Quy tắc viết hoa tiếng Việt

Quy tắc viết hoa tiếng Việt

Thưa các bác, đột nhiên một ngày đẹp trời không có nắng và không có mưa, lão sếp già ở cơ quan của BTTrang ra một cái lệnh hết sức hắc ám: Cô lập cho tôi bẳng quy tắc viết hoa. Nghe lời như sét đánh ngang tai nhưng BtTrang tôi vẫn còn đủ bình tĩnh để tung chưởng ăn vạ ra nhưng lão sếp vốn là kẻ lịch duyệt giang hồ nên công phu của Bờ Tê Trang chẳng ăn thua gì. Cực chẳng đã, đành phải chạy về bản sơn để cầu cứu chư vị.
Thưa các vị, không rõ quy tắc viết hoa nó như thế nào nhỉ? Từ xưa đến nay BTTrang vẫn viết hoa theo lối quen tay, cứ thế mà viết chứ hỏi tại sao thì...
Chẳng hạn thế này nhé: khi viết mấy chữ Sở Y tế thì chữ S, Y viết hoa, chữ t không viết hoa nhưng hỏi tại sao thì chịu. Còn nữa, ĐH KHXH và NV, Bộ XD, Hội tiêu chuẩn và bảo vệ nguời tiêu dùng.... thì viết thế nào?
Chẹp nghĩ đến bốc kói trên đầu mà vẫn chẳng ra.

Thoi cha ky nua ngai lam!

Tiện thể cho em hỏi luôn, sao con vật mà có 2 chữ liền nhau như: Sư tử, Hà mã.....Hai chữ mà cũng chỉ là một con vật thôi, tại sao lại chỉ viết hoa có 1 chữ. Em xin cám ơn trước.
Được undersnowing sửa chữa / chuyển vào 13:14 ngày 22/11/2003

Quy tắc viết hoa được quy định trong giáo trình "Tiếng Việt thực hành" của Đại học. Anh chị nào cần biết thì mua quyển ấy về mà đọc. Em đọc một lần giờ cũng không nhớ kỹ
Nói chung, danh từ riêng thì phải viết hoa, như Võ Thị Sáu, Nha Trang v.v...
Danh từ chung thì không viết hoa, ví dụ như sư tử, hà mã v.v... Các danh từ này thường được viết hoa trong các sách dành cho thiếu nhi, lý do là vì trong các sách này, các con vật trên được nhân hóa, và tên gọi được dùng như danh từ riêng.
Các từ để chỉ cơ quan, tổ chức, đơn vị hành chính được viết hoa chữ đầu: ví dụ Sở y tế, Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn v.v...
So sánh trường hợp "thành phố Đà Nẵng" và "Thành phố Hồ Chí Minh", ta thấy trong "Thành phố Hồ Chí Minh" thì chữ "Thành phố" là một phần trong tên của đơn vị hành chính.
Cách viết hoa trên đây được quy dịnh bởi Bộ GDĐT, trong thực tế, để viết tên các cơ quan, tổ chức, đơn vị hành chính... người ta hay dùng cách viết hoa những chữ đầu của các thực từ. Các thực từ là các từ như danh từ, động từ, tính từ, tự thân mang một ý nghĩa nhất định, trái với các hư từ chỉ có ý nghĩa khi đứng trong ngữ cảnh. Áp dụng cách viết này, người ta viết: Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ("và" là hư từ), nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Việt Nam là danh từ riêng).
Đây chỉ là những gì em nhớ được, nếu có gì sai sót, xin các anh chị sửa lại cho đúng.
Hạ Vy
Được ha_vy_84 sửa chữa / chuyển vào 18:24 ngày 22/11/2003

oé không đúng rùi
Cho đến các văn bản của chính Bộ GDĐT cũng viết là Bộ Giáo dục và Đào tạo mờ. Hơn nữa, tại sao lại quy định như thía thì BTTrang mới hiểu mà luyện công chứ. Mà có cao thủ nào có được bí kíp chỉ dạy cho BTTrang cách viết tên mấy ông Bộ nhà mình hỉ? Chẳng hạn cái Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng thì seo? Viết thế nào và tại saooooooo?
Thoi cha ky nua ngai lam!

