Những trận không chiến trên bầu trời Bắc Việt, 1965-1972 (Phần 1)

Chiến tranh tâm lý
Truyền đơn hòng đánh gục tâm lý những chiến sỹ phía Bắc và *********
Mặt sau

Trích nguồn từ:
Trận chiến tranh giành bầu trời Bắc Việt, do Ban Lịch sử Không quân Mỹ ấn hành, năm 1985.
The Battle for the skies over the north Vietnam
Major A.J.C Lavalle
Office of Airforce History. United State Airforce. Whasington DC 1985
Đội hình đánh phá điển hình với ...52 máy bay
Khi tác chiến trên bầu trời phía bắc, KQ Mỹ phân chia ra làm các khu vực sau
Mig 17 bị bắn hạ. Cầu mong anh bình an.
B 52 bắn rơi Mig 21

Trích nguồn từ:
Trận chiến tranh giành bầu trời Bắc Việt, do Ban Lịch sử Không quân Mỹ ấn hành, năm 1985.
The Battle for the skies over the north Vietnam
Major A.J.C Lavalle
Office of Airforce History. United State Airforce. Whasington DC 1985
Đội hình đánh phá điển hình với ...52 máy bay
Khi tác chiến trên bầu trời phía bắc, KQ Mỹ phân chia ra làm các khu vực sau
Mig 17 bị bắn hạ. Cầu mong anh bình an.
B 52 bắn rơi Mig 21

Đội hình đánh phá điển hình.
Giải thích

Đội hình đánh phá điển hình.
Giải thích

Những tờ truyền đơn (lieflets) như vậy trước năm 1967 máy bay Mỹ rải rất nhiều. Có những hôm bay trắng cả trời. Nhưng sau đó hầu như không còn thấy nữa. Chắc người Mỹ cũng thấy là không có tác dụng đối với dân Miền Bắc cho nên không thèm rải nữa cho đỡ tốn tiền. Còn cái ảnh chụp mấy quả tên lửa, không biết có phải tên lửa thật không. Vì hồi đó cứ thấy 1 trận địa thật có đến mấy trận địa giả. Trận địa thật có ụ, còn các trận địa giả có khi tên lửa còn được sơn trắng để ở giữa đồng. Cứ mỗi lần bắng xong, tối là tên lửa lại kéo nhau đi hết, có khi đến tháng sau mới quay trở lại, hình như mỗi đơn vị (gọi là tiểu đoàn hay sao ấy) có đến hàng chục trận địa để thay đổi. Nghe nói hồi đó chuyên gia Liên Xô cũng phản đối vì đó là khi tài chính xác mà bộ đội VN lại cứ di chuyển liên tục như vậy. Ngay cả pháo phòng không cũng thấy thay đổi trận địa liên tục. Nhưng nếu hồi ấy mà không di chuyển, lại bố trí dàn trận như người Ả Rập thì liệu mình có đủ tên lửa bắng trong 1 tuần không nhỉ!
Trong Topic này nói thống kê của Mỹ Bắc Việt có bao nhiêu giàn phóng, máy bay... Không biết họ đếm bằng cái gì, chứ chỉ dựa vào ảnh chụp của máy bay trinh sát thì chắc họ đã nhân lên rất nhiều lần rồi!

