SCADA trong hệ thống điện

Bận quá không có thời gian vào gõ tiếp. Bác 7604, xin lỗi ICCP chứ không phải TCCP, lỗi gõ nhầm chính tả.
Trở lại vấn đề làm thế nào để xây dựng hệ thống Mini SCADA, vấn đề này đã được mọi người đề cập, đa số đều chính xác, và đầy đủ, tôi chỉ tóm tắt lại cho nó dễ hiểu. Thôi nhưng mà cứ tạm thế, lại bận mất rồi. Gặp lại các bác sau. Vô cùng xin lỗi.

Đúng là như bác 7604 nói SCADA là một hệ thống giám sát, điều khiển và thu thập dữ liệu nó chỉ xử lý về mặt dữ liệu nhưng thử hỏi dữ liệu ấy từ đâu mà có được? để có được các dữ liệunày thì phải nói đến devices phải không các bác! ( tất nhiên trong mỗi thiết bị như breaker, role, sensor...sẽ có các gói phần mền để làm công việc này) và tất cảc các thông số của lưới điện như I,U,P,F...sẽ được gởi về trung tâm (tuỳ theo sự phân cấp) để xử lý, và nếu nói như bác 7604 thì khi vận hành hệ thống chỉ cần biết các dữ liệu không thôi thì chưa đủ, tôi lấy một ví dụ đơn giản như thế này nhé: tại một trạm trung gian tại các xuất tuyến khác nhau đều có đặt các breaker recloser để tạo ra việc tự động xử lý các sự cố thoáng qua hoặc nếu xử lý không dược thì sẽ báo tín hiệu về để trung tâm xử lý, và giả sử tín hiệu máy cắt nhảy báo về trung tâm là sự cố vĩnh cửu và máy cắt không thể đóng lại được và sau khi kiểm tra toàn bộ lưới thì thấy sự cố về lưới không có, kiểm tra thiết bị thì thấy rằng do đầu cáp bị ẩm các tín hiệu từ TI chân sứ trên MC truyền về để xử lý là không đúng nếu gặp các trường hợp tương tự như vậy mà chỉ dựa vào tín hiệu IN và OUT không thì chỉ ngồi đó và cứ việc chờ chuyên gia của chính hãng qua kiểm tra thiết bị rồi mới kết luận được??? nhưng nếu anh hiểu rõ về thiết bị thì nó có thể giúp anh suy luận để giải quyết vấn đề. Và nếu chỉ sử dụng cách như bác 7604 nói thì Việt nam ta làm sao có thể có thể tự xây dựng một hệ SCADA cho chính chúng ta , trong khi năng lực đội ngũ kỹ thuật của chúng ta rất dồi dào!
Xin thỉnh giáo ý kiến của các bác!
lần sau lại xin hầu chuyện với các bác!

Đúng là như bác 7604 nói SCADA là một hệ thống giám sát, điều khiển và thu thập dữ liệu nó chỉ xử lý về mặt dữ liệu nhưng thử hỏi dữ liệu ấy từ đâu mà có được? để có được các dữ liệunày thì phải nói đến devices phải không các bác! ( tất nhiên trong mỗi thiết bị như breaker, role, sensor...sẽ có các gói phần mền để làm công việc này) và tất cảc các thông số của lưới điện như I,U,P,F...sẽ được gởi về trung tâm (tuỳ theo sự phân cấp) để xử lý, và nếu nói như bác 7604 thì khi vận hành hệ thống chỉ cần biết các dữ liệu không thôi thì chưa đủ, tôi lấy một ví dụ đơn giản như thế này nhé: tại một trạm trung gian tại các xuất tuyến khác nhau đều có đặt các breaker recloser để tạo ra việc tự động xử lý các sự cố thoáng qua hoặc nếu xử lý không dược thì sẽ báo tín hiệu về để trung tâm xử lý, và giả sử tín hiệu máy cắt nhảy báo về trung tâm là sự cố vĩnh cửu và máy cắt không thể đóng lại được và sau khi kiểm tra toàn bộ lưới thì thấy sự cố về lưới không có, kiểm tra thiết bị thì thấy rằng do đầu cáp bị ẩm các tín hiệu từ TI chân sứ trên MC truyền về để xử lý là không đúng nếu gặp các trường hợp tương tự như vậy mà chỉ dựa vào tín hiệu IN và OUT không thì chỉ ngồi đó và cứ việc chờ chuyên gia của chính hãng qua kiểm tra thiết bị rồi mới kết luận được??? nhưng nếu anh hiểu rõ về thiết bị thì nó có thể giúp anh suy luận để giải quyết vấn đề. Và nếu chỉ sử dụng cách như bác 7604 nói thì Việt nam ta làm sao có thể có thể tự xây dựng một hệ SCADA cho chính chúng ta , trong khi năng lực đội ngũ kỹ thuật của chúng ta rất dồi dào!
