''Sa pa thành phố trong sương''

Em đua anh chút , những bức ảnh đó cũng đâu phải của em.

SA _PA_VATOI ENTER mấy bài viết liên quan đến sa pa cho các bác đọc ha.

Một nét thuỷ mặc sa pa.
Diện tích: 678,6 km2
Dân số: 41.700 người
Dân tộc: Gồm 6 dân tộc cư trú, Mông, Dao, Tày, Giáy, Xá Phó, Kinh, Hoa
Đơn vị hành chính: Gồm 1 thị trấn và 17 xã; thị trấn Sa Pa, Xã Hầu Thào, Xã Bản Phùng, Xã Tả Phìn, Xã Nậm Sài, Xã Thanh Phú, Xã Sa Pả, Xã Lao Chải, Xã Trung Chải, Xã San Sả Hồ, Xã Thanh Kim, Xã Bản Hồ, Xã Sử Pán, Xã Suối Thầu, Xã Tả Van, Xã Bản Khoang, Xã Tả Giàng Phình, Xã Nậm Cang.
Ở phía Tây ?" Bắc của Tổ quốc, Sa Pa là một huyện vùng cao của tỉnh Lào Cai, một vùng đất khiêm nhường, lặng lẽ nhưng ẩn chứa bao điều kỳ diệu của cảnh sắc thiên nhiên. Phong cảnh thiên nhiên của Sa Pa được kết hợp với sức sáng tạo của con người cùng với địa hình của núi đồi, màu xanh của rừng, như bức tranh có sự sắp xếp theo một bố cục hài hoà tạo nên một vùng có nhiều cảnh sắc thơ mộng hấp dẫn. Chìm trong làn mây bồng bềnh làm cho thị trấn Sa Pa như một thành phố trong sương huyền ảo, vẽ lên một bức tranh Sơn Thuỷ hữu tình. Nơi đây, có thứ tài nguyên vô giá đó là khí hậu trong lành mát mẻ, mang nhiều sắc thái đa dạng. Nằm ở độ cao trung bình 1500m ?" 1800m, nên khí hậu Sapa ít nhiều lại mang sắc thái của xứ ôn đới, với nhiệt độ trung bình 15-18°C.
Nằm cách thị xã Lào Cai 38 km và cách Hà Nội 376 km. Để đến đây có 2 đường: một từ thị xã Lào Cai vào, một từ Bình Lư (Lai Châu) sang, bằng đủ các loại phương tiện như: tàu hoả, ôtô, xe máy, xe ngựa...

Sa Pa tên gọi này từ tiếng quan thoại. Tiếng quan thoại gọi Sa - Pả, ?oSa? là cát, ?oPả? là bãi. Địa danh của ?obãi cát? này ở bên phải cầu km 32 từ Lào cai vào Sa Pa. Ngày xưa chưa có thị trấn Sa Pa, cư dân ở vùng đất này đều họp chợ ở ?obãi cát? đó, do vậy, dân địa phương ai cũng nói là ?ođi chợ Sa Pả?.
Từ hai chữ ?oSa Pả?, người Phương Tây phát âm không có dấu , nên thành Sa Pa và họ đã viết bằng chữ Pháp hai chữ đó là ?oCha Pa? và một thờI gian rất lâu người ta đều gọi ?oCha Pa? theo nghĩa của từ tiếng Việt.
Còn thị trấn Sa Pa ngày nay, trước có một mạch nước đùn lên đục đỏ, nên dân địa phương gọi là ?oHùng Hồ?, ?oHùng? là đỏ, ?oHồ? là hà, là suối, suối đỏ.
Lịch sử thị trấn Sa Pa
Cầu mây tả van năm1960
Nằm ở độ cao 1.500m trên lừng chừng núi, Sa Pa được biết đến từ năm 1901. Năm 1903, người Pháp cho xây dựng một bốt quân sự. Với khí hậu trong lành, mát mẻ, ngay từ ban đầu, người Pháp đã sớm xác định xây dựng Sa Pa trở thành khu an dưỡng phục vụ những Âu kiều không thích nghi được với khí hậu nhiệt đới. Năm 1913, khu nhà an dưỡng quân đội được xây dựng, hiện nay là khu cấp nước của thị trấn.
Năm 1909, khách sạn Chapa, nằm trên đường từ Sapa ra Lào Cai khánh thành. Từ năm 1914, với mục tiêu xây dựng một ?okinh đô nghỉ hè? thực sự trên vùng núi miền Bắc Kỳ, theo hướng dân sự hoá. Cùng mùa hè năm đó, các nguyên vật liệu cần thiết để phục vụ xây dựng khi dinh thự nghỉ mát cao cấp và các khu nhà dịch vụ kèm theo đã được vận chuyển từ Hà Nội lên Sa Pa. Khách lưu trú thường xuyên ở Sa Pa lúc bấy giờ là những viên chức người Pháp, nhưng cũng không nhiều: chỉ khoảng 50 người năm 1942. Năm 1914, khách sạn Fansipan được xây dựng. Năm 1932, một khách sạn sang trọng, Le Metropole - chính quốc với 50 phòng hạng sang và 10 phòng hạng đặc biệt được khai trương, nằm ở dưới chân núi Hàm Rồng hiện nay và tiếp giáp với hồ Sa Pa hiện nay.
Trong thế kỷ 19, Lào Cai là địa bàn tranh giành lẫn nhau của các băng đảng có vũ trang, trong đó có băng Cờ Vàng và băng Cờ Trắng. Các băng này cai quản con đường thông thương trên sông Hồng. Muối từ miền Biển Việt Nam, á phiện vùng Vân Nam, gạo giống mới, vải vóc, hàng hoá là những mục tiêu cướp bóc chính của chúng. Giữa những năm 1880 và 1886, trước khi người Pháp có mặt ở Lào Cai, khu vực tỉnh lỵ ngày nay liên tục hứng chịu những đợt tấn công tàn phá và chiếm đóng của những băng đảng khác nhau.
Sa Pa - vùng đất lịch sử có nhiều biến động
Những biệt thự đầu tiên được xây dựng ở Sa Pa vào năm 1918, trên khu vực khách sạn Victoria hiện nay. Khoảng thời gian giữa năm 1924 và 1940, có khoảng 100 biệt thự nữa được xây lên, trong số này hiện nay còn thấy một vài dấu tích. Giữa năm 1924 và 1927, trị trấn nghỉ mát này được đầu tư xây dựng hệ thống cấp thoát nước sinh hoạt; hệ thống điện chiếu sáng, sử dụng nguồn thuỷ điện sản xuất từ nhà máy thuỷ điện trung tâm, cạnh thác Cát Cát hiện nay vẫn còn đang vận hành tốt; và nhà dây thép (bưu điện) phục vụ các nhu cầu điện thoại, điện báo. Nhà thờ trung tâm thị trấn được xây dựng năm 1934. Cuối những năm của thập kỷ 30 (thế kỷ trước), Sa Pa phát triển đạt đến đỉnh cao nhất của mình; vào mùa hè, Sa Pa đón đến hàng ngàn khách Âu sống và làm việc ở Việt Nam bấy giờ lên đây nghỉ mát.
Tháng 3 năm 1952, hội đồng tham mưu trưởng quân đội Pháp ra lệnh dùng máy bay ném bom thị trấn. Dinh thự nghỉ mát Thống sứ, khu điều dưỡng, khu nhà hành chính và phần lớn các khách sạn, biệt thự và nhà nghỉ đều bị phá trụi trong trận bom ác liệt này. Cả thị trấn chìm trong hoang tàn đổ nát, mãi đến đầu những năm 60 mới dần hồi phục. Phải chờ đến đầu những năm 90 của thế kỷ trước, Sa Pa mới có được bộ mặt phát triển với vóc dáng như ngày hôm nay.
Ảnh lịch sử Sa Pa(Nguồn:Sở Văn hoá-TT-TT)
Chợ lớn sa pa đầu thế kỷ 20.

