Những trận hải chiến lịch sử và quá trình phát triển của hải quân

Có tư liệu về trận chiến giữa 2 hạm đội lớn nhất của Nhật và Mỹ trong thế chiến thứ 2. Nguồn: kythuatcongnghequansu
Trận Hải chiến lớn nhất trong lịch sử chiến tranh quy ước - Trận chiến Midway (4-7/6/1942)
Kế hoạch chiến tranh của Hải quân Nhật
Đô đốc Isoruku Yamamoto, tổng tư lệnh hạm đội liên hợp Nhật, đã bị choáng váng bởi cuộc tập kích đường không ngày 18/4/1942 của 18 chiếc máy bay ném bom hạng trung B-25 do trung tá Doolittle chỉ huy. Những máy bay này cất cánh từ trên boong của tàu sân bay Hornet, được hỗ trợ bởi tàu sân bay Enterprise, cách Nhật Bản khoảng 650 hải lý. Những máy bay này tấn công Tokyo, Yokosuka, và một số vị trí khác. Chúng không gây nhiều thiệt hại về vật chất, nhưng ảnh hưởng mạnh đến tinh thần người Nhật, vốn đang rất hưng phấn sau vụ tập kích Trân Châu Cảng. Bởi nếu máy bay Mỹ có thể tấn công Tokyo, nó cũng có thể ném bom Hoàng cung, và có thể làm hại Nhật Hoàng. Đối với Yamamoto, hành động này phải được cứu vãn, đồng nghĩa với một trận chiến quyết định. Ngay từ tháng 3, Yamamoto đã tập trung thuyết phục bộ tổng tham mưu hải quân Nhật rằng kế hoạch tấn công các đảo Samoa và Fiji phải bị huỷ bỏ để tập trung vào đảo Midway ở trung tâm Thái Bình Dương.
Kế hoạch cho trận đánh được Yamamoto cùng bộ tham mưu của mình lập ra. Toàn bộ lực lượng của Hạm đội liên hợp sẽ được phái đến để giao chiến với Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ quanh Midway. Việc tấn công và chiếm Midway chỉ là mục tiêu phụ, mục tiêu quan trọng nhất là tiêu diệt toàn bộ lực lượng tàu sân bay của hải quân Mỹ, khi chúng được phái đến để tăng viện cho Midway. Việc triệt tiêu lực lượng tàu sân bay Mỹ đồng nghĩa với việc loại luôn Hải quân Mỹ khỏi cuộc chiến vì sau khi hầu như toàn bộ số thiết giáp hạm của Mỹ bị tiêu diệt ở Trân Châu Cảng, tàu sân bay là chỗ dựa cuối cùng cho hải quân Hoa Kỳ.
Lực lượng của hạm đội liên hợp gồm 7 thiết giáp hạm, 10 tàu sân bay, 24 tuần dương hạm, và hơn 70 khu trục hạm, được phân chia ra thành khoảng 6 hạm đội. Đô đốc Yamamoto sẽ chỉ huy Thành phần chính, gồm các thiết giáp hạm Yamato, Nagato, Mutsu, những thiết giáp hạm mạnh nhất của hải quân Nhật. Ngoài ra, còn có tàu sân bay hạng nhẹ Hosho, với 8 máy bay chống tàu ngầm và nhiều khu trục hạm.
Hạm đội hàng không thứ nhất do phó đô đốc Nagumo Chuichi chỉ huy. Hạt nhân sức mạnh là 6 tàu sân bay hạng nặng. 2 thiết giáp hạm, 2 tuần dương hạm hạng nặng và một hải đội khu trục hạm sẽ tạo thành vành đai bảo vệ lực lượng tàu sân bay. Đây sẽ là lực lượng chính thực hiện kế hoạch của Yamamoto. Kỳ hạm của Nagumo là tàu sân bay hạng nặng Akagi.
Lực lượng đột kích Aleutians, do phó đô đốc Hosogaya chỉ huy. Lực lượng của nó gồm tàu sân bay hạng nhẹ, Ryujo, và chiếc Junyo, một tàu chở khách được biến đổi thành tàu sân bay. 4 thiết giáp hạm, Ise, Hyuga, Fuso, Yamashiro cùng mội đội tuần dương hạm và thiết giáp hạm.
Đô đốc Kondo Nobutake sẽ chỉ huy hạm đội 2, gồm các thiết giáp hạm Kongo, Haruna, tàu sân bay hạng nhẹ Zuiho. Nhiệm vụ của ông ta là bảo vệ cho lực lượng đổ bộ dưới quyền chuẩn đô đốc Tanaka Raizo.
Đầu tiên, Hosogaya sẽ tấn công các cơ sở của hải quân Mỹ ở cảng Dutch, quần đảo Aleutian (tây nam bang Alaska) để nhử tàu sân bay Mỹ quay về bảo vệ Alaska. Tiếp theo là một đợt không kích từ những tàu sân bay của Nagumo vào Midway. Sau đó, Nagumo sẽ ở tại chỗ và đợi hải quân Mỹ đến. Lực lượng Nhật cũng sẽ chiếm một số đảo ở quần đảo Aleutian, và đảo Midway. Rồi Thành phần chính cùng với lực lượng hỗ trợ của Kondo sẽ đánh đắm bất cứ tàu chiến nào của Mỹ. Ngoài ra, Yamamoto hy vọng sẽ có thể giảm được quy mô của lực lượng Mỹ bằng cách thiết lập một vành đai tàu ngầm được triển khai phía tây bắc quần đảo Hawaii vào khoảng 1/6/1942.
Kế hoạch này được trình lên Bộ tổng tham mưu hải quân và được chấp nhận. Tuy vậy, lục quân muốn theo đuổi kế hoạch riêng của mình: chiến dịch MO.
Chiến dịch MO, chiếm đảo Tulagi và cảng Moresby trong vùng biển San hô, được sự hỗ trợ của 2 tàu sân bay hạng nặng Shokaku và Zuikaku. Đây là một sự phân chia nghiêm trọng lực lượng của Nagamo, 2 tàu sân bay này là 1/3 sức mạnh của Hạm đội hàng không số 1.
Sở dĩ đô đốc Yamamoto cho phép những tàu sân bay này tham gia MO vì ông tin rằng hải quân Mỹ đã hoàn toàn bị đánh bại và không thể phát động những chiến dịch lớn nữa. Nhưng ông đã lầm, trong trận hải chiến trên vùng biển San hô (8/5/1942), cả 2 chiếc tàu sân bay trên, cùng tàu sân bay hạng nhẹ Shoho, đã bị loại khỏi vòng chiến.
Trò chơi mật mã
Joseph Rochefort là chỉ huy của Văn phòng tình báo tác chiến. Đứng đầu một đội gồm những chuyên gia về toán, truyền thông, và mã hoá, Rochefort đã phá được mật mã của hải quân Nhật từ trước khi cuộc chiến bắt đầu và có thể đọc được ít nhất 10% nội dụng từ các bức điện của quân Nhật.
Trên lý thuyết, 10% là một con số nhỏ, nhưng với một người thông minh như Rochefort, chúng vẫn có thể có ích. Vào cuối tháng 4/1942, một số tín hiệu radio bị chặn lại và giải mã, nó cho thấy quân Nhật đang chuẩn bị cho một chiến dịch trong vùng biển San hô. Đô đốc Nimitz, tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương đã dựa vào những thông tin đó để chuẩn bị kế hoạch đối phó.
Trong khi mà lực lượng Nhật và Mỹ vẫn còn đang giao chiến với nhau ở biển San hô, các nhân viên của Rochefort nhận thấy một sự tăng vọt các tín hiệu radio của phía Nhật. Họ khám phá ra rằng một chiến dịch mới đang hình thành, và sẽ bao gồm tất cả các đơn vị hạm đội mà người Nhật có thể có. Trong các thông điệp của phía Nhật, có nhắc đến địa danh ?oAF?, mặc dù không có chứng cứ cụ thể, nhưng Phòng tình báo cho rằng, AF ám chỉ Midway. Tuy vậy, những sĩ quan cấp cao tin rằng, nếu ở Thái Bình Dương có một nơi nào đó đáng để tập trung một lực lượng lớn đến vậy thì đó chỉ có thể là Midway.
Để chứng minh, Rochefort sử dụng một mẹo nhỏ. Ông yêu cầu Midway gửi đi một thông điệp, qua sóng vô tuyến không mã hoá, rằng máy lọc nước biển gặp trục trặc. Và ngay sau đó, các nhân viên của Rochefort bắt được một bức điện có nội dung ?oAF gặp vấn đề với máy khử muối của mình?.
