ORCHIDS (HOA LAN) Vài bí quyết săn sóc Lan - Trang 11 - (Phần 1)

Gent
hehe, có thế chứ!!!
iem bận quá nên không thể làm gì được, có gì bác cú biên diễn đi nhé.

Không hiểu là sưu tập Cymbidium của anhdialan có những gì mà chỉ mới thấy có (cẩm tố - không chắc) và thanh trường cùng mặc thôi, à và mấy cái lan rừng chưa phân định.
Nghe giong điệu của anhdialan giống một người ở HP qua (TRẦN GIA CUNG) chắc là biết chứ?
Có thể thì sau một thời gian nữa iem sẽ viết bài về địa lan đưa lên đây nhưng bây giờ thì chưa được. Vậy có thời gian thì xin anhdialan cứ có gì post lên nhé, ta sẽ trao đổi về nó sau, ok???
iem cũng có một ít ảnh địa lan nhưng mà tốn tiền net quá nên chưa scan được, thông cảm nghen chỉ viết suông vậy.
Thân ái
THUC GIA THI BAO VO THUC GIA THI THAO

MỜI MỌI NGƯỜI MỘT LY !OK. CẢM ƠN MILOU NHIỀU !
CYMBIDIUM

CYMBIDIUM

Tặng anhdialan và tất cả các bạn yêu lan bức ảnh về một loài lan mới được công bố ở Việt Nam. Bức ảnh này mình post lên lâu rồi bên box Công nghệ sinh học nhưng ngày đó chưa có tên.
Đó là loài HOÀNG THẢO Dendrobium tuananhii Averyanov
THUC GIA THI BAO VO THUC GIA THI THAO

TA CỨ LANHG THANG TRONG CUỘC ĐỜI ĐỂ TÌM MỘT LOÀI HOA CHO RIÊNG MÌNH ,NHƯNG CUỘC ĐỜI MÃI VẪN CHỈ LÀ CUỘC ĐỜI MẤY KHI ĐƯỢC VỪA Ý ĐIỀU GÌ .
CYMBIDIUM