Chị TRang ơi!Cái cuốn: NGuyên Tắc Viết Hoa, mà em nói với chị, hình như người ta bán rùi ấy. Không tìm thấy.
Nhưng em mượn đước cuốn: Tiếng Việt thực hành.
Trong đó cũng có phần nói về nguyên tắc viết hoa.
Em sẽ post lên.!
------------------------------------ Nỗi đau ngày ấy là em ạLà chút hao mòn của bể dâuBể dâu sông bãi con thuyền béTrong cõi vô thường nhẹ cánh chao.

Thế này bà bà ạ, cái quy tắc viết hoa tiếng Việt nó còn đang được (bị) mổ xẻ tranh cãi ỏm tỏi lên bởi vô số các vị giáo sư đầu cũng như giữa và cuối ngành. Nhưng bà bà làm nghề báo, mà cái quy tắc viết hoa tiếng Việt cho báo chí từ lâu nó là thế này:
Theo quy tắc ngữ pháp, trước hết, các chữ cái đứng đầu câu, đầu tên chương, bài, mục... đều phải viết hoa. Điều này không có gì phải bàn cãi và giải quyết cũng đơn giản.
Cũng theo quy tắc ngữ pháp tiếng Việt, các tên riêng (bao gồm danh từ riêng và cụm từ chỉ tên riêng) đều phải viết hoa. Nói chung là trên báo người ta thường viết hoa tất cả các chữ cái đứng đầu mỗi bộ phận cấu thành tên riêng ấy. Cụ thể: Trong tên người, tên địa lý Việt Nam thì mỗi bộ phận cấu thành được quan niệm là một âm tiết (quan niệm như vậy cho đơn giản, dễ vận dụng). Do đó, người ta viết hoa các chữ cái đứng đầu mỗi âm tiết tạo thành tên riêng, bất kể đó là tên địa lý hay tên người, tên thật hay tên thụy, tên tự, tên hiệu, bút danh, biệt danh...: Việt Nam, Hà Nội, Triệu Thị Trinh, Lý Thái Tổ, Trần Hưng Đạo, Tố Như, Đội Cấn...
Tên các cơ quan, đơn vị, tổ chức... thường là một cụm từ. Áp dụng quy tắc chung, viết hoa chữ cái đứng đầu mỗi bộ phận cấu thành tên riêng ấy. Thí dụ: Trường Tiểu học Kim Đồng, Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn...
Ở cái trường hợp mà bà hỏi, cái Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng đấy, viết hoa nó ra thế này:
Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng (cái chữ người tiêu dùng em đang lăn tăn xem có nên viết thành Người không, hừ hừ)
Còn tại sao thì, hừ hừ, xu hướng hiện nay nó thế, mốt ý mà, tại sao người ta bây giờ lại thích quần loe hơn quần bó, áo cổ chữ V khoét sâu hơn áo cổ thuyền khoét rộng, có giời mới biết được!
Được zing sửa chữa / chuyển vào 10:01 ngày 26/11/2003

Vâng ạ, quy tắc viết hoa hiện nay vẫn còn nhiều ất cập, ngay cả quy định của Bộ mà Bộ chưa chắc đã theo. Thí dụ như liệu có bao nhiêu vị trong bộ đọc A, B, C là "âm A", "âm Bờ", "âm Cờ" như trong sách dạy học sinh tiểu học?
Theo nguyên tắc viết hoa thực từ, tên sau được coi là đúng: Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ Người tiêu dùng
Hạ Vy

