Quan sát bầu trời và trò chuyện về thiên văn. Nguyệt thực 17/8. Trang 99

ở Việt nam hiện nay chưa có ngành thiên văn. Có thể nói về thiên văn ai có điều kiện ra nước ngoài học thì học, còn ở trong nước thì đều là nghiệp dư. Nhưng ngành gần với thiên văn nhất em có thể thi vào là Vật lí. Học lí sẽ rất có lợi nếu em nghiên cứu thiên văn.
Còn tham gia ở đây thì mọi người cũng chả ai gọi là chuyên nghiệp cho nó đúng nghĩa cả, nhưng nếu em tham gia thì bọn anh rất hoan nghênh. Lần sau em chịu khó viết bằng tiếng Việt có dấu nhé

Tối hôm trước, một lần nữa nhìn thấy một đốm sáng bay một cách chậm chạp trên nền trời...Chắc chắn không phải là một vệ tinh bình thường, vì 1 vệ tinh bình thường không thể đạt đến độ sáng như vậy! Cũng không thể là dân ngoài hành tinh, vì nếu đến vì bất cứ lí do gì chăng nữa, họ cũng không thể...nhởn nhơ như vậy, lơ mơ bị bắn liền! ! Lại là ISS chăng? Đã một lần mình nhìn thấy nó, lần này cũng vậy, tuy độ sáng không thể bằng lần trước, chỉ đạt trình độ của...Sao Mộc thôi! Một điều nữa là, đây không phải là quỹ đạo hành trình của ISS! Tối 9h, bay chậm chạp qua cái cân Libra, rồi tiến tới con bọ cạp Scopius, độ sáng giảm dần và cuối cùng biến mất trước khi tới đầu của Nhân Mã Bắn Cung...
Trời đêm mùa hè đẹp quá, mỗi khi ra sân lại được chiêm ngưỡng một chút, và một chút ít nhất là nửa tiếng!! Mỗi buổi tối lại tìm bóng dáng của JUPITER, tiếp đến là Arcturus, nhìn kĩ hơn là Spica...Niềm vui chợt đến khi lần lượt những gì là thần thoại và truyền thuyết diễn lại quá khứ trên bầu trời, được ngắm nhìn, được suy ngẫm, được hưởng một niềm hạnh phúc kì diệu mà không gì trên đời có thể mang lại...Tam giác mùa hạ như lúc nào cũng thôi thúc bản năng khám phá bầu trời...Vega sáng lấp lánh, mà có lần đã hỏi anh Sơn: "Thằng nào nháy dã man ghê?" Ophiuchus cùng con rắn Serpens, mà theo lời anh Tú, đây là chòm duy nhất bị chia thành 2 chòm riêng biệt...Có lẽ trước đây nó...vòng xuống chân Ophiuchus chăng? ! Bị gã vũ phu đó...dứt đứt! ...
Hằng đêm, xen vào sự lấp lánh của hàng triệu triệu vì sao, là những vệt sáng lướt nhanh qua bầu trời...Đêm nào cũng có, đêm hôm trước 3, đêm trước đó 6...Mong rằng sẽ được mãi mãi gắn bó cùng các vì sao, và mong rằng mỗi lần sao băng xẹt qua bầu trời, sẽ có một điều ước được linh nghiệm, dù của mình, hay của ai đi nữa...

CÁC CHÒM SAO THÁNG 7

Tháng này đang vào thời điểm đáng ghét nhất ở miền Nam trời mây mù cả ngày mưa kéo dài. Không biết tình hình các bạn ngoài bắc thế nào?
Gần tháng rồi chẳng thấy sao nào, giờ xin ngắm qua Starry Night và hồi tưởng về bầu trời những đêm hè.
Cuối tháng 6 phía Tây Sao Thổ và Sao Hỏa đã xuống khá thấp có lẽ hết tháng 7 sẽ không còn thấy chúng nữa cho đến khi lại xuất hiện vào lúc sáng sớm.
Ngay những ngày này (cuối tháng 6) vào lúc chập tối trăng non đầu tháng cùng với các hành tinh sẽ tạo nên một quang cảnh rất đẹp ở hướng Tây, nếu tinh mắt và thuận lợi bạn có thể thấy Sao Thủy gần sát chân trời theo đường thẳng nối liền Sao Hỏa và Sao Thổ.

