Stalingrad - Anthony Beevor

Ước vọng của quân Đức là sự pha trộn giữa lòng căm ghét quân thù Bolshevik và sự trả thù trong tương lai. Trong tình trạng gọi là ?ocơn sốt Kessel?, họ mơ về một quân đoàn xe tăng SS chọc thủng vòng quân của các tập đoàn quân Nga, cứu họ, rồi đảo ngược tình thế cho một chiến thắng vĩ đại, bất ngờ. Họ có khuynh hướng là những người vẫn còn tin, nghe vào những bài diễn thuyết của Goebbel. Đa số giữ tinh thần bằng cách hát vang bài ca của tập đoàn quân 6, Bài ca sông Volga (Das Wolgalied), nhạc của Franz Lehar: ?oMột người lính đứng đó, bên bờ Volga, nhìn về phía xa, nơi tổ quốc anh?.
Ban tuyên truyền của phương diện quân sông Đon dùng cán bộ hỗ trợ là những người cộng sản Đức, quyết định khai thác vào lòng yêu ca nhạc của lính Đức. Họ phát qua hệ thống loa một bài ca yêu thích cũ, mà trong hoàn cảnh hiện thời nó chứa một đoạn tuýt tàn nhẫn: ?oỞ quê nhà, ở quê nhà, đang chờ ngày sum họp?. Những người cộng sản Đức dưới sự giám sát của NKVD bao gồm Walter Ulbricht (sau này là ************* Đông Đức), nhà thơ Erich Weinert, cây bút Willi Bredel với một nhóm tù nhân Đức ?" bốn sĩ quan và một lính ?" được tuyển dụng vì chống phát xít. Họ dạy những ?oanh mõ làng?, đây là những lính Hồng quân được chọn để bò lên vùng chết người trước tuyến quân Đức và hét to những câu khẩu hiệu, những đoạn tin tức qua loa. Vài người biết chút tiếng Đức, và đa số hi sinh.
Hoạt động chính của các đội tuyên truyền là chuẩn bị các chương trình dài tầm 20-30 phút, ghi âm với nhạc, thơ, bài hát và tin tuyên truyền (đặc biệt là tin về việc chọc thủng mặt trận quân Ý). Sau đó các chương trình này được chạy trên các máy hát băng và phát ra các loa có công suất lớn được gắn trên các xe tải hoặc thỉnh thoảng được đầy lên phía trước bằng xe trượt còn dây thì kéo dài ra phía sau. Hầu hết các chương trình kiểu này bị hỏa lực cối Đức nện ngay tức khắc, bởi các sỹ quan sợ quân của họ có thể sẽ nghe. Nhưng trong suốt tháng Mười hai, phản ứng như thế thưa dần, yếu dần thì thiếu đạn dược.
Nhiều mánh khóe âm thanh khác nhau được áp dụng ví dụ như ?otiếng tích tắc đơn điệu của đồng hồ? kèm theo đó là tuyên bố rằng cứ mỗi bảy giây có một người lính bị giết trên mặt trận phía Đông. Hoặc ?otiếng răng rắc của âm thanh tuyên truyền? rồi ngâm nga: ?oStalingrad, nấm mồ chung của quân đội Hitler? và điệu tăng gô chết chóc lại vang lên trên thảo nguyên trống trải giá buốt. Và như một nốt nhạc cộng thêm, thỉnh thoảng là tiếng hú đứng tim của rocket Katyusha tiếp theo sau từ một dàn phóng ?ođàn dương cầm Stalin?.
Truyền đơn của phía Nga hoàn thiện khá nhiều, giờ được viết bằng tiếng Đức. Tù binh được thẩm vấn tại Ban 7 xác nhận rằng ?oảnh hưởng nhất là những tờ viết về gia đình, vợ và con cái?. ?oBinh lính hăm hở đọc truyền đơn Nga dù rằng họ không tin? một tù binh Đức thừa nhận. Vài người còn ?okhóc khi nhìn thấy tờ truyền đơn in hình xác một lính Đức và đứa trẻ ngồi khóc bên cạnh. Mặt bên kia là vài vần thơ đơn giản của nhà văn Erich Weinert?. Những tù binh không biết rằng Weinert, người viết bài thơ ?oHãy nghĩ đến con!? đang ở rất gần, ngay trong sở chỉ huy phương diện quân Sông Đôn.
Có lẽ phần ảnh hưởng nhất của chiến dịch tuyên truyền là thuyết phục quân Đức rằng họ sẽ không bị bắn nếu bị bắt. Nhiều sỹ quan tin vào luận cứ rằng không thể đầu hàng vì quân Nga sẽ giết họ ngay.  Có một tờ truyền đơn kết thúc bằng một tuyên bố của Stalin bắt đầu thuyết phục cả những sỹ quan cấp thấp rằng chính sách Liên Xô đã thay đổi: ?oNếu lính hoặc sỹ quan Đức bỏ ngũ, Hồng quân phải bắt giữ làm tù binh và đảm bảo cho mạng sống của họ? (Mệnh lệnh số 55 Dân ủy Quốc Phòng, J. Stalin).

Việc một đoàn quân lớn của Đức bị hợp vây lần đầu tiên ở cách xa tổ quốc, được lệnh phải trụ lại và sau cùng bị bỏ rơi trước định mệnh, dĩ nhiên là tạo nên những tranh luận đầy cảm xúc sau nhiều năm. Nhiều người Đức có dự phần hoặc các sử gia đã đổ lỗi cho tướng Paulus không chịu không tuân lệnh và phá vây. Nhưng nếu một ai ở vào vị trí của Paulus, người bị tước bỏ những thông tin sống còn, (sẽ phải hiểu) nguyên nhân dẫn đến vụ việc đó chính là người chỉ huy trực tiếp của ông, thống chế von Manstein.
