Sengoku Jidai (1478-1605) Lịch sử Nhật Bản.

Tiếp tục:
Phía đông đảo Honshu(đảo chính lớn nhất Nhật Bản):
(Tức là tính từ tỉnh Yamashiro-thủ phủ của Nhật Bản với kinh đô Kyoto-sang phía đông.)
(Xin chú ý là bản đồ Nhật được xét theo phương nằm ngang, nên phương đông ở đây có nghĩa là phương Bắc trên quả địa cầu)
Nhà Saito-tỉnh Mino:
Xuất thân từ một thương nhân, Saito Toshimasa là một người tàn nhẫn và độc ác đã lật đổ nhà Toki-?oShugo của Mino?- nhưng lại thiếu bản lĩnh của một Daimyo, cuối cùng phải ?otrao quyền? lại cho con trai Yo****asu sau khi bị Yo****asu giết chết!
Nhà Asai-tỉnh Omi:
Giáp giới phía Đông thủ phủ Yamashiro, nhà Asai có đủ thực lực để đoạt lấy danh hiệu Shogun cho mình nhưng lại thiếu tham vọng và tài năng cho điều đó! Nhà Asai còn có quan hệ liên minh lâu đời với nhà Asakura.
Nhà Asakura-tỉnh Echizen:
Nhanh chóng thu phục tỉnh Wasaka của nhà Takeda (xin đừng nhầm với chi hệ của họ ở Kai và Aki) vào trong lãnh thổ mình vào năm 1560, nhà Asakura là một gia tộc mạnh của trung Nhật, nhưng dường như thiếu tham vọng để tiến lên một danh hiệu cao hơn là ?oShugo của Echizen?. Họ có liên minh lâu đời với nhà Asai.
Nhà Oda-tỉnh Owari:
Do Oda Nobuhide (1508-1549) đứng đầu, nhà Oda trải qua nhiều năm chiến tranh với các gia tộc samurai khác của Mikawa, Omi và sau này là với nhà Matsudaira ở Mikawa và nhà Imagawa ở tỉnh Suruga.
Liên quân Matsudaira-Imagawa nhiều lần chạm trán dữ dội với Oda Nobuhide ở biên giới đông Owari chẳng giúp ích gì cho hai phe, ngoại trừ việc Matsudaira dần trở thành chư hầu của Imagawa. Đúng lúc đó thì Nobuhide mất (năm 1548) để lại một gia tộc Oda chia rẽ về nhiều mặt.
Oda Nobunaga (1534-1582), con thứ 2 của Nobuhide lên nắm quyền ở Kiyosu, tỉnh Owari. Trong vòng 3 năm, Nobunaga nhanh chóng thu phục được các chi phái chia rẽ trong nhà Oda, thống nhất tỉnh Owari, mặc dù sau đó trải wa 2 cuộc nổi loạn năm 1556 của anh mình là Nobuhiro và năm 1557 của em trai là Nobuyuki cùng với Shibata Katsuie và Hayashi Michikatsu, lần này thì Nobunaga ko còn tử tế mà tha cho Nobuyuki nhưng lại tha cho Shibata và Hayashi, để họ thành bộ tướng của mình, có lẽ là vì muốn răn đe những âm mưu phản loạn khác.
Đến năm 1559 thì Nobunaga đã nắm chắc quyền thống trị của mình trên Owari nhưng nội loạn Owari đã tạo cơ hội cho Imagawa Yoshimoto cướp lấy Mikawa cùng với nhà Matsudaira, đồng thời Nobunaga cũng dính vào cuộc chiến với ?oanh vợ? của mình ở Mino, Saito Yo****asu. Nhà Oda đang trong hoàn cảnh rất tệ.
Nhà Matsudaira-tỉnh Mikawa:
Làm chủ tỉnh Mikawa có vẻ khá khó khăn với Matsudaira Hirotada khi có 2 daimyo bên sườn là Oda Nobuhide và Imagawa Yoshimoto. Nhưng có vẻ như Nobuhide là một samurai dũng cảm thiện chiến chứ ko phải là nhà ngoại giao tài ba khi liên tục tấn công Mikawa, buộc Matsudaira Hirotada phải cầu viện Imagawa Yoshimoto. Điều đó đưa nhà Matsudaira thành chư hầu của nhà Imagawa qua việc Hirotada phải gửi con trai 6 tuổi của mình là Matsudaira Takechiyo (nổi tiếng với tên gọi Tokugawa Ieyasu) cho Imagawa Yoshimoto làm con tin. Liên quân Matsudaira-Imagawa hầu như chỉ giúp giữ vững Mikawa và đưa Mikawa dần vào tay Imagawa chứ ko thể tiêu diệt nhà Oda thậm chí nhân lúc Nobuhide vừa qua đời (mặc dù chính Hirotada cũng qua đời vào năm sau).
