Putin - T? Trung tá KGB d?n T?ng th?ng Liên bang

Putin - T? Trung tá KGB d?n T?ng th?ng Liên bang



V? T?ng Tu l?nh ti?u ph? (ti?p theo)

Ba tu?n l? sau, Ban ch?p hnh é?i h?i ton qu?c ngu?i Chechnya t? d?ng thụng qua quy?t d?nh v? vi?c gi?i tỏn U? ban T?i cao lõm th?i v t?p trung ton b? quy?n l?c v? mỡnh. Ngy 27/10 t? ch?c b?u t?ng th?ng v Ngh? vi?n c?a nu?c C?ng hũa Chechnya du?i s? giỏm sỏt nghiờm ng?t c?a cỏc ph?n t? vu trang, t?ng s? ch? cú 10-12% c? tri di b?u.

Ngy 1/11/1991, T?ng th?ng m?i du?c b?u Dudaev b?t ch?p quy d?nh c?a Hi?n phỏp Nga dó thnh l?p nu?c C?ng hũa Chechnya qu?c gia cú ch? quy?n. é?ng th?i dựng vu l?c tu?c do?t cỏc nh lm vi?c c?a Xụ Vi?t T?i cao nu?c c?ng hũa v co quan b?o v? phỏp lu?t, lm m?t s? quan ch?c t? vong. H? dỏnh chi?m kho quõn s?, tu?c do?t kho?ng 8,6 v?n kh?u sỳng, 15 v?n l?u d?n, 260 mỏy bay v 100 b? thi?t b? k? thu?t thi?t giỏp. Nh? dú m trong th?i gian r?t ng?n Dudaev dó t? ch?c du?c d?i quõn "qu?c dõn" trang b? hon thi?n. Chechnya tr? thnh noi ?n d?t c?a b?n t?i ph?m d?a phuong v b?n kh?ng b? dõn t?c. Chỳng cu?ng b?c nhõn dõn Chechnya ch?p nh?n h? th?ng chớnh quy?n, tham gia vo cỏc ho?t d?ng quõn s? qu?c t?, buụn l?u v ti?n t? phi phỏp.

Nam 1994-1996, Chớnh ph? Nga b? s?c ộp tỡnh hỡnh, dó ỏp d?ng m?t lo?t cỏc bi?n phỏp vu l?c mong l?p l?i tr?t t? ? nu?c C?ng hũa Chechnya tr? v? qu? d?o c?a Hi?n phỏp. S? ngoan c? c?a b?n theo ch? nghia ly khai dó d?n d?n xung d?t vu trang quy?t li?t, l?n ny do chu?n b? khụng d?y d?, quy?t tõm c?a ngu?i lónh d?o chớnh tr? khụng kiờn quy?t lm kộo di cu?c chi?n tranh khi?n quõn Nga t?n th?t n?ng n?. Theo th?ng kờ, cú hon 4.000 binh si Nga thi?t m?ng trong cu?c chi?n d?u ? Chechnya, g?n 1 v?n ngu?i b? thuong, 300 ngu?i m?t tớch.

Ngy 27/5/1996 t?i di?n Kremlin Mỏtxcova, Chớnh ph? Nga v don d?i bi?u cú vu trang b?t h?p phỏp Chechnya dó d?t du?c m?t hi?p d?nh ng?ng m?i hnh d?ng quõn s? ? Chechnya, ngy hụm sau T?ng th?ng Yeltsin v?i vng d?n ngay Chechnya th? sỏt v phỏt bi?u v? vi?c gi?i quy?t v?n d? Chechnya, nh?n m?nh k? ho?ch hũa bỡnh gi?i quy?t nguy co. é?n dõy, tỡnh hỡnh cang th?ng ? Chechnya sau g?n m?t nam ru?i dó cú chuy?n bi?n. Nhung Basaep m?i n?m ch?c t?ng tu l?nh vu trang b?t h?p phỏp l m?t tờn cu?ng tớn trong b?n ngu?i theo ch? nghia ly khai ? Chechnya, chớnh quy?n Nga lo r?ng "b?y r?n khụng d?u" Chechnya s? cng r?i lo?n hon.

