Những thắc mắc nhỏ về từ ngữ trong tiếng Việt

Bài viết về Vô Thường xin xem tại đây:
http://www.ttvnol.com/f_301/260426/trang-2.ttvn

Xin hỏi các bác nghĩa của từ : LOAN trong câu: KEO LOAN CHẮP MỐI TƠ THỪA MẶC EM của Truyện Kiều? Cảm ơn

Xin hỏi các bác nghĩa của từ : LOAN trong câu: KEO LOAN CHẮP MỐI TƠ THỪA MẶC EM của Truyện Kiều? Cảm ơn

Vy xin mượn một bài viết trên mạng để trả lời câu hỏi này.
Loan giao

Trong tác phẩm "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du, lúc nàng Kiều bán mình chuộc tội cho cha, sắp sửa về ở cùng Mã Giám Sinh, nàng nhắn nhủ với em là Thúy Vân xin thay mình mà kết duyên với Kim Trọng, có câu:
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Loan giao chắp nối tơ thừa mặc em.
Có bản chép là "Keo loan chắp nối tơ thừa mặc em".
"Keo loan" bởi chữ "Loan giao" mà ra. Nghĩa là một thứ keo chế bằng máu chim loan.
Sách "Hán Võ ngoại truyện" có chép: đời nhà Hán (206 trước-196 sau D.L.), miền Tây Hải có cống cho nhà vua thứ keo loan. Vua Võ Đế (140-88 trước D.L.) thường bị đứt dây cung, nên lấy keo này nối lại. Nhờ đó mà bắn suốt ngày không bị đứt. Vua lấy làm mừng lắm, đặt tên thức keo đó là "Tục huyền giao" tức là keo nối dây cung.
Sách "Hán Thư" cũng có chép: vua Võ Đế ra lịnh cho Câu Qua phu nhân Triệu thị đánh đàn. Nhưng đương đánh, dây đàn bỗng đứt. Triệu thị nói:
- Giữa lúc đánh đàn mà dây đứt, thế là điềm gở.
Vua Võ Đế an ủi:
- Dây đứt nhưng có thể nối được. Có gì mà gở.
Đoạn sai người lấy máu chim loan nấu với keo để nối dây đàn.
Đời nhà Tống (950-1275), Đào Cốc vâng lịnh vua đi sứ Giang Nam, được gặp một thiếu nữ là Tần Nhược Lan. Hai người yêu nhau và cùng ở chung một đêm để trao đổi tâm tình. Nhưng vì sứ mạng, Đào phải gấp rút về triều phục lịch. Một đêm ân ái, tình thắm duyên nồng, giữa đường hạnh ngộ, mới gặp gỡ lại chia phôi, mối ân tình vẫn còn canh cánh bên lòng gây biết bao niềm cảm xúc, nên sau khi Đào về có làm một bài từ gởi cho người yêu. Trong có câu: "Tỳ bà hát tận tương tư điệu, tri âm thiểu; đãi đắc loan giao tục đoạn huyền, thị hà niên"? Nghĩa là: "Đàn tỳ bà đã gẩy hết khúc tương tư, mà người tri âm có ít, đợi được keo loan chắp nối dây đàn đứt, biết đến năm nào"?
Tác giả mượn dây đàn đứt vì mối tình đứt, và mượn sự chắp dây đàn để nói sự chắp tơ tình.
http://www.avsnonline.net/library/ebooks/vn/others/DienHayTichLa/dhtl_ntq_73.htm

