Những trận không chiến trên bầu trời Bắc Việt, 1965-1972 (Phần 1)

Vì đã đọc rất nhiều chuyện về chiến tranh nên tôi tôi chỉ thấy các chuyện kể về người ta làm đường ngầm, ngầm vượt, ngầm cạn cho xe qua chứ chưa bao giờ thấy "cầu phao ngầm".
Theo các chuyện đã đọc thì đường ngầm vượt làm ở sông nhỏ, suối lớn là chính. Đọc mấy chuyện về công binh làm đường ngầm thì đại loại như thế này.
- Dân địa phương đi dọc bờ sông hẹp, bờ suối lớn tìm điểm có dòng nước tương đối ôn hoà. Đánh dấu.
-Kỹ sư theo đánh dấu đi khảo sát. Cố gắng chọn địa hình là nơi mà địa hình tự nhiên đã có sẵn các đá tảng lớn cao hơn người, dưới lòng có đá sỏi lớn vì nó chịu lực rất tốt, và bom đạn có trúng vào đấy thì cũng gãi ngứa là chính, xe ta sẽ được an toàn. Hơn nữa chỗ đó đương nhiên nước sẽ cuộn lên trắng xoá một cách rất tự nhiên, nên sẽ che dấu được nền đường bên dưới.
- Cử công binh đến nổ mìn làm phẳng mặt nền và rải thêm đá sỏi vào đó.
Cái đường ngầm thực chất là một con đê chìm dưới nước nối từ bờ này sang bờ kia.
Chưa đọc thấy ai làm cầu phao ngầm bao giờ cả. "Phao" bản thân nó mang ý nghĩa là phải nổi. Nhưng mà tớ công nhận không chắc chắn vì không phải chuyên gia đọc về đề tài này.
Về chuyện phát hiện ngầm thì tớ đảm bảo với cậu là bản thân công binh ta đứng nhìn cũng thấy nếu không có địa hình tự nhiên giúp che chắn thì ngầm vượt dễ dàng nhìn thấy từ trên máy bay, vì tự dưng sóng nước qua khu vực đấy sẽ bị đẩy cồn trắng xoá hẳn lên. Hơn nữa mặt nước rất nông để xe tải còn chạy nên máy bay nhìn thấy cả một vệt trắng ngang sông.
Chưa nói đến là thế nào cũng phải có đường dẫn đến 2 đầu ngầm vượt, đấy mới là chỗ dễ lộ nhất, vì xe xuống nước đi lên sẽ để lại vết bánh xe hằn rất rõ, và đường ướt kéo dài cả mấy trăm m, không dễ nguỵ trang được (bờ sông làm gì có cây, thế nên hay làm ở bờ suối lớn thôi).
Ngầm vượt ở Thanh hoá thường chở thành là đường chính luôn để chia tải.
Về chuyện radar thì bắt đầu từ năm 66, Mỹ bắt đầu đem vào sử dụng loại A-6 Intruder, tức là kẻ xâm nhập. Loại này có trang bị "hộp đen" tính toán (từ của sách Ký sự QC PK-KQ) và loại radar hiện đại nhất lúc đó, có thể nhìn được địa hình và các công trình kim loại cố định cũng như di động, chuyên dùng để đánh ban đêm. Loại này theo KQ Mỹ dư sức phát hiện ra các con đường qua quét ảnh rađar địa hình.
Thực tế A-6 đánh trộm gây cho lực lượng bảo vệ cầu trạng thái bất an thường trực vì nó bay cực thấp, bay đêm nhưng nó vào rất đúng đường và ném bom khá sát mục tiêu bảo vệ. Nó lại vào chẳng có giờ giấc gì cả nên cứ phải trực 24/24.
Đã có trận ta bắn 3 SAM-2 vào A-6 một lúc nhưng cả hai tên đều ném bom phá hỏng cầu và bay thoát.

Không bao giờ có "cầu phao ngầm dưới mặt nước".
----------------------------------------------------------------------------------
Có chứ, các bộ cầu của LX mà công binh VN đã sử dụng trong KCCM như PTS, PMP đều có khả năng bơm nước vào các khoang nổi để cầu chìm một phần dưới mặt nước, tất nhiên khi đó trọng tải của cầu có giảm.

Bạn trên nói đúng chú Tuat Huyphuc81_nb ạ.
Anh họ tôi lái Su-22 cho biết tất cả các máy bay khi ném bom đoàn xe tải, cây cầu, sân bay, chiến hào, mục tiêu dài ... đều ném bom chếch ~30 độ tuỳ loại bom sử dụng thì xác suất trúng bom và hiệu quả là cao nhất.
Lý do: nói chung vệt bom sẽ thành dải như hình chữ nhật. Con đường mục tiêu sẽ là cạnh chéo của hình chữ nhật này, do đó đoạn đường nằm trong dải bom là dài nhất.

