Phân biệt hệ thống đánh lửa AC-CDI và DC-CDI

đây là 1 vấn đề hay , sau khi đã móc lên từ trang ssố 11, em muuốn các vấn đề nêu ra được phổ thông hơn cho tất cả mọi thành viên nên cứ up lên những gì mình sưu tập được,
.
Hệ thống đánh lửa CDI trên xe máy

Mạch điện đánh lửa CDI.
Cơ cấu này không sử dụng bộ má vít mà làm việc theo nguyên lý đánh lửa điện dung. Mạch của nó có nhiều linh kiện bán dẫn như điôt, SCR, tụ, điện trở... Trong đó, chi tiết quan trọng nhất là CDI - điều khiển toàn bộ hoạt động của hệ thống.
Thiết bị trong sơ đồ mạch điện này bao gồm: các cuộn dây đèn, nguồn, tín hiệu đánh lửa, cụm CDI, công tắc máy, bôbin và bugi.
Bảo trì hệ thống đánh lửa CDI
1. Khi động cơ đang nổ, tuyệt đối không tháo gỡ bất kỳ mối dây nào của CDI ra khỏi mạch.
2. Duy trì các tiếp điểm, giắc cắm sạch, tiếp xúc tốt và khô ráo, đặc biệt là CDI.
3. Sử dụng bôbin sườn (biến áp đánh lửa) đúng loại.
4. Cụm CDI phải được gắn đúng vị trí trên sườn xe, nơi khô ráo và đồ gá cao su chuyên dùng làm giảm chấn động.
5. Không cắm ngược đầu dây âm, dương trên các cọc bình ăcquy.
Các hư hỏng thông thường và cách kiểm tra
1. Mất điện thứ cấp, vì một trong các nguyên nhân sau:
- Giắc cắm tiếp xúc không tốt.
- Hỏng công tắc điện.
- Hỏng cuộn tín hiệu.
- Tiếp mát kém hoặc bôbin sườn hỏng.
- Cụm CDI hỏng.
2. Khi gặp sự cố trên, trình tự kiểm tra như sau:
a. Xem kỹ và làm sạch các giắc cắm.
b. Kiểm tra công tắc điện bằng cách rút đầu đây màu đen sọc trắng dẫn vào nó và thử lửa lại.
c. Rút ổ cắm từ mâm lửa ra, dùng Ohm kế ở nấc Rx1, đo như sau:
- Điện trở cuộn nguồn phải trong khoảng 150-700 Ohm, đo trên đầu dây đen sọc đỏ và mát.
- Cuộn kích phải cho trị số 50-170 Ohm trên hai đầu dây xanh lá cây và xanh nước biển sọc trắng.
- Đo bôbin sườn theo trị số Ohm ghi trên vỏ (vì thông số này khác nhau trên các loại xe). Với cuộn sơ cấp thì đo trên đầu dây vào và lõi, cuộn thứ cấp được đo giữa lõi và đầu dây bugi.
d. Khi đã kiểm tra hết các bước nêu trên mà vẫn chưa tìm thấy pan, thay một cụm IC khác đang hoạt động tốt vào thử, để rút ra kết luận về tình trạng của cụm đang dùng.
X.T.

Kiểm tra, bảo dưỡng, bugi theo định kỳ
Bugi là bộ phận tạo ra tia lửa điện trong buồng đốt, môi trường làm việc của nó rất khắc nghiệt, tần suất làm việc cao, chi phối rất nhiều đến hiệu suất của động cơ. Sau mỗi 4.000 km, cần phải tháo bugi ra để kiểm tra định kỳ, chỉnh khe hở giữa chấu mát và điện cực (+).
1 - Điện cực chính.
2, 8, 9 - Keo chèn.
3 - Long đen.
4, 7 - Sứ cách điện.
5 - Khe hở chấu mát - cực (+).
6 - Đầu tiếp nguồn cao áp.
10, 11 - Vỏ kim loại.
12 - Chấu mát.

