[Tài liệu tham khảo] Red Brotherhood at war (Grant Evans và Kelvin Rowley)

hay, bác ptlinh tiếp nào, lâu wá hà.

Những cuộc thanh trừng ở cách mạng, 1975-1978
Việc hoạt động lên cầm quyền là do kết quả của sự tan rã xã hội và sự sụp đổ chính trị xảy ra khi Sihanouk bị lật đổ và đất nước đột ngột bị chìm vào cơn lốc của cuộc chiến tranh Đông Dương, chứ không phải do một phong trào vững chắc của sự phản đối xã hội và sự thay đổi chính trị. Phong trào đó đã phát triển một cách bùng nổ từ năm 1970, nhưng tuyệt nhiên không được thống nhất và sự ủng hộ của quần chúng không nhất thiết là vững chắc. Nó giành được sự kiểm soát nhân dân trước khi giành được tính hợp pháp đại chúng và thậm chí sự thống nhất bên trong.
Các nhà lãnh đạo của phong trào là những trí thức thành thị về nguồn gốc, nhưng trong 6 năm trước khi Sihanouk đổ, họ sống một đời sống khắc khổ trong một trại quân sự cùng với một số dân nguyên thuỷ nhất về mặt xã hội và kinh tế của Campuchia, hoàn toàn cô lập với nông thôn, đừng nói gì đến các trung tâm đô thị. Ở đây, Pol Pot tìm được những cán bộ đáng tin cậy đầu tiên, ?orất trung thành với cách mạng Campuchia? và ?orất đáng gờm? đối với kẻ thù, như sách đen cho biết.
Lúc đầu Pol Pot ít có khả năng lợi dụng được những cơ hội mà cuộc đảo chính chống Sihanouk tạo ra cũng như việc thành lập Mặt trận thống nhất dân tộc Campuchia để nhằm tập hợp những người ủng hộ Sihanouk lại với Khmer đỏ để chống ?obọn phản bội? cánh hữu ở Phnôm Pênh. Lực lượng của Pol Pot còn nhỏ và bị cô lập với nhân dân vùng thấp đang trong hỗn loạn chính trị. Những vùng rộng lớn của đất nước tạm thời còn nằm trong tay người Việt Nam, đa số của Mặt trận thống nhất dân tộc là những người theo Sihanouk chứ không phải theo cộng sản, và theo cách nhìn của Pol Pot, các bộ phận vùng thấp của Đảng Cộng sản Campuchia cũng không đáng tin cậy bởi vì ?omột số phần tử? trong họ đã bị người Việt Nam ?olừa dối và mua chuộc?. Những nghi ngờ của Pol Pot về điều này đã được xác nhận khi các bộ phận đó hợp tác với những người của Sihanouk và những người Việt Nam. Khi hàng ngũ của Đảng Cộng sản Campuchia phát triển, các bí thư đảng khu vực trở nên nững nhân vật hùng mạnh thống trị những lãnh địa hầu như độc lập và có quân đội riêng. Vì ban lãnh đạo trung ương của Đảng không có lực lượng vũ trang dưới quyền chỉ huy của mình (trừ việc dựa vào địa vị của Pol Pot với tư cách là bí thư khu Đông Bắc, cũng như tổng bí thư của đảng) nên trong khi chờ đợi ban lãnh đạo đó đã đối xử với những đối thủ hùng mạnh đó một cách thận trọng và kính nể.
Khi Đảng Cộng sản Campuchia phát triển thì sự kiểm soát của phái Pol Pot đối với bộ máy của đảng yếu đi. Phái đó phản ứng lại bằng việc áp đặt một sự kiểm soát đảng một cách tập trung cao độ từ trên xuống, thông qua viêệ loại bỏ những ai bị xem như thân Sihanouk và thân Việt Nam. Pol Pot nắm ?ongành an ninh? của đảng trong tay (gọi là Santebal hoặc Nokorbal). Từ năm 1972 trở đi, việc thanh lọc đảng và Mặt trận thống nhất dân tộc, do bộ máy an ninh đó thực hiện một cách bí mật cao độ, đã trở thành một trong những phương tiện giúp Pol Pot dần dần leo lên bậc thang uy lực trong phong trào Khmer đỏ.
Quá trình đó tuyệt nhiên chưa hoàn thành khi chế độ Lon Non sụp đổ năm 1975. Phái của Pol Pot còn phải chốt trong bộ máy trung ương của đảng và chính phủ, như Keo Moni, Nông Xuôn và Hu Yươn. Sự kiểm soát của phái Pol Pot đối với các cấp thấp hơn còn thậm chí bảo đảm hơn: trong khi các bí thư khu bắc và khu tây tỏ ra ủng hộ Pol Pot năm 1975, thì những bí thư khu đông nam (như Von Vét, Xo Phim và Chu Chét) còn chỉ trích Pol Pot.