Imagawa Yoshimoto tận dụng sự mất chủ của nhà Matsudaira để đưa tướng lĩnh của nhà Imagawa nắm giữ các thành luỹ quan trọng của Mikawa, chiếm lĩnh gần như hoàn toàn Mikawa. Đến khi Matsudaira Takechiyo (lúc này gọi là Motoyasu) trưởng thành và được tha về chỉ thấy được sự suy tàn của gta tộc mình. Matsudaira Motoyasu nhanh chóng củng cố nhà Matsudaira và tham gia một số trận chiến với tư cách tiên phong của Imagawa Yoshimoto chống lại nhà Oda.
Nhà Imagawa-tỉnh Suruga:
Khác với chi hệ trên đảo Kyushu, nhà Imagawa ở Suruga phát triển mạnh mẽ và thu phục tỉnh Totomi vào tay.
Imagawa Yoshimoto (1519-1560) chứng tỏ mình là một Daimyo đúng mực với tài nội trị của mình, đưa Sumpu ở Suruga thành một trung tâm văn hoá của đông Nhật. Về mặt quân sự thì tuy ko giỏi giang gì nhưng Yoshimoto được sự hỗ trợ mạnh mẽ và hiệu quả của chú mình: đại tướng-nhà sư Sessai Choro nên củng cố các địa phận của nhà Imagawa một cách chắc chắn. Ko những vậy, Yoshimoto còn là một nhà ngoại giao tài ba, từng làm trung gian trong các xung đột giữa ?otam hùng?là 3 nhà: Takeda, Uesugi và Hojo trên đồng bằng Kanto ở phía đông.
Còn ở phía tây thì Yoshimoto chạm trán với nhà Oda ở Owari, đặc biệt là Oda Nobuhide, trong nhiều trận chiến, nhất là trận Azukizaka 1542, mà chiến thắng nghiêng về Oda. Từ đó mọi việc chinh chiến Yoshimoto đều giao cho Sessai, cho đến khi Sessai mất năm 1555. Lúc này (1559) thì trong tay Imagawa Yoshimoto đã có một thế lực hùng hậu, đặc biệt là tướng quân samurai trẻ tuổi Matsudaira Motoyasu ở Mikawa, cùng với một sự yên bình phía đông và sự suy yếu của nhà Oda phía tây. Cơ hội để tiến binh vào Kyoto, đoạt lấy danh hiệu Shogun dường như mở rộng đối với Yoshimoto hơn tất cả các daimyo khác.
Cung cấp 2 bản đồ cho các huynh đệ nào muốn nhìn rõ hơn về lãnh thổ của các Daimyo phía tây và trên đảo Shikoku, Kyushu:
Bản đồ lãnh thổ năm 1560
Bản đồ các tỉnh của Nhật thời Sengoku
Phần tiếp theo sẽ là các sứ quân trên đồng Bằng Kanto và Cực Đông Nhật Bản.....

Chú thích:bản đồ Nhật Bản năm 1560

Được coi là vựa lúa của nước Nhật từ thời mở nước với đồng bằng phì nhiêu của các tỉnh Mushashi, Hitachi, Echigo, Kozuke, Sagami, Mimosha. Phía tây giáp giới là xứ Kai giàu mạnh với mỏ vàng quý giá, phía bắc là khu vực đồi núi giàu tài nguyên của các tỉnh Dewa, Mutsu. Chính nơi đây là nền tảng cho gia tộc Minamoto thống trị Nhật Bản trong thế kỉ 12 và trong thời Sengoku lại khai sinh các Daimyo tài ba nhất nước Nhật, thậm chí trong cả lịch sử Nhật Bản.
Nhà Hojo-tỉnh Izu:
Được coi là gia tộc đầu tiên thiết lập nền độc lập của mình với tư cách Daimyo, nhà Hojo được ?okhai sinh? theo đúng nghĩa của nó do Ise Shinkuro (1432-1519), một samurai ko tên tuổi xuất thân từ một chú tiểu trong chùa Daitoku-ji ở kinh đô Kyoto. Cuộc chiến Onin đã đưa Ise Shinkuro đến Suruga để tỵ nạn nhà anh rể mình Imagawa Yo****ada. Đến khi Yo****ada mất trên chiến trường năm 1476 thì Ise trở thành người phân giải trong 2 cuộc tranh chấp ngôi vị daimyo giữa con trai và cháu họ của Imagawa Yo****ada kết thúc bằng việc Ise giết chết Norimitsu, cháu họ Yo****ada năm 1478. Con trai 8 tuổi của Yo****ada, Imagawa Ujichika, trả ơn cho cậu mình bằng toà thành Kokokuji, tạo điều kiện cho Ise Shinkuro (giờ đây đổi tên thành Nagauji) phát triển một thế lực riêng.