?oAi có thể phục vụ được hai chủ?? tướng Strecker ghi chú khi Hitler loại bỏ chiến dịch Thunderclap, vốn dự tính triển khai tiếp theo sau chiến dịch Bão Mùa đông. Nhưng quân đội Đức chỉ có duy nhất một chủ. Ghi nhận từ năm 1933 cho thấy sự nô lệ của đa số sỹ quan cao cấp, bất lực cả về chính trị lẫn danh dự. Trên thực tế, thảm họa và sự nhục nhã tại Stalingrad là cái giá của quân đội phải trả cho sự ngạo mạn xấc xược từ những đặc quyền và thanh thế dưới cái ô của Chủ nghĩa Quốc Xã.  Không có sự lựa chọn chủ, vì chỉ có vài người tham gia vào nhóm của Henning von Tresckow và Stauffenberg.
Nhiều thời gian đã tiêu tốn vào việc tranh luận rằng một cuộc phá vây có khả thi hay không trong nửa sau tháng Mười hai, dù ngay cả các tư lệnh thiết giáp cũng hiểu rằng ?ocơ hội thành công của cuộc phá vây giảm bớt sau mỗi tuần?. Cánh bộ binh thì ít ảo tưởng hơn. ?oBọn anh, những người sống sót? một hạ sỹ viết về nhà ?okhó có thể đi nổi vì cái đói và yếu sức?. Bác sỹ Alois Beck, khá đúng, khi tranh luận rằng ?ocuộc phá vây mà thành công? thì đó là một ?ohuyền thoại?. Quân Nga đã bắn hạ ?onhiều lính Đức nửa-đóng-băng như bắn thỏ?, bởi những người đó quá yếu không thể lội qua nổi một đụn tuyết, băng giá phủ đầy trên mặt, và mang theo súng đạn. ?oMỗi bước đi đều kiệt lực? quan sát của một sỹ quan thuộc sở chỉ huy tập đoàn quân 6 ?oNhư là trận Berezina?.
Cuộc tranh luận ?ophòng thủ hay phá vây? do vậy chỉ hoàn toàn mang tính học thuật so với thực tế. Nói tóm lại là người ta nghi ngờ con người thông minh kinh khủng Manstein đã nhận ra điều này từ lúc đó. Ông đã tạo một màn kịch vĩ đại bằng cách gửi thiếu tá Eismann, sỹ quan quân báo của mình vào trong vòng vây vào ngày 19 tháng Mười hai để chuẩn bị cho tập đoàn quân 6 triển khai chiến dịch ThunderClap. Nhưng hẳng nhiên Manstein đã thừa biết Hitler, vốn đã tái xác nhận quyết định không rời dòng Volga, sẽ không bao giờ đổi ý.
Trong bất kỳ trường hợp nào, Manstein cũng phải nhận thức rõ rằng nỗ lực giải cứu đã tiêu tan. Các sư đoàn xe tăng của tướng Hoth đang phải chiến đấu để trụ lại tuyến Myshkova với thương vong nặng nề, ngay cả trước khi khối lượng quân to lớn của tập đoàn quân cận vệ số 2 (Nga) của tướng Malinovsky được triển khai. Và Manstein, luôn được cập nhật thông tin đầy đủ về tình trạng và hình thái quân đội trong vòng vây, hiểu rằng quân của Paulus không còn đi nổi, đừng nói chi tới chiến đấu trên chặng đường dài 40 đến 60 dặm xuyên qua bão tuyết và giá rét. Tập đoàn quân 6, với ít hơn 70 chiếc tăng thiếu hậu cần, không có lấy một cơ hội để chọc thủng tuyến tập đoàn quân 57 (Nga). Và quan trọng nhất, là Manstein biết, chiến dịch Sao Thổ nhỏ, với ba tập đoàn quân Sô viết đã thọc sâu vào hậu phương ông ta, làm thay đổi tình huống.
Rất đơn giản, Manstein cảm thấy rằng, dưới ngọn đèn lịch sử và quân đội Đức, ông ta phải được nhìn nhận là đã cố gắng làm mọi thứ, ngay cả khi ông ta tin rằng, và rất đúng, là cơ hội duy nhất tập đoàn quân 6 có để tự cứu mình đã qua từ gần một tháng trước đó. Lương tâm hình như bứt rứt của ông sau sự kiện này phải được gắn liền với một sự thật rằng, với việc Hitler từ chối rút khỏi vùng Caucasus, ông cần tập đoàn quân 6 trói chân bảy tập đoàn quân Liên Xô vây quanh nó. Nếu Paulus nỗ lực phá vây với chút ít quân sống sót, thì trong điều kiện đáng thương đó, thì họ chẳng thể dùng được gì trong giai đoạn khủng hoảng.
(Hết phần 18)

19
GIÁNG SINH THEO CÁCH ĐỨC
 
Tranh luận về việc phá vây trong nửa sau tháng Mười hai bỏ qua một nhân tố tâm lý quan trọng. Giáng sinh đang đến. Không đơn vị nào trong quân đội Đế chế bận tâm đến chủ đề này hơn tập đoàn quân 6 đang bị vây. Những nỗ lực to lớn dành cho ngày lễ ở các boongke dưới thảo nguyên chẳng cho thấy có liên quan đến việc nôn nóng phá vây. Sự lơ mơ do thiếu dinh dưỡng cộng với trạng thái siêu thoát mơ ngủ rõ ràng là góp một phần, và rõ ràng phần còn lại là do trạng thái tâm lý ?oPháo đài? với sự giúp đỡ của Hitler đã nuôi dưỡng nó. Nhưng không điều nào trong số đó giải thích cho sự tập trung đầy cảm xúc và ám ảnh cho triển vọng tổ chức lễ Giáng Sinh cho những người bị vây, xa tổ quốc.