Những gì mà Phòng tình báo cung cấp cho Nimitz thật vô giá. Đầu tiên, ông biết rằng mục tiêu của Yamamoto là Midway. Thêm nữa, ông cũng biết về vành đai tàu ngầm mà Yamamoto sắp thiết lập, cho phép ông triển khai lực lượng một cách an toàn. Cuối cùng, ông có thể yên tâm tập trung tất cả lực lượng quanh Midway.
Những chuẩn bị cuối cùng
Sau khi chiếc tàu sân bay Lexington bị chìm ở biển San hô, trong tay Nimitz chỉ còn 3 tàu sân bay là Enterprise, Hornet, và Yorktown. Tuy nhiên, vấn đề là phó đô đốc Halsey ?oBò hoang?, người chỉ huy tàu sân bay cự phách và can trường của hạm đội, lại bị ốm. Trong bệnh viện, Nimitz đề nghị Halsey cử người thay thế. Halsey chọn chuẩn đô đốc Raymond A.Spruance, là người chỉ huy đội tuần dương hạm bảo vệ cho Halsey, để chỉ huy trận hải chiến quan trọng nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Vài ngày sau, đô đốc Fletcher cùng tàu sân bay Yorktown về đến Trân Châu Cảng sau thắng lợi ở biển San hô. Nhưng chiếc Yorktown bị hỏng khá nặng và phải cần đến 3 tuần để sửa chữa. Nimitz không thể đợi lâu như vậy, bằng mọi cách, Yorktown phải ra biển trước 30/5 để tránh vành đai tàu ngầm.
Với 1300 người tham gia, việc sửa chữa Yorktown hoàn thành trong thời gian kỷ lục. Tuy vậy, vẫn còn nhiều hạng mục chưa hoàn thành. Nimitz cũng yêu cầu Bộ tư lệnh tàu ngầm Thái Bình Dương (COMSUBPAC) triển khai 2 vành đai tàu ngầm ở tây và bắc Hawaii để hỗ trợ sự rút lui của hạm đội trong trường hợp họ thất bại ở Midway. Ông còn cho chuyển hầu hết số máy bay hiện có tới Midway. 28/5, đô đốc Spruance trên chiếc kỳ hạm Enterprise khởi hành, rời khỏi Trân Châu Cảng.
Ngày 1/6, tàu sân bay Saratoga rời cảng San Diego, California, hối hả hướng về Midway, hy vọng kịp tham gia trận đánh, nhưng nó đã không đến kịp.
Khoảng 2h40, ngày 3/6/1942, quân Nhật tấn công cảng Dutch, nằm ở điểm cuối cùng của Alaska. Không có đơn vị lớn nào ở đây, và căn cứ bị hư hại nặng. Một máy bay Zero của Nhật bị hư hại trong cuộc không kích đã rơi xuống một hòn đảo nhỏ không xa cảng Dutch. Viên phi công thiệt mạng, nhưng máy bay thì chỉ bị hư hại nhẹ. Tàu ngầm Nhật không thể xác định vị trí máy bay rơi, nhưng người Mỹ thì có, và họ đã khám phá ra nhiều điều từ chiếc Zero này.
Cách đó hàng trăm km về phía nam, những phi công ở căn cứ Midway cũng bắt đầu thức dậy. Nhưng phi cơ trinh sát cất cánh đi làm nhiệm vụ. Vào khoảng 9h sáng, lực lượng đổ bộ của chuẩn đô đốc Tanaka Raizo bị phát hiện. Một số máy bay từ Midway cất cánh và tấn công đội tàu này, nhưng không gây nhiều thiệt hại.
Những tàu sân bay Mỹ tiếp tục giữ nguyên vị trí ở phía bắc Midway, chờ đợi kẻ thù xuất hiện. Đô đốc Fletcher đưa chiếc Yorktown lại gần Midway hơn. Trận chiến lớn đang tới gần.

Trận hải chiến quan trọng nhất lịch sử thế giới hiện đại
Ngày 4/6/1942, trên đảo Midway, lúc 2h30 sáng, những đội bay bắt đầu thức giấc. Chỉ 15 phút sau, những đồng nghiệp bên kia chiếc tuyến của họ cũng đã sẵn sàng. Những phi công và nhân viên không lực thuộc Hạm đội hàng không số 1 bắt đầu tập trung trên boong tàu, chuẩn bị cho đợt không kích Midway.
4h30, những máy bay đầu tiên cất cánh khỏi sàn tàu sân bay, 108 chiếc từ 4 tàu sân bay cỡ lớn: Akagi (kỳ hạm), Kaga, Soryo, và Hiryu. Trước đó nửa giờ, các máy bay trinh sát của Nhật cũng được phóng đi, nhưng số lượng rất ít.
Gần 6h, tín hiệu về các máy bay Nhật bắt đầu hiện lên trên màn hình radar. Midway phóng đi tất cả các máy bay hiện có. Gồm 27 tiêm kích cơ do thiếu tá Floyd Parks chỉ huy, 6 máy bay phóng lôi, 4 máy bay ném bom hạng trung, 11 máy bay ném bom bổ nhào, 19 chiếc B-17, cùng 48 máy bay khác.
Phi đội của Thiếu tá Parks không thể ngăn chặn tốp ném bom của Nhật vì gặp những chiếc Zero đi hộ tống. 15 tiêm kích cơ Mỹ bị bắn hạ, và họ không thể bảo vệ Midway khỏi cuộc oanh tạc, nhiệm vụ đó giờ đây trông cậy vào các lực lượng phòng không mặt đất. Tổng số thiệt hại của phía Nhật trên vùng trời Midway là 15 chiếc, cùng khoảng 32 chiếc nữa bị hư hại. Phía Nhật đã ném bom phá huỷ nhiều cơ sở hạ tầng trên đảo, nhưng không thể ném bom bất cứ phi cơ nào vì người Mỹ đã kịp cho cất cánh toàn bộ.
Thậm chí ngay trước khi Midway bị tấn công, đô đốc Nagumo cũng đã gặp bất lợi khi vị trí của họ bị máy bay Mỹ phát hiện. Vào khoảng 5h53, thông tin này đã đến được với tàu Enterprise, Yorktown và Trân Châu Cảng.
Lúc 7h sáng, đợt tấn công của phía Mỹ vào các tàu sân bay Nhật bắt đầu. Tham gia lực lượng này chủ yếu là các máy bay cất cánh từ Midway và một số máy bay phóng lôi từ tàu sân bay Hornet. Họ bị những chiếc Zero của Nhật bao vây, bị hoả lực phòng không từ hạm đội Nhật bủa vây. Nhiều chiếc bị bắn rơi và hạm đội của Nagumo hầu như vô sự.
Nagumo quan sát cuộc tấn công đầu tiên của quân Mỹ từ đài chỉ huy mà không mấy ấn tượng. dù vậy, nó cũng khiến ông tin rằng cần phải ném bom Midway thêm một lần nữa. Nhưng cùng lúc đó, đô đốc Spruance, sau khi nhận được tin tức từ máy bay trinh sát, đã cho hạm đội của mình tiến về phía kẻ thù để giảm khoảng cách. Vào lúc khoảng 7h, khi mà các máy bay Nhật bắt đầu rời khỏi vùng trời Midway thì phía Mỹ tính toán nhanh rằng nếu họ phóng các máy bay của mình ngay bây giờ, họ có thể tấn công tàu sân bay Nhật khi mà những máy bay đang được lắp vũ khí trên boong, một tình thế rất hiểm nghèo cho phía Nhật. Vì vậy, cả Enterprise và Yorktown bắt đầu phóng đi các máy bay của mình, từ khoảng 7h đến 7h55. Chuẩn đô đốc Mitscher sẽ chỉ huy chiếc Hornet tác chiến độc lập.
Trong khi đó, Nagumo lại tiếp tục bị tấn công dồn dập. Mặc dù không bị hư hại gì, nhưng chúng càng khiến cho Nagumo tin chắc rằng, cần có thêm một cuộc không kích thứ hai nhằm vào Midway. Lúc 7h15, Nagumo ra lệnh vũ trang cho những máy bay của mình bằng bom thay vì ngư lôi. Lúc 7h30, máy bay trinh sát báo cho Nagumo biết rằng có khoảng 10 tàu chiến đang ở khu vực gần đó. Mặc dù khá lo lắng về sự hiện diện này, Nagumo vẫn tin rằng không lực từ đảo Midway vẫn là mối đe dọa lớn nhất, vì vậy, việc lắp bom vẫn được tiếp tục.