Lan, Hoàng Hậu Các Loài Hoa
Thái Thụy Vy

Thật không có gì quá đáng khi gọi Lan là hoàng hậu các loài hoa. Ngày xưa chỉ có giới trưởng giả, quý tộc hoặc phú thương mới có phương tiện thưởng ngoạn Lan, một của báu trời cho, một loài hoa quý, hiếm và đắt tiền. Ngày nay, Lan có một chỗ đứng trong tim của các người hằng yêu mến nàng, người giàu cũng như giới bình dân. Lan đã rời bỏ nhung gấm để hòa mình với nhân gian.
Lan là loại hoa gì?
Có những người đã từng gặp Lan mà không để ý, có những người chưa biết gì về Lan vẫn thích ngắm Lan vì dáng dấp ngọc ngà, thanh nhã, lại thêm nhiều hương sắc, nồng nàn, gợi cảm. Giới yêu Lan thì coi thú chơi Lan là một đam mê lành mạnh, vì những người mê Lan một số là những người theo trà đạo và thiền đạo. Họ tự gọi là hoa đạo.
Tôi làm quen với Lan từ thuở nhỏ, trong vườn nhà cạnh sông Đồng Nai, ngó qua đầu cù lao Phố. Vườn cây quê nội của tôi có các loại cây trái miền Nam: bưởi, chôm chôm, mù u, hồng nhung, lý, mận, măng cụt, cam, ổi, trái gấc, mãng cầu, hoa phù dung, bông điệp... nhưng tôi lại chú ý nhất cây bằng lăng (thao lao) to lớn mọc cạnh ụ đất, nơi chúng tôi dấu chiếc xuồng tam bản, không phải chỉ vì bằng lăng cho những chùm bông tim tím, hương thơm thoang thoảng, nhè nhẹ; mà vì trên thân cây còn có cây ổ rồng, và một loại cây lạ có rễ thòng, với mấy cành oằn những chuỗi bông tím thơm ngát cả một vùng. Tôi bị tiếng sét..."hoa tình" từ đó. Ông nội tôi bảo đó là bông ráng.
Lớn lên tôi tìm hiểu biết đó là hoa Phong Lan, cái tên càng đánh động sự tò mò của tôi, có lần tôi đọc báo Ngày Nay, ông Nhất Linh có viết về thú chơi "thần tiên" của ông ở Đàlạt, đó là thú chơi Phong Lan. Tôi bị thu hút ngay, từ việc tìm hiểu "đời tư" của nàng Lan, tôi dần dần cảm mến đến độ si mê. Từ đó tôi bắt đầu làm bạn với Lan, lúc 23 tuổi.
Lan được nhắc tới trong chuyện thần thoại Hy Lạp. Trong lịch sử Lan đã chiếm nhiều chỗ trong văn học lẫn khoa học vì nàng tượng trưng cho sắc đẹp bền bỉ, ướt át, một sắc đẹp nhiệt đới nồng nàn, tuy rất quý phái, đài các nhưng rất đa tình, gợi cảm. Nàng cũng rất yểu điệu, ẻo lả, nhạy cảm và thích ăn diện, thích khoe hương, khoe sắc.
Dòng dõi của Lan ước chừng 35,000 thứ (varieties) trong thiên nhiên được sắp xếp theo từng giống (genus) và loại (species) dựa trên các đặc tính hình thể, màu sắc và mùi hương... Mỗi năm Lan lai giống được ghi nhận và vào sổ bộ bởi một Ủy ban có tính cách Quốc tế. Con số Lan lai giống càng ngày càng nhiều, gấp đôi con số 35,000.
Có loại Lan bông nhỏ li ti bằng đầu cây tăm, có Lan to bề ngang đến 5 inches. Lan là giống hoa mang nhiều màu sắc khác biệt nhất (1/7 loài hoa trên trái đất là Lan), lá cũng khác nhau và có màu sắc khác nhau. Chỉ có Lan đen là chưa thấy, tuy có loại có màu rất gần với màu đen như Lan Tử Cán tìm thấy trong một động đá ở Côn Minh, Trung Quốc giống màu Tulip đen, Hồng đen, và Pensée đen pha sắc tím than.
Tuy Lan là giống thiên hình vạn trạng, thiên biến vạn hóa, tất cả các loại Lan đều mang đặc tính chung : mỗi hoa có 3 ngoại đài hoa và 3 nội đài hoa. Một trong ba nội đài gọi là mội dưới (labellum) được làm bãi đậu cho côn trùng. Có "môi" dài ra thành râu mép (beardie). Có loại đài hoa được dấu trong "miệng" (gnome).
Trong hầu hết các giống hoa, bộ phận sinh dục đực và cái nằm riêng. Ở Lan chúng nằm chung trên một tuyến gọi là lỗ mũi của hoa. Đa số Lan có cách cấu trúc từ bàn tay khéo léo của tạo hóa (hay luật tiến hóa của Darwin) làm thế nào để côn trùng mang phấn hoa đực bắt buộc phải chui qua ngõ ngách để tìm mật hoa, đồng thời rắc phấn hoa lên nhụy cái. Lúc lui trở ra, lại bị "gài" để phải chở thêm một số phấn đực khác đem gieo giống cho các hoa khác.
THUC GIA THI BAO VO THUC GIA THI THAO
Được gent sửa chữa / chuyển vào 23:43 ngày 14/05/2003