Các công tác chuẩn bị đã được tiến hành từ ngay trước khi những sư đoàn xe tăng của Hoth tiến lên phía bắc đến sông Myshkova không bao giờ có vẻ chùng lại ngay cả khi binh sỹ phấn khích bởi những tiếng đại bác đang tiến tới. Ngay từ đầu tháng, quân lính đã bắt đầu tích trữ những phần thực phẩm ít ỏi, không phải để dành cho chuyến phá vây băng ra trên tuyết mà để cho bữa tiệc Giáng sinh hoặc làm quà tặng. Một đơn vị thuộc sư đoàn bộ binh 297 còn giết thịt một con ngựa thồ từ sớm để chế ?oxúc xích ngựa? làm quà tặng Giáng sinh. Những vòng cây mùa vọng được làm từ cỏ thảo nguyên màu hung nâu thay vì bằng cây thường xuân, và những cây Giáng sinh bé tẹo được đẽo ra từ gỗ trong những cố gắng vượt bậc để làm ?ogiống như ở nhà?.
Tính đa cảm không chỉ giới hạn ở chỗ lính tráng. Tướng Edler von Daniels đã trang hoàng cho căn hầm mới đào của ông một cây thông Noel và phía dưới là một chiếc nôi với tấm hình chụp em bé ?oKesselBaby? của ông vốn vừa mới sinh ngay sau khi họ bị vây. Ông viết cho người vợ trẻ, mô tả kế hoạch mừng đêm Giáng sinh ?otheo cách Đức, dù đang ở xa tít trong nước Nga?. Đơn vị rõ ràng trở thành một dạng gia đình. ?oMỗi người cố tìm cách mang lại chút ít niềm vui cho người khác?, ông viết sau khi đến thăm hầm của quân mình ?Điều này rõ ràng là nâng tầm trải nghiệm của tình chiến hữu thực thụ ở chiến trường?. Một băng rôn mừng lễ ghi rằng rằng ?oTình chiến hữu bằng máu và thép?, tuy nó phù hợp với với tình cảnh nhưng lại thiếu thông điệp của giáng sinh.
Một người không quên thông điệp đó, chính là Kurt Reuber, bác sỹ thuộc sư đoàn xe tăng 16. Nhân vật Reuber ba-mươi-sáu tuổi này, một nhà thần học và là bạn của Albert Schweitzer, cũng là một tay nghệ sỹ nghiệp dư. Ông đã biến căn hầm của mình trên thảo nguyên ở góc tây bắc Stalingrad thành một studio và tiến hành vẽ trên mặt sau một tấm bản đồ thu được của quân Nga ?" thứ giấy lớn nhất được tìm thấy. Tác phẩm này, hiện được trưng bày tại nhà thờ Kaiser Wilhelm tại Berlin, ?oPháo đài Madonna?, ôm ấm, che chở như mẹ và con, cùng với lời dạy của thánh John Phúc âm: ?oÁnh sáng, cuộc sống, tình yêu?. Khi đã vẽ xong, Reuber ghim nó lên vách hầm. Mọi người bước vào đều dừng lại và nhìn. Nhiều người đã khóc. Reuber ngượng nghịu chút ít ?" không nghệ sỹ nào có thể khiêm tốn hơn về năng khiếu của mình ?" căn hầm của ông trở thành một thứ điện thờ.
Không có mấy nghi ngờ về sự hào phóng chân thành và tự phát trong kỳ Giáng sinh ấy. Một thiếu úy đã cho đi những điếu thuốc, giấy viết thư, mẩu bánh mì sau chót của mình cho binh sỹ. ?oGiờ con chẳng còn gì? anh ta viết về nhà ?onhưng đây thật là một Giáng sinh đẹp nhất của con và con sẽ không bao giờ quên?. Cùng với việc biếu khẩu phần thuốc lá, họ còn biếu nhau cả bánh mì, mà họ rất cần. Những người siêng năng khác còn làm giá để đồ cho nhau.
Đêm Giáng sinh, Reuber người nghệ sỹ dương cầm của tiểu đoàn còn tặng chai rượu cuối cùng của mình cho những binh lính trong bệnh xá, nhưng ngay khi vừa rót đây các ca, bốn quả bom nổ đùng bên ngoài. Mọi người quăng mình xuống sàn, và làm đổ tất cả rượu. Viên sỹ quan quân y vơ vội chiếc túi cứu thương và chạy ra khỏi hầm để xác định thương vong ?" một chết, ba bị thương. Người tử nạn còn vừa đang hát giai điệu Giáng sinh ?oO du fronhliche?. Tai nạn này, không bất ngờ, nhưng cũng làm kết thúc cuộc lễ lạt. Và cả sư đoàn xe tăng 16, sư đoàn bộ binh mô tô hóa số 60 bị tấn công mạnh ngay trong đầu giờ sáng Giáng sinh.

Bài ca truyền thống, ưu thích trong đêm đó là ?oStille nacht, heilige nacht? (Silent night, holy night) được binh lính hát với giọng khê nồng trong hầm dưới ánh sáng của những ngọn nến được dành dụm. Nhiều người đã cố kìm tiếng nức nở khi nghĩ về gia đình ở quê. Tướng Strecker rõ ràng cũng mủi lòng khi ông đi thăm các vị trí tiền tiêu. ?oĐó là một ?oĐêm yên bình ?" Silent night? giữa sự hỗn độn của chiến tranh.. Giáng sinh đã cho thấy tình chiến hữu thật thụ của người lính?. Chuyến viếng thăm của các sỹ quan cao cấp cũng được cảm kích bởi những lợi ích đi kèm. Một NCO trong một sư đoàn xe tăng ghi nhận ?otư lệnh sư đoàn tặng chúng tôi một tợp rượu từ chai của ông và một thanh sô cô la?.