Sự yếu kém của trinh sát đã làm hại Nagumo khi mà phải mất 1 tiếng sau, họ mới xác định được những tàu chiến đó là tàu sân bay. Lúc đó là 8h20, Nagumo lo lắng thật sự, ông không còn nhiều thời gian. Vì vậy, lệnh mới được ban ra, người ta gỡ bom khỏi máy bay và thay thế nó bằng ngư lôi. Chính dưới áp lực thời gian và sự thay đổi liên tục như vậy, bom sau khi được gỡ ra đã không được chuyển vào khoang chứa mà vẫn để trên boong. Và đó là một sai lầm chết người của phía Nhật, những tàu sân bay của họ đang dần trở thành một thùng thuốc súng nổi.
9h17, Nagumo chuyển hướng sang những tàu sân bay Mỹ. Nhưng chỉ 1 phút sau, ông thấy mình đang đối mặt với một tốp máy bay phóng lôi của đối phương. Đó là những máy bay thuộc liên đội VT-8 từ chiếc Hornet, tuy vậy những máy bay cũ kĩ và nặng nề này không phải là đối thủ của Zero. Chỉ có 1 phi công trong đội máy bay đó sống sót, thiếu úy George Gay. (Ngày 31/8/1995, một phi đội máy bay đã rải một phần tro hài cốt của Gay xuống nơi mà những bạn đồng chí của ông đã hy sinh).
Ngay sau đó là VT-6 từ Enterprise. Họ đến ngay trước mặt tàu sân bay Nhật và chiếc Kaga được chọn là mục tiêu. Pháo phòng không trên tàu cùng những chiếc Zero kháng cự dữ dội. 10 chiếc máy bay phóng lôi Mỹ bị hạ, bao gồm cả chiếc của sĩ quan chỉ huy Lindsey. Chỉ hơn một phút sau, chiếc Akagi thấy một tốp máy bay nữa tới, liên đội VT-3 từ Yorktown, đơn vị duy nhất có tiêm kích cơ đi theo hộ tống. Một lần nữa, họ không thể chống chọi lại những chiếc Zero. Máy bay Mỹ cố tập trung tấn công chiếc Hiryu, nhưng không thành công. Chỉ có 2 chiếc máy bay phóng lôi có thể trở về tàu mẹ.
Dù vậy, những cuộc tấn công vô vọng của những máy bay phóng ngư lôi cũng có tác dụng làm chậm quá trình chuẩn bị của người Nhật và làm xáo trộn đội hình tiêm kích cơ bảo vệ hạm đội. Mọi chuyện thay đổi vào khoảng 10h25, 3 liên đội máy bay ném bom bổ nhào SBD từ tàu Enterprise và Yorktown xuất hiện. Chúng do thiếu tá Cluskey chỉ huy. Khi bay đến vị trí mà hạm đội Nhật được báo cáo lần cuối, Cluskey không nhìn thấy gì cả. Trong lúc nhiên liệu đã gần cạn thì ông bỗng nhìn thấy vệt sóng dài từ một khu trục hạm Nhật, chiếc Arashii, đang có nhiệm vụ rải mìn chống tàu ngầm. Phi đoàn máy bay Mỹ quyết định bám theo chiếc Arashii, và chẳng mấy chốc, Hạm đội hàng không số 1 đã trong tầm mắt. Những biện pháp vận động để né tránh trong những đợt tấn công trước đã khiến đội hình hạm đội Nhật xáo trộn, và làm giảm sự hỗ trợ lẫn nhau giữa chúng. Cluskey chia đội của mình làm hai. VB-6 sẽ tấn công chiếc Akagi, còn VS-6 tấn công Kaga. Người Nhật không có ấn tượng mạnh về những chiếc máy bay ném bom này, những đợt tấn công thất bại của người Mỹ trước đó khiến họ chủ quan. Nhưng người Nhật quên rằng những con tàu khổng lồ của họ đang là những thùng thuốc nổ, với những quả bom nằm la liệt trên boong, những chiếc máy bay gắn đầy đạn dược và đang được tiếp xăng đậu đầy chật trên sàn tàu

Mỗi Cluskey kéo mũi máy bay xuống, tạo một góc 70 độ, hướng thẳng vào chiếc Kaga. Mặc dù quả bom của ông đã trận mục tiêu, nhưng một đồng đội phía sau đã thả bom trúng ngay vào một chiếc máy bay đang đậu ở phần đuôi đường băng, khiến sàn tàu bốc cháy. Ngay sau đó, một quả bom khác xuyên qua thang nâng ở phía trước, phát nổ ngay giữa những chiếc máy bay đang được tiếp xăng và vũ trang trong khoang chứa máy bay. Sức nổ của nó làm vỡ tung những cửa sổ trên đài chỉ huy. Quả bom thứ ba kích nổ một chiếc xe bồn đậu ngay trước đài chỉ huy. Vụ nổ tiếp sau đó giết chết thuyền trưởng cùng các sĩ quan chỉ huy. Con tàu hoàn toàn mất điều khiển. Ngọn lửa bùng lên không thể kiểm soát nổi. Đến 17h, lệnh bỏ tàu được ban ra.
Chiếc akagi cũng trong tình cảnh tương tự. Quả bom đầu tiên đánh trúng thang nâng giữa, kích nổ số đạn dược chưa được cất. Quả thứ hai đánh vào những máy bay đang được vũ trang, kích nổ toàn bộ số đạn dược gắn trên chúng. Boong tàu Akagi chìm trong một loạt vụ nổ liên hoàn. Động cơ tàu ngừng hoạt động lúc 10h40. Đô đốc Nagumo rời chỉ huy sở đang bốc cháy của mình lúc 10h46, lệnh bỏ tàu được ban bố. Thuyền trưởng Aoki là người cuối cùng rời tàu, lúc 3h sáng ngày 5/6.
Chiếc Soryu bị trúng 3 quả bom, rải đều từ mũi tàu đến đuôi tàu, phá huỷ hầu như toàn bộ thang nâng, máy bay, bom đạn. Ngọn lửa dữ dội đến mức cánh cửa thép ở khoang chứa phải tan chảy. Con tàu ngừng hoạt động lúc 10h40. Thuyền trưởng Yanagimoto tự vẫn. Khoảng 19h20, con tàu chìm hoàn toàn.
Lúc này, phía Nhật chỉ còn duy nhất một tàu sân bay có thể hoạt động, là chiếc Hiryu. Vào khoảng 11h, Hiryu phái đi 18 chiếc máy bay ném bom, hộ tống bởi 6 tiêm kích cơ, để trả thù. Vào khoảng giữa trưa, những máy bay này tiến sát chiếc Yorktown, lúc này cũng đã phát hiện người Nhật qua radar (một kỹ thuật mới mà Nhật chưa có). Do đó, đội phi cơ tiêm kích của Mỹ kịp bay lên và chặn đánh, bắn rơi hầu hết máy bay ném bom Nhật. Nhưng vẫn có 7 chiếc thoát qua được. Và chiếc Yorktown bị trúng 3 quả bom, 5 lò hơi ngừng hoạt động, và vận tốc con tàu cũng giảm xuống mức chỉ khoảng 6 hải lý/h. Nhưng thủy thủ đoàn của Yorktown cũng đã kịp sửa chữa và phục hồi vận tốc con tàu ở mức 20 hải lý/h. Máy bay có thể hạ cánh, và tốp tiêm kích cơ thứ hai kịp xuất phát. Nhưng chiếc Hiryu cũng phái đi một đội thứ hai, gồm 10 máy bay phóng lôi và 6 tiêm kích cơ. Thuyền trưởng chiếc Yorktown, Buskmaster đã từng tránh thành công tất cả các ngư lôi trong trận chiến biển San Hô, nhưng lần này, chiếc Yorktown bị trúng 2 quả ngư lôi. Con tàu càng ngày càng bị nghiêng, buộc Buckmaster phải ra lệnh bỏ tàu, vào khoảng 15h.
Nhưng người Mỹ mới là những người có tiếng nói cuối cùng trong ngày này. Từ trên chiếc Enterprise, 24 máy bay ném bom, nhiều chiếc được chuyển từ Yorktown sang, cất cánh tấn công chiếc Hiryu. Lúc 14h50, Hiryu bị máy bay trinh sát phát hiện. 13 máy bay ném bom tấn công Hiryu khi những phi công của nó đang ăn, 11 chiếc khác tấn công những thiết giáp hạm hộ tống. Hiryu bị trúng liên tiếp 4 quả bom. Boong tàu hoàn toàn bị phá huỷ, khoang chứa máy bay chìm trong biển lửa. Nhưng phần dưới con tàu vẫn chưa bị ảnh hưởng, và nó vẫn có thể lao đi với vận tốc 30 hải lý/h. Tuy vậy, ngọn lửa cũng nhanh chóng ln xuống dưới, khiến động cơ ngừng hoạt động. Thủy thủ đoàn rời tàu vào khoảng 3h15 sáng hôm sau, 5/6.