Đoạn cầu ở hình trái nằm trong vùng sát thương dài nhất, bằng đường chéo hình chữ nhật, 4 quả nổ cạnh và 2 quả nổ gần.
Đoạn cầu ở hình phải nằm trong vùng bom ngắn hơn. Cả 8 quả nổ gần, không có nổ cạnh.
Vậy ném chéo mục tiêu vừa có xác suất trúng cao hơn.

Bác Chuông nguyện,
Việc phao có khả năng bơm nước vào trong thì em biết rồi. Trong chiến đấu có những lúc phải dấu chìm phương tiện chạm đáy để không bị trôi đi, và nguỵ trang dấu mình. Hoặc có chuyện thấy nói lấy 3 khoang phao bơm nước vào làm "mố cầu" rồi lao dầm thép và gỗ qua.
Qua trao đổi với mấy ông bạn, nói chung em vẫn thấy không có cầu "phao" ngầm.
Một khoang nổi dùng để chịu tải khi xe đi qua (xe 5 tấn chở hàng 3-5 tấn) nên nó phải có mớm nước cao ~1m. Khi xe di qua nó "lún" xuống nước vài chục cm, mớm nước chỉ còn ~ nửa m.
Nếu ta làm cầu phao ngầm, để tránh bị phát hiện từ trên cao thì các khoang phao phải neo "lập lờ" chìm cách mặt nước ít cũng phải ~1m (ít hơn thì không có tác dụng nguỵ trang). Lúc đó sức nâng của khoang quá ít. Nếu xe tải đi lên nó sẽ lún xuống thêm vài chục cm nữa; Sâu hơn 1m thì trước hết là khoang không còn đủ sức nâng xe gần chục tấn (nếu không thì chỉ còn cách cho từng xe qua một chứ không thể để nhiều xe qua một lúc), 2 nữa là sâu quá xe tải không vượt qua được (sâu nước hơn 1m cao hơn cả trục bánh xe), 3 nữa là sức nước đến chỗ đó bị chắn dòng sẽ ùn đẩy cả cầu và xe tải đi (cả một dòng sông đẩy thì khó mà cưỡng được. Cầu neo lại đã khó, nhưng xe tải không có gì neo. Khoang nổi thì nước đi qua khe giữa cách khoang, và có canô gìm).
Một dạng cầu phao "ngầm" có thể là làm cầu phao "thùng phi", mố cầu là các phuy xăng, dầm cầu thép, sàn cầu gỗ, dùng cho vận chuyển dân công tải trọng nhỏ, qua lòng sông lòng suối hẹp.

Chiến dịch ném bom tiếp diễn qua năm 1966:
Vào những tháng đầu của năm 66, thời tiết ở khu vực Route Package IV quá kém, nên chỉ có 11 phi vụ, đủ để duy trì tình trạng tồi tệ của đường sắt dẫn lên cầu.
Tháng hè thời tiết bắt đầu tốt dần lên. Nhiều phi vụ đã được thực hiện để phá huỷ giao thông và các đường truyền tin. Sự chính xác của các phi vụ đã hạn chế khả năng vận tải của Bắc Việt qua quốc lộ 1 A và đường RR4. Họ đã phải lánh sang đường 15 ở phía Tây và do đó gần với khu vực hoạt động của KQ hơn.
Ngày 23 tháng 9, 22 máy bay hải quân ném 57 tấn bom đạn trúng cầu khiến nó phải dừng phục vụ thêm một lần nữa. Khoảng 80 units of rolling stock và 1678 tấn POL bị tắc nghẽn vở vùng Thanh hoá lần lượt bị phá huỷ có hệ thống trong 4 ngày. Hệ thống hậu cần của Việt nam đã bị một cú trời giáng.

Những ngày tháng này, tháng 7 SAM đã bắn nhiều hơn 6 lần so với tháng 6.
Chiến thuật bắn của SAM cũng có thay đổi. Họ bắn 2 quả cùng lúc vào hai độ cao khác nhau. Hơn nữa, biện pháp bắn cũng đa dạng. Đôi lúc họ bắn với radar để ở chế độ chờ. Họ chỉ bật ra đa khi tên lửa đã vào giai đoạn tiếp cận cuối cùng, khi đó tín hiệu sẽ được tính toán và gửi đến tên lửa để dẫn nó chặn đường máy bay [1]. Chiến thuật này đã tước mất của phi công Mỹ những giây đáng giá nhất để kịp nhận biết và phòng tránh tên lửa.
kqndvn:
[1] Cái này chính là giải thích cho băn khoăn của Lehaiha là có nhầm lẫn về chuyện đạn phóng rồi mới phát sóng, khi tớ post chuyện của trung tướng Hoàng Văn Khánh, tự lệnh lực lượng đặc biệt chuyên tìm diệt B-52.
Đây là cách đánh sáng tạo của tên lửa của ta, mà về sau Nam Tư cũng đã ứng dụng thành công.