B? t?n th?t n?ng n?, quõn Nga h?n Dudaev d?n xuong tu?, ch? mu?n xoỏ s? luụn h?n, v th? l liờn t?c 5 l?n b?n tờn l?a vo Dudaev (4 l?n tru?c d?u khụng d?t hi?u qu?). L?n ny tờn l?a b?n theo t?n s? súng di?n tho?i di d?ng Dudaev s? d?ng liờn l?c v?i cỏc si quan ch? huy quõn d?i du?i quy?n h?n, lo?i tờn l?a t? hnh "khụng d?i d?t" ny cú th? tỡm m?c tiờu theo súng vụ tuy?n di?n, sau khi trinh sỏt bỏo cỏo Dudaev b?t d?u g?i di?n, t?p khụng quõn li?n c?t cỏnh t? can c? g?n dú phúng tờn l?a v? hu?ng phỏt ra súng vụ tuy?n di?n, 4 l?n tru?c, tru?c khi tờn l?a d?n du?c m?c tiờu Dudaev dó ng?ng núi chuy?n, tờn l?a roi ch? khỏc. Tuy v?y, l?n ny Dudaev khụng thoỏt kh?i s? m?nh bi th?m, d?c cụng Nga v?i k? sỏch t? m? dó dựng bi?n phỏp khoa h?c k? thu?t cao h? th? du?c Dudaev.

T?i 21/4, t?i m?t noi v?ng v? cỏch thnh ph? Groznui 30 km v? phớa nam, Dudaev dựng di?n tho?i di d?ng núi chuy?n v?i s? gi? hũa bỡnh gi?a Chechnya ? Nga dó b? nhúm hnh d?ng d?c cụng phỏt hi?n v l?p t?c xỏc d?nh du?c v? trớ c?a Dudaev, bỏo s? li?u chu?n xỏc cho don v? khụng quõn tr?c 24/24 gi? liờn t?c ch? l?nh, mỏy bay chi?n d?u Nga l?p t?c phúng tờn l?a v tờn l?a t? hnh, Dudaev dó bi?n thnh tro b?i.

Lỳc dú, trờn vu di chớnh tr? Chechnya n?i lờn m?y nhõn v?t:

Chakaev vỡ du?c s? "quan tõm d?c bi?t" c?a Kremlin tr? thnh ngu?i lónh d?o Chớnh ph? Chechnya, trong tu tu?ng khụng th? thi?u nhõn t? thõn Mỏtxcova, b? b?n ph?n lo?n Chechnya g?i l bự nhỡn c?a Mỏtxcova. B?i v?y ụng ta mu?n gi? m?t kho?ng cỏch nh?t d?nh v?i Mỏtxcova, hon th? cú lỳc cũn phờ bỡnh tu l?nh quõn Nga x? lý chua th?a dỏng trong m?t s? hnh d?ng quõn s?.

Andabiev t?ng l ngu?i kiờn d?nh ?ng h? d?c l?p cho Chechnya. Do Dudaev dó b? m?ng nờn dó tr? thnh t?ng th?ng "duong nhiờn", tuy v?y ụng ta chuy?n hu?ng, b?t ng? h?i ng? v?i Mỏtxcova v ký k?t hi?p d?nh.

Maxkhadov l tu?ng linh cao c?p Chechnya dó ký hi?p d?nh v?i Nga ngy 30/7/1995, m?c dự sau dú hi?p d?nh khụng du?c th?c hi?n, nhung Mỏtxcova v?n khụng th?a nh?n k? x?o d?u tranh c?a ụng ta, cho r?ng ụng l m?t viờn tu l?nh phi?n quõn ụn hũa nh?t v? chớnh tr? v b?ng lũng h?p tỏc.

Basaev, Tu l?nh chi?n tru?ng Chechnya m?i 31 tu?i, thỏng 6/1996 lm nờn "s? ki?n con tin Bukinnovxkh" kinh d?ng th? gi?i, dua d?n dm phỏn hũa bỡnh sau dú, ụng ta cú ?nh hu?ng l?n ? Chechnya, l tờn cu?ng tớn trong b?n theo ch? nghia ly khai Chechnya, n?i ti?ng v? ho?t d?ng kh?ng b?.

V? m?t ý nghia nh?t d?nh no dú, tỡnh hỡnh Chechnya phỏt tri?n tu? thu?c b?i thỏi d? chớnh tr? c?a nh?ng nhõn v?t k? trờn.