Ở những vị trí không bị tấn công, binh sỹ tập hợp vào một căn hầm có máy thu thanh để nghe ?oChương trình Giáng sinh của Đài phát thanh Đại Đức?. Và ngạc nhiên thay, họ nghe thấy thông báo ?oĐây là Stalingrad? và tiếp theo sau là một dàn đồng ca bài ?oStille Nacht, heilige nacht?, được cho là từ mặt trận sông Volga. Vài người chấp nhận mánh bịp này như là một nhu cầu tình thế, nhưng những người khác giận dữ thật sự. Họ cảm thấy gia đình mình và cả nhân dân Đức bị chơi khăm. Goebbel cũng đã tuyên bố rằng đây phải là một ?oGiáng sinh Đức?, một sự xác định nhằm truyền đạt ý niệm về trách nhiệm và sự khổ hạnh, và có lẽ cũng để dọn đường cho cả nước về tin tức của tấn bi kịch Stalingrad.
Lúc bảy giờ sáng ngày Giáng sinh, nhật ký chiến tranh của tập đoàn quân 6 ghi: ?oKhông có chuyến bay tiếp vận nào trong bốn mươi tám giờ qua [hơi cường điệu]. Nhiên liệu và quân nhu gần cạn?. Cũng trong ngày đó, tướng Paulus gửi một thông điệp cảnh báo đến cụm tập đoàn quân sông Đôn để chuyến đến tướng Zeitzler ?oNếu chúng tôi không nhận được khối lượng hậu cần nhiều hơn trong vài ngày tới, chúng ta phải chấp nhận mức thương vong cao do kiệt sức?.
Dù họ biết rằng cơn bão tuyết của ngày hôm trước làm cản trở các chuyến bay, nhưng họ không được thông báo về việc xe tăng của tướng Badanov đã quần nát phi trường Tatsinskaya vào sáng hôm qua. Sở chỉ huy của Manstein thậm chí còn không chuyển tin tức về cuộc phán công với 4 tập đoàn quân Liên Xô vào các sư đoàn xe tăng của Hoth ở khu vực sông Myshkova đã được triển khai. Rồi khi 108 tấn hàng hậu cần sau cùng cũng đến trong ngày 26 tháng 12, sở chỉ huy tập đoàn quân Sáu nhận thấy họ có 10 tấn bánh kẹo cho Giáng sinh, nhưng không có tý nhiên liệu nào.
Mọi người, nếu có cơ hội, đều ngồi viết thư Giáng sinh về nhà, trong đó họ bày tỏ niềm mong muốn. ?oTrong tim mình, bọn anh vẫn giữ hi vọng? một bác sỹ của sư đoàn bộ binh 44 viết ?orằng mọi thứ sẽ thay đổi?. Anh ta nói rất nhiều, nhưng vị tư lệnh tập đoàn quân 6, vốn nhiều thông tin hơn, không nằm trong số họ. ?oDĩ nhiên là Giáng sinh không vui mấy? tướng Paulus viết về cho vợ trong vài ngày sau. ?oTrong thời điểm nay, nên tránh hội hè thì tốt hơn? Anh tin, mọi người sẽ không mong chờ quá nhiều vào sự may mắn?.
Không ngạc nhiên khi thấy sự tương phản giữa những lá thư gửi về nhà của lính Đức với lính Nga trong giai đoạn Giáng sinh hơn bình thường. Trong khi những lá thư lính Đức mang đầy đa cảm và khát khao về gia đình, về mái nhà, thì những lá thư Nga rõ ràng cho thấy cái logic không lay chuyển rằng tổ quốc vẫn chiếm vị trí ưu tiên hơn. ?oEm yêu!? một người lính viết cho vợ trong đêm Giáng sinh ?oBọn anh đang buộc lũ rắn độc về lại hang ổ của chúng. Cuộc tiến quân thành công của quân ta sẽ mang ngày gặp lại của chúng ta gần thêm?. ?oChào Mariya?, một cậu lính tên Kolya viết ?oTớ đã chiến đấu ở đây được ba tháng rồi để bảo vệ [bị kiểm duyệt xóa] xinh đẹp của chúng ta. Bọn tớ đang gây áp lực mạnh lên quân địch. Giờ chúng tớ đang vây bọn Đức. Mỗi tuần có tới cả ngàn tên bị bắt và vài ngàn tên bị giết tại trận. Giờ chỉ còn lại bọn lính SS ngoan cố thôi. Bọn chúng củng cố hầm hố và bắn ra từ đó. Giờ tớ phải đi thổi tung một cái như vậy đây. Tạm biệt cậu, Kolya?.

Nhiệt độ trong ngày Giáng sinh rớt xuống còn âm 25 độ. Nước trong các hố đạn, dù sâu tới đâu, cũng bị đông đặc. Những trận mưa tuyết bất chợt phe phủ bớt phần lớn tình trạng bẩn thỉu ở các khe núi. Các cha tuyên úy tập hợp mọi người theo từng chi phái hoặc tập hợp chung trên lớp tuyết trong tiếng vỗ, tiếng xé của vải bạt, vải dầu che lều trong cơn gió, thành những vòng bán nguyệt quanh một bàn thờ tạm. Trong nhiều trường hợp, sự an ủi tôn giáo và biện hộ ý thức hệ trở nên lẫn lộn, như khi những người Công giáo Đức bị tương phản với người Nga vô thần (câu này dịch mà cóc hiểu muốn nói gì L ).
