1. Tuyển Mod quản lý diễn đàn. Các thành viên xem chi tiết tại đây

Schubert và cuộc hôn phối tưng bừng

Chủ đề trong 'Câu lạc bộ Tiếng Anh Sài Gòn (Saigon English Club)' bởi Tao_lao, 26/03/2006.

  1. 0 người đang xem box này (Thành viên: 0, Khách: 0)
  1. Tao_lao

    Tao_lao Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    17/04/2002
    Bài viết:
    2.152
    Đã được thích:
    1
    Schubert và cuộc hôn phối tưng bừng

    Another weekend has gone. ''''Trời không mưa và anh không nhớ, anh còn biết làm gì''''. I want to write a poem but for what. So I share with you guys a set of songs by Schubert so-called Winterreise ''''Hành trình mùa đông''''. I listen to it when I feel bad.

    If you stay in Sài Gòn you can go to 50 Cao Bá Nhạ , Best classic shop to buy this CD. The following was a article I wrote long time ago:

    (for english version http://www.mrichter.com/opera/files/winter.pdf)

    1. Schubert và Lieder- Cuộc hôn phối tưng bừng

    Lieder (chữ số ít là Lied) là những bài hát phổ thơ tiếng Đức cho giọng hát và dương cầm thường do dương cầm mở đầu khơi gợi (prelude), đệm theo giọng hát (accompany) và có một đoạn ngắn tổng kết (postlude). Lieder thường được xem là thể loại soạn tác chủ yếu của giới nhạc sĩ nghiệp dư hồi cuối thế kỷ 18 (Hausmusik) vì thời đó giới soạn tác, phê bình xem chính khí nhạc và thanh nhạc như nhạc kịch hoặc nhạc lễ (Mass) mới là hình thức âm nhạc nghệ thuật cao nhất. Nhưng Franz Schubert (1797 - 1828) -người được mệnh danh là Hoàng tử của Lieder ( Prince of Lieder) -đã thay đổi vận mệnh của Lieder. Trong cuộc đời tài hoa bạc mệnh chỉ 31 năm, ông đã để lại cho hậu thế hơn 600 bài hát, lối cách tân trong cách phổ thơ (không chỉ phổ thơ rập theo từng khổ như truyền thống-strophic setting), những thủ pháp biểu đạt, đồng thời khơi gợi một dòng mạch sáng tác cho một di sản Lieder đồ sộ. Đó là di sản của những hậu bối của ông trong truyền thống âm nhạc Áo- Đức như Robert Schumann , Brahms, Hugo Wolf , Mahler , Webern v.v. Đó là sự đóng góp và thành tựu phi thường trong lịch sử âm nhạc phương Tây bởi cuộc hội ngộ, ?~tưng bừng hôn phối?T giữa nhạc và thơ, giữa Schubert và Lieder.

    2. Nội dung tập Winteresise

    Nhắc đến Lieder của Schubert không thể không nhắc đến ba tập liên khúc (cycle) lẫy lừng của ông: Winterreise (D.911, Hành trình mùa đông) , Die Schone Mullerin (D.795)-phổ thơ Whilhelm Muller- và Schawanengesang D. 957. Tập Wintereise được sáng tác vào năm gần cuối đời của Schubert 1827, bao gồm 24 ca khúc, mách lại chuyện một anh chàng thất tình trốn chạy khỏi ngôi làng của người tình nhân giữa đêm trời mùa đông buốt giá, tối tăm, đầy tuyết và hoang vắng. Tuyệt vọng và cô đơn, giận hờn và ngạo nghễ- bi kịch của một kẻ tan nát lòng.

    Mở đầu là bài [(1) Giã từ trong đêm] , báo cho ta biết hắn vốn chẳng phải người trong làng, đến và quen cô gái rồi duyên nợ vỡ tan:

    Đến đây như kẻ lạ
    Như kẻ lạ ta đi
    ..............
    Nàng đã nói với mẹ
    Cả yêu lẫn hôn nhân
    Giờ đời sao tăm tối
    Tuyết phủ kín con đường

    Cuộc ra đi không hề báo trước, chỉ tháng 5 là kẻ đưa tiễn, bạn đồng hành là bóng trăng:

    Chỉ tháng năm từ giã
    Cùng trăm nghìn đóa hoa
    ????
    Bóng trăng là hóa ảnh
    Như một kẻ đồng hành

    Đến từ giã lúc người yêu ngủ say, bước nhè nhẹ sợ lo nàng thức giấc và lũ chó giữ nhà, chỉ nhắn lại lời trên cửa pha lẫn chút suy nghiệm về tình yêu ( chứng tỏ hắn là một cao thủ tình trường...luôn luôn thất bại):

    Tình yêu thích lang thang
    Trời bắt đày phải vậy
    Hết lần này lần khác
    Em yêu, xin giã từ!

    Một cuộc chia ly âm thầm, lặng lẽ giữa trời đầy tuyết mùa đông! (Hỡi thế gian tình là gì!)
    Thế nhưng bi kịch chỉ mới bắt đầu, ?~con đường đau khổ?T phía trước thật dài như cụ Nguyễn Du đã lưu ý:

    Cảnh nào cảnh chẳng gây sầu
    Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ

    Trong bài [(2) Chong chóng gió] : Đứng trước cửa nhà nàng, hắn nhìn thấy cái chong chóng gió và liên tưởng thật ngộ nghĩnh: chong chóng quay tròn như đang nhạo bán hắn, như lòng người đàn bà thay đổi:

    Gió đùa chong chóng gió
    Trước cửa của nhà nàng
    Trong ảo ảnh hắn nghĩ
    Nó nhạo kẻ lang thang

