Những thắc mắc nhỏ về từ ngữ trong tiếng Việt

Ý tớ muốn nói những từ có nhiều âm tiết/tiếng nhưng không phải là từ ghép ấy mà. Có lẽ gọi nó là từ đơn đa âm không hợp lắm nhỉ? Hay loại này tiếng Việt không có hả bác?
mọi người, nôm na, lấp lánh, hơn nữa, như vậy, thế là, tuy nhiên, tuy vậy, lang thang, khác nhau,
Mấy từ trên có từ nào thuộc cái loại ''đơn nghĩa đa âm'' như tôi vừa nói không bác hay toàn là từ ghép? Quả thực tôi lờ mờ chỗ này lắm.

Theo vốn hiểu biết của tớ thì những từ đa âm mà không phải là từ ghép thì bắt buộc là từ láy, chả biết có thể có thêm loại nào nữa không.
Những từ mọi người, hơn nữa, như vậy, thế là, tuy nhiên, tuy vậy, khác nhau hình như là từ ghép. Những từ đó cũng có thể được xem như cụm từ, chứ không phải một từ (cái này vẫn còn tranh cãi thì phải .......).
Lấp lánh là từ láy.
Còn lang thang, nôm na không biết có phải từ láy hay không.

Theo vốn hiểu biết của tớ thì những từ đa âm mà không phải là từ ghép thì bắt buộc là từ láy, chả biết có thể có thêm loại nào nữa không.
Những từ mọi người, hơn nữa, như vậy, thế là, tuy nhiên, tuy vậy, khác nhau hình như là từ ghép. Những từ đó cũng có thể được xem như cụm từ, chứ không phải một từ (cái này vẫn còn tranh cãi thì phải .......).
Lấp lánh là từ láy.
Còn lang thang, nôm na không biết có phải từ láy hay không.

Cảm ơn bác esu về ba loại từ (từ đơn, từ láy, từ ghép) nhé.
Tôi nêu lại vấn đề cho rõ ràng nhé.
1. Trong tiếng Việt có tồn tại loại từ đa âmtiết/tiếng nhưng không phải là từ ghép và cũng không phải là từ láy không?
2. Chúng ta dựa vào những tiêu chí nào để phân biệt từ đa âm tiết đơn nghĩa (nếu có) với từ ghép và với cụm từ ? Nếu như không có thì phân biệt hai loại sau (từ ghép với cụm từ) như thế nào?
Nếu đã là từ láy thì phải phân tách ra được thành hai phần: phần gốc (có nghĩa) và phần láy (vô nghĩa?).
Nếu là từ ghép (khi ta nói từ ghép tức là ghép nghĩa đúng không nhỉ?) thì phải phân tách ra được các bộ phận có nghĩa cấu thành nên nó và (?) các bộ phận này phải có tư cách từ ngang nhau (tức là cùng một loại từ, cùng là danh từ, cùng là tính từ..)
Nếu là cụm từ (cụm danh từ, cụm tính từ, cụm động từ, vv...) thì cũng phải phân tách ra được các bộ phận cấu thành trong đó phải xác định được bộ phận nào là chính/trung tâm của cụm.
Nếu tồn tại loại từ đa âm đơn nghĩa (nhưng không phải là từ ghép hay từ từ láy) thì nó sẽ có dạng kiểu AB trong đó A và B là hai bộ phận câu thành không có quan hệ kiểu láy và không có quan hệ kiểu ghép từ (A, B nếu đứng độc lập thì vô nghĩa --> nó chỉ tồn tại trong tổ hợp AB mà thôi).
Được yeungon sửa chữa / chuyển vào 21:03 ngày 13/06/2004