Ngay cả trong Kessel, giáng sinh cũng không hoàn toàn là một dịp của thiện chí. Bác sỹ Renoldi, vị tướng quân y của tập đoàn quân 6, đã cấm không cho di tản bằng máy bay với những ca bỏng tuyết, vì những thương tích đó có thể là tự thương để trốn chiến đấu. Tệ hơn cả, là việc thiếu thức ăn, một phần ngũ cốc mục nát lấy từ tháp lương thực Stalingrad được dùng cho 3,500 tù binh chiến tranh Nga ở trại Voroponovo và Gumrak, bởi họ không còn tưởng tượng được ra chút thực phẩm nào nữa. Sự tàn bạo phần nào mang tính quan liêu này đã đưa đến mức tử vong hai mươi ca một ngày trong dịp Giáng sinh, và sau đó đột ngột tăng nhanh chóng. Tay quân nhu chịu trách nhiệm nuôi họ tuyên bố rằng bệnh sốt Rickettsia là nguyên nhân, nhưng khi một sỹ quan thuộc sở chỉ huy tập đoàn quân 6 hỏi có ai chết vì thiếu đói không thì hắn lảng tráng. ?oSau một khoảng khắc ngẫm nghĩ, hắn chối biến? viên sỹ quan đó viết ?oNhưng tôi biết hắn nói gì. Ngay trong quân ta cũng bắt đầu thấy điều tương tự?. Nhưng cả việc liên hệ giữa định mệnh của họ với lính Đức cũng là một sự lảng tránh. Bởi những tù nhân đó không có sự lựa chọn ?" họ không thể đầu hàng lần nữa. Và khi những tù nhân cá biệt bắt đầu phải ăn cả thịt người thì cũng chẳng có điều gì được làm để cải thiện điều kiện sống của họ bởi vì điều đó có nghĩa là ?olấy thực phẩm của lính Đức?.
Đêm Giáng sinh là một ?ođêm sao tuyệt đẹp? và nhiệt độ xuống thấp hơn nữa. Nhưng, cuộc chiến vẫn tiếp tục diễn ra trong sáng hôm sau ở địa đoạn phía đông bắc vòng vây, nơi được sư đoàn xe tăng 16 và sư đoàn bộ binh mô tô hóa số 60 phòng thủ. ?oThế là một tá trong số chúng tôi? vị cha tuyên úy cuối cùng của sư đoàn báo cáo ?ođược đưa ra phản công trong gió tuyết và cái lạnh âm 35 độ?. Hai sư đoàn đó, dù trong điều kiện tệ hại và thiếu đạn dược, cũng đã cố diệt được chừng 70 chiếc xe tăng.
Cũng trong sáng ngày 26 tháng Mười hai, tướng Paulus gửi điện báo cho thống chế Manstein, bắt đầu bằng: ?oThương vong, giá lạnh và thiếu hậu cần đã làm giảm sức chiến đấu của các sư đoàn rất nhiều?. Ông cảnh báo rằng nếu quân Nga đưa các lực lượng đang chiến đấu với quân của tướng Hoth về, tái bố trí để chống lại tập đoàn quân 6 ?othì không thể đứng vững trước chúng lâu dài?.
Thế rồi một cơ hội không mong đợi lại xuất hiện. Tướng Hube, tư lệnh quân đoàn xe tăng XIV, nhận được lệnh bay khỏi vòng vây trong ngày 28 tháng 12 để đến sở chỉ huy của thống chế Manstein tại Novocherkassk. Rồi một chiếc phi cơ đưa ông thẳng về Đông Phổ để nhận Thanh gươm Hiệp sỹ chữ thập với Cành sồi từ chính tay quốc trưởng. Tướng Paulus bảo tướng Schmidt chuẩn bị cho ông ta ?otất cả những tài liệu cần thiết? từ chuyện thiếu xăng dầu cho tới dụng cụ y tế. Niềm hi vọng của các tướng lĩnh, sỹ quan tăng nhanh với chuyến đi của ông ta tới Rastenburg. Tướng Hube, một cựu binh một tay, đậm người là một trong ít tướng lĩnh được Quốc trưởng tin cậy. Họ vẫn không tin rằng ?oHitler có thể bỏ rơi tập đoàn quân 6?.
Rõ ràng là Hitler đã thuyết phục chính mình là ông đang làm mọi thứ để cứu tập đoàn quân 6, nhưng nhận thức của ông ta về tình hình thực tế chẳng khá lên chút nào. Trong ngày đó, bộ tổng tham mưu đã điện cho cụm tập đoàn quân sông Đon, hứa rằng dù trong điều kiện vận chuyển khó khăn, họ sẽ được chi viện với ?o372 xe tăng và pháo tự hành?. Nhưng Manstein biết rằng đó chỉ là mơ tưởng hão huyền.

Nguyên văn tiếng Anh là "Chaplains held field mass or communion in the snow to the sound of tarpaulins and tent canvas flapping and cracking in the wind, with half circles of men round a makeshift altar. In some cases, spiritual comfort and ideological justification became confused, as when Christian Germany was contrasted with godless Russia."
Theo ý tôi có thể dịch là
Các cha tuyên úy tổ chức những lễ ban thánh thể hoặc các buổi thuyết giảng dã chiến ngay dưới trời tuyết, giữa tiếng bạt che và vải lều quật phần phật, kêu răng rắc trước gió, với những đám con chiên vây thành nửa vòng tròn quanh chiếc bàn thờ thánh tự chế. Trong nhiều trường hợp, sự an ủi tôn giáo và biện hộ ý thức hệ hóa ra rối tinh rối mù, mỗi khi nước Đức Công giáo bị đưa ra tương phản với nước Nga vô thần.