    Và anh cũng bật mí cho chúng ta cái lí do của cuộc chia li ?~tham sang phụ khó?T:

    Nỗi buồn tôi ai bận
    Con họ cô dâu giàu

    Rồi hắn bật khóc lúc nào chẳng hay [(3) Những giọt lệ giá băng], [(4) Cóng lạnh] :

    Tuyệt vọng tìm trong tuyết
    Dấu vết của chân nàng
    Nơi đôi ta trong tay
    Băng qua đồng xanh mướt

    Như một người mất trí, hắn ôm hôn đất với những giọt lệ có thể làm tan tuyết để tìm vết chân nàng, nhưng tuyệt vọng:

    Nơi nào ta thấy hoa
    Nơi nào ta thấy cỏ
    Hoa giờ thôi đã chết
    Đất cũng thành giá băng

    Rồi hắn ra đến giếng làng, nơi có một [(6) Cây chanh lá cam] , nơi mà hắn đã khắc lên những kỉ niệm vui buồn, những mơ mộng:

    Tôi khắc lên vỏ cây
    Thật nhiều lời âu yếm
    Sướng vui và đau khổ
    Tôi đều luôn vẽ lên

    Cái cây như người bạn, xào xạc những lời thì thầm chúc an lành, nhưng hắn vẫn phải trốn chạy:

    Gió lạnh vẫn cứ thổi
    Ngay vào trong mặt tôi
    Nón dù bay đi mất
    Đầu cũng chẳng dám hồi

    Ba bài tiếp theo [(7) Nước lũ], [(8) Con sông], [(9) Nhìn lại], [(13) Lá thư], và [(17) Trong làng] là một sự tiếp tục cái nghịch cảnh ?~cảnh nào cảnh chẳng gây sầu?T, nhìn cảnh nhớ người với những lời hờn trách, hay ?~bâng khuâng đứng giữa đôi dòng nước?T muốn hồi đầu quay về;

    Khi ngày đó quay về giăng kín
    Thêm một lần ta muốn được nhìn
    Thêm một lần ta muốn quay lưng
    Đến trước nhà em đứng lặng thinh

    Nhưng hắn vẫn có [(9) Hi vọng dối lừa] pha chút phần ngạo nghễ:


    Ta đã từng lạc lối
    Kết cục cũng vuông tròn
    Khổ đau và hạnh phúc
    Trò chơi hi vọng thôi

    Xuyên mạch khô triền núi
    Bình tĩnh ta đi mau
    Sông nào không ra bể
    Khổ nào không biết tan.
  2. Tao_lao

    Tao_lao Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    17/04/2002
    Bài viết:
    2.152
    Đã được thích:
    1
    Hắn tìm đến mái hiên để [(10) Nghỉ ngơi] trong khi tứ chi rã rời với con tim thổn thức. Trong khi nghỉ, hắn có một [(11) Giấc mơ mùa xuân] thật đẹp:
    Mơ hoa đầy màu sắc
    Nở rộ vào tháng năm
    Ta mơ đồng xanh mướt
    Có tiếng chim vui ca
    ???..
    Mơ tình yêu đền đáp
    Với một thiếu nữ xinh
    Ôm và hôn thắm thiết
    Đẹp dạ và vui tươi
    Thế mà lúc tỉnh lại thì sự thực vẫn phủ phàng:
    Khi gà gáy ban sáng
    Mắt ta tỉnh hẳn ra
    Tối tăm và lạnh giá
    Trên mái nhà quạ ca
    ?????
    Khi gà gáy ban sáng
    Lòng ta tỉnh hẳn ra
    Giờ ta ngồi cô độc
    Nhớ lại chỉ là mơ
    Rồi tiếp tục gặm nhấm [(14) Cô độc]:
    Một đám mây ảm đảm
    Trôi qua bầu trời trong
    Một ngọn gió yếu ớt
    Thổi qua ngọn cây thông
    Một mình ta trên đường
    Trên đôi chân uể oải
    Xuyên qua đời hạnh phúc
    Cô đơn, không nhận ra
    Hắn tưởng mình đã thành lão già [(14) Lão đầu] :
    Tuyết đang phủ lên mái
    Tóc óng ánh đầu xanh
    Hay ta thành già cả
    Cũng chằng hề bận tâm
    Sớm rồi tuyết cũng tan
    Mái đầu ta xanh lại
