ồ"?ố?- - Đặ?ỏằ?ng Thi

Cậu này bây giờ nói nghe còn được.
Chuyện chuyển dịch từ một ngôn ngữ này sang một ngôn ngữ khác mà giữ nguyên hình thức văn bản thì việc rơi rụng là điều không thể tránh khỏi (trừ việc dịch nghĩa). Đó là thiên kinh địa nghĩa.
Cuộc tranh cãi từ đầu tới giờ xung quanh lời tuyên bố của cô em Arwen về bản dịch "rất hay" của Chi Điền.
Bản dịch đó đầy những lỗi rất cơ bản về niêm luật cũng như cách hiểu sai về nguyên tác. Không phải nói thì ai cũng thấy.
Về bản dịch của tôi. Tôi cũng chẳng nói đó là bản dịch hay nhất. Nhưng tôi dịch thơ ra cũng là để chỉ cho Arwen và cậu hiểu rằng đừng bảo thủ.
Tôi nghĩ rằng cậu hiểu những gì tôi nói.

Đã dọn dẹp vào :
[topic]598434[/topic]
Đề nghị chấm dứt tranh luận vô bổ và quay lại trao đổi học thuật.
Kính báo

Người thực sự cần yếu tố học thuật sẽ cho chuyện cũ qua đi nhẹ và thuận như nước chảy mây trôi, không có điều gì đáng để vấn vương cả. Muội xin hỏi các huynh một chút, làm ơn giúp muội hiểu gốc gác bài thơ này với.
Xuất tự Côn Lôn, khảm vị doanh,
Hoàng Hà đáo để chi kỳ bình.
Thiên tầm bất đãi Đường, Ngu tuấn,
Nhất thực hề khuy Ngô - Sở tranh.
Đạm nhược hữu thời Bao - Lão tiếu,
Đới như hà nhật Hán Hoàng minh.
Tường trưng long mã sơ phi ngẫu,
Đế đức nguyên đồng nhật nguyệt minh.
Được _arwen_ sửa chữa / chuyển vào 19:26 ngày 14/01/2007

Xuất tự Côn Lôn, khảm vị doanh,
Hoàng Hà đáo để chi kỳ bình.
Thiên tầm bất đãi Đường, Ngu tuấn,
Nhất thực hề khuy Ngô - Sở tranh.
Đạm nhược hữu thời Bao - Lão tiếu,
Đới như hà nhật Hán Hoàng minh.
Tường trưng long mã sơ phi ngẫu,
Đế đức nguyên đồng nhật nguyệt minh.
--------------
Mỗ chữ nghĩa lù mù, nhưng đọc các "CHI kì bình" thì ráng là đồng chí gõ sai mất rồi!

Dạ... Em gõ đúng theo tài liệu em có. Em không thật rành âm Hán - Việt và lại không có nguyên tác tiếng Trung nên không biết làm sao cho đúng ạ. Vậy nên nhờ các anh giúp đỡ.

RĂng chỏằông Trỏằ<nh Cỏằ'c là ngặỏằi 'ỏĐu tiên khai trặặĂng bỏn "phà" DặặĂng Tỏằư nên có cỏÊm hỏằâng làm bài thặĂ này!!!!!