Phân loại Lan:
Trái với nhiều người tưởng, Lan không phải là cây chùm gửi (ký sinh), Lan chỉ dùng thân cây cao để nương tựa và che chở. Lan không hề ăn bám chất dinh dưỡng của cây (thật đáng hãnh diện cho một loài hoa mang tên Hoàng hậu).
Lan được chia làm ba loại: Phong Lan (Épiphites), Địa Lan (Terrestrial), Thạch Lan (Lithophites). Sự phân loại Thạch lan không được đúng lắm, vì đâu có loại Lan nào mọc nổi ngay từ trong đá ra, mà phải mọc ở kẽ đá có đất, có lá mủn hoặc ít nhất có chút chất dinh dưỡng. Một tác giả khác, ông Jack Kramer, mới đây còn phân loại giống Thủy Lan (Amphibious orchid).
Thạch lan thường mọc ở cao độ 14,000-18,000 feet ở vùng núi Andes bên Nam Mỹ có sương mù nên đá núi ít khi bị hấp quá nóng .
Cách phân loại trên còn thiếu sót nếu không đề cập đến một loại Lan mà cả cây cành lá và hoa đều mọc và nở dưới mặt đất sâu : đó là Lan Rhizanthella Gardeni được tìm thấy ở miền Tây Úc đại Lợi năm 1928 cùng với một giống Lan Subterranean khác.
Lan (Orchidaceae Genus) gồm có từ 600-800 loại (species) và từ 15,000 đến 35,000 thứ (varieties), trong đó 3/4 các loại và thứ cư trú tại miệt rừng sâu nhiệt đới. Riêng Á châu có nhiều loại Lan khác nhau nhất trên thế giới.
Hồ điệp tím Phaleanopsis hybrids
Tiểu sử một loài hoa :
Lan được khám phá lần đầu tiên bởi người Hy Lạp. Cha đẻ của ngành thảo mộc học, ông Théophratus đặt tên tộc cho Lan là Orchies, từ chỗ nhận thấy một cặp giò Lan dưới mặt đất na ná giống bộ phận sinh dục nam. Các thế hệ nhà thảo mộc học tin rằng giò Lan khêu gợi thần Venus, và ăn giò Lan sẽ ảnh hưởng đến sự tạo giống cho đứa trẻ sắp được sinh nở. Năm 1731, một nhà thảo mộc học người Anh nhận một mẩu giò Lan khô từ Providence, Bahama. Ông cẩn thận chăm sóc đặc biệt khi trồng thử, chỉ ngay năm sau đó, Lan trổ hoa màu hồng nhạt xinh tươi và diễm lệ. Đó là Lan Bletila Purpura. Nó đánh dấu cành hoa Lan nở đầu tiên trên đất Anh. Lan từ đó đã làm say mê giới chơi cây cảnh giống như hoa Tulip đã một thời làm say mê giới yêu hoa Hòa Lan vào thế kỷ XVII.
Vào năm 1835, dân trồng tỉa tài tử dùng thử nhà kính có điều chỉnh nhiệt độ và không khí luân lưu đã thành công rực rỡ trong cách trồng Lan. Thiên hạ đổ xô qua các nước Nam Mỹ như Péru, Brésil, Vénézuela, Colombia và Trung Mỹ, Bahama, Jamaica để săn Lan tương tự như phong trào săn vàng (Gold rush) trước đây.
Đến năm 1904, gần 200năm sau lần Lan xuất hiện ở Âu châu, một nhười Pháp, ông Noel Bernard tìm thấy một loại nấm vi ti (fungus) giúp cho sự nẩy mầm hạt Lan (orchid seed).
Năm 1922, tiến sĩ Lewis Knudson, người Hoa kỳ nghĩ ra nhiệm vụ của nấm trên là để biến hóa chất đường giúp cho sự dinh dưỡng cây, ông bèn trộn thử đường vào môi trường cấy bằng thạch (Agar agar) đã cho ông kết quả mỹ mãn. Sự khám phá của ông đã cách mạng hóa cách gầy giống Lan không cần qua sự trung gian của nấm nữa.
Ngày nay, với sự tiến bộ vượt bực của ngành thực vật học, chính phủ Pháp đỡ đầu giúp kỹ nghệ sản xuất Lan với phương pháp phân chia (meristem, cũng như cloning). Nhà sinh vật học George Morel, người hướng dẫn chương trình thí nghiệm Meristem với giống khoai tây, chợt nảy ra ý kiến thí nghiệm Meristem cho giống Lan. Kết quả thật bất ngờ, năm 1956, ông dùng một tế bào trên chóp của một chồi Lan con mới nhú từ giò Lan mẹ đem cấy trên một môi trường cấy có chất dinh dưỡng, ông đã tách ra được vô số các cây Lan con từ "mục măng lan" (module). Cách này có cái lợi là ta có thể sản xuất Lan con giữ tính di truyền giống hệt cây Lan mẹ, trong lúc cách cấy hạt Lan có thể sinh ra nhiều cây Lan con khác nhau tuy cùng một gia tộc.
Áp dụng phương pháp của tiến sĩ Morel, hai ông Michel Vacherot và ông Maurice Lecouffe đã khởi sự sản xuất Lan hàng loạt.
Ngày nay, ngoài một số các nhà gầy giống Lan chuyên nghiệp ở khắp Âu Á, các trại Lan ở Mỹ, Phi châu, Hawaii, Singapore, Thái Lan đã đạt đến mức sản xuất Lan kỹ nghệ. Ở Mỹ, nhất là lễ Valentine, Secretary Day và dạ vũ tốt nghiệp Prom, hàng năm tiêu thụ đến 20 triệu Lan cài áo (brioche) hoặc bouquet.
Việt Nam ta, với khí hậu rừng nhiệt đới nhiều mưa, nhất là vùng cao nguyên như Pleiku, Kontum, Ban mê Thuột, Đà lạt có nhiều giống Lan dại hiếm và nổi tiếng là đẹp, có nhiều triển vọng phát triển một nguồn tài nguyên thiên nhiên, vừa có ngoại tệ, vừa tạo một thú vui tiêu khiển thần tiên, lành mạnh. Nhưng tiếc thay, nạn khai thác Lan vô kỷ luật, với sự che dù của cán bộ lâm sản ở Việt Nam ngày nay, nhiều nơi cây Lan con được cân ký lô bán cho ngoại bang từ Đài Loan và Thái Lan đến thu mua mảo, đã làm kiệt quệ số lượng Lan hiếm và đắt tiền, từng được coi như quốc bảo của nước ta.
THUC GIA THI BAO VO THUC GIA THI THAO
Được gent sửa chữa / chuyển vào 23:44 ngày 14/05/2003
Được gent sửa chữa / chuyển vào 23:54 ngày 14/05/2003