Xin thỉnh giáo ý kiến của các bác!
lần sau lại xin hầu chuyện với các bác!

Thực sự mình vẫn chưa hiểu về RTU. Có bạn nào biết RTU la gì không?
Ngoài ra, SCADA software là như thế nào? Hiện nay có những tools nào rồi?

Thực sự mình vẫn chưa hiểu về RTU. Có bạn nào biết RTU la gì không?
Ngoài ra, SCADA software là như thế nào? Hiện nay có những tools nào rồi?

Chào các bạn, dạo này bận nên ít khi vào đây.
Trước khi trả lời câu hỏi của nguyennn tôi xin nói rõ ràng chỉ với dữ liệu thì không thể làm gì được nhưng để bắt đầu cho mọi hoạt động đều cần phải dựa vào dữ liệu vì mọi hoạt động chỉ là kết quả phản ứng lại hiện tượng thông qua qua dữ liệu mà con người có thể hiểu. Dù rằng hành động bởi cảm tính cũng do ảnh hưởng của dữ liệu mà não bộ xử lý trong tình huống nào đó. Ví dụ như ăn cơm là hành động đơn giản nhưng não bộ phải phân tích và xử lý hàng loạt dữ liệu như cơm đã ở mặt bàn chưa? nóng hay nguội? có thức ăn không? dùng muỗng hay đủa?.... Tất cả những cái đó điều là dữ liệu nhưng vì quá quen thuộc mà ta quên đi hoặc vì khi nói đến dữ liệu là ta nghĩ ngay đến những con số theo thói quen. Nhìn rộng hơn một chút, dữ liệu chỉ là data và có mặt khắp mọi nơi. Thông tin mà con người xử lý và có thể xử lý để dẫn đến mọi hoạt động chỉ có thể có được từ dữ liệu. Ngược lại không có dữ liệu sẽ không có thông tin. Raw data ==> analysis ==> information ==> action.
Trở lại với thí dụ của nguyennn. Đầu tiên tôi muốn phân biệt rõ breaker chỉ có nhiệm vụ đóng và mở chứ không tự động hoá phản ứng vì nhiệm vụ đó thuộc về relay một bộ phận sử lý tính hiệu và điều khiển breaker. Ví dụ một nhánh cây vì gió quẹt vào đường truyền tạo ra chạm 2 dây pha và tính hiệu đột biến sẽ được nhận bởi relay. Over-current vượt qua thời gian cho phép relay lập tức gởi tính hiệu mở breaker. Lúc này tính hiệu ở relay sẽ trở lại bình thường nên khả năng đóng breaker trở lại sau một thời gian định trước sẽ xảy ra. Nếu sự cố chỉ thoáng qua thì sau tiếng "bùm" mọi chuyện sẽ trở lại bình thường nhưng nếu cành cây vẫn giữ nguyên sự cố thì tùy theo program định trước mà breaker sẽ đóng mở thêm bao nhiêu lần nửa. Nếu không thể giải quyết tự động sự cố thì breaker sẽ mở và kỷ thuật viên sẽ được đưa đến để tìm hiểu sự cố và sửa chửa. Cho đến giờ phút này hoàn toàn không ai biết được chuyện gì sẽ ra nhưng chỉ biết breaker "OUT". Nếu không có dữ liệu "OUT" này truyền về trung tâm thì hành động kế tiếp sẽ là gì? Chờ cho đến khi có ai đó gọi vào bên service rồi bên service báo qua là dân kêu....rồi kiểm tra...cuối cùng chỉ dẫn đến một điều là breaker "OUT". Dù có biết về device hay bất cứ gì đi nửa cũng không thể kết luận điều gì mà có thể chấp nhận hiện tượng duy nhất đó. Trong thí dụ của nguyenn thì sự cố xảy ra là do thiết bị không hoạt động bình thường bởi tính chất vật lý. Điểm chính ở đây không phải là thiết bị không hoạt động bởi lý do gì mà là làm sao để dòng điện trở lại phục vụ khách hàng một cách nhanh nhất. Thiết bị hư hỏng ra sao? Cần ai phân tích, giải quyết không còn là vấn đề chính mà là dựa vào tính hiệu truyền về trung tâm nhằm bảo đảm sự phục vụ của hệ thống điện là liên tục.
