Phong cách Wabi Sabi: Đi tìm vẻ đẹp từ sự bất toàn

Con người luôn hướng tới vẻ đẹp hoàn hảo, không tì vết nhưng vạn vật vốn dĩ vô thường, bất toàn, có ưu có khuyết, hiếm tồn tại thứ gì đạt tới độ hoàn hảo trọn vẹn. Phong cách Wabi Sabi sẽ giúp chúng ta tìm thấy hạnh phúc từ chính những vẻ đẹp nguyên sơ, kém hoàn hảo và có chút vụng về ấy cải tạo sửa chữa nhà cũ

Theo Wikipedia, Wabi Sabi là triết lý cổ xưa của Nhật Bản, tập trung vào việc chấp nhận tính phù du, sự nhất thời và không hoàn hảo của vạn vật. Triết lý này giúp con người nhìn nhận sự việc theo một cách đơn giản, tích cực hơn, chấp nhận bản chất vô thường, từ đó cuộc sống trở nên dễ dàng và nhẹ nhàng hơn.

Để hiểu Wabi Sabi (侘寂) là gì, trước hết hãy cùng cắt nghĩa cụm từ này. Trong tiếng Nhật Wabi nghĩa là tìm thấy sự đủ đầy trong tâm hồn qua những thứ giản dị, đơn sơ, cuộc sống khiêm tốn về vật chất. Ngoài ra, từ này còn mang nghĩa tách biệt, tận hưởng sự thanh tịnh điềm nhiên. Còn Sabi chính là vẻ đẹp mộc mạc, được tôi luyện qua bàn tay của thời gian khi những đồ vật khoác lên mình tấm áo bụi sạm màu nhưng mang vẻ đẹp của tự nhiên, ẩn lấp sau lớp bụi là phẩm giá và khí chất tao nhã. Vì thế, lớp bụi, vệt hằn, sứt mẻ, hư hao không làm giảm giá trị của đồ vật mà trái lại, trở thành đặc điểm giá trị của chính món đồ đó.

Trong giai đoạn thế kỷ XII-XIV, Wabi Sabi nhen nhóm hình thành từ sự xâm nhập của Đạo giáo mà nhất là Thiện Phật vào cách sống, cách cảm nhận cái đẹp của người Nhật. Bước sang thế kỷ XVI, sự phát triển của trà đạo Nhật Bản đánh dấu bằng việc thiền sư Sen no Rikyu (1522-1591) sử dụng chiếc ấm bình dân cùng những chiếc chén sứt mẻ thay cho thiết kế tinh xảo từ Trung Quốc khi tiến hành nghi thức trà đạo đã giúp cho triết lý Wabi Sabi thật sự hoàn thiện và bước vào thời kỳ đỉnh cao, chiếm giữ vị trí độc tôn trong quan niệm thẩm mỹ của người dân xứ sở hoa anh đào cải tạo sửa chữa nhà tập thể.

Triết lý Wabi Sabi với người Nhật đóng vai trò cốt lõi giống như tầm quan trọng của phong thủy với người Trung Hoa. Không chỉ là linh hồn cho nghệ thuật trà đạo, đến nay, triết lý Wabi Sabi dần trở thành tiêu chuẩn thẩm mỹ cho nhiều lĩnh vực khác, từ thơ ca, hội họa, gốm sứ cho đến kiến trúc, thiết kế, tiêu biểu như dòng thơ Haiku hay nghệ thuật Kintsugi. Trong kiến trúc và thiết kế, triết lý Wabi Sabi được yêu thích và ứng dụng triệt để bởi cảm giác dễ chịu và yên bình mà nó mang lại. Để thấu hiểu trọn vẹn về Wabi Sabi có lẽ cần một hành trình dài nhưng bạn có thể nắm bắt được tinh thần chủ đạo của phong cách này qua những đặc điểm mà chúng tôi liệt kê dưới đây.

Phong cách thiết kế Wabi Sabi luôn hướng đến những yếu tố thiên nhiên nhằm mang đến cảm giác yên bình cho không gian nhà. Do vậy, từ cách lựa chọn nội thất hay trang trí không gian đều lấy sự tự do, phóng khoáng và chấp nhận tính vô thường của đồ vật làm hướng đi. Những điều này đã mang đến cho phong cách thiết kế Wabi Sabi những nét đặc trưng rất riêng.

Chất liệu là thành tố không thể thiếu để kể nên câu chuyện của phong cách Wabi Sabi một cách trọn vẹn. Wabi Sabi hướng tới sử dụng các vật liệu hữu cơ tự nhiên, gần như bỏ qua các công đoạn gia công, làm sạch đánh bóng mà giữ lại hầu như nguyên trạng vẻ đẹp ban đầu, thể hiện sự trân trọng mọi sự như vốn dĩ của chúng. Vật liệu phổ biến gồm gỗ mộc, đá, đất sét, sợi tự nhiên, vải dệt thô, kim loại… Đây là những chất liệu truyền tải ấn tượng và trọn vẹn nhất dòng chảy của thời gian.

Khi ứng dụng phong cách Wabi Sabi, hãy cố gắng giữ nguyên hình dáng ban đầu của chất liệu, nếu có cũng chỉ chỉnh sửa một cách tiết chế thay vì biến đổi hoàn toàn chúng theo khuôn mẫu có sẵn nhằm thể hiện sự tôn trọng vẻ đẹp tự nhiên. Có thể thấy rằng, kiểu dáng nguyên thủy của sản phẩm chính là đặc tính nổi bật, gây ấn tượng nhất sửa chung cư cũ trọn gói.

Tuân theo tiêu chí giữ lại những gì tự nhiên và nhẹ nhàng nhất, triết lý Wabi Sabi không đề cao màu sắc trong thiết kế. Vì thế, tại những không gian mang phong cách Wabi Sabi, màu sắc gần như ở trạng thái chìm mà không có cơ hội phô bày vẻ rực rỡ. Những gam màu chân thực tự nhiên như màu đất, nâu xám, xanh lục, nâu đỏ nhạt, xanh lá cây hay những màu pastel dịu nhẹ thường thiếu sự tương phản hay tính thống nhất, từ đó đem lại cảm giác bình yên trong tâm trí.

Bên cạnh chất liệu nguyên bản, kết cấu trong phong cách thiết kế Wabi Sabi thường giữ nguyên bề mặt tự nhiên ban đầu với những sắc độ không đều, đầy ngẫu hứng cùng bề mặt xù xì, thô ráp.

Mục tiêu của phong cách Wabi Sabi là tạo ra không gian yên bình, tĩnh lặng trong trạng thái thiếu vắng về vật chất. Do vậy, những khoảng không đóng vai trò cực kỳ quan trọng t