Khi đó tỉnh Izu lân cận (phía đông Suruga) đang rơi vào nội chiến tranh giành quyền kế vị chức vụ Kamakura Kubo của Ashikaga Masamoto mới mất. Năm 1493, Ashikaga Chachamaru giết anh trai mình cùng với các thế lực ủng hộ, làm cho một phần các tướng lĩnh của nhà Ashikaga bỏ chạy sang với Ise Nagauji. Ise thấy cơ hội của mình để độc lập khỏi nhà Imagawa ở Suruga, đem quân chiếm Izu dễ dàng, đuổi Ashikaga Chachamaru chạy sang Kai (về sau bị giết năm 1498).
Ise Nagauji cảm thấy cần phải có một cái họ danh dự hơn hoặc có vẻ ?othế gia vọng tộc? hơn, nên cái tên Hojo Nagauji ra đời, mặc dù được biết nhiều hơn với cái pháp hiệu Phật giáo: Hojo Soun. Họ Hojo là Shogunate của Nhật Bản có công đánh luôi quân Mông Cổ trước khi nhà Ashikaga cướp lấy cho đến thời Sengoku, và thực tế là Hojo Soun hoàn toàn ko có liên hệ gì với nhà Hojo đó cả! Nhưng điều đó chẳng có gì đặc biệt khó vì sau này Hojo Soun sẽ cưới một người con gái trực hệ của nhà Hojo cho con trai mình và Hojo Ujiyasu-daimyo thứ 3 của ?onhà Hojo mới? mới thực sự có dòng máu Hojo!
Lại nói về Hojo Soun giờ đang có trong tay tỉnh Izu, tham vọng chưa dứt thúc đẩy Hojo lập kế đoạt tỉnh Sagami, đặc biệt là thành Odawara của Omori Fujiyori. May mắn là Hojo Soun có quan hệ bạn bè với Omori và một cuộc săn bắn tiêu khiển chung quá đủ để tiêu diệt Omori, giúp Hojo đoạt thành Odawara dễ dàng! Thành Odawara dần dần sẽ được nâng cấp lên theo thời gian và là một trong những pháo đài đồ sộ và vững chắc nhất thời Sengoku cho đến khi thành Osaka xuất hiện.
Năm 1512, Hojo tiêu diệt nhà Miura và năm 1516 đánh hạ thành Arai chiếm hoàn toàn tỉnh Sagami. Hojo Soun từ giã binh nghiệp, trao quyền daimyo cho con trai là Ujitsuna và mất năm 1519. Hojo Soun được coi là một trong những Daimyo lỗi lạc ?ođời trước?, cùng với Mori Motonari.
Hojo Ujitsuna ko có tài năng như cha mình nhưng rõ ràng kế thừa được truyền thống của nhà Hojo: ?ophòng thủ chắc, phản công nhanh?(^_^) dựa vào các thành lũy của gia tộc Hojo để cho đối thủ kiệt sức rồi tiêu diệt. Điều đó thể hiện qua loạt pháo đài dọc sông Sumida của tỉnh Musashi, mà quan trọng nhất là Kagawoe. Ujitsuna mất năm 1541 để lại một lãnh thổ ko thêm gì nhiều từ thời Hojo Soun ngoại trừ việc gia cố các thành trì của nhà Hojo thành những thành luỹ vững chắc nhất Nhật Bản vào lúc đó.
Hojo Ujiyasu lên nắm quyền khi cha mất và trở thành Daimyo tài ba nhất của nhà Hojo, sánh ngang với Takeda Shingen và Uesugi Kenshin thành ?oTam hùng?, mà các trận chiến của họ sẽ nhuộm đỏ đồng bằng Kanto. Dù vậy Ujiyasu trước tiên phải đối mặt với nhà Uesugi ?ocũ?, chủ nhân ?ohợp pháp? của Kanto, để giành quyền làm chủ các tỉnh phía nam Kanto vào năm 1545.
