn con cái đi thăm chỗ này chỗ nọ Huế Sài Gòn Hà Nội , bây giờ thoáng nghe thầy lang chẩn bệnh , đưa ra bệnh lý nghe đã hết hồn . Khám bệnh như vậy hết cả những ngày đi chơi .
- Bây giờ tôi cho thuốc hạ âm , vê uống đỡ . Khi nào ông quyết định cứ tới đây .
Nhìn ông ta có dáng đạo mạo , mặt mày tươi sáng hơn các ông thầy lang chỗ tôi ở bên Mỹ , tôi đánh bạo hỏi chuyện :
- Hỏi thật bác sĩ nha , bác sĩ hình như có sống ở nước ngoài ?
- Có , tôi từng ở bên Pháp 17 năm . Ba tôi là bác sĩ tây y , chuyên về tim .
- Vậy thì tại sao bác sĩ lại chọn ngành đông y .
Ông thầy y sĩ chép miệng :
- Thì ... hồi đó ông bị cơ tim nhồi , đưa vào bệnh viện . Bác sĩ tây y lắc đầu chịu thua , may gặp một bác sĩ đông y người Tàu , chẩn bệnh cho thuốc uống hơn chục thang thuốc , rồi hết bệnh ngay . Tôi hỏi anh , vậy anh muốn học ngành nào , Tây y hay Đông y .
Tôi nhìn quanh quẩn qua phòng khám bệnh , dù hơi nằm vào sâu một chút , cách đường chính hơn chục thước , ngang bảy tám thước , chiều sâu hơn hai chục thước . Nhà này tính theo thời giá là mấy trăm cây vàng .
- Phòng khám bệnh này của bác sĩ mua lại giá cao không ?
- Không , của ông già tôi . Lúc trước bị tiếp thu , bây giờ nhà nước cho lại .
- Sao tui nghe nói lấy lại nhà khó khăn lắm mà .
- Trường hợp đặc biệt lắm . Hôm đó tình cờ ông viện trưởng gọi tôi khám bệnh khẩn cấp cho một ông nào đó . Tôi tưởng ông ta chỉ là một ông giám đốc gì đó . Ổng ngủ qua đêm dậy , chân tay không cử động được . Bệnh này đem vô bệnh viện chích là đi đời ngay .
- Ông bị bệnh gì ghê vậy ?
Thầy lang gật đầu :
- Trúng gió . Rồi tôi châm cứu ô?ng hơn một tiếng là ông đi đứng bình thường . Tôi đâu biết ổng là ai đâu , về sau mới ổng làm lớn lắm . Ổng có hỏi chuyện tôi , tôi kể đâu đuôi câu chuyện về căn nhà của ông già tôi . Anh biết không , chỉ trong hai mươi bốn giờ , tôi lấy lại căn nhà này ngay . Bây giờ căn nhà anh thấy đó .
Về nhà , tôi ngồi kể lại những gì trong phòng mạch cho các em các cháu tôi nghe . Cậu em tôi ngắm nghía tôi một lát , hỏi han :
- Ổng biểu anh bị thận dương , tại sao vậy ?
- À ! Ông nói tại mắt tôi bị đỏ , có nhiều gân máu . Tóc khô, trắng ở gốc .
Bà nhà tôi chen vào :
- Mắt đỏ là ông tối ngày luyện chưởng trên mạng nét , Đại Đường Song Long chết tiệt gì đó , còn tóc ông bị trắng ở gốc thì tuần trước ông mới nhuộm tóc , một tuần lễ thì tóc bạc ông phải nhú lên chớ . Tui nhìn coi cũng đoán được bệnh .
- Rồi ổng nói tui bị điếc một bên , tai nó kêu o o . Ổng nói điều trị cũng hết cả tháng .
- Ông có khám trong tai ông không mà sao ổng biết ?
- Không , ổng chỉ rờ ngón tay khám mạch thôi .
- Tôi nhìn cái đầu ông cũng biết , ông nói chuyện với người ta mà cứ nghiêng một bên thì đứa trẻ lên ba cũng biết , phải không Linda ?
- Dạ .
Bà nhà tôi nhẩn nha nói tiếp :
- Lúc tui ở phòng mạch gặp một bà ăn mặc sang trọng , hỏi tui có muốn mua nhà mua đất ở Sài Gòn không . Bà nói bả có cả chục căn biệt thự lớn lắm , mua thì bà để giá rẻ cho . Tui hỏi bả làm sao mà chị có nhiều nhà thế . " Nhà tiếp thu của những người bỏ ra nước ngoài " . " Rồi bây giờ họ trở về không đòi được nhà hả ? " Bà ta bĩu môi : " Sức mấy mà đòi được ! "
Cậu em tôi hỏi :
- Vậy ba người khám bệnh với vài lọ thuốc viên , chả có nhãn hiệu gì hết , anh trả hết bao nhiêu ?
- Hình như là bốn trăm ngàn đồng .
- Vậy thì mai mốt em chuyển ngành không đi dạy nữa , để đổi qua ngành y coi bộ khá .

Chào VTTT và các bạn

Dòng sông đen bên cầu Kiệu một buổi sáng mai .

Một chiều đi câu cá "Chim Đài Loan " bên miệt An Phú Đông.