Lan sinh sản bằng cách nào?
Theo cách cổ điển ngoài thiên nhiên, Lan được tạo hóa giúp sức trong việc truyền giống: côn trùng, ong, ****, chim hút mật, dơi và gió đều là những bà mai (matchmaker) bất thường và bất trắc. Tạo hóa lại nghĩ ra những tiểu xảo thật tinh vi để bổ túc cho những bất trắc trên nên cho trái Lan chín Catleya có độ 30,000 hạt giống nhỏ như hạt bụi, nhìn trên kính hiển vi thấy có hai loại: loại hạt vàng thì mang tính truyền giống, loại trắng thì không. Một loại khác ở Vénézuela sản xuất hai ống nhỏ (capsules), mỗi ống chứa 4 triệu hạt giống. Ông Darwin thử làm bài tính nhỏ : nếu cứ mỗi hạt của một giống Lan ở Âu châu nẩy mầm thì con cái nó sẽ bao trùm trái đất trong vòng ba thế hệ. Định luật bù trừ cho ta thấy trên thực tế chỉ có một số lượng rất nhỏ được thụ tinh.
Tiến sĩ Calaway Dodson của đại học Miami mô tả một loại ong đầy màu sắc đã giúp thụ tinh trên hai ngàn giống Lan có mùi thơm rất mạnh thuộc loại Stanhopea và Catasetim.
Bàn tay mầu nhiệm của tạo hóa đã khéo léo tạo nét duyên dáng huê dạng và mùi hương của Lan bằng cách cho Lan "bắt chước" hình thể các giống côn trùng để dụ dỗ các chàng ong, chàng **** yêu hoa bay đến dập dìu, hoặc tiết ra mật hoặc sáp để làm điên đảo say sưa giống nòi tình. Có một loài địa lan tinh khôn hơn, phóng xịt phấn hoa (pollinia)
vào thân côn trùng để chúng chuyên chở đến hoa khác.
Riêng mùi hương của hoa Green Orchid lúc được phân tích chứa đến 56 hợp chất, nhưng chỉ phân định được có 32, trong đó có hóa chất Benzil acetate, là chất chủ yếu trong việc chế tạo một loại nước hoa Chrstian Dior. Một hợp chất khác, để thu hút loài ong vò vẻ, là chất Cinéol, có trong lá khuynh diệp (Eucalyptus) và dầu thông mũi Vicks Vapo Rub.
Vũ nữ Oncidium
Một điều thật đáng tiếc là trong quá trình lai giống, các nhà trồng Lan (Orchidologist) thương mại, vì muốn tăng kích thước của hoa và để giữ cho Lan lâu tàn, Lan trồng trong nhà kính dần dần mất mùi hương (aroma) tuy vẫn giữ được đầy đủ màu sắc. Trái lại, do sự bất ngờ có loại Lan mới lai giống cho mùi hương mới rất đặc biệt. Có lần trại Lan Saigòn Orchid trên xa lộ Biên Hòa gần nghĩa trang quân đội có bức tượng nổi tiếng Tiếc Thương của điêu khắc gia Nguyễn thanh Thu, đã cho lai giống hai giò Lan không mùi, nhưng vô tình lại cho ra đời một giống Lan đẹp lạ lùng và thơm mùi kẹo Hòa Lan rất sang.
Trong khoảng 450 năm qua, giới hàng hải gốc Tây Ban Nha đã tìm thấy ở các bộ lạc Aztecs bên Mễ Tây Cơ thường cho một loại hạt thơm của một giống Lan vào bột cacao để uống. Đó là loại Lan giây Vanilla Planifolia, loại cho trái đậu vanille. Họ đem về trồng tại đảo Madagascar. Ngày nay đảo này cung cấp phân nửa bột thơm cho thế giới. Bột vanilla dùng làm bánh, nấu ăn và là chất chủ yếu làm nên rượu mùi cà phê Liqueur hiệu Kahlúa của Mexico, là một trong các loại rượu nhập cảng đắt tiền nổi tiếng trên đất Mỹ.
Đặc biệt là bông Lan vanilla chỉ nở và tàn trong ngày (giống Lan yểu mệnh nhất thế giới) nên phải nhờ đến phương pháp thụ tinh nhân tạo vì ở Madagascar không có loại côn trùng nào làm mai dong hết.
Cách thụ tinh nhân tạo giản dị thôi : đem nhụy đực châm vào nhụy cái. Có lần tôi đã giúp người bạn than "không có bầu", tôi khám phá ra giống bầu đem giống từ Việt Nam qua chỉ nở hoa vào buổi xế chiều vì khác múi giờ, ngày ở Việt Nam là đêm ở Mỹ và ngược lại. Nàng bầu Việt Nam trung thành với tổ quốc, nhớ quê hương nên giữ vững phong tục nở hoa cùng giờ bên Việt Nam. Tôi và cô bạn vui vẻ làm bà mai tình nguyện. Kết quả vài ngày sau đó, cô gọi điện thoại khoe với tôi : "Em có bầu rồi !!!".
THUC GIA THI BAO VO THUC GIA THI THAO
Được gent sửa chữa / chuyển vào 23:53 ngày 14/05/2003

