Những trận không chiến trên bầu trời Bắc Việt, 1965-1972 (Phần 1)

Với máy bay Su-22:
Tổng tải trọng mang hữu ích của Su22 là 3.500kg. Bản thân SU 22 mang ~4 tấn dầu trong thân. Để bay chiến đấu xa nhất, Su-22 phải mang thêm thùng dầu phụ:
1. Đeo dưới bụng một thùng dầu phụ loại lớn nạp gần tấn nhiên liệu nhưng chỉ nới tầm thêm được ~ 120 km (model 1200 L ferry tank with 958kg of fuel for 76 nm range) treo dưới bụng
2. Thêm 2 thùng 800 L drop tank with 639kg of fuel for 51nm range ở hai bên cánh.
Như vậy để mang nhiều dầu hòng bay xa nhất thì Su-22 chỉ còn lại có hơn 1,000 kg cho vũ khí trong khi cần tới 6 tấn rưỡi dầu (~4 trong thân + ~2,5 tấn thùng phụ).
http://www.globalsecurity.org/military/world/russia/su-17-specs.htm).

Thêm một trận nữa Không quân Miền Bắc tìm cách ném bom ở khu vực miền nam vào Tết 1974.
Ngay từ giai đoạn lập kế hoạch ta đã tiên liệu trước khả năng không đủ dầu để quay về và phi công phải nhảy dù giữa đường, cho dù cất cánh từ Anh Sơn Nghệ an đi đánh Quảng trị không phải là quá sâu qua giới tuyến.
Trong khi IL-28 đủ tầm thì ta không cho đánh, mà lại dùng Mig-21 là để đề phòng bị địch đánh trả thì còn kịp cơ động thoát về.
Tóm lại vấn để hạn chế kỹ thuật không cho phép đôi bên đưa quân đi đánh sâu vào lãnh thổ nhau. Chưa nói ởsát giới tuyến thì không ai bố trí sân bay cả.

"
...
Từ nguồn tin kỹ thuật thuộc vào loại tối mật, Thiệu sẽ đi ủy lạo binh lính ở quân khu 1. Có thể, ở một số địa điểm trên đường số 1 từ thành cổ Quảng Trị cho đến Triệu Phong và Hải Lăng. Cấp trên quyết định sử dụng biên đội hai chiếc Mig-21 loại hiện đại nhất có bốn giá treo, mỗi chiếc mang hai quả bom loại 250 kg và hai thùng rốc-két.
Theo phương án, biên đội sẽ cất cánh từ sân bay Nội Bài, hạ cánh ở sân bay Anh Sơn, Nghệ An , lắp bom, vượt qua sông Bến Hải ở phía Tây, bay rất thấp, dọc theo đường số 1, nơi nào có cờ và biểu ngữ, tập trung đông người, sẽ tấn công vào khán đài bằng bom, sau đó phóng rốc-két. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, nếu hết dầu không về được sân bay hạ cánh, cố gắng bay về phía Bắc vĩ tuyến 17 nhảy dù. Trường hợp xấu nhất phải nhảy dù ở phía Nam, hai phi công sẽ đi về phía Tây. Nếu bị địch bắt, không về được thì phải giữ khí tiết... Hôm đó, Tết dương lịch năm 1974, khoảng 9 giờ, công tác chuẩn bị tại sân bay Anh Sơn cho hai chiếc Mig đã xong. Biên đội Đinh Tôn - Phạm Phú Thái được lệnh cất cánh, độ cao bay dưới 50 mét vượt qua giới tuyến ở phía Tây. Đinh Tôn bay phía trước, Phạm Phú Thái ở phía sau, hai anh tiến ra đường số 1, hai chiếc Mig-21 triển khai đội hình bên phải, đường số 1 rất rõ, phía Nam, xa xa là thị trấn Triệu Phong, bên trái là Hải Lăng. Mặc dù cố gắng quan sát nhưng vẫn không thấy nơi nào có cờ và người tập trung, Đinh Tôn và Phạm Phú Thái quyết định bay sâu về phía Nam thêm một phút bay nữa, trước mũi máy bay là phá Thuận An.
...
Sau khi báo cáo về sở chỉ huy. Đinh Tôn và Phạm Phú Thái được lệnh trở về, vậy là Nguyễn Văn Thiệu thoát chết...
...
Hai chiếc Mig-21 vòng trái hướng ra cửa Tùng...Đinh Tôn ra lệnh vòng lại, hai chiếc Mig-21 đè lên thị xã Đông Hà, hướng mũi máy bay ra biển. Biển xanh, bờ biển là bãi cát vàng trải dài. Đinh Tôn thông báo cho Phạm Phú Thái hạ thấp độ cao xuống dưới 5 mét. Thực hiện vệt bay giữa nước biển và bãi cát với tốc độ rất lớn. Hai chiếc Mig-21 ầm ầm lướt qua bờ biển Đông Hà Cửa Việt, ... Qua cửa Tùng hai chiếc Mig lên đến độ cao 50 làm động tác khoan kéo lên độ cao 5.000 mét bay ra phía Bắc Vĩnh Linh rồi bất ngờ hạ thấp độ cao hạ cánh xuống sân bay Anh Sơn