Mọi người bình tĩnh. Đã đến lục Home trả bài cho chị Trang đây. Em có tham khảo cuốn : Tiếng Việt thực hành của DH rùi. Chán lắm, chả có già hay cả. Mà trong đó cũng có trích văn bản về qui định viét hoa năm 1984, Đến bây giờ thì ko còn hợp thời nữa. Em có đến nhà chú , làm ở Sở Giáo dục và Đạo tạo. Mượn văn bản Qui định tạm thời về viết hoa tên riêng trong SGK
Ban hành kèm theo Quyết định số 07 /2003/QD -BGD &ĐT ngày 3/3/2003 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
1. Cách viết hoa tên riêng VN
1. Tên người Viết hoa chữ cái đầu của tất cả các âm tiết
VD; Trần ĐÌnh Sơn. Bùi Thu Trang
* chú ý: Teen danh nhân,nhân vật lịch sử được cấu tạo nbằng cách kết hợp bộ phận vốn là danh từ chung với bộ phận tên gọi cụ thể cũng gọi là tên riêng và viết hoa theo qui tắc viết hoa tên người.
VD: Ông Gióng. Bà Trưng
Đồ Chiểu, Đề Thám
2. Tên địa lí: Viết hoa chữ cái đầu của tất cả các âm tiết
VD; Hà Nội, Thái Bình
Sa Pa, Mù Căng Chải, Pác Pó
* Chú ý: Tên địa lí được cấu tạo bởi danh từchỉ hướng hoặc kết hợp bộ phận vốn là danh từ chung, danh từ chỉ hướng với tên gọi cụ thể cũng gọi là danh từ riêng chỉ tên địa lí và viết hoa theo quy tắc viết hoa tên địa lí
VD Bắc Bộ, Nam Bộ, Vàm Cỏ Đông, Trường Sơn Tây, Hò Gươm, Cầu Giấy, Bến Thuỷ, Đèo Ngang, Vũng Tàu..
Tên dân tộc: Viết hoa chữ cái đầu của tất cả các âm tiết
VD; Kinh, Tày, Lô Lô. Phù Lá, hà Nhì.
4. Tên người, tên địa lí và tên các dân tộc Việt Nam thuộc dân tộc thiểu số anh em có cấu tạo từ đa am tiết ( Các âm đọc liền nhau) : Đối với mỗi bộ phận tạo thành tên riêng , viết hoa chữ cái đầu, và có gạch nối đầu giưã các âm tiết
VD; Ê-đê, Ba-na, Xơ-đăng, Tà -ôi, Kơ- pa Kơ -Lơng, Nơ-trang-lơng.
Tên cơ quan , tổ chức, đoàn thể ; Viết hoa chữ cái đầu của âm tiết đầu tiên và các am tiết đầu của bộ phận tạo thành tên riêng:
VD: Ban Chấp hành Trung ương **********************
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội
Bộ Giáo dục và Đào tạo
Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Trung ương Đaòn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
6.Từ và cụm từ chỉ các con vật , đồ vật . sự vật dùng làm tên rieng của nhân vật : Viết hoa chữ cái đầu của âm tiết tạo thành tên riêng
VD: ( chú) Chuột., (bác ) Gấu
(ông ) Mặt Trời, ( chị ) Mây Trắng.
B. Cách viết hoa tên riêng nước ngoài
1. Tên người , tên địa lí
1.1. Trường hợp phiên âm qua Hán Việt; Viết hoa theo qui tắc viết hoa tên người và tên địa lí Việt Nam
VD: Mao Trạch Đông, Đức,Nhật, Bồ Đào Nha
1.2 TRường hợp phiên âm không qua âm Hán Việt: ( Phiên âm trực tiếp, sát theo cách đọc ): Đối với mỗi bộ phận tạo thành tên riêng , viết hoa chữ cái đầu và có gạch nối giữa các âm tiết.
VD: Phơ-ri-đơ-rich Ăng-ghen, Vơ-la -đi-mia I -lich Lê nin
Mát-xcơ-va, I-ta-li-a
2
2.Tên cơ quan , tổ cức , đoàn thể nước ngoài
2.1. Trường hợp dịch nghĩa: Viết hoa theo qui tắc viết hoa tên cơ quan, tổ chức đoàn thể Việt Nam
VD; Truờng Đại học Tổng hợp Quốc gia Mát-xcơ-va mang tên Lô -mo-nô- xốp
Viện Khoa học Giáo dục Bắc Kinh.
2.2 TRường hợp viết tắt : Viết nguyên dạng viết tắt. Tuy từng trường hợp, có thể ghi thêm tên dịch nghĩa hoặc ghi thêm tên nguyên dạng khong viết tắt
VD: WB( Ngân hàng Thế giới). WB ( World Bank)
KT. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đạo tạo: Thứ trưởng
Đặng Huỳnh Mai
Rõ chưa chị Trang ơi!!> Chỉ có chị Trang nhờ, mới làm em mất công như vậy thôi đó
------------------------------------ Nỗi đau ngày ấy là em ạLà chút hao mòn của bể dâuBể dâu sông bãi con thuyền béTrong cõi vô thường nhẹ cánh chao.