Đầm Sen "Ướt " , Trên dòng sông êm đềm , Lazy River " Chiều Chủ Nhật 21/6/08

Công viên Đầm Sen , bên Suối Nước Nóng Faithful Geyser

Chú em tôi năm nay xấp xỉ năm mươi , cao hơn tôi hơn một khúc . Dạo này chú nhìn có da có thịt hơn . Tay luôn luôn cầm điếu thuốc lá .
- Sao chú không bỏ luôn thuốc lá , tui nghe nói chú bị phổi ?
- Dạ, hết rồi . Bây giờ em đi dạy nhiều khi mệt lắm , mà đi khám bác sĩ tìm mãi không ra .
- Thế chú đi dạy ở nhiều trường không ?
- Lúc trước thì được hai ba trường , nhiều tiết . Bây giờ chỉ còn dạy một tiết ở trường đại học Văn Lang thôi .
- Tui tưởng chú dạy giỏi , được sinh viên quí mến chớ !
- Trái lại , cả ban hội đồng giáo sư ghét em lắm .
- Sao vậy ?
Chú em cười nhẹ , miệng phì phà hơi thuốc :
- Thì em chấm bài thi về Tin học , thí sinh 128 đứa em đánh rớt cả 128 đứa . Tụi nó học kém quá , tiêu chuẩn bài thi đâu khó lắm .
- Sao chú không giống như các vị giáo sư khác , làm vậy ai dám nhờ chú chấm bài .
- Đi thi giống như mình đi thi nhảy dây , sợi dây căng tới một mức nào đó . Nhảy qua thì đậu , vướng thì rớt . Cũng có vài lần sinh viên gởi người mang quà cáp tới biếu , em biểu họ mang về hết đi .
Tôi gật đầu đồng tình . Cần kiệm thì không có , nhưng liêm chính thì chú em tôi có thừa .
- Cách đây mấy năm em vướng vào một vụ thưa kiện . Một sinh viên chắc có ai đỡ đầu đâm đơn thưa em chấm bài sai . Vụ này đưa đến Bộ Giáo Dục .
- Bài thi ra sao mà chú đánh rớt ?
- Em nghĩ rằng cậu sinh viên đó cóp pi từ một nguồn nào đó . Bài luận văn làm rất hay , với trình độ như hắn em nghĩ rằng hắn không thể nào đạt được mức như vậy .
Tôi tò mò hỏi thêm :
- Đâu chú nói thử tui nghe xem ?
- Em nói anh cũng chẳng hiểu bao nhiêu . À ! Hình như có một câu như sau : " Can not connect to an FTM server " .
Chú em tôi nói khá nhanh , tôi phải bảo chú ấy viết trên giấy tôi mới hiểu .
- Hình như trước chữ " FTM" phải dùng A .
- Đấy , chính anh tiếng Anh khá như vậy mà còn sai . Em đã thử rất nhiều ông nhiều bà có bằng cử nhân Anh Văn , họ vẫn dùng sai A và AN trong trong câu này . Trên nguyên tắc A được dùng trước phụ âm , AN trước các nguyên âm . Nhưng chữ " FTM" đọc là " Ép Ti Em " nên phải viết chữ AN thay vì A .
Mấy chục năm loay hoay với chữ nghĩa , A AN vẫn còn sai sót .
- Làm sao chú biết vậy ?
- Hồi xưa em nghiên cứu mấy tháng trời về mạo tự A AN nên khá rành . Em thấy cách anh nói tiếng Anh bây giờ không giống như ngày xưa . Giống như là ....
Tôi đỡ lời chú :
- Mấy người Mỹ trong hãng tôi , nói tôi nói tiếng Anh giống hệt như anh chàng diễn viên Hồng Kông Jackie Chan . Nhất là những khi tôi bị canker sore lở miệng , chả có một ông một bà hiểu hết . Tôi nói tiếng Việt mà chị nhà còn chưa hiểu , phải không bà ?
- Hả ?
Ngồi quanh đó nghe câu chuyện tào lao giữa chúng tôi , các con nghe câu trước câu sau .
- Bây giờ tôi hỏi chú nhé , chữ OIL chú đọc làm sao ?
- Oi , mấy cháu hiểu không ?
Mấy đứa con tôi lắc đầu tỏ ra không hiểu .
- Ôn , ong .
Chúng nó vẫn nghệch mặt . Tôi chậm rãi nói :
- Thôi để tôi nói thử chúng nghe nhé : " Oi ồ "
Tức khắc mấy đứa con tôi gật đầu hiểu ngay :
- Là dầu xăng đấy mà .
Chú em tôi phản đối :
- Mấy người nói không đúng giọng chuẩn của người Anh , giọng nói đó là của dân cao bồi Texas . Nói như em mới đúng giọng người Ăng Lê .