Kiểm tra chung thường kỳ
Khi xe của bạn chạy được một thời gian (trên 2.000 km), tháo bugi ra để quan sát, ta có thể đoán biết được tình trạng động cơ:
1. Sứ cách điện (bao quanh cực + ở giữa vành tròn đầu bugi) có màu đỏ gạch nung, chấu và nồi bugi khô sạch, chứng tỏ động cơ hoàn toàn tốt.
2. Sứ cách điện và chấu bị bao phủ một lớp muội đen, khô, nghĩa là nhiên liệu không được đốt cháy hết, do các nguyên nhân sau:
- Vít lửa rơ, rỗ.
- Điện thứ cấp yếu.
- Bugi đang dùng sai tiêu chuẩn (loại quá nguội).
- Chế hoà khí chỉnh sai tỷ lệ hỗn hợp, bị thừa xăng.
- Áp lực nén trong buồng đốt thấp, xú páp bị xì.
3. Sứ cách điện, chấu mát bẩn, bám đầy muội than ướt, như vậy là dầu nhờn bị lọt vào buồng đốt, do séc măng và xi lanh mòn.
Bảo dưỡng căn chỉnh theo định kỳ
Trình tự thao tác như sau:
1. Dựng xe trên chân chống giữa, rút nắp dây cao áp khỏi bugi.
2. Làm sạch khu vực quanh chân bugi trên nắp quy lát.
3. Dùng tuýp bugi tháo nó ra khỏi đầu quy lát.
4. Ngâm đầu chấu vào xăng, dùng que gỗ moi sạch muội bẩn bên trong nồi bugi, tránh làm sứt vỡ sứ cách điện. Rửa lại với xăng thật sạch và thổi khô.

Chấu mòn, khe hở K rộng. K đúng = 0,6-0,7 mm.
5. Dùng một vật chuẩn phẳng dẹt dày 0,7 mm để kiểm tra khe hở giữa chấu mát với điện cực (+) ở trung tâm. Khe này rộng quá thì tia lửa khó phóng qua, mất lửa ở tốc độ thấp, chóng hỏng bôbin sườn. Nhưng nếu nó hẹp quá thì tia lửa lại không đủ lớn để hỗn hợp bắt cháy, xe không bốc, tốn xăng. Chỉnh lại khe hở bằng cách gõ vào hoặc nạy ra mỏ chấu mát một cách nhẹ nhàng.
6. Sau khi đã làm sạch, quan sát xem sứ cách điện có nứt, mẻ không, điện cực có mòn quá không. Nếu có một trong các dấu hiệu trên thì phải thay bugi mới.
7. Bugi vẫn đang ở ngoài, cắm nắp tiếp điện vào, kề vỏ sắt của nó lên thân máy, đạp cần khởi động rồi quan sát tia lửa, chúng phải phóng đều, mạnh, tập trung giữa chấu và cực (+). Nếu lửa nhỏ, phóng lung tung ra xung
8. Khi lắp lại bugi vào quy lát, giỏ vài giọt dầu vào gien rồi dùng tay xoáy nhẹ cho đến khi vào hết, dùng tuýp siết thêm 1/4 vòng.
9. Nếu điện cao áp bị mất qua dây và chụp bugi, xe thường chết máy khi đi mưa hoặc sau khi rửa. Kiểm tra kỹ, nếu thấy lỗi thì phải thay mới, thao tác cuối cùng là lắp lại nguồn điện này và nổ thử máy.

Thứ hai, 10/9/2001, 14:46 (GMT+7)
"Gót chân" của Dream II

Phụ tùng điện của Dream II.
Ở gầm máy, bên mâm điện của xe Dream II có một lỗ thoát nhiệt rất nhỏ thường bị bùn đất lấp kín. Những lúc mưa, ngập, rửa xe, nước tràn qua lỗ này vào trong mâm điện gây han gỉ, trượt đề hoặc cháy cuộn điện.
Triệu chứng đầu tiên là xe của bạn hoạt động không ổn định, khó nổ, hay chết máy. Việc đầu tiên mà bạn cần làm khi máy không nổ được là kiểm tra xăng và bugi, nếu không có vấn đề gì thì kiểm tra đến điện cao áp.
Cắm một bugi còn tốt (có thể là bugi của xe) vào đầu bọp của dây cao áp, kề đầu bugi vào một điểm tiếp mát trên máy, đạp cần khởi động vài nhát. Nếu bugi phóng điện kém (không đều, mảnh và ngắn?) hoặc không phóng điện có nghĩa là vấn đề nằm trong mâm điện. Việc đầu tiên là tháo nắp mâm điện và xem hai vít bắt dây ở đầu cuộn điện. Nếu vít bị lỏng, cuộn điện sẽ bị các lá nam châm bao quanh nó hút và kéo lệch ra ngoài, gây sát cốt, khó nổ máy. Xử lý đơn giản là xiết chúng chặt lại.
Trường hợp bộ vít bắt tốt thì kiểm tra đến cuộn điện. Ngay khi mở nắp mâm điện bạn đã có thể đánh giá tình trạng của nó, nếu khô ráo sạch sẽ và không có vết cháy thâm hay trầy xước, là mâm điện còn tốt. Khi thấy một trong số các dấu hiệu trên thì tiến hành đo cuộn điện để xác định chính xác xem nó đã bị cháy chưa. Cuộn điện của xe bị cháy chỉ là một trong số các pan thường gặp, không đáng ngại và nên thay cuộn mới. Thay xong cuộn điện, trước khi đóng nắp, hãy kiểm tra phóng điện cao áp trên đầu bugi một lần nữa, thấy đã ổn thì mới lắp lại toàn bộ theo trình tự.
Hiện nay giá của cuộn điện Thái khoảng 70 nghìn đồng, của Việt Nam là 30 nghìn đồng và của Trung Quốc là từ 12 đến 18 nghìn đồng, được bán ở hầu hết các cửa hàng phụ tùng xe máy.
(Theo Ôtô - Xe Máy