Trong khi cả 4 chiếc tàu sân bay của Nhật hoàn toàn bị đánh chìm, thì chiếc Yorktown dường như vẫn còn có thể được cứu. Đô đốc Fletcher phái một đội tàu cứu hộ đến kéo Yorktown về Trân Châu Cảng, thuyền trưởng Buckmaster cùng một thủy thủ nhỏ cũng đã quay trở lại tàu. Nhưng một chiếc tàu ngầm Nhật, chiếc I-168 đã lọt qua được vành đai bảo vệ gồm 4 khu trục hạm để đánh đắm chiếc Yorktown cùng một tàu hộ tống, chiếc Hammann vào chiều ngày 6/5.
Đô đốc Yamamoto, trong một nỗ lực cuối cùng để tìm kiếm một điều gì đó, đã ra lệnh pháo kích Midway. Nhiệm vụ này được giao cho đô đốc Kurita, chỉ huy hải đội tuần dương hạm mới nhất và nhanh nhất Nhật Bản. Nhưng vào lúc 0h sáng ngày 5/6, Yamamoto rút lại lệnh của mình. Khi đang trên đường quay về, Kurita phát hiện một tàu ngầm Mỹ, ông ra lệnh tất cả các tàu rẽ ngoặt một góc 45 độ để tránh. Trong quá trình vận động, 2 tuần dương hạm hạng nặng Mogami và Mikuma va chạm với nhau, khiến chúng không thể đi nhanh được.
Sang ngày 6, máy bay từ Enterprise và Hornet phát hiện ra 2 chiếc này và tấn công dồn dập. Chiếc Mikuma bị đánh chìm, còn Mogami bị hỏng nặng.
Kết quả
Trận chiến Midway đã kết thúc, thiệt hại cho phía Nhật hết sức nặng nề. 4 tàu sân bay hạng nặng, 1 tuần dương hạm, 272 máy bay, 100 phi công, 3400 thủy thủ, 3 thuyền trưởng hàng không mẫu hạm đầy kinh nghiệm cùng một đô đốc, bí mật của loại máy bay Zero. Tổn thất của phía Mỹ gồm 1 tàu sân bay và 1 khu trục hạm cùng khoảng 150 máy bay. Giờ đây cán cân lực lượng lại chuyển sang phía người Mỹ, ngay sau trận chiến, Nhật chỉ còn 2 tàu sân bay hạng nặng, còn của Mỹ là 4. Số phi công Nhật thiệt mạng tương đương với số mà nước Nhật có thể đào tạo trong 1 năm. Việc khám phá ra bí mật của chiếc Zero cho phép người Mỹ chế tạo thành công chiếc F6F Hellcat, mà chỉ 1 năm sau đã bắt đầu chấm dứt sự thống trị trên không của người Nhật. Quan trọng hơn, trận chiến Midway đã làm xoay chuyển cục diện chiến tranh, quyền chủ động tấn công giờ đây đã thuộc về người Mỹ.

Những trận hải chiến nổi tiếng lịch sử - thời cổ đại
Trận Actium
Ngày 02 tháng 9 năm 31 TCN
Kết quả : chiến thắng quyết định của Octavian
Mark Antony mất hạm đội của mình, quân đội của ông ta bỏ chạy với số lượng lớn
Octavian trở thành Tổng tài duy nhất , là "Augustus Caesar" và là "công dân đầu tiên " của Rome.
Vị trí trận đánh: biển Ionia, gần Actium - Hy Lạp, thuộc địa của Lamã
Các Bên tham chiến
Octavian và lực lượng ủng hộ ông ta
Chỉ huy chiến trường
Marcus Vipsanius Agrippa
Sức mạnh
400 tàu chiến, chủ yếu là tàu nhỏ Liburnian và Hexeres với 16.000 lính lê dương thủy quân lục chiến và 3.000 cung thủ.
Thương vong
Khoảng 2.500 chết
Triều đại Ptolemaic Egypt
Mark Antony và lực lượng ủng hộ ông ta
Chỉ huy
Mark Antony
Sức mạnh
230 tàu chiến, chủ yếu là tầu Quinqueremes với một số tầu Deceres lớn hơn, 30 -> 50 tầu vận tải và 60 tàu chiến Ai Cập. 2.000 cung thủ, 20.000 lính lê dương thủy quân lục chiến.
Thương vong và thiệt hại
200 tàu chìm và bị bắt giữ, hơn 5.000 người chết
Trận Actium là hải chiến cuối cùng của nền Cộng hòa La Mã. Nó diễn ra giữa các lực lượng của Octavian và các lực lượng kết hợp của Mark Antony và Cleopatra. Trận đánh diễn ra vào ngày 2 tháng 9 31 trước Công nguyên, trên Biển Ionia gần thuộc địa La Mã Actium tại Hy Lạp. Hạm đội Octavian đã chỉ huy của Marcus Vipsanius Agrippa, trong khi đội tàu của Antony đã được hỗ trợ bởi các con tàu của người yêu của mình, Cleopatra VII, Nữ hoàng Ai Cập thuộc dòng họ Ptolemy.
Chiến thắng của Octavian cho phép ông ta củng cố quyền lực của mình ở Rome và thuộc địa của nó. Cuối cùng, ông đã được trao danh hiệu Princeps ( "công dân đầu tiên ") và đồng thời cũng là từ kết quả của chiến thắng này ông đã được trao tặng danh hiệu Augustus của Thượng viện La Mã. Là Augustus, ông cố giữ vẻ bề ngoài là một nhà lãnh đạo đang phục hồi chế độ Cộng hòa La Mã, tuy nhiên, theo các nhà sử học, ông ta đã đặt dấu chấm hết cho nền Cộng hòa La Mã và mở đầu cho một thể chế mới, Chuyên chế La Mã
Bối cảnh chung
Liên minh thường được biết đến như là Tam hùng chế lần thứ hai ( Đây là liên minh của mấy bác đầu gấu ở La Mã thường để chống lại Viện nguyên lão La Mã, tam hùng chế I có Caesar, Crassus, Pompeus. Tam hùng chế lần II có Octavian, Mark Anthony và Lepidus), được gia hạn cho mỗi năm năm một lần vào 38 TCN bị đổ vỡ khi Octavian nhận chức Caesarion thì con trai chính thức của ****** Caesar và Nữ hoàng Ai Cập Cleopatra, trở thành một mối đe dọa lớn đến sức mạnh của ông ta (Octavian ). Điều đó đã xảy ra khi Mark Antony, một người có thế lực nhất trong Tam hùng chế đã bỏ vợ (chị của Octavian tên là Octavia Minor) và chuyển đến Ai Cập để bắt đầu một tình lãng mạn lâu dài với Nữ hoàng Cleopatra, do đó trở thành cha dượng chính thức của Caesarion. Cuộc tình này đã trở thành một vụ bê bối chính trị ở Ai Cập, Antony chắc chắn đóng vai trò của một nhà lãnh đạo của một phong trào ly khai, phá vỡ sự thống nhất của Đế quốc La Mã. Ít nhất, đây là những gì Octavian và phần lớn của thành viên Thượng viện La Mã nghĩ vậy.
Uy tín của Octavian và quan trọng hơn nữa, sự trung thành của binh đoàn Lê dương của ông ta đã trở nên nổi tiếng hơn nhờ cái chết của ****** Caesar vào năm 44 TCN, lúc đó mới mười bảy tuổi, Octavian đã được chính thức công nhận như là con trai duy nhất của La Mã rộng lớn và cũng là người thừa kế hợp pháp duy nhất của cải to lớn của Caesar. Mark Antony trở thành sĩ quan chính và thành công nhất trong quân đội hàng đầu của ****** Caesar (Magister equitum) và, nhờ những chiến thắng quân sự của mình, ông ta có thể yêu cầu một phần đáng kể những hỗ trợ chính trị, quân sự từ các chiến binh và cựu binh của Caesar. Cả hai Octavian và Mark Antony đã cùng chiến đấu chống lại kẻ thù chung của họ ( phe bảo vệ chế độ Cộng hòa đứng đầu là Brutus ?" người đã đâm chết Caesar) trong cuộc nội chiến xảy ra sau vụ ám sát ****** Caesar.