Trong chợ đầy rẫy thức ăn tươi sống từ thịt bò heo lợn . Chỉ có gà đi bộ , tức là gà ta giá cả quá đắt 240 ngàn một con , gần 15 đô , nên vắng bóng các ***g gà ven chợ . Thay thế là loại gà công nghiệp làm sẵn bỏ vào bao , giá tương đối rẻ 55 ngàn một kí . Rau rợ từ rau muống , mồng tơi , dền , đay , cải đắng bí bầu tươi rói . Cá rô cá lóc xoay mình dẫy đành đạch trên các mâm nhôm tròn . Tiếng la ơi ới buổi chợ sáng : " Mua em cá điêu hồng đi anh . " "Mua dùm em ít tôm sú về nấu canh cho chị Hai này anh ... " .
Ở đây hơn một tuần các bà các cô thấy mặt tôi vào sáng sớm cứ mời inh ỏi . Tôi ghé vào một quán nghêu sò ốc hến , vừa ngồi xuống tôi vào một rổ ốc không biết tên . Chị chủ hàng tươi cười :
- Chú ăn ốc bông này hả ? Làm cách nào ?
Tôi ngẩn người ra , ốc thì chỉ có việc luộc ra rồi chấm mắm gừng hoặc muối tiêu chanh . Hỏi như vậy biết đường nào trả lời . Tội ậm ừ không nhất quyết . Một bà trạc bốn mươi tuối đang ngồi khêu ốc kế bên , góp ý :
- Chắc ông này Việt Kiều về , hổng biết đường ăn ốc , toàn là " Ốc chi? " . Thôi làm món ốc rang me cho ổng ăn , rồi tính luôn phần tui cho ổng .
Chị chủ quán nhanh nhẩu gật đầu :
- Được chị Bé .
Tôi quay lại nhìn bà ta , tự nghĩ : " Chị này mà bé , cũng bảy tám chục kí . "
Một trái vịt lộn , đĩa ốc bông và đĩa sò huyết chừng 25 ngàn đồng . Bên cạnh một chị quần áo hơi lếch thếch , áo trắng thành màu xám đen , ngồi rao với giọng miền Trung không nặng lắm :
- Tẹp tươi , tẹp tươi đây . Năm ngàn đồng một lạng .
Nhà tôi năm người cộng với gia đình cô em út tôi bốn người . Nếu ăn thì ít nhất cũng nửa kí . Vài ba bà mua tép cũng chỉ hai hoặc ba lạng thôi .
- Cho tui nửa kí tép . Bao nhiêu chị ? Hai mươi lăm ngàn hả ?
Bà nhà tôi cứ mỗi lần nhìn thấy mấy con tép khô bán bên Mỹ , cứ chép miệng : " Giá như có món tép tươi ăn nhỉ . Nó cứ nhảy tong tóc cả lên , nghĩ đến mà mê .
Tép rang thì phải có món rau . Kế bên là hàng bán cua đồng , với rau đay , mồng tơi , mướp . Những chú cua màu nâu sẫm bò lỗng ngỗng trong chậu . Bà chủ sạp nói giọng Bắc lơ lớ :
- Anh mua cua dùm em . Cua này vừa mập vừa béo .
Tôi ngần ngừ không biết tính ra sao . Bà nhà tôi sáng sớm có dặn rằng , mua chỉ chục con thôi , đủ nồi canh .
- Cho tôi một tá .
Bà ta ngoay mặt dỗi :
- Cua em mà anh chỉ mua thế thôi à ! Làm sao em bán . Ít nhất là cũng nửa kí hay vài lạng . Đây này cua em , em xay sẵn thành bọc rồi . Bọc nhỏ mười ngàn , bọc lớn 15 ngàn . Anh lấy luôn rau đay nhé , một bó không đủ ăn đâu anh , phải bốn bó . Lấy luôn mồng tơi nhé , thêm hai bịch cà ghém . Làm sẵn hết rồi , anh cứ việc về bảo chị nấu cho xơi .
Vừa về đến đầu ngõ gặp cô em , tôi xoè bịch tép cho cô em tôi xem . Nhìn qua cô em tôi lắc đầu :
- Mới hôm qua ăn tôm sú , hôm nay lại tôm tép , mà loại tép riu này em chưa hề ăn qua . Anh cứ nấu mà ăn .
Nói xong cô em tôi quây quả bước thẳng ra chợ bán . Hai anh em cùng một mẹ cha , từ Bắc vào trong Nam 54 . Những món ăn miền Bắc hồi bé mẹ thường nấu cho ăn , rau muống luộc , muống xào , trứng bắc , rau đau nấu cáy , tép rang vắt chanh . Cũng có khi tôi nấu cho cả nhà ăn . Rồi khi vào sống trong chợ toàn người Nam , bây giờ nước mắm chấm rau cô em pha đẫy đường vắt tí chanh ớt làm tôi khó ăn quá .
Bà nhà tôi đang vắt vẻo ngồi uống cà phê sữa :
- Ông mua gì lắm thế ! Đồ ăn đồ uống còn đầy trong tủ lạnh , nào xem ... tôm sú , thịt heo kho tàu . Bây giờ ông vác món gì về vậy ?
- Tép tươi mà bà hay ước ao đấy .
- Tép hả ? Tép này muốn ăn ngon phải cắt đầu cắt đuôi .
Tôi thẫn thờ , mở he hé bịch tép ra . Mấy ngàn con còn đang tưng tưng , bỏ đầu bỏ đuôi phải đến cả ngày .
- Vậy thì tôi mang ra trả , hổng ăn nữa .
Chị hàng tép vẫn còn đó , miệng còn rang inh ỏi . Tôi ngồi xuống bên cạnh , giọng nhỏ nhẹ :
- Chị Hai ui ! Bà nhà tui biểu tép này muốn ăn , phải cắt đầu cắt đuôi . Mà làm sao tui cắt hết , hồi nãy tui mua của chị 25 ngàn , để lại cho chị 15 ngàn thôi .
Nghe qua , chị ta lắc đầu nguầy nguậy :
- Tẹp này bạo chị không thệ căt đầu căt đuôi . Cự việc rang lên , nọ sẽ rụng đầu rụng đuôi . Bây giờ anh cọ cho em , em cũng không lậy tẹp anh được .
Thế là tôi mang tép về nhà loay hoay rửa sạch , nhặt ba cái linh tinh rác rến , phơi cho ráo nước và mang lên bếp cho hành tỏi rang khô . Mùi thơm sực nước mắm loang ra khắp nhà bếp . Ngoài chợ tiếng rao vẫn lanh lảnh buổi chợ đông .
- Ai mua cua mua tép hôn .....

