Phương pháp hỏi - một nghệ thuật lập luận

Phương pháp hỏi - một nghệ thuật lập luận

Phương pháp hỏi - một nghệ thuật lập luận​

Một mục sư da trắng đã hỏi một lãnh tụ da đen: "Ngài có chí hướng giải phóng người da đen, sao ngài không sang châu Phi, ở đó rất nhiều người da đen??. Lãnh tụ da đen nọ lập tức hỏi lại: ?oCòn ngài có chí hướng giải phóng linh hồn, sao ngài không xuống địa ngục, ở đó có rất nhiều linh hồn??...

Hỏi để bác bỏ
Trong quá trình lập luận, trình bày lý lẽ cho một sự việc, không nhất thiết cứ phải dùng tới các mệnh đề và suy luận theo logic tam đoạn luận Aristote. Phương pháp hỏi được dùng trong không ít trường hợp lại có kết quả tốt hơn, có giá trị hơn những lời khẳng định, và những cách hỏi đó thể hiện rõ trí tuệ của người lập luận.
Để bác bỏ luận đề ?oThượng đế là toàn năng và thượng đế sáng tạo ra thế giới? của các nhà thần học kinh viện, Cavnilo hỏi: ?oThượng đế có thể tạo ra tảng đá mà ông ta không nhấc nổi hay không??
Nếu người trả lời chọn một trong hai khả năng, thì kiểu gì cũng anh ta cũng thua. Chọn khả năng đầu ?ocó thể tạo ra được?, sẽ dẫn tới một kết luận là tồn tại tảng đá mà thượng đế không nhấc nổi. Hệ quả của điều này là Thượng đế không toàn năng. Chọn khả năng sau ?okhông thể tạo ra được? thì chính người trả lời đã gián tiếp bác bỏ luận đề Thượng đế là toàn năng.
Có thể tạo câu hỏi dựa vào quy tắc lấy điều không thể để chứng minh điều không thể nhằm vạch ra điều phi lý của đối phương.

Có một truyện dân gian Ấn Độ như sau: ngày xưa, có vị vua Ấn Độ bệnh nặng, thầy thuốc tâu với vua rằng chỉ cần uống sữa bò đực là hết bệnh ngay. Mà sữa này chỉ có nhà thông thái Cabuo mới tìm được (người thầy thuốc nọ vốn thâm thù Cabuo). Tin lời thầy thuốc, nhà vua ra lệnh cho Cabuo đi tìm sữa bò đực. Nhà thông thái này rất lo lắng, chưa biết tìm kế gì để thoát thân. Cô con gái khuyên cha đừng lo, cô sẽ có cách. Hôm sau đang lúc nửa đêm yên tĩnh, con gái Cabuo mang ít quần áo cũ đến bên bờ sông cạnh hoàng cung giặt giũ dưới cửa sổ phòng ngủ quốc vương. Cô cố tình khua động rõ to làm vua không sao ngủ được. Cả giận, nhà vua phái vệ binh bắt cô gái giải về hỏi tội: Cớ sao đang đêm đến đây giặt giũ ầm ầm làm ta không ngủ được? Ngươi có biết tội không?
Cô gái làm như sợ hãi: ?oDạ, dân nữ biết. Mong bệ hạ tha tội. Có điều, dân nữ bất đắc dĩ mới phải làm như vậy. Số là, chiều nay cha dân nữ mới đẻ em bé, mà trong nhà chẳng còn quần áo sạch sẽ quấn cho bé nên dân nữ đành phải đi giặt vào lúc này.
- Nói láo! Ngươi chế riễu ta chắc? Ai đời đàn ông lại đẻ con!
- Dạ, nếu bệ hạ có thể hạ lệnh cho người đi kiếm sữa bò đực thì sao đàn ông lại không thể đẻ được ạ?
Nghe vậy, nhà vua cười: Chắc chắn ngươi là con gái của Cabuo rồi. Thôi, về bảo cha ngươi cứ giữ lấy món sữa bò đực cho em bé ông ta vừa đẻ bú nhé!
Thế là Cabuo thoát nạn.
(Còn nữa)


Được nguyenducquyzen sửa chữa / chuyển vào 13:50 ngày 15/03/2003

He he neu thuong đế trả lời la không co hon đá nào ta không nhắc nổi thi sao?

Chào nguyenducquyzen.
đề tài của bạn rất hay. tuy nhiên, cơ sở của bạn là logic hình thức mà ông tổ của nó là Aristose.
còn một loại logic nữa, đó là lôgic biện chứng. tôi nghe nói là trong loại logic này, một câu hỏi không chỉ có thể trả lời bằng đúng hoặc sai. "không chắc chắn" cũng là một câu trả lời. Có điều tôi chưa tham khảo nó.
dù gì, đề tài của bạn cũng rất hay. mong bạn tiếp tục đóng góp.
to abara.
thượng đế trả lời, không có hòn đá nào ta không nhấc nổi,
người hỏi sẽ nói thế này. ngài không toàn năng vì ngài chỉ tạo được những hòn đá mà ngài nhấc nổi, ngài không thể tạo hòn đá mà ngài không nhấc nổi..
câu tra lời của thượng đế chính là câu trả lời:"không thể tạo ra" thôi.

thì theo bạn củng đã nói là có một loại logic khác là logic biện chứng.
Và trong trường hợp bạn abara@ đã dùng phương phát đó.Và tôi đánh giá cao câu trả lời đó!
Những lời yêu thương!
Hãy để gió cuốn đi!