Bây giờ đã sắp sang tháng 7 nên các chòm sao trên bầu trời tôi xin trình bày vào thời gian giữa tháng 7. Thời điểm ngắm sao khoảng 8-9h tối. Nếu các bạn ngắm sao vào các ngày trước và sau cũng như thời gian sớm hay trễ hơn thì nên nắm nguyên tắc sự dịch chuyển của thiên cầu: Các chòm sao sẽ dịch chuyển về phía tây xoay quanh trục là sao bắc cực theo ngày nếu cùng thời điểm quan sát và theo giờ trong cùng ngày .
Các Chòm sao chìa khóa trong tháng này sẽ là chòm Bò Cạp, Chòm Gấu lớn và Sao Mộc
Vào tháng 6,7 Chòm bò cạp đã lên cao lộ diện là một trong những chòm sao đẹp nhất của bầu trời. không biết các bạn thì sao chứ mỗi khi nhìn nó tôi lại liên tưởng đến bản đồ nuớc Việt nam. Khá giống phải không nào.
Hướng Đông Nam lúc này là chi chít các sao -phần bắt đầu của dải Ngân hà-con đường sao vắt ngang bầu trời ( Dải Ngân hà sẽ thấy rõ hơn khoảng 10h tối) chảy qua đuôi bò cạp và Cung thủ nhân mã.
Phía Tây Nam của chòm Bò cạp là chòm Chó Sói (Lupus), Nhân Mã (Centaurus) và Thập tự (Miền nam vẫn còn thấy rõ- chi tiết tôi đã đề cập trong các chòm sao tháng 4http://www.ttvnol.com/thienvanhoc/486687/trang-33.ttvn ) gần chòm thập tự có rất nhiều các cụm sao nhỏ hồi đầu tháng 6 tôi và các bạn trong miền nam đã quan sát bằng ống nhòm, rất đẹp.
Phía Đông của chòm Bò cạp thấp hơn về phía đuôi là chòm Cung Thủ Nhân Mã ( về tên gọi rất hay nhầm lẫn với chòm nhân mã Centaurus) đây là chòm sao thuộc Hoàng Đạo mặc dù tên gốc là Sagittarius tiếng anh là Archer-cung thủ. Nhưng ở việt nam rất hay gọi là Nhân Mã (để khỏi lầm với Nhân mã Centaurus, tôi gọi là Cung Thủ Nhân mã). Chòm sao này rất dễ nhận biết vì có một phần có dạng giống chiếc gàu ( như Gấu lớn vậy).
Trời trong và đặc biệt là ở vùng quê các bạn có thể ngắm được phần bầu trời sao huyền ảo. Đây chính là vùng trời gắn liền với chòm Thần Nông trong dân gian.
Tôi may mắn là có tuổi thơ sống giữa cánh đồng, chằng có điện đóm gì (mơ ước của những kẻ ngắm sao) đêm về đốt đèn dầu ngắm sao. Ngày đấy bà tôi thường chỉ trên trời có ông Thần Nông đang tát nước. giữa dòng sông có chú vịt đang bơi.
Các bạn có thể thấy chòm Bò cạp khá giống một người đang đội nón lá khom lưng, gàu xòng là phần cái gáo của chòm Cung thủ Nhân mã. Còn con vịt ? Rất lâu rồi tôi chưa thấy lại được đó là chòm Nam Miện (Corona Australis) Cong cong như ức của một chú vịt đang bơi giữa dòng Ngân hà. Chòm Nam miện rất đẹp nếu trời trong nó tựa như một chuỗi ngọc trai vậy

Xuất phát từ đỉnh chòm Bò cạp đưa mắt nhìn lên ta sẽ bắt gặp Sao Mộc lúc này đang nằm giữa 2 chòm Hoàng đạo là Cái Cân ( Libra) và Trinh Nữ (Virgo)