Chú em tôi cùng cô bồ sống chung đã nhiều năm (tuy chưa cưới hỏi ) ngồi trên chiếc ghế gỗ trong bàn khách . Lần trước hai vơ chồng chú em tới chơi nhưng tôi đi vắng .
- Thím tên gì vậy ?
Chú em tôi nhanh nhẩu :
- Trân .
Nhìn thoáng qua , cô em dâu tôi có nét hơi lai người Tàu .
- Có , gần hai mươi đời rồi . Dạ , quê em ở Long An . Em hả ? Em họ Trần .
- Ô ! Vậy thì Mỹ sẽ gọi là Tran Tran .
Chú em tôi tay vẫn vân vê điếu thuốc 555 :
- Anh chị và các cháu đi Thái Lan vui không ?
- Vui chứ . Khi nào chú thím có dịp đi Thái cho biết .
Chú ấy biũ môi :
- Trân tháng Tám này đi , còn em thì không ?
- Sao vậy ?
- Em không thích , có lẽ là vì xứ Thái không văn minh văn hóa bằng mình . Nói chung ở châu Á chỉ có Nhật , Trung Quốc , Hàn có nền văn hoá xấp xỉ với mình thôi .
Tôi không thích bàn cãi về các nền văn minh của từng xứ từng miền . Nhưng qua chuyến du lịch xứ Thái mới biết rằng ngoài những lời hướng dẫn của hai đoàn trưởng của hai công ty đối tác Saigon Tourist và Donna Tourist , tôi nhận thấy cách cư xử lịch sự của dân Thái có lẽ hơn nhiều dân tộc ở châu Á châu Âu , Mỹ kể cả Việt Nam .
Tông , chú em rể tôi rót bia Saigon vào từng ly :
- Mời các anh . Bia này tuy không bằng Heineken , nhưng đậm đà không kém .
Uống qua vài ly , chú em ngà ngà :
- Anh biết không , bây giờ mình không được gọi dân Thái , dân miền Thượng là dân mọi nữa .
- Vậy gọi là gì ?
- Người dân tộc .
- Vậy mọi da đỏ bên Mỹ phải gọi là gì ?
- Phải gọi là người dân tộc da đỏ .
Tôi bật cười , nói :
- Thiệt ra , mọi da đỏ là do người mình gọi . Khi những năm 30,40 chiếu phim cao bồi uýnh nhau với dân Indian , thấy mặt mày họ sơn xanh sơn đỏ nên đặt chết tên họ . Người dân da đỏ da họ cũng giống như dân châu Á thôi . Nói nãy giờ quên , để tui vô lấy gọt trái Thanh Long đỏ , xoài Gòn của Thái ăn thử .
Chú em mở to mắt ngạc nhiên :
- Ủa có Thanh Long đỏ sao ?
- Có chứ , nó đỏ sậm màu như củ dền . Sao ! Chú ăn thử nó ra sao ?
- Cũng giống như thanh long ruột trắng của mình thôi .
- Lúc ở bên Thái , một bà đi cùng chuyến , nhìn thấy trái này cũng ngạc nhiên như chú . Tui ghẹo bả : " Chị Hai ui , trái này không phải là Thanh Long , mà là trái Hồng Long . " Bả tin như sấm nổ , gật đầu lia chia . Còn xoài Gòn Thái ra sao , ngọt ngay và sừng sực phải không ? Trái cây Thái nổi tiếng với sầu riêng , bòn bon , măng cụt , còn mấy loại khác chắc không bằng .
Chú em tôi tiếp tục ngà ngật :
- Còn heo mọi cũng không được gọi là Heo Mọi nữa , phải gọi là Heo Miền Núi , hay là Heo Dân Tộc .
Chà cái này coi bộ không khá . Người Mỹ bên đó thỉnh thoảng có người nuôi Heo mọi để làm thú cưng (pet) trong nhà . Khi tôi hỏi họ , họ tưng tửng trả lời : "Oh ! Vietnamese Pig, you don''t know ??? " Đó là danh tự chính thức cho loại lợn này , cũng như lọai ớt hiểm , Thai hot pepper . Mình văn hoá văn minh biết bao , bây giờ lại phải thành dân tộc sao .
Vừa lúc đó , một cô cháu chú Tông bước vào trong nhà , tay ôm một bọc giầy dép và chào bán :
- Giầy này bền bĩ lắm , chồng cháu làm ở sân bay đi cả chục năm vẫn chưa mòn .
Chiếc giầy da màu nâu sẫm , đế cao su thấp , giá đến gần 400,000 đồng VN (trên 20 đô la ) , tôi lật tới lật lui vẫn không tìm ra xuất xứ nước nào làm .
- Hàng xịn , cao cấp đấy chú .
Chú em tôi nhanh nhẩu hỏi :
- Phải giầy " dân tộc " không cháu ? Lựa cho chú một đôi , cho thím một đôi .

