Những quan hệ "mờ ám" trong nghề báo

Những quan hệ "mờ ám" trong nghề báo

Bạn đi viết bài về tình trạng mất vệ sinh của các hàng bán hoa quả dầm ở Lý Quốc Sư. Một bà bán hàng thách: "Mày cứ viết đi. Tao là bạn của Tổng biên tập báo mày đấy".

Bạn phản ánh tình trạng công an chặn xe ăn tiền. Chú Công an nằn nỉ hỏi tên, cơ quan của bạn đang làm việc. Hôm sau một đồng nghiệp gọi điện nhắn bạn nhẹ nhẹ tay thôi vì chú Công an kia là họ hàng của anh ấy.

Bạn phản ánh một vụ tiêu cực XYZ nào đấy. Hôm sau đồng nghiệp gọi bạn ra nói: "Em đang đụng mảng của anh đấy. Nói chung, khi làm phải nhìn trước nhìn sau. Em làm cẩn thận không lại ảnh hưởng đến mối quan hệ của anh".

Chúng ta đang làm việc trong một môi trường báo chí nhiều khi, bài có được đăng hay không còn tùy thuộc vào quan hệ. Mà quan hệ này nhiều khi rất rắc rối và mờ ám. Các bạn nhìn nhận thế nào về vấn đề này? Hãy cùng chia sẻ đi!

Chuyển chẳng có gì là lạ .Ai mà chẳng có những lúc như vậy. Liệu bạn có dám làm 1 thầy giáo Đỗ Việt Khoa thứ 2 nữa hay ko?

Tất nhiên, trong những trường hợp như trên chẳng có gì phải lăn tăn cả. Việc của ai người đó làm chứ! Ai thích doạ thì cứ doạ, việc của nhà báo là viết và phản ánh đúng sự thật mà, cứ đúng phận sự mà làm thôi.
Tớ có đọc Bộ quy tắc đạo đức dành cho phòng biên tập và thời sự của Thời báo New York trong đó có quy định: Nhân viên không được nhận quà, vé, giảm giá, các khoản bồi hoàn, hoặc những khoản tiền đút lót của bất cứ cá nhân và tổ chức nào (Trường hợp ngoại lệ có thể nhận các loại nữ trang rẻ tiền, trị giá khoảng 25USD hoặc ít hơn như cái chén, cái mũ với logo công ty). Quà cáp phải được trả lại với lời giải thích lịch sự (Có mẫu thư từ chối trong những tình huống như vậy)
Họ làm như vậy để giữ sự trung lập và khách quan cho tờ báo. Trong khi đó hoạt động của phóng viên phía Bắc nước ta hiện nay phần lớn vẫn là mối quan hệ "tiền và tình". Tiền ở đây là phong bì. Tình ở đây là quan hệ thân thiết như người nhà, không còn gì là trung lập nữa. Các đơn vị thích thiết lập mối quan hệ "anh em" với báo chí để thời bình tin của họ được đăng đều đều, khi có xảy ra đánh đấm thì được nương tay.
Đơn cử, các nhà hát bây giờ chăm sóc báo chí khá kỹ lưỡng, cứ có tiết mục mới là gửi vé đến tận cơ quan. (Để nhà báo phải mua vé, nó lại chẳng chửi cho ). Các đơn vị kinh tế thì chăm bẵm các anh nhà báo lắm, chén chú chén anh suốt. Có những nhà báo đã trở thành người nhà của họ. Thành ra có chuyện gì xảy ra, anh nhà báo ngậm miệng trước tiên vì sợ làm hỏng quan hệ, sợ mất nguồn tin, nguồn lợi nhuận.
Quan hệ thân sơ đó ảnh hưởng trực tiếp đến độ trung thực của thông tin. Với một anh nhà báo làm ăn chân chính, không có gì khó chịu bằng nhận một cú điện thoại của đồng nghiệp nhờ vả viết nhẹ tay thôi và sẽ càng cay cú hơn khi Sếp bảo ngậm miệng lại vì bên đó thân quen với Sếp.

Ỏ đâu cũng có hiện tượng này mà. Ở nước ngoài cũng vậy thôi, các hãng kinh doanh, các ông to này nọ đều có những tờ báo có quan hệ "ruột" với họ hết, nếu có khác chăng thì chỉ khác ở cách thể hiện bề ngoài. Những hiện tượng như một vài anh phóng viên ăn tiền của 1 ai đó rồi viết bài tốt cho họ, những hiện tượng có tính cá nhân phóng viên kiểu đó ít xuất hiện, đặc biệt ở các tờ báo uy tín, mà thường là những mối quan hệ lớn, có tính chiến lưọc làm ăn lâu dài. Ví dụ nếu tôi có quan hệ thân với tờ báo này thì tất cả các phóng viên của tờ báo đó khi viết về những thứ thuộc về tôi cần phải biết điều chỉnh, cái đó được gọi là "tự kiểm duyệt" đấy. Ở đâu thì báo chí cũng phải "tự kiểm duyệt" cả thôi. Ở mình ngày trước kiểm duyệt theo kiểu có lệnh ở trên xuống này nọ, như thế lộ liễu quá, phương thức "tự kiểm duyệt" như phương Tây hay hơn nhiều.