Vy xin mượn một bài viết trên mạng để trả lời câu hỏi này.
Loan giao

Trong tác phẩm "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du, lúc nàng Kiều bán mình chuộc tội cho cha, sắp sửa về ở cùng Mã Giám Sinh, nàng nhắn nhủ với em là Thúy Vân xin thay mình mà kết duyên với Kim Trọng, có câu:
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Loan giao chắp nối tơ thừa mặc em.
Có bản chép là "Keo loan chắp nối tơ thừa mặc em".
"Keo loan" bởi chữ "Loan giao" mà ra. Nghĩa là một thứ keo chế bằng máu chim loan.
Sách "Hán Võ ngoại truyện" có chép: đời nhà Hán (206 trước-196 sau D.L.), miền Tây Hải có cống cho nhà vua thứ keo loan. Vua Võ Đế (140-88 trước D.L.) thường bị đứt dây cung, nên lấy keo này nối lại. Nhờ đó mà bắn suốt ngày không bị đứt. Vua lấy làm mừng lắm, đặt tên thức keo đó là "Tục huyền giao" tức là keo nối dây cung.
Sách "Hán Thư" cũng có chép: vua Võ Đế ra lịnh cho Câu Qua phu nhân Triệu thị đánh đàn. Nhưng đương đánh, dây đàn bỗng đứt. Triệu thị nói:
- Giữa lúc đánh đàn mà dây đứt, thế là điềm gở.
Vua Võ Đế an ủi:
- Dây đứt nhưng có thể nối được. Có gì mà gở.
Đoạn sai người lấy máu chim loan nấu với keo để nối dây đàn.
Đời nhà Tống (950-1275), Đào Cốc vâng lịnh vua đi sứ Giang Nam, được gặp một thiếu nữ là Tần Nhược Lan. Hai người yêu nhau và cùng ở chung một đêm để trao đổi tâm tình. Nhưng vì sứ mạng, Đào phải gấp rút về triều phục lịch. Một đêm ân ái, tình thắm duyên nồng, giữa đường hạnh ngộ, mới gặp gỡ lại chia phôi, mối ân tình vẫn còn canh cánh bên lòng gây biết bao niềm cảm xúc, nên sau khi Đào về có làm một bài từ gởi cho người yêu. Trong có câu: "Tỳ bà hát tận tương tư điệu, tri âm thiểu; đãi đắc loan giao tục đoạn huyền, thị hà niên"? Nghĩa là: "Đàn tỳ bà đã gẩy hết khúc tương tư, mà người tri âm có ít, đợi được keo loan chắp nối dây đàn đứt, biết đến năm nào"?
Tác giả mượn dây đàn đứt vì mối tình đứt, và mượn sự chắp dây đàn để nói sự chắp tơ tình.
http://www.avsnonline.net/library/ebooks/vn/others/DienHayTichLa/dhtl_ntq_73.htm

Hôm nay tình cờ đọc một bài thơ có từ "hoang hoải", giật mình đọc lại topic cũ thì thấy bài này.
Vy nghĩ những từ như "tương thích" chưa chắc đã là do được ghép một cách ngẫu nhiên từ "tương xứng" và "thích hợp". Chữ "thích" ( ?, ) có nghĩa là phù hợp, vậy thì "tương thích" tức là "hợp nhau", từ này hoàn toàn đúng về quy tắc ngữ pháp. Trong khi đó đối với từ "hoang hoải" thì Vy chịu không biết nó có nghĩa là gì, mà cũng không biết những người viết ra nó có hiểu nghĩa hay không. Thi ca Việt Nam gần đây rộ lên phong trào dùng những từ "mông lung" như vậy, cứ viết, rồi ai muốn hiểu sao thì hiểu, thật chẳng còn biết ra làm sao nữa.

Hôm nay tình cờ đọc một bài thơ có từ "hoang hoải", giật mình đọc lại topic cũ thì thấy bài này.
Vy nghĩ những từ như "tương thích" chưa chắc đã là do được ghép một cách ngẫu nhiên từ "tương xứng" và "thích hợp". Chữ "thích" ( ?, ) có nghĩa là phù hợp, vậy thì "tương thích" tức là "hợp nhau", từ này hoàn toàn đúng về quy tắc ngữ pháp. Trong khi đó đối với từ "hoang hoải" thì Vy chịu không biết nó có nghĩa là gì, mà cũng không biết những người viết ra nó có hiểu nghĩa hay không. Thi ca Việt Nam gần đây rộ lên phong trào dùng những từ "mông lung" như vậy, cứ viết, rồi ai muốn hiểu sao thì hiểu, thật chẳng còn biết ra làm sao nữa.

He he hôm nay ngẫu nhiên lạc vào cái topic này.
Home ơi đọc điển tích vừa thôi, kiếm người yêu đi em...

He he hôm nay ngẫu nhiên lạc vào cái topic này.
Home ơi đọc điển tích vừa thôi, kiếm người yêu đi em...

Các bác cho em hỏi Thỗn thện có nghĩa là gì ?
Ah cả từ Ngỗ ngược nữa . Thanks !