Cho+. ban sa''ng

Cung DDie^.n Hoa`ng Gia

Trên đường đi thăm nhà chú em út tôi ở miệt Bình Triệu . Xe chạy qua đường Hai Bà Trưng , rẽ sang đường Điện Biên Phủ , thẳng Ngả Tư Hàng Xanh . Các tuyến đường dày đặc đủ loại xe cộ , từ xe buýt sơn xanh vàng An Nhơn Bình Thạnh , xe tắc xi Vinasun , ô tô riêng Toyota , xe gắn máy chen chúc nhau , len lỏi trên các ngả đường . Hầu như không có luật đi đường nào nhất định cho các vị tài xế này . Dù cho có đèn giao thông xanh đỏ , người lái xe gắn máy liếc nhìn xem ở ngả tư đó có cảnh sát giao thông hay không , và cứ vậy họ luồn lách cứ thế mà đi .
Đoạn đường từ đường Điện Biên Phủ tới Ngả Tư Hàng Xanh mở ra nhiều tuyến đường , hai bên có trồng vài cây dừa , cây cọ trên các mảng cỏ xanh tươi . Dọc hai bên , nhà cửa xây san sát , cái cao cái thấp lô nhô như răng ông già bà lão . Đây cửa hàng bán vật tư xây dựng , bên cạnh bán quần áo treo lủng lẳng . Vài bà ngồi bận bịu múc chén chè trao cho khách ven đường . Xe đạp hầu như chạy rất ít trên đường . Ai nấy đều muốn có một phương tiện chuyên chở nhanh hơn để đi làm hoặc vui chơi , xe gắn máy đã giải quyết được vấn đề này . Một thành phố có 10 triệu dân mà có vài triệu xe gắn máy , đường xá lại đang sửa lại cống rảnh thoát nước , các lô cốt nằm ụ trên các tuyến đường , làm sao mà xe cộ không ùn tắc được .
Chúng tôi ngồi trên xe tắc xi 7 chỗ ngồi . Khi người cháu tôi ngồi chỉ đường cho cậu tài xế :
- Đó , cái hẻm vừa qua . Bác tài quẹo lại giùm .
Thế là xe quay chữ U ngon lành , mặc kệ đoàn xe trước mặt tiến tới . Kẻ chen người lách , làm sao thì làm , miễn có kẻ hở là chun vô . Có lẽ không ai ý thức được việc mình làm , dù trên các biển ngữ treo trên các hẻm ra vào : " Tổ Dân Phố Phường 2 Quyết Tâm Xây Dựng Nền Văn Hóa tốt đẹp " .
Đường ta , ta cứ đi
Nhà ta , ta cứ xây
Ruộng ta , ta cứ cày .
Trên xe tôi hỏi thử cậu tài xế :
- Theo như anh , làm sao để giải quyết nạn kẹt xe như vầy ?
Cậu tài xế ngần ngừ :
- Mấy cái chuyện này làm sao em giải quyết được , để cho mấy ông lớn lo .
Nhà chú em nằm khá sâu trên tỉnh lộ 13 , sát con sông . Cách đây mười mấy năm , khu này còn có những hàng dừa cao ngất , nghiêng ngả theo chiều gió . Bây giờ nhà cửa xây san sát nhau . Chú em tôi được ông bố vợ chia cho một miếng đất . Nhà bề ngang bốn thước , dài hơn chục thước . Chú em tôi hãnh diện khoe :
- Nhà em tự vợ chồng xây lấy , có điều không đủ tiền nên tường không có thép , không kiên cố lắm . Móng nhà em xây 40 phân , tường thì có 10 phân thôi . Còn la phông vợ chồng em tự làm lấy .
Nhìn quanh ngỏ hẻm , vài con mương nước xanh đục . Rau muống , lục bình chen lẫn mọc lẫn lộn .
- Ở đây xa chợ , nhiều khi chúng em làm biếng , cứ việc ra bứt mấy rau dền , rau muống mọc hoang về xào hay luộc về cải thiện bữa ăn .
Cạnh bờ mương , một cái miễu nhỏ nhang hương đang nghi ngút . Tôi nhìn thoáng vào trong , vài hình tượng khắc ngồi chễm chệ .
- Ủa , sao ở đây lại có cái miễu này vậy ?
- Miễu Ngũ Hoàng , thờ Ba Bà Hai Ông , linh lắm anh Hai !
- Linh thiêng làm sao , thím nói rõ cho tui nghe .
- Thì cách dây vài năm , bà Tư bán chè đầu ngõ . Bả nghèo lắm . Lúc trước cái miễu này nhỏ lắm , bả ra khấn vái làm sao đó , mấy ngày sau trúng vé số cặp mười . Thế là bả xây lên căn phố mấy tầng , rồi bả tu bổ lại cái miễu hoang đó .
- Rồi ông chủ tịch phường không nói gì à !
- Dám nói , ông ăn quá xá , anh coi cái nhà đằng kia , hai ba tầng . Nhà ổng xây cấp 2 , còn nhà của em cấp 4 . Gió thổi mạnh là nó muốn rung rinh .
Tôi bật cười , nói :
- Vậy tí nữa chú dẫn tôi ra Miếu Ngũ Hoàng , cầu xin một tí . Nhưng tốt nhứt phải xin trúng lô tô bên Mỹ mới được nhiều . Nhứt là Mega lô tô , trúng đến mấy trăm triệu đô .