Hi?p d?nh dỡnh chi?n Chechnya tuy dó ký k?t, trong dú khụng d? c?p d?n v?n d? d?a v? c?a Chechnya trong Liờn bang Nga, m v?n d? ny chớnh l tiờu di?m chia r? Chớnh ph? Liờn bang Nga v?i l?c lu?ng vu trang c?a phỏi ch?ng d?i Chechnya, l h?i ch?ng c?a v?n d? Chechnya, phỏi ch?ng d?i Chechnya nh?t quỏn yờu c?u Chechnya hon ton "é?c l?p", Chớnh ph? Liờn bang l?i quy?t khụng nhu?ng b? v? nguyờn t?c l s? ton v?n lónh th?. éi?u ny dó lm cho ti?n d? t? tr? cao d? c?a Chechnya l Chechnya ph?i t?n t?i trờn b?n d? c?a Liờn bang Nga, b?i v?y tru?c khi phỏi ch?ng d?i Chechnya chua ch?u t? b? l?p tru?ng d?c l?p, nguy co Chechnya v?n chua th? gi?i quy?t tri?t d?, m?t khỏc m?i ngu?i cũn ng?i ngựng tru?c uy quy?n v ?nh hu?ng c?a Andabiev, cú d?u hi?u ch?ng t? n?i b? d?i ngu ch?ng d?i Chechnya thi?u nh?t trớ. B? T?ng Tham muu Nga cho hay Matxkhadov v Basaev d?u t? ch?i ?ng h? hi?p d?nh hũa bỡnh, h? d? d?nh "ti?p t?c chi?n d?u v?i quõn d?i Liờn bang d?n th?ng l?i cu?i cựng".

Du lu?n cho r?ng, hi?p ngh? du?c ký k?t dua d?n s? phõn hoỏ trong n?i b? vu trang Chechnya. Basaep, d?u s? b?n vu trang Chechnya, ra tuyờn b?: "Khụng ai du?c trao quy?n cho Andabiev dm phỏn v?i Nga", Chớnh ph? Chechnya t? ra h?t s?c b?t bỡnh tru?c vi?c Mỏtxcova dua ra dm phỏn gi?a chớnh ph? h?p phỏp c?a nu?c c?ng hũa v?i l?c lu?ng vu trang b?t h?p phỏp, ngu?i d?ng d?u nu?c c?ng hũa ụng Trỏpkỏep cho r?ng hi?p ngh? ph?i du?c ký k?t gi?a Nga v?i chớnh ph? h?p phỏp Chechnya, b?n th? ph? ph?i b? dua ra to ỏn, duong nhiờn khụng cú quy?n ký hi?p d?nh.

Sỏng s?m ngy 1/6, sau vi gi? ng?ng b?n ton di?n du?c th?c hi?n gi?a hai bờn Nga - Chechnya, T?ng Tham muu tru?ng vu trang Chechnya, Matxkhadov d?n m?t d?i chi?n d?u hon 150 tờn t?p kớch vo lng Sali ? phớa nam Chechnya, b?t 26 quõn nhõn c?a B? N?i v? Nga, sau dú khụng lõu t?i th? ph? Groznui c?a Chechnya l?i x?y ra n? bom, lm ch?t 4 binh si Nga, b? thuong 5 ngu?i, sau s? vi?c x?y ra, hai bờn Nga - Chechnya dó d?i tho?i ngay, l?c lu?ng vu trang Chechnya rỳt kh?i lng Sali nhung binh si Nga b? b?t khụng du?c th?.

Tu?ng Samanov ch? huy quõn Nga cho r?ng s? ki?n lng Sali v? ton c?c dó ph?n ỏnh tỡnh hỡnh ph?c t?p t?i biờn gi?i Chechnya, m?t m?t ngy 1/6 b?t d?u th?i gian ng?ng b?n, m?t khỏc m?t b? ph?n vu trang Chechnya ti?p t?c d?i khỏng v?i quõn d?i liờn bang, kh? nang khi?n hi?p d?nh Mỏtxcova b? hu? b?, phớa Chechnya khụng ?n d?nh, quõn Nga t?m th?i ng?ng rỳt quõn.

Ngy 6/8, b?n vu trang ly khai Chechnya dỏnh lộn vo th? dụ Groznui c?a Chechnya, k?ch chi?n v?i quõn d?i Liờn bang. éõy l cu?c xung d?t k?ch li?t nh?t x?y ra t? khi Chớnh ph? Nga ký hi?p d?nh ng?ng b?n v?i l?c lu?ng vu trang ly khai Chechnya t? thỏng 5 d?n nay. L?n xung d?t ny khi?n tỡnh hỡnh Chechnya l?i x?u thờm.