Đường lào cai-sa pa thế kỷ 20.

Toàn cảnh sa pa những năm 20.

Nhà thờ sa pa năm1986.

Phố chính sa pa năm 1927.


Thị trấn sa pa năm1927.
Thị trấn sa pa năm1935.

Thị trấn sa pa năm1936.
Thị trấn sa pa năm1960.

Viện điều dưỡng quân sự đầu tiên ở sa pa.

Được sa_pa_vatoi sửa chữa / chuyển vào 10:35 ngày 01/09/2005

Lên đầu cho bà kon ngắm sapa nào.
@ sp và tôi: Tối nay anh về LC. nếu em rảnh anh mời cafe, Chỗ ku Hoà nhé

Chao anh THU
Em cảm ơn lời mời chân thành nhất của anh, em mong anh thông cảm cho em . Em có x rồi anh ạ , em e rằng đi chơi vơi anh co lẽ là khoooong được ..

@sapavatoi: tối nay anh sẽ lên sapa, đây là lần đầu tiên anh lên trên đấy. Em có thể giúp anh một chút thông tin về Khách sạn, nhà hàng, đi lại, các địa điểm thăm quan được không. À quên tiêu chí của anh là ngon, bổ, rẻ...
Cám ơn em nhé

CÁC BẠN ƠI HÃY CÙNG TÔI KHÁM PHÁ SA PA !

ÔI CẦU VỒNG!

*HUYỀN THOẠI NÚI HÀM RỒNG?