Gót chân" của Dream II

Phụ tùng điện của Dream II.
Ở gầm máy, bên mâm điện của xe Dream II có một lỗ thoát nhiệt rất nhỏ thường bị bùn đất lấp kín. Những lúc mưa, ngập, rửa xe, nước tràn qua lỗ này vào trong mâm điện gây han gỉ, trượt đề hoặc cháy cuộn điện.
Triệu chứng đầu tiên là xe của bạn hoạt động không ổn định, khó nổ, hay chết máy. Việc đầu tiên mà bạn cần làm khi máy không nổ được là kiểm tra xăng và bugi, nếu không có vấn đề gì thì kiểm tra đến điện cao áp.
Cắm một bugi còn tốt (có thể là bugi của xe) vào đầu bọp của dây cao áp, kề đầu bugi vào một điểm tiếp mát trên máy, đạp cần khởi động vài nhát. Nếu bugi phóng điện kém (không đều, mảnh và ngắn?) hoặc không phóng điện có nghĩa là vấn đề nằm trong mâm điện. Việc đầu tiên là tháo nắp mâm điện và xem hai vít bắt dây ở đầu cuộn điện. Nếu vít bị lỏng, cuộn điện sẽ bị các lá nam châm bao quanh nó hút và kéo lệch ra ngoài, gây sát cốt, khó nổ máy. Xử lý đơn giản là xiết chúng chặt lại.
Trường hợp bộ vít bắt tốt thì kiểm tra đến cuộn điện. Ngay khi mở nắp mâm điện bạn đã có thể đánh giá tình trạng của nó, nếu khô ráo sạch sẽ và không có vết cháy thâm hay trầy xước, là mâm điện còn tốt. Khi thấy một trong số các dấu hiệu trên thì tiến hành đo cuộn điện để xác định chính xác xem nó đã bị cháy chưa. Cuộn điện của xe bị cháy chỉ là một trong số các pan thường gặp, không đáng ngại và nên thay cuộn mới. Thay xong cuộn điện, trước khi đóng nắp, hãy kiểm tra phóng điện cao áp trên đầu bugi một lần nữa, thấy đã ổn thì mới lắp lại toàn bộ theo trình tự.
Hiện nay giá của cuộn điện Thái khoảng 70 nghìn đồng, của Việt Nam là 30 nghìn đồng và của Trung Quốc là từ 12 đến 18 nghìn đồng, được bán ở hầu hết các cửa hàng phụ tùng xe máy

