Những trận không chiến trên bầu trời Bắc Việt, 1965-1972 (Phần 1)

Cannon cho F4
Trang 101
Đơn vị 366 TFW ở Đà nẵng quyết định mang thùng 20-mm M-61 Vulcan cho F4 hộ tống (treo hoặc ở dọc thân, hoặc ở hai bên cánh).
Trước đây nó được sử dụng đánh mục tiêu dưới đất.
"Phi đoàn đã để tuột tối thiểu 7 cơ hội trong 10 ngày qua vì không có khả năng bắn ở dưới cao độ 2000 feets và trong khoảng cách dưới 2500 feet. Tuy nhiên, các phi công nghi ngờ thùng cannon có thể giúp ích, vì "nó làm giảm sức cơ động, tăng lượng dầu tiêu thụ, tăng lực cản đối với máy bay".
Đeo thùng cannon thì phải bỏ thùng dầu phụ (mất mất 600 gallons so với thông thường). Thêm nữa rất khó căn súng với kính ngắm, rồi khi bắn thùng cannon bị rung mạnh nên độ chính xác giảm so với loại cố định dùng cho F 105.
Nhưng thực tế 2/5/67 thử nghiệm kiểm tra về vấn đề nhiên liệu lại khác. Phi đội 4 chiếc, hai chiếc dẫn đầu (lead - số 1 và 3) mang thùng cannon, hai chiếc wingman (số 2 và 4) mang thùng dầu phụ treo dọc thân. Kết quả cho thấy wingmen tiêu thụ nhiều dầu hơn, vì phải thường xuyên sử dụng tay ga để giữ vị trí trong đội hình, và giống như ô tô, tăng tốc và giảm tốc nhanh tiêu thụ nhiều gas hơn là tốc độ ổn định. Test cuối cùng cho thấy họ cùng có thời gian hiệu dụng trên không như nhau.
Vấn đề nữa là F-4 không có điểm ngắm bắn đón, mà chỉ có điểm ngắm cố định, không thay đổi khi vòng lượn, do đó có tác dụng chỉ như loại dùng trong chiến tranh thế giới thứ 2.
Phi công được hướng dẫn là ngắm đón lên phía trước mục tiêu một khoảng xa khi còn xa, sau đó giảm dần khi tiếp cận mục tiêu, chờ đợi Mig sẽ bay xuyên qua dòng đạn. Họ tính ra rằng khoảng cách giữa các viên đạn trong luồng đạn chỉ là 30 feets và cơ hội để Mig bay qua luồng đạn mà không bị trúng là "không tồn tại". F 4 phải vào rất gần để đảm báo bắn trúng; họ cho rằng thùng cannon bị rung lại hay, vì nó làm tăng độ tản mát của luồng đạn.

sao bác lại dùng đơn vị đo là knots cho máy bay
knots là đơn vị đo tốc độ trên đường thuỷ hải lý / giờ mà.
nên dùng mach hoặc km/h thôi. nhầm lẫn
theo tôi nhớ thì đã có lần tôi được nghe kể về một kiểu đánh của không quân vn là dùng MiG-17 và MiG-19 để nhử đối phương đi vào vùng phục kích rồi phối hợp với MiG-21 đánh quần tiêu diệt, sau đó MiG-17 và 19 sẽ lợi dụng tính cơ động để rút chạy.
không biết đúng không, mình không để ý về chiến thuật không chiến

sao bác lại dùng đơn vị đo là knots cho máy bay
knots là đơn vị đo tốc độ trên đường thuỷ hải lý / giờ mà.
nên dùng mach hoặc km/h thôi. nhầm lẫn
theo tôi nhớ thì đã có lần tôi được nghe kể về một kiểu đánh của không quân vn là dùng MiG-17 và MiG-19 để nhử đối phương đi vào vùng phục kích rồi phối hợp với MiG-21 đánh quần tiêu diệt, sau đó MiG-17 và 19 sẽ lợi dụng tính cơ động để rút chạy.
không biết đúng không, mình không để ý về chiến thuật không chiến