http://www.history.navy.mil/nan/backissues/2000s/2002/so02/proread.pdf
The first MiG-21 kill of a manned
aircraft (the VPAF also shot down several unmanned
reconnaissance drones) was an F-105 Thunderchief on 7
June 1966, although the USAF didn?Tt record a loss on that
day.
This highlights an ongoing conflict with previous
MiG-17 books in getting claims and records to agree.
There are constant variances between American and
Vietnamese logs, and the Americans often attributed a loss
to flak or SAMs, not MiGs.
Toperczer?Ts book is full of interesting tidbits from the
VPAF?Ts side of the war. For example, during the USAF?Ts
legendary Operation Bolo MiG sweep on 2 January 1967,
two Vietnamese aces, including Nguyen Van Coc, were
shot down by Col. Robin Olds?T F-4s in action over the
MiGs?T home field at Noi Bai. Then, therê?Ts the harrowing
experience of the crew of a Mongol (the MiG-21?Ts twoseat
trainer version), a Soviet instructor pilot and his
VPAF student. On 11 November 1972 while out on a
training sortie, they were overrun by a flight of F-4s.
Unarmed and with a limited fuel supply, the Mongol crew
threw their MiG all over the sky to evade several missile
shots from the aggressive Phantom IIs. Eventually, the
MiG?Ts engine flamed out and they ejected. Yet, according
to the author, neither the Air Force or Navy claimed a
MiG that day.

Trích từ kqndvn
-----------------------------------------------------------------------------------
Từ nguồn tin kỹ thuật thuộc vào loại tối mật, Thiệu sẽ đi ủy lạo binh lính ở quân khu 1. Có thể, ở một số địa điểm trên đường số 1 từ thành cổ Quảng Trị cho đến Triệu Phong và Hải Lăng. Cấp trên quyết định sử dụng biên đội hai chiếc Mig-21 loại hiện đại nhất có bốn giá treo, mỗi chiếc mang hai quả bom loại 250 kg và hai thùng rốc-két.
Theo phương án, biên đội sẽ cất cánh từ sân bay Nội Bài, hạ cánh ở sân bay Anh Sơn, Nghệ An , lắp bom, vượt qua sông Bến Hải ở phía Tây, bay rất thấp, dọc theo đường số 1, nơi nào có cờ và biểu ngữ, tập trung đông người, sẽ tấn công vào khán đài bằng bom, sau đó phóng rốc-két. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, nếu hết dầu không về được sân bay hạ cánh, cố gắng bay về phía Bắc vĩ tuyến 17 nhảy dù. Trường hợp xấu nhất phải nhảy dù ở phía Nam, hai phi công sẽ đi về phía Tây. Nếu bị địch bắt, không về được thì phải giữ khí tiết... Hôm đó, Tết dương lịch năm 1974, khoảng 9 giờ, công tác chuẩn bị tại sân bay Anh Sơn cho hai chiếc Mig đã xong. Biên đội Đinh Tôn - Phạm Phú Thái được lệnh cất cánh, độ cao bay dưới 50 mét vượt qua giới tuyến ở phía Tây. Đinh Tôn bay phía trước, Phạm Phú Thái ở phía sau, hai anh tiến ra đường số 1, hai chiếc Mig-21 triển khai đội hình bên phải, đường số 1 rất rõ, phía Nam, xa xa là thị trấn Triệu Phong, bên trái là Hải Lăng. Mặc dù cố gắng quan sát nhưng vẫn không thấy nơi nào có cờ và người tập trung, Đinh Tôn và Phạm Phú Thái quyết định bay sâu về phía Nam thêm một phút bay nữa, trước mũi máy bay là phá Thuận An.
.......
Hai chiếc Mig-21 vòng trái hướng ra cửa Tùng...Đinh Tôn ra lệnh vòng lại, hai chiếc Mig-21 đè lên thị xã Đông Hà, hướng mũi máy bay ra biển. Biển xanh, bờ biển là bãi cát vàng trải dài. Đinh Tôn thông báo cho Phạm Phú Thái hạ thấp độ cao xuống dưới 5 mét. Thực hiện vệt bay giữa nước biển và bãi cát với tốc độ rất lớn. Hai chiếc Mig-21 ầm ầm lướt qua bờ biển Đông Hà Cửa Việt, ... Qua cửa Tùng hai chiếc Mig lên đến độ cao 50 làm động tác khoan kéo lên độ cao 5.000 mét bay ra phía Bắc Vĩnh Linh rồi bất ngờ hạ thấp độ cao hạ cánh xuống sân bay Anh Sơn
-----------------------------------------------------------------------
Độ tin tưởng của bài này có cao không bạn?
Bay ở độ cao 50 mét làm sao quan sát đến Thuận An hả bạn?
Bay dưới 5 mét ? Thật không hả bạn hay chỉ là chi tiết của mấy ông nhà văn tưởng tượng ra? (cũng như 1 số ông phi công VNCH nổ là bay chui qua cầu Trường Tiền).
Được Khikho007 sửa chữa / chuyển vào 05:33 ngày 05/01/2006

