Việc đó nghĩ cũng không có gì lạ. Ngay ở Trung Quốc tiếng Hán cũng được phát âm khác nhau mặc dù viết giống nhau. Tiếng Bắc Kinh, tiếng Phúc Kiến, tiếng Triều Châu, tiếng Quảng Đông phát âm khác nhau, người không biết tiếng địa phương nghe không hiểu được, nhưng bút đàm thì vẫn hiểu. Các từ Hán Việt gần với tiếng Quảng Đông, nhưng sang đến Việt Nam, trải qua thời gian dài nhiều từ đã đổi cách phát âm, đổi nghĩa (xin xem thêm các bài về tiếng Hán Việt trên diễn đàn này). Theo Vy, trong một số trường hợp, có thể xem cách phát âm Hán Việt là một "giọng địa phương" của tiếng Hán (ví dụ như trong các văn bản như kinh Phật, kinh điển Trung Quốc, thơ Đường phiên âm Hán Việt, tuy viết bằng tiếng Việt nhưng tuân theo ngữ pháp tiếng Hán) Hạ Vy
Ngôn ngữ luôn thay đổi để phù hợp với nhu cầu giao tiếp của con người, rất nhiều từ mới được thêm vào để phục vụ cho việc gọi tên các sự vật, sự kiện ... Tiếng Hán của TQ cũng vậy, nó giản lược hơn xưa rất nhiều và cách phát âm cũng thay đổi nhiều so với thời cổ. Tôi nghĩ, thời phong kiến, tiếng Hán du nhập vào Việt Nam là loại tiếng mà Trung Nguyên dùng lúc bấy giờ. Nhưng vào Việt Nam rồi thì nó chỉ được dùng giới hạn trong một số tầng lớp nhất định, đại đa số người dân Việt Nam vẫn nói tiếng Việt. Người ta dùng chữ Hán để làm chữ viết nhiều hơn là để giao tiếp. Sau này khi người Việt chuyển qua dùng bộ chữ la tinh thì chữ Hán không còn được sử dụng nhiều nữa, và hiện nay gần như toàn bộ chữ Hán là chữ Hán cổ tồn tại từ hồi mới du nhập vào. Tiếng Hán ở Việt Nam trở thành tử ngữ, là Tiếng (từ) Hán - Việt bây giờ, rất gần với loại chữ, tiếng cổ của TQ về cả mặt phát âm và ngữ nghĩa. Lâu quá mới có dịp ôn lại vài chiêu thức, không biết có nhớ chính xác không nữa, nếu có gì không phải xin quý vị lượng thứ và chỉ giáo thêm. Vothuong@
Em hoàn toàn đồng ý với chị trừ một điểm: tiếng Hán không phải chỉ phổ biến trong một tầng lớp nhất định mà phổ biến cả trong dân gian. Ban đầu có thể chỉ có vài người dùng, rồi sau lan rộng ra. Người dân quê tuy không biết mặt chữ nhưng vẫn bắt chước nói theo. Huống chi trong cả nghìn năm giáo dục nước ta toàn dùng chữ Hán, cho đến khi đổi sang chữ Nôm vào thời vua Quang Trung. Trẻ con chỉ cần ê a Tam tự kinh là đã biết chút ít chữ (Hán) rồi. Do ảnh hưởng chữ Hán sâu sắc như thế nên hiện nay khoảng 80% từ tiếng Việt là từ Hán Việt, nếu kể những từ không phải Hán Việt nhưng có gốc Hán (như cô, chú, bác v.v... ) thì còn nhiều hơn. Từ Hán Việt ngày nay vẫn được bổ sung liên tục, đặc biệt là các thuật ngữ khoa học, vì từ Hán Việt có ưu điểm là có cấu trúc chặt chẽ hơn từ thuần Việt. Cũng có một số lớn từ Hán Việt mất đi do ý nghĩa không rõ ràng, rắc rối phức tạp. Một số từ khác bị biến nghĩa đi, như trường hợp "khốn nạn", "lang bạt kỳ hồ" v.v... Lâu lắm rồi em không được thăm lại Đà Lạt. Đà Lạt bây giờ có gì khác xưa hả chị? Em nhớ Đà Lạt nhiều lắm. Hạ Vy
Em xa Ðà Lạt bao lâu rồi Hạ Vy? Qua những bài viết của em chị thấy em có vốn kiến thức rất phong phú về tiếng Hán, em là người Hoa phải không? Vothuong@