Những tờ truyền đơn (lieflets) như vậy trước năm 1967 máy bay Mỹ rải rất nhiều. Có những hôm bay trắng cả trời. Nhưng sau đó hầu như không còn thấy nữa. Chắc người Mỹ cũng thấy là không có tác dụng đối với dân Miền Bắc cho nên không thèm rải nữa cho đỡ tốn tiền. Còn cái ảnh chụp mấy quả tên lửa, không biết có phải tên lửa thật không. Vì hồi đó cứ thấy 1 trận địa thật có đến mấy trận địa giả. Trận địa thật có ụ, còn các trận địa giả có khi tên lửa còn được sơn trắng để ở giữa đồng. Cứ mỗi lần bắng xong, tối là tên lửa lại kéo nhau đi hết, có khi đến tháng sau mới quay trở lại, hình như mỗi đơn vị (gọi là tiểu đoàn hay sao ấy) có đến hàng chục trận địa để thay đổi. Nghe nói hồi đó chuyên gia Liên Xô cũng phản đối vì đó là khi tài chính xác mà bộ đội VN lại cứ di chuyển liên tục như vậy. Ngay cả pháo phòng không cũng thấy thay đổi trận địa liên tục. Nhưng nếu hồi ấy mà không di chuyển, lại bố trí dàn trận như người Ả Rập thì liệu mình có đủ tên lửa bắng trong 1 tuần không nhỉ!
Trong Topic này nói thống kê của Mỹ Bắc Việt có bao nhiêu giàn phóng, máy bay... Không biết họ đếm bằng cái gì, chứ chỉ dựa vào ảnh chụp của máy bay trinh sát thì chắc họ đã nhân lên rất nhiều lần rồi!

Em không ngờ bác Phaphai lại trải qua cả những giai đoạn đấy. Chắc bác cũng đã phải trải qua giai đoạn sơ tán tránh bom rồi nhỉ.
Bác kể cho bọn em chuyện đi học đội mũ rơm tránh bom bi như thế nào đi.
F4D and AIM4D
Lược dịch
Trang 108...
Cuối tháng 5/67 KQ có F4 mới, F-4D, tích hợp hàng loạt cải tiến, đặc biệt về hệ thống ném bom. Thay đổi có tác động lớn nhất đến kết quả không chiến là loại tên lửa đối không tìm nhiệt mới, loại AIM-4D.
AIM4D cải thiện hơn so với AIM9 ở các thông số bắn mở rộng hơn (expanded envelop) và hệ thống làm mát đầu dò khiến nó có thể tóm bắt được luồng nóng động cơ hiệu quả hơn.
F-4D sử dụng AIM4D mà không dùng AIM9B sidewinder. AIM9D dùng cho Hải quân, có tỉ lệ bắn trúng cao hơn nhiều so với loại AIM 9B
Phi đoàn 8th TFW dùng AIM 4D lần đầu chống một "Bánh xe" 8 MIg 17 vào ngày 2/6/67. F4 bắn 2 AIM4, 4 AIM 7 và 3 AIM 9 đều trượt.
5/6, phi đội Old gồm số 1 và 3 bay F-4D, số 2 và 4 bay F-4C bảo vệ đội hình F105 được báo động có Mig. Họ phát hiện và tấn công một chiếc Mig 17 đơn lẻ bên phải (số 1 và số 2) và một chiếc khác bên trái (số 3 và 4).
Số 1 tiếp cận Mig và bắn 2 quả AIM 4 trong phạm vi thông số bắn. Quả thứ nhất mất điều khiển, quả thứ hai không thấy đâu. Số 1 lấy lại vị trí và bắn tiếp 4 quả AIM 7E theo chế độ bắn boresight (khó dịch quá: bắn góc lớn so với trục máy bay) đều mất điều khiển. Quá thất vọng, số 1 đổi vị trí để số 2 tấn công bằng 2 Aim 9B, một trúng đuôi và một nổ 3 feet phía trước đuôi. Mig lật trái và đâm xuống.
Cùng lúc đó, số 3 và 4 đã ở sau chiếc Mig kia. Ở khoảng cách 3,500 feet trong đường lượn bằng, số 3 bắn 1 AIM 4. Tên lửa có điều khiển nhưng trượt xa 20 feets. Lúc này, thêm nhiều Mig 17 lao đến và cùng với chiếc Mig này lập một Bánh xe, nên số 3 và 4 bay tách ra rồi quay lại tấn công tiếp. Số 3 lộn vào ngay sau đuôi một Mig và bắn AIM 4 trong thông số từ khoảng cách 3000 feet: tên lửa bay qua 10 feet phía sau Mig và không nổ. Số 3 bắn tiếp quả AIM 4 thứ 3 nhưng nó không rời bệ; hai F4 tách ra và kéo cao, và bay đi.
Ngay khi đó họ thấy một Mig 17 bay rất thấp, khoảng 500 feet, đang quay về sân bay. Số 3 và 4 liền bổ nhào vào đuôi chiếc Mig và đuổi theo mà không bị phát hiện. Khi chiếc Mig lại gần một quả đồi, nó kéo cao và hiện rõ mình trong bầu trời. Ở ngay tâm bắn, từ phía sau, tín hiệu tốt, số 3 bắn quả Aim 4 cuối cùng vào chiếc Mig 17 bay ổn định. Tên lửa dẫn tốt...
Theo các đồng chí thì chuyện gì xảy ra tiếp?