Được sự hỗ trợ của nhà Imagawa, nhà Uesugi cùng chư hầu là nhà Ashikaga (một nhánh của Shogun hiện thời ở Kyoto) tấn công thành Kagawoe do Hojo Tsunanari trấn giữ. Trận chiến Kagawoe là trận tập kích đêm kinh điển và xuất xắc nhất của thời Sengoku do Hojo Ujiyasu chỉ huy (5/1545), dẫn đến chiến thắng của nhà Hojo và thay đổi cục diện của Kanto. Từ đây đến các năm kế tiếp, nhà Ogigayatsu-Uesugi sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn trong khi nhánh tách ra của họ, nhà Yamouchi-Uesugi bị đánh lui về Kozuke, giao cho nhà Hojo quyền chiếm lĩnh hoàn toàn các tỉnh Musashi, Shimosa và Kazusa.
Mặc dù bận rộn chiến chinh, Ujiyasu vẫn dành thời gian quyết đoán chính sự trong nước, đưa thành Odawara thành trung tâm buôn bán, giao thương lớn nhất đông Nhật (cũng là toà thành vững chắc nhất nước Nhật). Các trạm thư tín, chợ búa nổi rộng khắp lãnh thổ Hojo.
Năm 1551, Ujiyasu đánh bại Uesugi Norimasa tại Harai đuổi Norimasa chạy trốn đến Echigo, nhà Yamouchi-Uesugi coi như bị diệt nhưng thực tế thì ko (đọc thêm về nhà Uesugi để biết chi tiết). Tỉnh Kozuke đã nằm sẵn cho nhà Hojo nhưng ko bao giờ họ có thể nắm được mà phải giữ ?ochung? với 2 láng giềng là Uesugi Kenshin và Takeda Shingen, mặc dù vậy, Hojo Ujiyasu vẫn chiếm thêm được các tỉnh Kazusa, Shimosa và Awa của đồng bằng Kanto. Từ đây cho đến năm 1559, nhà Hojo sẽ đối đầu theo kiểu ?otam giác? với hai ?ogóc nhọn? là Takeda Shingen và Uesugi Kenshin ở phía Tây và phía Bắc, còn phía Đông sẽ phải thường xuyên chạm trán với nhà Satomi ở tỉnh Hitachi trong 1 thời gian dài (lý do là nhà Hojo xâm phạm vào tỉnh Hitachi).
Nhà Uesugi cũ-tỉnh Musashi:
Thống trị đồng bằng Kanto tiếp nối truyền thống của nhà Minamoto, nhà Uesugi dưới thời Tomooki bước vào giai đoạn Sengoku. Gia tộc Uesugi cho thấy sự già nua lỗi thời của mình với thời đại mới khi bị uy hiếp bởi các Daimyo mới nhưng tài năng và đầy tham vọng muốn bức khỏi chế độ cũ, đặc biệt là nhà Hojo với Daimyo kiệt xuất của họ: Hojo Ujiyasu.
Năm 1545 Uesugi Tomosada, con trai lớn của Tomooki bao vây thành Kagawaoe, do Hojo Tsunanari trấn giữ, bên bờ sông Sumida cùng với chư hầu Ashikaga Haruuji của mình, dưới sự hỗ trợ của đồng minh Imagawa Ujichika (có lẽ mong bớt đi một phía lực ở cận đông). Viện binh của nhà Hojo do đích thân Ujiyasu chỉ huy, thông qua một cuộc tập kích đêm thông minh, cùng với Tsunanari đánh tan quân Uesugi và các đồng minh. Thất bại Kagawoe ko chỉ đem đến cái chết của Tomosada, từ đó dẫn đến sự tiêu diệt hoàn toàn của nhà Ogigayatsu-Uesugi, mà còn lật đổ hoàn toàn nền thống trị của nhà Uesugi trên Kanto bằng việc đẩy chi hệ thứ 2 của họ là nhà Yamaouchi-Uesugi vào tỉnh Kozuke.
Năm 1551, một thất bại quan trọng nữa trước Hojo Ujiyasu trong trận Harai đã buộc Uesugi Norimasa, thủ lĩnh nhà Yamouchi-Uesugi, chạy đến Echigo nương nhờ nhà Nagao, chư hầu của nhà Uesugi.
Nagao Kagetora chấp nhận che chở ?ochủ tướng? của mình với điều kiện Norimasa phải nhận Nagao làm con nuôi và Uesugi Kagetora khai sinh, bắt đầu sự xuất hiện của nhà ?oYamaouchi-Uesugi mới?, còn nhà Uesugi trên thực tế biến mất với tư cách 1 daimyo của thời Sengoku năm 1551.