Kiểm tra tình trạng xe qua màu sắc bugi

Mầu sắc bugi nói lên tình trạng xe.
Trong trường hợp xe của bạn có dấu hiệu hao xăng, nóng máy... một trong những phương pháp kiểm tra là tháo bugi của động cơ để quan sát. Màu sắc, tình trạng bên trong lòng sứ cách điện của bugi nói lên rất nhiều điều.
Khi quan sát, chúng ta có thể thấy một số trường hợp sau:
Trường hợp 1: Sứ cách điện có màu đỏ gạch nhạt, màu vàng rơm, khô sạch chứng tỏ động cơ đang hoạt động tốt, được điều chỉnh đúng.
Trường hợp 2: Sứ cách điện có màu trắng hay trắng xám chứng tỏ nhiệt độ trong lúc động cơ làm việc nóng hơn bình thường và có thể do một loạt nguyên nhân sau:
- Cân lửa sớm hơn quy định, cần kiểm tra lại thời điểm đánh lửa và điều chỉnh lại cho đúng.
- Chế hòa khí bị thiếu xăng, cần kiểm tra và điều chỉnh lại chế hòa khí hay hệ thống phun xăng để chế không bị thiếu xăng nữa.
- Động cơ bị nóng thất thường do nguyên nhân khác như thiếu nhớt, lốp xe quá non làm tăng ma sát với mặt đường.
Trường hợp 3: Điện cực bị cháy hay mòn nhanh chóng. Đó là dấu hiệu động cơ bị nóng quá mức. Có thể do một trong các nguyên nhân sau:
- Chế hòa khí thiếu xăng.
- Cân lửa quá sớm.
- Sử dụng xăng có chỉ số octan thấp hơn yêu cầu. Hiện nay phải sử dụng xăng có chỉ số octan 92 (A92) hoặc có thể do động cơ cháy tự động (kích nổ).
Trường hợp 4: Sứ cách điện bị bao phủ một lớp than đen, khô mịn, chứng tỏ khi làm việc động cơ không đốt hết nhiên liệu và thường do các nguyên nhân:
- Lọc gió bị bẩn, nghẹt.
- Ruột dây bugi đã quá hạn sử dụng làm điện trở tăng cao hơn quy định hay bị đứt trong ruột.
- Mô-bin cao thế đánh lửa yếu.
- Đối với động cơ cũ, có thể do pít-tông, xéc-măng mòn hay súp-páp bị đội hoặc chỉnh khít quá.
- Mực xăng trong bình chế hòa khí có thể cao hơn quy định.
- Bugi có thể điều chỉnh lớn hơn hay nhỏ hơn quy định (0,6-0,7 mm). Tốt nhất là điều chỉnh theo hướng dẫn của nhà chế tạo.
- Bugi có thể quá hạn sử dụng hoặc sắp "chết".
Trường hợp 5: Sứ cách điện bị ướt, nóng bẩn. Đó là dấu hiệu của một động cơ bị "lên nhớt". Nguyên nhân có thể là:
- Bạc xéc-măng nhớt (bạc dầu) bị gãy, mòn, không ôm khít trong xilanh hoặc do lắp ráp sai.
- Lòng xilanh bị trầy xước
- Đổ dầu nhớt vào động cơ cao hơn quy định.

Kiểm tra sức nén động cơ

Đo sức nén động cơ định kỳ và khi xe có vấn đề.
Bạn Hải Thanh (Hà Nội) hỏi, những trường hợp nào cần kiểm tra sức nén động cơ và kiểm tra như thế nào? Sau đây là trả lời của các chuyên gia.
Lý do để kiểm tra sức nén động cơ: Kiểm tra định kỳ hoặc khi động cơ bị trục trặc cần xác định nguyên nhân.
Muốn biết được kết quả đo chính xác, tốt nhất cho máy chạy để đạt nhiệt độ bình thường rồi mới tháo bugi ra, lần lượt vặn đầu ống nối và đầu đồng hồ vào lỗ bugi tại quy lát động cơ.
Khi đo sức nén, không nên mở công tắc đánh lửa. Đối với loại xe phải mở công tắc mới đề máy được, nên tháo bugi ra khỏi đầu dây cao thế, kẹp hay nắm tất cả các đầu dây cao thế sao cho nối tắt xuống đầu mát thật chắc chắn.
Nếu nghi ngờ lọc gió bị nghẹt hay quá hạn sử dụng, bạn nên tháo hẳn chúng ra. Khi cần đề hay đạp để đo, nên đề liên tục và theo dõi đến lúc áp lực trên đồng hồ tăng cao nhất mới đọc kết quả.
Chẩn đoán
Sau khi đọc, ghi nhận được sức nén, so sánh với trị số chuẩn do nhà chế tạo cung cấp. Thường thì áp suất động cơ nằm trong khoảng 0,5-13 kg/cm2.
Sức nén nằm trong phạm vi quy định chứng tỏ động cơ có tình trạng tốt.
Sức nén cao hơn mức quy định tối đa:
- Có thể do gioăng quy lát mỏng hơn quy định, cần kiểm tra và thay gioăng nếu cần.
- Bên trong buồng đốt, đỉnh pít tông, chỏm đầu quy lát đóng nhiều muội than. Cần tháo đầu quy lát ra cạo sạch muội than ở đỉnh rồi ráp trở lại.
Sức ép thấp hơn quy định, có thể do:
- Gioăng quy lát bị xì, khi đạp khởi động hoặc động cơ đang nổ sẽ nghe tiếng ép hơi ra rất rõ.
- Súp páp bị rỗ, hay đội, cần chỉnh lại.
Séc măng bị mòn hay nòng bị xước. Cho vài giọt nhớt vào trong xi lanh qua lỗ bugi rồi thử lại. Nếu áp suất tăng ít có nghĩa là vết xước của nòng hoặc xi lanh đã mòn quá, phải làm lại hơi.

