Phân viện tiếng Nga A.S. Pushkin tại Hà Nội:Người lữ hành đơn độc

Phân viện tiếng Nga A.S. Pushkin tại Hà Nội:Người lữ hành đơn độc

20 năm Phân viện tiếng Nga A.S. Pushkin tại Hà Nội:
Người lữ hành đơn độc

Đúng vào dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười Nga năm nay, Phân viện tiếng Nga mang tên đại thi hào Nga A.S.Pushkin kỷ niệm 20 năm ngày thành lập (7.11.1983 - 7.11.2003). Có điều ít ai ngờ rằng đây là chi nhánh duy nhất còn sót lại trên thế giới của Viện tiếng Nga Pushkin có trụ sở tại Mátxcơva sau sự tan rã của Liên bang Xôviết.
Vào đầu thập niên 1980, Phân viện Pushkin lúc đó còn đóng tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, hầu như là địa chỉ duy nhất cho người Việt Nam muốn tiếp xúc với văn hoá và văn minh nước ngoài. Những hoạt động sôi nổi như thi đọc thơ tiếng Nga, Olympic Tiếng Nga, thi hát tiếng Nga cùng nhiều hoạt động chuyên ngành khác đã thực sự biến nơi đây thành địa chỉ tinh thần của không chỉ những người liên quan đến ngôn ngữ và văn hoá Nga.

Đến đầu những năm 1990, phân viện - đứa con chung của Bộ Đại học Việt Nam và Liên Xô, gần như bị bỏ rơi sau sự tan rã Liên Xô. 6 chuyên gia Liên Xô trong biên chế của phân viện đều rút về nước. Bộ Giáo dục Nga cũng dừng việc cung cấp kinh phí, tài liệu, sách vở. 13 phân viện tương tự ở các nước xã hội chủ nghĩa cũ đều đóng cửa và phân viện Hà Nội cũng phải đối mặt với nguy cơ tương tự. 10 cán bộ nhân viên của phân viện sẽ còn nhớ mãi chuyến thăm bất ngờ của cựu Tổng Bí thư Đỗ Mười năm 1994. Ông nói: "Dù nước Nga thay đổi như thế nào thì nước Nga vẫn là một đại cường quốc, là thị trường lớn, nhân dân Nga vẫn là bạn truyền thống mà chúng ta phải rất biết ơn. Vậy thì ta phải học tốt tiếng Nga, Phân viện Pushkin phải cố gắng làm tốt nhiệm vụ được giao".

Phân viện Pushkin Hà Nội thế là tiếp tục được tồn tại. Nhưng với những khoản kinh phí hạn chế hơn rất nhiều, họ phải chuyển sang liên kết với các trường đại học mở ra những hình thức đào tạo mới để lấy ngắn nuôi dài. Thế nên mới có câu chuyện cười ra nước mắt về việc đến Phân viện Pushkin để học tiếng Anh. Chính trong cơn sóng gió ấy, tập thể cán bộ nhân viên người Việt ở đây mới tìm ra được định hướng hoạt động của mình. Họ lặng lẽ thống nhất với nhau rằng bằng bất kỳ giá nào họ cũng trung thành với sự nghiệp phát triển tiếng Nga và văn hoá Nga ở Việt Nam.

Chỉ với 4 cán bộ chuyên môn, nhưng từ năm 1995 trở lại đây, Phân viện Pushkin Hà Nội đã soạn được 6 loại giáo trình, tài liệu mới về giảng dạy và học tiếng Nga với tổng số 16 tập. Ba năm một lần họ lại miệt mài luyện thi cho các em học sinh tham dự Olympic Tiếng Nga toàn thế giới. Trong ba đợt thi gần đây nhất (1995, 1998, 2001) 24 em học sinh đã đoạt huy chương, trong đó có đến 15 huy chương vàng. Phân viện còn tiếp tục xuất bản tập san "Nga ngữ học Việt Nam", với đỉnh cao là 3 tập trong năm 2002. Bên cạnh đó, phân viện còn tham gia vào nhiều hoạt động nghiên cứu khoa học, hoạt động xã hội nhằm góp phần quảng bá tiếng Nga và văn hóa Nga ở Việt Nam.

Đó không phải là những thành tích gì to tát, nhưng nếu xét trong bối cảnh thoái trào của tiếng Nga giai đoạn vừa qua, thì chúng thật đáng kể. "Chúng tôi lấy làm tự hào về những thành tích đó" - tiến sĩ Phùng Trọng Toản, Phó Giám đốc của phân viện nói với phóng viên Báo Lao Động một ngày trước lễ kỷ niệm 20 năm. Làm những công việc trên cương vị người lãnh đạo phân viện từ mấy năm nay, nhưng ông chỉ được công nhận là phó giám đốc. Bởi vì phía Việt Nam vẫn tuân thủ bản thoả thuận đã ký với một nhà nước không còn tồn tại: Giám đốc phân viện phải là người Liên Xô.

Mối quan tâm với Nga đã bắt đầu lớn dần lên, cơ hội hợp tác, học tập với Nga cũng nhiều hơn và phân viện dường như không còn phải quan tâm đến vấn đề tồn tại hay không tồn tại nữa. Nhưng LB Nga mới đây đã đầu tư tiền của xây dựng một trung tâm văn hoá - khoa học Nga khá lớn cách phân viện không xa, nên giấc mơ biến phân viện trở thành một cái gì đó tầm cỡ có lẽ vẫn còn xa vời. Do vậy Pushkin tạm thời vẫn còn bị lép vế so với Viện Goethe (Đức), Trung tâm Cervantes (Tây Ban Nha) ở Hà Nội.

Valez now feels really rough !

quả thật là đơn độc, và cũng có lúc như thấy cảnh đánh nhau với cối xay gió...
Hasta La Vista