TV thỏƠy bỏĂn có vỏằ 'ỏc chư quĂ nên cặỏằi hô hỏằ' ...'ỏn nỏằ-i ...tỏằƠt cỏÊ lặỏằĂi ...nói tiỏng Viỏằ?t mà còn không xong. Hơnh nhặ muỏằ'n nói ..."ĐoĂn" mà lỏĂi trỏằY thành RĂng. ThặặĂng thay! TỏằTi thay!
TV câng không tiỏc gơ vài chỏằ, chỏằt cặỏằi mà nói nfng cho tỏằư tỏ lỏĂi vỏưy.
Tuy trong thặĂ Trỏằn thỏằâ ba trên thỏ giỏằ>i (sau sông Nil và Amazôn). Nặỏằ>c lỏĂi chỏÊy khĂ xiỏt, chưnh vơ vỏưy muỏằ'n ...'ỏằT giang, không phỏÊi mỏằTt chiỏc thuyỏằn bâ cỏằn con là có thỏằf qua 'ặỏằÊc.
Đỏằ'i vỏằ>i ngặỏằi Viỏằ?t, dạng thuyỏằn con 'ặa khĂch thơ gỏằi là 'ò. Dạng thuyỏằn lỏằ>n chỏằY khĂch thơ gỏằi là phà. ỏằz 'Ây viỏằ?c ỏƠy khĂ hiỏằfn nhiên, TV gỏằi là phà có gơ là sai? Thiỏt tặỏằYng sau này nỏu chặa thông chỏằ- nào bỏĂn nên lỏằ. phâp mà xin hỏằi trặỏằ>c. Nỏu ngặỏằi ta không 'Ăp 'ặỏằÊc thơ hÊy cặỏằi còn chặa muỏằTn mà, phỏÊi không nào?
ThÂn Ăi,
Thiên VặặĂng

Cỏưu TV ah!
Khi lỏằi nhau ỏằY nhỏằng thành phỏằ' vạng sông nặỏằ>c và, trong nhiỏằu trặỏằng hỏằÊp, rỏằ hặĂn nhiỏằu so vỏằ>i viỏằ?c xÂy dỏằng cỏĐu hay 'ặỏằng hỏ**.

Còn bạn nguyenduonghai gì đó, nếu bạn lúc nào cũng đem cái câu Kiều ấy ra mà hiểu cổ thi thì hơi bị quá ấu trĩ đấy. Thôi Hộ viết "Nhân diện bất tri hà xứ khứ, đào hoa y cựu tiếu đông phong". Hoa đào cười hớn hở vậy thì chắc lòng người khách chơi vườn hoa cũng toe toét nhỉ?
[/quote]
Cái vụ này đã tưởng pass rồi, ai dè tình cờ lại đọc được vài dòng Tiếu huynh gửi. Một là vì phép lịch sự, hai là cũng nhân cơ hội này muốn trao đổi qua về quan điểm học thuật.
Trước hết, tôi đồng ý rằng, không phải cứ màu "xanh" là "vui", xanh "um", xanh "tươi" hay xanh gì gì đi chăng nữa cũng có khả năng sử dụng để diễn đạt tâm trạng buồn. Cái đó phụ thuộc vào khả năng sử dụng của người viết và hoàn cảnh của bài thơ.
Nhưng có một điểm là, khi dịch thơ, mình cần phải nắm vững cái hồn bài thơ, cái thần của bài thơ để dịch, để truyền đạt sao cho người mù chữ Hán cũng cảm được cái hay của bài thơ chữ Hán. Đó mới là điều khó! Còn ông muốn sử dụng hình thức nào đó là quyền của ông, miễn là hay!
Giờ tôi xin quay lại chữ xanh "um" của bạn Rô sét. Rõ ràng là tác giả đã dùng màu xanh của liễu. Nhưng không phải dùng một cách ngẫu nhiên. Đúng như Tiếu huynh nói, là dùng màu xanh của dương liễu để đối lập làm sầu thêm tình ly biệt. Do đó, khi dịch mình phải nhìn ra được cái ý này để làm sao dùng sắc thái miêu tả sắc liễu cho chuẩn. Đó là lý do vì sao tôi mới tán thành ý kiến của Ms Mèo là đúng và không ủng hộ ý kiến của bạn Rô sét khi bạn ấy mang anh "liễu chương đài" ra để "giải thích".
Còn tất nhiên, cái tâm lý "văn mình vợ người" là tâm lý chung. Tôi không ngại bị phản ứng lại xuất phát từ những lý do tâm lý như trên.