Sau nhiều năm hợp tác trung thành với Octavian, Mark Antony bắt đầu hành động một cách độc lập, cuối cùng nghi ngờ ngày càng cao rằng ông muốn ganh đua để trở thành chủ nhân duy nhất của Rome. Khi ông công khai ly dị chị gái của Octavian, Octavia Minor, và chuyển đến Alexandria và trở thành chồng chính thức của Nữ Hoàng Cleopatra, ông ta đã làm nhiều chính trị gia La Mã tin rằng ông ta đã cố gắng để trở thành người cai trị không thể kiểm soát được ở Ai Cập và các vương quốc khác ở phía đông, trong khi vẫn duy trì mệnh lệnh của mình lên nhiều binh đoàn Lê dương ở phía Đông. Như là một thách thức cá nhân đến uy tín của Octavian, Antony đã cố gắng để cho Caesarion được chấp nhận như là một người thừa kế thực sự của ****** Caesar, mặc dù bản di chúc đã không đề cập đến cậu bé. Trong thực tế, Antony và Cleopatra chính thức nâng lên nắm quyền lực, Caesarion lúc mười ba tuổi, vào năm 34 trước Công nguyên, trao cho Mark Antony danh hiệu mơ hồ, nhưng ầm ỹ ?o Vua của các nhà vua? ( hay là kẻ bảo trợ thành Alexandria). Là con trai của ****** Caesar, danh hiệu này rõ ràng được hiểu như là một mối đe dọa cho các truyền thống của nền cộng hòa La Mã. Trong thực tế, theo cách hiểu rộng rãi, Mark Antony đã có một lần dâng vương miện cho ****** Caesar. Sau đó, Octavian bắt đầu một cuộc chiến tranh tuyên truyền, lên án Antony như là một kẻ thù của Roma, khẳng định rằng ông ta đang tìm cách thiết lập một chế độ quân chủ độc tài lên trên toàn bộ Đế quốc La Mã bằng cách thay mặt cho Caesarion. Octavian hoàn toàn lừa bịp được Viện nguyên lão La Mã, và làm nó tin rằng Antony có ý định di chuyển thủ đô của đế quốc về Alexandria.
Khi liên minh tam hùng chế lần thứ hai chính thức hết hạn vào ngày cuối cùng của năm 33 TCN, Antony đã viết cho Viện nguyên lão rằng ông ta không muốn được tái bổ nhiệm. Ông hy vọng rằng ông có thể được Viện nguyên lão xem như là người hùng của họ để chống lại những tham vọng của Octavian, người mà ông coi là sẽ không sẵn sàng từ bỏ vị trí của mình một cách tự nguyện như ông đã làm. Các nguyên nhân của sự bất mãn lẫn nhau giữa hai bên liên tục được tích tụ. Antony phàn nàn rằng Octavian đã vượt quá quyền hạn của mình trong việc hạ bệ Lepidus, và việc Octavian chiếm lấy quyền điều hành cùng binh lính tại các lãnh địa của ***tus Pompeius mà không chịu trao cho ông ta một nửa. Octavian thì lại phàn nàn rằng Anthony không có thẩm quyền để được kiểm soát Ai Cập, rằng Anthony đã tử hình ***tus Pompeius một cách bất hợp pháp; rằng sự tráo trở của Anthony với vua Armenia tạo ra sự lạnh nhạt của quốc gia này với La Mã; rằng ông ta đã không gửi một nửa số tiền chiến lợi phẩm thu được đến Rome theo thỏa thuận, và rằng sự liên kết của Mark Anthony với Cleopatra và việc thừa nhận Caesarion như một con trai hợp pháp của ****** Caesar tạo ra sự mất uy tín cũng như đe dọa sự tồn tại của đế chế
Trong suốt năm 32 TCN, một phần ba thành viên của Viện nguyên lão và cả hai vị quan chấp chính tối cao đều liên minh với Antony. Hai vị quan chấp chính tối cao này quyết định che giấu cho các tham vọng của Antony. Ahenobarbus dường như đã muốn yên lặng, nhưng G. Sosius ngày 01 tháng 01 có một bài phát biểu tạo thuận lợi cho Antony, và đề nghị xác nhận rằng hành động của ông ta sẽ không bị phủ quyết bởi các hộ dân quan La Mã. Octavian không có mặt ở đó, nhưng tại cuộc họp tiếp theo Octavian đưa ra câu trả lời một cách tự nhiên rằng, hai vị quan chấp chính quan này phải rời Rome để gia nhập với Antony. Còn Antony khi nghe tin này đã công khai ly hôn với Octavia, chuyển đến thành phố Ephesus để ở với Cleopatra, đây cũng là nơi một hạm đội lớn đã được tập hợp từ tất cả các phần của phương Đông, trong đó Cleopatra đã đóng góp một phần lớn. Sau khi tạm trú một thời gian ở đó cùng với các đồng minh của mình tại Samos, Antony bỏ đến Athens.. Lực lượng bộ binh của ông ta vốn đóng tại Armenia được đưa xuống vùng bờ biển của châu Á, và được chỉ huy bởi L. Canidius Crassus.
Octavian cũng không chậm hơn trong việc chuẩn bị lực lượng. Thật vậy, các hoạt động quân sự đã bắt đầu vào năm 31 trước Công nguyên, khi tướng Agrippa của Octavian chiếm giữ Methone, một thị trấn Hy Lạp liên minh với Antony. Tuy nhiên, do việc kế hoach hành động của Antony đã bị rơi vào tay của một kẻ phản bội tên là Plancus, và nó được đọc một cách kỹ lưỡng ở Rome để biết những gì chuẩn bị xảy ra tại Samos, và làm thế nào Antony lại hành động vì lợi ích của Cleopatra. Octavian đã có những hành động để tạo ra cảm giác rằng ông dễ dàng có từ bỏ quyền lực từ chức vụ chấp chính quan của mình vào năm 31 TCN mà ông ta đã được chỉ định, và bỏ phiếu cho một lời tuyên chiến chống lại Nữ hoàng Cleopatra, cũng có nghĩa tuyên chiến với Anthony, mặc dù ông đã không chỉ đích danh. Trong khi Octavian thực hiện điều này, Viện nguyên lão đã đưa một lời tuyên chiến và tước đi của Antony mọi thể nhân pháp luật.
Được hongsonvh sửa chữa / chuyển vào 11:32 ngày 14/10/2009

Trận đánh
( Một số video clip liên quan đến trận Actium, Octavian, Mark Anthony...
http://www.viddler.com/explore/fgenise/videos/8/
http://video.google.com/videoplay?docid=-5760798577311031297&ei=p33VSuu_FISYwgOLtLXlDA&q=battle+of+actium+video&hl=vi#
http://www.youtube.com/watch?v=TncEll5jAVY&hl=vi
http://www.youtube.com/watch?v=EgbbPYE-Ics&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=8BZyZ-__6z4&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=f9zJVzTrnKI&NR=1
http://www.youtube.com/watch?v=0wQ_6cVXTQk&feature=related )
Antony có dự định mở một cuộc tấn công về phía nước Ý vào cuối năm 32, và đã vượt xa khỏi đảo Corcyra. Tuy nhiên, ông ta thấy rằng biển đã được bảo vệ bởi một đội tàu chiến của Octavian, ông ta quyết định dừng lại và trú đông tại Patrae, trong khi hầu hết các phần hạm đội của mình trong vịnh Ambracian, và bộ binh của ông ta hạ trại ở gần doi đất thuộc Actium, ở phía đối diện hẹp eo biển gần Vịnh Ambracian và được bảo vệ bởi một tháp và phần chính của quân đội
Các đề xuất của Octavian cho một cuộc hội họp để hòa giải với Antony đều bị từ chối một cách khinh mệt, cả hai bên đều lao vào chuẩn bị cho một trận đánh cuối cùng vào năm sau. Những tháng đầu năm trôi qua mà không có sự kiện đáng chú ý, ngoài một số thành công của Agrippa trên bờ biển của Hy Lạp, nhằm mục đích chuyển hướng sự chú ý của Antony. Mãi cho đến cuối tháng tám khi quân đội của Octavian đã hành quân bằng đường bộ vào khu vực phía bắc của eo biển đối diện trại Antony. Antony vẫn không hề quan tâm đến các đợt chuyển quân này. Mất một vài tháng để ông ta ( chắc là Anthony) chuyển các đạo quân đầy đủ của mình đến từ những nơi khác nhau, mà quân đội hoặc tàu của các đồng minh của ông ta đang trú đông. Nhưng trong các tháng này không chỉ có Agrippa tấn công vào thành phố Hy Lạp từ bờ biển, mà còn có các trận giao tranh bằng kỵ binh khác, Caesar đã bước đầu đánh bại kẻ thù, và Antony đã bị buộc từ bỏ phía Bắc của eo biển và rút binh sĩ của ông về phía Nam. Cleopatra bấy giờ rất muốn khuyên rằng các tầu garrisons nên được đưa vào trú tại thành phố được bảo vệ tốt, và rằng hạm đội chính nên trở về Alexandria. Đội tầu chiến lớn của Ai Cập trong liên minh cũng như các ảnh hưởng cá nhân của Cleopatra đã làm cho lời khuyên của cô trở nên trọng lượng đối với Antony, và có vẻ rằng sự di chuyển này đã được tiến hành trong thực tế.
