Những người phụ nữ Nga cao quý và nhân hậu

Những người phụ nữ Nga cao quý và nhân hậu

Sưu tầm tại nuocnga.net của bác Nguyễn Huy Hoàng:


Suốt chặng đường học hành, làm việc và mưu sinh đầy vất vả ở xứ người, đời tôi đã trải qua muôn vàn thăng giáng. Và trong cuộc hành trình hơn hai chục năm xuyên qua hai thế kỷ, qua hai thể chế chính trị ở nước Nga, tôi đã được gặp nhiều phụ nữ Nga bình dị, đầy lòng nhân ái.
Vào đầu những năm chín mươi, thời mà sách vở vẫn gọi là hậu Xô viết, thành phố Matxcơva rơi và cảnh hỗn độn khủng khiếp. Nạn trấn lột, cướp bóc, lừa đảo và hành hung người nước ngoài xẩy ra như cơm bữa.
Vào thời điểm này, hàng chục ngàn công nhân Việt Nam từ các nhà máy khắp Liên bang Xô viết ùn ùn trở về nước. Cả Liên Xô hồi đó, duy nhất chỉ có mỗi sân bay Seremetievo - 2 thực hiện hành trình bay về Hà Nội, mỗi tuần hai chuyến. Và tình cảnh trong sân bay còn hỗn độn hơn cả bên ngoài với những cảnh chen lấn, xô đẩy, giành giật ?" phải khó khăn lắm mới có thể lên được máy bay.
Trong cảnh bình địa ba đào đó, tôi thường thấy một người phụ nữ Nga vóc dáng cao, rất đẹp, tuổi trung niên, khi thì dẫn sinh viên, khi thì dẫn công nhân Việt Nam giúp đỡ họ về cố quốc.
Đó là cô giáo Inna Mankhanôva, Phó Giáo sư Khoa Tiếng Việt của trường Quan hệ Quốc tế (MGIMO).
Sau lần đầu tiên tiễn sinh viên về nuớc, cô được tận mắt chứng kiến cảnh ngoài sự tưởng tượng. Cảm thông với những người Việt nhỏ bé, không nơi bấu víu, với tư thế là cán bộ giảng dạy trường Ngoại giao, với giấy tờ hợp lệ, những lần không có giờ lên lớp cô thường ra sân bay gặp những người chỉ huy nhóm trực ban cảnh sát trình bày cho họ biết hoàn cảnh những người Việt Nam ở thành phố xa lên, giúp dẫn nhiều, rất nhiều đoàn công nhân an toàn trở về nước. Hầu hết những người được cô giúp đều không kịp biết tên cô và không biết cô là ai. Song hình ảnh người phụ nữ Nga hiền từ, đôn hậu đó thì ai cũng nhớ. Cô không hề lấy của ai một rúp, tiền ôtô buyt và tiền Metrô thì cô tự bỏ ra.
Tôi còn biết cô qua một câu chuyện cực kỳ cảm động.
?Ở Hà Nội vào thời còn xe điện, có nhiều người nghe đến vụ em Nguyễn Hồng Lĩnh. Năm 1980, khi còn là cậu bé 6 tuổi, trong một lần mẹ đưa đến nhà trẻ, Hồng Lĩnh đã bị một tai nạn rất thương tâm. Xe điện đã nghiến nát hai tay tận nách và chân phải của em, biến em thành một đứa bé tật nguyền.