Cái nè là ở trong cuốn Đạo đức nghề báo của bọn Hoa Kỳ -nhà tớ có quyển TV,thích khi đi off tớ cho .
Liệu trong trường hợp khi nhận đc những tn như ở bài viết đầu tiên ấy có viết típ nữa ko?

Những thông tin như bài viết đầu tiên của tớ có nhằm nhò gì đâu mà phải sợ đến nỗi không dám viết tiếp. Còn có những cấp độ nguy hiểm cao hơn nhiều, cái này thì tớ chưa gặp vì tớ chưa có những bài viết tới tầm.
Làm các vụ tiêu cực chắc chắn là run. Đó cũng là lẽ tự nhiên thôi, có biết sợ mới làm ăn cẩn thận, run nhiều rồi cũng tự tin hơn thôi mà.
Còn về chuyện tiền nong, quan điểm của tớ là phải tỉnh, không tham. Vì ngậm miệng ăn tiền đâu có sướng. Miếng ăn miếng nhục mà. Ăn vào lại chẳng nhả ra được .
To: langtubachkhoa
Chuyện nay đúng là ở đâu chẳng có. Nhưng tạm thời chỉ hạn chế ở khu vực miền Bắc Việt thôi. Tớ muốn hỏi bạn: "Khi bạn đang thực hiện chuỗi bài phóng sự phản ánh tiêu cực, Sếp của bạn bảo ngừng. Trong trường hợp đó bạn sẽ có thái độ như thế nào?"

1. Tớ không làm việc trong nghề báo, nên chắc chẳng bao giờ phải thực hiện phóng sự cả.
2. Nếu giả sử tớ như vậy, thì phải tùy cơ mà định liệu thôi, chả có công thức chung được.

Chán nhỉ!
-------------------
Nhưng nói qua cũng phải nói lại. Việc tạo lập quan hệ với các Bộ, Ngành đem lại rất nhiều thông tin. Nhà báo sẽ có tin nóng, tin độc và làm việc dễ dàng. Đây là thèm muốn lớn nhất của các phóng viên trẻ.

Tớ cho rằng: Với nghề báo, một trong những vấn đề phức tạp nhất là xử lý các mối quan hệ. Các mối quan hệ cho phóng viên 1 thứ mà tiền không mua được, đó là THÔNG TIN. Nhưng quan hệ cũng đem đến cho phóng viên những zíc zắc và nhiều khó khăn trong tác nghiệp. Phức tạp nhưng cũng thể hiện rõ nhất tài năng, tính cách, quan điểm làm việc và sự khéo léo của mỗi người.
Chỉ nói riêng phóng viên thôi, chưa nói đến các "sếp": đã có nhiều mối quan hệ chồng chéo. Quan hệ giữa phóng viên với các đơn vị, tổ chức có liên quan đến công việc. Phóng viên với các cơ quan báo chí khác. Phóng viên với đồng nghiệp trong cùng một cơ quan. Phóng viên với gia đình, bạn bè. Quan hệ rộng sẽ kéo theo nhiều sức ép, và nhiêu chuyện nhạy cảm nữa.
Nhất là phóng viên chuyên trách thì càng phức tạp. Tình trạng phóng viên chuyên trách trở thành phát ngôn viên của Bộ nọ ngành kia là vấn đề muôn thuở của các toà soạn.
Thế nên tui cho rằng, tất cả nằm ở cái đầu của mỗi ngưòi thôi. Không ai dám khẳng định 100% mình hoàn toàn không bị những mối quan hệ chi phối. Nhưng muốn làm nghề theo đúng nghĩa thì chỉ có cách duy nhất là thẳng thắn, không cả nể, không tham lam (xời ơi, chữ tham này quan trọng lắm), phân định rạch ròi công việc và những chuyện khác. Cả một nghệ thuật đấy các bác ơi, khó lắm, khó lắm.
Được cuccuh sửa chữa / chuyển vào 15:10 ngày 16/09/2006

Với những phóng viên chuyên trách, ko có mối quan hệ với các cá nhân, cơ quan, tổ chức hữu trách, liên đới thì khó có thể có thông tin, nhất là thông tin "độc" để viết bài nhưng cái gì cũng có đi có lại cả, ko liên quan đến họ thì thôi, chứ có chút nào dây dưa, dây mơ rễ má, ảnh hưởng ko tốt đến tiếng tăm và lợi ích của họ thì phải nhún mình mà viết theo đường lối họ đã vạch, túm lại là họ điều chỉnh nhà báo viết theo hướng nói giảm, nói tránh. Sự công tâm trong trường hợp này - khó thật!
Vote cho bài bạn 5*.

Được appassionata sửa chữa / chuyển vào 15:38 ngày 16/09/2006