Tháng 4 năm 1975, Sihanouk với tư cách là lãnh tụ của Mặt trận thống nhất dân tộc Campuchia đã trở thành nguyên thủ danh nghĩa của Campuchia dân chủ, nhưng địa vị của ông ta là một địa vị danh dự không có thực quyền, hơn nữa phần đông những người ủng hộ ông ta đã bị thanh trừng khỏi mặt trận năm 1973-1074. Ông ta sống lưu vong cho đến tháng 9 năm 1973 và từ chức ngày 4 tháng 4 năm 1976. Sau đó một chính phủ hoàn toàn Khmer đỏ đã được thành lập với Khieu Samphan làm quốc trưởng thay Sihanouk và Pol Pot trở thành tủ tướng, Ieng Sary vẫn là ngoại trưởng.
Chế độ Campuchia dân chủ không có hầu hết các đặc tính của những quốc gia hiện đại. Ấn tượng mà người ta rút ra được từ báo cáo của những khách đến thăm là chính phủ đó không hơn gì bao nhiêu một doanh trại tạm thời của các lãnh tụ du kích trong một thành phố mà họ đã chiếm và đuổi hết dân trong tháng 4 năm 1975. Quyền hành pháp chính thức của chính phủ chỉ hoạt động từng lúc. Các bộ trưởng chính phủ làm nhiệm vụ của họ trên cơ sở không làm trọn giờ và họ dành phần lớn năng lực của họ cho công việc trên đồng ruộng và không có văn phòng để thực hiện chính sách (trừ cảnh sát bí mật của Pol Pot). Như Richard Dudman đã viết: ?o? Chính phủ cộng sản của cái đất nước mà nó đặt tên lại là Campuchia dân chủ, chưa hề bao giờ thực sự vượt quá tình trạng một nhóm nổi loạn bí mật che dấu của bản thân nó trước khi nó lật đổ chính phủ được Mỹ ủng hộ trước kia? (xem phụ trương Sainnt Louis Post-Dispatch, 15 tháng giêng năm 1979, bài ?oCampuchia-một mảnh đất trong hỗn loạn? của Dudman-ND).

Chế độ Campuchia dân chủ lúc đó đã đóng chặt cửa với thế giới bên ngoài, bỏ phần lớn các quan hệ ngoại giao thông thường. Những quan hệ đối ngoại mà chế độ còn giữ lại đều nằm trong tay nhóm Pol Pot. Theo một khách vào thăm năm 1976, Ieng Sary điều khiển các quan hệ đối ngoại của chính phủ với khoảng nửa tá phụ tá, làm việc không chọn giờ, đồng thời lai chịu trách nhiệm về ?oan ninh nội bộ? Phnôm Pênh nữa. Với tư cách là tổng bí thư Đảng Cộng sản Campuchia, Pol Pot chịu trách nhiệm về quan hệ giữa các đảng, về liên lạc với Đảng Việt Nam nói riêng. Các quan hệ của Việt Nam với những người cộng sản Campuchia, do dó, chủ yếu là các quan hệ với cá nhân Pol Pot, cho đến lúc ông ta bị gạt bỏ. Con đường liên lạc khác duy nhất cho người Việt Nam còn có, là với các quan chức ở các tỉnh biên giới thông qua các uỷ ban liên lạc biên giới mà Pol Pot đã giải tán tháng 5 năm 1977.
Các chính sách đối nội mà chính phủ theo đuổi trong năm 1975-1976 là những chính sách của Pol Pot. Các chính sách đó đã được chính Pol Pot kiến trúc sư của họ tóm tắt trong cuộc ?ohọp báo? đầu tiên của mình để trả lời phỏng vấn của các nhà báo Nam Tư năm 1978: ?oChúng tôi xây dựng chủ nghĩa xã hội mà không có một kiểu mẫo nào cả?. Rồi người đứng đầu Đảng Cộng sản và là thủ tướng của Campuchia dân chủ đó mỉm cười nói tiếp: ?oChúng tôi không muốn sao chép ai cả, chúng tôi sẽ dùng kinh nghiệm giành được trong quá trình cuộc đấu tranh giải phóng. Không có trường học, các khoa hoặc các trường đại học với nghĩa cổ truyền, tuy đã có trong đất nước chúng tôi trước giải phóng, bởi vì chúng tôi muốn xoá tất cả di tích của quá khứ. Không có tiền, không có buôn bán vì nhà nước lo việc cung cấp cho tất cả công dân của mình. Chúng tôi cũng không có tiền hoặc buôn bán trong vùng đã được giải phóng. Các đô thị đã được bố trí lại bởi vì đó là cách mà mọi thứ phải được làm. Khoảng ba triệu dân thành thị và nông dân đang cố tìm nơi ẩn náu trong các thành thị, để tránh những tàn phá của chiến tranh. Chúng tôi không thể cung cấp lương thực cho họ và còn có những kế hoạch của đế quốc tổ chức các phong trào du kích và một cuộc phản cách mạng ở các đô thị đông dân? Chúng tôi di tản các đô thị; chúng tôi bố trí nhân dân về vùng nông thôn mà ở đó có thể đưa lại những điều kiện sinh sống cơ bản cho bộ phận nhân dân đó của Campuchia mới. Vùng nông thôn sẽ là tiêu điểm chú ý của cách mạng chúng tôi và nhân dân sẽ quyết định số phận của các đô thị? (xem bài ?oCampuchia-chủ nghĩa xã hội không có ?ođô thị? của Slavko Stanic, trong Socialiks Thesry and Practice, Belgrade, tháng 8 năm 1978, tr.67-ND).
