Phim Lịch sử,những điều cần bàn

Phim Lịch sử,những điều cần bàn

Em hỏi các bác về trận I-a-drăng thì các bác lại bàn đến phim,làm loãng hết cả câu hỏi của em.nhưng các bác nói về phim Lịch sử Việt Nam cũng đúng lắm,rất củ chuối

Phim mới nhất gần đây là phim Trùng Quang tâm sử nói về cuộc khởi nghĩa của nhà Trần(đứng đầu là Trần Quý Khoáng) chống quân Minh

Mặc dù kinh phí cho mỗi tập (30 phút) còn hạn hẹp, chỉ khoảng trên 100 triệu cho hai tập, song đạo diễn Quang Đại và nhóm làm phim đã rất cố gắng để có những thước phim chỉnh chu và bao quát cả một giai đoạn lịch sử. Tuyến nhân vật khá đông, trong khi không có nhân vật chính - đó là cả một thử thách lớn đối với người làm phim. Bởi nếu không khéo thì phim sẽ rơi vào những chuỗi sự kiện rời rạc, không có chất kết dính từ câu chuyện, không theo mạch phim để cuốn hút khán giả. Như trước đây đạo diễn từng tuyên bố: "Làm phim lịch sử giống như sự phiêu lưu". Ở đây nên ghi nhận thiện ý của những người làm phim- làm một bộ phim sử nghiêm túc, có sự nghiên cứu kỹ càng sách sử về trang phục, cách đi đứng, bối cảnh... Tuy rằng trong sách sử ít nói về trang phục của thời kỳ này.

Có thể nói, truyện dài cùng tên của cụ Phan Bội Châu ra đời đúng thời điểm dân ta chìm trong ách đô hộ tàn bạo; chính vì thế mà giọng văn của tác phẩm hừng hực lòng căm thù, có sức mạnh gần như lời hịch kêu gọi thanh thiếu niên đứng lên cùng các bậc tiền bối cứu quốc. Xuất phát từ điểm này mà các nhân vật trong truyện không mang đậm tính cách cụ thể; mỗi nhân vật khái quát cho một tầng lớp, hay điển hình cho một số phận nào đấy để minh họa cho lời hiệu triệu. Thành ra truyện không hẳn đã là truyện. Song những người làm phim tôn trọng nguyên tác nên giữ đúng đường dây nhân vật trên - thậm chí còn phát triển chủ đề tác phẩm thành chủ đề phim - "nhân vật chính trong phim chính là lòng yêu nước". Nhưng đã là phim lịch sử thì không chỉ tôn trọng lịch sử, mà phải chân thật và khắc họa cho được những con người nguyên mẫu từ trong lịch sử. Mảng nhân vật hầu như không lộ ra được tính cách rõ rệt nào. Từ tướng Nguyễn Xí, cô Chí, chủ trại Trùng Quang Trần Quý Khoáng... dù họ luôn xuất hiện trong nhiều tập phim. Câu chuyện lại không được dính kết trong mạch truyện, thành ra cứ hết một tập mà người xem ngơ ngác không hiểu đoạn tiếp sẽ đi đến đâu, sẽ liên hệ gì với đoạn trước, sẽ có nhân vật nào xuất hiện... Không thắt nút, mở nút cho mỗi tập, cho nên phim cũng không có cao trào, cứ đều đều "kể chuyện" lịch sử một cách khô khan. Hạn chế về kịch bản (không đẩy nhân vật và tình tiết lên thành kịch bản phim truyền hình), tiếp đến là sự "dàn dựng" thiếu tính chân thực của bộ phim. Có những trường đoạn quá "lộ liễu" là đang đóng phim (cảnh tra tấn người dân, cảnh đánh trận với vài ba con ngựa gầy ốm, "đi" ngất nghểu, vẹo cổ; cảnh cô Chí giết quân Ngô như trong... cải lương v.v.), thành ra người xem không "vào" được không khí bi hùng trong phim. Dù đã bọc lót nhiều đường, tính toán kỹ cho từng khuôn hình, song những nét yếu đó vẫn bị lộ ra. Và đó là một trong những điểm yếu vốn có xưa nay của phim ta.

Yếu ở khâu nhân vật nói riêng và kịch bản nói chung, bộ phim lịch sử trở thành phim... cổ trang.