Không hiểu sao , từ Mỹ đến thăm nhà người cháu bên vợ và chú em tôi , lần nào cũng bị cúp điện . Ngồi trong nhà không có quạt , trời hầm sắp chuyển mưa . Ai nấy đều toát mồ hôi . May sao trời đổ hột mưa . Mái nhà tí tách vỗ lộp bộp trên mái tôn . Con bé Linda nhà tôi kêu lên :
- Hình như có mưa đá . Kêu to quá .
Bà nhà tôi lên tiếng :
- Không phải đâu , tại mưa rớt trên mái tôn , nên kêu to thôi . Nhà rỗng kêu to đấy con .
Chú em tôi pha trò :
- Ngày xưa điện có 3 tầng , bây giờ điện có 4 tầng .
Chú út Loi nhà tôi , khi còn bé tôi hướng dẫn chú làm bài tập lớp 2 , dạy chú làm toán chu vi và diện tích hình vuông . Nói mãi mà chú không hiểu , tôi tức mình hỏi chú : " Chú bây giờ không học , mai mốt chú lớn lên làm cái gì để sống . " Chú trả lời ngon ơ : " Em đi bán cà rem . "
- Sao lại có bốn tầng ?
- Dạ . Cao thế , Trung thế , Hạ Thế . Bây giờ mỗi lần cúp điện con nhà em lại biểu : " Kỳ thế ! "
Trời hơn sáu giờ , đèn điện không có . Cảnh vật lờ mờ . Chú em út tôi dắt qua nhà chú Thăng , em thứ tư của tôi . Chú đi dạy học mới về . Hai vợ chồng chú thím đang ngồi trên bộ ghế ăn mì gói , bên cạnh là đĩa rau cải luộc . Dưới hai ngọn nến lờ mờ , tôi vẫn nhìn thấy chung quanh tường , các kệ ngổn ngang những sách là sách . có cuốn dày cuốn mỏng .
Chú em phân bua :
- Tưởng chỉ có mình anh tới chơi , ai dè cả gia đình tới .
Nhà tôi chỉ những kê.ngăn sách :
- Chú làm gì mà đọc sách nhiều vậy ?
- Tại chị không biết đó thôi . Có hai loại người đọc sách , một loại đọc chỉ lấy văn bằng , còn loại kia như em , đọc chỉ lấy kiến thức . Ai hỏi gì cũng biết .
Bà nhà tôi cười , lấy tay chỉ vào tôi :
- Như nhà tôi mà như vậy , tôi đem vất đi hết . Để sách vở nhiều như vậy , chỉ tổ cho gián chuột làm tổ .
Tôi chen vào :
- Bởi vậy nên dạo này anh toàn mua sách có hình .
Hai chú em tôi thắc mắc :
- Sao vậy ?
- Sách có chữ tiếng Anh , chỉ đọc không được . Còn sách hình xanh xanh đỏ đỏ thì chỉ thích lắm .
Chú Thăng hỏi thêm :
- Nếu vậy , hai cháu lớn học đại học , chắc sách vở cũng nhiều ?
- Không , chúng nó học xong năm nào , bán sách luôn năm đó để mua sách mới .
- À ! Ra vậy .
Phòng khách nhà chú vuông vắn , 4 mét nhân 4 mét . Sách vở tứ tung đầy ba vách .
- Thế bên trong còn sách nữa không ?
- Còn chứ .
- Thế vợ chồng chú ngủ ở đâu ?
Bà nhà tôi chêm vào :
- Ông hỏi gì mà hay thế ? Thì ngủ trên đống sách , chớ ngủ ở đâu nữa .
Cách đây mấy năm , bà nhà tôi có cho chú năm ngàn đô để chú nâng cao cái nền lên . Mỗi năm vào tháng 9 tháng 10 nước sông dâng cao . Khu miền này đều ngập tới đầu gối . Bao nhiêu tiền chú đều đổ vào mua sách .
Lúc ra về , bà nhà tôi chép miệng :
- Nội bao nhiêu sách , lúc trước chú dành để mua đất xây phòng trọ . Có lẽ bây giờ chú đã là triệu phú ...
- ... Bất đắc dĩ . Bà không nghe chú Loi nhà này nói sao . Chú có bà chị vợ , có mấy căn nhà trọ . Mỗi tháng mỗi phòng 3 nhân 5 mét được hai trăm ngàn . Đến chiều tối họ là công nhân đi làm về , réo um lên : " Bà chủ ơi ! Bơm nước cho chúng em tắm ! Chị Sáu ơi ! Cánh cửa này đóng không chặt , mưa tạt vào ướt hết đồ chúng em ... em rồi !
Ngoài đường ngõ , mưa vẫn rơi tí tách . Cảnh vật tối om xen lẫn ánh đèn dầu le lói . Ánh đèn xe lấp lánh chiếu trên mặt đường lộ .
Trở về nhà cô em út tôi , con bé Linda nhà tôi đòi :
- Bố làm cho con tô mì gói . Lúc nãy ở nhà chú Thăng , con nhìn chú Thăng ăn ngon lành quá .
Bé út nhà cô út tôi nhìn vào chén cơm , trên đó vài hạt đậu Hà Lan chiên giòn mà tôi mua trong siêu thị Thái :
- Sao bác ăn cơm gì lạ vậy ? Chỉ có nước tương với hột đậu .
- Cháu hỏi gì mà KỲ THẾ ! Bác ăn vậy quen rồi .

