Sóng điện từ và điện từ trường biến thiên

Sóng điện từ và điện từ trường biến thiên

Em đang học lớp 12, năm nay em thi Đại học rùi lo lắm các bác ạ. Em có một thắc mắc con con mong các bác giải quyết giúp em ạ.
Về phần sóng điện từ: em muốn phân biệt sóng điện từ và điện từ trường biến thiên, xem nó giống và khác nhau ở những chỗ nào ?.
SGK nói theo lý thuyết của Macxoen thì: điện trường biến thiên "sinh" ra từ trường biến thiên và ngược lại. Thế nhưng chẳng ai giải thích cho em tại sao lại như vậy cả. Điện trường và từ trường khác nhau nhiếu lắm chứ các bác nhỉ. Tính em nó tò mò lắm mong được bác giải thích.
Một thắc mắc tí teo nữa, mong các bác giúp em: Em muốn phân biệt hạt photon và hạt nơtrinô (hạt phát ra trong quá trình phóng xạ Bêta) thì phải làm thế nào ạ. Theo em hiểu thì hai hạt này khác nhau thế nhưng trong quyển "199 câu hỏi lý thuyết vật lý" hình như tác giả đã đồng nhất hai khái niệm này.
Em thắc mắc có gì dốt quá mong các bác bỏ qua cho nhé. Đừng mắng em, em hãi. Cảm ơn các bác đã giành thời gian giúp em. Tặng mấy bông hoa này cho các bác,

Phân biệt làm gì cho mệt hả bác. Maxwell đã mất bao công phu gom chúng nó lại. Với các phương trình Maxwell bác nên xem chúng như là các tiên đề. Trong trường hợp có nguồn thì ta có trường điện, trường từ và tác động tương hỗ qua lại ... , còn không có nguồn thì ta có sóng điện từ.
Neutrino và photon là hai loai khác nhau. Theo hiểu biết của tớ thì neutrino không phải là hạt truyền tương tác. Neutrino không chịu ảnh hưởng các lực điện từ, nó thuộc tương tác yếu. Có 3 kiểu (3 mùi) neutrino tương ứng với 3 lepton mang điện tích (electron, muon, tau). Gần đây người ta xác định đuợc rằng neutrino có khối lượng và như thế nó cũng sẽ chịu tác dụng của trường hấp dẫn.
Được numeric sửa chữa / chuyển vào 19:52 ngày 19/03/2004

@ numeric : thật sự người ta phân biệt trường điện từ và sóng điện từ như vậy hả bác ? Em thì nghĩ là khi nói đến sóng điện từ là người ta đang ám chỉ đến tính chất truyền đi trong không gian của điện và từ, còn trường điện từ là ám chỉ đến không gian có điện trường và từ trường biến thiên. Chứ còn cứ có điện trường biến thiên sẽ sinh ra từ trường, từ trường biến thiên sinh ra điện trường, và trong thực tế, chũng luôn luôn được truyền đi trong không gian nếu không có gì ngăn cản. Mà chắc thi gì người ta cũng không hỏi phân biệt đâu, nếu câu này có trong các câu hỏi lý thuyết thì bạn guitar cứ dở đáp án ra mà xem
it's over

Úi, nếu mấy bác hỏi để mà thi thì chớ nghe lời tớ nói bậy. Cứ giở đáp án ra xem cho chắc ăn. Khi nào thi xong rồi ... nghiên cứu lại cũng chưa muộn.

Nếu các bác viết phương trình Maxwell thì sẽ dễ thấy là nếu bỏ nguồn (cho mật độ dòng và mật độ điện tích bằng không) thì sẽ nhận được phuơng trình sóng điện từ. Nếu nguồn khác không thì nhận được các phuơng trình truờng điện từ trong ... mạch điện
Theo tớ lý thuyết Maxwell chỉ thống nhất điện và từ mặt hình thức toán học là chính. Muốn tìm hiểu trường điện từ kỹ hơn thì phải đọc điện động lực học lượng tử.
Thôi trước mắt học theo đáp án thi cái đã, chúc các bác làm bài thi tốt !
Được numeric sửa chữa / chuyển vào 01:19 ngày 20/03/2004

Sóng là nói về quá trình lan truyền trong không gian (động), trường là nói về không gian của môi trường (tĩnh).
Trường điện từ biến thiên có thể hình dung là tại 1 điểm trong trường, xuất hiện 1 từ trường. Từ trường đó tăng dần, tăng đến cực đại nào đó thì giảm xuống, khi bắt đầu giảm thì bắt đầu xuất hiện điện trường. Từ trường càng giảm thì điện trường càng tăng, từ trường giảm đến 0 thì điện trường tăng đến cực đại. Và quá trình cứ thế xảy ra với sự tăng giảm liên tiếp của điện trường và từ trường tại điểm đó. (Không biết tôi có mắc sai lầm nào không nhỉ )

Về bản chất, hạt photon (hay đúng hơn là hạt gamma, bức xạ gamma) và hạt neutrino là 1, đều cùng là bức xạ năng lượng, năng lượng thuần tuý. Tuy nhiên có vài điểm khác nhau mà bạn cần lưu ý:
- Về nguồn phát:
Hạt gamma được các hạt nhân phát ra trong các quá trình chuyển mức năng lượng từ trạng thái năng lượng cao (trạng thái bị kích thích) xuống các mức năng lượng thấp hơn. Quá trình này tương tự như quá trình phát ánh sáng khi 1 electron nhảy từ mức năng lượng bên ngoài lớp vỏ hạt nhân vào mức năng lượng thấp hơn ở bên trong.
Hạt neutrino được phát ra trong quá trình phân rã của hạt neutron. Hạt neutron là không bền vững, nó sẽ tự phân rã thành 2 hạt là proton và electron (phóng xạ beta). Tuy nhiên tổng khối lượng của proton và electron không bằng khối lượng của neutron, phần năng lượng còn lại đó được giải phóng chính là hạt neutrino.
- Về năng lượng:
Hạt neutrino có năng lượng cao hơn rất nhiều so với hạt gamma do đó khả năng xuyên sâu của nó rất lớn, lớn hơn rất nhiều.
Hạt gamma có thể dễ dàng đo được bằng các detector hạt nhân thông thường, nhưng để đo hạt neutrino thì phải dùng detector đặc biệt, lớn, đặt sâu trong lòng đất.