Ý là nước Nga vô thần đang thắng thế, trong khi nước Đức Công giáo vốn đang cầm chính nghĩa trong tay (theo ý cha tuyên úy) lại phải chui dưới tuyết.
- Thực ra quân Đức chỉ nuôi các kiwis, còn tù binh ở khu vực Stalingrad đã bị bỏ đói từ lâu rồi (Hồi ký lính Do Thái Gabriel Temkin, My Just War)
Được danngoc sửa chữa / chuyển vào 10:23 ngày 30/01/2010

Trong khi đó, ở nội thành Stalingrad, những gì còn lại từ các sư đoàn của tướng Seydlizt tiếp tục phòng thủ. Họ phải tiết kiệm đạn dược để đẩy lùi các đợt tấn công. Họ nấp sâu trong hầm hào để giữ ấm và cũng để an toàn trước pháo binh Liên Sô. ?oChúng ở đó râu tóc bù xù như trong hang động người tiền sử? Grossman viết ?ongấu nghiến gặm thịt ngựa trong bóng tối và khói bụi, giữa đống đổ nát của thành phố xinh đẹp và chúng đã phá hủy?.
 
Cụm từ ?ohoạt động mạnh mẽ của quân địch? xuất hiện thường xuyên trong nhật ký chiến tranh của tập đoàn quân 6. Hans Urban, một trung sỹ cảnh sát 28 tuổi từ Darmstadt, phục vụ trong sư đoàn bộ binh 389, sau này đã cung cấp một báo cáo chi tiết về cuộc chiến ở khu vực phía bắc Stalingrad vào cuối tháng 12.
Quân địch thường tấn công vào lúc rạng đông hay hoàng hôn, sau một đợt pháo kích bắn chuẩn bị. Nếu chúng chiếm được hai ba boongke của chúng tôi thì chúng tôi sẽ cố tái chiếm lại sau. Ngày 30 tháng 12, sau nhiều đợt tấn công, tôi được lệnh đưa tổ liên thanh của mình lên phía trước. Chín người chúng tôi cùng với súng đại liên đã có thể đứng vững trước cuộc tấn công tiếp sau của chừng 300 quân từ Spartakovka. Có hai mươi lính bộ binh còn lại ở khu vực đó, nhưng họ quá kiệt sức sau các trận đánh nên không giúp được mấy. Hầu hết đã sẵn sàng bỏ vị trí. Tôi cùng với 2 khẩu đại liên không điểm xạ dài. Bởi quân địch có thể lợi dụng địa hình và các đống đổ nát. Chúng tôi để cho quân Nga vào trong tầm 20 thước rồi bắt đầu khai hỏa nhanh chóng. Ít nhất có hai mươi hai xác chết để lại trước vị trí của chúng tôi. Quân Nga còn sống sót cố quét chúng tôi bằng lựu đạn. Chúng lại tấn công cùng vị trí ấy trong rạng sáng ngày đầu năm mới với ba đại đội. Thật khó để ước tính đúng bởi chúng bị bắn trong hố, sau các bức tường đổ hay những đống vụn vữa. Chúng tôi bắn chéo cánh sẻ từ hai khẩu đại liên, và chúng bị thiệt hại nặng. Một tên pháo thủ cối bị hạ, và dù tôi chưa từng được huấn luyện với vũ khí đó, chúng tôi vẫn có thể dùng đạn của chính chúng để chống lại chúng. Khi kết thúc, chúng tôi yếu, mệt ghê gớm và quanh đó trên mặt đất đông cứng là hàng đống xác chết, chúng tôi cũng không thể chôn nổi đồng đội mình.
Tướng Paulus, trái ngược với những điện tín đầy bi quan của mình gửi đến cụm tập đoàn quân sông Đông và trong những lá thư gửi vợ, đã ký một thông điệp năm mới đầy hào hứng cho binh sỹ tập đoàn quân 6: ?oÝ chí chiến thắng của chúng ta là không thể phá vỡ và năm mới sẽ đến cùng với sự giải thoát cho chúng ta! Khi nào điều đó đến, tôi không thể nói chắc. Nhưng, quốc trưởng sẽ không bao giờ quay lưng lại với lời nói của người, và thời điểm đó sẽ đến?.
Cảm ơn sự cứng đầu của Hitler về múi giờ, năm mới của người Nga đến sớm hơn hai giờ so với người Đức. Tướng Edler von Daniel bị gián đoạn ván bài ?odoppelknopf? vào lúc mười giờ bởi ?omàn bắn pháo bông mạnh mẽ? do những quân Liên Xô đang bao vây bắn để ?omừng Năm mới?.
Lúc đó tướng Daniel đang trong tâm trạng phấn khởi. Ông vừa được vinh thăng trung tướng và tặng Chữ thập Hiệp sỹ. Rồi như món quà năm mới từ tướng Paulus, ông bất ngờ được nhận một chai Veuve-Cliquot ?oSchampus?. Vài vị tướng ở Stalingrad vẫn dường như bận tâm với huân huy chương và thăng cấp hơn là số phận của tập đoàn quân 6.
Rồi khi giao thừa Đức đến, chỉ có pháo sáng được bắn lên. Đạn có sức nổ mạnh không được lãng phí. Những chai rượu sau cùng được khui trong vòng vây với tiếng hô ?oProsit Neujahr!?. Trong khi đó, các sư đoàn Sô viết thì chỉ bị hạn chế chút ít trong vấn đề đạn dược và rượu bia. Nhưng Viktor Barsov, một thủy quân lục chiến viết ?oLễ mừng năm mới rất vui. Tôi uống 250 gram vốt ca trong đêm đó. Thức ăn cũng không tệ. Và trong buổi sáng để tránh nhức đầu, tôi uống thêm 200 gram nữa?.