Chỉnh khe hở súp-páp

Đi 5.000 km nên kiểm tra súp-páp một lần.
Khi có tiếng kêu lách cách ở phía đầu động cơ, xe khó nổ, động cơ bị mất sức ép, yếu hơn bình thường... là lúc phải kiểm tra, điều chỉnh súp-páp. Thường thì sau 4.000-10.000 km nên kiểm tra và chỉnh lại một lần.
Chỉnh khe hở là để một khe giữa đuôi súp-páp và cò mổ để khi động cơ nóng, súp-páp nở dài vẫn bảo đảm đóng kín buồng nổ. Khe hở quy định cho súp-páp hút và thoát động cơ Honda là 0,05 ly. Nên chỉnh lúc động cơ nguội.
Nếu khe hở trên quá bé, động cơ sẽ mất sức ép lúc nóng và súp-páp nở dài về phía buồng nổ làm cho lợi và bệ súp-páp không còn đóng kín nữa. Ngược lại nếu khe hở súp-páp lớn hơn quy định sẽ gây kêu to khi động cơ vận hành, đầu cò và đuôi súp-páp nhanh hỏng do va đập, động cơ khó nổ vì sai lệch điểm mở của các súp-páp.
Cách chỉnh khe hở súp-páp:
Tháo nắp đậy các súp-páp, ấn ngón tay vào cò mổ, quay vô lăng đúng chiều cho súp-páp thoát mở tối đa, đặt lá kim loại dày 0,05 ly và giữa cò mổ và đuôi súp-páp, xoay vít chỉnh ở cò mổ vào hoặc ra đến khi lá kim loại vừa rít (không lỏng quá hoặc chặt quá), giữ cố định vít chỉnh, siết ốc khóa. Đối với súp-páp thoát, làm tương tự (cho súp-páp hút mở tối đa).
Ngoài ra còn có cách chỉnh 2 súp-páp cùng một lúc:
Quay vô lăng đúng chiều cho súp-páp hút mở ra rồi đóng kín lại (cò mổ xuống là súp-páp mở, lên là đóng).
Sau khi súp-páp hút vừa đóng kín, quay vô lăng thêm nửa vòng cho chữ "T" đúng vào dấu cố định ở các-te. Lúc này động cơ đang ở cuối thì ép, đầu thì nổ. Tiến hành chỉnh khe hở cả hai súp-páp như trên.

Các loại xe Honda sau đời cub 81 và các loại xe hiện đại khác được trang bị hệ thống đánh lửa điện tử không dùng bộ vít lửa, được gọi là hệ thống CDI hay đánh lửa điện dung. Ưu điểm của hệ thống này là điện khoẻ, ổn định, không cần phải chỉnh tầm điện như hệ thống dùng tiếp điểm.
Trong mâm lửa của một số xe hệ thống điện CDI có hai cuộn dây, cuộn nguồn và cuộn đèn, bên ngoài có cuộn kích. Một số xe hiện đại hơn có 8 cuộn dây: hai cuộn nhỏ nối tiếp và được cách điện tốt dùng làm cuộn điện nguồn. Các cuộn còn lại sinh điện cung cấp cho đèn và nạp điện ắc quy. Cuộn kích bố trí bên ngoài mâm lửa.
Cụm CDI chỉ nhỏ bằng bao diêm, là mạch điện tử có nhiều linh kiện bán dẫn như đi ốt, tụ tích điện, điện trở... Cụm thường có 5 chân.
Hệ thống hoạt động như sau: Khi khởi động máy, vô lăng quay, cuộn dây nguồn phát sinh dòng điện xoay chiều 100-200 V nạp vào tụ. Vào cuối thì ép, đúng thời điểm đánh lửa, cực nam châm trên vành ngoài vô lăng quét ngang qua cuộn dây tín hiệu, cuộn này xuất hiện sức điện động điều khiển đánh lửa. Tụ phóng điện qua mô bin sườn cực nhanh, khoảng 10?'4 giây đồng hồ, làm cho cuộn thứ cấp cảm ứng dòng điện cao thế 15-20 KV đưa đến bugi tạo tia lửa. Quá trình trên được lặp lại theo chu kỳ khép kín, duy trì hoạt động của động cơ.