Tớ tìm cái này trong trang web của Đại học Cần Thơ môn Tiếng Việt thực hành. Áp dụng cái này, thấy sai quá nhiều, đâm ra lại nghi ngờ, híc, đúng là ko biết đường nào mà lần
II. MỘT SỐ QUY ÐỊNH VỀ CHÍNH TẢ

1- Cách viết tên riêng Việt Nam.
Tên riêng Việt Nam bao gồm nhiều loại: tên người, biệt hiệu, bút danh, địa danh. Ðối với tất cả các loại tên riêng này, phải viết hoa tất cả các chữ cái mở đầu của các âm tiết trong tên gọi và giữa các âm tiết không gạch nối.
Ví dụ:
Nguyễn Văn Trỗi, Phạm Văn Ðồng, Tố Như, Tố Hữu, Hàn Nội, Ðồng Nai, Cần Thơ v.v...
2- Cách viết tên cơ quan, tổ chức kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội.
Loại tên gọi này, nếu đầy đủ nhất, bao gồm bốn bộ phận:
a) Bộ phận chỉ sự phân cấp về mặt quản lý hành chính của nhà nước. Bộ phận này là một từ đơn âm hay đa âm: viện, uỷ ban, sở, nhà máy, xí nghiệp, trường, ban v.v...
b) Bộ phận chỉ chức năng, nhiệm vụ chuyên môn của cơ quan, tổ chức. Bộ phận này có thể là một từ hay là một tổ hợp nhiều từ: thương mại, nông nghiệp, giáo dục và đào tạo, bảo vệ bà mẹ và trẻ em, sinh đẻ có kế hoạch v.v...
c) Bộ phận chỉ biệt hiệu của cơ quan, tổ chức: Sao vàng, Chiến thắng, Aïnh Bình Minh v.v...
d) Bộ phận chỉ nơi cơ quan trú đóng, phạm vi hoạt động của cơ quan. Bộ phận này bao giờ cũng là địa danh: Hà Nội, Ðồng Nai, Cửu Long, Huế v.v...
Ví dụ: Nhà máy cao su Sao Vàng Hà Nội.
Xí nghiệp cơ khí Chiến Thắng Cửu Long.
Nếu ở dạng không đầy đủ, loại tên gọi này chỉ có hai, ba bộ phận.
Ví dụ:
Bộ giáo dục và đào tạo, Bộ quốc phòng, Sở giáo dục và đào tạo tỉnh Cần Thơ, Trường đại học sư phạm Hà Nội, Ðoàn cải lương Aïnh Bình Minh v.v...
Ðối với loại tên gọi này, phải viết hoa chữ cái mở đầu của bộ phận (a), bộ (b) viết thường; bộ phận (c) và (d), nếu có, thì viết hoa theo cách viết hoa tên riêng Việt Nam như đã trình bày.
3- Cách viết tên tác phẩm, văn bản.
Ðối với tên tác phẩm, văn bản, văn bản viết tay, chỉ viết hoa chữ cái đầu tiên của tên gọi và cả tên gọi phải đặt trong ngoặc kép.
Ví dụ:
Người mẹ cầm súng, Tắt đèn, Ðất nước đứng lên, Bến không chồng ...
Trong trường hợp tác phẩm do tên người, địa danh chuyển hoá tạo nên hay có chứa tên riêng, thì các tên riêng phải được viết hoa như quy định đã nêu.
Ví dụ:
Lão Hạc, Chí Phèo, Hòn Ðất, Rừng U Minh, Ðất Viên An ...
4- Cách viết tên riêng nước ngoài.
Tên riêng nước ngoài (tên người, địa danh) du nhập vào tiếng Việt theo nhiều cách, dẫn đến nhiều cách viết khác nhau:
- Viết theo cách phiên âm Hán - Việt: Mạc Tư Khoa, Luân Ðôn, Hoa Thịnh Ðốn, Ba Lan, Anh, Ðức, Pháp, Nã Phá Luân, Mạnh Ðức Tư Cưu, Mã Khắc Tư ...