Ở trung tâm thị trấn Sapa, nhìn sang hướng Nam thấy ngọn núi cao sừng sững, người bản xứ gọi là ?oTrongz ndâu jăngx? ?oTrongz? là núi, ?ondâu jăngx? là hàm rồng, nghĩa là núi Hàm Rồng, tên gọi riêng núi hình đầu rồng.
Sự tích núi Hàm Rồng được người dân khắp vùng kể lại rằng: Cách đây đã lâu, khi lãnh địa mênh mông này mọi sinh vật đều sống hỗn độn trong bùn đất. Vào một thời lập địa, Ngọc hoàng ban lệnh: Tất cả mọi sinh vật còn sống sót trong bùn lầy hãy tự lập lấy địa phận của mình. Lệnh vừa ban, các loài sinh vật tranh nhau chỗ ngụ cư; lúc đó còn lại ba anh em nhà Rồng đang sống trong cái hồ lớn, được tin này nhìn sang hướng đông đã chiếm hết chỗ. Ba anh em chạy về hướng Tây còn rộng hơn giành được địa phận cho mình. Hai người anh lớn khoẻ nên chạy nhanh hơn, ở đó chờ người em. Vì yếu nên người em chạy chậm, không nhìn thấy hai anh, nên đã lạc vào đám đông toàn là sư tử, hổ, báo, gấu? đang giành nhau địa phận. Nhìn thấy đám sinh vật quái ác kia, người em sợ quá rùng mình, co người, há mồm để tự vệ. Vừa lúc đó lời ban của Ngọc Hoàng đã hết thời hạn, thân hình người em út nhà Rồng hoá thành núi đá, có dáng đầu ngẩng cao, mồm há, nhe răng. Và hai người anh nhà Rồng cũng hoá thành đá, hình dáng đó vẫn còn cho tới ngày nay.
Nếu ta đứng ở Sâu Chuô (xã Sa pả) quan sát thấy rất rõ hình ba dãy núi nhỏ, giống như ba con Rồng trên khu núi Can hàng. Hai con quay về hướng Lào Cai, đó là hình ảnh hai người anh nhà Rồng. Một con nhìn sang dãy Hoàng Liên Sơn, đó là hình ảnh người em nhà Rồng. Còn cái ao tiếng địa phương gọi là ?oPangl Kruôr? nơi ba anh em nhà Rồng trước đây ở nay là khu Lam Đường.
Trong trí tưởng tượng của người dân quanh vùng, núi Hàm Rồng xuất hiện như một chuyện thật: và được linh thiêng hoá như một vị thần, có công tạo nên dãy núi Can Thàng ngày nay. Đã từ lâu, mỗi khi Tết đến, các bậc già làng, trưởng họ ở địa phương xung quanh đều mang lễ vật đặt vào trong hàm con rồng cúng Thổ thần.
Muốn lên núi Hàm Rồng phải qua Cổng trời Một, sau đó qua Cổng trời Hai, đi tiếp mới đến đỉnh núi Đầu Rồng. Trên đó có nhiều cảnh quan rất đẹp, với nhiều hang động, núi đá nhấp nhô trông rất ngoạn mục, lý thú. Với cảnh trí hấp dẫn, Hàm Rồng từ lâu là nơi vãn cảnh dã ngoại của nhiều du khách
*THÁC BẠC?
Thác Bạc từ lâu đã nổi tiếng là một thắng cảnh của đất Sa Pa. Ngọn thác này đổ từ độ cao hơn 100 m từ đỉnh núi xuống.
Đứng dưới chân thác Bạc, nhìn ngắm đất trời bao la và những rặng núi hoành tráng xa xa, ta bỗng có cảm giác mình thật nhỏ bé trước sự kỳ vĩ của thiên nhiên.
*CẦU MÂY?

Du khách có thể bắt xe đi thăm Cầu Mây - Giàng Tà Chải. Cây cầu nổi tiếng bằng dây mây này bắc qua con sông Mường Hoa ầm ào cuồn cuộn, giờ đã có một cây cầu bằng gỗ, vững chãi và an toàn hơn.
Nếu như may mắn đến vào lúc sương mù cuộn từ dòng Mường Hoa lên phủ kín Cầu Mây, khách thấy mình như đang bồng bềnh trong mây.
* BÃI ĐÁ KHẮC CỔ SA PA?
Bãi đá cổ Sa Pa có diện tích khoảng 8km2 gồm hơn 200 hòn đá lớn nhỏ, lớn nhất dài 15m, cao 6m nằm rải rác dọc theo thung lũng Mường Hoa qua 3 xã Lao Chải, Tả Van và Hầu Thào thuộc huyện Sa Pa. Bãi đá khắc cổ này được các nhà nhà Đông dương học nổi tiếng người Pháp gốc Nga Vichto phát hiện vào năm 1925.
Những hình vẽ bí ẩn khắc trên những phiến đá là của nhiều tộc người sống ở nhiều thời đại khác nhau từ cư dân văn hóa Đông Sơn (cách đây 2300-3000 năm) đến cư dân thuộc dân tộc Mông đến định cư ở quanh khu vực Sa Pa 200 năm trước. Theo các nhà khoa học, hình khắc trên bãi đá cổ là một pho sách khổng lồ chứa đựng những kiến thức, quan niệm của người xưa về thiên nhiên, miêu tả đời sống sinh hoạt của cộng đồng... được chạm khắc bằng hình ảnh và một loại văn tự cổ.
Tuy Sa Pa không phải là nơi duy nhất phát hiện ra các tảng đá khắc vì trên thế giới cũng có hàng chục điểm tương tự như vậy nhưng đối với Việt Nam, đây vẫn là một điều kỳ diệu, chứng tỏ con người từ xa xưa đã bám trụ vững vàng trên mặt đất, chế ngự thiên nhiên để tồn tại và phát triển. Nếu chỉ xét về mật độ tập trung các tảng đá thì bãi đá khắc Tả Van xứng đáng xếp hàng đầu. 159 tảng đá dãi dầu mưa nắng vẫn trơ trơ, còn rõ nét khắc hình họa, nét chữ viết ở dạng sơ khai và tiến tới hoàn chỉnh, được ví như 159 tấm bia đá cổ xưa nhất Việt Nam. Nhìn kỹ vào các tấm bia, ta có thể nhận ra các hình vẽ như hình vuông, hình chữ nhật, các nét vạch đơn, vạch đôi, những đường song song và những đường cắt ngang, những hình người, hình chim thú, cảnh sinh hoạt... Ta có thể có những cách đoán định và lý giải đó là hình đồ bản, là ghi chép về của cải, về thời tiết, là quan niệm về đời sống cổ xưa... nghĩa là thoải mái thả hồn vào tưởng tượng.
Gần đây, các nhà nghiên cứu tập trung vào tìm hiểu các cảnh sinh hoạt được khắc trên các tảng đá. Đặc biệt, cảnh nam nữ ân ái để duy trì và phát triển nòi giống được mô tả theo mô típ khá quen thuộc, có nét gần gũi với các hình vẽ trên các di vật đồ đồng có niên đại cách đây khoảng 2500-2600 năm đã được tìm thấy ở Việt Nam. Đó chính là hình ảnh thể hiện tục thờ "sinh thực khí", thể hiện tín ngưỡng phồn thực rất tự nhiên, thuần phác của người Việt cổ. Như vậy, có thể ước đoán tuổi của các hình khắc, nét vẽ trên đá ở Sa Pa là trên dưới 2500 năm. Qua đó, có thể thấy được bàn tay, trí óc người Việt khi ấy đã khá phát triển, củng cố thêm nhận định của giới khoa học cho rằng Việt Nam là một trong những cái nôi của nền văn minh nhân loại.
Từ năm 1994, Bộ Văn hóa - Thông tin nước ta đã xếp hạng bãi đá khắc cổ Sa Pa là "Di tích lịch sử - văn hoá quốc gia", đưa vào danh mục bảo vệ, gìn giữ cho muôn đời sau. Đến năm 1997, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã hoàn tất hồ sơ và đệ trình UNESCO xem xét, tiến tới công nhận bãi đá khắc cổ Sa Pa là "Di sản văn hoá thế giới".
Được sa_pa_vatoi sửa chữa / chuyển vào 13:35 ngày 01/09/2005