Chào bác Camis_ba!
Em xin trình bày trước với các bác là bài viết này không phải của em, nhưng em thấy nó viết thay cho em, nên em post nó lên đây thôi.
Không biết bác có biết đến phương pháp Socrate không vậy?
Bây giờ mời các bác xem tiếp nhé!

Chào bác abara!

Câu trả lời của bác bị lạc đề rồi!
Bác nên nghiên cứu kỹ lại câu hỏi đi nhé!

Phương pháp hỏi - một nghệ thuật lập luận​

(Tiếp theo)​

Hỏi để khuyên can
Không biết thì hỏi. Không ai bắt tội một người hỏi vì không biết. Vì thế, những trung thần, cố vấn thường dùng cách hỏi để khuyên can vua chúa, để góp ý khéo léo, tế nhị với cán bộ lãnh đạo cao cấp mà vẫn bảo vệ được cái đầu (hoặc ghế) của mình.
Chuyện xưa: ?oCon ngựa quý của Tề Cảnh Công bỗng nhiên ốm, lăn đùng ra chết. Vua Tề vô cùng giận dữ, hạ lệnh chặt tay chân người coi ngựa. Đây là một lệnh bạo sát vô lý. Tội để ngựa chết chưa nặng đến mức phải chặt chân chặt tay. Nhiều người muốn can. Vua Tề hăm đe: Ai dám xin cho nó sẽ bị giết. Quần thần xanh mặt, không dám hé răng nữa. Tề Án Anh, để cứu người coi ngựa, bèn nghĩ ra một mẹo hỏi vua. Ông đến trước người coi ngựa, túm tóc anh ta giơ kiếm lên rồi ?oluận tội?: ?oNgươi nuôi ngựa rồi làm ngựa chết. Đấy là tội thứ nhất. Ngươi làm nhà vua vì ngựa chết mà giết người, trăm họ mà biết tất oán hận vua. Đây là tội thứ hai. Chư hầu biết việc này tất sẽ khinh nước ta. Đây là tội thứ ba?. Bỗng ông quay sang hỏi vua Tề: ?oTâu Đại vương, có một điều thần chưa rõ, xin Thánh thượng dạy. Thời Nghiêu Thuấn xưa, khi các bậc vua hiền minh này chặt chân tay người, không biết là chặt bên nào trước??.
Lát sau vua mới hiểu đó là câu hỏi châm biếm, hạ lệnh tha cho người coi ngựa.

(Còn nữa)​

chào bác nguyenducquyzen. phương pháp Scorate à. không biết bác ạ. tôi mới chỉ đọc cái logic hình thức của Aristose thôi.
to voanh: abara đã dùng logic biện chứng à, thế ra đó là logic biện chứng, nhưng sao nguyenducquyzen bao nó sai chủ đề rồi. và nếu như thế là logic hình thức thì tôi thú thật là không hiểu được logic của nó nằm ở chỗ nào.
vì rằng.
khi Camis_ba hỏi: thượng đế: ngài có tạo ra được hòn đá mà ngài không nâng nổi không.
thượng đế đáp lời rằng: không có hòn đá nào mà ta không nâng nổi.
Camis_ba: vậy có 2 trường hợp, hoặc ngài có thể tạo ra hòn đá đó nhưng ngài chưa tạo ra. có nghĩa là ngài có thể tạo ra hòn đá. hoặc ngài không thể tạo ra hòn đá đó. trong cả 2 trường hợp, ngài đều không phải là toàn năng.
Nhưng mà không cần phải dài dòng như thế vì tôi thấy nguyenducquyzen nói đúng. rằng abara đã lạc đề rồi.

To nguyenducquyzen:Em hieu muc dich cai topic cua bac roi,khổ lắm!!!
như­ng muốn nó co tinh thuyet phuc thi cac vi du bac neu ra phai co tinh thuyet phuc,cau tra loi cua em co the la lac de trong cai topic nay nhung ro rang no khong he lac de trong truong hop cua th­­ượng đế(khi ngai bi hoi!!!!!!)
To voanh & camis_ba:Em khong biet cau tra loi cua em co phai bien chung hay khong,cac bac muon goi no la gi hay khong la gi thi tuy cac bac(nhung truoc khi lam viec do cac bac phai suy nghi chin chan de khoi oan cho cau tra loi cua em???)
Con phan sau cua camis_ba,he he...đã bảo nó(cái hòn đá đó)không tồn tại,làm sao bắt một ai đó tạo ra cái thứ không tồn tại(cho dù người đó là toàn năng),còn ai bác bỏ ư,hãy tạo ra nó hay chỉ nó,thượng đé sẽ nhấc cho xem.(mot cau hoi lua chon co nhat hiet luon luon phai tra loi co hoac khong?)
Còn nếu các vẫn còn bác bỏ thi em nghĩ trong trường hợp đó hãy thay bởi một câu hỏi đơn giản hơn:Người có thể làm được việc mà Ngưòi không làm được hay không?
(Cái môn logic đấy á,em được 10 đó nhưng còn kém lắm,mong các bác chỉ giáo thêm)

Chào bác Camis_ba!

Vậy em sẽ về truy tìm laị các tài liệu có liên quan đến vấn đề này, và post nó lên cho các bác đọc sau nhé!

Đúng vậy! nó là Logic biện chứng, nhưng mà là thứ logic biện chứng do bác voanh tự sáng tác ra mà thôi. Đó là thứ Logic biện chứng của bác Voanh.