SCADA chỉ là 1 dụng cụ chủ lực trong việc điều hành hệ thống điện. Không cần biết hệ thống SCADA tối tân và ưu việt đến đâu nếu như không có những chu trình ứng dụng thiết thực bởi con người tạo ra cũng sẽ không giúp được gì trong cuộc sống. Con người điều khiển hệ thốnhg và chỉ có thể điều khiển được nó khi có dữ liệu, nếu không có dữ liệu thì không có thông tin và sẽ không có hoạt động thích hợp thì hệ thống nào cũng vô dụng.
Hệ thống truyền tải phức tạp và rộng lớn và không ai có đủ khả năng hiểu hết nên đó là sự tập hợp khả năng và kiến thức của một đội ngủ rất lớn nhân viên trong ngành và nhiều chuyên môn khác nhau. Tất cả nhân viên cũng như chuyên gia hoạt động bằng cách dựa vào kiến thức của mình để đưa ra những hoạt động cần thiết khi có những thông tin cần thiết. Nhấn một nút điều khiển trên hệ thống điện dựa vào cảm tính có thể tạo nên một người hùng trong ngành điện nhưng nếu sai lầm không chỉ bị thôi việc mà còn ảnh hưởng rất lớn đến ngành và người dân. Chính vì lẽ đó mà thông tin là điều thiết yếu giúp con người hoạt động. Càng nhiều thông tin, thông tin càng chính xác càng đưa đến hoạt động hiệu quả....
Tất cả các thiết bị tự động ngày nay cũng dựa trên thông tin mà nó có được trong quá trình làm việc mà không thông qua tác động của con người. Nhưng nó không thể hoạt động một cách vô thức mà là do những chương trình con người tạo ra cho nó xử lý thông tin. Từng thiết bị riêng biệt có thể cùng lúc làm nhiều nhiệm vụ khác nhau nhưng nếu không tập trung vào nhiệm vụ chính của mình nó sẽ giảm hiệu quả ở một mức độ nào đó. Hiệu quả không phải là một con số kỷ thuật chết mà là sự chấp nhận hay không chấp nhận của người điều khiển thông qua quá trình thu lượm, xử lý và phân tích dữ liệu mà họ có được cũng như được truyền lại. SCADA là hệ thống Legacy có nơi bắt đầu và điểm kết thúc. Có thể kéo dài nó ra hay co nó lại nhưng mục đích chính của nó là xử lý và điều khiển hệ thống điện. SCADA không giúp giải quyết vấn đề bán điện hay sửa chửa thiết bị nhưng nó có dữ liệu giúp cho bên làm điện, bán điện và bảo trì hiệu quả. Nên lưu ý rằng SCADA không tạo ra dữ liệu mà chỉ thu nhận và truyền tải giữ liệu. Còn nguồn gốc của dữ liệu là do tác động của hoạt động trên đường truyền. Tất nhiên có thể dễ dàng chỉ ra SCADA không chỉ có RAW data mà có cả Integrated data....nhưng phải hiểu bản chất của nó.
