Sans souci

Bài viết này của Thầy Thích Nhất Hạnh là cảm hứng cho nhạc sỹ Phạm Thế Mỹ viết ca khúc Bông hồng cài áo và khởi xướng phong trào cài hoa hồng trên áo nhân dịp lễ Vu lan 50 trước đây.
Bunnie post lại ở đây để chia xẻ với mọi người chút cảm nghĩ về Mẹ của mình, người đã sinh ta ra, ẵm bồng chăm bón khi ta nhỏ, lo lắng và thương yêu cho đến khi ta lớn lên, và cho dù có bao nhiêu tuổi thì ta vẫn cứ mãi bé bỏng với Mẹ.

​

BÔNG HỒNG CÀI ÁO​

Thích Nhất Hạnh​

Ý niệm về mẹ thường không thể tách rời ý niệm về tình thương. Mà tình thương là một chất liệu ngọt ngào, êm dịu và cố nhiên là ngon lành. Con trẻ thiếu tình thương thì không lớn lên được. Người lớn thiếu tình thương thì cũng không "lớn" lên được. Cằn cỗi, héo mòn.
Ngày mẹ tôi mất, tôi viết trong nhật ký: tai nạn lớn nhất đã xảy ra cho tôi rồi! Lớn đến cách mấy mất mẹ thì cũng cảm thấy bơ vơ, lạc lõng, cũng không hơn gì trẻ mồ côi.
Những bài hát, những bài thơ ca tụng tình mẹ bài nào cũng dễ hay, cũng haỵ Người viết, dù không có tài ba, cũng có rung cảm chân thành; người hát ca, trừ là kẻ không có mẹ ngay từ thưở chưa có ý niệm, ai cũng cảm động khi nghe nói đến tình mẹ. Những bài hát ca ngợi tình mẹ đâu cũng có, thời nào cũng có.
Bài thơ mất mẹ mà tôi thích nhất, từ hồi nhỏ, là một bài thơ giản dị. Mẹ đang còn sống, nhưng mỗi khi đọc bài ấy thì sợ sệt, lo âu... sợ sệt lo âu cho một cái gì còn xa, chưa đến, nhưng chắc chắn phải đến:
"Năm xưa tôi còn nhỏ
Mẹ tôi đã qua đời!
Lần đầu tiên tôi hiểu
Thân phận kẻ mồ côi.
Quanh tôi ai cũng khóc
Im lặng tôi sầu thôi
Để dòng nước mắt chảy
Là bớt khổ đi rồi...
Hoàng hôn phủ trên mộ
Chuông chùa nhẹ rơi rơi
Tôi thấy tôi mất mẹ
Mất cả một bầu trời"
Một bầu trời thương yêu dịu ngọt, lâu quá mình đã bơi lội trong đó, sung sướng mà không hay, để hôm nay bừng tỉnh thì thấy đã mất rồi.
Người nhà quê Việt Nam không ưa cách nói cầu kÿ. Nói rằng bà mẹ già là một kho tàng của yêu thương, của hạnh phúc thì cũng đã là cao kỳ rồi. Nói mẹ già là một thứ chuối, một thứ xôi, một thứ đường ngọt dịu, người dân quê đã diễn tả được tình mẹ một cách vừa giản dị, vừa đúng mức:
"Mẹ già như chuối ba hương
Như xôi nếp một, như đường mía lau"
Ngon biết bao nhiêu! Những lúc miệng vừa đắng vừa nhạt sau một cơn sốt, những lúc như thế thì không có món ăn gì có thể gợi được khẩu vị của ta. Chỉ khi nào mẹ đến, kéo chăn đắp lại ngực cho ta, đặt bàn tay trên trán nóng ta và than thở "khổ chưa, con tôi", ta mới cảm thấy đầy đủ, ấm áp, thấm nhuần chất ngọt của tình mẹ, ngọt thơm như "chuối ba hương", dịu như "xôi nếp một" và đậm đà lịm cả cổ họng như "đường mía lau". Tình mẹ thì trường cửu, bất tuyệt; những "chuối ba hương", "đường mía lau", "xôi nếp một" ấy không bao giờ cùng tận.
"Công cha như núi Thái sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra"
Nước trong nguồn chảy ra thì bất tuyệt. Tình mẹ là gốc của mọi tình cảm thương yêụ Mẹ là giáo sư dạy về thương yêu, một phân khoa quan trọng nhất trong trường đại học cuộc đời. Không có mẹ, tôi sẽ không biết thương yêu. Nhờ mẹ mà tôi biết được thế nào là tình nhân loại, tình chúng sinh; nhờ mẹ mà tôi biết được chút ý niệm về đức từ bi. Vì mẹ là gốc của tình thương, nên ý mẹ lấn trùm ý niệm thương yêu của tôn giáo vốn cũng dạy về tình thương. Đạo Phật có đức Quán Thế Âm, tôn sùng dưới hình thức mẹ. Em bé vừa mở miệng khóc thì mẹ đã chạy tới bên nôi. Mẹ hiện ra như một thiên thần dịu hiền làm tiêu tan khổ đau lo âu. Đạo Chúa có Đức Mẹ, Thánh Nữ Đồng Trinh Maria. Trong tín ngưỡng bình dân Việt có thánh mầu Liễu Hạnh, cũng dưới hình thức mẹ.
