Những người sống gần nghĩa trang và nỗi khổ

Nhớ lại những năm trước đây, cái thời được vinh danh là nông dân sản xuất giỏi ông Trần Quốc Phục tiếc nuối, thời ấy chăn nuôi, trồng trọt, làm cái gì cũng dễ, chỉ chịu khó là được.

13 hộ dân ở ấp Tầm Vu 1, xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp, (Hậu Giang) đang bị kẹt giữa Hoa viên nghia trang do môi trường không khí, môi trường nước bị ô nhiễm nghiêm trọng. Họ đã kêu cứu với chính quyền các cấp nhiều năm qua nhưng vẫn không được giải quyết. Phóng viên Đại Đoàn Kết đã tìm về tận nơi, tiếp xúc với bà con để tìm hiểu sự việc.

Ống khói nhà hỏa táng (góc trái) nằm ngay sát hộ dân chừng 50 m

Kêu hoài không thấu
Nhớ lại những năm trước đây, cái thời được vinh danh là nông dân sản xuất giỏi ông Trần Quốc Phục tiếc nuối, thời ấy chăn nuôi, trồng trọt, làm cái gì cũng dễ, chỉ chịu khó là được. Thế mà từ khi Hoa viên nghĩa trang bắt đầu xây dựng thì cuộc sống của bà con nơi đây gặp vô vàn khó khăn. Đặc biệt hơn là khi Sơn trang tiên cảnh đầu tư liền kề vào năm 2011, bít hết đường nước, đồng nghĩa với bít đường sống của 13 hộ dân với 52 nhân khẩu nơi đây. Ông Phục cho biết: Ngay khi làm Hoa viên nghĩa trang chúng tôi đã không đồng ý rồi. Chẳng ai đồng ý khi đưa cái Cong vien nghia trang nằm ngay sau nhà mình. Rồi một thời gian sau có một nhóm người đến hỏi mua đất phía sau lưng nhà chúng tôi để nối với Hoa viên nghĩa trang. Từ đó, cuộc sống của người dân nơi đây bắt đầu rơi vào cảnh ở không nổi, đi cũng không xong. Ngày ngày phải nghe tiếng kèn trống đám ma, giấy vàng bạc rải khắp nơi, thấy ảm đạm vô cùng. Chúng tôi mà ở đây thêm thời gian nữa nếu không chết về bệnh tật thì tinh thần cũng hoảng loạn…

Đặc biệt hơn, sau khi nghĩa trang này xây nhà hỏa táng chỉ cách nhà dân chừng 50m, cột ống khói của nhà hỏa táng xây thấp nên mỗi khi hỏa táng, mùi hôi rất khó chịu. Ông Võ Văn Thành cho biết: Có những ngày hỏa táng 3 đến 4 lần, mùi khói bốc ra không chịu nổi. Những lúc như vậy, gia đình tôi lại phải sơ tán. Nhưng, không lẽ đi hoài vậy sao?

Nền hạ của khu nghia trang được xây dựng cao bằng Quốc lộ 61 (cao hơn đất dân ở gần 1m). Do vậy, nước các nơi đều theo đường cống đổ vào đây, kể cả nước thải từ nhà hỏa táng, nước hài cốt người chết. Mỗi ngôi mộ chôn dưới đáy đều đặt ống thoát ra theo đường rãnh chạy xuống cống. Vào mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12 thì ngập suốt, sang mùa khô từ tháng 1 đến tháng 5 thì cạn khô gần tới đáy nên cây cối không cách nào sống được.

Ông Phục, ông Thành cũng như 13 hộ dân đã làm đơn, kêu cứu từ năm 2009 đến nay nhưng chưa có cơ quan hoặc cán bộ nào xem xét, giải quyết. Mới đây, Ban quản lý nghĩa trang chỉ có động thái là làm đường ống thoát nước và khắc phục lại ống khói của nhà hỏa táng. Ngoài ra, chưa đoái hoài gì đến nguyện vọng của người dân đề nghị bồi hoàn để di dời đi nơi khác!