Sau khi di tản các đô thị tháng 4 năm 1975, một cuộc thanh lọc đã được tiến hành nhằm vào những người có liên quan đến quân đội, cảnh sát và dịch vụ công cộng của chế độ Lon Non. Việc này đã được thực hiện một phần do ngành an ninh của Đảng Cộng sản Campuchia và một phần do các lực lượng an ninh khu vực, cho nên mức đọ khắc nghiệt đã khác nhau từ vùng này qua vùng khác. Ở một số nơi, có tin là ?ocác phần tử phản cách mạng" bị ?ogiam giữ và cải tạo?, nhưng thông thường hơn là họ bị hành hình. Ở một số nơi, cuộc thanh lọc bừa bãi đến mức các người tỵ nạn tin rằng mục tiêu của chính phủ là sát hại hoàn toàn các giai cấp trên và giữa trước kia.
Lý do cơ bản của những cuộc thanh lọc đó có lẽ là sự yếu kém của chế độ cộng sản mới ở Campuchia. Campuchia Dân chủ không có được như những người cộng sản Lào và Việt Nam, những cán bộ và của cải để duy trì một hệ thống ít nhiều tinh vi nhằm kiểm soát về mặt chính trị những kẻ thù đã bị đánh bại. Việc ?ocải tạo? ở Campuchia dường như đã rơi vào tay những binh lính dưới tuổi 20, vừa đủ hiểu điều người ta bảo chứ không phải là những nhà tư tưởng lành nghề. Mặt khác, khủng bố là một phương pháp dễ hiểu và dễ thực hiện đối với những người ?olính chiến nông dân? ngờ nghệch nhất. Nó cũng có hậu quả thúc đẩy vai trò của ngành an ninh và của những người kiểm soát ngành đó trong chế độ Campuchia dân chủ, một điều mà có lẽ không thoát khỏi sự chú ý của Pol Pot.
Đồng thời, giới lãnh đạo của Campuchia dân chủ đang cố gắng xây dựng đất nước càng nhanh càng tốt bằng ?otự lực? và chỉ bằng lao động gian khổ. Chiến lược kinh tế đó cần thiết phải đề ra một chế độ kỷ luật nghiêm khắc cho toàn bộ dân chúng. Việc vi phạm hoặc không tuân theo các chỉ thị thường bị xử phạt bằng hành hình. Vì lẽ chế độ lao động khổ sai đó đưa lại kết quả kém, nên việc tìm những người giơ đầu chịu báng đã tăng lên và số người vị giết hại vì ?okỷ luật? cũng tăng lên. Những cán bộ Khmer đỏ mà chúng tôi phỏng vấn ở Xakeo năm 1980 nói với chúng tôi rằng kỷ luật là điều có thể hiểu được trong chiến tranh, nhưng họ cũng rất ngạc nhiên vì kỷ luật đã trở nên gay gắt hơn chứ không phải kém đi sau tháng 4 năm 1975. Số ?ongười mới? di tản từ các đô thị chịu những đau khổ đặc biệt nặng nề dưới chế độ này, nhưng trong các ?okhu căn cứ? dưới quyền kiểm soát của cộng sản trước năm 1975 cũng đã xảy ra một tình trạng tương tự như vậy.

Chúng tôi giải thích sự khủng bố ở Campuchia trong những năm 1975-1976 trên cơ sở những hoàn cảnh thực tế: nó là sự phản ứng tàn bạo của một bộ máy nhà nước cực kỳ lạc hậu nhằm vượt qua các khó khăn kinh tế và chính trị rất gay gắt. Tất nhiên nó là một phản ứng tai hại, nhưng đó là một vấn đề khác đi rồi. Những sự giải thích đó trái với cách nhìn được chấp nhận chung ở phương Tây, phù hợp với cách nhìn của Francois Ponchaud trình bày trong quyển sách của anh ta: ?oCampuchia năm số không? cố gắng nghiêm chỉnh đầu tiên của tác giả nhằm chứng minh bằng tư liệu điều xảy ra dưới chế độ Pol Pot. Theo Ponchaud, các cuộc thanh lọc là ?osự biến đổi cách nhìn của con người thành hành động? hay nói một cách tóm tắt, chúng là sp của hệ tư tưởng cộng sản. Theo cách nhìn của chúng tôi, hệ tư tưởng thường là sự hợp lý hoá của hành động thực tiễn, và trong trường hợp này thì ?ochủ nghĩa xã hội không có kiểu mẫu? của Pol Pot là một kiểu thực dụng sai trái.