Bởi vì chỉ cần nghe đến danh từ mẹ, ta đã thấy lòng tràn ngập yêu thương rồi. Mà từ yêu thương đi tới tín ngưỡng và hành động thì không xa chi mấy bước.
Tây phương không có ngày Vu Lan nhưng cũng có Ngày Mẹ (Mother''''s day) mồng mười tháng năm. Tôi nhà quê không biết cái tục ấy. Có một ngày tôi đi với thầy Thiên Ân tới nhà sách ở khu Ginza ở Đông Kinh, nửa đường gặp mấy người sinh viên Nhật, bạn của thầy Thiên Ân. Có một cô sinh viên hỏi nhỏ thầy Thiên Ân một câu, rồi lấy trong sắc ra một bông hoa cẩm chướng màu trắng cài vào khuy áo tràng của tôi. Tôi lạ lùng, bỡ ngỡ, không biết cô làm gì, nhưng không dám hỏi, cố giữ vẻ tự nhiên, nghĩ rằng có một tục lệ chi đó.
Sau khi họ nói chuyện xong, chúng tôi vào nhà sách, thầy Thiên Ân mới nói cho tôi biết đó là "Ngày Mẹ", theo tục Tây phương. Nếu anh còn mẹ, anh sẽ được cài một bông hoa màu hồng trên áo, và anh sẽ tự hào được còn mẹ. Còn nếu anh mất mẹ, anh sẽ được cài trên áo một bông hoa trắng. Tôi nhìn lại bông hoa trắng trên áo mà bỗng thấy tủi thân. Tôi cũng mồ côi như bất cứ một đứa trẻ vô phúc khốn nạn nào; chúng tôi không có được cái tự hào được cài trên áo một bông hoa màu hồng.
Người được hoa trắng sẽ thấy xót xa, nhớ thương, không quên mẹ, dù người đã khuất. Người được hoa hồng sẽ thấy sung sướng nhớ rằng mình còn mẹ, và sẽ cố gắng để làm vui lòng mẹ, kẻo một mai người khuất núi có khóc than cũng không còn kịp nữa. Tôi thấy cái tục cài hoa đó đẹp và nghĩ rằng mình có thể bắt chước áp dụng trong ngày báo hiếu Vu Lan.
Mẹ là một dòng suối, một kho tàng vô tận, vậy mà lắm lúc ta không biết, để lãng phí một cách oan uổng. Mẹ là một món quà lớn nhất mà cuộc đời tặng cho ta, những kẻ đã và đang có mẹ. Đừng có đợi đến khi mẹ chết rồi mới nói: trời ơi, tôi sống bên mẹ suốt mấy mươi năm trời mà chưa có lúc nào NHÌN KỸ được mặt mẹ Lúc nào cũng chỉ nhìn thoáng qua. Trao đổi vài câu ngắn ngủi. Xin tiền ăn quà. Đòi hỏi mọi chuyện. Ôm mẹ mà ngủ cho ấm. Giận dỗi. Hờn lẫy. Gây bao nhiêu chuyện rắc rối cho mẹ phải lo lắng, ốm mòn, thức khuya dậy sớm vì con. Chết sớm cũng vì con. Để mẹ phải suốt đời bếp núc vá maỵ giặt rửa, dọn dẹp. Và để mình bận rộn suốt đời lên xuống ra vào lợi danh. Mẹ không có thời giờ nhìn kỹ con. Và con không có thời giờ nhìn kỹ mẹ. Để khi mẹ mất, mình có cảm nghĩ: thật như là mình chưa bao giờ thật có ý thức rằng mình có mẹ.
Chiều nay khi đi học về, hoặc khi đi làm việc ở sở về, em hãy vào phòng mẹ với một nụ cười thật trầm lặng và thật bền. Em sẽ ngồi xuống bên mẹ. Sẽ bắt mẹ dừng kim chỉ, mà đừng nói năng chi. Rồi em sẽ nhìn mẹ thật lâu, thật kỹ để trông thấy mẹ và để biết rằng mẹ đang sống và dang ngồi bên em. Cầm tay mẹ, em sẽ hỏi một câu ngắn làm mẹ chú ý. Em hỏi: "Mẹ ơi, mẹ có biết không?". Mẹ sẽ hơi ngạc nhiên và sẽ hỏi em, vừa hỏi vừa cười: "Biết gì?". Vẫn nhìn vào mắt mẹ, vẫn giữ nụ cười trầm lặng và bền, em sẽ nói: "Mẹ có biết là con thương mẹ không?". Câu hỏi sẽ không cần được trả lời. Cho dù ngươi lớn ba bốn mươi tuổi ngươi cũng có thể hỏi như thế, bởi vì ngươi là con của mẹ. Mẹ và em sẽ sung sướng, sẽ sống trong ý thức tình thương bất diệt. Mẹ và em sẽ trở thành bất diệt và ngày mai, mẹ mất, em sẽ không hối hận, đau lòng.