*LÀNG CÁT CÁT?

Từ trung tâm thị xã Sa Pa đến Cát Cát chỉ 2km. Đó là bản lâu đời của người Mông còn lưu giữ nhiều nghề thủ công truyền thống như trồng bông, lanh và dệt vải chế tác đồ trang sức. Đặc biệt, nơi đây còn giữ được khá nhiều phong tục độc đáo mà ở các vùng khác không có, hoặc không còn tồn tại nguyên gốc.
Qua những khung dệt, người Mông tạo nên những tấm thổ cẩm nhiều màu sắc và hoa văn mô phỏng cây, lá, hoa, muông thú... Gắn liền với công đoạn dệt vải bông, vải lanh là khâu nhuộm và in thêu hoa văn, phổ biến là kỹ thuật nhuộm chàm, nhuộm nước tro thảo mộc và cây lá rừng. Vải nhuộm xong được đánh bóng bằng cách lăn vải với khúc gỗ tròn trên phiến đá phẳng có bôi sáp ong.
Ở làng Cát Cát, nghề chế tác đồ trang sức bằng bạc, đồng đã có từ lâu đời và tạo ra những sản phẩm tinh xảo. Quy trình chế tác bạc gồm nhiều công đoạn. Trước hết, họ cho bạc vào nồi trên bễ lò đun đến khi nóng chảy thì rót vào máng. Chờ khi bạc nguội lấy ra dùng búa đập, rèn sao cho thanh bạc có kích cỡ to, nhỏ, dài, ngắn, vuông, tam giác, tròn, dẹt hay kéo thành sợi. Tiếp đó, họ giũa cho thật nhẵn và nếu cần trang trí thì dùng đinh để chạm khắc, tạo hoa văn nổi hoặc chìm rồi mới uốn hình sản phẩm. Cuối cùng là bước đánh nhẵn, làm trắng và bóng. Sản phẩm chạm bạc ở Cát Cát rất phong phú, tinh xảo nhất là đồ trang sức của phụ nữ như: vòng cổ, vòng tay, dây xà tích, nhẫn...
Một điều hấp dẫn du khách khi đến Cát Cát là người Mông ở đây còn giữ được khá nhiều phong tục tập quán độc đáo, chẳng hạn như tục kéo vợ. Khi người con trai quen biết và đem lòng yêu một cô gái, anh ta sẽ tổ chức làm cỗ mời bạn bè và nhờ các bạn lập kế hoạch "kéo" cô gái về nhà một cách bất ngờ, giữ cô trong ba ngày. Sau đó, nếu cô gái đồng ý làm vợ chàng trai thì sẽ tiến hành lễ cưới chính thức. Nếu cô từ chối thì họ cùng nhau uống bát rượu kết bạn và mọi việc trở lại bình thường như chưa có điều gì xảy ra. Lễ cưới người Mông ở Cát Cát thường được tổ chức từ 2 đến 7 ngày.
Kiến trúc nhà của người Mông làng Cát Cát còn nhiều nét cổ: nhà ba gian lợp ván gỗ pơmu. Bộ khung nhà có vì kèo ba cột ngang. Các cột đều được kê trên phiến đá tròn hoặc vuông. Vách được lợp bằng gỗ xẻ, có 3 cửa ra vào: cửa chính ở gian giữa, 2 cửa phụ ở hai đầu nhà. Cửa chính luôn được đóng kín, chỉ mở khi có việc lớn như đám cưới, tang ma, cúng ma vào dịp lễ Tết. Trong nhà có không gian thờ, sàn gác lương thực dự trữ, nơi ngủ, bếp và nơi tiếp khách.
Làng Cát Cát được hình thành từ giữa thế kỷ 19. Các hộ gia đình ở đây cư trú dựa vào sườn núi và quây quần bên nhau. Các nóc nhà cách nhau chừng vài chục mét. Họ trồng lúa trên ruộng bậc thang, trồng ngô trên núi theo phương pháp canh tác thủ công, sản lượng thấp. Phần lớn nhà cửa đều đơn giản, chỉ có một cái bàn, cái giường và bếp lửa nấu nướng...
*THUNG LŨNG MƯỜNG HOA?