Octavian đọc được ý định này và quyết định phải ngăn chặn nó. Vào ngày đầu tiên của tháng chín, ông ta ban hành một thông báo đển hạm đội của mình để chuẩn bị cho trận chiến. Ngày hôm sau thời tiết ẩm ướt, biển có sóng to . Khi hiệu kèn trumpet vang lên, hạm đội của Anthony bắt đầu xuất hành từ phía eo biển, các tàu di chuyển theo hàng và duy trì sự yên lặng. Octavian sau khi một do dự ngắn đã ra lệnh tàu của mình hướng về bên phải và tìm cách vượt qua tàu của đối phương. Sau đó vì sợ bị bao vây, Antony đã buộc phải đưa ra mệnh lệnh tấn công.
Trình tự của trận đánh
Hai hạm đội xáp mặt nhau ở ngoài vịnh Actium vào sáng ngày 02 Tháng chín 31 TCN. Hạm đội của Antony số lượng khoảng 500 chiếc, trong đó có 230 tầu chiến galley lớn tám hoặc mười hàng chèo, có tháp cao với nhiều binh lính được vũ trang đầy đủ. Ông ta ( Anthony) hướng hạm đội của mình bơi xuyên qua eo biển tiến về phía biển lớn. Octavian có khoảng 250 tàu chiến, hạm đội của Octavian chờ đợi rình rập để chặn con đường vượt ra ngoài eo biển. Đội hình hạm đội của Octavian dẫn đầu là đô đốc Agrippa dày dạn kinh nghiệm chỉ huy cánh trái của hạm đội, Lucius Arruntius chỉ huy cánh trung tâm và Marcus Lurius chỉ huy cánh phải. Titus Statilius Taurus chỉ huy bộ binh của Octavian, quan sát trận đánh từ bờ biển phía bắc của eo biển. Mark Antony và Gellius Publicola chỉ huy cánh phải của hạm đội phía Antony, trong khi đó Marcus Octavius và Marcus Insteius chỉ huy đội hình trung tâm, và đội tầu của Cleopatra ở vị trí phía sau họ. Gaius Sosius phát động cuộc tấn công đầu tiên từ cánh trái của hạm đội, trong khi trung úy trưởng (chief lieutenant) của Antony, Canidius Publius Crassus, chỉ huy các lực lượng bộ binh của ông ta.
Giữa trận hải chiến
Trận đánh dữ dội kéo dài suốt cả buổi chiều không dẫn đến một kết quả quyết định. Phần lớn các tàu chiến của Mark Antony là tầu quinquereme, galley với mũ tầu bịt sắt nhọn lớn (ram), có thể nặng tới ba trăm tấn. tàu của Antony thường được trang bị các móc bằng thép lớn, sẽ rất hiệu quả nếu chúng được quăng trúng tầu đối phương, nhưng nếu không trúng, thì các móc bằng thép sẽ có khả năng gây thiệt hại cho chính con tàu của mình, hoặc gây nhiều sự chậm trễ và làm cho binh lính trên tầu dễ trở thành mục tiêu cho các tàu nhỏ hơn. Mũi của tầu Galley được bọc giáp bằng các phiến đồng và gỗ cắt vuông, làm cho con tầu có thể triển khai đòn tấn công ramming một cách thành công vào đối phương được trang bị yếu hơn.
Thật không may cho Antony, nhiều tàu của ông bị thiếu thủy thủ đoàn, đã có một trận dịch sốt rét hoành hành trong khi họ đậu trong eo biển và đợi hạm đội của Octavian đến. Để khắc phục tốt nhất tình trạng này, Antony cho đốt những tàu không có đủ thủy thủ đoàn, trong khi gộp các thủy thủ đoàn đang bị sứt mẻ khác lại với nhau. Với nhiều tay chèo đã chết sức mạnh của đòn ramming (dùng mũi nhọn bọc thép của tầu mình húc vào tầu đối phương), chiến thuật chính được thiết kế cho tầu quinqueremes đã không được sử dụng thành công. Kẻ thù làm suy yếu quân đội của Antony bằng cách cắt đứt đường cung cấp của họ ( Vậy tức là phong tỏa xung quanh để Mark Anthony không tuyển được tay chèo mới ?" em đoán vây).
Hạm đội của Octavian phần lớn được lập thành từ tầu Liburnian nhỏ hơn nhưng có trang bị và đào tạo tốt hơn, thủy thủ đoàn lại sung sức. Tuy thường nhỏ hơn nhưng tầu của Octavian lại dễ điều khiển hơn trong khi lướt trên sóng, chúng có khả năng đảo mạn tầu quay lại để chiến đấu rất nhanh sau khi phóng một loạt mũi lao vào một đối phương lớn và rút lui để khỏi bị đánh trả với thời gian rất ngắn. Tầu Liburnian nhẹ hơn và có thể cơ động nhanh hơn các tầu Quinqueremes, khi mà các tầu này chỉ có đòn ram tầu địch, và đồng thời giết các thủy thủ đoàn của đối phương ở trên boong với một trận mưa tên và pháo bắn đá catapult với những quả đạn đủ mạnh để bắn bay đầu quân địch.
Trước khi trận chiến, một trong những tướng của Mark Antony, Quintus Dellius, đã đến đầu hàng Octavian với các kế hoạch chiến đấu của Mark Antony. Antony hy vọng sử dụng những tàu lớn nhất của mình để đấy cánh quân của Agrippa về cuối phía bắc của hàng tầu chiến của mình, nhưng toàn bộ hạm đội của Octavian đã biết chiến lược này, và họ vận động ngoài tầm với của tầu chiến của Anthony. Ngay sau giữa trưa, Antony đã buộc phải kéo dài hàng tầu chiến của mình để tăng cường bảo vệ bờ biển và cuối cùng tham chiến với kẻ thù. Cleopatra ở phía sau, không thể chịu nổi tình trạng hồi hộp chờ đợi, hoảng loạn về tinh thần ( đúng là dây vào đàn bà thì đỏ tình, đen bạc), đã phát tín hiệu rút lui. Hạm đội của Cleopatra rút lui ra biển lớn mà không giao chiến. Một cơn gió nhẹ thổi đúng hướng, và thế là các con tàu của Ai Cập đã sớm thoát ly khỏi trận chiến
Antony đã không quan sát thấy tín hiệu rút lui này, và ông ta cho rằng đó một cơn hoảng loạn và rằng tất cả đã mất hết sau hành động bỏ chạy của đội tầu AiCập. Điều này lây lan rất nhanh, khắp mọi nơi buồm được căng lên, và tháp chiến đấu với các vũ khí khác bị hạ xuống boong. Tuy vậy vẫn còn một số tầu tiếp tục chiến đấu, nhưng cũng chẳng kéo dài được đến chiều tối, khi nhiều chiếc đã bị bắt lửa từ những cây đuốc đang cháy được ném vào họ. Cho rằng mọi việc đã kết thúc Mark Antony chuyển sang một tàu nhỏ hơn với cờ xí của mình và cố gắng để chạy thoát, cùng với một vài chiếc tàu hộ tống ông cố gắng chọc thủng hàng tầu của Octavian để chạy thoát. Những chiếc ở phía sau không chạy thoát được, tất nhiên đã bị bắt giữ hoặc đánh chìm bởi lực lượng của Octavian.

Một kịch bản khác của trận hải chiến (không rõ nguồn gốc ) cho rằng khi Antony biết ông bị bao vây và không còn đường rút chạy. Nhằm mục đích để xoay vần trận chiến về phía có lợi cho mình, Antony đã tập hợp tàu của ông ta xung quanh mình thành một đội hình móng ngựa ở gần bờ cho an toàn. Sau đó, khi các tầu của Octavian tìm cách áp sát tàu của Antony thì biển sẽ đẩy chúng vào bờ. Antony thấy rằng ông không thể đánh bại lực lượng của Octavian, do đó, Cleopatra và ông ở lại ở phía sau đội tầu. Cuối cùng, Antony đã tung các tàu chiến ở cánh phía bắc của mình để cuộc tấn công. Ông đã ra lệnh cho họ tiến ra phía bắc, để làm giãn đội hình tàu của Octavian khi các tầu này đang cố gắng sắp xếp chặt chẽ. Ông tung một đội tầu do Gaius Sosius chỉ huy xuống phía nam để làm giãn ra đội hình tàu còn lại ở phía nam. Chiến thuật này tạo ra một lỗ ở giữa đội hình chiến đấu của Octavian. Antonius nắm lấy cơ hội này và cùng với Cleopatra trên các con tàu của mình, tăng tốc bơi xuyên qua các khe hở và chạy thoát, bỏ toàn bộ lực lượng của mình.