Diễn viên tham gia đóng phim có ngoại hình tương đối hợp vai. Tuy nhiên, sự biểu cảm chủ đạo trên nét mặt họ là lòng căm thù, sự căng thẳng quá mức cần thiết... nên có phần diễn "cương". Và do không có đất phát triển tính cách, nhìn chung họ mới chỉ là những người tham gia kể câu chuyện có minh họa

Theo ý kiến của tôi, nếu các đạo diễn cảm thấy mình chắc chắn làm được bộ phim lịch sử hay, trung thực, phản ánh đúng không khí tại thời điểm lịch sử thì hãy làm. Còn không thì cứ để lịch sử như "sương khói của huyền thoại" như chúng ta từng hình dung qua trang sách, nếu vậy có lẽ đẹp hơn khi chúng ta nhìn những nhân vật được gọi là "lịch sử" trong các bộ phim của VN. Chẳng nói gì xa xôi, kháng chiến chống Mĩ mới qua chưa lâu mà dựng phim đã sai be bét, từ trang phục, quân nhu, quân cụ và cả lối ăn nói. Chán!!!

Đúng vậy, nghe chiến sỹ QĐ ND trả lời chỉ huy: "tuân lệnh"
Chán vãi.......
Hình như tất cả các đạo diễn đều chưa qua NVQS thì phải...
Mà nếu họ không biết thì sao không bảo diễn viên nói "yes sir" cho nó oai, ít ra thì người nước ngoài còn hiểu được

Đúng là vấn đề phim lịch sử VN xem dở thật.Lời thoại trong các phim ấy sáo rỗng không thể hiểu được,văn hoa,nho nhã hơi quá( mà hình như các loại phim khác đôi khi cũng mắc cái bệnh này ).Rồi thêm diễn viên diễn nhiều khi kịch không thể chịu được,diễn mà mặt mày cứ ngay đơ,chả cảm xúc gì ( nhất là các đ/c diễn viên phụ ).Tình tiết trong mấy phim LS thì hơi na ná nhau ( nhất là những phim về k/c chống Pháp,Mỹ ),0 có gì mới.Mà có 1 cái quan trọng nhất là cái phần âm nhạc thì tệ hết chỗ nói,xem mấy phim LS của Mỹ,Nga,hay thậm chí của Tàu Khựa ( phim "Trường Chinh"-đã chiếu trên VTV) âm nhạc chỗ nào chỗ nấy hoành tráng phải biết,nghe khí thế cực kỳ,xem phim mà có cảm giác (ví dụ phim "Brave Heart-Trái tim dũng cảm",Oscar năm 94,Mel Gibson đóng,nói về cuộc kháng chiến của người Scotland chống lại nước Anh,hay cực!).Phim LS thì dĩ nhiên phải có mấy cảnh hùng vĩ,đánh nhau tung toé,khói lửa dữ dội,phim LS VN bây giờ 0 làm nổi.Mấy cảnh đánh nhau như diễn kịch,trông không thật.Ngày xưa em nhớ VN có làm cái phim màu màn ảnh rộng về Điện Biên Phủ,chắc chỉ cách nay chừng chục năm đổ lại,rất hay,đánh nhau ác liệt,khói lửa âm thanh ra trò,nhiều góc máy quay rất đẹp,âm nhạc cũng khí thế lắm( hình như trong phim ấy có Quốc Tuấn đóng).Hay như "Mặt trận chia nửa vầng trăng","Cánh đồng hoang","Vĩ tuyến 17 ngày và đêm",gần đây thì có "Hà nội 12 ngày đêm" ( phim này thì được cái chủ đề tốt,kỹ xảo cũng tạm ổn nhưng tình tiết 0 hay lắm ),phim LS VN làm bây giờ ( nhất là phim LS truyền hình ),xem không bằng.
Được RIMF sửa chữa / chuyển vào 12:35 ngày 14/08/2003
Được RIMF sửa chữa / chuyển vào 12:37 ngày 14/08/2003