GENT !BAO GIỜ CHÚNG TA MỚI CÓ THÀNH VIÊN ĐỂ LẬP BOX NHỈ ?

HÃY CHO MÌNH NHỮNG TÊN LAN CẦN TÌM(CHUẨN LA TINH )MÌNH LẤY ẢNH CHO .
CYMBIDIUM
Được ANHDIALAN sửa chữa / chuyển vào 22:42 ngày 14/05/2003
Được ANHDIALAN sửa chữa / chuyển vào 22:45 ngày 14/05/2003

Cách săn sóc lan:
Điều kiện sinh sống của Lan rất dễ nhưng cũng rất khó. Dễ nếu săn sóc đúng cách. Khó nếu không biết tánh nàng và không có thì giờ. Có loại Thạch lan mọc từ kẽ đá. Có Lan mọc trong đất. Có Lan nhiệt đới, ôn đới, hàn đới. Chỉ trừ châu Antartica là không thấy Lan mọc nổi. Có Lan mọc từ thân cây thật cao trong rừng rậm nhiệt đới, trong thung lũng sương mù, trên các đồi đá trọc ở Péru, Écuador, El Salvador, Colombia, Vénézuela, Phi châu, Á châu... Có Lan chỉ mọc ở vùng mặt trời nóng bức ở Úc châu như loại Lan hiếm Blue Orchid cho màu xanh da trời, xanh như mắt biếc.
Có Lan chỉ nở một, hai ngày. Có Lan nở hai, ba tháng là chuyện thường. Tôi có một chậu Phalaenopsis, cho bảy cành mang đầy hoa liên tục trong vòng ba năm rưỡi, ngưng đi độ năm tháng lại bắt đầu cho hoa lại và đẻ cây Lan con trên không (airborne). Lan chỉ tự động rũ chết khi người bạn tặng nó cho tôi bị chết bất đắc kỳ tử.
Giá Lan từ 5 đô la đến 10,000 đô la (Lan đoạt giải Quốc tế). Thường giới sưu tập Lan hiếm bỏ tiền mua nhiều loại Lan đắt tiền để rước Hoàng Hậu Lan trở về cung cấm.
Có loại Lan ra hoa trong vòng một năm sau khi trồng, có loại sáu năm, có loại phải đến mười năm.
Lan "khó tính" như vậy vì sự khác biệt từ nguồn gốc, môi sinh, di truyền. "Nuôi" Lan phải biết chiều chuộng nàng. Nhớ câu "nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa" là nàng đó.
Lan có thể trồng quanh năm trong nhà kính loại dựa (Attached) vừa tiện sưởi và máy lạnh lại có cơ hội Người và Lan giao cảm với nhau qua nhân điện hơn.
Liệt kê Lan theo phong tục, tánh tình:
Như đã nói trên, có độ 35,000 loại Lan đã được vào sổ bộ hộ tịch Lan. Hàng năm có cả ngàn giống Lan mới, đa số do sự lai giống. Có sách cho tên cả 140,000 ngàn thứ (varieties).
Các chuyên gia về Lan thường không đồng ý với nhau trong cách phân loại. Có người chủ trương nên tập họp (categorize) Lan theo các đặc tính chung mà không nên phân biệt theo các tiểu tiết, có lẽ họ sợ gia đình Lan đông con quá, khó kiểm soát. Trên thực tế, chưa có tiêu chuẩn nhất định nhưng hàng năm, đại thể có các vị giám khảo có thẩm quyền nhất về Lan của Anh Quốc họp nhau tại The Orchid Committee of The Royal Horticultural Society để thẩm định giải thưởng và công nhận loại Lan mới.