Em không ngờ bác Phaphai lại trải qua cả những giai đoạn đấy. Chắc bác cũng đã phải trải qua giai đoạn sơ tán tránh bom rồi nhỉ.
Bác kể cho bọn em chuyện đi học đội mũ rơm tránh bom bi như thế nào đi.
F4D and AIM4D
Lược dịch
Trang 108...
Cuối tháng 5/67 KQ có F4 mới, F-4D, tích hợp hàng loạt cải tiến, đặc biệt về hệ thống ném bom. Thay đổi có tác động lớn nhất đến kết quả không chiến là loại tên lửa đối không tìm nhiệt mới, loại AIM-4D.
AIM4D cải thiện hơn so với AIM9 ở các thông số bắn mở rộng hơn (expanded envelop) và hệ thống làm mát đầu dò khiến nó có thể tóm bắt được luồng nóng động cơ hiệu quả hơn.
F-4D sử dụng AIM4D mà không dùng AIM9B sidewinder. AIM9D dùng cho Hải quân, có tỉ lệ bắn trúng cao hơn nhiều so với loại AIM 9B
Phi đoàn 8th TFW dùng AIM 4D lần đầu chống một "Bánh xe" 8 MIg 17 vào ngày 2/6/67. F4 bắn 2 AIM4, 4 AIM 7 và 3 AIM 9 đều trượt.
5/6, phi đội Old gồm số 1 và 3 bay F-4D, số 2 và 4 bay F-4C bảo vệ đội hình F105 được báo động có Mig. Họ phát hiện và tấn công một chiếc Mig 17 đơn lẻ bên phải (số 1 và số 2) và một chiếc khác bên trái (số 3 và 4).
Số 1 tiếp cận Mig và bắn 2 quả AIM 4 trong phạm vi thông số bắn. Quả thứ nhất mất điều khiển, quả thứ hai không thấy đâu. Số 1 lấy lại vị trí và bắn tiếp 4 quả AIM 7E theo chế độ bắn boresight (khó dịch quá: bắn góc lớn so với trục máy bay) đều mất điều khiển. Quá thất vọng, số 1 đổi vị trí để số 2 tấn công bằng 2 Aim 9B, một trúng đuôi và một nổ 3 feet phía trước đuôi. Mig lật trái và đâm xuống.
Cùng lúc đó, số 3 và 4 đã ở sau chiếc Mig kia. Ở khoảng cách 3,500 feet trong đường lượn bằng, số 3 bắn 1 AIM 4. Tên lửa có điều khiển nhưng trượt xa 20 feets. Lúc này, thêm nhiều Mig 17 lao đến và cùng với chiếc Mig này lập một Bánh xe, nên số 3 và 4 bay tách ra rồi quay lại tấn công tiếp. Số 3 lộn vào ngay sau đuôi một Mig và bắn AIM 4 trong thông số từ khoảng cách 3000 feet: tên lửa bay qua 10 feet phía sau Mig và không nổ. Số 3 bắn tiếp quả AIM 4 thứ 3 nhưng nó không rời bệ; hai F4 tách ra và kéo cao, và bay đi.
Ngay khi đó họ thấy một Mig 17 bay rất thấp, khoảng 500 feet, đang quay về sân bay. Số 3 và 4 liền bổ nhào vào đuôi chiếc Mig và đuổi theo mà không bị phát hiện. Khi chiếc Mig lại gần một quả đồi, nó kéo cao và hiện rõ mình trong bầu trời. Ở ngay tâm bắn, từ phía sau, tín hiệu tốt, số 3 bắn quả Aim 4 cuối cùng vào chiếc Mig 17 bay ổn định. Tên lửa dẫn tốt...
Theo các đồng chí thì chuyện gì xảy ra tiếp?