Được biết, phía Hoa viên nghĩa trang chỉ đồng ý cho 13 hộ này mượn 3 tỉ đồng chia đều ra trên diện tích đất rồi 5 năm sau phải trả lại số tiền này, chứ không chịu bồi hoàn hay mua lại đất của dân. Người dân ở đây yêu cầu chính quyền tỉnh, huyện đứng ra làm trọng tài, định giá đất, cây cối hoa màu, vật kiến trúc như quy trình thực hiện 1 dự án của tỉnh để người dân không phải sống trong cảnh ô nhiễm nghiêm trọng như vậy.

Mong sớm được di dời
Chia sẻ về những khó khăn của địa phương, ông Bùi Văn Dũng, Bí thư huyện Phụng Hiệp cho biết: Trước đây có một số cán bộ lão thành của Cần Thơ cũ hùn tiền nhau mua khoảng 5 ha đất để làm Hoa viên nghĩa trang. Mục đích ban đầu của Hoa viên nghĩa trang rất thiết thực bởi ngoài việc kinh doanh còn làm từ thiện và có hứa với địa phương sẽ làm từ thiện, giải quyết cho những hộ dân nghèo không có nơi chôn cất được chôn vào nghĩa trang này. Tuy nhiên lúc đầu người dân vẫn không đồng tình. Tỉnh và huyện cùng xuống động viên họ. Dự án Hoa viên nghĩa trang đang thực hiện thì Công ty Sơn Trang tiên cảnh chuyên kinh doanh nghĩa trang đưa vốn vào đây mua đất để làm dịch vụ nghĩa trang. Họ đã mua 9 ha đất cạnh với Hoa viên nghĩa trang và sau đó sát nhập luôn Hoa viên nghĩa trang. Tổng diện tích đến nay hơn 14 ha.

Từ khi nghĩa trang này xuất hiện, ở địa phương không thấy được hưởng lợi gì mà hàng chục hộ dân với hơn 50 nhân khẩu đang chịu bao nỗi khó khăn. Môi trường, không khí, cảnh quan rất ảm đạm. Điều đáng nói là vào tháng 8-2012, UBND tỉnh Hậu Giang lại có quyết định phê duyệt đồng ý cho Sơn Trang tiên cảnh mua thêm 9,9 ha nữa để làm nghĩa trang. Theo ông Dũng thì thời điểm đó tỉnh cũng đã có bàn bạc với phòng TN&MT của huyện nhưng huyện và người dân ở đây không đồng tình. UBND huyện đã có tờ trình đề nghị UBND tỉnh thu hồi công văn số 1771/UBND-VX, ký ngày 15-11-2012 cấp thêm 9,9 ha, nhưng đến nay tỉnh vẫn chưa thu hồi.

Mua đất của dân rẻ, rồi kinh doanh với giá rất đắt. Được biết một nền mộ rẻ nhất cũng 60 triệu đồng. Trong khi đó, tỉnh lại miễn không thu tiền chuyển mục đích sử dụng đất. Công ty này cũng chẳng giải quyết được lao động việc làm cho địa phương, lại gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trong đến đời sống của người dân ở đây.

Ông Trần Công Chánh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang cho biết: Trước yêu cầu của dân và xét tình hình thực tế, UBND tỉnh thống nhất với huyện định giá đất, yêu cầu Sơn Trang Tiên cảnh mua hết phần đất của 13 hộ dân để dân có điều kiện di dời đi nơi khác; cho phép mở rộng nghĩa trang; khai thông dòng chảy nguồn nước…

Mặc dù có sự chỉ đạo của tỉnh nhưng thực tế thì 13 hộ dân ở đây vẫn sống trong ô nhiễm và…chờ đợi. Đề nghị chính quyền địa phương cần sớm xử lý dứt điểm việc này để 13 hộ dân được di dời đến nơi ở mới.

Quốc Trung