RENJU FOR BEGINNER - renju (và caro) cho người mới chơi

Hình 13.1
Hình 13.2
ở đây sau nước đi vào 1 Đen có hai khả năng để thắng bằng VCF, một là : 3-A, 5-B, Trắng phải chặn khả năng này. Khi đó Đen sẽ tạo nước ba ở 3, sau đó thắng bằng nước 4x3 ở C. Nên chú ý nếu Đen tạo nước Fukumi đầu tiên tại 3 (ví dụ 1-3), Trắng có thể phòng thủ (và phản công lại) bằng 2-D. Tình huống tương tự sẽ xuất hiện nếu Đen chơi 1-C.
Đôi khi nước Fukumi ngay lập tức dẫn đến thắng lợi (không cần những nước trung gian mà chỉ bằng các nước bốn tiếp theo). Điều đó xảy ra khi hai khả năng đánh thắng riêng rẽ được tạo ra cùng một lúc. Trong hình 14 nước 1 là nước Fukumi đúp (đừng nhầm nước này với nước Fukumi đôi là nước Fukumi có bậc hai). Nước 1 cũng có tác dụng ngăn cản sự phản công.

Hình 14
Hình15

Fukumi được dùng không chỉ trong tàn cuộc mà còn là phương án hiệu quả để tấn công và phòng thủ trong trung cuộc. Điểm mấu chốt là sau nước Fukumi đối phương lâm vào thế phải lựa chọn nước đi thích hợp để ngăn cản sự đe dọa đó. Có nhiều nước đi, việc chọn một nước (thường là chỉ có duy nhất một nước đi là không bị thua ngay) trong ván đấu mà không có sự phân tích cẩn thận là điều khó khăn và có thể đơn giản là không có thời gian cho việc phân tích. Hơn nữa, việc chống lại hai sự đe dọa thường là không thể thực hiện được.
Điều đó được minh họa bằng những phần của hình 16. Trong phần bên trái Đen chơi ở 1 và sau đó ở 3. Trong trường hợp đó Trắng có ba cách trả lời ?" A,B hoặc C và thêm một quân ở 2. Bằng cách đi vào A Trắng thậm chí có được quyền chủ động, tạo nước ba. Trong phần bên phải Đen đi một nước Fukumi 1. Trắng bị bắt buộc phải lựa chọn một cách trả lời trong năm nước A,B,C,D,E và anh ta không thể nắm quyền chủ động bằng nước ba. Một ưu điểm của Fukumi trong trường hợp này là Trắng không thể chặn được cả hai sự đe dọa bằng bất kỳ cách đi nào(nước bốn dọc và nước ba ngang).

Hình 16-1

Hình 16-2
Lời khuyên cho người mới chơi. Đừng nóng vội tạo các nước ba và nước bốn, hãy ghi nhớ về khả năng chơi Fukumi. Mặt khác, cũng không nên lạm dụng Fukumi : đôi khi bạn có thể thắng đơn giản bằng cách tạo các nước ba và bốn.
Chú ý ! Chỉ có thể chơi các nước ba và Fukumi khi đối phương không có VCF.
Được Larra sửa chữa / chuyển vào 16:48 ngày 21/04/2003

3.2.Nghệ thuật chờ đợi
Không giống như nước bốn, nước ba hay Fukumi, nước Pause hay Yobi (nước chờ) là một nước tăng cường, làm mạnh thêm thế của quân mình, không phải là một nước tấn công trực tiếp.
Chú ý ! Chỉ có thể chơi Yobi khi đối phương không có VCF, VCT, hoặc Fukumi.
Chúng ta sẽ làm rõ định nghĩa về Yobi bằng ví dụ dưới đây. Hình 17-1 và 17-2 minh họa hai biến cho phép Đen tấn công từ cùng một thế trận ban đầu. Những cố gắng tấn công đó làm Đen mất đi sự chủ động. Hình 17-3 chỉ ra một nước ?olặng?- Yobi 1- cho thế trận này. Trong thế trận này nước đi sáng suốt đó đã tạo được hai cách đánh thắng rời nhau về hai phía.