Phân loại Lan theo khí hậu:
A- Lan nhiệt đới (65 độ F về đêm). Loại Lan này sinh trưởng và cho hoa trong môi sinh ấm áp: Lan Angraecum,Calanthe, Dendrobrium, Maxillaria, Phalaenopsis, Vanda...
B- Lan ôn đới (58-60 độ F về đêm). Các loại Lan thích môi sinh trung bình hơi mát: Lan Cattleya, Epidendrum (bulbous), Sophronitis, Laelia, Miltonia (Pansy orchid), Paphiopedilum (Lady slipper), Brassia, Bulbophyllium...
C- Lan hàn đới : chỉ thích hợp môi sinh thật mát (45-50 F về đêm): Ada, Coelogyne, Cymbidium (Miniature species and hybrids), Masdevalia (tailed orchid), Bletila, Cochlioda, Anguloa (cradle orchid), Odontoglossum, Oncidium, Pleione, Plemothallis, Thumia...
Tên các giống loại được viết ra với dạng thức tên khoa học mà cái gốc chữ La tinh thường mô tả hình dáng, màu sắc của thể loại như chúng ta thường nghe đến Hài Lan, Lan Vũ Nữ, Bạch Hạc Lan, Ngọc Điệp Lan, Điểm Hồng Lan... Loại Anguola thì có hình dáng cái nôi, Masdevalia có đuôi, Miltonia có dáng hoa Pensée, Paphiopedilum dáng chiếc hài, Phaleonopsis dáng con **** đêm...
Ngoài tên khoa học, giới sưu tập Lan còn đặt tên tục (nickname, maiden name), gọi là tục nhưng lại là các tên mỹ miều, thanh nhã giống như trước đây giới sưu tập đã đặt tên cho các loại hoa hồng nổi tiếng trên thế giới.
Đa số Lan có maiden name là các loại Lan đã đoạt giải quốc tế như Maria Irma, Double Delight Soroa, Francis Melandez Chiquitin, Catherina Louise Weltz, Rose Bowl, Golden Sun Lorene, Cognac Golden Gate, ShoreBirds, Blue Jay, May Victoria, Vanda Joequin (ngày nay là giống Lan tượng trưng cho quốc gia đảo Singapore).
Riêng ở Việt Nam có một vài loại cây lớn cỡ cây cổ thụ cho rất nhiều hoa, rất đẹp, rất thơm, cũng mang tên Lan nhưng không liệt vào giống Lan: đó là Lan Hoàng hậu, Hoàng Lan (bông chúa), Ngọc Lan (bông sứ ta), Thiết mộc Lan (Ti plant).
Lan là một tên đẹp trong văn chương Việt. Danh sách có thể dài đến vô tận thường để đặt tên cho con gái nhưng đứng đầu lại là Trần Bích Lan tức nhà thơ Nguyên Sa, tiếp theo là Thụy Hư Lan, Dạ Lan, Mộng Lan, Linh Lan, Dả Lan, Khuê Lan , Khúc Lan, Trúc Lan, Bạch Ngọc Lan, Uyễn Lan, Đàm Lan,  Lan, Ý Lan, Miên Lan, Tường Thụy Lan, Tuyết Băng Lan, Trúc Diệp Lan, Điệp Lan...
THUC GIA THI BAO VO THUC GIA THI THAO
Được gent sửa chữa / chuyển vào 23:50 ngày 14/05/2003