Theo bỏo chớ, 6 gi? ngy 6/8, kho?ng 300 tờn vu trang ly khai du?c trang b? t?t, tuõn theo l?nh c?a th? linh Andabiev t?p kớch vo kho hng húa c?a nh ga v 6 khu nh lm vi?c c?a Chớnh ph? ? Groznui, sau dú tri?n khai chi?n d?u t?i trung tõm, to nh chớnh ph? c?a nu?c c?ng hũa, B? N?i v?, C?c An ninh, m?c tiờu phỏo kớch c?a chỳng l tũa nh chớnh ph? ? trung tõm thnh ph?, to nh ny b? phỏ hu? h?u nhu hon ton. Cựng ngy, b?n ly khai Chechnya cũn t?p kớch vo Acgong v Gudekmet ? phớa dụng Groznui, chi?m dúng Gudekmet. Ngy 7/8, ngoi to nh chớnh ph?, C?c An ninh v B? N?i v? cũn n?m trong tay quõn Nga, trung tõm thnh ph? Groznui b? b?n ch?ng chớnh ph? kh?ng ch?. Ngy 12/8, chi?n s? ? Groznui v?n ti?p di?n, quõn d?i Liờn bang b? ch?t tr?n hon 200 ngu?i, b? thuong hon 800 ngu?i.

Sau s? ki?n, Th? tu?ng Nga Cheknomukdin l?p t?c g?i di?n cho Mikhailov, Tru?ng don d?i bi?u Liờn bang dang dm phỏn v?i phỏi d?i l?p Chechnya t?i Groznui v trao d?i ý ki?n v?i T?ng th?ng Yelsin v? tỡnh hỡnh Chechnya. ễng ta cung m?n dm v?i Lebed, Thu ký H?i d?ng An ninh ph? trỏch v?n d? an ninh. Ngy 9/8, T?ng th?ng Yelsin ra tuyờn b? v? tỡnh hỡnh x?u di ? Chechnya. ễng ta ch? trớch hnh d?ng c?a l?c lu?ng vu trang ly khai c?a Chechnya ? Groznui, d?ng th?i ụng ta t? ý t? nay v? sau v?n ỏp d?ng phuong phỏp dm phỏn hũa bỡnh d? gi?i quy?t v?n d? Chechnya, nhung quy?t khụng cho phộp "dựng ngụn t? gi? t?o dm phỏn v?i chớnh quy?n Liờn bang". Ngy 10/8, Yelsin nh?n ch?c Bớ thu H?i d?ng An ninh Liờn bang Nga, Lebed, Tr? lý An ninh qu?c gia c?a T?ng th?ng thay m?t T?ng th?ng ? Chechnya. Ngy 11-12, Lebed ch?p nhoỏng d?n Groznui th?o ra m?t k? ho?ch cú 3 n?i dung: H?i ngh? An ninh dỏnh giỏ tỡnh hỡnh Chechnya, cỏc ngnh ch? qu?n Liờn bang cung c?p v?t ch?t k? thu?t b?o d?m, B? T?ng Tham muu quõn d?i Nga ph? trỏch kh?ng ch? quõn d?i Liờn bang. Ngy 11, Th? tu?ng Nga Cheknomukdin d? xu?t thi hnh tỡnh tr?ng kh?n c?p t? 2-3 ngy.

V? nguyờn nhõn c?a l?n t?p kớch ny, ngu?i phỏt ngụn c?a l?c lu?ng ch?ng d?i Chechnya núi: "M?c dớch t?n cụng c?a h? l nh?m phỏ ho?i dm phỏn, ti?n t?i c?n tr? ti?n trỡnh gi?i quy?t v?n d? Chechnya tru?c khi T?ng th?ng Yelsin lm l? nh?n ch?c, ph?i "th? hi?n l?c lu?ng vu trang c?a phỏi ch?ng d?i, ch?ng minh chỳng ta khụng ph?i l m?t qu?n th? chia r?, m l m?t t? ch?c cú ch? huy v chi?n lu?c th?ng nh?t, cú th? b?t Nga ph?i muu c?u hũa bỡnh, l?t d? Chớnh ph? Chakaev thõn Nga".

Lebed di l?i 5 l?n gi?a Mỏtxcova v Chechnya, nhi?u l?n dm phỏn v?i Matxkhad?p - Tham muu tru?ng l?c lu?ng vu trang b?t h?p phỏp Chechnya. Ngy 30/8 dó ký hi?p d?nh Khaxaviut tuyờn b? gỏc v?n d? d?c l?p c?a Chechnya 5 nam n?a, quõn d?i Nga rỳt kh?i Chechnya.