Hình17.1
Hình17.2
Hình 17.3
Được Larra sửa chữa / chuyển vào 16:48 ngày 21/04/2003

Trong hình 18 Yobi 1 tạo cơ sở cho Đen để tấn công, mặc dù nó cho phép Trắng có nhiều cách phòng thủ. Những nước Yobi trong hình 17 và 18 gọi là các nước Nửa Fukumi (SemiFukumi), bởi nó tạo hai khả năng đánh thắng bằng các nước ba.
Hình 18
Một loại Yobi đặc biệt là tạo sự cách ly, khi quân một bên được phân bố xa các quân của bên còn lại, tạo ưu thế về số lượng về phía đó.
Một lời khuyên để chọn vị trí cho Yobi : sẽ là hiệu quả nhất nếu nước đó kết nối được hai cánh tấn công.
Lời khuyên cho người mới chơi. Nghệ thuật chơi Yobi là kỹ năng tấn công cao nhất của kỳ thủ Renju. Không có một cách nào để học chơi Yobi và phát triển trực giác để tìm thời gian và vị trí đúng đắn để chơi Yobi trừ một cách duy nhất ?" chơi một cách nghiêm túc và phân tích mọi tình huống.
Chú ý ! Đừng nóng vội chơi tất cả các nước bốn và Fukumi mà bạn có, hãy nghĩ đến cách chơi Yobi.

3.3.Cách thức phòng thủ
Nếu đối phương tấn công, bạn tự nhiên sẽ phải phòng thủ. Tuy nhiên phòng thủ thụ động sẽ không có kết quả, bạn phải cố gắng chiếm chủ động bằng cách tạo nước bốn phản công (Counter-Four) chống lại sự tấn công của đối phương. Ví dụ đơn giản nhất của nước bốn phản công đã được phân tích trong hình 10. Đen đã chơi tốt và loại bỏ khả năng chơi nước bốn phản công bằng thứ tự đúng đắn khi tấn công.

Hình 19.1 ​

Hình 19.2​

Hình 19-1 minh họa thế trận đang đến lượt Trắng đi. Trắng có thể thắng bằng VCT trong nửa trên của bàn cờ, Đen có thể thắng bằng VCF trong nửa dưới. Có vẻ như Trắng phải chặn VCF của Đen và quay về phòng thủ. Tuy nhiên, Trắng sẽ thắng bằng nước đi vào 2 (hình 19-2), với sự trợ giúp của nước bốn phản công loại bỏ VCF của Đen và đồng thời cho phép Trắng chiếm chủ động. Thực tế là ...7-A, 9-B, 11-C, 13-D và nước 4x3 của Đen không thực hiện được bởi vì Trắng đã tạo nước bốn dọc, gồm nước 2 và nước phòng thủ L và G. Nếu Trắng chơi 2-4 thì 3-5, 4-6 và nước bốn phản công không thực hiện được, Đen sẽ thắng bằng VCF. Chú ý rằng Đen với nước 5-5 cũng đã tạo một nước bốn phản công nhưng không hiệu quả trong trường hợp này. Cũng nên chú ý rằng nếu Đen chơi...7-H,9-E thì cũng sẽ tạo nên một nước bốn phản công của Trắng (nước bốn dọc bên trái).

Một ví dụ nữa của việc chuẩn bị nước bốn phản công được minh họa ở hình 20.

Hình 20.1
Hình 20.2​

Bằng các nước 1 và 3 Đen đã tiêu diệt cách thắng bằng C,D,E của Trắng bởi vì Đen tạo nước bốn phản công 1-3-A-B. Vì thế Đen đã đồng thời chặn được Trắng và chiếm chủ động. Từ đó chiến thắng của Đen chỉ còn là vấn đề kỹ thuật.
Chú ý ! Khi bạn chuẩn bị nước bốn phản công, hãy tính toán nước đi thật cẩn thận : hãy chắc chắn rằng bạn không cho đối phương một cơ hội.

Có những cách khác để phòng thủ ngoài cách tạo nước bốn phản công. Ví dụ trong hình 21 bằng nước 1 Đen tạo nước bốn phản công. Trắng sẽ hoá giải nó không phải bằng nước chặn thường, mà bằng cách tạo nước ba tại 2, làm cho nước ba của Đen trở thành nước ba giả.

Hình 21
Hình 22​

Lời khuyên cho người mới chơi. Phải cố gắng chiếm chủ động trong mọi trường hợp.
Tuy nhiên không phải mọi nước tấn công của đối phương đều cho phép bạn phòng thủ một cách tích cực. Đôi khi bạn phải tìm kiếm những nước hoàn toàn mang tính phòng thủ và cố gắng tìm những vị trí có khả năng phòng thủ mạnh.
Trong hình 22 Đen đã tạo nước ba bằng cách đi vào 1. Nước ba đó có thể bị chặn tại A,B,C. Nếu Trắng chơi 2-A Đen thắng bằng VCF 3-C, 5-F. Nếu Trắng chơi 2-B thì Đen tạo Fukumi đúp tại E. Vì thế nước trả lời duy nhất đúng cho Trắng là 2-C.
Lời khuyên cho người mới chơi. Khi phòng thủ, hãy nhớ rằng nước đi tốt nhất của đối phương cũng là nước đi tốt nhất của bạn, ví dụ như cố gắng chiếm những vị trí mạnh nơi mà những đường tấn công của đối phương sẽ giao nhau. Hãy tìm ra những nước mạnh nhất mà đối phương có thể đi.
Tuy nhiên sự cố gắng phòng thủ tại những vị trí mạnh khi đối phương đã tấn công thường không có hiệu quả. Bạn phải tìm cách phòng thủ từ khi đối phương chỉ đang chuẩn bị để tấn công.