Chú Hùng , em thứ ba tôi , mất cách đây mấy năm vì nghiện xì ke ma túy . Dù có vào các trại cai nghiền , nhưng khi trở ra , chú em tôi vẫn chứng nào tật nấy . Để mưu sinh chú làm nghề mài dao trong chợ . Các bà các cô trong chợ ưa thích lối mài dao của chú . Dao vừa bén , giá lại rẻ , hai ngàn đồng một con . Khi mài dao chú trong cơn say , cứ liếc tới mài lui , dao nào mà chẳng bén .
Hôm qua tôi lơn tơn ra cuối chợ , mấy bà bán cá đon đả chào mời :
- Anh mua cá của em , cá bông lau hay cá tra ? Mua về nấu canh chua cho chị ăn nhé .
- Nhiêu một con ?
- Em không bán con , bán theo kí . Người ta em bán 40 chục ngàn , em lấy rẻ , chỉ có 35 ngàn thôi .
Cá bông lau đầu nhỏ , bụng bự , mình trắng xám . Hình dáng từa tựa như loại cá catfish bày bán trong các chơ. Việt bên Mỹ .
Chị bán cá sau khi làm sạch cá , tươi cười hỏi :
- Hình như anh là anh của anh Hùng , ảnh mài dao trong chợ này .
- Ờ , tui là anh của nó . Hôm kia tui nằm ngủ trên tầng chót , cạnh bức hình no'' treo trên bàn thờ . Nó báo mộng cho tui là co'' vài bà vài cô còn thiếu tiền mài dao của nó .
Hai ba bà bán cá quanh đó , nghe vậy xua tay , lắc đầu nguầy nguậy :
- Hông co'' đâu anh , tụi em sòng phẳng lắm , chắc hổng thiếu tiền của ảnh đâu .
Chú em tôi mất vào tuổi 49 , chưa vợ . Dù tướng tá cao ráo , đẹp trai nhưng không cô nào trong chợ ưa thích , có lẽ không muốn phải nuôi ông chồng tối ngày đi mây về gió .
Tôi hỏi đùa thêm :
- Trong các chị xinh đẹp , nói năng nhanh nhẩu ở đây , có ai là bồ của nó ?
Lần này mấy bà lại lắc đầu mạnh hơn :
- Không có ai đâu anh . Đừng trêu tụi em nữa mà .
oooOOOooo
Tôi ngồi quán cà phê xó chợ , chợt nghe một ông chạy xe ôm đậu xe gắn máy , hỏi vọng vào quán . Bà chủ quán đang bận rộn pha cà phê cho khách , nghe không rõ , hỏi lại :
- Ô?ng hỏi gì vậy anh ?
Tôi lập lại :
- Ổng hỏi ở đây có thuốc lá Ba táp không ?
Mấy cậu thanh niên trong quán cười ầm lên :
- Thuốc lá Bastos ông nội , về đi khám tai đi .
Về nhà cô em út tôi bàn ra :
- Em có hỏi các tiệm thuốc tây , họ nói phải đi khám bác sĩ rồi có toa mới mua được thiết bị trợ thính . Cái rẻ nhứt hơn một triệu .
- Khám ở đâu vậy ?
- Ở bệnh viện tai mũi họng , gần đường Lý Chính Thắng . Để em nhờ chú em chồng chở đi .
Bệnh viện tai mũi họng có dạng như một clinic bên Mỹ , cao mấy tầng lầu . Gởi xe bên trong , chúng tôi được mấy chú bảo vệ chỉ vào hàng người đang xếp hàng :
- Anh vào đây đóng tiền khám bệnh .
Tiền khám bệnh thường 20 ngàn , khám dịch vụ 50 ngàn . Tôi thắc mắc hỏi chú em khác nhau giữa hai loại khám bệnh :
- Khám dịch vụ thì nhanh hơn , khách không phải đợi lâu .
Bệnh nhân ngồi khám có lẽ tới mấy chục người , ngồi đầy các băng ghế nhựa . Khi bảng số nổi đỏ báo đúng số thứ tự , tôi bước vào phòng khám . Bên trong có hai ông đang ghi tên vào sổ bạ . Một bà có lẽ là bác sĩ đeo kính trắng , miệng che khăn , chỉ trỏ tôi ngồi xuống :
- Bác bao nhiêu tuổi ?
- Dạ , chưa khám lần nào .
- À ! Bác bị tai điếc . Bác đưa tai tôi xem , bác nghe không rõ từ hồi nào ?
- Dạ , tui có đi khám ông đông y sĩ , ổng biểu kinh mạch kỳ mạch gì bị tắt , cần phải châm cứu mười ngày mới hi vọng hết bệnh .
Bà bác sĩ im lặng , xoi tới xoi lui :
- Xong rồi , ông đi thông tai . Ra ngoài kia đóng tiền , rồi lên lầu một , vào phòng tiểu phẩu .
Khám bệnh một lần tiền , đi thông tai một lần tiền . Dịch vụ nào cũng phải có cái này đi trước , cho chắc ăn . Thủ tục đầu tiên mà . Ngoài cửa treo một tấm bích chương :
Bệnh viện Tai Mũi Họng và toàn thể nhân viên quyết tâm :
- Nâng cao nghề nghiệp .
- Chẩn bệnh chính xác .
- Chăm sóc tận tình .
Về đến nhà , bà nhà tôi hỏi :
- Ăn cơm chưa ông ?
- Nghe rồi , lần sau bà nói nhỏ nhẹ một chút . Tai tui không điếc đâu .
oooOOOooo
Từ trên máy bay hàng không VN , Đà Nẵng thấp thoáng dưới làn mây trắng lờ lững . Những mảnh ruộng xanh tươi hình ô chạy dài đến núi Hải Vân , sông Hàn êm đềm trôi êm ả dưới nắng ban mai .