Chào bác,
Tôi với bác gặp nhau ở điểm này.
Khả năng KQNDVN bay ở độ cao 50m thì tôi không nghi ngờ gì, vì phi công miền bắc bắt đầu phải tập bắt buộc bài bay này từ tháng 09 năm 1966 (Ký sự Quân chủng PK-KQ tập 2).
Chuyện bay chui qua gầm cầu Tràng tiền của phi công VNCH thì tôi không biết, nhưng chuyện anh hùng Nguyễn Văn Cốc của KQNDVN trong một trận đánh bí quá chui qua gầm cầu Long Biên thì bên không quân rất nhiều ông nói, nhưng mà chẳng biết là chuyện tào lao cho vui hay chuyện thật.
Còn vụ bay cao có 5 m với tốc độ cao trong cả một lộ trình dài như trong bài thì quả thật tôi cũng giật mình , vì như thế thì quá xuất sắc. Nhưng Lê Thành Chơn là một người viết tương đối có uy tín và là nhà văn không quân duy nhất từ trước tới nay dám nói thẳng, nói thật, nói đủ. Chứ không như những ông khác chỉ nói đến chiến thắng mà không một chữ đề cập đến thiệt hại.
Hỏi đùa mấy bác phi công nhà mình thì chẳng bác nào dám thử 5m cả. Mig-21 xuống đến 100 m là đã mồ hôi lấm hết trán rồi, vì khi đó không nhìn thấy mặt đất đâu cả, nhìn gần thì chỉ thấy các đường chỉ loang loáng dưới cánh bay; nhìn phóng mắt ra xa thì đỡ hơn nhưng lại dễ bị cào đất.
Chắc 2 phi công trên phải luyện tập rất công phu; Và thực ra đó cũng là 2 phi công xuất sắc hàng đầu của Việt nam. Đinh Tôn là Đại tá (đã mất vì bệnh hiểm nghèo năm 90) và Phạm Phú Thái là thiếu tướng lãnh đạo cao cấp đương nhiệm của quân chủng KQ.
P/S:
Nhân tiện kể lại
Năm 89 trong chương trình Phát thanh Quân đội lúc 6:30 sáng có câu chuyện về một phi công nọ của KQNDVN rất giỏi. Anh có kỹ năng không ai bằng, trong luyện tập anh quá hăng hái, thực hiện những động tác phức tạp không cần thiết, mang tính biểu diễn với các chị em nữ ở sân bay là chính. Ngoài đời thì uống rượu và ... chị em hơi bị dễ dãi. Đơn vị đã nhắc nhở nhiều lần.
Một lần, anh ta bay cực thấp nghiêng cánh biểu diễn qua khu vực nhà ký túc xá nữ, thấp đến nỗi đến lúc hạ cánh tổ cơ giới moi ra từ trên cánh máy bay các cành lá cắm cả vào cánh và mũi máy bay.
Lần tiếp theo, anh ta bay với một phi công khác. Anh làm động tác bay bay tròn mặt phẳng đứng (loop). Đã hai lần máy bay xuống thấp, anh vẫn chưa thoả mãn. Muốn thấp hơn nữa cơ. Nhưng lần cuối cùng, máy bay đã không kéo lên kịp và ...