Thiết bị là phần trực tiếp hoạt động và tính hiệu thu nhận thông qua sensor. Đây là level thấp nhất và hoạt động của nó phụ thuộc nhiều vào nhà sản xuất. Như bạn nguyennn cho rằng phải chờ đến chuyên gia của nhà sản xuất đến phân tích thì thử hỏi các chuyên gia thiết bị hoặc bên support của hãng để làm gì? Đó là công việc của họ có liên quan đến SCADA chứ không phải là nhiệm vụ của người làm hệ thống SCADA. Các hệ thống khác như CIS, Maximo, PI, TDMS...tôi có thể kể ra vài chục hệ thống liên quan mà ngành điện sử dụng không riêng gì SCADA. Việt Nam hoàn toàn có khả năng xây dựng SCADA với đội ngũ cán bộ kiến thức và kinh nghiệm dồi dào nhưng khả năng hoạt động của nó ra sao mới là điều đáng chú ý. Bỏ ra 1 đồng làm 1 việc, 2 đồng làm 2 việc nhưng không có nghĩa là cần 10 đồng để làm 10 việc. Quan trọng là 10 việc mà ta làm có cùng chung mục đích và hỗ trợ lẫn nhau không?
Các bạn đã từng xem qua hệ thống của nhà băng chưa? Họ có sử dụng SCADA cũng như nói rất rõ về cái bức tranh lớn của toàn bộ hệ thống. Đại khái là lớp cuối cùng là lớp vật lý (thiết bị). Kế đến là hệ thống thu lượm và kiểm soát thông tin (SCADA) và trung cùng là hệ thống phân tích (IT corperate). Vấn đề chính là các bạn muốn nhìn bức tranh ở diện rộng (big picture) hay một bộ phận riêng biệt (particular device or system)?
=====================

Chào các bạn, dạo này bận nên ít khi vào đây.
Trước khi trả lời câu hỏi của nguyennn tôi xin nói rõ ràng chỉ với dữ liệu thì không thể làm gì được nhưng để bắt đầu cho mọi hoạt động đều cần phải dựa vào dữ liệu vì mọi hoạt động chỉ là kết quả phản ứng lại hiện tượng thông qua qua dữ liệu mà con người có thể hiểu. Dù rằng hành động bởi cảm tính cũng do ảnh hưởng của dữ liệu mà não bộ xử lý trong tình huống nào đó. Ví dụ như ăn cơm là hành động đơn giản nhưng não bộ phải phân tích và xử lý hàng loạt dữ liệu như cơm đã ở mặt bàn chưa? nóng hay nguội? có thức ăn không? dùng muỗng hay đủa?.... Tất cả những cái đó điều là dữ liệu nhưng vì quá quen thuộc mà ta quên đi hoặc vì khi nói đến dữ liệu là ta nghĩ ngay đến những con số theo thói quen. Nhìn rộng hơn một chút, dữ liệu chỉ là data và có mặt khắp mọi nơi. Thông tin mà con người xử lý và có thể xử lý để dẫn đến mọi hoạt động chỉ có thể có được từ dữ liệu. Ngược lại không có dữ liệu sẽ không có thông tin. Raw data ==> analysis ==> information ==> action.