Ngay trong tháng 4 năm 1975, các chính sách của Pol Pot cũng đã gây ra những bất đồng trong các nhân vật như Hu Yươn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Chu Chét, bí thư đảng vùng Tây Nam. Cả hai người này đã nhanh chóng bị gạt ra khỏi chức vụ của mình. Những người khác rõ ràng cũng bất đồng về các chính sách đó nhưng đành chấp nhận ?ochế độ tập trung dân chủ? và làm việc trong hệ thống đảng để tìm cách thay đổi. Nhưng một đa số trong ban lãnh đạo Đảng Cộng sản Campuchia dường như đã đi theo đường lối của Pol Pot lúc đó. Tuy nhiên vào giữa năm 1976, sự tỉnh ngộ đã lan rộng trong các cán bộ Đảng Cộng sản Campuchia, bao gồm cả những người trước kia ủng hộ Pol Pot. Những người tị nạn đưa tin rằng lúc đó các cán bộ khu vực Bắc và Tây đã gửi một điều trần cho Phnôm Pênh đòi thay đổi chính sách và yêu cầu ?oĐảng phải có lòng thương nhân dân", và điều trần đó đã được những người cộng tác cũ của Pol Pot trong chính phủ trung ương như Bộ trưởng thông tin Hu Nim ủng hộ.
Những chi tiết về cuộc đấu tranh phe phái giữa những người Khmer đỏ với nhau, còn đang trong bóng tối. Lúc ban đầu mọi việc còn thuận lợi cho Pol Pot. Các lực lượng vũ trang Khmer đỏ đã được thống nhất tháng 6 năm 1975 và được đặt dưới quyền chỉ huy của Son Sen, người thay Pol Pot. Hu Yươn, sau khi bị gạt khỏi bộ của ông ta, vẫn tiếp tục là một người lớn tiếng chỉ trích Pol Pot. Ông ta bị bắt tháng 8 năm 1975 và có lẽ bị giết không lâu sau đó. Tháng 4 năm 1976, bản thân Pol Pot nhảy ra từ bóng tối để nắm chức vụ thủ tướng trong chính phủ (trước đó ông ta không giữ chức vụ chính phủ nào mặc dù vai trò nổi bật của ông ta trong tổ chức Đảng). Rồi ngọn triều dường như quay ngược vì Pol Pot buộc phải bước xuống vì lý do ?osức khoẻ kém? trong tháng 9 năm 1976. Có những dấu hiệu rằng chế độ đó có khả năng xa dần chính sách của Pol Pot trong những tháng cuối năm 1976, nhưng những dấu hiệu đó tỏ ra là đã quá lạc quan.
Pol Pot không xuất hiện trước công chúng trong một năm sau khi rút ra khỏi chính phủ, nhưng ông ta không phải không hoạt động trong giai đoạn đó. Trên thực tế, ông ta tập hợp những người ủng hộ và lợi dụng địa vị lãnh tụ đảng để tiến hành một cuộc thanh lọc ào ạt, gay gắt chống lại những đối thủ của mình. Điểm ngoặt trong cuộc đấu tranh nội bộ đảng dường như xảy ra vào cuối năm 1976, khi hai trong những đối thủ hàng đầu của Pol Pot trong chính phủ trung ương, Keo Mô-ni và Nong Xuôn bị bắt. Tiếp theo việc bắt tay này là một cuộc thanh trừng đại quy mô trong chính phủ trung ương vào đầu năm 1977 và được mở rộng ra các cơ cấu đóng ở khu vực của bộ máy đảng và chính phủ cũng như mở rộng đến việc giết những ai trong quần chúng nói chung bị nghi là có cảm tình với kẻ thù. Từ ?okẻ thù? bây giờ là để chỉ những người sống sót của chế độ Lon Non. Trong nhiều khu vực, việc hành hình những người theo Lon Non, thực sự hay tưởng tượng, còn mở rộng hơn trong những năm 1975-1976 và lần này thì những người đã từng ủng hộ cộng sản trước kia cũng chịu cùng số phận.
