Nước Nga nhìn lại ??ochính biến 1993???

Nước Nga nhìn lại ?ochính biến 1993?

Các báo Nga đã tìm gặp những nhân vật từng góp mặt trong sự kiện tháng 10.1993, tái hiện những hình ảnh rối loạn và căng thẳng khi ấy hầu tìm ra một bài học nào đó có ích từ quá khứ.
Chính biến xảy ra ngay sau khi ông Boris Yeltsin ký sắc lệnh số 1400 về việc ?otừng bước cải cách hiến pháp? vào ngày 21.9.1993, giải tán Xô viết tối cao và Đại hội đại biểu nhân dân. Việc Tòa án hiến pháp phán quyết tổng thống vi hiến và công nhận đó là cơ sở để có thể bãi nhiệm tổng thống, trao quyền lực tạm thời cho phó tổng thống Aleksandr Rutskoy là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cuộc giao tranh đẫm máu.

Những khoảnh khắc lịch sử

Ngay trong đêm 21.9, sau khi Tòa án hiến pháp công nhận tổng thống Boris Yeltsin có hành vi vi hiến và ông Rutskoy nhận chức danh quyền tổng thống, các đường dây liên lạc từ bên ngoài với Nhà Trắng (tòa nhà Quốc hội Nga) đã bị cắt đứt. Theo lời ông Rutskoy, khi đó trong Nhà Trắng có khoảng 10.000 người, kể cả những nhân viên phục vụ và điều hành tòa nhà.

?oChính biến 1993? là cụm từ người Nga gọi cuộc đụng độ đổ máu đầu tháng 10-1993 tại Matxcơva, giữa một bên là những người ủng hộ tổng thống LB Nga lúc ấy là Boris Yeltsin và bên kia là quốc hội, gồm chủ tịch Xô viết tối cao Ruslan Khasbulatov, phó tổng thống Aleksandr Rutskoy.

Tính đến ngày 24.9, toàn bộ Nhà Trắng gần như hoàn toàn bị bao vây bởi bảy chiếc xe tải chở đầy lính sư đoàn Dzerzhinsky, điện nước và điện thoại đều bị cắt. Vào 30.9, giáo trưởng Aleksy II đứng ra làm trung gian kêu gọi đàm phán giữa hai phía. Nội dung đàm phán: kêu gọi giải tỏa vòng vây vào 12g đêm cùng ngày, bãi bỏ sắc lệnh số 1400 và những văn kiện đã được Xô viết tối cao thông qua vào ngày 21.9. Nghĩa là mọi việc sẽ trở về như cũ!

Thế nhưng lời kêu gọi của giáo trưởng không làm dịu bớt sự căng thẳng. Ngược lại, ngày 3.10, khoảng 10.000-15.000 người tham gia mittinh trên quảng trường Đỏ đã cướp một số xe cơ giới của lực lượng Bộ Nội vụ. 15g15 cùng ngày, bắt đầu diễn ra cuộc dỡ bỏ các chướng ngại vật giăng hàng quanh Nhà Trắng. Sau đó, từ bancông Nhà Trắng, phó tổng thống Rutskoy ra lệnh tấn công tòa thị chính thành phố và chiếm tháp truyền hình Ostankyno. 16g14: xảy ra trận đụng độ lớn bên ngoài tòa thị chính và khách sạn Hòa bình. Sau đó, hai điểm này đều bị chiếm.

Lập tức, tổng thống Nga phản công. Vào 18g, ông Yeltsin tuyên bố tình trạng khẩn cấp, bãi nhiệm Rutskoy khỏi chức vụ phó tổng thống. Cuối ngày, toàn bộ các kênh truyền hình, trừ kênh Rossia, ngừng hoạt động.

Những khoảnh khắc bị bỏ lỡ

Hồi tưởng lại 15 năm trước, cựu chủ tịch Xô viết tối cao Ruslan Khasbulatov cho biết tới đầu tháng mười năm đó, phía của ông đã ?olàm tất cả những gì có thể?: các khu vực nổi dậy chống Yeltsin, đòi bãi bỏ sắc lệnh trên và đàm phán. Thậm chí vùng Siberia còn dọa cúp các đường ống dẫn khí đốt và đình chỉ giao thông đường sắt. Tuy nhiên, quân đội, KGB (an ninh Nga) và Bộ Nội vụ đã đứng về phía ông Yeltsin, chưa kể tiền lương của quốc hội cũng nhận được từ kênh chính phủ.

Georgy Satarov, thành viên Hội đồng tổng thống vào năm 1993, cho rằng mọi xung đột không thể giải quyết bằng hòa bình - điều đó đã rõ ngay sau cuộc trưng cầu ý dân tháng 4.1993 (khi ấy Yeltsin giành được phần lớn sự ủng hộ của dân chúng về công cuộc cải cách cơ cấu chính phủ của mình), khi Khasbulatov và Rutskoy tìm mọi cách phủ nhận kết quả của cuộc trưng cầu. Họ phao tin: ủng hộ Yeltsin chỉ toàn những con nghiện.