Từ thị trấn Sa Pa, vượt qua nhiều dãy núi cao là đến thung lũng Mường Hoa. Tại thung lũng này, người ta đã phát hiện ra một bãi đá cổ trên đó có khắc nhiều hình khác nhau nằm xen giữa cây cỏ và những thửa ruộng bậc thang của đồng bào dân tộc.
Dòng suối Hoa, chảy dọc thung lũng Mường Hoa, kéo dài qua suốt các xã Lao Chải, Tả Van, Hầu Thào... Chính tại nơi này, rải dọc qua các dãy núi là một khu chạm khắc đá kỳ lạ. Trải dài trên chiều dài hơn 4km, rộng 2 km, với ít nhất 159 hòn đá, chứa nhiều hình họa bí ẩn, bãi đá từng là điểm tập trung nghiên cứu của nhiều nhà khoa học Việt Nam, Nga, Pháp Australia...
Cả quần thể bãi đá cổ có những hòn đá với hình khắc đẹp, tập trung ở Bản Pho. Với những hòn đá lớn, trên bề mặt có khắc những hình khác nhau. Đặc biệt là các dạng hình người ở nhiều tư thế: hình người dang tay, đầu tròn tỏa ánh hào quang; có hình người nắm tay nhau; có hình người lộn ngược; có hình những người cặp đôi với bộ phận sinh dục nối liền nhau như biểu hiện của tín ngường thờ sinh thực khí trên các hình vẽ của trống đồng Đông Sơn. Khảo sát kỹ, ở đây có tới 11 mô-típ hình người kỳ lạ. Hầu hết các nhà khoa học đều đánh giá đây là một di sản lớn của loài người. Chúng không chỉ mang các giá trị về mặt mỹ thuật mà nó còn có ý nghĩa về mặt tâm linh, như một bức thông điệp bí ẩn mà tổ tiên gửi lại cho con cháu mai sau.
GS Lê Trọng Khánh, một chuyên gia về "Chữ viết người Việt cổ" đã đưa ra những hướng giải mã khác nhau về bãi đá cổ Sa Pa, rồi khẳng định: "Tổng thể các hình khắc trên đá ở Sa Pa là một bộ sách khổng lồ được khắc bằng văn tự đồ họa cổ". Còn GS Diệp Đình Hoa và một số đồng nghiệp của mình thì chia các hình khắc trên đá này ra thành 6 loại cơ bản và đi tới kết luận: "Các hình vẽ này thuộc nhiều thời đại khác nhau. Nhưng nếu nhìn kỹ các biểu tượng mặt trời, và đặc biệt là hình nhà sàn mái cong kiểu hình thuyền úp ngược. Ở đây, người ta nhận thấy có rất nhiều nét tương đồng với văn hóa Đông Sơn, có niên đại cách đây từ 2.300 đến 3.000 năm. Vậy, chủ nhân của lớp văn hóa cổ này có phải là người Việt cổ từ thời Đông Sơn?"
Theo ý kiến tâm huyết của một lãnh đạo văn hóa tỉnh Lào Cai: Những hình vẽ bí ẩn ở bãi đá cổ Sa Pa có thể là của nhiều tộc người sống ở nhiều thời kỳ khác nhau. Họ vẽ những hình hoặc là thô sơ, hoặc là tinh xảo đó lên đá để thể hiện tín ngưỡng âm dương, đó là dấu ấn nhân sinh quan của nhiều người ở nhiều lớp văn hóa khác nhau. Họ có thể hoặc là người Dao, hoặc là người Mông... Mà thực tế đã chứng minh điều này. Trong Hội nghị Thông báo Khảo cổ học năm 2000 ở Hà Nội, những người từng lăn lộn ở Phong Thổ- Lai Châu, Mèo Vạc - Hà Giang đã đưa ra những thông tin làm sửng sốt về bãi đá cổ Sa Pa: Đã tìm ra những bãi đá tương tự ở Phong Thổ và Mèo Vạc. Nếu điều này được nghiên cứu trên một diện rộng và bao quát hơn, thiết nghĩ, những thông tin trên sẽ là chiếc chìa khóa mở cửa kho bí ẩn ở bãi đá cổ Sa Pa.
*HANG ÐỘNG TẢ PHÌN?