@Danngoc: thank bác. Em dịch mà cóc hiểu nó nói gì

Lính Đức cố giảm nhẹ sự bất hạnh của mình, với mộng tưởng rằng mọi việc sẽ tốt hơn khi năm cũ qua đi. ?oCha mẹ thân yêu. Con vẫn ổn? một người lính viết ?oNhưng không may là con phải đi canh gác tối nay. Con hi vọng rằng năm mới 1943 này, con sẽ không phải trải qua nhiều điều không hay như năm 1942?.
Sự lạc quan đầy ám ảnh đó có từ thông điệp năm mới của Hitler gửi cho Paulus và tập đoàn quân 6. Chỉ ai hoài nghi lắm mới phát hiện ra rằng thông điệp đó không chứa đựng sự đảm bảo chắc chắn nào ?oThay mặt toàn thể nhân dân Đức, tôi xin gửi đến ngài và tập đoàn quân anh hùng của ngài lời chúc mừng năm mới nồng nhiệt nhất. Tôi hiểu được tình thế hiểm nghèo của ngài. Công cuộc phòng thủ anh hùng của đơn vị ngài nhận được sự kính  trọng nơi tôi. Tuy nhiên, ngài và binh sỹ cũng phải bước vào năm mới với niềm tin vững chắc rằng tôi cùng quân lực Đức sẽ làm mọi thứ với sức mạnh của chúng tôi để giải phóng những người bảo vệ Stalingrad, và như vậy sự trung thành của các ngài sẽ là một kỳ công chói lọi trong lịch sử vũ trang Đức. Adolf Hitler?.
?oThưa Quốc Trưởng!? tướng Paulus hồi đáp ngay lập tức ?oNhững lời chúc Năm mới chân tình của ngài được đón nhận nơi đây với lòng cảm kích sâu sắc. Chúng tôi sẽ cố để xứng đáng với lòng tin cậy của ngài. Ngài có thể tin chắc rằng, chúng tôi ?" từ vị tướng già nhất đến người pháo thủ trẻ tuổi nhất ?" sẽ kiên định với ý chí quyết tâm, và góp phần của mình vào thắng lợi chung. Paulus?. Những lá thư đầu xuân từ đa số binh lính trong vòng vây phản ánh một tinh thần quyết tâm mới.
?oChúng tôi sẽ không để tinh thần tụt xuống, thay vào đó chúng tôi tin vào lời hứa của Quốc Trưởng? một đại úy viết.
?oChúng tôi luôn kiên quyết tin vào Người, không lay chuyển, cho đến thắng lợi cuối cùng? một NCO khác viết.
?oQuốc trưởng hiểu rõ mọi mối lo và mong đợi của chúng ta? một người lính bày tỏ ?o người sẽ luôn ?" và tôi chắc chắn thế - nỗ lực để cứu chúng ta nhanh nhất có thể?.
Ngay cả một vị tướng đa nghi như Strecker dường như cũng bị ảnh hưởng. Ông viết ?oHi vọng tăng lên, và có nhiều lạc quan về hiện tại và tương lai gần?.
Tướng Paulus, trong khi đó, lại lo ngại về ảnh hưởng tăng cao của tuyên truyền Sô viết tại thời điểm ấy. Ban 7 của phương diện quân sông Don, chịu trách nhiệm về ?ochiến dịch tuyên truyền? đã xác định rằng sư đoàn bộ binh 44 và sư đoàn bộ binh 376 của tướng Edler von Daniel là những đơn vị mà họ tập trung đấu tranh.
Sáng sớm ngày 3 tháng Giêng, tướng Paulus đến sư đoàn bộ binh Áo số 44 ?ongay sau giờ phát thanh thực hiện bởi những tù binh từ sư đoàn 44?. Chương trình nói về việc thiếu lương thực, đạn dược và thương vong nặng nề. Biên bản của tập đoàn quân 6 ghi nhận ?oVị tư lệnh muốn cảnh báo về những hậu quả gây ra bởi những chương trình phát thanh như thế. Và bất kỳ người lính nào làm thế, phải hiểu rằng tên họ sẽ bị phát hiện và họ sẽ phải đối mặt với tòa án binh?. Trong suốt buổi làm việc của tướng Paulus với tướng Deboi, sư đoàn trưởng, có một trận ?otấn công mạnh khác với xe tăng?.
Và trong sáng hôm sau, tướng Paulus đến thăm chỉ huy quân Rumani trong ?okhu vực pháo đài?, quân Rumani chịu thiệt hại vì bỏng tuyết nghiêm trọng do thiếu quần áo (ấm) ?ocả giày bốt, quần và vớ?. Số lượng đảo ngũ tăng khiến Paulus phải kết luận rằng ?oCần có phản-tuyên-truyền để chống lại truyền đơn Nga in bằng tiếng Rumani?
Các tiểu đoàn, đại đội mất sức, yếu đến nỗi chúng chỉ còn lại phiên hiệu. Trong số hơn 150,000 quân còn lại trong vòng vây, chỉ có không quá một phần năm là lính chiến đấu. Nhiều đại đội chỉ còn chừng một tá người thích hợp cho nhiệm vụ. Những tổ rời rạc từ các đơn vị được gọp lại với nhau trong các nhóm chiến đấu. Các pháo thủ xe tăng còn sống của đại đội thượng sỹ Wallrawe thấy mình nhập chung với ?ocác đại đội không quân và các trung đội Cossack? và gửi đi phòng thủ một vị trí cạnh làng Karpovka. Đó là một nơi đầy bất hạnh để đến. Bởi trên bản đồ cho thấy đó là cái ?omũi? chọc ra phía tận cùng góc tây-nam vòng vây, và sẽ là mục tiêu đầu tiên của quân Nga khi họ quyết định kết liễu tập đoàn quân 6.