    ?~Đầu xanh lại?T , những tưởng là một sự lạc quan, nhưng hắn bi quan đến hết thuốc cứu:
    Cho ta nếm khổ đau
    Trong suốt thời tuổi trẻ
    Có một con quạ trong bài [(15) Con quạ] cứ bay theo hắn trong suốt cuộc hành trình, tưởng như đó là người bạn trung thành duy nhất:
    Một con quạ theo ta
    Từ lúc lìa thôn xóm
    Cho đến mãi bây giờ
    Vẫn vòng quanh đầu ta
    Quạ, mi loài kỳ lạ
    Sao chẳng chịu lìa ra
    Hay là mi đang định
    Chờ ăn xác của ta
    Một sự liên tưởng lạnh tóc gáy: Chờ ăn xác của ta. Hắn gửi [(16) Hi vọng cuối cùng] vào trong lá cây, nhưng gió thổi lá lìa cành, bao hi vọng tan tành đi vào lòng mộ địa. Cái đêm dài bi kịch vừa qua thì bi kịch tiếp theo là khi trời tản sáng lại nổi bão giông [(18) Buổi sáng bão giông] với những cảnh thật ghê người: bão giông như xé tan trời, xé toạc mây, chớp xẹt lửa. Thế mà hắn lại tưởng những đường đỏ trên bầu trời đang in hình tim hắn, và bão giông lại là cảnh thú vị:
    Đó bình minh của tôi
    Sao phù hợp cảnh tình
    Trong bài [(19) Ảo ảnh] hắn thấy những tia nắng như là những ảo ảnh đang trêu đùa hắn, mang lại cho hắn hạnh phúc. Hắn tránh [(20) Những tấm biển chỉ đường] , tránh những con đường lớn mà men theo những đường chưa hề có ai đi:
    Sao ta tránh đại lộ
    Nơi khách bộ hành đi
    Tìm những đường ẩn giấu
    Trên đỉnh núi tuyết rơi?
    Và rồi, cực đại của chán đời:
    Ta phải theo con đường
    Chưa có ai trở lại
    Những con đường chưa có ai trở lại chỉ dẫn hắn đến nghĩa trang- nơi hắn gọi là [(21) Quán trọ]:
    Đường dẫn ta đi
    Đến khu mộ chí
    ?????
    Những vòng hoa tang
    Như đang mời gọi
    Lữ khách mệt nhừ
    Đến quán dừng chân
    Chia tay quán trọ, hắn trở nên mệt mỏi để thấy đến ba mặt trời trong [(23) Những mặt trời sai lạc]:
    Ta có ba mặt trời
    Hai cái kia đi mất
    Nếu cái thứ ba cũng từ giã
    Bóng tối an bình hơn thân ta
    Và cuối cùng hắn thấy một ông lão chơi đàn quay [(24) Kẻ chơi đàn quay]:
    Xa xa phía sau làng
    Một kẻ chơi đàn quay
    Với ngón tay lạnh cóng
    Ông chơi trong mê say
    Chân trần đi trên băng
    Tới lui người lảo đảo
    Chẳng có được một đồng
    Trong chiếc dĩa nhỏ nhoi
    Chẳng ai lắng nghe ông
    Chẳng ai lưu tâm ông
    Lũ chó vẫn cứ sủa
    Chỗ ông già quay quanh
    Đến cuối cùng hắn cũng tìm được bạn đồng hành:
    Một ông già kỳ lạ
    Tôi theo ông đi xa
    Ông sẽ chơi đàn quay
    Cùng tôi những bài ca
    Kẻ thất tình bị người yêu tham sang phụ khó, trốn chạy khỏi thôn làng từ nữa đêm đến mãi trời sáng, với tứ chi chảy bỏng, với con tim tuyệt vọng, lúc trời buốt giá phủ đầy tuyết, bão giông và hoang vắng, chỉ trò chuyện với bóng trăng, cây cỏ, con sông, lũ chó, và lũ quạ cuối cùng cũng tìm được cho mình kẻ đồng hành là một ông già khốn khổ chơi đàn.
    Nơi download hai bản thu âm:
    http://www.ttvnol.com/ncd/536278/trang-6.ttvn
    http://www.ttvnol.com/ncd/536278/trang-9.ttvn
  3. Tao_lao