Bản Tả Phìn cách thị trấn Sa Pa 12km, chếch về phía đông bắc gồm hai dân tộc Dao và H?Tmông cư trú. Cách trụ sở UBND xã Tả Phìn gần 1km về phía Bắc có dãy núi đá vôi, một nhánh của dãy Hoàng Liên Sơn. Trong dãy núi này có một quả núi nhỏ, dưới chân núi nứt ra một cửa hang, chiều cao khoảng 5m, rộng khoảng 3m, mở ra một lối đi xuyên xuống đất.
Đi khoảng hơn 30m trong tối tăm, gập ghềnh sẽ gặp một hang động. Từ đây, động chia đi rất nhiều ngả chúc xuống lòng đất chỉ vừa một người chui lọt, nhiều đoạn treo leo phải bám vào những tai đá, đu người mà lên xuống. Đi theo những vách nhỏ này càng toả ra nhiều lối, thậm chí có những ngách đi vòng vèo, rích rắc nhưng cuối cùng vẫn trở về vị trí ban đầu.
Đi theo đường của vách lớn, ta có cảm giác như xuyên lên vách núi, đường đi ngoằn ngoèo, khi lên lúc xuống, chỗ phình to, chỗ giống người thiếu phụ đang bồng con, chỗ giống các nàng tiên khoa thân đang tắm, chỗ giống mâm xôi khổng lồ với những mảng nham thạch xù xì phớt trắng, hệt những mảng san hô bám viền xung quanh, có chỗ giống như những dãy cột nhà trắng mịn buông từ trên nóc xuống, đan thành dãy ?ođăng ten? uốn lượn, nhấp nhô, long lanh màu ngọc bích. Những giọt nước từ đỉnh núi thấm dần rồi đọng lại nơi chóp của nhũ đá, thánh thót nhỏ giọt như điểm từng nhịp trong không gian mờ ảo.
Vào sâu bên trong hang, ta sẽ thấy một tảng đá lớn nằm hơi nghiêng, trên nền đá và in hình những vết chân gà, ngay chóp đá bên phải còn hằn lên những vệt lõm hệt như móng chân ngựa. Vách đá đối diện có những dòng chữ Pháp được khắc bằng vật cứng, cho đến nay dù bị bụi thời gian phủ lên ta vẫn có thể đọc được.
Hang động Tả Phìn có rất nhiều bí ẩn với chúng ta. Đây là một nơi có nhiều giá trị nghiên cứu, khảo cổ và tham quan du lịch... cần được giữ gìn và bảo vệ.

*THUNG LŨNG HOA HỒNG?

Sa Pa nằm ở độ cao trung bình 1.500m-1.800m so với mực nước biển với những cảnh đẹp thơ mộng, kỳ vĩ. Hơn chục năm qua, Sa Pa được du khách năm châu tìm đến với sự yêu mến và thích thú, thưởng thức những cảnh đẹp nguyên sơ nhưng không kém phần mỹ miều như đỉnh Phan Xi Păng quanh năm mây phủ, núi Hàm Rồng, bãi Đá Cổ, Thác Bạc - Cổng Trời là những kỳ quan ẩn chứa những giá trị tinh hoa của văn hóa nhân loại. Bên cạnh đó có khu du lịch sinh thái ATI được mệnh danh ?oThung lũng hoa hồng? đang trở thành một điểm dừng chân lý thú của du khách trong và ngoài nước.
Khu du lịch ATI thuộc xóm 1, đường Mường Hoa, thị trấn Sa Pa, có diện tích khoảng 22 ha, nằm trong thung lũng được tạo bởi hai dãy núi Hàm Rồng và Phan Xi Păng. Đây là một khu du lịch sinh thái được đầu tư suốt 3 năm, được thiết kế cảnh quan sinh thái với gần triệu gốc hoa hồng, đào, mận, hồng giòn Hoa Kỳ, hạnh nhân Đài Loan...
Cả khu có 11 nhà sàn gỗ Pơmu, lợp lá tự nhiên, nội thất trang trí hài hòa, nằm xen kẽ giữa những vườn hoa hồng Pháp tuyệt đẹp, các nhà sàn đều nhìn ra thung lũng Lao Chải với những thửa ruộng bậc thang, tất cả tạo nên một bức tranh đầy huyền ảo. Theo đánh giá của nhiều nhà chuyên môn, khu du lịch ATI đủ điều kiện để đưa vào phục vụ khách. Đến Thung lũng hoa hồng từ tháng 3 đến tháng 11 trong năm, bạn sẽ được thưởng thức mùi hương ngây ngất của triệu triệu đóa hồng nở vào mỗi sáng. Còn vào mùa đông thì những vườn đào, vườn mận sẽ cho bạn cảm giác như đang đi du lịch ở Nhật Bản vào dịp Tết âm lịch.
Đến thăm và nghỉ đêm tại khu du lịch ATI - Sa Pa ngoài tận hưởng không khí trong lành của thiên nhiên, được dạo bước trên những con đường quanh co bên sườn đồi, giữa những vườn hoa hồng thơm ngát, nghỉ ngơi, thư giãn trong quán bar nhìn ra khu ruộng bậc thang nằm bên dòng suối, du khách còn được chiêm ngưỡng sự hùng vĩ của ?onóc nhà Đông Dương? và thưởng thức những trái cây đặc trưng của khu du lịch. Với vị trí thuận lợi tại ngã ba đường dẫn đến các bản làng dân tộc, từ đây du khách sẽ đi thăm bản Cát Cát, Sín Chải, Tả Phìn, Ô Quy Hồ, Tả Van, Lao Chải, Thanh Phú để tìm hiểu đời sống cũng như nét văn hóa đặc sắc của người dân tộc Mông, người Dao, người Xa Phó, người Tày... đi thăm các thắng cảnh thiên nhiên như núi Hàm Rồng, bãi Đá Cổ, Thác Bạc - Cổng Trời.
Theo ông Nguyễn Văn Toàn - Giám đốc Chi nhánh ATI Sa Pa, trong năm 2004 này, công ty sẽ đầu tư thêm nhiều loại hình vui chơi giải trí như bể bơi nước nóng, phòng đọc sách báo, phòng bi-a, phòng hội thảo, nhà biểu diễn văn nghệ dân tộc, dịch vụ tắm ngâm thuốc dân tộc, hệ thống nhà hàng, quán bar độc đáo... và các loại dịch vụ hoàn hảo khác để phục vụ du khách. Ngay sau Tết Giáp Thân, khu du lịch sẽ tổ chức thêm nhiều loại hình tour như leo núi, chinh phục Phan Xi Păng, đi bộ khám phá văn hóa bản làng. Mô hình phát triển du lịch sinh thái văn hóa, kết hợp với trồng cây ăn quả được các nhà chuyên môn đánh giá rất cao. Đúng như ông Bùi Quang Vinh, Chủ tịch tỉnh Lào Cai đã nói: ?oĐây là một bông hoa đẹp trong vườn hoa du lịch Sa Pa?.
*VƯỜN QUỐC GIA HOÀNG LIÊN?