Hình 23
Hình 24​

Trong hình 23, Đen chuyển sang phòng ngự và có thể chơi A hoặc B. Cả hai nước đó đều có thể chặn được đường tấn công của Trắng nhưng chúng quá thụ động. Nước đi vào C sẽ cho Đen một viễn cảnh tốt nhất. Mặc dù nước C không trực tiếp chặn nước hai chéo của Trắng, nó ngăn sự phát triển của Trắng bên cánh trái, nơi mà Trắng sẽ tiếp tục tấn công. Cùng lúc đó, nước này tăng cường thế trận cho Đen bên cánh trái, cho Đen khả năng tấn công trong tương lai.
Lời khuyên cho người mới chơi. Trong một thế trận cân bằng nước tốt nhất là nước mang tính vừa tấn công vừa phòng thủ.
Một phương pháp chơi khác trong trung cuộc là bao vây quân đối phương. Trong một ván chơi thực sự được minh họa trong hình 24 Đen có một thế trận tốt hơn bởi anh ta đã thành công trong việc bao vây quân Trắng. Đen đã giữ được không gian nên có thể phát triển bằng nhiều cách bằng các nước ba. Điều đó thể hiện ý tưởng hoá giải, làm mất tác dụng quân đối phương của Đen.
Lời khuyên cho người mới chơi. Khi ở trong thế trận phòng ngự, hãy cố gắng bao vây quân đối phương, chia cắt chúng bằng quân của bạn, hoặc dẫn dụ chúng đến cạnh bàn cờ.

Hầu hết những phương pháp trên đều có thể dùng trong tấn công hoặc phòng thủ tuỳ thuộc vào tình huống cụ thể. Tuy nhiên còn có một phương pháp phòng thủ thuần tuý- Tạo Lưới (Net) .

Hình 25​

Trong hình 25 Trắng bắt đầu tạo Net bằng các nước 2,4,6 và nó sẽ hoàn thành bằng các nước từ A-J. Net là một phương pháp phòng thủ khá tốt, nhưng chỉ khi nào nó được hoàn thành thì mới có hiệu quả.
Trắng chỉ mất hai nước để có lại thế trận linh hoạt. Ví dụ, nước J (quân Trắng đã ở 6,A,B,4) tạo bốn nước hai để lên thành nước ba. Vì thế, nếu Đen không muốn bị mắc trong lưới của Trắng, anh ta phải có cách riêng-phá vỡ lưới của Trắng bằng cách chơi quân Đen vào một mắt lưới. Trong thế trận trên nước tốt nhất của Đen là 7-E.
Lời khuyên cho người mới chơi. Mặc dù Net (hoặc một phần của nó) là phương pháp khá đơn giản và hiệu quả để phòng thủ, không nên lạm dụng nó : đối phương sẽ dễ dàng đọc được ý định của bạn và phá vỡ lưới trong khi bạn không có một nước tốt nào để phản công.
Chú thích : bạn có thể xem một số ví dụ về Net tại topic Thực chiến cờ Caro của tôi (nick Larra)

Để kết thúc phần này, chúng ta hãy nói về một phương pháp phòng thủ của Trắng với sự trợ giúp của Lỗi (đã được giới thiệu trong phần 2.3).
Trắng có thể thoát khỏi những đường tấn công không thể đỡ được theo cách thông thường của Đen bằng cách tạo Lỗi ở điểm giao của nước 4x3. Ví dụ ở hình 26 Đen có một nước 4x3 ở A. Tạo nước bốn ở 2, Trắng sẽ thoát khỏi sự đe dọa đó (nước ba ngang của Đen trở thành một overline), sau đó anh ta sẽ bắt đầu tấn công bằng nước 4 và cũng chặn được nước ba chéo của Đen.
Trong hình 27 Trắng đã biểu diễn ba phương pháp phòng thủ : chuẩn bị nước bốn phản công bằng nước 4 và 6, sử dụng hiệu quả cạnh bàn bằng nước 2 và Lỗi 4x4. Kết quả là Trắng có chiến thắng bởi nước 4x3 ở A. Bạn hãy tự phân tích thế trận này như là một bài tập.

Hình 26.1
Hình 26.2

Hình 27.1
Hình 27.2​

Lời khuyên cho người mới chơi.
Đừng bao giờ bỏ qua các Lỗi, dù bạn chơi quân màu gì chăng nữa. Lỗi, đấy chính là Renju !