    Tao_lao Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    17/04/2002
    Bài viết:
    2.152
    Đã được thích:
    1
    3. ''Hành trình mùa đông'' (Winterreise) của Schubert do Matthias Goerne, Alfred Brendel trình diễn tại Wigmore Hall, ngày thứ tư, 8/8/2003:
    ( dịch từ bài của Melanie Eskenazi tại http://www.musicweb-international.com/Sand...schubert810.htm )
    Khi diễn dịch Hành trình mùa đông Lotte Lehmann đã viết ?~Chỉ có ?~nó?T mới lột tả những cảm xúc chân thực?T và buổi trình diễn đỉnh cao này không chỉ đã lột tả những cảm xúc sâu sắc mà còn thể hiện kịch tính phong phú, phức tạp, sống động và đầy màu sắc: đây là một ?~Hành trình mùa đông?T đã gở bỏ hẳn những cử chỉ thân thể và âm nhạc điệu đàng không cần thiết; hoàn toàn tách biệt với phần lớn những buổi trình diễn khác của các bài hát này. Họ là những người đã sống và yêu loại thanh nhạc tươi mới và kinh người vô song không hề thua kém các tác phẩm không lời vĩ đại khác đã tồn tại hàng thế kỷ nay: diễn dịch của Goerne đã vượt mức bản thu âm lúc khởi nghiệp (với Graham Johnson cho Hyperion) và hơn cả bản trình diễn hai năm trước với Eric Schneider; bạn cảm giác như bạn đang nghe những bài hát mới, không phải bởi chúng méo mó bởi tình yêu của hai nhạc sĩ vĩ đại.
    Tui dùng chữ ?~tình yêu?T vì nó thích hợp hơn bất kỳ từ nào khác, chỉ có tình yêu sâu sắc mới lột tả nổi những bài hát trong bản thu này, minh chứng không chỉ trong cách diễn dịch sâu sắc mà còn ở cách hình thành các ngữ đoạn và cách hiểu những bài thơ một cách tinh tế và phức tạp. Sự thật là giọng hát của Goerne thuộc loại những giọng hát tinh khiết đẹp đẽ nhất, vậy mà vẻ đẹp đó không nô lệ mà ngược lại làm chủ thanh nhạc, và Brendel cũng chẳng hề thua kém đã làm nền thật tuyệt hảo cho Goerne mặc cho lối cảm xúc khổ hạnh của riêng ông. Trước đây, tôi chẳng xem họ là một kết cặp lí tưởng bởi sự bất tương xứng trong những địa hạt riêng của họ; vậy mà lần này với tui dường như cái hồn nhạc của Goerne rất khu biệt với Brendel- kẻ cao niên thì trí huệ, học thức, chính xác, kẻ hậu sinh thì đầy cảm xúc, liên miên trôi chảy và ở đấy những phẩm chất cá nhân cụa họ dường như quyện chặt thành một thực thể cân bằng toàn diện.
    Brendel đã hiệu chỉnh những nhịp bước linh hoạt và mạnh mẽ đầy kinh ngạc lúc khởi đầu bài ?~Gute Natch?T (Giã từ trong đêm) và Goerne cũng mở đầu những dòng đầu tiên bằng đoạn legato dài như chẳng hề tốn chút công sức đầy mê hoặc: chẳng phải đấy là phiên bản ?~ germutlich?T (ấm áp, thân thiện) được chờ đợi từ lâu của ?~Hành trình mùa đông?T sao? Nhờ trời, chẳng phải vậy- Sự phát triển theo sau của trạng thái lí trí của nhân vật chính lần lượt được thông qua: chối từ, tuyệt vọng, hi vọng ảo huyền, can đảm giả, và cuối cùng thúc thủ trong tuyệt vọng chỉ là một trong nhiều khía cạnh tuyệt vời của buổi trình diễn này. Sự thống khổ biểu lộ qua ?~Was soll ich länger weilen, / DaY man mich trieb hinaus??T dường như là bước đột tiến của ca sĩ khi anh thấy con đường khó khăn phía trước và sau đó ?~Fein Liebchen, gute Nacht!?T dịu dàng tiến xa hơn. Ở đây đáng lưu tâm hơn hết là Goerne đã sử dụng lối hát khắc họa, đối lập chính xác như chẳng hề toan tính và sự nhẹ nhàng lạnh lùng vừa phải trong khổ thơ cuối cùng làm người ta nát lòng: những vị kém lạnh lùng hơn biết rằng với Winterreise đó là chuyện không hề dễ dàng.
    Sức mạnh mênh mông kinh người của chất giọng Bariton của Goerne phát huy gần như đầy đủ ở đoạn ?~Ihr Kind ist eine reiche Braut?T ở cuối bài ?~Die Wetterfahne?T (Chong chóng gió), sau đó hầu như ngay lập tức đối lập với sự tuyệt vọng thúc thủ, chùng xuống ở trong bài ?~Gefrorne Tränen.?T Brendel chơi những hợp âm rãi dài thật mạnh để lột tả những bước chân rã rời của kẻ bị phụ tình và lối hát của Goerne đã thêm sinh khí mới đến từng ngữ đoạn- ?~DaY ich geweinet hab''??T đã sắc lại càng sắc, ?~kühler Morgentau?T mang hơi thở tươi rói, ?~zerschmelzen?T gây súc động mạnh mẽ và ?~Eis?T vỡ tan đầy uy lực- vậy mà phải thừa nhận rằng những hiệu ứng này chẳng phải nhằm phô diễn hay có dấu vết của sự tính toán trước, tất cả dường như đến một cách tự nhiên từ nội lực thơ -nhạc và tinh túy của người ca sĩ.
    ?~Erstarrung?T dường như thể hiện một cách tiếp cận có tính phân kỳ hơn khi giọng hát gia tăng mức thống khổ trên nền dương cầm vẫn tiếp tục lê bước nặng, nhưng ?~Der Lindenbaum?T lại là một sự thống nhất hoàn hảo. Cách hát ở khổ thơ đầu tiên, theo lời khuyên của Lehmann ?~với sự nồng ấm và cực kỳ giản dị ?T, gây xúc động sâu sắc, nhất là trong âm sắc tối tăm của ?~Ich muYt'' auch heute wandern?T và dứt khoát chắc nịch của ?~Ich wendete mich nicht.?T Không hề sai chạy, khổ thơ cuối cùng là một trong những khoảnh khắc tuyệt dịu nhất của đoạn độc thoại: bị những kí ức bình ổn và an toàn quyến rũ, kẻ lưu lạc bị tiếng xào xạc của lá cây làm lung lạc, và cái âm sắc của giọng hát trong ?~Du fändest Ruhe dort!?Tđã lột cả cái ngọt ngào của kỉ niệm và cái đắng cay phản ảnh trong cuộc hành trình.