​

Ngày Vu Lan ta nghe giảng và đọc sách nói về ngài Mục Liên và về sự hiếu dễ. Công cha, nghĩa mẹ. Bổn phận làm con. Ta lạy Phật cầu cho mẹ sống lâu. Hoặc lạy mười phương tăng chú nguyện cho mẹ được tiêu diêu nơi cực lạc, nếu mẹ đã mất. Con mà không có hiếu là con bỏ đi. Nhưng hiếu thì cũng do tình thương mà có; không có tình thương, hiếu chỉ là giả tạo, khô khan, vụng về, cố gắng mệt nhọc. Mà có tình thương là có đủ hết rồi. Cần chi nói đến bổn phận. Thương mẹ, như vậy là đủ. Mà thương mẹ không phải là một bổn phận. Thương mẹ là một cái gì rất tự nhiên. Như khát thì uống nước. Con thì phải có mẹ, phải thương mẹ. Chữ PHẢI đây không phải là luân lý, là bổn phận. PHẢI ĐÂY LÀ LÝ ĐƯƠNG NHIÊN. Con thì đương nhiên thương mẹ, cũng như khát thì đương nhiên tìm nước uống. Mẹ thương con, nên con thương mẹ. Con cần mẹ, mẹ cần con. Nếu mẹ không cần con, con không cần mẹ, thì đó không phải là mẹ và con. Đó là lạm dụng danh từ mẹ con.
Ngày xưa, thầy giáo hỏi rằng: con mà thương mẹ thì phải làm thế nào? Tôi trả lời: Vâng lời, cố gắng. giúp đỡ, phụng dưỡng lúc mẹ về già và thờ phụng khi mẹ khuất núi. Bây giờ thì tôi biết rằng: con thương mẹ thì không phải "làm thế nào" gì hết. Cứ thương mẹ, thế là đủ lắm rồi, cần chi phải hỏi "làm thế nào" nữa! Thương mẹ không phải là một vấn dề luân lý đạo đức.
Anh mà nghĩ rằng tôi viết bài nầy để khuyên anh về luân lý đạo đức là anh lầm. Thương mẹ là một vấn đề hưởng thụ. Mẹ như suối ngọt, như "đường mía lau", như "xôi nếp một". Anh không hưởng thụ thì uổng cho anh. Chị không hưởng thụ thì thiệt cho chị. Tôi chỉ cảnh cáo cho anh chị biết mà thôi. Để mai nầy anh chị đừng có than thở rằng: đời ta không còn gì cả. Một món quà như mẹ mà còn không vừa ý thì hoạ chăng có làm ngọc hoàng thượng đế mới vừa ý, mới bằng lòng, mới sung sướng. Nhưng tôi biết ngọc hoàng không sung sướng đâu, bởi ngọc hoàng là đấng tự sinh, không bao giờ có diễm phúc có được một bà mẹ.
u?c bunnie s?a vo 21:37 ngy 07/08/2006