Thành phố với những con đường thẳng tắp ,dọc theo bờ sông Hàn nhà cửa mọc lên san sát . Xe cộ rất ít so với Sài Gòn . Buối sáng còn thấy người dân tắm biển xong thả bộ về .
Sau khi ăn sáng tại một khách sạn địa phương nằm kế bên con sông Hàn , đoàn chúng tôi 21 người được anh hướng dẫn viên đưa tham quan một trong những cửa hàng bán đá quí , tượng điêu khắc tại làng Hoà Thạch , Non Nước . Bên ngoài hai ba anh công nhân ngồi dùng búa đẽo , đục tượng sư tử . Theo lời giải thích của anh trưởng đoàn , các nghệ nhân với tay nghề cao , với ý niệm sẵn đã có trong đầu . Họ đục khắc theo ý sáng tạo của riêng mình .Quan Công , Phật Thích Ca , sư tử v.v... Nghề này do ông Huỳnh Bá Quát sáng truyền ở thế kỷ 18 . Nguồn cung cấp chính là đá quí dưới chân núi Ngũ Hành Sơn .
Bên trong cửa hàng bày biện nhiều loại trang trí nội thất đủ mọi hình trạng . Một chị bán hàng đon đả chào mời :
- En mua cho chỉ con rồng này làm què nhé . (Anh mua cho chỉ con rồng này làm quà nhé . )
- Không chị ạ , tui kiếm xem ở đây có bán tượng con voi to như thế vầy này .
Một con rồng nằm màu xanh lục dài cỡ hai gang tay nặng khoảng 20 kí , nếu mua thì phải đủ cặp , Song Long Tranh Châu , giành nhau ăn thì mới hấp dẫn . Hai con 40 kí , chắc không xách về nỗi .
Nhà bà chị họ tôi bên Houston có một đôi sư tử đực đứng chồm , chắc mua đâu đây ở làng Hòa Thạch . Tống cộng có đến 5 nghìn Mỹ kim kể cả tiền cước phí chuyến chở .
Từ đây đến ngọn Thủy Sơn không xa , một trong sáu ngọn núi Ngũ Hành Sơn . Chùa Tam Thai được xây dựng năm 1630 và dưới thời vua Minh Mạng cho trùng tu lại vì có cô em gái Ngọc Lan tu hành vào năm 1825 .
Anh trướng đoàn thong thả nói :
- Quí khách đến Đà Nẵng sẽ tìm được ba cái ĐÃ , cái thứ nhứt quí vị đang thưởng thức :" LEO ĐÃ " , chiều nay chúng ta sẽ ĐI ĐÃ và tối nay sẽ NGỦ ĐÃ .
Từ dưới chân núi chúng tôi vất vả leo bước lên trăm bậc thang . May mà ở đây cây xanh vươn cao bao bọc , gió thoáng mát . Không như vào hai năm trước tôi leo lên nóc điện Toà Thánh Vatican , không khí chật hẹp , khó thở hơn . Ở đây du khách có thể dừng chân đứng lại nhìn trời non nước vây quanh như thơ Bà Huyện Thanh Quan tả cảnh đèo Ngang . Dừng chân chắc phải đứng lại , chớ không kẻo lại trặc chân trẹo cổ .
Anh trưởng đoàn tiếp tục giảng giải :
- Chúng ta đang đứng tại Vọng Giang Đài ,chỗ này Thủy Sơn , bên tay phải là Thổ Sơn , tuốt góc đằng kia là Hỏa Sơn , ngon chính giữa là Kim Sơn . Kim thì nằm chính giữa , trung tâm vũ trụ lại màu vàng nên được vua chúa các thời đại dùng .
Tôi nghĩ anh trưởng đoàn trẻ tuổi này đi làm nghề phong thủy chắc sẽ nổi tiếng như thầy Tả Ao . Môt chị du khách lên tiếng :
- Thế thì những ngôi mộ nằm dưới chân núi kia thì gọi là gì ?
- Dạ , thì gọi là Nghĩa Trang Sơn .
Biết là anh trưởng đoàn nói đùa , mọi người cười ầm lên .
- Ngày xưa vua lên ngự đây , phải có chỗ vua ngồi chứ . Đó là chỗ chị đang ngồi đó .
Leo lên Vọng Giang Đài thì mỏi chân ,lúc trở xuống có chị la lên :
- Eo ơi ! Nhìn xuống chóng mặt quá !
Một ông nói đùa :
- Vọng Giang Đài hề
Cõng em xuống hề
Để anh giữ trọn lời thề nước non

Nhìn thấy một chân núi bị đẽo đục , tôi hỏi anh trưởng đoàn :
- Nếu như các nghệ nhân ở đây đục đẽo riết , lấy đá quí làm tượng . Chừng vài chục năm chẳng còn Ngũ Hành Sơn nữa , vậy thì làm sao ?
- Hiện nay , Đà Nẵng là nơi chính quyền tập trung để xây dựng làm trung tâm du lịch , nên việc này phải ngưng hẳn . Đá quí lấy từ miền Thanh Hóa , nên thường gọi là đá Thanh , còn ngọc thì từ nước Afghanistan .
Dọc theo bờ biển , có ngọn Hải Vân che chở , bãi cát trắng ngà trải dài bên các hàng dừa . Bên cạnh có những cơ sở du lịch , resort đang xây cất . Có lẽ nơi đây chừng mươi mưòi năm nữa , Đà Nẵng sẽ trở thành một trong những thành phố du lịch có tầm cỡ quốc tế nếu như có việc đầu tư quốc tế nhiều hơn , cũng như có sự quảng cáo thông tin đầy đủ hơn .
Đà Nẵng từ máy bay chụp xuống

Ngũ Hành Sơn từ ngọn Thủy Sơn

Ca Huế từ sông Hương