Trên thiên đỉnh về phía tây bắc sao Mộc cùng với sao Spica của chòm trinh nữ (Virgo) sao Arcturus của chòm Mục phu (Bootes) có màu vàng cam chỉ sáng thua sao mộc tạo thành một tam giác sao sáng.( đọc lại các chòm sao tháng 4).
Từ chòm Bò cạp Chiếu Ngang qua về phía bắc sẽ bắt gặp một chòm sao chiếm diện tích khá rộng trên bầu trời Chòm sao người cầm rắn (Ophiuchus) và Chòm Con rắn (Serpen)
Ophiuchus ngày nay được xem như một chòm sao hoàng đạo (13 chòm HĐạo) vì Mặt trời đi qua chòm sao này trong khoảng thời gian từ 30/11->18/12. Điều đặc biệt nữa là ở chòm rắn biển đây là chòm sao duy nhất bị chia làm 2 phần phân cách bởi chòm người cầm rắn. Do chòm này khá rộng nên các bạn cố gắng hình dung chòm Người cầm rắn với những hình nối đơn giản màu đỏ, đặc biệt là đỉnh nhọn của nó ở phía Bắc.
Ngay cạnh đỉnh nhọn của Người Cầm Rắn là chòm Hecquyn có phần chính như một chiếc nơ.

Phía bắc
Chòm Đại Hùng vẫn còn nhìn khá rõ có thể căn cứ để tìm các chòm sao khác.
(Xem lại cách tìm các chòm sao từ chòm Đại hùng-tháng 4)

Chòm Thiên Long (Draco) lên rất cao lúc này có thể thấy trọn vẹn cả chòm các bạn có thể dễ dàng tìm thấy cái đầu rồng hình tứ giác. Đạc biệt 2 sao của đầu rồng hợp với một sao của chòm Hecquyn tạo thành một tam giác nhọn cân. Sau khi xác định được đầu Rồng các bạn có thể can cứ vào nó để tìm ra chòm Hecquyn.
Hướng Đông và Đông Bắc.
Vào thời điểm này các bạn sẽ thấy một ngôi sao sáng nhấp nháy ở hướng đông bắc đó chính là sao Vega trong chòm Lyra (Thiên Cầm) Về khuya khoảng hơn 10h toàn bộ tam giác mùa hè sẽ xuất hiện (Vega, Altair, Deneb). Tháng này vẫn chưa thuận lợi lắm cho việc quan sát dải Ngân hà (thuận lợi vào khoảng giữa tháng 8). Nhưng nếu bạn thức khuya một chút khoảng 11h sẽ thấy vẻ đẹp của đám mây sao vắt ngang bầu trời từ chòm Bò Cạp đến chòm Thiên Nga. Đặc biệt ở chòm Thiên Nga, Sông Ngân sẽ tách làm hai nhánh với rất nhiều sao nhỏ lung linh. Hồi nhỏ khi chưa có khái niệm chòm sao tôi vẫn tưởng tượng phần chòm thiên nga như một cây thông noel lấp lánh ánh đèn. Các bạn ngắm sông Ngân chắc hẳn không bỏ qua câu chuyện Ngưu Lang -Chức Nữ , chàng Ngư Lang- Altair và nàng Chức Nữ-Vega ở hai bên bờ chia cắt của dòng sông Ngân bàng bạc.

Phía Tây : là các chòm sao cũ tôi đã đề cập ở tháng 4.http://www.ttvnol.com/thienvanhoc/486687/trang-33.ttvn Với chòm Con Quạ có hình Thang rất dễ nhận ra.

-Các chòm sao chính trong tháng này: Chòm Bò Cạp, Cung thủ Nhân Mã, Chòm Người Cầm Rắn, Chòm Hecquyn,Gấu Lớn, Thiên long, Mục Phu( Bootes), Trinh nữ (Virgo), Tam giác mùa hè.
-Các Hành Tinh:
+Sao Thổ,Sao hỏa, Sao thủy: Chiều tối ở hướng tây.
+Sao Mộc giữa chòm Cái cân và Trinh nữ.
+Sao Kim : rạng sáng khỏang 5h hướng đông.
Tối qua mắt nhắm mắt mở chuyển sang jpeg có độ phân giải thấp quá, hình nhòe nhoẹt các bạn thông cảm.
Được fairydream sửa chữa / chuyển vào 18:16 ngày 29/06/2006

Các huynh lấy ảnh này từ phần mềm đúng không?
Cho em hỏi là phần mềm gì để còn đi tìm, cái stellarium nhà em nó chậm lắm!