- Viết theo dạng nguyên ngữ hay chuyển tự sang mẫu chữ La Tinh: Victor Hugo, Shakespeare, Napoléon, New York, Paris, London, Washington, Maxim Gorky ...
- Phiên âm trực tiếp theo cách ghi âm tiếng Việt: Xêch-xpia, Vich-to-Huy-gô, Niu-oóc, Mê-hi-cô ...
Tình hình đó dẫn đến sự phức tạp, thiếu thống nhất trên sách báo hiện nay.
Theo quy định, có ba cách viết tên riêng nước ngoài:
a) Nếu chữ viết trong nguyên ngữ theo hệ chữ cái La Tinh, thì viết nguyên dạng.
Ví dụ:
New York, Paris, London, Washington, Victor Hugo, Shakespeare...
b) Nếu chữ viết trong nguyên ngữ không theo hệ La Tinh (như tiếng Nga, tiếng Thái, Ả Rập ...) thì viết theo hình thức La Tinh hoá chính thức.
Ví dụ:
Moskva, Maxim Gorky, Lev Tolstoy, Lomonozov, Majakoski ...
c) Một số địa danh và tên người nước ngoài được viết theo cách đọc Hán - Việt quen thuộc, đã dùng quen thì viết theo hình thức quen dùng này, không phiên âm trực tiếp hay viết nguyên dạng.
Ví dụ:
Anh, Nga, Pháp, Ðức, Ba Lan, Tây Ban Nha, Bồ Ðào Nha, Thuỵ Sĩ, Thụy Ðiển, Thái Lan, Thích Ca, Liễu Thăng, Mao Trạch Ðông ...
5- Cách viết tắt.
Hiện nay, trên sách báo, có hai cách viết tắt: viết tắt theo từ và viết tắt theo âm tiết.
Viết tắt theo từ là cách viết giữ lại chữ cái đầu tiên trong âm tiết thứ nhất của mỗi từ, các chữ cái còn lại bị lược bỏ.
Ví dụ:
Kiểm tra chất lượng sản phẩm ( KCS.
Cách viết tắt này lược bỏ nhiều chữ cái, khó phục hồi nguyên dạng khi đọc, nên không phổ biến.
Viết tắt theo âm tiết là cách viết giữ lại chữ cái thứ nhất của mỗi âm tiết, các chữ cái còn lại bị lược bỏ.
Ví dụ:
Uỷ ban nhân dân ( UBND; hội đồng nhân dân ( HÐND; đại học sư phạm ( ÐHSP v.v...
Ðây là cách viết tắt phổ biến hiện nay.
Khi viết tắt, cần lưu ý mấy điểm:
a) Phải dùng mẫu chữ in hoa, trừ chữ cái viết phụ.
Ví dụ:
TT (Tổng thống), Ttg (Thủ tướng), TBT (Tổng bí thư).
b) Sau chữ cái viết tắt không dùng dấu chấm, trừ trường hợp chữ viết tắt chỉ có một chữ cái hay chữ viết tắt họ tên người.
Ví dụ:
Ô. (Ông); Q. (Quyền); P. (Phó); N.C (Nam Cao); H.C.M (Hồ Chí Minh); M. Gorky.
c) Khi tên gọi xuất hiện lần đầu trong văn bản thì không được viết tắt, mà phải viết dạng đầy đủ và ghi chú chữ viết tắt trong ngoặc đơn. Từ lần xuất hiện thứ hai trở đi, ta mới viết tắt.
Được globefish sửa chữa / chuyển vào 11:24 ngày 07/10/2004
Được globefish sửa chữa / chuyển vào 11:28 ngày 07/10/2004

Uh, cái bạn vừa post. Là gui tắc viết hoa cũ, từ những năm 80 kia. Như trong mấy cuốn Tiếng Việt thực hành cũng có nói đến. Còn dùng nó áp dụng bây giờ thì sai nhiều. Như cái văn bản mình post, là qui tắc mới nhất, đầy đủ và chính xác nhất đấy. Văn bản này đã Bộ trưởng Bộ giáo dục duyệt, và gửi đến tất cả phòng sở, giáo dục trong cả nước.