Rồi đến tháng năm, những động thái chống đối ngày càng tăng lên, kết thúc bằng sự kiện một cảnh sát bị sát hại. Theo lời Satarov, ngay thời điểm đó, giá như Yeltsin lợi dụng cơ hội ấy mà giải tán ngay Xô viết tối cao, tuyên bố bầu cử thì ông đã thắng tuyệt đối và tránh được sự kiện 4.10. Theo Satarov, việc chậm trễ và không quyết đoán của Yeltsin đã đẩy sự kiện đến việc giải quyết vấn đề bằng bạo lực.

Nikita Maslennikov, năm ấy là cố vấn thủ tướng Chernomyrdin, kể lại vào đêm nhận được lệnh tấn công Nhà Trắng, những cộng sự của Chernomyrdin đều ở lại văn phòng và hầu như không chợp mắt. Đôi khi họ ngả đầu nghỉ tạm trên những cuốn sách luật to đùng của thời Xô viết! Một người trong số họ đã thốt lên: ?oNhiều năm nữa, nhớ lại ngày này sẽ rất hổ thẹn!?.

Binh sĩ từ chối chiến đấu

Anatoly Ermolin, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm dự bị ?oCờ hiệu?, kể khi Yeltsin ra lệnh cho tướng Gerasimov chuẩn bị tấn công những kẻ ?onổi loạn? (theo cách nói của Yeltsin), vị tướng này đã tìm cách từ chối nhiệm vụ ?ođao phủ? bằng cách than vãn lực lượng quá mỏng, nhưng tổng thống không nghe. Tướng Gerasimov đành tập hợp lực lượng, đề nghị những người tình nguyện bước lên phía trước nhưng không ai làm việc đó. Cuối cùng, khi ông nói: ?oChỉ có chúng ta và lực lượng Alfa mới có thể chiếm lĩnh Nhà Trắng mà không có đổ máu?, thì đến 2/3 quân số bước lên. Và trong khi tấn công Nhà Trắng, những người lính luôn miệng kêu: ?oĐây là Cờ hiệu, sẽ không có đổ máu!?. Sau đó, lực lượng Alfa cũng xuất hiện.

Thế nhưng, trên thực tế, trong những ngày tháng mười ấy, ở Matxcơva vẫn có đổ máu! Theo số liệu chính thức, 130 dân thường thiệt mạng, 321 người bị thương; 28 người thuộc các lực lượng vũ trang đã tử nạn, 102 người bị thương. Riêng ông Khasbulatov trả lời phỏng vấn báo Moskovsky Komsomolets lại cho rằng số người chết lên đến 1.500 người.

Và vị cựu chủ tịch Xô viết tối cao phủ nhận mọi lời buộc tội nhắm vào mình. Trong sự việc đẫm máu này, ông cho rằng Yeltsin có tội, ngay cả những người đồng chí của ông thời ấy cũng có tội, chỉ có ông là lương tâm trong sạch, hơn thế, con đường sự nghiệp công danh còn hoàn toàn bị đứt gánh giữa đường vì chính biến này (!). Nhưng cho dù con số người thiệt mạng là 150 hay 1.500 thì chính biến 1993 đối với nước Nga cũng là một sự kiện kinh khủng, và sự kiện này đã ghi vào tiểu sử của nhiều người, trước nhất là Boris Yeltsin, những dòng không mấy tự hào.

Ngày nay, rất nhiều người cho rằng trong chính biến 1993, phía đối lập với Yeltsin không phải không có cơ hội chiến thắng hay chí ít là đi đến kết cục: hòa. Và nếu điều đó xảy ra, Yeltsin khó có cơ hội tái cử vào năm 1996.

Nhưng chính trường không có chỗ cho từ ?onếu?. Ngày 4.10 năm ấy, sau khi đưa xe tăng vào cuộc, quân đội phía Yeltsin đã thắng thế và những người tham gia chính biến bị bắt giam (năm 1994 họ được ân xá mà không qua xét xử). Hệ thống quyền lực ở nước Nga từ đó hoàn toàn thay đổi: nước Nga trở thành một nước mà quyền hạn tập trung ở tổng thống.

Thụy Anh/ Báo Tuổi Trẻ

Sự kiện này người Nga gọi là "Tháng 10 đen". Soviet tối cao khi đó có cái Duma bây giờ để cố thủ, chứ Quân đội, Cảnh sát đều đứng về phía Elsin cả, thắng bằng niềm tin. Có một chi tiết đáng chú ý là lực lượng "Alpha" khi được lệnh tấn công Soviet tối cao đã từ chối nhiệm vụ.
Soviet tối cao có thể dành thắng lợi hay chí ít một kết quả hòa là không thể - không tính đến sự ủng hộ của các LLVT với họ là không có, dân Nga hồi đó cũng nản với SVTC lắm rồi.