Các bác không rõ cơ chế mới phê bình các đạo diễn VN kịch liet thế. Mỗi đạo diễn, theo em biết, đều là công chức ăn lương cơ bản tại xưởng phim. Mỗi năm chỉ tiêu mỗi người nếu kiếm được kịch bản không tồi thì được 1 phim. Xưởng phim nhà nước thì đông đạo diễn như nhà đông con, chỉ cấp cho mỗi phim được một lượng kinh phí nào đó mà thôi, không hơn được, đâu có biết ai bỏ ai đừng. Chỉ có những phim gia công cho các dịp lễ lớn được đặt hàng từ bộ TTVH thì mới được rót vào kinh phí đặc biệt như "Ðiện Biên Phủ", "Hà nội 12 ngày và đêm". Có đạo diễn xoay xở lắm thì xin tài trợ của các cơ quan quoc tế, như Việt Linh làm được "Mê thảo thời vang bóng" là tiền của hội hữu nghị Việt-Pháp, Ðỗ Minh Tuấn làm "Vua bãi rác" nhờ phim của hãng Kodak tài trợ. Kịch bản MTTVB của Việt Linh gửi khắp các cửa trong 7 năm liền mà đâu có được duyệt vì các xưởng phim thấy "nghệ thuật" quá, khó ăn.
Phim lịch sử khó xơi vì thứ nhất tốn tiền trang phục, thứ nhì cần phim trường để xây dựng cảnh quan, và thứ ba cần người và thì giờ để khảo cứu về thời đại trong phim. Cả 3 yếu tố này, ta đều chưa có: 1)Chưa có cơ quan hay hãng tư nhân nào chuyên làm trang phục vì....chưa đạo diễn nhà nước nào có đủ kinh phí để thuê họ làm. 2)Chưa có 1 phim trường nào được xây từ Bắc chi Nam. Cái này cần tụi ngoại quốc hay Việt kiều thì mới dám choi sang mà chịu châm tiền vào. 3) Ðạo diễn không đủ tiền thuê chuyên gia tham vấn lịch sử.
Ta đã bắt đầu tháo bỏ một phần cơ chế, cho các hãng phim tư nhân được ra đời (hiện nay mới có 2 hãng). Tuy nhiên, tư nhân còn rất ngần ngừ vì khâu kiểm duyệt vẫn còn quá chặt - không bị duyệt kịch bản như lúc trước, nhưng làm phim xong vẫn bị duyet ---> còn dễ lỗ vốn hơn vì chả lẽ bỏ vài tỷ làm một phim hay các ông TTVH kêu không được thì sao. Rồi sau này các nhà làm phim tư nhân còn mệt tiền trà nước cho các cụ bên TTVH và Cục Ðiện ảnh để được duyệt.
Nhà nước ít tiền nhưng ôm đồm nuôi nhiều con quốc doanh qua, nên đứa nào cũng vàng vọt bủng beo. Nhiều lĩnh vực nên buông cho tư nhân làm thì khởi sắc ngay.

Phim LS thì dĩ nhiên phải có mấy cảnh hùng vĩ,đánh nhau tung toé,khói lửa dữ dội,phim LS VN bây giờ 0 làm nổi.Mấy cảnh đánh nhau như diễn kịch,trông không thật.Ngày xưa em nhớ VN có làm cái phim màu màn ảnh rộng về Điện Biên Phủ,chắc chỉ cách nay chừng chục năm đổ lại,rất hay,đánh nhau ác liệt,khói lửa âm thanh ra trò,nhiều góc máy quay rất đẹp,âm nhạc cũng khí thế lắm( hình như trong phim ấy có Quốc Tuấn đóng).Hay như "Mặt trận chia nửa vầng trăng","Cánh đồng hoang","Vĩ tuyến 17 ngày và đêm",gần đây thì có "Hà nội 12 ngày đêm" ( phim này thì được cái chủ đề tốt,kỹ xảo cũng tạm ổn nhưng tình tiết 0 hay lắm ),phim LS VN làm bây giờ ( nhất là phim LS truyền hình ),xem không bằng.
------------------------------------------------------------------------------------
Có phải bác nói đến phim Hoa ban đỏ ?
Về cái khoản kĩ xảo thì hình như ngày nay người ta không dám đầu tư thì phải. Thời Cánh đồng hoang còn dám chơi trực thăng thật bay phành phạch cho nó máu, thời nay toàn dùng phim tư liệu có hình trực thăng chen vào. Em nhớ cách đây quãng 10 năm cũng có 1 bộ phim khá hay nói về trận Buôn Ma Thuột phim này có diễn viên Thương Tín đóng vai chỉ huy QGP. Cảnh xe tăng tấn công, dàn pháo 130 ly khạc lửa xem thật đã con mắt

Mạn phép bác cho em sửa lại một chút.
Tên đúng của phim này là "Chiến trường chia nửa vầng trăng"
*********
Có chiếc lá bay ngược chiều gió thổi
Mềm như em và xao xác như em!...