Năm 1981, Hội Chữ thập đỏ Liên Xô nhận Hồng Lĩnh sang chữa chạy, điều trị. Cậu được đưa về thành phố Zvenhigorot, cách thủ đô gần 80km.
Ban đầu, cậu còn thỉnh thoảng gọi điện được với mẹ, nhưng sau đó thì mất liên lạc hoàn toàn với mẹ và người thân vì phải chuyển trại nhiều lần, vả lại, phương tiện truyền thông hồi đó chưa phát triển. Còn mẹ Hồng Lĩnh vì sinh kế, một người quen xin cho sang lao động ở Tiệp, tiếng Nga không biết, thư gửi không không hồi âm, nên bặt tin con.
Sống giữa những đứa trẻ mồ côi, bệnh tật, tội phạm, thiếu thốn trăm bề, Hồng Lĩnh đã vượt lên sự tật nguyền, vượt qua sự cô đơn và tủi cực, cố gắng học xong phổ thông trung học và thi đậu vào Đại học Luật Maxcơva. Hàng ngày, Hồng Lĩnh phải vượt một chặng đường gần 80 km, phải chuyển 5 lần các phương tiện giao thông, đeo một túi xách nặng qua vai, trong khi không có hai tay và mang một chân giả, biết bao khó nhọc. Biết được điều này, cô Inna Mankhanôva đã viết dơn gửi cho Thị trưởng Thành phố. Cô vận động xin chữ ký của các danh nhân văn hóa, các nghệ sỹ nổi tiếng, nhờ Quỹ Hòa bình Maxcơva góp cùng tiếng nói. Cuối cùng,Thị trưởng Luzhkov đã quyết định đồng ý cho Hồng Lĩnh có chỗ ở trong ký túc xá tại Trung tâm thành phố. Trong những năm Hồng Lĩnh theo học, cô đã tìm cách quyên góp, giúp đỡ tiền bạc, phương tiện học tập cho Hồng Lĩnh. Hồng Lĩnh đã tốt nghiệp ra trường và được một công ty mời về làm việc.
Điều bất ngờ đối với tôi là sau hơn ba chục năm sử dụng quyển Từ điển Nga- Việt hai tập, mãi gần đây, tôi mới biết cô Inna Mankhanôva là tác giả của nó.
***
Ở Đại Sứ quán ta tại Matxcơva, bảng tin tầng một của Phòng Lãnh sự thường hay đăng các thông báo về các vụ việc trong Cộng đồng. Một lần, thời ông Trần Duy Thi còn làm Tham tán, tôi ghé qua, tình cờ có một mẩu tin làm tôi chú ý. Đó là Thông báo của Phòng Lãnh sự về việc một bà già Nga ở khu Iaxennhevo tìm mẹ của cháu Nguyễn Thi..
Tôi gặp ông Trần Duy Thi, ông cho biết, năm ngoái mẹ cháu Nguyễn Thi (chắc là Nguyễn thị ? gì đấy) đã gửi con nhờ bà làm nhũ mẫu. Những tháng đầu, người mẹ đều đặn đến thăm, mang tiền, thức ăn đến cho con: nhưng bẵng đi suốt gần nửa năm, không thấy mẹ của cháu đến nữa, bà tìm đến gõ cửa Sứ quán Việt Nam.
Mẹ cháu là ai, hiện ở đâu, làm gì thì không ai biết; rất có thể, biết đâu, bị sa cơ, lỡ vận, hay chẳng may bị một tai họa nào đó không kịp nhắn lại cho bà.
Chờ mãi, không có hồi âm, bà già nghèo đó đành đưa cháu bé đến Trại Trẻ mồ côi.
Tôi đem câu chuyện này kể cho nhiều người biết, ngõ hầu tìm ra tung tích mẹ cháu. Có một chị đã đứng tuổi động lòng trắc ẩn, khi đó làm Kế toán ở Trung tâm Thương mại Xaliut 5, rất muốn nhận cháu làm con, nhờ tôi liên hệ với Trại Trẻ mồ côi. Khi tôi tìm đến nơi, bà Giám đốc cho biết, bà già đã quay trở lại Trại để đón cháu Nguyễn Thi về. Theo lời bà Giám đốc kể, bà già nói rằng, tôi dù nghèo, nhưng tằn tiện vẫn nuôi nổi cháu. Nó không có ai, tôi muốn nó có một người bà. Hơn nữa, tôi sống với cháu quen rồi, bây giờ tôi không thể sống thiếu cháu được?
Một thời gian dài, tôi luôn nghĩ về người phụ nữ Nga và cháu bé Việt đáng thương đó. Bây giờ chắc cháu đã lớn rồi, một điều chắc chắn là cháu sẽ không cô đơn, vì bên cạnh cháu luôn có một người mẹ, một người bà Nga có tấm lòng bao dung, đại lượng.
***
Tôi còn nhớ, vào tháng 11 năm 1999, nhân kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười và chuẩn bị đón chào Thiên niên kỷ mới, Tổng công ty Bến thành tại Matxcơva tổ chức một buổi gặp long trọng mặt các Cựu Chiến binh từng công tác tại Việt Nam.
Theo danh sách mời, nhiều tướng lĩnh cao cấp như Đại tướng Guvôrôv, Đại tướng A.Khiupenhen, Anh hùng X.Xômôv, Chủ tịch Hội Hữu nghị NgaViệt E.Glazunôv, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh N.Kôleznhic?sẽ có mặt.
Đại tá Đinh Nho Hồng, lúc đó là Trưởng phòng Tùy viên Quân sự, biết tôi tham gia Ban tổ chức buổi lễ này, đã gọi điện cho tôi, nhờ tôi cố gắng tìm được bà Dôia Nguyễn.