Ngày 3/2 là kỷ niệm 67 năm ngày Tập đoàn quân 6 của Von Paulus đầu hàng.

Được danngoc sửa chữa / chuyển vào 06:58 ngày 04/02/2010

Trong những ngày đầu năm, có vài hôm thời tiết tương đối ẩm ướt, ôn hòa. Quân Nga ghét việc tuyết tan ?oTôi không thích khí hậu ở Stalingrad? một lính thủy đánh bộ tên Barsov viết ?oNó cứ thay đổi luôn và làm súng ống han rỉ. Khi trời ấm lên, tuyết bắt đầu tan. Mọi thứ trở nên ẩm ướt. Valenki bị ướt sũng và chúng tôi không có cơ hội để làm khô?. Nên không nghi ngờ gì, anh ta cùng đồng đội của mình, vui mừng hơn trong ngày 5 tháng Giêng, khi nhiệt độ giảm xuống âm 35 độ.
Các lực lượng Sô viết chấp nhận một chiến thuật có tính toán nhằm khai thác sự ưu việt của trang bị mùa đông. ?oQuân Nga bắt đầu với những trận đánh thăm dò? một sỹ quan thông tin Không lực Đức viết ?oNếu họ chọc thủng phòng tuyến, thì không một ai trong chúng tôi ở một vị trí có thể thiết lập chiến hào mới. Bởi quân ta quá yếu về thể lực vì thiếu ăn và mặt đất đông cứng như đá?. Bị kẹt ngoài thảo nguyên trống trải, nhiều người bị giết hơn. Ngày 6 tháng Giêng, tướng Paulus điện cho tướng Zeitzler ?oTập đoàn quân đói khát, lạnh cóng, không còn đạn, và không còn xe tăng nào có thể di chuyển?. Cùng ngày đó, Hitler phong tặng tướng Schmidt Chữ thập sắt hiệp sỹ.
Khi mà số phận của tập đoàn quân 6 đã rõ ràng, các nhà báo Liên Xô được đưa đến sở chỉ huy phương diện quân sông Đôn tại Zavarykino. Một phái đoàn nhà văn Sô Viết từ thủ đô đến thăm sư đoàn bộ binh 173, vốn xuất thân từ quận Kievsky của Moscow và có nhiều trí thức trong thành phần. ?oTừ vị trí chỉ huy của tập đoàn quân 65, nhà văn Aleksandr Korneychuk và Wanda Vasilevskaya? quan sát sư đoàn tấn công Kazachy Kurgan, một gò mộ cổ của người Tartar ở phía tây bắc vòng vây.
Ngay cả trước khi nỗ lực giải cứu của tướng Hoth gãy vụn tại tuyến sông Myshkova, Stalin đã quấy rầy các tướng lĩnh của mình nhằm đưa ra kế hoạch tiêu diệt tập đoàn quân 6. Sáng ngày 19 tháng Mười hai, ông gọi điện cho Voronov, đại diện đại bản doanh trong chiến dịch Sao Thổ nhỏ, và yêu cầu ông ta về sở chỉ huy phương diện quân sông Đon. Voronov chọn ở gần ?odinh thự? của tướng Rokossovsky, trải qua những ngôi làng nối liền Zavarykino và Medvedevo, ở đó, phòng cho mỗi vị tướng hay mỗi ban, là một ngôi nhà nông dân kiểu izba ?onăm vách?, thật ra đó là một buồng nhỏ bằng gỗ với một vách ngăn ở giữa. Những chiếc xe Willy của Mỹ, với ngôi sao Sô viết, lắc lư chạy theo những vệt bánh xe đông cứng, mang theo các vị tướng ra vào trong những chuyến đi thị sát và khích lệ các viên tư lệnh dưới quyền.
Voronov nhanh chóng tập hợp một tổ tham mưu để nghiên cứu tình huống. Ông ta khăng khăng đầu tiên phải đích thân tìm hiểu thực địa, dù rằng Stalin cố nài phải có kết quả trong vòng hai ngày. Chuyến làm việc của ông ở tập đoàn quân 57 mất hẳn một ngày. Ông quan sát thấy một nhóm phi cơ vận tải Junker xuất hiện trên đầu, tầm 9000 feet mà không có tiêm kích hộ tống. Những khẩu đội phòng không Nga trong khu vực khai hỏa quá chậm; và tiêm kích Sô viết cũng đến quá muộn để đánh chặn. Voronov càng điên tiết hơn khi ông phát hiện ra chẳng có mấy sự kết hợp giữa các trạm quan sát mặt đất, khẩu đội phòng không và các phi đoàn tiêm kích. Viên thiếu tướng phụ trách phòng không bị dọa phát sốt.
Trở lại Zavarykino, Voronov phân tích lại tình hình. Dù có sự kháng cự mãnh liệt của quân Đức trong đầu tháng mười hai, đại tá I.V. Vinogradov, trưởng ban tình báo của phương diện quân sông Đôn, vẫn không sửa nhiều phần ước lượng của mình về số lính Đức bị vây trong Kessel. Khi được yêu cầu nêu chính xác, lúc bấy giờ ông đưa ra con số là 86,000. Đây là con số gây ra sự xấu hổ của tình báo Hồng quân, đặc biệt khi địch thủ của họ NKVD dùng để bóng gió mỉa mai sau này.