Rashomon - Vụ án bí ẩn trong khu rừng (*)

Rashomon - Vụ án bí ẩn trong khu rừng

Rashomon​

Đạo diễn : Akira Kurosawa
Diễn viên : Toshiro Mifune
Năm phát hành : 1950

Rashomon là một trong những bộ phim đỉnh cao đầu tiên trong sự nghiệp đạo diễn của Akira Kurosawa. Akira đã làm rất nhiều phim về những chàng võ sĩ đạo, về những trận đánh tranh giành quyền lực của Nhật Bản, nhưng bộ phim Rashomon đã chứng tỏ tài năng siêu việt của ông về thể loại phim tội phạm, huyền bí. Một vụ án xảy ra và Akira đã làm cho khán giả rối loạn về những gì họ được xem. Ông đã không cho khán giả một cơ hội nào để đoán trước được câu chuyện tiếp theo sẽ là gì.

Mở đầu phim là một cảnh hết sức u ám, trời mưa như trút nước, có 2 người đàn ông đứng trú trong một cái cổng làng (cổng gì mà to như nhà vậy). Một anh tiều phu liên tục lẩm bẩm "I don''t understand", người còn lại là một anh thầy tu thì rầu rĩ "chẳng lẽ con người đã mất hết lý trí rồi sao? ... tồi tệ hơn cả bọn cướp .... tôi chưa từng thấy điều gì khủng khiếp hơn thế ....". Họ cứ lảm nhảm như vậy khiến cho không khi càng trở nên u ám, căng thẳng và khiến người xem có cảm giác hai người đó vừa gặp một chuyện gì đó khủng khiếp.

Hai người đàn ông cứ lải nhải những điều khó hiểu, cho tới khi một anh nông dân khác chạy vào trú mưa cùng. Ngạc nhiên về những gì hai người kia nói, anh ta gặng hỏi, và một phần của câu chuyện bắt đầu hé mở : Anh tiều phu vào rừng đốn củi và gặp một xác chết, anh ta đi báo quan và họ đã nhanh chóng tìm ra thủ phạm. Đó là tên cướp Tajômaru nổi tiếng chuyên chặn đường cướp bóc và cưỡng bức phụ nữ. Họ cũng tìm được cô gái đã bị Tajômaru làm nhục, vợ của người đã bị giết. Qua lời khai của Tajômaru, thì sau khi hắn làm nhục cô gái, hắn bỏ lại cô gái và người chồng đang bị trói rồi bỏ đi. Nhưng cô gái lại đòi đi theo hắn vì không dám gặp chồng nữa, và cô ta yêu cầu Tajômaru phải giết chồng mình. Hai người đàn ông quyết đấu và sau 23 lần chạm kiếm, người chồng đáng thương đã bị Tajômaru giết.

Nghe tới đó, anh nông dân cười vào mũi anh tiều phu và nói rằng, chẳng có gì là khó hiểu cả. Nhưng anh thầy tu đã lên tiếng kể lại lời khai của cô vợ, một câu chuyện hoàn toàn khác : Sau khi làm nhục cô gái, tên cướp Tajômaru bỏ đi. Cô gái khóc lóc xin chồng tha thứ nhưng anh chồng dường như không chịu. Anh ta đang bị trói nên không thể làm gì được cô vợ, nhưng anh ta nhìn cô bằng ánh mắt khinh bỉ, coi thường. Không chịu được ánh mắt đó, mà van xin mãi không thấy anh chồng nói gì, cô vợ đã "vô tình" giết chết chồng rồi trốn đi.