Sau khi trận đánh kết thúc, Octavian cố gắng cứu các thủy thủ của các tàu bị cháy, và đã ở cả đêm trên tàu. Ngày hôm sau các chiến đoàn bộ binh của Antony bị chặn mất đường rút lui của họ đến Macedonia và bị buộc phải đầu hàng, và trại của Antony đã bị chiếm đóng. Và khi tất cả đã qua đi thì Đế chế La Mã chỉ còn có một người chủ duy nhất.
Sau trận đánh
Các hậu quả chính trị của trận chiến này đã kéo rất dài.Trong bóng đêm mịt mờ 19 chiến đoàn bộ binh và 12.000 kỵ binh của Antony đã bỏ chạy trước khi ông ta có thể tổ chức một trận đánh trên bộ với Octavian. Sau khi Mark Antony mất đi hạm đội của mình, lực lượng bộ binh của ông ta, vốn phải ngang bằng với của Octavian, đã bỏ chạy với số lượng lớn. Antony mặc dù không thiết lập đế chế riêng của mình, ông ta vẫn bị coi là một kẻ bỏ trốn và nổi loạn, mà không có một sự bảo vệ nào về mặt chính trị và pháp lý từ các thành viên Viện nguyên lão, hay từ các chấp chính quan tối cao như trong các năm trước. Tuy có một số chiếc tầu trong hạm đội thắng trận cố đuổi theo Antony, nhưng Caesar lại tự dành phần còn lại của năm đó tại Hy Lạp, châu Á và trú đông ở Samos; mặc dù ông bắt buộc phải đi trong một thời gian ngắn đển Brundisium giải quyết một số cuộc nổi loạn và sắp xếp việc cai trị cho phần lãnh thổ vừa chiếm được.
Tại Samos, Octavian đã nhận được một bức thư từ Cleopatra cùng với một vương miện và ngai vàng, nhân danh con trai mình bà ta xin thoái vị. Nữ hoàng tin rằng bà ta sẽ được đối xử tốt, còn với Octavian thì ông ta lại băn khoăn về việc đảm bảo an toàn cho Nữ Hoàng chiến thắng của ông ta. Antony tự cảm thấy mình bị bỏ rơi, sau khi đã cố gắng để vớt vát được một số binh lực và đóng quân ở gần Paraetonium thuộc Pinarius, và gửi Antyllus con trai trưởng của ông ta cùng với tiền đến Octavian và xin được về sống tại Athens như là một công dân bình thường (không thấy nói đên strả lời ?" chắc là bị từ chối ). Vào mùa xuân Antony bị tấn công từ hai phía, cánh thứ nhất là từ. C. Cornelius Gallus tiến từ Paraetonium và cánh quân thứ hai là Octavian đổ bộ xuống Pelusium, với sự đồng lõa được tin là của Cleopatra. Antony bị đánh bại bởi Gallus, và chạy về phía Ai Cập, hướng về phía Pelusium.
Mặc dù có một chiến thắng tại Alexandria, ngày 31 tháng 7 năm 30 TCN, nhiều chiến binh của Mark Antony đã bỏ chốn, làm ông ta không đủ lực lượng để chống lại Octavian. Thành công nhỏ trước Octavian đã làm cho binh lính của Antony cạn kiệt sức lực, điều này đã khuyến khích Octavian mở một cuộc tổng tấn công, trận đánh này đã hoàn hoàn toàn đánh bại Antony. Ông này sau đó chỉ còn cách bỏ chạy khỏi trận đánh, và do bị mất liên lạc nên tin rằng Cleopatra đã bị bắt, sau đó đã ông ta đã tự sát. Thất baị khi tìm cách trốn thoát từ boong tầu ông ta rút dao tự đâm mình, nhưng ông ta không chết ngay lập tức và ông này muốn được mang đến lăng mộ nơi Cleopatra đang bị giam giữ, và chết trong tay của bà ta. Nữ hoàng ngay sau đó được mang từ nơi này đến cung điện và cố gắng khêu gợi sự đam mê hoặc thương xót của Octavian.
Khi Cleopatra nghe tin tức về cái chết của Mark Antony, bà ta đã cố gắng làm mất cảnh giác của lính canh và tự tử vào ngày 12 tháng 8 năm 30 TCN. Trong một khoảng thời gian ngắn bà ta đã tự chấm dứt cuộc sống của mình bằng cách được cho là do vết cắn của một con rắn chuyển đến Nữ hoàng trong một giỏ trái vả. Cái chết của bà đến từ các vết cắn từ một con rắn mào độc. Octavian đã ra lệnh giết chết Caesarion một năm sau đó, để bảo vệ danh hiệu của ông như là ?ongười con trai duy nhất của ****** Caesar?.
Như vậy, chiến thắng của Octavian trong trận Actium làm cho ông ta trở thành bá chủ của La Mã Địa Trung Hải "Mare Nostrum" và ông trở thành "Augustus Caesar" và là công dân "đầu tiên" của Rome. Chiến thắng này, củng cố quyền lực của ông ta trên tất cả các thể chế của La Mã, đánh dấu sự chuyển tiếp của Roma từ chế độ Cộng hòa sang Chuyên chế. Sự đầu hàng cuối cùng của Ai Cập sau cái chết của Cleopatra cũng đánh dấu sự sụp đổ cuối cùng của cả hai nền văn minh Hy Lạp cổ và Vương quốc Ptolemy.
Để kỷ niệm chiến thắng trước Antonius, Augustus tổ chức lễ hội Actia La Mã. Augustus cũng xây dựng một tượng đài nhìn ra phía trận đánh, tượng đài này được đúc từ các ram đồng lấy từ các tàu chiến bị đánh bại. Chiếc đế còn sót lại của phần tượng đài bằng đá là bằng chứng về kích thước đáng kể của các ram ( Mũi nhọn bọc đồng của tầu chiến La Mã)
Được hongsonvh sửa chữa / chuyển vào 10:44 ngày 15/10/2009

hay đó bác, cố gắng phát huy nhé ,với lại bác nên xem kỹ lại câu cú khi dịch , mình đọc thấy đôi chỗ hơi lủng cũng rất uổng

Cám ơn bác Macay đã động viên, nhiều khi em cũng muốn dich thoát nhưng lại sợ xa rời mất ý chính của bản gốc

Chuyển sang những trận hải chiến lịch sử thời Trung đại em xin giới thiệu các trận hải chiến theo trình tự thời gian và vùng miền, cụ thể:
Tại châu Á
Trận Xích Bích: Liên minh hai nhà Lưu, Tôn đánh bại Tào Tháo
Trận Bạch Đằng lần 3: Hưng Đạo Vương bỏ tù Ômã
Trận đảo Hansan: Tướng Triều Tiên Lý Thuấn Thần đánh bại hải quân Nhật Bản bằng chiến thuật tầu bọc thép kiểu mui rùa
Trận Myeongnyang: Vẫn tướng Lý Thuấn Thần chỉ huy 13 tầu chiến đánh bại 113 chiến thuyền của hải quân Nhật Bản
Tại châu Âu
Trận Sluy: Quân Anh quốc đánh bại hoàn toàn Hải quân Pháp để mở đầu cho cuộc chiến tranh trăm năm
Trận Lepanto: Hải quân liên minh các nước châu Âu đánh bại hạm đội của Đế quốc ốttoman
Trận hải quân Anh quốc đánh bại hạm đội Armada của Tây Ban nha
......