Nằm ở độ cao từ 1.000 đến 3.000 m so với mặt biển, 60.000 ha Vườn quốc gia Hoàng Liên nằm ở phía Tây Nam huyện Sa Pa là một thảm thực vật đa dạng, lá phổi xanh tạo cho môi trường cảnh quan thiên nhiên Sa Pa nói riêng và các địa phương lân cận nói chung một khí hậu ôn hoà với đa dạng sinh học vô cùng phong phú và quý hiếm.
Tại đây, từ rất sớm các nhà nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước qua nhiều năm nghiên cứu và tìm hiểu về hệ sinh thái Sa Pa đều thừa nhận là một vùng đa dạng sinh học gồm nhiều chi, họ của hơn 2.000 loài thực vật bậc cao, hàng ngàn loại động vật có xương sống, côn trùng và bò sát... chiếm gần 50% trong tổng loài của hệ động - thực vật Việt Nam, trong đó có nhiều loài động, thực vật quý hiếm có tên trong sách đỏ như: bách xanh, thiết sam, thông tre, thông đỏ, đinh tùng, dẻ tùng... Các loại chim quý như đại bàng đốm to, trĩ mào đỏ, chim hét mỏ vàng, vượn đen, gấu trắng, đại bàng... nhiều nơi vắng bóng nhưng nơi đây vẫn còn. Đó là chưa kể hàng trăm loài thảo dược quý hiếm như quy, thục, đỗ trọng, hoàng liên chân chim, đỗ quyên, kim giao, thảo quả chưa được khai thác.
Từ năm 2003 trở lại đây, sau khi có quyết định thành lập vườn quốc gia, một nhóm các nhà khoa học trong và ngoài nước, các trường đại học được giao nhiệm vụ kết hợp cùng địa phương nghiên cứu sự đa dạng sinh học của khu bảo tồn thiên nhiên đã tích cực khảo sát, thống kê một cách hệ thống nhằm xây dựng một bản đồ hiện trạng vườn quốc gia. Qua khảo sát theo dọc tuyến Hoàng Liên đã phát hiện thêm nhiều loài quý hiếm như ở độ cao 2.000 mét của khu vực các xã Séo Mý Tỷ đến Dền Thàng có khu rừng pơ mu mọc liên tiếp với diện tích trên 100 ha, mỗi cây có đường kính trên 1m, là vùng đất hầu như còn nguyên sơ chưa ai đặt chân đến. Còn ở huyện Phan Xi Păng đi San Sả Hồ ở độ cao gần 3.000m, lại phát hiện rừng đỗ quyên với khoảng 20 loài trong tổng số 27 loài có mặt tại Việt Nam, trong đó đẹp và nhiều nhất là loài quyên ly, quyên huyền diệu, quyên silie... Ngay cả loài kim giao được coi là hiếm cũng tìm thấy ở đây - trên độ cao 1.700m. Đó là chưa kể còn trên 2.500 loài lấy được mẫu tiêu bản nhưng chưa xác định được tên họ của cây. Gần đây, tại khu vực Vườn quốc gia, người ta còn tìm thấy loài nấm cổ linh chi, trong đó có cây to, nặng gần 6 kg. Về động vật, ngoài một số loài quen thuộc như sóc bay, mèo rừng, sơn dương, vượn đen, gà lôi đủ màu... mới đây còn phát hiện thêm loài ếch gai rất hiếm có ở Việt nam.
Do diện tích vườn rộng lớn, địa hình phức tạp, tiếp giáp với cả 6 xã trong huyện và một số huyện bạn, tỉnh bạn nên công tác bảo vệ tài nguyên thiên nhiên trong vườn được chính quyền địa phương (tỉnh Lào Cai) đặt lên hàng đầu và trực tiếp giao nhiệm vụ cho Ban giám đốc vườn quốc gia bằng những biện pháp hữu hiệu bảo vệ bằng được môi trường sinh thái ở đây. Trước mắt là đẩy mạnh tuyên truyền để nhân dân ở các vùng đệm không vào rừng khai thác, săn bắn bừa bãi động thực vật quý hiếm.
Từ năm 2003 trở lại đây, lãnh đạo Vườn đã có sáng kiến ký kết với các hộ dân trong vùng tham gia bảo vệ và phát triển Vườn. Đến giữa quý II/2004 đã có trên 300 hộ dân ở 6 xã vùng đệm và các trưởng thôn bản, các trường dòng họ ký cam kết tham gia bảo vệ rừng và thú rừng theo những nội dung cam kết không săn bắn, bẫy bắt chim chóc, thú rừng, không khai thác chặt phá rừng v.v... Phát triển du lịch cảnh quan sinh thái phải đảm bảo không xâm hại đến rừng, không vứt rác thải, hoá chất gây tác động xấu ảnh hưởng xấu đến môi trường sinh thái của Vườn. Có kế hoạch hỗ trợ rút những hộ dân ra khỏi vùng lõi để tập trung công tác tu bổ, bảo vệ phát triển vốn rừng... Tuy nhiên đến nay mới có 1/6 diện tích (khoảng 10.000 ha trong tổng số 60.000 ha) Vườn được ký cam kết với dân, số diện tích còn lại vẫn đang tiếp tục được triển khai theo phương án tiếp tục ký kết với dân địa phương hoặc tăng cường biên chế cho lực lượng bảo vệ Vườn; tăng cường giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ tài nguyên môi trờng đối với người dân đi đôi với áp dụng các biện pháp ngăn chặn sự săn bắn, khai thác bừa bãi tài nguyên rừng, hạn chế và tiến tới ngăn chạn có hiệu quả việc khai thác, săn bắn khiến sinh vật trong Vườn suy giảm.
Với lòng yêu nghề và quý rừng, hiện nay đội ngũ cán bộ Vườn quốc gia đang tập trung hoàn chỉnh bản đồ hiện trạng rừng Vườn quốc gia Hoàng Liên với thời gian sớm nhất để phục vụ nghiên cứu khoa học và bảo tồn sự đa dạng sinh học tại đây, góp phần giữ cho môi trường sinh thái Sa Pa mãi mãi trở thành điểm nghỉ mát hấp dẫn, điểm tham quan du lịch phía Tây Bắc của tổ quốc còn giữ mãi được vẻ đẹp tự nhiên và không khí trong lành vốn có của nó.
* RUỘNG BẬC THANG?