Anh nông dân lúc này bắt đầu cảm thấy ngạc nhiên, nhưng anh ta chưa kịp "ngấm" câu chuyện thì anh tiều phu đã kể tiếp một lời khai khác, lời khai của ... chính anh chồng đã chết. Quan toà cho mời một bà đồng tới để gọi hồn anh chồng, xem cụ thể câu chuyện thế nào. Sau vài màn múa may, hồn của anh chồng chắc đã nhập vào bà đồng và kể lại câu chuyện thế này : Sau khi thoả mãn với cô gái, tên cướp Tajômaru nì nèo cô ta bỏ chồng để đi theo hắn. Cô ta đồng ý với điều kiện phải giết anh chồng. Ngạc nhiên trước thái độ khát máu của cô gái, Tajômaru hết sức phẫn nộ và định giết cô ta nhưng cô gái đã chạy thoát. Tajômaru bỏ đi, còn người chồng vì quá đau khổ vì cảm thấy bị sỉ nhục nên đã tự sát bằng một con dao găm.


sự hung hãn của cô vợ : Kill him ... kill him

Khi xem bộ phim Rashomon, tôi nhớ đến truyện Nghìn lẻ một đêm, cũng có những câu chuyện lẻ tẻ kiểu này. Có ba anh tu sĩ vào nhà ai đó rồi mỗi người kể một câu chuyện về chính họ. Nhưng Rashomon thì khác, ba câu chuyện khác nhau nhưng cùng kể về một sự việc. Điều gì đã thực sự xảy ra ? nếu theo đúng lời kể của "hồn" anh chồng thì tên cướp và cô vợ kia không phạm tội giết người. Nhưng tại sao 2 người kia lại cho rằng chính họ mới là thủ phạm. Giá trị xã hội đã đảo lộn hết rồi chăng ? Biết tin ai bây giờ ? Đến người chết cũng biết nói dối sao ?

( to be continued )

Hình như sskkb quên lời khai của chính người tiều phu mất rồi, đó là sự việc lại diễn ra một kiểu khác mà tóm lại chúng ta có 4 lời khai hoàn toàn khác nhau... Điểm nhận ra nhanh chóng giữa 4 người là ai cũng dành phần phải, cái danh dự cuối cùng cho mình, cho dù phải nói láo, nói sai sự thực và chỉ đưa đến cái chết! Đến cả việc "hồn ma" hiện về kể chuyện cũng đủ hiểu là "hận này mang xuống tuyền đài" mà vẫn không bỏ được cái tính che lấp sự thực vì sợ bị nhục.

Phần chót của phim đợi anh kể tiếp...

Đạo diễn Akira còn rất nổi tiếng qua phim "Seven Samurai"...