    Trong ?~Rückblick?T Brendel đã tỉ mỉ tuân theo hướng dẫn của Schubert ?~nicht zu geschwind?T trong khi vẫn gợi tả một nền sáng dưới chân ca sĩ, và sự tái hiện hồi ức của Goerne vừa đẹp khắc khoải trong câu ?~Die runden Lindenbäume blühten?T vừa hài hước nhẹ nhàng trong ?~Da war''s gescheh''n um dich, Gesell!?T. Ở cuối bài hát này, Goerne đã thành tựu một điều mà tui chưa từng nghe tới: kẻ lang thang muốn vấp ngã thêm một lần nửa và quay về đứng trước nhà người yêu- trong dòng ?~Vor ihrem Hause stille steh''n?T Goerne đã lột tả được sự thiếu tin tưởng rằng điều đó có thể xảy ra và anh ta sẽ chấp thuận một chuyện như thế- một lối hát phi thường làm tui kinh ngạc.
    ?~Irrlicht?T là một khắc họa bậc thầy- ?~Liegt nicht schwer mir in dem Sinn?T thì vô tâm trong giọng hát, hai dòng cuối cùng không chỉ được lặp lại để khắc họa cái đối lập tinh tế (dòng đầu tự tin chiến thắng, dòng sau bi quan thất bại) mà còn đầy uy lực. Đấy không hề là lối hát đơn sắc, cũng không đơn thuần là lối phô diễn khả ái: hai dòng ngôn từ mang cùng một nghĩa với người ca sĩ, mà bởi vì chúng đều được trình bày ở mức giá trị âm nhạc cao nhất nên chúng ta thấy chúng có cùng giá trị. Cũng như vậy, giọng hát ở khổ thơ cuối cùng của ?~ Rast?T đã giải phóng một sức mạnh lớn lao ?~Mit heiYem Stich sich regen!?T nuốt chửng luôn người ca sĩ.
    ?~Frühlingstraum?T dương cầm mở đầu khá đứt quãng nhưng đã tạo nên trình diễn xuất sắc nhất của bài hát này mà tui từng nghe. Không hề thừa thải, ca sĩ và dương cầm thủ đã lột tả sự đối lập thật sự mang chất Schubert giữa những niếm trải đắng cay hiện tại và những kí ức ngọt ngào bay bỏng: khi dương cầm lần theo những chiếc lá trên cửa sổ thì giọng hát xoa dịu chúng ta trong ?~Wonne und Seligkeit?T để chuẩn bị cho sự thức giấc đầy kịch tính sau đó: sự thống khổ của ?~ allein?T và đắng cay của ?~und denke dem Traume nach?T đều là những nỗi đau tột cùng, và những dòng nát lòng tan hoang sau đó càng đau khổ hơn bởi những lời nống ấm ngọt ngào ?~Die Augen schliess ich wieder?T được nhấn mạnh day dứt ở từ cuối. Tuyệt vời- theo ý nghĩa đầy đủ nhất của từ này.
    Bản trình diễn của ?~Der greise Kopf?T cực kỳ xúc động- niềm vui trong ?~Und hab'' mich sehr gefreuet?T lại hoàn toàn sầu thảm, và nỗi thống khổ tột cùng trong ?~Auf dieser ganzen Reise!?T được phô diễn thật đớn đau trần trụi. Graham Johnson đã mô tả hùng hồn rằng ?~Das Wirtshaus?T là bản tụng ca vĩ đại nhất mà Schubert từng viết, bản này là bản chậm nhất trong toàn bộ tập liên khúc và qua đó đã trưng ra một minh chứng khẳng định nhận xét của Brendel rằng Goerne là ca sĩ có ?~làn hơi dài nhất?T mà ông từng đệm đàn cho. Những kĩ thuật khó đã được soi sáng qua cách hát hiếm có, mạnh mẽ và làm tan nát tim người nghe: những xúc cảm được biểu đạt ở cuối bài thơ đã gợi lên định mệnh sẽ tiếp diễn, đồng thời cách hát đó cũng lột tả nỗi tuyệt vọng cùng cực khi cả nghĩa trang cũng chẳng hoan nghênh anh ta- trông Goerne gần như sụp đổ ở cuối bài hát và khán giả chắc chắn cũng cảm giác được rằng họ như đang trong một cuộc hành trình kiệt quệ nhất.
    Trong ?~Die Nebensonnen?T, Brendel vẫn giữ nhịp điệu nhịp nhàng như Schubert mong muốn (?~Nicht zu langsam?T) và Goerne đã lột tả cái bản chất da diết nhớ thương ám ảnh của bài thơ. Dãy động lực cực lớn của bài hát được tựu thành mà chẳng cần phải khoa trương và những từ ?~ Auch?T ở cung F tự nhiên cũng đủ toát lên sự quan trọng thật sự của nó. Goerne đã để lại dấu ấn trong hai dòng cuối với vẻ đẹp mê say, thôi miên và là điểm sáng cho ?~Leiermann?T. Những cảm xúc trực tiếp , gần như tươi rói của Brendel trong Kẻ chơi đàn quay thể hiện tài năng bậc thầy và những nốt cuối cùng của ông vang dội với câu hỏi không lời đáp- Schubert dường như muốn nói :đây là thế giới thực tại; không có sự chết chóc huyền ảo mơ hồ; không phải là một sự kết luận vĩ đại liên quan đến chiến thắng, mà chỉ là một câu hỏi khiêm tốn- ?~Wunderlicher Alter, Soll ich mit dir geh?Tn??T.
    Keats (1795-1821, một nhà thơ người Anh), vào lúc cuối đời, đã viết cho một người bạn ?~ tui có lủa than trong ngực. Tui ngạc nhiên là làm sao trái tim con người ta có thể chất chứa và chịu đựng được nhiều đau khổ đến như vậy?T và rất rõ ràng rằng cái ý niệm ?~có lửa than trong ngực?T và chứa đựng toàn bộ nỗi đau của thế giới đã được ?~Hành trình mùa đông?T lột tả rất sống động. Nếu tui có muốn than phiền gì thì đó là Brendel đã kết thúc buổi trình diễn hơi sớm một tẹo: không hề chi, vì thứ sáu sẽ diễn lại và thu âm ?~SACD?T , chẳng những để bảo tồn một sự cộng tác âm nhạc vĩ đại mà còn giúp chúng ta có thể thể nghiệm một lần nữa cái xứng đáng gọi là ?~ Hình trình mùa đông?T của thời đại chúng ta vì người ta cũng chẳng phải vô lí nếu cho rằng những buổi biểu diễn như vậy chẳng phải là có nhiều trong tương lai.
  4. yuna_vu