Bản thân Pol Pot đã đóng một vai trò lớn trong các sự kiện này. Với tư cách là tổng bí thư đảng, ông ta đã đi khắp đất nước, đích thân điều tra lòng trung thành và khả năng của nhiều cán bộ địa phương và ra lệnh thanh lọc. Những việc này đã đựoc những trợ lý đắc lực Son Sen và Nuon Chea thực hiện; họ thành lập các ?otrường huấn luyện? dưới sự bảo trợ của Uỷ ban trung ương Đảng Cộng sản Campuchia. Họ bí mật dùng các trường này huấn luyện các đội thanh lọc. Kaing Kech Iêu (thường được gọi là ?oAnh Duch?) phụ trách cảnh sát mật và đã đích thân giám sát trung tâm thẩm vấn nổi tiếng ở Phnôm Pênh. Rõ ràng là dưới sự kiểm soát của toàn bộ Uỷ ban trung ương Đảng, Kaing báo cáo trực tiếp với Pol Pot và Ieng Sary. Một đồng minh then chốt khác trong cuộc đấu tranh đó là Ta Mok, bí thư khu Tây Nam. Quân đội của Ta Mok được sử dụng dẹp cuộc chống đối vũ trang ở các khu vực khác, và cán bộ của ông ta thì được dùng để thay cho những người địa phương đã bị giết.
Các cuộc thanh lọc tiếp tục suốt năm 1977 và 1978, với một số vùng phải chịu thanh lọc đến hai lần trong chưa đầy 12 tháng, trong đó nhiều người đặc ân trong cuộc thanh lọc này lại bị trừng trị trong cuộc sau đó. Đỉnh cao xảy ra giữa năm 1978, khi Pol Pot cuối cùng dùng vũ lực chống lại những người cộng sản khu Đông. Xô Phim, bí thư khu Đông là một Ít-xa-rắc kỳ cựu, đã chống lại nhưng không thành công công việc Pol Pot lên làm tổng bí thư Đảng Cộng sản Campuchia năm 1963. Sau năm 1975, Xô Phim ngày càng xung đột với Pol Pot, và trong năm 1977-1978, đã chống lại đòi hỏi thanh lọc những người ?ophản bội? ở khu Đông. Tháng 5 năm 1978 quân đội dưới sự chỉ huy của Son Sen và Ta Mok tiến hành một cuộc tiến công quân sự quy mô lớn vào khu Đông. Sau khi chiến đấu mãnh liệt, quân đội không được chuẩn bị tốt của khu Đông đã bị đánh bại. Xô Phim tự tử chứ không chịu đầu hàng, trong khi một số người ủng hộ ông ta tiếp tục chiến đấu trong rừng. Những người khác rút sang Việt Nam.
Khu Đông, một trong những vựa lúa giàu nhất của Campuchia, từ đó, trở thành nơi xảy ra sự tàn bạo và tàn phá không gì so sánh nổi. Những cán bộ và binh sĩ bị bắt đều bị giết tại chỗ; những xã toàn vẹn cho là không trung thành đều bị triệt hạ; và hàng chục nghìn người (có lẽ hàng trăm nghìn) bị buộc di cư sang các vùng khác, để rồi bị hành hình hàng loạt, khi họ kéo đến nơi. Phần nhiều các mộ công cộng khai quật sau khi chế độ Pol Pot bị đổ, dường như đã có trong giai đoạn này.
Không chắc gì tổn thất nhân mạng dưới chế độ Pol Pot có thể được biết một cách chính xác. Chính phủ Heng Samrin và người Việt Nam đã tố cáo rằng 3 triệu trong tổng số 7 triệu dân đã bị chết. CIA thì ước tính con số là từ 1,2 đến 1,8 triệu người với 100.000 bị hành hình. Về phần mình, các nhà lãnh đạo Campuchia dân chủ đã thừa nhận ?onhững việc làm quá mức?, nhưng khăng khăng rằng các con số đó thấp hơn nhiều. Tháng 2 năm 1981, Khieu Samphan nói với chúng tôi: ?oChúng tôi đang thu thập những thống kê về vấn đề này. Ước tính của chúng tôi là chúng tôi đã phạm những điều quá mức làm hại đời sống của 3.000 người, nhưng người Việt Nam giết hại hơn 10.000?. Giới lãnh đạo Campuchia dân chủ sau đó cũng nói rằng 20.000 người đã chết vì thiếu lương thực năm 1975. Tất cả những ước tính này, tất nhiên là có động cơ chính trị. Ước tính vô tư nhất có lẽ là ước tính của Quốc tế Ân xá mà theo đó thì ?oít nhất 300.000 người đã bị giết trong các cuộc thanh trừng dưới chế độ Pol Pot (xem báo cáo năm 1982 của Quốc tế Ân xá, Luân Đôn, tr.3-4-ND). Tổ chức Ân xá đó không đưa ra ước tính số người chết vì thiếu ăn và làm việc quá sức; ?oước đoán? phỏng chừng của chúng tôi là vào khoảng hai triệu trong toàn giai đoạn.