Vhuyện này bây giờ em mới nghe thấy , nghe đến đây lại nghĩ đến sách " Sử " của VN
Hạnh phúc là đấu tranh !

Có thể hồi đó chú mình chưa được học chữ, có khi đang quấn tã, kêu ca gì. Như anh chú đây thì được nghe đài tiếng nói VN và đọc báo nhân dân đủ cả diễn biến chú mình ạ. Có cả chuyện xe tăng bắn vào nhà trắng và cảnh vệ trong nhà vác súng bắn ra nữa cơ

Em hồi đó còn bé mà còn nhớ đây nè, hồi đó mình không hiểu gì, xem trên TV thấy tăng nó táng pháo ầm ầm vào (sau biết là nhà Trắng). Hồi đó các nghe các ông bà già xem chừng ghét Eltsin lắm toàn gọi Ăn-xin.

Híc... nhiều bạn không xem thời sự, giờ cứ thấy anh em lôi vụ gì lên là lại đổ tại báo chí trong nước bưng bít thông tin này nọ!
Cái vụ này tivi hồi đó tối nào chả tường thuật? Bênh SVTC rõ luôn! . Em (lúc đó 13 tuổi) vẫn nhớ hình ảnh ông chủ tịch đứng ở ban công phát biểu trước dân chúng - tay vệ sĩ đứng cạnh cầm cái áo chống đạn che trước ngực ông ý.

Thưa bác hồi đó em mới chưa đầy 2 tuổi ạh nên chuyện sảy em kô biết là chuyện đương nhiên , mong các bác đừng khinh em nhỏ tưổi là được rồi
Còn chuyện chăm xem TS hay kô thì em xin thưa với bác là hiếm có đứa nào tuổi teen chăm xem TS bằng em đâu ạh, chuyện sách sử VN kô nhắc đến vấn đề nấy trong mục về LX từ năm sau WWII đến 1991 và nước Nga từ năm 1991 đến năm 2000 là vì lý do jì thì các bác cũng thừa hiểu em chẳng cần nói ra nữa, lại nói thêm là hiếm có đứa HS nào thích học sử bằng em đâu ạh
Hạnh phúc là đấu tranh !

Thưa bác hồi đó em mới chưa đầy 2 tuổi ạh nên chuyện sảy em kô biết là chuyện đương nhiên , mong các bác đừng khinh em nhỏ tưổi là được rồi

Còn chuyện chăm xem TS hay kô thì em xin thưa với bác là hiếm có đứa nào tuổi teen chăm xem TS bằng em đâu ạh, chuyện sách sử VN kô nhắc đến vấn đề nấy trong mục về LX từ năm sau WWII đến 1991 và nước Nga từ năm 1991 đến năm 2000 là vì lý do jì thì các bác cũng thừa hiểu em chẳng cần nói ra nữa, lại nói thêm là hiếm có đứa HS nào thích học sử bằng em đâu ạh
Hạnh phúc là đấu tranh !
[/quote]
Nói không cần khoe đâu! Sách sử nào? SGK hay Lịch sử thế giới hiện đại? Chuyện cậu thích học gì tùy cậu, tớ có cảm giác mấy bạn 9x bây giờ làm sao ý - không định nghĩa được - có vẻ là hơi thiếu suy nghĩ khi phát biểu!

[/quote]
Nói không cần khoe đâu! Sách sử nào? SGK hay Lịch sử thế giới hiện đại? Chuyện cậu thích học gì tùy cậu, tớ có cảm giác mấy bạn 9x bây giờ làm sao ý - không định nghĩa được - có vẻ là hơi thiếu suy nghĩ khi phát biểu!
[/quote]
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Có một loại SGK khác mà các bạn ấy hay đọc nói rằng loại sách của chúng ta trong nhà trường luôn bưng bít này nọ ........
Tôi thì tôi nghĩ mỗi loại sách đều có cái hạn chế của nó, vì thế tôi mới tham gia cái TTVNOL này để mở mang đầu óc. Chán nhất là gặp những ông đọc xong sách mà chả suy nghĩ gì cả, cứ nghĩ ai cũng bị bưng bít thông tin. Như vậy là tự mình bít mình rồi còn gì

Bác chim cánh cụt nói đúng, nếu chăm chăm vào 1 vài cuốn sách thì lú hết. Mặc khác 1 số người vì ko biết thông tin nhưng lại cứ đổ thừa cho rằng tin đó mình ko tiếp cận được là vì bị bưng bít.
Sự kiện đảo chính kia hồi đó báo đài đưa ầm ầm