Trở lại với thí dụ của nguyennn. Đầu tiên tôi muốn phân biệt rõ breaker chỉ có nhiệm vụ đóng và mở chứ không tự động hoá phản ứng vì nhiệm vụ đó thuộc về relay một bộ phận sử lý tính hiệu và điều khiển breaker. Ví dụ một nhánh cây vì gió quẹt vào đường truyền tạo ra chạm 2 dây pha và tính hiệu đột biến sẽ được nhận bởi relay. Over-current vượt qua thời gian cho phép relay lập tức gởi tính hiệu mở breaker. Lúc này tính hiệu ở relay sẽ trở lại bình thường nên khả năng đóng breaker trở lại sau một thời gian định trước sẽ xảy ra. Nếu sự cố chỉ thoáng qua thì sau tiếng "bùm" mọi chuyện sẽ trở lại bình thường nhưng nếu cành cây vẫn giữ nguyên sự cố thì tùy theo program định trước mà breaker sẽ đóng mở thêm bao nhiêu lần nửa. Nếu không thể giải quyết tự động sự cố thì breaker sẽ mở và kỷ thuật viên sẽ được đưa đến để tìm hiểu sự cố và sửa chửa. Cho đến giờ phút này hoàn toàn không ai biết được chuyện gì sẽ ra nhưng chỉ biết breaker "OUT". Nếu không có dữ liệu "OUT" này truyền về trung tâm thì hành động kế tiếp sẽ là gì? Chờ cho đến khi có ai đó gọi vào bên service rồi bên service báo qua là dân kêu....rồi kiểm tra...cuối cùng chỉ dẫn đến một điều là breaker "OUT". Dù có biết về device hay bất cứ gì đi nửa cũng không thể kết luận điều gì mà có thể chấp nhận hiện tượng duy nhất đó. Trong thí dụ của nguyenn thì sự cố xảy ra là do thiết bị không hoạt động bình thường bởi tính chất vật lý. Điểm chính ở đây không phải là thiết bị không hoạt động bởi lý do gì mà là làm sao để dòng điện trở lại phục vụ khách hàng một cách nhanh nhất. Thiết bị hư hỏng ra sao? Cần ai phân tích, giải quyết không còn là vấn đề chính mà là dựa vào tính hiệu truyền về trung tâm nhằm bảo đảm sự phục vụ của hệ thống điện là liên tục.
SCADA chỉ là 1 dụng cụ chủ lực trong việc điều hành hệ thống điện. Không cần biết hệ thống SCADA tối tân và ưu việt đến đâu nếu như không có những chu trình ứng dụng thiết thực bởi con người tạo ra cũng sẽ không giúp được gì trong cuộc sống. Con người điều khiển hệ thốnhg và chỉ có thể điều khiển được nó khi có dữ liệu, nếu không có dữ liệu thì không có thông tin và sẽ không có hoạt động thích hợp thì hệ thống nào cũng vô dụng.
Hệ thống truyền tải phức tạp và rộng lớn và không ai có đủ khả năng hiểu hết nên đó là sự tập hợp khả năng và kiến thức của một đội ngủ rất lớn nhân viên trong ngành và nhiều chuyên môn khác nhau. Tất cả nhân viên cũng như chuyên gia hoạt động bằng cách dựa vào kiến thức của mình để đưa ra những hoạt động cần thiết khi có những thông tin cần thiết. Nhấn một nút điều khiển trên hệ thống điện dựa vào cảm tính có thể tạo nên một người hùng trong ngành điện nhưng nếu sai lầm không chỉ bị thôi việc mà còn ảnh hưởng rất lớn đến ngành và người dân. Chính vì lẽ đó mà thông tin là điều thiết yếu giúp con người hoạt động. Càng nhiều thông tin, thông tin càng chính xác càng đưa đến hoạt động hiệu quả....
Tất cả các thiết bị tự động ngày nay cũng dựa trên thông tin mà nó có được trong quá trình làm việc mà không thông qua tác động của con người. Nhưng nó không thể hoạt động một cách vô thức mà là do những chương trình con người tạo ra cho nó xử lý thông tin. Từng thiết bị riêng biệt có thể cùng lúc làm nhiều nhiệm vụ khác nhau nhưng nếu không tập trung vào nhiệm vụ chính của mình nó sẽ giảm hiệu quả ở một mức độ nào đó. Hiệu quả không phải là một con số kỷ thuật chết mà là sự chấp nhận hay không chấp nhận của người điều khiển thông qua quá trình thu lượm, xử lý và phân tích dữ liệu mà họ có được cũng như được truyền lại. SCADA là hệ thống Legacy có nơi bắt đầu và điểm kết thúc. Có thể kéo dài nó ra hay co nó lại nhưng mục đích chính của nó là xử lý và điều khiển hệ thống điện. SCADA không giúp giải quyết vấn đề bán điện hay sửa chửa thiết bị nhưng nó có dữ liệu giúp cho bên làm điện, bán điện và bảo trì hiệu quả. Nên lưu ý rằng SCADA không tạo ra dữ liệu mà chỉ thu nhận và truyền tải giữ liệu. Còn nguồn gốc của dữ liệu là do tác động của hoạt động trên đường truyền. Tất nhiên có thể dễ dàng chỉ ra SCADA không chỉ có RAW data mà có cả Integrated data....nhưng phải hiểu bản chất của nó.