Tiếp theo:
Cannon cho F4
Thêm vào việc tăng số lượng, F 4 thay đổi chiến thuật. Thay bằng bay trước đội hình phi đoàn ném bom, họ bay cùng đoàn vào khu vực mục tiêu rồi tách ra, sau đó lại hợp nhất lại với đội hình cường kích trên đường bay ra.
Quyết định tăng cường lực lượng hộ tống là sáng suốt, khi tháng 5 trở thành tháng không chiến lớn nhất cho đến lúc đó; và tháng 5 cũng là tháng chiến thắng tuyệt đỉnh của lực lượng không quân Mỹ. Trong 110 lần cận chiến, máy bay Mỹ bắn rơi 23 Mig trong khi chỉ mất có 3 F4 của KQuân (đều do Mig 17). F 4 bắn rơi 10 Mig 17 và 5 Mig 21 trong khi mất 3 chiếc, trong khi F 105 bắn rơi thêm 8 Mig 17 mà không mất chiếc nào. Và điều quan trọng nhất, tháng 5 chỉ có 15 máy bay cường kích phải vứt bom dọc đường, trong khi trong tháng Tư dù ít giao chiến hơn nhưng có đến 16 cường kích phải vứt bom.
Tháng 5 mở đầu với một ngày tốt lành cho Hải quân, khi 16 A-4 tấn công sân bay Kép, khiến cho Mig 17 phải xuất hiện ồ ạt. Bất chấp bị cao xạ bắn rát và ít nhất 4 Mig 17 đuổi bám trên đường ném bom, A 4 phá huỷ 3 Mig 17 ở đường băng. Trong không trận tiếp đó, thêm 2 Mig 17 bị hạ do F8 và A4 [1].
Cũng ngày đó, F4 không quân tiến đánh sân bay Hoà Lạc, 2 F4 tấn công 8 Mig 17 dàn trận theo đội hình "Bánh xe" ở cao độ thấp. "Bánh xe" rất hữu hiệu; F 4 bắn 9 tên lửa nhưng không trúng, tuy có một Mig 17 đã đâm xuống đất khi cơ động tránh tên lửa.
Trong ngày 4/5, F 4 KQ tiếp chiến Mig 17 và Mig 21. Một F 4 bắn 3 Aim 7 và 3 Aim 9 từ phía sau vào một Mig 21, quả AIM 9 cuối cùng trúng và phá huỷ chiếc Mig [2]. Sau đó phi đội này tấn công một "Bánh xe" Mig 17 khác và bắn 3 AIM 9 nhưng không trúng. Trong hai ngày không chiến, chỉ 1 trogn số 18 tên lửa do F4 KQ bắn trúng MIg.
kqndvn:
[1] A4 là máy bay ném bom, chỉ có cannon dùng tấn công địa vật. A-4 về mức độ cơ động thua xa Mig 17. Vậy mà A4 vẫn hạ được Mig 17 chứng tỏ phi công Mỹ đã tận dụng tối đa khả năng chiến thuật của máy bay, trong khi phi công Việt nam đã không làm được như thế. Ngoài ra Mig 17 cũng bị F105 bắn rơi khá nhiều. Điều đó chứng tỏ một là trình độ phi công của ta chưa nhuần nhuyễn, hai là địch quá đông nên bay hướng nào cũng dơ đuôi ra cho nó bắn.
Các hồi ký cá nhân của một số phi công trong trận tháng 5/67 nhận xét rằng đại đa số phi công Việt nam rất non tay, nhiều lúc không biết họ đang bay đi đâu, và họ thường chỉ sử dụng những đường bay sơ đẳng nhất trên mặt phẳng ngang, mà không thấy sử dụng những kỹ thuật, biện pháp cơ động chiến thuật không chiến, nên dễ bị bắt bài, đón lõng. Cái này chắc nói cũng không ngoa, vì phi công Bắc Việt bước vào chiến đấu chỉ với có chưa đến 100 giờ bay huấn luyện thì không thể nhuần nhuyễn thành thạo mọi khoa mục bay được. Ví dụ năm 64/65 chưa huấn luyện song thì 921 đã phải chuyên trường bay từ TQ về nước chiến đấu. Phi công lúc đó chưa ai được huấn luyện bay thấp, bay đêm, bay khí tượng xấu. [ "Đám mây hình lưỡi búa" - Lê Thành Chơn (vốn là sỹ quan dẫn đường quân chủng KQ từ những ngày đầu) + Vùng trời (Hữu Mai)+ Ký sự quân chủng PK-KQ].
Nhưng thực tế này cũng cho thấy cái lý của KQ Mỹ đánh giá về trình độ dẫn đường rất tốt của chỉ huy KQ Bắc Việt. Chỉ có thể dùng đường bay chiến thuật khôn ngoan thì phi công "đai trắng" dùng mới đánh hạ được phi công "đai đen".
Có trường hợp đặc biệt là phi công Hán Vĩnh Tưởng (cùng lớp với bố tớ, nay là Thiếu tướng KQ) khi diệt chiếc F4 đầu tiên cũng đang là lính tập bay. Đang bay huấn luyện thì gặp địch bất ngờ, nhưng vẫn lao vào tiếp chiến và bắn rơi địch.
[2] Ưu thế nhiều đạn đúng là rất lợi hại trong không chiến nếu ta đang ở vị trí thuận lợi. Mig 21 lúc đó chỉ có mỗi 2 đạn nên ít có cơ hội diệt địch hơn so với F4.