u?c ptlinh s?a vo 14:05 ngy 11/05/2007

Trong những hoàn cảnh như vậy, nhóm Pol Pot cuối cùng nổi lên là người chủ không bị thách thức của đất nước trong năm 1978. Chính phủ trung ương gồm có Pol Pot, Ieng Sary, Son Sen và vợ của họ, những người cánh tả theo đường lối của Pol Pot từ đầu những năm 1960 trở đi, và một nhóm các người khác Pol Pot, Nuon Chea và Ta Mok kiểm soát bộ máy của Đảng. Khieu Samphan, người đã thay Sihanouk làm quốc trưởng năm 1976, tiếp tục ở lại. Ông ta là một trong những người phái tả duy nhất của Đảng Xang-cum cũ, đi theo Pol Pot cuối những năm 1960, thoát khỏi các cuộc thanh lọc. Trừ phái Pol Pot ra, toàn bộ giới lãnh đạo của cuộc cách mạng 1970-1975 đã bị quét sạch: trong số 17 người cộng sản giữ chức vụ trong chính phủ trung ương năm 1975-1976, chỉ 5 người được biết còn sống sót vào cuối năm 1978; và trừ Pol Pot và Ta Mok, không còn bí thư khu vực nào của Đảng còn sống sót.
Bản thân Pol Pot công khai xuất hiện lại tháng 9 năm 1977 khi ông ta tuyên bố sự tồn tại của Đảng Cộng sản Campuchia (Danh tính đảng cầm quyền ở Campuchia dân chủ được thực tế giữ bí mật cho đến lúc đó) và tự giới thiệu mình là lãnh tụ của đảng đó, công bố một lịch sử tự đề cao và có tính toán của đảng trong một diễn văn đồ sộ kéo dài đến năm tiếng đồng hồ. Ngày sau đó, đài Phnôm Pênh công bố rằng ?othủ tướng Pol Pot? sắp đi thăm chính thức Bắc Kinh; không những ông ta chỉ giành lại sự kiểm soát của đảng, mà còn nắm giữ chức vụ chính quyền cũ và thay vào đó còn nổi lên như một chính khác quốc tế nữa.
Cuộc đấu tranh giành quyền lực đẫm máu của Pol Pot bên trong Campuchia đã được gắn vào vấn đề quan hệ với Việt Nam bằng ba cách. Trước tiên là, vì người Việt Nam chống lại đường lối chính trị của ông ta, cho nên bất kỳ ai khác hễ không đồng ý với Pol Pot thì là một ?otay sai? Việt Nam. Đó là tiền đề mà Sách đen dựa vào để tường thuật cuộc xung đột bên trong Campuchia. Giống như Lon Non, Pol Pot đã thấy được việc Sihanouk đã thành công trong việc tập hợp dư luận ?oyêu nước? của Campuchia quanh ông ta bằng cách gán cho những đối thủ của mình là bù nhìn của Việt Nam, và ông ta cũng bắt chước điều đó. Bằng cách suy luận logic như vậy thì bất kỳ ai chống lại đường lối chính trị của Pol Pot là chống lại ?onền độc lập? của Campuchia và do đó đều là những ?okẻ phản bội? và, tự giác hoặc không tự giác, là ?otay sai? của Việt Nam.
Nhưng, để lập luận đó đủ sức thuyết phục thì Việt Nam phải trở thành một đe doạ khủng khiếp đối với Campuchia, khi cuộc đấu tranh chống Pol Pot của những đối thủ trong nước tăng lên. Sihanouk kể lại: ?oPol Pot và Ieng Sary rất sợ bị trả thù, nhưng lại rất thích thách thức, làm nhục, chửi bới và không ngừng xúc phạm Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, lãnh tụ, nhân dân và nói giống Việt Nam? Ở Phnôm Pênh tôi cố tìm hiểu những tại sao và những lý do gì mà Khmer đỏ khiêu khích một cách vô lý và nguy hiểm Việt Nam như vậy. Cuối cùng tôi đi đến chỗ có thể làm cho Khieu Samphan phải giải thích điều đó cho tôi bằng những lời lẽ ngoại giao. Hắn ta thẳng thắn nói với tôi rằng ?ođể thông qua đảng mà đoàn kết đồng bào chúng ta, để đưa công nhân chúng ta đạt mức năng suất cao nhất, và để làm cho binh sĩ ngày càng hăng hái và có hiệu quả trong chiến đấu, thì điều tốt nhất mà chúng ta có thể làm là khuyến khích họ ghét Dươn (người Việt Nam) càng ngày càng nhiều?. Khieu Samphan nói thêm: ?oNhững thanh niên nam nữ chúng ta sẵn sàng hy sinh khi chúng ta phất ngọn cờ ?ocăm thù Việt Nam" trước mặt họ? (xem quyển ?oChiến tranh và Hy vọng? của Sihanouk, tr.91-92-ND). Như vậy là gây ra xung đột với Việt Nam là chiến thuật mà phái Pol Pot cho là có thể dùng để tập hợp sự ủng hộ và để đánh bại đối thủ trong nước.