Nhà Nagao-tỉnh Echigo:
Vốn chỉ là một chư hầu của nhà Uesugi sau nhiều trận ác chiến giữa 2 bên với sự trợ lực của các chiến binh samurai dày dàn kinh nghiệm sau hàng trăm trận chiến để đem lại vị thế daimyo cho nhà Nagao. Nagao Tamekage (?-1536) có vẻ là một tướng lĩnh ko tồi sau các trận thắng trước Uesugi Sadanori (1509) rồi Uesugi Funayoshi trong trận công thành Nishihama.
Sau đó, khi đối đầu với các gia tộc samurai nổi loạn của Echigo và các Ikko-Ikki ở Kaga, Tamekage đã thần phục nhà Uesugi (cũ), có lẽ để dễ dàng dẹp yên Echigo.
Nhưng các Ikko của Kaga ko để yên cho Tamekage. Cuộc nổi loạn năm 1536 do các phần tử sùng đạo khởi xướng làm cho Tamekage quyết định dẹp yên Kaga. Trận chiến Sendanno đã giết chết Tamekage và cho thấy sức mạnh của các Ikko trong thời Sengoku. Cái chết của Nagao Tamekage dẫn đến một cuộc xung đột giữa các thế lực của nhà Nagao, làm chết con trai thứ là Kageyasu, đồng thời giữ vững ngôi vị của trưởng tử Harukage. Con út của Tamekage là Nagao Kagetora bỏ trốn đến chùa Rizen-ji và học ở đó đến năm 14 tuổi (có lẽ đây là lí do khiến ông sùng đạo), khi mà Usami Sadamitsu cùng các cựu tướng khác của nhà Nagao đến xin Kagetora trở về hạ bệ Harakage, bởi vì dường như Harakage gây bất mãn cho các gia tộc samurai hùng mạnh của Echigo dẫn đến nguy cơ tan rã tỉnh Echigo.
Sử viết dù có lưỡng lự khi gây chiến với anh ruột mình (tất nhiên là sử của nhà Nagao ^_^), nhưng cuối cùng Kagetora đã quyết định chiến đấu vì tương lai của Echigo (mà sau này đúng là vậy). Điều đó cũng ko khó lắm với các trận thắng liên tục và kết thúc năm 1547 khi Nagao Harakage tự sát. Nagao Kagetora lên làm chủ nhà Nagao ?.(vì Nagao Kagetora cùng Takeda Harunobu khá nổi tiếng nên phần sử của họ từ đây đến năm 1559 sẽ gộp luôn vào phần sau Sengoku.)
Nhà Takeda-tỉnh Kai:
Nhà Takeda vốn dòng hậu duệ của Minamoto Yoshimitsu (em trai của samurai huyền thoại Minamoto Yoshiie), đã là một thế lực mạnh mẽ ở xứ Kai từ thế kỷ XII khi mà Takeda Nobuyoshi theo phe Minamoto Yoritomo trong cuộc chiến Gempei (giữa Shogunate Taira và nhà Minamoto).
Dưới thời Shogunate Ashikaga, nhà Takeda phát triển mạnh mẽ đặc biệt là chi hệ ở các tỉnh Kai, Aki (sau này bị Mori Motonari tiêu diệt năm 1516) và Wakasa (sau này thành chư hầu của nhà Asakura tỉnh Echizen năm 1560, biến mất khỏi lịch sử).
Buới vào thời Sengoku, nhà Takeda do Nobutora (1493-1573) lãnh đạo, đã giành quyền kiểm soát hoàn toàn tỉnh Kai giàu mạnh (có 1 trong 2 mỏ vàng của Nhật, mỏ kia ở Mino), đóng kinh đô Takeda ở Fuchu và đắp thành Yogai-jo cao 820 mét. Là một tướng quân thiện chiến, Nobutora đã đẩy lui 2 cuộc tấn công của nhà Imagawa (1521) và nhà Hojo (1526) bảo vệ yên bình cho xứ Kai. Với sức mạnh của các kỵ binh samurai xứ Kai, nhà Takeda đủ uy lực và tham vọng để xưng bá khắp Kanto nhưng năm 1541, Takeda Harunobu, con trưởng của Nobutora, nổi loạn. Nobutora nhanh chóng khuất phục trước quyền lực mới cùa con mình vốn được ủng hộ bởi nhiều gia tướng của nhà Takeda và cùng năm đó, Nobutora phải đi lưu đày đến Suruga, ở đó cho đến hết những ngày cuối cùng.
Takeda Harunobu lên đứng đầu nhà Takeda, đưa nhà Takeda thành nhà Daimyo mạnh nhất thời Sengoku??(cũng như Nagao Kagetora, Takeda Harunobu sẽ viết riêng tiểu sử vào phần sau của Sengoku.)