​

Sad Painter of Reality​

TTVN chết mấy ngày nay, mọi người đền xôn xao, không biết nó có sống lại không, ngay cả mình cũng vậy, thỉnh thoảng nghĩ hay là nó chết thật rồi, ngồi thu xếp cho mình những thú vui khác để thay vào đó, mỗi lúc rảnh lại lọ mọ vào blog nhưng dù vậy cũng không quên thỉnh thoảng thò tay bấm refresh một cái. Chat với bạn bè cũng toàn xoay quanh chuyện sống chết của TTVN, mà hình như mình và bạn mình đã nghiện nó thật.
Vậy mà như một đứa trẻ bị đói lâu quá, đến khi được ăn lại không muốn ăn nữa. Đó là cảm xúc của mình tối hôm nay. Thật ngạc nhiên vì mình đã không vui như mình nghĩ khi thấy nó sống lại. Cảm thấy lạnh lẽo và ơ hờ như đã lâu gặp lại một người từng gây nhiều "ân oán" và chỉ còn là nụ cười xã giao với cái bắt tay lạnh nhạt mà thôi.
Có lẽ là thế, hy vọng sau vụ này mình sẽ không còn nhiều tình cảm với nó để mà trăn trở và nghĩ suy này nọ. Mình mặc kệ nó rồi thì phải.
Đây có phải là một "mối tình" nông cạn và hời hợt hay không?
u?c bunnie s?a vo 22:10 ngy 11/08/2006

Có bao giờ anh bước vào đây không?
Chắc là anh không vào, vì anh vốn không khoái mấy trò này. Chắc là anh thấy an ổn nên không có nhu cầu giải tỏa. Đôi khi em nghĩ, không biết anh có khi nào cảm thấy nhớ em đến mức thốt lên như anh đã từng thốt lên với một cái tên khác không. Em hơi buồn cười, đó là một bí mật mà em không bao giờ biết được, vì nếu ngày đó tới thì... chắc em chẳng có sung suớng gì nếu không nói là đau khổ... hihi.
Nhiều khi em thấy hơi tủi thân mỗi khi nghĩ ngợi, em chẳng biết tại sao nữa. Em cứ cười cười nói nói cho em vui, cho anh vui, và cũng để an ủi mình.
Như lúc này đây, em buồn vì cái tin nhắn "đau khổ" của em gửi cho anh rồi nhận lại một cái tin cụt ngủn và hờ hững của anh. Chắc tại em đang bệnh nên hay tủi thân thôi, và cũng có khi anh mệt không muốn động tay động chân mà nhắn tin cho em. Vậy mà hồi chiều em nghĩ không biết anh đi làm về có ghé qua em không nữa đó. Lúc đó em nghĩ nếu mà anh đến, em sẽ đưa cái kính mà anh để quên trong giỏ em hôm kia, kể cho anh nghe chuyện sáng nay của em nữa. Nhưng anh không đến, chắc là anh bận, và chắc là anh cũng mệt. Em thật là lạc quan tếu khi tưởng tượng đủ thứ như vậy để rồi bây giờ, em ngồi một mình mà nắng đã phai.