Thật không dễ gì đánh giá mức độ thực sự của sự thâm nhập của Việt Nam vào Đảng Cộng sản Campuchia, trước màn bí mật mà đảng đó che đậy công việc của mình. Người Việt Nam không giấu giếm gì việc họ cho là có cảm tình hơn. Nhưng họ phủ nhận bất cứ sự can thiệp nào vào ?ocông việc nội bộ? của Đảng Cộng sản Campuchia. Dường như có thể tin rằng họ đã cố tạo mọi cơ sở và tiếp xúc hữu nghị trong đảng của Pol Pot và ít nhất là từ năm 1966 trở đi Pol Pot đã cố tìm cách loại trừ những người có tính chất như vậy.
Cũng rõ ràng là các nhân vật hàng đầu của Đảng Cộng sản Campuchia tăng thêm sự chống đối chính sách của Pol Pot sau 1975, chủ yếu là vì họ chống lại những hậu quả của các chính sách đó, chứ không phải vì ảnh hưởng của Việt Nam, tuy rằng bản thân Pol Pot khó mà có thể thừa nhận như vậy. Điều chắc chắn là, tất cả các nhân vật hàng đầu bị thanh lọc trong các năm 1976-1978 đã ít nhiều cộng tác với Pol Pot và ủng hộ cách diễn đạt ?olòng yêu nước? của ông ta trước kia. Nếu những người đó ấp ủ những tình cảm ?othân Việt Nam? thì họ đã giữ bí mật tốt đến mức ngay Sách đen cũng không đưa ra được bằng chứng gì của sự thâm nhập vào Đảng Cộng sản Campuchia của Việt Nam ngoài một vài điều mong manh nhắc lại ?onhững lời thú nhận? (có lẽ rút được tại Tun Xleng). Sách đen cũng không đưa lại được bằng chứng rằng Việt Nam đã gây sức ép trực tiếp từ bên ngoài trước năm 1977. Trái lại, Sách đen rêu rao rằng đến lúc đó người Việt Nam đã hoạt động thông qua những ?otay sai? bên trong Đảng Cộng sản Campuchia, những tay sai mà Sách đen cũng không chứng minh được sự có mặt. Chỉ năm 1978 mới có bằng chứng rằng các địch thủ bên trong của Pol Pot đã liên lạc (một cách dè dặt) với người Việt Nam, và đó là do phản ứng lại chính những hành động của bản thân Pol Pot.

Tuy nhiên, Pol Pot và những người ủng hộ giải thích việc ông ta bị gạt ra khỏi chức vụ trong chính phủ tháng 9 năm 1976 như là âm mưu đảo chín do Việt Nam gợi ý. Cuộc thanh trừng tiếp theo sau đó đối với phe chống đối bên trong đã được tiến hành cùng với một chiến dịch tuyên truyền chống lại người Việt Nam. Mặc dù vậy chính phủ Phnôm Pênh không có hành động trực tiếp chống Việt Nam trong nước mà lại tạo ra một tình hình căng thẳng ở biên giới. Nó khuyến khích các quan chức biên giới địa phương, nhất là những người trước kia có thể có thái độ hợp tác với Việt Nam tìm cách cố giữ lấy cái cổ của chính mình bằng các bày tỏ rõ rệt nhất sự ?ocảnh giác? của họ.
Bản thân nhóm Pol Pot cũng theo đuổi một thái độ hiếu chiến với Việt Nam. Tiếp theo thắng lợi tháng 4 năm 1975, họ ấp ủ một quan điểm bị xuyên tạc một cách sô-vanh về lòng dũng cảm tuyệt vời của quân đội họ, họ nói đến việc loại bỏ vĩnh viễn ?ođe doạ? của Việt Nam và thu hồi ?olãnh thổ đã bị mất? vì các chính phủ trước. Sihanouk kể lại: ?oTháng 9 năm 1975, lần đầu tiên tôi trở về Campuchia ?ogiải phóng" theo lời mời của các nhà lãnh đạo Khmer đỏ, tôi rất ngạc nhiên nghe Khieu Samphan, Son Sen và đồng bọn, nói với tôi, với nụ cười và vẻ mặt hoàn toàn thích thú, rằng binh lính của chúng rất ?okhông vui vẻ? với đảng bởi vì đảng không bật đèn xanh cho họ để chiếm lại ?oCampuchia Crôm?, tức là Campuchia vùng thấp (Nam Việt Nam) cũng như các huyện biên giới dọc theo biên giới Thái Lan, đã từng là của Campuchia (Aranian, Xurin, v.v). Son Sen, thủ trưởng phụ trách quốc phòng, rêu rao rằng ?oquân đội cách mạng Campuchia? vinh quang của hắn có thể thanh toán nhanh chóng ?oquân đội của tướng Giáp, đừng nói gì đến quân đội Thái ít oai hùng hơn nhiều của Cu-crít Pra-mốt và Cri-ăng-xắc Cha-ma-nan? (xem ?oChiến tranh và Hy vọng? của Sihanouk, tr.38-ND).