    yuna_vu Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    24/10/2004
    Bài viết:
    104
    Đã được thích:
    0
    opps, I used to think that no one knew about 50 Cao Bá Nhạ, but it seems like I was wrong, huh . The shop''s owner is my friend and I get lost everytime I go there.
  5. Tao_lao

    Tao_lao Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    17/04/2002
    Bài viết:
    2.152
    Đã được thích:
    1
    I went to Best classic quite some times whenever I came back SG. The girl there is nice and cute. I dun know whether I will see here again when I com back there again.
    Here are a translation of 24 poems which I translated quite some time ago. Hope you enjoy!
    English Version:
    http://www.gopera.com/winterreise/songs/
    1. Giã từ trong đêm
    Đến đây như kẻ lạ
    Như kẻ lạ ta đi
    Chỉ tháng năm từ giã
    Cùng trăm nghìn đóa hoa
    Nàng đã nói với mẹ
    Cả yêu lẫn hôn nhân
    Giờ đời sao tăm tối
    Tuyết phủ kín con đường
    Khởi hành trong bất ngờ
    Vì nào có hẹn giờ
    Tự tìm lối giải thoát
    Trong đêm tối mịt mờ
    Bóng trăng là hóa ảnh
    Như một kẻ đồng hành
    Trên cánh đồng trắng xóa
    Ta tìm vết chân hươu
    Còn chi mà luyến lưu
    Hay chờ người xua đuổi ?
    Ngay trước cửa nhà nàng
    Ta tránh bọn chó tru
    Tình yêu thích lang thang
    Trời bắt đày phải vậy
    Hết lần này lần khác
    Em yêu, xin giã từ!
    Sợ em giật mình thức
    Ta nhẹ nhàng bước qua
    Chầm chậm cánh cửa khép
    Em chẳng nghe bước ta
    Cửa nhà em tôi viết
    Lời giã từ trong đêm
    Để em khi thức thấy
    Tôi đã nghĩ về em
    2. Chong chóng gió
    Gió đùa chong chóng gió
    Trước cửa của nhà nàng
    Trong ảo ảnh hắn nghĩ
    Nó nhạo kẻ lang thang
    Hắn chẳng lưu tâm sớm
    Những dấu hiệu trong nhà
    Rằng chẳng nên tin tưởng
    Ở một người đàn bà
    Gió đùa với con tim
    Nhẹ nhàng như trên mái
    Nỗi buồn tôi ai bận
    Con họ cô dâu giàu
    3. Những giọt lệ băng giá
    Những giọt lệ băng giá
    Đang rớt xuống má ta
    Sao mà chẳng lưu tâm
    Rằng ta đang nhỏ lệ?
    Nước mắt, nước mắt ta
    Mi vốn dĩ nồng ấm
    Giờ lạnh như sương sớm
    Giờ lạnh như giá băng
    Từ giếng xuân mi chảy
    Từ tim ta đang cháy
    Mi như làm tan hết
    Băng tuyết của mùa đông
    4. Cóng lạnh
    Tuyệt vọng tìm trong tuyết
    Dấu vết của chân nàng
    Nơi đôi ta trong tay
    Băng qua đồng xanh mướt
    Ta muốn hôn mặt đất
    Chìm thấu xuyên tuyết băng
    Với lệ ta nóng bỏng
    Cho nhìn thấy đất trong
    Nơi nào ta thấy hoa
    Nơi nào ta thấy cỏ
    Hoa giờ thôi đã chết
    Đất cũng thành giá băng
    Giờ chẳng còn kỷ vật
    Nào theo ta từ đây?
    Khi nỗi đau biến mất
    Ai gợi em ta hay?
    Tim ta giờ đã chết
    In hình em đóng băng
    Khi tim thôi băng giá
    Ảnh hình em tan theo.
    5. Cây chanh lá cam
    Cổng làng ngay cạnh giếng
    Có cây chanh lá cam
    Tôi mơ trong bóng tối
    Nhiều giấc mơ ngọt ngào
    Tôi khắc lên vỏ cây
    Thật nhiều lời âu yếm
    Sướng vui và đau khổ
    Tôi đều luôn vẽ lên
    Đêm nay tôi ra đi
    Trong đêm khuya sâu thẳm
    Dù là trong bóng tối
    Nhắm mắt chẳng dám coi
    Nhánh cây đang xào xạc
    Như đang gọi mời tôi
    Lại đây người bằng hữu
    An lành sẽ đến thôi
    Gió lạnh vẫn cứ thổi
    Ngay vào trong mặt tôi
    Nón dù bay đi mất
    Đầu cũng chẳng dám hồi
    Đường còn dài xa xôi
    Để thoát khỏi chốn này
    Dù nghe cây thỏ thẻ
    An lành chính là đây
    6. Nước lũ
    Những giọt nước mắt ta
    Rơi xuống tuyết lạnh giá
    Uống no những mảnh tuyết
    Nỗi buồn cháy tim ta
    Khi cỏ bắt đầu mọc
    Gió nhẹ nhàng thổi qua
    Băng cũng rồi sẽ chảy
    Tuyết cũng rồi tan ra
    Tuyết hay chăng ta đợi
    Đến lúc mi khởi hành
    Hòa vào nước mắt ta
    Đến suối mi sẽ ra
    Thôn xóm mi sẽ qua
    Khắp nẻo đường vào ra
    Lúc mi nghe lệ nóng
    Là nhà người yêu ta​
  6. Tao_lao