Bác kqndvn, nếu em nhớ không sai thì cái bài viết về vụ MiG21 đi tìm diệt Thiệu là từ báo ANTG. Mà mức độ tin cậy của tờ báo này thì...

Bài này nếu có ở Báo ANTG thì tác giả cũng là Lê Thành Chơn.
Nguyên văn bài này tớ đã post lên ở hơn chục trang trước. Tớ lần đầu tiên đọc trong cuốn Đọ cánh với B52 (in năm 2002) tại Thư viện QUốc gia Hà nội. Hồi hè vừa rồi về nước lại thấy bài này được post lên một tờ báo điện tử, không sai một chữ với bài trong cuốn sách gốc.
Khi lên thư viện thấy mấy cậu nhân viên nam ở đó cũng hay dùng máy tính cơ quan vào ttvnol. Không biết các cậu có đọc bài này không, làm ơn xác nhận hộ.
Sách đọc tự do ở tầng 4 Thư viện qgia Hà nội. Cuốn Lịch sử Trung đoàn 927, 935; Cuốn Tìm đánh B-52 (?) của Thượng tướng Hoàng Văn Khánh, Phi công dưới đất của Trần Đình Tám, Tia chớp giữa bầu trời của Lê thành Chơn, Bay trong chớp lửa của nhiều tác giả, ... cũng đọc ở tầng này.
Cuốn lịch sử trung đoàn 923 (mig-17) và 925 (Mig-19) trước cũng đọc ở đây. Sau thì phải điền form thì mới được mượn.

Miền Nam

Miền Bắc

Theo bản đồ thì tầm bay từ Nghệ an ra Quảng trị không quá 300km.

Bản đồ nước Đại Việt và các nước lân bang năm 1350:
Map of Vietnam (Dai Viet) and Its Neighbors, circa 1350

Bản đồ về sự bành trướng lãnh thổ của Việt nam từ năm 1000 cho đến 1757

Nguồn: http://ehistory.osu.edu/vietnam/pic_data.cfm?id=2716
Nước Việt nam ta thời năm 111:

Được kqndvn sửa chữa / chuyển vào 06:36 ngày 06/01/2006

Glossary

Below is a glossary of Vietnam War terms.
A-37 Dragonfly
A light, twin-engined attack aircraft, created by using a modified T-37 trainer aircraft, fitted with J-85 engines sans afterburners. Flown mainly by by the South Vietnamese Air Force (VNAF).
A-4 Skyhawk
A single-engined subsonic fighter-bomber operated by the USN and the USMC from carriers and land bases. Used in close support by the USMC and in interdiction by the USN.
A-6 Intruder
A twin-engined subsonic jet fighter-bomber operated by the U.S. Navy and USMC. It could operated in any weather, and often carried up to 22 500 lb. bombs.
A-7 Corsair II
A U. S. Navy single-engined subsonic fighter-bomber. Usually operated from aircraft carriers in the Gulf of Tonkin. Highly accurate bomber.
AIM-7 Sparrow
An air-to-air missile carried by fighters to destroy other aircraft. It relied on the launching aircraft''s radar to help it find the target. It had greater range and a larger warhead than the smaller Sidewinder.
AIM-9 Sidewinder
An air-to-air missile carried on fighters to destroy other aircraft. It had an infra-red seeker head that allowed it to home on a target up to a couple of miles away.
Air Cav
Air Cavalry. Infantry unit that normally uses helicopters for mobility.
airburst
Munition detonation prior to contact with the target, thus providing a wider fragmentation pattern.
ALO
Air Liaison Officer - A USAF pilot, qualified as a fighter pilot and forward air controller, who is assigned to an Army brigade or higher to facilitate close air support.
Arc Light
A B-52 strike. Normally multiples of three aircraft carrying about 108 bombs each.
ARTY
Artillery.
ARVN
Army of the Rebublic of Vietnam. South Vietnam''s army.
banana clip
AK-47 magazine. It is shaped like a banana.
BDA
Bomb damage assessment.
beehive round
An artillery round containing thousands of little darts, called fleshettes. Very effective against troops in the open.
Bronco
OV-10 observation aircraft. Used by USAF and USMC forward air controllers.
C-123 Provider
The C-123 was a USAF twin-engined piston transport that required a relatively modest runway, but delivered a hefty payload. Also used to spray defoliants such as Agent Orange.
C-130 Hercules
A USAF four-engined turboprop transport that required a modest runway, but delivered hefty payloads.
C-4
A putty-like explosive that has a multitude of uses in the field. Often used for removing trees from a landing zone or even burned in small quantities to heat rations.
C-7 Caribou
The C-7 Caribou was a USAF twin-engined piston transport capable of delivering cargo into very short landing strips.
C-rations
Also known as C-rats or C''s. Canned rations carried by troops in the field.
CA
Combat assault. An assault by infantry from helicopters.
candystripe
A road depicted on a map. The maps used by infantry units depict roads that appear like a candy cane..
CBU
Cluster Bomb Unit. A type of ordnance dropped from jet fighter-bombers that separates into numerous small bomblets and covers a wide area. CBUs come in a wide variety of bomblets and fusings.
cherry
A brand-new replacement.
Cobra
AH-1G attack helicopter.
Crown
A USAF C-130 aircraft that functioned as an airborne command post for SAR efforts. It could also refuel the SAR helicopters on the way into and out of the objective.
DASC
Direct Air Support Center - an air headquarters that is responsible for allocating airstrike resources *****pport ground units. Requests may be pre-planned or immediate. The DASC is usually co-located with the ground corps headquarters.
DMZ
The Demilitarized Zone. A band of land separating North and South Vietnam. Theoretically, it was free of combatants.
DRV
Democratic Republic of Vietnam. North Vietnam.
Dust Off
term used for medical evacuation helicopters that extracted wounded personnel directly from the battlefield.
F-4
A twin-engined supersonic jet fighter flown by the USAF, USN and USMC. It was capable of carrying a relatively heavy bomb load, but was less than accurate. As an air to air fighter it performed well, though early models suffered for lack of an internal gun.
FAC
Forward Air Controller. A pilot, usually flying a light aircraft, who can locate targets and control airstikes on them,
FDC
Fire Direction Center. An artillery command post that receives requests for fire support and assigns a battery to perform the fire mission.
free fire zone
An area in which anything that moves is assumed to be hostile and may be attacked without securing permission prior to the attack.
freedom bird
The aircraft that takes an individual home at the end of his/her tour. It was usually a civilian contract aircraft.
H & I fire
Harrassment and interdiction fire. Typically, artillery fire at randon intervals during the night, designed to disrupt enemy movement along trail systems in the jungle. Targets may be known trail intersections or river crossings. It also kept friendly troops from sleeping.
Ho Chi Minh sandals
crude footwear made from scrapped tires.
Hook
Common term for the CH-47 Chinook helicopter
Hot LZ
A landing zone which is contested.
Hun
USAF F-100 fighter aircraft. Often used in close air support of U.S. and allied ground forces.
Jolly Green
Term used for USAF HH-3 and HH-53 rescue helicopters.
jungle boots