Son Sen cũng báo cho Sihanouk rằng ?ođe doạ của Việt Nam" giống như bệnh ung thư ăn mòn thân thể Campuchia, và sự sống còn thực sự của nhân dân Khmer phụ thuộc vào ?osự trừ diệt hoàn toàn? bệnh ung thư đó. Nhiều lần từ năm 1976 đến 1978, Son Sen và Khieu Samphan phác hoạ cho Sihanouk những kế hoạch của họ nhằm đạt mục đích nói trên đây. Bệnh ?oung thư? đó đòi hỏi một cuộc ?ophẫu ba phần?:
1.Tuyệt đối không cho công dân Việt Nam, dù họ có thể là ai, quyền sống tại Campuchia. Những cố gắng của Khmer đỏ trong hướng này là sự thủ tiêu về thể chất một số lớn những kiều dân Việt Nam ?obị nghi là tay chân hoặc gián điệp cho vm hoặc *********? và việc hồi hương bắt buộc đối với tất cả những kiều dân Việt Nam khác.
2.Ra lệnh cho tất cả những người Campuchia, trai cũng như gái, làm việc bằng hai, bằng 10 lần so với người Việt Nam, để như Khieu Samphan nói với tôi, làm cho Campuchia mạnh hơn nhiều về mọi mặt (quân sự, kinh tế, tư tưởng). Theo các nhà lãnh đạo Khmer đỏ, công việc điên rồ mà họ bắt nhân dân phải làm sẽ biến Campuchia thành một ?opháo đài không thể đánh chiếm được??.
3.?Chấp nhận? một cuộc chiến đấu quy mô lớn với Việt Nam: Vì mục đích gì? Vấn đề các đất thánh của Việt Nam phải bị đánh đuổi; chúng phải bị loại bỏ. Một ranh giới ?ocông bằng hơn? ở biên giới Campuchia và Việt Nam cũng rất cần thiết. Cuối cùng, phải chống lại đe doạ của chủ nghĩa bành trướng Xô-Việt. Nếu Campuchia dân chủ không ngăn chặn nó, cuối cùng nó sẽ làn ra phần còn lại của Đông Nam Á và thậm chí xa hơn nữa? (xem sách đã dẫn của Sihanouk, tr.45-46-ND).
Để làm theo dự tính đó, sau khi chấm dứt chiến tranh, chính phủ Campuchia dân chủ mở rộng nhanh chóng lực lượng vũ trang của họ. Nhưng những ý kiến đó không thể biến thành thực tiễn được trong thời kỳ 1975-1976 bởi vì phái Pol Pot bị hạn chế vì sức mạnh của những nhóm kình địch trong hệ thống Đảng Cộng sản Campuchia. Chỉ sau khi thanh lọc xong các nhóm đó, vào cuối năm 1976, Pol Pot mới rảnh tay đối phó với người Việt Nam theo ý muốn của ông ta.
Do đó bằng chứng dường như ủng hộ những nhà văn như Gareth và Ben Kierman đã lập luận rằng các quan hệ giữa Việt Nam và Campuchia từ sau thắng lợi cộng sản năm 1975, có thể giải thích một cách hợp lý trên cơ sở cuộc đấu tranh phe phái giữa người Khmer đỏ với nhau hơn là trên cơ sở những kế hoạch cho là của Hà Nội về một ?oliên bang Đông Dương". Không phải chỉ muốn được để yên, như Heder cho là như vậy, phái Pol Pot hậm hực muốn đánh nhau với Việt Nam. Không nghi ngờ gì, người Việt Nam khuyến khích những đối thủ của Pol Pot, nhưng mức độ dính líu của họ vào cuộc đấu tranh nội bộ của Đảng ở Campuchia thì không được biết rõ. Dù sao Pol Pot cũng đổ tội cho họ về tất cả sự chống đối đã được dấy lên vì các chính sách thô bạo của chính ông ta. Việc quét sạch sự chống đối bên trong được làm song song với chiến dịch thù địch đối với Việt Nam và đồng thời cũng gạt bỏ bất cứ sự kiềm chế nào trong thái độ trước đây của Pol Pot đối với người Việt Nam.

bác ptlinh sao ko scan cho đỡ cực ! gõ cực lém hà !

Mình kết nhất chuyện này của ptlinh

Nếu có máy scan riêng thì scan được, chứ scan ở quán tốn lắm bác ạ.
Nếu bác scan ở nhà, chuyển sang DJVU dung lượng file rất nhỏ, có thể upload lên nhanh.

đưa em scand cho, chẳng mất tiền