Các thế lực khác:
-Nhà Date là một trong các daimyo mạnh của tỉnh Mutsu, thống trị khu Rikuzen bên cạnh các Daimyo khác (như Oura, Ashina). Vào năm 1560, Date Terumune sẽ lên nắm quyền lãnh đạo nhà Date, mở rộng lãnh thổ nhà Date ra 30 quận của tỉnh Mutsu và đưa gia tộc sang một trang mới bằng việc?sinh hạ Date Masamune nổi tiếng (^_^).
-Tỉnh Noto xa xôi ở phía bắc Echizen, tây Etchu, do gia tộc Katakeyama thống trị gần như hoàn toàn. Nhà Katakeyama có sự đối đầu truyền đời với nhà Date của Mutsu.
-Tỉnh Shinano bị chia rẽ bởi các daimyo yếu đuối như Murakami Yoshikiyo (1510-1573), Ogasawara Nagatoki (1519-1583), Suwa Yorishige (? -1542), và Kiso Yoshiyasu. Chẳng mấy chốc đến năm 1551 thì Shinano gần như nằm trong lòng bàn tay của Takeda Harunobu và mặc dù đã cầu viện được Uesugi Kagetora của Echigo đến nhưng Kagetora cũng ko làm gì nhiều hơn là thu nốt một phần nhỏ phía bắc Shinano vào bản đồ của mình!
-Như đã nói đến trong phần trước, tỉnh Kaga nằm trong tay của các Ikko-Ikki rắc rối nhưng mạnh mẽ và sẽ mất một thời gian dài đến khi bị khuất phục (hay tiêu diệt đẫm máu) bởi Oda Nobunaga, trước đó thì các daimyo chung quan cũng đã phải chịu sự quấy rối thường xuyên của họ (có cả Uesugi Kagetora).
Được toanthui sửa chữa / chuyển vào 10:10 ngày 02/11/2005
Được toanthui sửa chữa / chuyển vào 10:13 ngày 02/11/2005

Nửa sau thời Sengoku
(1560-1591)
(Phần này do wiwi tách ra chứ ko phải các sử gia tách ^_^)
Đến đây thì cục diện lịch sử thời Sengoku sẽ dính sát với tiểu sử của các Daimyo hùng mạnh nên chỉ việc đọc tiểu sử của họ cũng đủ để nắm diễn tiến từ đây.
Mori Motonari-Chugoku Kanrei (1497-1571)
Đến đầu năm 1560 thì Mori Motonari đã có một hậu phương mạnh mẽ để nhìn qua nơi khác, đầu tiên là đối thủ truyền kiếp giờ đã suy yếu : nhà Amako, đứng đầu bấy giờ là Haruhisa (một phần do Haruhisa giết chú mình, Kunihisa).
(Trước đó thì Mori Motonari đã vươn thế lực sang tỉnh Buzen trên đảo Kyushu bằng việc chiếm toà thành trọng yếu Moji ở cực bắc tỉnh này. Mặc dù phải giao tranh vất vả với nhà Otomo khi làm điều này nhưng cuối cùng Mori Takamoto (con trai lớn của Motonari) cũng bảo đảm sự vững chắc của Moji vào năm 1561 và cũng ko tiến sâu vào Kyushu, có lẽ vì tập trung đối phó với nhà Amako.)
Sự việc càng thuận lợi hơn với Mori Motonari khi Amako Haruhisa, lãnh đạo ít ra là không đến nỗi tệ của nhà Amako, qua đời năm 1562, để lại cuộc tranh đấu cho người con kém tài, Amako Yoshihisa. Motonari ko mất thời gian để lỡ cơ hội này, tung quân chiếm tỉnh Iwami cùng năm đó. Năm 1563, Mori Takamoto, con trưởng và người thừa kế của Motonari, qua đời, có lẽ do bàn tay của Ninja vì khá đúng lúc chinh phạt nhà Amako. Điều đó chỉ cho nhà Amako thêm chút thời gian (vì để tổ chức tang lễ) và năm 1564, Mori Motonari đem quân hạ thành Shigara, pháo đài ngoại vi bảo vệ kinh đô Gassan-Toda của nhà Amako, nhưng sau lại bị đẩy lui bởi quân đội Amako đang trong cảnh ?ochó cùng dứt dậu?.