Mời các bác bổ xung và góp ý

Trận Xích Bích
Mở đầu
Thời gian xảy ra trận đánh: Mùa Đông năm 208 sau CN
Địa điểm xảy ra trận đánh: Còn tranh cãi
Kết quả Thắng lợi quyết định của phe Tôn Quyền và Lưu Bị

Tham chiến
Phe Tôn Quyền và Lưu Bị
Chỉ huy
Chu Du
Trình Phổ
Lưu Bị
Lực lượng
50.000 ( theo Tam Quốc Diến Nghĩa khoảng hơn 10 vạn)
Thương vong
Không rõ
Phe Tào - Ngụy
Chỉ huy

Tào Tháo
Lực lượng
220 -> 240.000 người, có thể chỉ là riêng lực lượng thủy quân ( theo Tam Quốc Diến Nghĩa khoảng hơn 80 vạn)
Thương vong
Không rõ, dù được mô tả là khá lớn
Trận Xích Bích là một trận đánh lớn cuối thời Đông Hán có tính chất quyết định đến cục diện chia ba thời Tam Quốc. Trận đánh diễn ra vào mùa Đông năm Kiến An thứ 13 (tức năm 208) giữa liên quân Tôn Quyền-Lưu Bị với quân đội lấy danh nghĩa triều đình của Tào Tháo. Trận Xích Bích kết thúc với chiến thắng quyết định của phe Tôn-Lưu trước đội quân đông đảo hơn của Tào Tháo. Chiến thắng này đã góp phần củng cố vị trí cho hai chư hầu Tôn Quyền, Lưu Bị ở hai bờ Trường Giang đồng thời ngăn cản việc Tào Tháo mở rộng phạm vi quyền lực xuống phía Nam Trung Hoa, và theo quấn tiểu thuyết lịch sử Tam Quốc Diến Nghĩa ( TQDN), mang tính chất phần bẩy thực ba phần hư cấu, thì Lưu Bị là người được hưởng lợi nhiều nhất từ thành quả của trận này như chiếm Nam Quận, Kinh Châu, Tương Dương... để làm bàn đạp tiến vào hai Xuyên lập nên nhà Thục Hán
Bối cảnh chung
Triều đại nhà Hán được lập nên bởi Lưu Bang là một triều đại phong kiến tương đối tương đối ổn định và thịnh trị trong lịch sử Trung Quốc. Nhưng đến thời các vua Linh Đế và Hoàn Đế thì nhà Hán đã trở nên hủ bại một cách trầm trọng, vua được lập nên toàn từ lúc bú tí mẹ, lúc thành niên thì không chết yểu vì hoang dâm, tửu sắc vô độ, cũng chết vì các mưu mô tranh quyền đoạt lợi. Bên trong triều đình tập đoàn hoạn quan ra sức lũng đoạn, giết sạch những người không chịu ăn cánh với chúng, bên ngoài thì do sưu thuế cao, bão lụt thiên tai làm nhân dân đói khổ, có ba anh em họ Trương tên là Trương Giác, Trương Giốc và Trương Bảo lấy mầu vàng làm tín hiệu, đứng lên phất cờ khởi nghĩa, kêu gọi nhân dân cướp của nhà giàu chia cho nhà nghèo ( Khởi nghĩa bị tầng lớp thống trị gọi là Giặc khăn vàng), cuộc khởi đã quy tụ được hàng triệu người tham gia và tuy sau đó không lâu cả ba anh em họ Trương đều hy sinh nhưng dư âm của nó còn kéo dài
Lúc này 3 nhân vật chính của chúng ta lần lần xuất hiện, em xin giới thiệu vắn tắt về từng người
Lưu Bị
Ông này là Tông thất nhà Hán, xét về mặt gia phả thì là bậc chú của vua Hán đương thời, Hán Hiến Đế, nên sau này được phong làm Lưu Hoàng Thúc chức sắc là châu mục Dự châu, nhưng chẳng được quản lý Dự châu ngày nào, nên thỉnh thoảng vẫn được gọi là Lưu Dự châu
Lưu Bị tuy dòng dõi Hoàng tộc nhưng lại là người hầu như chẳng được hưởng tẹo nào từ sự tan vỡ của nhà Hán cả, phần lớn cuộc đời ông là một chuỗi dài long đong lận đận, thời trai trẻ hưởng ứng phong trào Cần Vương ông ( theo TQDN cùng Quan Vũ, Trương Phi) mộ nghĩa binh đi theo Tướng quân Hoàng Phủ Tung rồi Lư Tuấn diệt giặc Khăn vàng, vì có công lao nên được bổ chức hiện lệnh Bình Nguyên, nhưng không chịu hối lộ cho đám hoạn quan nên lại mất chức
Sau đó khi các chư hầu hội họp lập liên quân Quan Đông đánh Đổng Trác ông cũng tham gia phong trào này và ở trong cánh quân Công Tôn Toản, nhưng các sứ quân chư hầu thay vì diệt Đổng Trác để phò vua thì lại quay ra cắn xé lẫn nhau, như Viên Thiệu lừa Công Tôn Toản để cướp Ký Châu, Công Tôn Toản liên minh với Tào Tháo diệt Viên Thiệu, Viên Thiệu và Lưu Biểu hợp sức diệt Tôn Kiên mà Tôn Kiên lại hợp tác với Viên Thuật để chống trả. Vì có danh nghĩa là Hoàng thúc lại luôn tỏ ra đức độ, trọng nghĩa nên Lưu Bị được Đào Khiêm, đang giữ chức Châu mục Từ Châu - một châu lớn được liệt vào hàng chư hầu, trao lại cho quyền quản lý Từ Châu trước khi chết bệnh ( Từ chức mục một Châu cũng có quyền định đoạt người kế vị mà không cần có sự chỉ định của triều đình).
Tuy được quản lý một châu lớn, nhưng Lưu Bị luôn phải chịu sự dòm ngó từ các sứ quân khác như Lã Bố, Viên Thuật và Tào Tháo. Do thất bại trong xung đội với Lã Bố ông lại phải bỏ Từ châu để về hàng Tào Tháo, tại thời điểm này ông chính thức được vua Hán Hiến Đế phong làm Hoàng Thúc. Sau đó Lưu Bị lại mưu chiếm lại Từ Châu từ Thào Tháo nhưng thất bại phải về hàng Viên Thiệu. Ở cùng với Viên Thiệu một thời gian, được sự giúp đỡ của hai tướng tàn dư của giặc Khăn vàng là Cung Đô và Lưu Tích, ông chiếm cứ Nhã Nam và mang chiếu chỉ Cần Vương của Hán Hiến Đế ra tuyên chiến với Tào Tháo, tiếp tục bại trận. Sau trận Nhữ Nam ông về theo Lưu Biểu, lúc này đang quản lý đất Kinh Châu, TươngDương, và được sai đi trấn thủ đất Tân Dã và Phàn Thành để chống lại Tào Tháo. Sau một vài thắng lợi ban đầu, không chống cự được sức mạnh như trẻ tre của Tào Tháo ông liên tiếp thua các trận Tương Dương và Trường Bản và phải chạy về Gián Khẩu ( hoặc Hán Khẩu) và đóng ở đây cho đến khi trận Xích Bích xảy ra.
Tào Tháo - hôm nay mạng có vấn đề quá để mai em post bài tiếp nha. chao các bác
Được hongsonvh sửa chữa / chuyển vào 16:19 ngày 16/10/2009

Góp ý với bác Hongsonvh một tý:
1. Ba anh em lãnh tụ Hoàng cân tên là Giác, Lương, Bảo chứ không phải Giác, Giốc, Bảo.
2. Trong suốt thời gian Hoàng cân khởi nghĩa, đội dân binh của Lưu Bị chỉ hoạt động như một đội dân quân xã loanh quanh trong vùng Trác dưới sự chỉ huy của Hiệu Úy Trâu Tĩnh chứ không hề theo Lư Thực hay Hoàng Phủ Tung tham gia những trận đánh chống lại chủ lực Hoàng cân.
3. Sau khi Hoàng Cân thất bại, Lưu Bị chỉ được phong Úy ở An Hỉ còn chức Bình Nguyên Lệnh thì mãi về sau mới được Công Tôn Toản tiến cử.
4. Không ai đòi Lưu Bị hối lộ, người có ý định hối lộ rất có thể chính là Lưu Bị, toàn bộ vụ xung đột với viên Đốc bưu là do chính ông ta khởi xướng.
5. Hán Hiến Đế chưa từing nhận Lưu Bị là Hoàng thúc. Chi tiết này chỉ có trong tiểu thuyết.
6. Mô tả Xích Bích như một trận chiến đơn lẻ là rất khó, khó như nhắc đến chiến dịch Vòng cung Kurks mà chỉ nói về trân đấu tăng ở làng Prokhorovka vậy. Còn nhìn toàn cục thì cả chiến dịch có rất ít điểm đặc thù của những trận hải/thủy chiến kinh điển
Nếu có thời gian rảnh, mời bác ghé mắt qua những chỗ như chỗ này http://tangthuvien.com/forum/showpost.php?p=2829048&postcount=217 Có lẽ sẽ có vài thông tin hữu ích cho loạt bài về Xích bích của bác.
Kính!