Sao chị vothuong đến một lần rồi không thấy trở lại nhỉ? Box Tiếng Việt này thiếu vắng chị em gái quá. Em được đến Đà Lạt nhiều lần lắm, lần nào cũng có kỷ niệm, lúc vui lúc buồn. Cũng hai ba năm rồi chưa trở lại, nhớ lắm. Em không phải người Hoa đâu chị ạ, những gì em biết chỉ là học lỏm mỗi nơi một ít mà thôi. Em biết bài viết này đi trật chủ đề, nhưng xin các Mod thương tình cho chị em chúng em chào hỏi nhau vài câu nhé! Hạ Vy
Tôi thích từ Hán-Việt không những vì tính hàm súc của nó mà còn vì cái âm nghe rất hay. Đặc biệt là những tên người bằng chữ Hán khi được phiên âm qua tiếng Việt; như tên của vị tướng tài người Mông Cổ là Thành Cát Tư Hãn chẳng hạn. Tôi không biết tên (thật) của ông trong tiếng Mông Cổ là gì, nhưng tôi nghĩ người Tàu đã phiên âm tên của ông sang tiếng Hán, rồi người Việt ta phiên âm tên tiếng Hán của ông thành THÀNH CÁT TƯ HÃN. Giả sử không biết gì về tiểu sử của ông, chỉ nghe cái tên (Hán-Việt) không thôi, là đã cảm thấy ?.nể ông rồi! Hay tên của cựu thủ tướng Tân Gia Ba là Lý Quang Diệu nghe rất hay. Hoặc tên của tân tổng bí thư ĐCS TQ là Hồ Cẩm Đào cũng hay không kém. Những cái tên của các tài tử Hong Kong như Châu Huệ Mẫn, Trương Mạn Ngọc?nghe đẹp không kém gì người thật ngoài đời. Trong khi đó nếu đọc theo đúng như tiếng Hán thì không những đã không hay mà còn nghe rất ngộ nghĩnh (đối với người Việt). Điển hình như mấy chữ NHÂN DÂN TRUNG QUỐC, đọc theo tiếng Hán là TRUNG CỦA NHẤN DÍN, nghe sao sao! Đó là một trong những lý do làm tôi yêu (thêm) tiếng Việt chúng ta. Không những tiếng Hán , mà tiếng các nước khác cũng vậy, khi phiên âm qua tiếng Việt, nghe sướng chi lạ: -Gia Nã Đại, Thổ Nhĩ Kỳ, Phi Luật Tân, Tân Gia Ba, Bảo Gia Lợi, Anh Cát Lợi, Nhật Bản, Triều Tiên, Ba Lan,? -Hoa Thịnh Đốn, Mạc Tư Khoa, La Mã, Nữu Ước,? Chúng ta hãy nghe một câu hát của nhạc sĩ Trần Hoàn: ?oGiữa Mát-xơ-cơ-va tôi nghe (ơ ơ ) câu hò Nghệ Tĩnh?? À quên, tôi hát lộn, xin các bạn nghe lại: ?oGiữa Mạc Tư Khoa tôi nghe (ơ ờ) câu hò Nghệ Tĩnh?? Các bạn thấy chưa, nghe nó khác liền! Hoặc các bạn nghe thử hai câu thơ của bác Tố Hữu: ?oEm ơi Ba Lan mùa tuyết tan Đường bạch dương sương trắng nắng vàng?? Những tiếng nước ngoài tôi vừa nhắc ở trên hình như đa số được phiên âm thông qua tiếng Hán. Nghĩa là ta đợi coi bên Tàu người ta gọi mấy tên đó ra sao bằng tiếng Hán, rồi ta phiên âm chúng từ tiếng Hán qua tiếng Việt. Tuy nhiên, có vài ngoại lệ, như Mongolia chẳng hạn, chúng ta gọi là Mông Cổ; nghe trần trụi (và khêu gợi?) làm sao! Còn nữa, như cách ta gọi tên nước LÀO là ?.LÀO nghe nhà quê chết tổ. Mà hình như cái tên LÀO này là tiếng ?othuần Việt?, chứ không phải là Hán Việt. Nhân đây, để ủng hộ chuyến thăm TQ của Bác Nông đã thành công (và?) rất tốt đẹp cho tình hữu nghị Trung-Việt đời đời, tôi xin bắt chước những người trong các cuộc meetings gần đây mà reo to: -HÁN ?" VIỆT muôn năm! Cộng đồng tiếng Việt gốc Hoa muôn năm! À, xin nói thêm, tôi cũng là người Hoa, nhưng là Ba Hoa (chứ không phải Ba Tàu!) THÁI HỒNG ANH.
Vấn đề phát âm chữ Hán Việt, các bạn nên tìm đọc cuốn "Nguồn gốc sự hình thành cách đọc Hán Việt" của Giáo sư Nguyễn Tài Cẩn mới được tái bản gần đây.