Năm 1565, Motonari quay lại bao vây Gassan-Toda, lần này với ý định tuyệt lương thực buộc Amako Yoshihisa đầu hàng. Một kế phản gián nhỏ của Motonari khiến Yoshihisa giết đại tướng Uyama Hisanobu, càng làm cho tinh thần của đội quân sắp chết đói thêm hoang mang. Và vào tháng 1/1566, khi Motonari vừa giãn quân cho người trong thành ra thì hàng ngàn tướng-sĩ-sắp-chết-đói Amako tràn ra xin hàng. Amako Yoshihisa cũng ko còn chọn lựa nào ngoài việc đầu hàng và thật bất ngờ là Mori Motonari tha chết cho Yoshihisa, cho phép Yoshihisa đi tu (nếu xét đến việc các tướng lĩnh giữ thành phải tự sát sau khi hàng, nhất là chủ tướng một gia tộc, thì việc tha chết này là một điều khá bất ngờ trong thời Sengoku).
Giờ đây, Motonari ko còn đối thủ ở Tây Nhật nữa (ko kể đảo Kyushu và Shikoku vì Motonari ko có ý định mở rộng ra các đảo đó), bắt đầu lấn sang phía đông ở các tỉnh Bitchu, Hoki, Inaba và một phần Mimasaka.
Một sự kiện diễn ra vào năm 1568 làm thay đổi quan hệ ngoại giao của nhà Mori và sau này sẽ đem đến rắc rối cho họ: shogun-bù-nhìn Ashikaga Yoshiaki ở Kyoto gửi thư cầu cứu các thế lực ngoài cõi mong gỡ bỏ vị trí của Oda Nobunaga, trong đó có Motonari (cùng với Takeda Shingen, Uesugi Kenshin, Hojo Ujiyasu). Vậy nên trước khi nhắm mắt để lại nhà Mori cho cháu trai Terumoto vào năm 1571 (con của Takamoto đã mất năm 1563), Mori Motonari đã thề ko đội trời chung với Oda Nobunaga và chính thức tuyên chiến với nhà Oda.
Mori Motonari là một Daimyo tài ba, đã gây dựng một lãnh thổ rộng lớn gồm 9 tỉnh của Chugoku (khu vực tây Nhật-và sau này Terumoto sẽ lấy thêm tỉnh Bingo) đến tận biên giới Harima và Bizen. Motonari còn được biết đến với câu chuyện ?o3 mũi tên? (mặc dù có thể là chuyện kể nhưng thực tế cho thấy Motonari đã làm được điều ngụ ý trong câu chuyện): ?oMotonari đưa 3 mũi tên cho các con trai là Mori Takamoto, Mori Motoharu, Mori Takakage và chỉ ra sự yếu đuối của chúng khi tách ra cũng như sức mạnh khi gộp lại?. Sau này khi Motoharu và Takakage lên làm chủ 2 gia tộc Kikkawa và Kobayakawa (trước đó được Motonari gửi làm con nuôi 2 nhà), họ đã hết sức phụng thờ nhà Mori một cách đắc lực ,đặc biệt là với cháu ruột của mình Mori Terumoto, và trở thành 2 đại tướng tài ba của nhà Mori: ?oLưỡng Giang? (chơi chữ ?oKawa?T trong họ 2 người, có nghĩa là ?osông? trong tiếng Nhật)
Mori Terumoto tuân theo gần như đúng di huấn của Motonari: ko mở rộng lãnh thổ nữa và tuyên chiến với nhà Oda. Được thừa hưởng sự hỗ trợ của 2 đại tướng-chú ruột mình là ?oLưỡng Giang?, 9 tỉnh của Chugoku cùng với lực lượng hải quân mạnh nhất nước Nhật (cho đến thời điểm đó của lịch sử Nhật), Terumoto trở thành 1 trong các daimyo hùng mạnh nhất thời Sengoku sớm nhất, nhưng hầu như ko làm gì nhiều ngoại trừ lấn sang phía đông chút ít và chiếm thêm tỉnh Bingo (nhờ quân của Ukita Naoie) để có 10 trong 11 tỉnh của vùng Chugoku (khu vực phía tây Nhật tính từ biên giới Harima) chỉ trừ tỉnh Bizen, do Ukita Naoie đứng đầu, đồng minh của nhà Mori từ năm 1575. Từ đó hầu như Terumoto giữ vị thế thụ động cho đến khi có sự kiện làm thay đổi điều đó (xem tiểu sử của Toyotomi Hideyoshi để biết chi tiết).