    Tao_lao Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    17/04/2002
    Bài viết:
    2.152
    Đã được thích:
    1
    7. Con sông
    Từng ầm ầm hung dữ
    Hay hiền lành trong xanh
    Sao giờ mi lặng lẽ
    Không một lời chia tay
    Sắt đá và cứng cỏi
    Mi che dấu chính mình
    Nằm lạnh lùng, bất động
    Trải mình với cát sông
    Vậy mà ta vẫn thấy
    Trên viên đá sắc kia
    Tên của người yêu dấu
    Cả đêm lẫn với ngày
    Ngày mà ta hội ngộ
    Ngày mà ta chia tay
    Gió cuốn vòng quanh thổi
    Những hình ảnh, tuổi tên
    Tim ta và ảnh hình
    Lưu trong mi dòng sông
    Dưới vỏ bọc của nó
    Có dòng chảy nhạo khinh
    8. Nhìn lại
    Muốn cháy bỏng cả đôi chân ta
    Trên tuyết băng dù đang bước qua
    Chẳng dừng lại lấy hơi tiếp bước
    Vì quanh ta vẫn thấy mái nhà
    Dù ta đi vấp từng hòn đá
    Cũng vội vàng thôn xóm tìm ra
    Băng với tuyết đóng thành từng bó
    Đang lao nhanh vào trên nón ta
    Thôn xóm mi thay đen đổi trắng
    Trước với sau đối xử chẳng bằng
    Như hoa mi, sơn ca tranh tiếng
    Những cửa sổ kia đang hát hăng
    Rậm rì nảy lộc chanh lá cam
    Nghe rì rào như đang khóc than
    Như thiếu nữ mắt đang sáng rực
    Số phận người đã định rồi đây
    Khi ngày đó quay về giăng kín
    Thêm một lần ta muốn được nhìn
    Thêm một lần ta muốn quay lưng
    Đến trước nhà em đứng lặng thinh
    9. Hi vọng dối lừa
    Trong tận cùng đáy vực
    Hi vọng quyến rũ êm
    Làm sao tìm lối thoát
    Cũng chẳng bận lòng ta
    Ta đã từng lạc lối
    Kết cục cũng vuông tròn
    Khổ đau và hạnh phúc
    Trò chơi hi vọng thôi
    Xuyên mạch khô triền núi
    Bình tĩnh ta đi mau
    Sông nào không ra bể
    Khổ nào không biết tan.
    10. Nghỉ ngơi
    Lần đầu ta thấm mệt
    Nằm xuống và nghỉ ngơi
    Con đường càng khắc nghiệt
    Càng đi càng khỏe ra
    Chân ta chẳng đòi nghỉ
    Chỉ quá lạnh để đi
    Lưng ta không gánh nặng
    Vì nhờ bão cuốn đi
    Theo bếp than nhà nhỏ
    Ta tìm thấy mái hiên
    Tứ chi chẳng thể nghỉ
    Đau cháy là đến khi
    Trong xung đột, bão giông
    Tim ta thành hoang dã
    Quỉ quyệt mi quấy rầy
    Cháy bỏng mi khuấy động
    Giờ nghỉ yên tim ơi
    11. Giấc mơ mùa xuân
    Mơ hoa đầy màu sắc
    Nở rộ vào tháng năm
    Ta mơ đồng xanh mướt
    Có tiếng chim vui ca
    Khi gá gáy ban sáng
    Mắt ta tỉnh hẳn ra
    Tối tăm và lạnh giá
    Trên mái nhà quạ ca
    Trên tấm kính cửa sổ
    Ai vẽ chiếc lá cây
    Mi đang cười kẻ mộng
    Mơ thấy hoa mùa đông?
    Mơ tình yêu đền đáp
    Với một thiếu nữ xinh
    Ôm và hôn thắm thiết
    Đẹp dạ và vui tươi
    Khi gà gáy ban sáng
    Lòng ta tỉnh hẳn ra
    Giờ ta ngồi cô độc
    Nhớ lại chỉ là mơ
    Nhắm mắt thêm lần nữa
    Tim ta đập nồng nàn
    Bao giờ trên cửa sổ
    Lá sẽ chuyển màu xanh?
    Bao giờ ta sẽ được
    Ôm người trong vòng tay?
    12. Cô độc
    Một đám mây ảm đảm
    Trôi qua bầu trời trong
    Một ngọn gió yếu ớt
    Thổi qua ngọn cây thông
    Một mình ta trên đường
    Trên đôi chân uể oải
    Xuyên qua đời hạnh phúc
    Cô đơn, không nhận ra
    Sao gió ngừng chuyển động!
    Sao cuộc đời nhẹ tênh!
    Bão giông thôi thịnh nộ
    Đời ta cũng quên buồn
    13. Lá thư
    Từ đường cao người báo thư réo gọi
    Sao mi lại đập mạnh,
    Hỡi tim ta?
    Thư chẳng phải mang cho mi
    Sao lạ kỳ đẩy mạnh,
    Hỡi tim ta?
    Ừ, thư mang từ trong xóm
    Nơi có người yêu ta,
    Hỡi tim nhỉ?
    Có phải mi muốn nhìn qua đó
    Hỏi tin tức xóm làng
    Hỡi tim ta?
    14. Lão đầu
    Tuyết đang phủ lên mái
    Tóc óng ánh đầu xanh
    Hay ta thành già cả
    Cũng chằng hề bận tâm
    Sớm rồi tuyết cũng tan
    Mái đầu ta xanh lại
    Cho ta nếm khổ đau
    Trong suốt thời tuổi trẻ
    Đường đời thật quá dài!
    Từ chiều đến bình minh
    Mái đầu đã điểm trắng
    Người đời có ai tin?
    Trong suốt cuộc hành trình
    Đầu của ta chưa bạc
    15. Con quạ
    Một con quạ theo ta
    Từ lúc lìa thôn xóm
    Cho đến mãi bây giờ
    Vẫn vòng quanh đầu ta
    Quạ, mi loài kỳ lạ
    Sao chẳng chịu lìa ra
    Hay là mi đang định
    Chờ ăn xác của ta
    Ta chẳng chống được lâu
    Lang thang mãi trên đường
    Quạ, hãy cho ta được thấy
    Lòng trung nơi mộ sâu
    16. Hi vọng cuối cùng
    Có khắp nơi trên cây
    Những chiếc lá úa màu
    Giờ ta đứng nơi đây
    Trong suy tư tràn đầy
    Nhìn vào trong chiếc lá
    Đặt hi vọng lòng ta
    Lá kia gió đông thổi
    Ta rung khắp thịt da
    Lá kia rơi xuống đất
    Hi vọng cũng rơi theo
    Ta ngã và bật khóc
    Hi vọng nấm mồ chôn
    17. Trong làng
    Lũ chó sủa, xích kêu lách cách
    Người trong làng đang mạch ngủ say
    Mơ điều không có chẳng hay
    Vực mình trong những phút say giấc nồng
    Tất cả rồi sáng thôi tan biến
    Ấy vậy mà cũng khiến họ vui
    Hi vọng chuyện đã buông xuôi
    Lại tìm trong mộng lại vui như thường
    Hỡi chó dữ hãy mau thúc giục
    Đừng để ta có phút nghĩ ngơi
    Mộng mơ ta đã qua thời
    Ta còn chi nữa ở đời mà mơ​
  7. Tao_lao