Tiếp theo:
Cannon cho F4
Thêm vào việc tăng số lượng, F 4 thay đổi chiến thuật. Thay bằng bay trước đội hình phi đoàn ném bom, họ bay cùng đoàn vào khu vực mục tiêu rồi tách ra, sau đó lại hợp nhất lại với đội hình cường kích trên đường bay ra.
Quyết định tăng cường lực lượng hộ tống là sáng suốt, khi tháng 5 trở thành tháng không chiến lớn nhất cho đến lúc đó; và tháng 5 cũng là tháng chiến thắng tuyệt đỉnh của lực lượng không quân Mỹ. Trong 110 lần cận chiến, máy bay Mỹ bắn rơi 23 Mig trong khi chỉ mất có 3 F4 của KQuân (đều do Mig 17). F 4 bắn rơi 10 Mig 17 và 5 Mig 21 trong khi mất 3 chiếc, trong khi F 105 bắn rơi thêm 8 Mig 17 mà không mất chiếc nào. Và điều quan trọng nhất, tháng 5 chỉ có 15 máy bay cường kích phải vứt bom dọc đường, trong khi trong tháng Tư dù ít giao chiến hơn nhưng có đến 16 cường kích phải vứt bom.
Tháng 5 mở đầu với một ngày tốt lành cho Hải quân, khi 16 A-4 tấn công sân bay Kép, khiến cho Mig 17 phải xuất hiện ồ ạt. Bất chấp bị cao xạ bắn rát và ít nhất 4 Mig 17 đuổi bám trên đường ném bom, A 4 phá huỷ 3 Mig 17 ở đường băng. Trong không trận tiếp đó, thêm 2 Mig 17 bị hạ do F8 và A4 [1].
Cũng ngày đó, F4 không quân tiến đánh sân bay Hoà Lạc, 2 F4 tấn công 8 Mig 17 dàn trận theo đội hình "Bánh xe" ở cao độ thấp. "Bánh xe" rất hữu hiệu; F 4 bắn 9 tên lửa nhưng không trúng, tuy có một Mig 17 đã đâm xuống đất khi cơ động tránh tên lửa.
Trong ngày 4/5, F 4 KQ tiếp chiến Mig 17 và Mig 21. Một F 4 bắn 3 Aim 7 và 3 Aim 9 từ phía sau vào một Mig 21, quả AIM 9 cuối cùng trúng và phá huỷ chiếc Mig [2]. Sau đó phi đội này tấn công một "Bánh xe" Mig 17 khác và bắn 3 AIM 9 nhưng không trúng. Trong hai ngày không chiến, chỉ 1 trogn số 18 tên lửa do F4 KQ bắn trúng MIg.
kqndvn:
[1] A4 là máy bay ném bom, chỉ có cannon dùng tấn công địa vật. A-4 về mức độ cơ động thua xa Mig 17. Vậy mà A4 vẫn hạ được Mig 17 chứng tỏ phi công Mỹ đã tận dụng tối đa khả năng chiến thuật của máy bay, trong khi phi công Việt nam đã không làm được như thế. Ngoài ra Mig 17 cũng bị F105 bắn rơi khá nhiều. Điều đó chứng tỏ một là trình độ phi công của ta chưa nhuần nhuyễn, hai là địch quá đông nên bay hướng nào cũng dơ đuôi ra cho nó bắn.
Các hồi ký cá nhân của một số phi công trong trận tháng 5/67 nhận xét rằng đại đa số phi công Việt nam rất non tay, nhiều lúc không biết họ đang bay đi đâu, và họ thường chỉ sử dụng những đường bay sơ đẳng nhất trên mặt phẳng ngang, mà không thấy sử dụng những kỹ thuật, biện pháp cơ động chiến thuật không chiến, nên dễ bị bắt bài, đón lõng. Cái này chắc nói cũng không ngoa, vì phi công Bắc Việt bước vào chiến đấu chỉ với có chưa đến 100 giờ bay huấn luyện thì không thể nhuần nhuyễn thành thạo mọi khoa mục bay được. Ví dụ năm 64/65 chưa huấn luyện song thì 921 đã phải chuyên trường bay từ TQ về nước chiến đấu. Phi công lúc đó chưa ai được huấn luyện bay thấp, bay đêm, bay khí tượng xấu. [ "Đám mây hình lưỡi búa" - Lê Thành Chơn (vốn là sỹ quan dẫn đường quân chủng KQ từ những ngày đầu) + Vùng trời (Hữu Mai)+ Ký sự quân chủng PK-KQ].
Nhưng thực tế này cũng cho thấy cái lý của KQ Mỹ đánh giá về trình độ dẫn đường rất tốt của chỉ huy KQ Bắc Việt. Chỉ có thể dùng đường bay chiến thuật khôn ngoan thì phi công "đai trắng" dùng mới đánh hạ được phi công "đai đen".
Có trường hợp đặc biệt là phi công Hán Vĩnh Tưởng (cùng lớp với bố tớ, nay là Thiếu tướng KQ) khi diệt chiếc F4 đầu tiên cũng đang là lính tập bay. Đang bay huấn luyện thì gặp địch bất ngờ, nhưng vẫn lao vào tiếp chiến và bắn rơi địch.
[2] Ưu thế nhiều đạn đúng là rất lợi hại trong không chiến nếu ta đang ở vị trí thuận lợi. Mig 21 lúc đó chỉ có mỗi 2 đạn nên ít có cơ hội diệt địch hơn so với F4.

1 điều tôi muốn nói thêm là trên máy bay cung giử bên phải như lái xe. Thí dư nếu 2 máy bay bay ngượt chiều thì 2 chiếc phải bay qua bên phải để tránh nhau.
Còn chuyện lái xe như khối theo Anh thì chỉ áp dụng dưới đất thôi.
Được 929rr sửa chữa / chuyển vào 02:15 ngày 30/04/2005