U. S. issued combat boots that had uppers mostly of green canvas-like synthetic material. By replacing leather with a synthetic material, the boots didn''t rot as quickly. They also had a metal shank in the sole that offered some protection against sharp objects.
K-Bar
A fighting knife issued to U.S. ground troops.
KBA
Killed by air. Casualties inflicted by ordnance delivered by an aircraft.
KC-135
The KC-135 is a four-engined jet tanker. It provided air refueling fpr the entire air war, except for a miniscule percentage of refueling provided to SAR helicopters by C-130 aircraft. Without the KC-135, the air war against North Vietnam would have been almost inpossible.
klick
kilometer. Approximately .61 statute mile.
LAW
Light Anti-Tank Weapon.
lifer
A career soldier.
lima-lima
landline. A telephone, as opposed to a radio.
Lion
The USAF radar site located near Ubon Royal Thai Air Base.
LOH
OH-6 Light Observation Helicopter. Sometimes written as Loach. It was small, maneuverable and carried two pilots and three passengers.
LRRP
Long-Range Reconnaissance Patrol. A small team dropped covertly into enemy-infested areas to gather intelligence, snatch a prisoner, etc.
LRRPs rations
Freeze-dried rations issued to Long Range Reconnaissance Patrol troops. Universally considered superior to almost anything else that could be consumed in the field.
M-14
The infantry weapon that was replaced by the M-16. The M-14 was heavier, fired a heavier 7.62mm round, and was also produce in a sniper rifle variant.
M-16
The standard weapon of U. S. infantrymen. It fired 5.56mm round in auto or semi-auto mode.
M-79
A grenade launcher carried at the squad level that fired a variety of 40mm projectiles.
M113 APC
The M113 Armored Personnel Carrier is a tracked, gasoline-powered lightly armored personnel carrier that can transport 12 infantrymen. It has a machine gun on top for self-defense.
MACV
Military Assistance Command, Vietnam. The overall headquarters for U.S. Forces in Vietnam
MPC
Military payment certificates. Sometimes called script or funny money. Used in lieu of U.S. currency to thwart the black market. Periodically, it was all recalled from the troops in a 24 hour period and replaced with new and different MPC, thus rendering the old MPC worthless to the black marketeers.
NVA
North Vietnamese Army.
O-1 Bird Dog
A single-engined piston-driven observation aircraft used by forward air controllers. It carried either 4 or 8 white phosphorous rockets.
O-2A
A twin-engined piston-driven observation aircraft used by USAF forward air controllers. It usually carried 14 white phosphorous rockets and could also carry flares.
P-38
A flimsy can opener that came with C-rations. Some troops wore it around their necks on their dog tag chains.
Panama
The USAF radar site located atop Monkey Mountain near Da Nang Air Base in South Vietnam.
PSYOPS
psychological operations. Operations, such as leaflet drops, designed to influence the behavior of enemy or local population.
Sandy
A piston-driven A-1 fighter which directed and provided cover for SAR efforts. It carried lots of ordnance and could stay over the downed pilot along time.
sapper
soldier who attempts to infiltrate a fire base by night and cause damage before being discovered.
SAR
Search and rescue
short timers
personnel having 30 or less days remaining of their scheduled tour in Vietnam.
Skyspot
An airstrike performed by jet fighters, level bombing from medium altitudes, and guided by a ground radar site. Useful when weather precludes more accurate visual bombing.
slick
helicopter whose main function is to move people or cargo, rather than deliver ordnance or perform reconnaissance.
snakes and nape
a selection of ordnance for a fighter aircraft comprised of high-drag bombs and napalm
Spooky
callsign used by AC-47 gunships.
TACC
Tactical Air Support Center - the air headquarters for the entire tactical air support mission. Allocates air resources to the DASCs. Located in Saigon.
TAOR
Tactical Area of Responsibility. The geographical area for which a specific ground unit is responsible. That unit has control of all combat within their TAOR.
Tet
The Vietnamese lunar New Year. Usually occurs in late January.
Tet Offensive
A major offensive launched by North Vietnamese and ********* forces during the tet holiday in 1968. More than a month was required to expel them from areas occupied during the attack. Communist losses were very heavy, and some ********* units were never again effective.
Thud
The F-105 Thunderchief was always called the Thud by those who flew it. It was a single-engined jet fighter-bomber that carried the major load of strikes against North Vietnam.
TOC
Tactical Operations Center. Essentially a command post for a tactical unit. Often built underground or dug into the side of a hill.
TOT
Time on target. A term used to describe an attack by multiple batteries of artillery, timed so that all the rounds impact the target at the same instant.
USARV
United States Army, Vietnam. The headquarters for all U. S. Army personnel in Vietnam.
VNAF
The South Vietnamese Air Force.
Waterboy
The USAF radar site located near Dong Ha, South Vietnam.
White Mice
South Vietnamese police. Nicknamed for the white uniform, helmet and gloves.
willy peter
White phosphorus. Often used in the warheads of 2.75" aerial rockets. Used by forward air controllers to mark targets for fighters.
Yards
Montagnards. Mountain tribesmen who often assisted U.S. forces in special operations missions