Tớ sử dụng Starry Night có open GL nhìn rất đã. Cái Stellariums thì cũng dùng OpenGL nhưng quá sơ lược chỉ mỗi tội được cái Free.
Starry Night bản 4.5 trong tp HCM có bán, các bạn nên tìm mua ( liên hệ để tớ chỉ chỗ cho) còn ở mấy chỗ khác không biết có kô nhỉ. Đây là một phần mềm ngắm sao tuyệt đỉnh. Thông tin cực kì phong phú.
Bản 5.7 thì có cho download bản dùng thử, máy bạn phải có ADSL vì khi cài đặt nó còn tải một số gói vế. Nó chỉ cho trong 7 ngày thì phải. Nhưng tớ vẫn thích dùng vì giao diện đẹp quá nên lừa nó bằng cách chỉnh lui ngày hệ thống lại. Bản 5 mặc dù chỉ cài được phần cốt yếu nhưng thông tin quá nhiều đặc biệt là quĩ đạo của các vệ tinh.

Hic, tình hình thời tiết mây mù mưa bão trong Nam không biết đến bao giờ mới kết thúc đây. Cả mấy tuần nay mình rảnh được một chút nhưng đêm nào nhìn lên trời cũng thấy một màu đen xám xịt pha đo đỏ. Không thấy một ngôi sao nào hay mặt trăng gì cả. Chán thật. Không biết tháng sau thời tiết có đỡ hơn k....

Có bác nào có thông tin j về thiên thạch 2004 XP14 ko ? ko biết ở HN có thể nhìn đc ko nhỉ , lại ko biết mấy h , hướng nào nữa .
Nhưng xem tình hình hiện trạng này thì ko ai để ý rồi , thiên thạch này sắp bay ngang qua trái đất , và khoảng cách gần nhất là vào chính ngày 3-7 tới đấy . Bác nào có web j về thiên văn thông tin cập nhật tìm hiểu kĩ giúp anh em đi. Thông cảm , tại em chả biết cái trang quái nào cả . Nếu đc thì ko chừng đây là 1 hiện tượng thú vị trong tháng này đấy . Mỗi tội thời tiết ngoài bắc mấy hôm nay ...... nản lòng wá

Thiên thạch này có độ sáng biểu kiến lên đến 11 nên đối với dân amateur như chúng ta thì không thể nào quan sát được đâu bạn ạ. Đây là thông tin về thiên thạch đã được đưa tin cách đây 1 tuần tại http://spaceweather.com/
----------------------------------------
ASTEROID FLYBY: During the early morning hours of Monday, July 3rd, asteroid 2004 XP14 will fly past Earth barely farther away than the Moon. XP14 is large enough (600 meters wide) and bright enough (11th magnitude) to see through backyard telescopes as it races across the star-fields of the Milky Way. There''''''''''''''''s no danger of a collision, just a nice photo-op for amateur astronomers.
- Đường đi của thiên thạch ~> http://spaceweather3.com/images2006/03jul06/skymap_north.gif
- Hướng dẫn cách quan sát ~> http://skyandtelescope.com/observing/objects/asteroids/article_1751_1.asp
- Quỹ đạo thiên thạch ~> http://neo.jpl.nasa.gov/cgi-bin/db?name=2004+XP14

Được mintaka sửa chữa / chuyển vào 17:46 ngày 02/07/2006

Từ tháng sau trở đi là vào giai đoạn "mùa" sao băng. chỉ cần kiên nhẫn một chút thì trong một đêm bạn đã có thể có vài cái sao băng "bỏ túi".
Đây là danh sách từ trang http://www.imo.net của International Meteor Organization. Các bạn có thể vào trang này để tìm kiếm các thông tin về sao băng mà mình quan tâm.
Trong bảng này có 2 thông tin quan trọng chú ý đó là ngày xảy ra cực điểm max date.( giờ dự báo các bạn có thể xem trong phần chi tiết của từng mưa sao băng), Số sao băng trên một giờ ZHR.
Ngoài ra gần đến ngày có sao băng thì các trang web như www.skypub.com http://spaceweather.com/ thường sẽ có các thông tin rất chi tiết.
Đối với những trận mưa sao băng lớn thì box TVH sẽ cập nhật thông tin và có những hướng dẫn rất chi tiết.

Híc híc,đa tạ bác Fairydream đã hướng dẫn chi tiết các chòm sao trong tháng bảy.Vậy là tháng ni gặp may roài.(Dzì mấy hôm nay giời k0 nhìu mây lém, chỉ có mỗi việc trăng sáng wá cản trở tầm nhìn thôi)Nhờ các bác ở đây mờ em k0 bị nhầm giữa anh Thần Nông và chị thiên hậu (thì anh Thần Nông có hình hơi giống chữ W mà)Đa tạ!Đa tạ tiên sinh!