http://www.nuocnga.net/images/stories/ConNguoi_4/doianguyen.jpg

Ông đưa cho tôi số điện thoại (số 313 4056), tôi liên hệ được với hai người con của bà Dôia Nguyễn, họ ở gần Metrô Prazhxkaia, còn bà thì sống ở tận Tula, cách Thủ đô gần 200 km. Theo tinh thần lúc trao đổi với ông Đinh Nho Hồng, tôi đã thuyết phục được hai người con bằng mọi cách đón được bà đến dự buổi gặp mặt?
?Năm 1959, anh Nguyễn Văn Định được Bộ Quốc phòng cử sang học tại Học viện Quân sự mang tên Phrunde. Học viện nằm bên bờ sông Matxcơva, quãng gần cầu Krưmxki, đối diện với công viên Văn hóa mang tên Gorki, một vị trí rất trang trọng và nên thơ. Tại đây, anh đã gặp cô thiếu nữ Nga Dôia nhỏ nhắn, xinh đẹp, và cả hai đem lòng yêu nhau say đắm, bất chấp những mặc cảm nặng nề của một thời. Những ngày tháng trước khi anh Nguyễn Văn Định sắp về nước là quãng thời gian rất đau khổ của Dôia, vì cô đã hình dung ra một cuộc chia tay không biét bao giờ gặp lại.
Không ngờ số phận lại chuyển sang một hướng khác. Trong dịp ấy, Bác Hồ sang dự Hội nghị của Đảng Cộng sản Liên Xô. Chuyện kể lại rằng, trong lần gặp gỡ thân mật, Chủ tịch Vôrôsilôv có hỏi Bác là, có phải ở Việt Nam, người ta cấm thanh niên lấy vợ Liên Xô không? Bác Hồ lắc đầu cười và phủ nhận điều đó. Vôrôsilôv rút trong túi ra bức thư của Dôia kể lại câu chuyện tình yêu giữa cô với anh Sĩ quan quân đội Việt Nam Nguyễn Văn Định trao cho Bác. Dĩ nhiên cuộc tình duyên tốt đẹp giữa anh Nguyễn Văn Định và Dôia coi như được định đoạt.
Khi trên xe tiễn bà về tôi đem câu chuyện này hỏi, bà Dôia cười hồn hậu và không trả lời, nhưng trong ánh mắt của bà, tôi đọc ra sự lặng im thừa nhận.
Trở thành người con dâu Việt Nam, bà về Hà Nội làm công nhân dệt ở Nhà máy
8-3 vào đầu những năm 60. Bà là người phụ nữ đầu tiên đứng 8 máy, dũng cảm vượt qua mọi thiếu thốn và khó khăn của thời bao cấp. Sau ngày anh Nguyễn Văn Định lên đường vào mặt trận phía Nam, bà cùng hai người con trở lại Liên Xô. Năm 1967, Thiếu tá Nguyễn Văn Định hy sinh ở chiến trường và tin đau xót này mãi bốn năm sau bà mới biết.
Lúc này, bà chưa đến tuổi bốn mươi, nhưng bà cam lòng ở vậy, chấp nhận biết bao nhiêu gian truân và thử thách khi một nách hai con, đồng lương ít ỏi. Cả hai người con bà đều mang họ Nguyễn, đã trưởng thành, có công ăn, việc làm, chỉ tiếc là không biết tiếng Việt. Trong các buổi gặp gỡ với cộng đồng người Việt Nam, ai cũng tranh nhau xin được chụp ảnh chung với bà Dôia Nguyễn, còn bà thì hoàn toàn im lặng, không phát biểu, không đăng đàn, thói quen của một người suốt cả cuộc đời âm thầm chịu đựng.
Trong năm đó, tôi đã tìm gặp đặt vấn đề với các doanh nghiệp tại Matxcơva như anh Võ Văn Hồng, Nguyễn Văn Niên, Nguyễn Đình Lâm, Trần Ngọc, các anh ấy đã thịnh tình hỗ trợ, giúp đỡ bà những vật dụng cần thiết và ý nghĩa. Còn Đại tá Đinh Nho Hồng, với cương vị của mình, đã báo cáo về Bộ Quốc phòng xin truy lĩnh tiền trợ cấp Gia đình Liệt sĩ trong suốt thời gian 31 năm, trao lại cho bà.
Khi chưa qua Nga, tôi đã đọc rất nhiều tác phẩm văn học ca ngợi thiên nhiên Nga và những phẩm chất tuyệt vời của người Nga. Sau gần một phần tư thế kỷ sống xa nhà, có điều kiện qua lại rất nhiều nước, tôi nhận thấy ở đâu cũng có người tử tế và tốt bụng; nhưng điều may mắn nhất là tôi đã được gặp, được biết những người phụ nữ cao quý và nhân hậu ở đất nước Nga, nơi mà tôi vô cùng mến yêu và chịu nhiều đau khổ.