Oda Nobunaga-?oPhó? Shogun(1534-1582)
(Phần tiểu sử của Nobunaga đã có post phía trên trong tổng lược nên ở đây chỉ nhận xét)
Được coi là Con Quỷ lâu đài Gifu, Nobunaga là một daimyo tàn nhẫn, độc ác với các cuộc ?otắm máu? kinh hoàng (như trận Nagahima, Hongan-ji, tiêu diệt Hideyori,?). Một chiến thắng hoàn hảo với Nobunaga đồng nghĩa với sự tiêu diệt hoàn toàn địch thủ. Mặc dù vậy Nobunaga vẫn tự coi mình là một ?ođấng cứu thế? (theo ghi chép của nhà quan sát tây phương Luis Frois) và thực sự ông đã thực sự thay đổi chiến tranh Nhật Bản. Dưới thời Nobunaga, binh sĩ chiến đấu hoặc làm nông, những chiến binh nông dân (Ashigaru) ko phải trở về gặt hái hay trồng trọt, họ chỉ việc chiến đấu! Nobunaga cũng được coi là người cách mạng chiến trường: ông ko phải là người đầu tiên dùng súng trường (hoả mai) trong quân, nhưng chính Nobunaga đã thiết lập đội hình bắn từng hàng/phần nên đội súng của Nobunaga có thể nã đạn chừng 1 loạt/20 giây. Chính điều đó đã đem lại sự nguy hiểm và hữu dụng của các đội binh súng hoả mai (được chứng minh qua trận chiến Nagashino 1575 và Shizugatake 1583) vốn dễ đào tạo hơn một đội cung thủ samurai rất nhiều: ?othảy súng cho một nông dân, anh ta sẽ biết bắn ngay?!
Hojo Ujiyasu(1515-1571)-thủ lĩnh nhà Hojo, chủ nhân pháo đài Odawara
Đến năm 1561 thì trong tay Ujiyasu đã có một lãnh thổ rộng lớn trên đồng bằng Kanto sau hơn 60 năm chinh chiến của nhà Hojo và cảm thấy gần như thỏa mãn. Dù vậy, Ujiyasu vẫn ko tránh khỏi xung đột với nhà Satake, chủ nhân tỉnh Hitachi, vì sự lớn mạnh nhanh chóng của mình và đó là nguyên nhân dẫn đến 2 trận công thành Konodai, tỉnh Kazusa, với kết quả toàn thắng của nhà Hojo cả 2 lần (1538 và 1564). Nhà Satake ko thể đủ sức quấy rối Hojo Ujiyasu nữa nhưng cái gai bên sườn, nhà Satomi ở Shimosa, vẫn cứ nhức nhối mãi đến năm 1590.
Bởi vì Ujiyasu có mối lo khác đáng ngại hơn là 2 kình địch trên Kanto: Takeda Shingen và Uesugi Kenshin.
Uesugi Kenshin với tham vọng làm chủ Kanto đã từng đem quân bao vây Odawara, kinh đô của nhà Hojo ở Sagami, năm 1561. Các bức tường kiên cố của Odawara đã làm Kenshin phải rút lui sau 2 tháng vây phủ, đốt phá một số thị trấn của Odawara trước khi đi, và quay lại năm 1563 do Uesugi Norikatsu lãnh đạo, chiếm được Matsuyama, tỉnh Mushashi, trước khi bị liên quân Takeda-Hojo đẩy lui.
Với nhà Takeda, đặc biệt là Takeda Shingen, thì quan hệ còn rắc rối hơn: từ đồng minh cho đến đối thủ truyền kiếp. Năm 1562, Hojo Ujiyasu ký kiên minh với Takeda Shingen để rồi đến năm 1568-69 đổ vỡ do tranh chấp trên tỉnh Suruga với một số chiến thắng ban đầu của Ujiyasu dẫn đến cuộc công thành Odawara do Takeda Shingen chỉ huy (rút về sau 1 tuần) và sau đó là trận tập kích thất bại của Ujiyasu trên Mimasetoge.
Hojo Ujiyasu tuyên bố nghĩ hưu, giao quyền lại cho con trai Ujimasa năm 1560 nhưng vẫn quyết định các sự vụ quan trọng cho đến khi mất năm 1571.
Là một Daimyo tài ba về quân sự và xuất xắc trong nội trị, tài năng của Hojo Ujiyasu sánh ngang với cả Shingen và Kenshin danh tiếng (tam hùng của Kanto) mặc dù ko có các sự kiện nổi trội bằng 5 trận chiến giữa 2 người kia. Dưới thời Ujiyasu, nhà Hojo đã mở rộng và thiết lập thế lực vững chắc của mình ở Kanto, cũng như trở thành gia tộc nổi tiếng với các pháo đài và thành trì kiên cố.
Nhà Hojo sẽ giữ vị thế thụ động trong các năm còn lại dưới sự lãnh đạo của Hojo Ujimasa (xem tiểu sử của Toyotomi Hideyoshi để biết thêm về nhà Hojo).