Số là tối nay mưa quá, tự nhiên nổi hứng muốn viết cái gì đó vui vui. Nghĩ hòai không ra phảt viết cái rì, lại thêm mấy bữa nay lúc nào rảnh lại làm thơ Yết Hậu, nghĩ cái quái rì cũng có vần. Mới đầu làm thơ cũng hoành tráng lắm, thơ tình đàng hoàng, nhưng viết một hồi nó lộn xà ngầu như dzầy, đành xáo lên luôn, ra sao thì ra, đọc vui là chủ yếu, chẳng có tình cảm gì ở trỏng, với lại nó cũng lắm thứ vô lý, kiểu như "Một đàn chuồn chuồn đuổi bắt cá rô..."
Nắng xối xả ngập vườn Yết Hậu
Con khỉ già uống rượu không say
Thằng cu Tí lăm lăm cái ná
Con mèo gầy cặm cụi muốn bay
Đại bàng mập bò quanh góc cột
Con chim non ngơ ngáo tìm mồi
Đàn kiến nhỏ lang thang trong xó
Lũ dế mèn khóc chú kiến hôi
Gió thổi mãi khu vườn rụng lá
Tiếng diều hâu vỗ cánh không trung
Đàn chim cú chiều nay lạc mẹ
Kêu triền miên trên bãi tha ma
Một cô bé tóc mai qua gối
Chậm chậm đưa tay bắt chuồn chuồn
Lũ ếch nhái ngồi kêu rỉ rả
Sau bờ tre bóng nắng dần trôi
Lòng có lúc buồn theo cơn nắng
Ngang nhà ai ngỡ gặp một người
Tình đã cũ nụ cười quá vội
Đêm về nằm nhớ một đôi môi
Mưa ồn ã đất trời mùa hạ
Lá đương xanh gió gỡ khỏi cành
Em róc rối ngồi sau khung cửa
Anh - gã khờ lại muốn làm thơ
Ôm cây đàn đứt dây anh hát
Con mèo lười cọ mũi dưới chân
Con chó Nhật nằm ngay nghạch cửa
Tụi nó nhìn anh tưởng gã tưng
Thơ dài quá tình chưa nói hết
Viết lê thê thiên hạ bực mình
Thôi dừng bút đứng lên uống nước
Bữa khác khùng nói dóc nghe chơi
u?c bunnie s?a vo 21:47 ngy 28/08/2006

​

Em mệt quá, chắc tại lâu rồi không bị áp lực nhiều, hôm nay bắt đầu thời kỳ căng thẳng lại thấy mệt đầu, hy vọng nhân đây em sẽ thay đổi mình luôn, thời gian vừa qua em kg tốt chút nào, nghiện net, không đọc được cuốn sách nào ra hồn, chỉ toàn xem phim là giỏi, tập thể dục cũng bỏ, thật đáng xấu hổ?
Sáng giờ nghe cả trăm bản nhạc trong một cái folder xưa cũ, tình cờ gặp lại nhiều bản nhạc hay quá, tự nhiên ước gì mình đủ ngôn từ để mà miêu tả lại vẻ đẹp của một bản nhạc không lời. Em hay nói với anh ngôn ngữ là sai lầm, và rằng giá như người ta đừng nói gì với nhau có lẽ hay hơn, phải không?
Gọi điện thăm ngoại, bà hỏi thăm?,tự nhiên thấy buồn quá? đã biết là không nên nghĩ nhiều?

​

Cuộc đời thật hư vô, mới hôm nào còn ngồi cùng tâm sự, chia sẻ và cả những "khuyên răn, dạy bảo" của một người đi trước... Giờ đã chẳng còn tìm lại được những phút giây ấy nữa. Nhìn mảnh khăn trắng trên đầu người vợ trẻ, thấy mọi sự thật đúng là vô thường. Ừ, thì con người là cát bụi rồi cũng sẽ trở về cùng bụi cát... Nhưng sao...
Chợt thấy có trách nhiệm hơn với những gì đang làm, đang ấp ủ, và cũng thấy thật may mắn khi sáng nay còn được nhìn thấy mặt trời, được nói chuyện cùng mọi người, được đi tiếp con đường đã chọn....
Bình yên nhé, "anh T." ơi....

Được timyen sửa chữa / chuyển vào 07:49 ngày 05/09/2006

Hình như ngôn ngữ đưa người ta xích lại gần nhau và rồi cũng chính ngôn ngữ làm xa cách mọi người với nhau. Nhưng nhiều khi sự im lặng cũng làm cho mọi sự thay đổi theo nhiều chiều hướng.
Ngôn ngữ đã đưa anh đến với em nhưng chính sự im lặng lại vô tình để anh rời xa em. Đến rồi đi không một lý do nào cả, và ngôn ngữ lúc này nếu có cũng bằng thừa đúng không?

Gần như có chung một đồng cảm với B và H..

Trong TY, im lặng là kẻ thù đáng sợ nhất.

Đồng ý với bạn già câu này Trên đời đâu phải ai cũng hiểu hết mình (nhiều lúc còn cảm thấy mình còn chưa hiểu hết bản thân mình - nhất là khi điên điên lên) và do đó sự trao đổi thật lòng và thẳng thắn là cần thiết, nhất là trong TY.
Được Condor sửa chữa / chuyển vào 11:59 ngày 11/09/2006