Cảm ơn bác esu về ba loại từ (từ đơn, từ láy, từ ghép) nhé.
Tôi nêu lại vấn đề cho rõ ràng nhé.
1. Trong tiếng Việt có tồn tại loại từ đa âmtiết/tiếng nhưng không phải là từ ghép và cũng không phải là từ láy không?
2. Chúng ta dựa vào những tiêu chí nào để phân biệt từ đa âm tiết đơn nghĩa (nếu có) với từ ghép và với cụm từ ? Nếu như không có thì phân biệt hai loại sau (từ ghép với cụm từ) như thế nào?
Nếu đã là từ láy thì phải phân tách ra được thành hai phần: phần gốc (có nghĩa) và phần láy (vô nghĩa?).
Nếu là từ ghép (khi ta nói từ ghép tức là ghép nghĩa đúng không nhỉ?) thì phải phân tách ra được các bộ phận có nghĩa cấu thành nên nó và (?) các bộ phận này phải có tư cách từ ngang nhau (tức là cùng một loại từ, cùng là danh từ, cùng là tính từ..)
Nếu là cụm từ (cụm danh từ, cụm tính từ, cụm động từ, vv...) thì cũng phải phân tách ra được các bộ phận cấu thành trong đó phải xác định được bộ phận nào là chính/trung tâm của cụm.
Nếu tồn tại loại từ đa âm đơn nghĩa (nhưng không phải là từ ghép hay từ từ láy) thì nó sẽ có dạng kiểu AB trong đó A và B là hai bộ phận câu thành không có quan hệ kiểu láy và không có quan hệ kiểu ghép từ (A, B nếu đứng độc lập thì vô nghĩa --> nó chỉ tồn tại trong tổ hợp AB mà thôi).
Được yeungon sửa chữa / chuyển vào 21:03 ngày 13/06/2004

Theo tớ thì thế này ...
1. Trong tiếng Việt có tồn tại loại từ đa âmtiết/tiếng nhưng không phải là từ ghép và cũng không phải là từ láy không? Không. Ít nhất là theo những gì tớ được biết, trừ phi gần đây lại có cách phân loại mới.
2. Chúng ta dựa vào những tiêu chí nào để phân biệt từ đa âm tiết đơn nghĩa (nếu có) với từ ghép và với cụm từ ? Nếu như không có thì phân biệt hai loại sau (từ ghép với cụm từ) như thế nào? Từ "đa âm tiết đơn nghĩa" chả qua là từ ghép thì phải ... Phân biệt từ ghép với cụm từ không phải lúc nào cũng đơn giản. Từ ghép thường mang tính cố định, trong khi cụm từ là một tổ hợp kết nối tương đối tự do của từ. Ví dụ:
cà chua là từ ghép khi chỉ một loại cà nhất định, nhưng là cụm từ khi chỉ có nghĩa là cà mà chua. Ví dụ trong câu:
Cà chua ăn ngon lắm. (từ ghép)
Cà chua quá, ăn không được. (cụm từ)
Đó là ví dụ cụm danh từ và từ ghép là danh từ. Ví dụ khác:
Đi đến Hà Nội (cụm động từ)
Đi chơi (động từ ghép)

Đỏ như son (cụm tính từ)
Đỏ đắn (từ ghép)
vân vân (lần này đúng chính tả rồi nhá !!!)
Tất nhiên còn những chỗ mơ hồ, ví dụ có thể xem đi chợ là một từ ghép được không hay là cụm động từ ?

Cũng không bắt buộc. Từ ghép đúng là từ ghép nghĩa, nhưng các bộ phận ghép với nhau không bắt buộc có tư cách ngang nhau. Người ta hay chia làm 2 loại từ ghép: từ ghép đẳng lập (2 bộ phận cùng tư cách, ví dụ: giường tủ, ghế bàn, ăn uống, đỏ đen, tôi tớ ...) và từ ghép phụ thuộc (bộ phận này .... phụ thuộc vào bộ phận kia, ví dụ: tủ lạnh (lạnh phụ thuộc vào tủ), tủ áo (áo phụ thuộc vào tủ), đỏ khè (khè phụ thuộc vào đỏ, học thuộc (thuộc phụ thuộc vào học) ....)
Nếu là cụm từ thì bắt buộc phải có thành tố trung tâm, mà là danh từ trong cụm danh từ, động từ trong cụm động từ, tính từ trong cụm tính từ và cứ thế ...

Ái chà, bác yeungon cho ví dụ một từ nào thuộc loại này thử ...