    Tao_lao Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    17/04/2002
    Bài viết:
    2.152
    Đã được thích:
    1
    18. Buổi sáng bão giông
    Bão giông đang xé tan
    Tấm màn xám che trời!
    Mây toạc như vẻ rách
    Trong kiệt cùng đột xung
    Tia chớp xẹt ngang mây
    Như là muốn nổi lửa
    Đó bình minh của tôi
    Sao phù hợp cảnh tình
    Tim ta thấy hình nó
    In ở trên nền trời
    Chỉ có mùa đông thôi
    Giá lạnh và hoang vắng
    19. Ảo ảnh
    Ánh sáng đang chơi đùa
    Tôi theo nó khắp nơi
    Tôi thích nhìn ánh sáng
    Quyến rũ kẻ lang thang
    Tôi một người khốn khổ
    Hạnh phúc được gạt lừa
    Sau đêm, băng, sợ hãi
    Trong nhà sáng ấm lòng
    Một tâm hồn đáng yêu bên trong
    Chỉ ảo ảnh cho ta đường thoát
    20.Tấm biển
    Sao ta tránh đại lộ
    Nơi khách bộ hành đi
    Tìm những đường ẩn giấu
    Trên đỉnh núi tuyết rơi?
    Ta có tội tình chi
    Người đời sao lãng tránh
    Ngu ngốc là cái gì
    Đẩy ta đến tan hoang
    Những tấm biển dọc đường
    Chỉ hướng đi thành phố
    Ta vẫn cứ lang thang
    Chẳng hề bận tâm nghỉ
    Ta chỉ thấy một biển
    Dính chặt trong mắt thôi
    Ta phải theo con đường
    Chưa có ai trở lại
    21. Quán trọ
    Đường dẫn ta đi
    Đến khu mộ chí
    Ta bảo với mình
    Ta nên dừng lại
    Những vòng hoa tang
    Như đang mời gọi
    Lữ khách mệt nhừ
    Đến quán dừng chân
    Phòng đã đầy ấp
    Ta vẫn buông mình
    Vì ta quá mệt
    Nỗi đau thế nhân
    Quán trọ chẳng vui
    Quán đuổi ta đi
    Tiếp tục đi nữa
    Cùng bạn hành trình
    22. Dũng cảm
    Nếu tuyết va vào mặt
    Nhanh tay ta gạt đi
    Khi tim nói với ngực
    Hát to chẳng nghĩ suy
    Chẳng nghe lời tim nói
    Vì ta chẳng còn tai
    Chẳng thấy tim thương xót
    Vì than là ngu si
    Vui sướng trong cuộc đời
    Đối diện với bão giông
    Chẳng có Chúa trên đời
    Thì chúng ta làm Chúa
    23. Những mặt trời sai lạc
    Ta thấy ba mặt trời
    Ta nhìn chúng thật lâu
    Bọn chúng vẫn cứng đầu
    Chẳng chịu lìa bỏ ta
    Mặt trời ta nào phải
    Là cái bọn mi đâu
    Xin đi giùm nơi khác
    Ta có ba mặt trời
    Hai cái kia đi mất
    Nếu cái thứ ba cũng từ giã
    Bóng tối an bình hơn thân ta
    24. Kẻ chơi đàn quay
    Xa xa phía sau làng
    Một kẻ chơi đàn quay
    Với ngón tay lạnh cóng
    Ông chơi trong mệ say
    Chân trần đi trên băng
    Tới lui người lảo đảo
    Chẳng có được một đồng
    Trong chiếc dĩa nhỏ nhoi
    Chẳng ai lắng nghe ông
    Chẳng ai lưu tâm ông
    Lũ chó vẫn cứ sủa
    Chỗ ông già quay quanh
    Ông vẫn để như thế
    Cứ chơi cây đàn quay
    Chẳng hề chịu ngừng nghỉ
    Một ông già kỳ lạ
    Tôi theo ông đi xa
    Ông sẽ chơi đàn quay
    Cùng tôi những bài ca​
    There are some errors in the translation that I corrected . But I dun know where I kept it. This is old version from other forum I posted. Ẹnoy!
  8. teddy_iir

    teddy_iir Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    02/01/2003
    Bài viết:
    32
    Đã được thích:
    0
    So admire you TL!!! Tâm khẩu khẩu phục đó!
    I also like poetry and literature. Since coming here, I have writen quite a few poems, in English and in Vietnamese, but have not dared to publish (GRIN)
    Read through the poems you translated, I like the "Nhung giot le bang gia" best.
  9. Tao_lao

    Tao_lao Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    17/04/2002
    Bài viết:
    2.152
    Đã được thích:
    1
    You are welcome Miss. You may post English poems in my topic ''English poems''. For Vietnamese poems, you may post in another topic '' thử dịch mấy câu thơ ..'' (hay gì đó, quên rùi).
    If you are a fan of Schubert music and you like these song cycles, you could enjoy instrument versions as well '' Song without words''. Some played by piano,some by duo Violin and piano.

Chia sẻ trang này