Dù vậy, mối đe doạ đáng sợ nhất vẫn là cao xạ. Phi công Mỹ gặp tên lửa phải ngoặt gấp và lao xuống giảm đột ngột độ cao hòng thoát khỏi nón bắn tới của SAM. Nhưng khi xuống thấp, họ lập tức rơi vào nón cao xạ khủng khiếp nhất trong lịch sử tất cả các cuộc chiến phòng không. Sự kết hợp cao xạ và SAm khiến phi công phải hết sức cẩn trọng, nếu không sẽ là thảm hoạ.
Tháng 10 năm 66 qua không ảnh người ta thấy rất ít cố gắng hoặc không có hoạt động nào của Bắc Việt sửa chữa hư hỏng của cầu và đường sắt dọc đường RR4. Do đó, không có phi vụ nào vào tháng 11/66.
Nhưng sang tháng 12/66, không thám phát hiện sự tăng cường nỗ lực sửa chữa cầu sắt, nhà ga sân bãi và đường sắt. Lập tức nỗ lực lại được huy động ngày lại ngày, tuần lại tuần với thành công rõ rệt chống lại các LOCs, nhưng vẫn không thể làm gẫy cây cầu.

Walleye Glide Bomb - bom lượn
Hàng loạt các phi vụ vào đầu tháng 1/67 vẫn cho kết quả thất vọng. Nhưng trong tháng 1/67, một tàu sân bay Mỹ rời cảng Sandiego tới Việt nam với một thế hệ bom thông minh mới, WGB.
WGB là một loại bom lượn bay tự do, có đầu nổ 1000 pounds, với một TV camera ở mũi cho phép ghi nhận và truyền hình ảnh về một màn hình trên máy bay mà qua đó cho phép phi công nhận dạng mục tiêu, và tóm bắt (track and impact) được điểm ngắm tương phản trên mục tiêu.
Phi công nhận dạng mục tiêu trên màn hình, đưa chữ thập vào điểm tương phản chọn trước, truyền thông tin về điểm này sang WGB, thả WGB khi đã đạt các tham số thích hợp về độ bay và dẫn.
Điểm mấu chốt của thành công là khả năng đánh trúng điểm của bomb. Nó cũng cho phép một khả năng đánh từ xa (stand-off) nhất định, cho phép phi công thả bom từ khoảng cách xa mục tiêu hơn là với bom thông thường.
Đầu tháng 3/67, người ta lên kế hoạch ném bom cầu trong thời gian sớm nhất có thể.
Ngày 11/3, một phi vụ ném bom doanh trại quân đội và một chiếc cầu nhỏ được thực hiện với ý định làm quen phi công với loại vũ khí mới. Phi vụ thành công đến nỗi tư lệnh của lực lượng 77, sư đoàn hàng không mẫu hạm lập tức quyết định sẽ ném bom cầu vào ngày 12/3.

Phi đội tấn công số 12 dùng một mô hình cầu Thanh Hoá, một nguồn sáng di đồng để mô phỏng ánh nắng mặt trời để tìm điểm tương phản tốt nhất và thời gian nó sẽ xảy ra trong ngày.
Các chuyên gia phá huỷ cũng ở trên tầu để giúp đỡ tìm ra các điểm yếu nhất của cây cầu, và hiệu ứng của ánh nắng mặt trời. Chuyên gia và phi công đi tới thống nhất là 14:12 chiều ngày 12/3 sẽ là thời điểm đạt độ tương phản tốt nhất cho điểm ngắm đã chọn
Nắng chói chang. Cho dù có rất nhiều cao xạ và vũ khí tự động được huy động để bảo vệ cầu, lần này phi vụ chỉ gồm 3 A-4, mỗi chiếc mang 1 WGB và 2 F-8 để chống Mig.
Kế hoạch đã được cân nhắc cẩn thận để các A-4 tự bay từ phía Nam lên hướng bắc nhằm có nhiều thời gian nhất cho phi công nhận dạng điểm ngắm, nạp thông tin cho bom, và thả.
Phi vụ tập hợp lại ngay trên đỉnh tàu sân bay trước khi bay đến mục tiêu. Trên đường, họ kiểm tra lại vũ khí lần nữa, và xác nhận "Go".
Được kqndvn sửa chữa / chuyển vào 17:06 ngày 25/01/2006