Theo tớ thì thế này ...
1. Trong tiếng Việt có tồn tại loại từ đa âmtiết/tiếng nhưng không phải là từ ghép và cũng không phải là từ láy không? Không. Ít nhất là theo những gì tớ được biết, trừ phi gần đây lại có cách phân loại mới.
2. Chúng ta dựa vào những tiêu chí nào để phân biệt từ đa âm tiết đơn nghĩa (nếu có) với từ ghép và với cụm từ ? Nếu như không có thì phân biệt hai loại sau (từ ghép với cụm từ) như thế nào? Từ "đa âm tiết đơn nghĩa" chả qua là từ ghép thì phải ... Phân biệt từ ghép với cụm từ không phải lúc nào cũng đơn giản. Từ ghép thường mang tính cố định, trong khi cụm từ là một tổ hợp kết nối tương đối tự do của từ. Ví dụ:
cà chua là từ ghép khi chỉ một loại cà nhất định, nhưng là cụm từ khi chỉ có nghĩa là cà mà chua. Ví dụ trong câu:
Cà chua ăn ngon lắm. (từ ghép)
Cà chua quá, ăn không được. (cụm từ)
Đó là ví dụ cụm danh từ và từ ghép là danh từ. Ví dụ khác:
Đi đến Hà Nội (cụm động từ)
Đi chơi (động từ ghép)

Đỏ như son (cụm tính từ)
Đỏ đắn (từ ghép)
vân vân (lần này đúng chính tả rồi nhá !!!)
Tất nhiên còn những chỗ mơ hồ, ví dụ có thể xem đi chợ là một từ ghép được không hay là cụm động từ ?

Cũng không bắt buộc. Từ ghép đúng là từ ghép nghĩa, nhưng các bộ phận ghép với nhau không bắt buộc có tư cách ngang nhau. Người ta hay chia làm 2 loại từ ghép: từ ghép đẳng lập (2 bộ phận cùng tư cách, ví dụ: giường tủ, ghế bàn, ăn uống, đỏ đen, tôi tớ ...) và từ ghép phụ thuộc (bộ phận này .... phụ thuộc vào bộ phận kia, ví dụ: tủ lạnh (lạnh phụ thuộc vào tủ), tủ áo (áo phụ thuộc vào tủ), đỏ khè (khè phụ thuộc vào đỏ, học thuộc (thuộc phụ thuộc vào học) ....)
Nếu là cụm từ thì bắt buộc phải có thành tố trung tâm, mà là danh từ trong cụm danh từ, động từ trong cụm động từ, tính từ trong cụm tính từ và cứ thế ...

Ái chà, bác yeungon cho ví dụ một từ nào thuộc loại này thử ...

Tôi đặt ra giả thuyết như vậy xuất phát từ khó khăn trong việc phân biệt từ ghép với cụm từ chứ chưa khẳng định là có tồn tại loại này. Mấy ví dụ (mọi người, ...) thì tôi đã đưa ra ở bài trước nữa rồi đó mặc dù nó không thoả mãn tiêu chí mà tôi đặt ra ở bài trưóc là hai yếu tố cấu thành A, B không có nghĩa khi đứng một mình. Có lẽ nên đặt lại tiêu chí như thế này chăng: nghĩa của loại từ này không có nét nghĩa nào của A và B. Tức là nghĩa của A và B không góp phần tạo nên nghĩa của AB.
Được yeungon sửa chữa / chuyển vào 23:14 ngày 13/06/2004

Tôi đặt ra giả thuyết như vậy xuất phát từ khó khăn trong việc phân biệt từ ghép với cụm từ chứ chưa khẳng định là có tồn tại loại này. Mấy ví dụ (mọi người, ...) thì tôi đã đưa ra ở bài trước nữa rồi đó mặc dù nó không thoả mãn tiêu chí mà tôi đặt ra ở bài trưóc là hai yếu tố cấu thành A, B không có nghĩa khi đứng một mình. Có lẽ nên đặt lại tiêu chí như thế này chăng: nghĩa của loại từ này không có nét nghĩa nào của A và B. Tức là nghĩa của A và B không góp phần tạo nên nghĩa của AB.
Được yeungon sửa chữa / chuyển vào 23:14 ngày 13/06/2004

Tớ nghĩ cà chua quá cụm chủ-vị chứ !