Thiết bị là phần trực tiếp hoạt động và tính hiệu thu nhận thông qua sensor. Đây là level thấp nhất và hoạt động của nó phụ thuộc nhiều vào nhà sản xuất. Như bạn nguyennn cho rằng phải chờ đến chuyên gia của nhà sản xuất đến phân tích thì thử hỏi các chuyên gia thiết bị hoặc bên support của hãng để làm gì? Đó là công việc của họ có liên quan đến SCADA chứ không phải là nhiệm vụ của người làm hệ thống SCADA. Các hệ thống khác như CIS, Maximo, PI, TDMS...tôi có thể kể ra vài chục hệ thống liên quan mà ngành điện sử dụng không riêng gì SCADA. Việt Nam hoàn toàn có khả năng xây dựng SCADA với đội ngũ cán bộ kiến thức và kinh nghiệm dồi dào nhưng khả năng hoạt động của nó ra sao mới là điều đáng chú ý. Bỏ ra 1 đồng làm 1 việc, 2 đồng làm 2 việc nhưng không có nghĩa là cần 10 đồng để làm 10 việc. Quan trọng là 10 việc mà ta làm có cùng chung mục đích và hỗ trợ lẫn nhau không?
Các bạn đã từng xem qua hệ thống của nhà băng chưa? Họ có sử dụng SCADA cũng như nói rất rõ về cái bức tranh lớn của toàn bộ hệ thống. Đại khái là lớp cuối cùng là lớp vật lý (thiết bị). Kế đến là hệ thống thu lượm và kiểm soát thông tin (SCADA) và trung cùng là hệ thống phân tích (IT corperate). Vấn đề chính là các bạn muốn nhìn bức tranh ở diện rộng (big picture) hay một bộ phận riêng biệt (particular device or system)?
=====================

Mình đã hỏi rồi, nhưng chỉ thấy cuốn "Quy trình điều độ hệ thống điều độ quốc gia". Làm gì có quyển "Hệ thống điều độ quốc gia"! Bạn có biết tài liệu nào khác nói về SCADA nữa không?

Mình đã hỏi rồi, nhưng chỉ thấy cuốn "Quy trình điều độ hệ thống điều độ quốc gia". Làm gì có quyển "Hệ thống điều độ quốc gia"! Bạn có biết tài liệu nào khác nói về SCADA nữa không?

RTU: remote terminal unit. Thường thì nó là một panel gồm các các thiết bị thu nhận, chuyển đổi và liên lạc tại substation. Tính hiệu của các sensor từ device sẽ được chuyển đến RTU đa phần là qua dây dẫn. Tính hiệu sẽ được chuyển đổi và truyền về trung tâm nhằm tạo điều kiện cho trung tâm có khả năng nhận thức và điều khiển hệ thống từ xa.
Trên mạng có rất nhiều tài liệu về SCADA nhưng chỉ theo vendor vì mỗi vendor có một hệ thống và định nghĩa riêng của họ. Căn bản thì SCADA chỉ gồm có hệ thống tiếp nhận, truyền tải và điều khiển thông qua tín hiệu từ xa. Về nguyên lý thì nó gồm telecommunication và control. Về thực hành thì nó bao gồm trung tâm dữ liệu và trung tâm điều hành. Về ảnh hưởng của nó lên hệ thống điện thì vô cùng bao la tùy theo khả năng suy nghĩ của công người.
==================