(continue )
Anh tiều phu kể xong lời khai của anh chồng thì ngay lập tức anh ta đã khẳng định là anh chồng này nói dối (mình cứ tưởng người chết ko biết nói dối cơ đấy). Anh tiều phu quả quyết rằng anh chồng bị chết bởi một thanh kiếm chứ không phải một con dao găm. Như vậy là còn một câu chuyện nữa, anh tiều phu đã thực sự nhìn thấy gì. Anh ta đã khai với quan toà là anh ta gặp một xác chết trong rừng và một con dao găm, thế sao anh ta lại nói rằng anh chồng bị giết bằng một thanh kiếm. Sau khi vặn hỏi, cuối cùng anh tiều phu đã kể lại những gì anh ta "thực sự" nhìn thấy : Anh tiều phu vào rừng, khi thấy có người, anh ta núp sau một bụi câu và theo dõi. Sau khi chiếm đoạt cô gái, tên cướp Tajômaru yêu cầu cô ta trở thành vợ mình. Cô gái chỉ đồng ý nếu như người chồng bị giết. Tajômaru yêu cầu người chồng quyết đấu, nhưng anh chồng từ chối và bảo Tajômaru hãy mang cô ta đi vì anh chồng không còn cần một người vợ như vậy nữa. Nghe thấy vậy, Tajômaru cũng hơi ngần ngừ và có vẻ đổi ý, không muốn lấy cô vợ nữa. Cô vợ tự nhiên rơi vào tình cảnh bơ vơ, liền khích đểu để 2 người đàn ông lao vào đánh nhau. Sau một hồi đánh nhau như túi bụi, anh chồng đã bị Tajômaru giết không thương tiếc. Sau khi giết xong anh chồng, Tajômaru quá mệt và cô vợ tranh thủ cơ hội ù té chạy trốn mất.
Tại sao anh tiều phu không khai báo như vậy với quan toà mà anh ta chỉ nói rằng mình bắt gặp một xác chết ? Anh ta sợ bị liên luỵ. Vậy tại sao cả 3 người kia đều nhận phần giết người về phía mình ? Giữa bốn câu chuyện này, câu chuyện nào là đáng tin cậy nhất, thủ phạm thực sự là ai ? Có lẽ Akira Kurosawa muốn để cho khán giả tự suy đoán lấy. Điều ông muốn nói là sự hèn nhát của con người. Đúng như sacred_coeur đã nói, các nhân vật không dám nói lên sự thật, vì muốn bảo toàn danh dự, vì muốn bảo vệ tính mạng. Anh tiều phu thì sợ liên luỵ nên nói dối, cô vợ chẳng lẽ lại khai rằng mình xúi giục kẻ cướp giết chồng nên cũng nói dối, anh chồng chẳng lẽ lại khai rằng mình chết bởi một người phụ nữ xấu xa (còn đâu là thể diện của người đàn ông nữa ) nên cũng nói dối, còn tên cướp, phải chăng hắn nói dối để đánh bóng tên tuổi của mình.
Sự có mặt của anh thầy tu, tuy chỉ là một vai rất phụ nhưng đó chính là điểm nhấn tuyệt vời của Akira khi muốn nói tới sự trung thực của con người. Là một thầy tu, anh ta chắc chỉ suốt ngày nghĩ tốt cho mọi người, lúc nào cũng nghĩ con người luôn luôn trung thực giống anh ta. Nhưng khi tận tai nghe nhưng câu chuyện đó, niềm tin của anh ta vào con người đã dần dần tuột mất. Và khi lòng tin đó sắp hoàn toàn bay đi, thì đạo diễn Kurosawa đã níu nó lại bằng sự xuất hiện của một đứa trẻ sơ sinh bị bỏ rơi. Anh nông dân nói đúng, anh ta đứng nhìn đứa bé sắp chết mà không cứu cũng không đáng trách bằng cha mẹ của đứa bé, khi họ vui vẻ với nhau , họ có nghĩ tới hậu quả này không (dạo này VN cũng có nhiều vụ như thế này ). Việc anh nông dân xin nhận đứa bé về nuôi, đã khiến anh thầy tu lại tin rằng con người không phải đã hoàn toàn đánh mất lương tâm.

​

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
to sacred_coeur : 7 samurai có trong mục lục của MFC

Thế cuối cùng cũng chả biết thực sự câu chuyện xảy ra thế nào à ?

Tớ thì chưa được xem Rashomon, và mới chỉ xem Kagemusha của đạo diễn Akira Kurosawa mà thôi. Nhưng mà đọc những bài giới thiệu cũng như tìm hiểu linh tinh (suy đoán) thì có vẻ hầu như các phim của ông này đều kết thúc không có hậu.
Ngay trong cái Rashomon này cũng vậy, Akira cho câu chuyện bỏ ngỏ như vậy, với bốn câu chuyện do bốn con người khác nhau kể lại. Nhưng câu chuyện nào là đúng, tình tiết nào là bịa đặt thì mỗi khán giả có một lời giải thích riêng của mình, muốn nghĩ sao cũng được.Trong của Ran thì nhân vật chính lại chết gần hết, Ngai vàng đẫm máu thì lại càng bi thảm hơn nữa. Phim duy nhất mà tớ được xem của Akira là Kagemusha thật là thảm nhé (Đoạt được giải Cành cọ vàng tại LHP Cannes năm 80). Quân ta bị thua te tua ở cuối phim, các vị tướng tượng trưng có Gió, Lửa đều bị nướng quân một cách ngốc nghếch. Xem mà thấy thảm ghê. . Ờ mà ông Trương Nghệ Mưu cũng bị ảnh hưởng của đạo diễn người Nhật Bản này lắm đấy. Hôm nào phải đi tậu cả bộ của Akira mới được.
Được Prayer sửa chữa / chuyển vào 22:32 ngày 25/04/2004