Là tác phẩm của hai tộc người Mông và Dao, được làm trên những sườn dốc gần nguồn nước, tiện cho việc trồng cấy lúa.
Việc khai khẩn làm ruộng bậc thang và chăm sóc lúa đòi hỏi rất nhiều công sức. Vì không có nông cụ hiện đại nên cư dân ở đây sử dụng những kỹ thuật làm ruộng cổ điển, có từ trước khi các tộc này thiên di từ Trung Quốc sang Việt Nam thế kỷ 19.
Mỗi chân ruộng phải được tính toán chính xác để có thể tưới tiêu một cách thích hợp tuỳ theo lượng lưu nước sẵn có. Ngoài ra, tất cả bề mặt các chân ruộng đều phải có chung một độ phẳng như nhau, đây là một điều kiện không thể thiếu được, đảm bảo cho tất cả các chân ruộng đều được tưới tiêu hợp lý từ chân ruộng trên cao xuống thấp, bằng nguồn nước chảy từ trên cao xuống.

Phương tiện đi/ về Sapa:
Có thể đến Sa Pa bằng ô tô, nhưng tối ưu nhất là đi tàu đến Lào Cai rồi từ Lào Cai đi ô tô buýt đi Sa Pa, có rất nhiều xe ô tô buýt chạy 2 chiều từ Lào Cai đi Sa Pa và ngược lại.
Lưu ý: Giờ tàu có thể thay đổi theo mùa (xin xem thông báo trước tại các nhà ga).
Các khách sạn tại điểm Du lịch sa pa;
Khách sạn công đoàn Sa Pa
Tel: 871 212/ 315, Fax: 871 602
(54 rooms, cost US$ 12-18)
Khách sạn Hàm Rồng
Tel: 871 251, Fax: 871 303
(32 rooms)
Green Bamboo Hotel
Tel: 871 411, Fax: 871 214
(28 rooms, cost US$ 15-30)
Khách sạn bưu điện Sapa
Tel: 871 244, (10 rooms)
Nhà nghỉ lâm nghiệp
Tel: 871 230, (10 rooms)
Fansipan Hotel
Tel: 871 398
Orchid Guesthouse
Tel: 871 475
Nhà nghỉ Ninh Hồng
Just below the Sapa Market.
Tel: 871 334
Auberge Dang Trung
Tel: 871 243
(20 rooms, cost US$ 10-35)
Nhà nghỉ Phuong Nam
Tel: 871 286
Nhà nghỉ Cát Cát
Tel: 871 387
Khách sạn Cầu Mây
Tel: 871 293
Nhà nghỉ Waterfall
Tel: 871 218
Nhà nghỉ Hoa Hồng
Tel: 871 263
Anh có thể liên lạc với trung tâm thông tin du lich của sa pa để biêt thêm.

Em chúc anh đến với sa pa có những ngày vu vẻ và hanh phúc!

Được sa_pa_vatoi sửa chữa / chuyển vào 15:15 ngày 01/09/2005

Ngốc. có X thì kô được đi chơi nữa hả, anh đi cùng 2 người bạn nữa về. Anh vừa về LC chiều nay. Cả ngay hôm qua đi sapa vui thật.
CHiều đi tìm ku Hoà mới biết là nó bị về quê lấy vợ rồi.
Khổ thân nó.
SAPA mùa này lạnh thật
Tối qua ngủ không biết trời trăng gì