Phi công bay số 1 hôm đó chính là chỉ huy (commander) phi đoàn số 8, đã có thành tích 4 Mig. Gần như hắn đã chắc chắn có thành tích thứ 5 nếu hắn dùng AIM9B hoặc AIM4 không hoạt động tồi, và hắn sẽ trở thành Ace đầu tiên của chiến tranh Việt nam.
Nhiều chuyện kể cho thấy khi về nhà, hắn ta đã cáu tiết đến thế nào; hắn nói với trưởng đoàn phi công sau trận đánh AIm 4D là cục c. và gọi ngay cho Tập đoàn KQ số 7 yêu cầu cho phép thay thế ngay Aim4 bằng Aim 9.
Cải tiến của Aim 4D chẳng giúp ích mấy ở các trận đánh bay nhanh vòng gấp như ở Bắc Việt; rất nhiều các chi tiết quảng cáo về sự tiến bộ của Aim 4D dường như thực sự không có thay đổi nào. Chất làm mát đầu dò có vấn đề, nó được giữ trong một bình nhỏ, khi phi công khởi động đạn /lên đạn (arm the missle), quá trình thao tác công tác phực tạp, và chất làm mát được bơm vào đầu dò liên tục mà không thể dừng lại. Khi hết chất làm mát, tên lửa hoàn toàn dead. Nhưng vì tên lửa chỉ có đủ chất làm mát cho 2 phút, nên phi công phải bắn trong vòng hai phút sau khi đã khởi động tên lửa, bằng không nó sẽ trở nên vô dụng. Phi công do đó có hai lựa chọn: hoặc là khởi động sẵn tên lửa, hi vọng trong vòng 2 phút có thể bắn được; hoặc là khi nào có mục tiêu mới khởi động, nhưng trong đánh quần vòng, cơ hội là rất ngắn ngủi nên hạn chế trên là không thể chấp nhận được.
Vấn đề khác là AIM4 được cho rằng có khoảng bắn tối thiểu là 2,500 feet, nhưng khoảng bắn thành công tối thiểu khi bắn kiểm tra là 5,000 feet, lớn hơn nhiều so với AIM 9. Ngoài ra các công tắc bắn liên quan là phức tạp nhất với các loại tên lửa lúc đó: ví dụ cần tắt 2 nút và bấm cò (so với AIM9 chỉ cần bấm cò ), thời gian yêu cầu từ lúc bắt đầu bắn cho đến lúc thực sự tên lửa bay đi là 4.2 giây, (so với AIM 9 chỉ ít hơn giây). AIm4 không có ngòi nổ gần (proximity fuse) nên phải trúng đích thì mới nổ. Đầu nổ lại ít, chỉ có 3 pound so với 11 pounds của Aim9.
Ngoài ra còn chuyện về độ tin cậy: chỉ có 10 trong số 15 lần bắn tên lửa bay ra. Vào tháng 9/67, tổng hành dinh Không quân Thái bình dương đã dự định đấu lại AIM9 cho F4.
Đáng lẽ có thể sử dụng luôn AIM-9D của Hải quân, nhưng KQ quyết định tự phát triển lấy AIM9-E (thêm bộ làm mát, các thứ khác giữ nguyên). Nhưng AIm9e chỉ đến ĐÔng nam á sau khi chiến dịch Sấm rền kết thúc, hai năm sau khi AIM-9D đã được dùng, trong khi AIM4D tiếp tục được sử dụng cho đến cuối 72.
Nhưng KQ đã có hệ thống ngắm bắn đón đối không mới cho cannon pod SUU-23 (vốn là loại SUU-16 của F4C).
F4 cũng phải đấu lại dây để mang ECM bên phải phía trong, các thùng dầu phụ phía ngoài, và thùng cannon ở đường dọc thân. Bay giờ F4 số 1 và số 3 sẽ mang thùng cannon trong các phi vụ tìm diệt mig.