Do hi?p d?nh Khaxaviut quy d?nh, "V?n d? d?c l?p c?a Chechnya" d? lựi d?n nam 2001 gi?i quy?t. Nhung tru?c sau Chechnya v?n khụng t? b? ch? truong d?c l?p c?a nú. Thỏng 1/1997, sau khi Matxkhadov du?c b?u lm T?ng th?ng nu?c c?ng ho ny, Chechnya coi vi?c "xõy d?ng quan h? ngo?i giao" v?i di?n Kremlin l m?t trong nh?ng nhi?m v? hng d?u, v?n kiờn trỡ Chechnya l qu?c gia d?c l?p, quan h? v?i Nga du?c xõy d?ng trờn co s? chu?n m?c c?a lu?t phỏp qu?c t?. Cũn Liờn bang Nga thỡ cho r?ng, trong hi?p d?nh hũa bỡnh hai bờn dó d?ng ý "gỏc l?i" v?n d? d?c l?p c?a Chechnya, vỡ v?y tru?c h?t ph?i gi?i quy?t t?t v?n d? kinh t? xó h?i c?a Chechnya v?i ti?n d? "nu?c C?ng ho Chechnya l m?t trong 89 ch? th? hnh chớnh c?a Liờn bang Nga". Nam 1997, Yelsin v Matxkhad?p dó 2 l?n h?i ng?, nhung cu?c dm phỏn song phuong nhu "ngu?i di?c d?i tho?i", quan h? chớnh tr? Nga - Chechnya ch?ng h? ti?n tri?n. Yelsin chu?n b? tham Chechnya l?n n?a, nhung Matxkhadov thỡ coi cu?c vi?ng tham c?a Yelsin l "ph?i tuõn th? nghiờm ng?t t?p quỏn trong quan h? gi?a cỏc qu?c gia" v cỏc chu?n m?c ngo?i giao du?c cụng nh?n, ch? khụng ph?i vi?ng tham mang "tớnh th? sỏt".

V? chớnh tr?, nh c?m quy?n Chechnya n?m quy?n ch? d?ng, cũn Liờn bang Nga thỡ ? vo th? b? d?ng. Thỏng 5/1996, Nga - Chechnya dó ký k?t di?u u?c v? hũa bỡnh v trờn nguyờn t?c bỡnh d?ng v?i nhau, d?t co s? lu?t phỏp th?c hi?n ho bỡnh ? Chechnya, dỏnh d?u quan h? Nga - Chechnya bu?c vo giai do?n m?i. Hon n?a, di?u u?c ny cũn quy d?nh hai bờn s? "du?c xõy d?ng trờn co s? chu?n m?c c?a lu?t phỏp qu?c t? v qu?c gia bỡnh d?ng", di?u ny mõu thu?n v?i l?p tru?ng m Nga duy trỡ "Chechnya l m?t b? ph?n c?a Liờn bang Nga", cho Chechnya v?i thõn ph?n "qu?c gia d?c l?p" lm b?n v?i Nga, chụn vựi di nh?ng hi?m ho? ti?m ?n. Matxkhadov l?i d?ng tri?t d? quy?n l?c chớnh tr? t? ch?, thnh l?p chớnh ph? phỏi c?ng r?n, v?n coi t?i ph?m chi?n tranh Basaev l Th? tu?ng Chớnh ph? Chechnya. Chớnh ph? Nga dự t? ra b?t bỡnh k?ch li?t, nhung cung khụng cũn cỏch no khỏc. V? kinh t?, Nga cừng trờn lung m?t bao quỏ n?ng, hai chớnh ph? Nga - Chechnya dó ký hng lo?t hi?p ngh? h?p tỏc kinh t?, trong dú bao g?m khụi ph?c cỏc bi?n phỏp b?o d?m d?i s?ng c?a cỏc di?m dõn cu Chechnya, c?p phỏt ti?n huu v ti?n luong, khụi ph?c cỏc h?ng m?c kinh t? qu?c dõn. Chớnh ph? Nga cũn d? c?a cho cỏc d?c khu kinh t? c?a Chechnya, th?c hi?n chớnh sỏch uu dói d?c bi?t, m? l?i du?ng hng khụng, du?ng s?t v du?ng b?, giỳp cho d?u l?a c?a vựng Chechnya v vi?c cung ?ng d?u l?a tr? l?i trong tay nh c?m quy?n Chechnya. Chớnh ph? Nga b? v?n c?u vón n?n kinh t? Chechnya d?y khú khan. Chechnya yờu c?u Nga b?i thu?ng t?n th?t chi?n tranh lờn t?i 260 t? dụla. é?n nay Nga dó b? ra 142 tri?u dụla vo vi?c xõy d?ng l?i n?n cụng nghi?p cho Chechnya.

(Cũn ti?p).

"Không có gì" độc lập tự do ,,,...
truongdu