Tại Sao Bị Ngưng Thở Khi Ngủ? Hội Chứng Này Có Nguy Hiểm Không?

Ngưng thở khi ngủ là gì?
Ngưng thở khi ngủ là một rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng, trong đó hơi thở bị gián đoạn nhiều lần trong suốt đêm. Mỗi lần ngưng thở có thể kéo dài từ vài giây đến một phút, làm giảm lượng oxy cung cấp cho cơ thể. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch, huyết áp và chất lượng cuộc sống.

Vậy tại sao bị ngưng thở khi ngủ? Nguyên nhân là gì và mức độ nguy hiểm ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Nguyên nhân gây ngưng thở khi ngủ
Ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các yếu tố sinh lý, thói quen sống và bệnh lý nền. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

1.1. Đường thở bị tắc nghẽn

• Khi các cơ trong cổ họng thư giãn quá mức, đường thở có thể bị thu hẹp hoặc chặn hoàn toàn, gây ra ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA - Obstructive Sleep Apnea).
• Người có cấu trúc đường thở hẹp, amidan to hoặc lưỡi lớn có nguy cơ cao bị hội chứng này.

1.2. Béo phì và thừa cân

• Mỡ dư thừa quanh cổ họng có thể gây áp lực lên đường thở, làm cản trở luồng khí lưu thông.
• Những người béo phì có nguy cơ mắc ngưng thở khi ngủ cao hơn gấp 2-3 lần so với người có cân nặng bình thường.

1.3. Hút thuốc lá và uống rượu

• Hút thuốc làm viêm và sưng mô đường hô hấp, tăng nguy cơ tắc nghẽn đường thở.
• Rượu và thuốc an thần làm giãn cơ cổ họng quá mức, gây chặn luồng khí và dẫn đến ngưng thở khi ngủ.

1.4. Lão hóa và yếu tố di truyền

• Người cao tuổi có nguy cơ cao hơn do cơ bắp vùng họng suy yếu theo thời gian.
• Nếu trong gia đình có người bị ngưng thở khi ngủ, bạn cũng có thể dễ mắc bệnh hơn.

1.5. Các bệnh lý nền
Một số bệnh có thể làm tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ, bao gồm:

• Cao huyết áp
• Bệnh tim mạch
• Tiểu đường loại 2
• Suy giáp

Ngoài ra, một số trường hợp mắc ngưng thở khi ngủ trung ương (CSA - Central Sleep Apnea) do não không gửi tín hiệu đúng để kiểm soát nhịp thở.

2. Hội chứng ngưng thở khi ngủ có nguy hiểm không?
Ngưng thở khi ngủ không chỉ làm giảm chất lượng giấc ngủ mà còn gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những hậu quả tiềm ẩn của hội chứng này:

2.1. Ảnh hưởng đến tim mạch và huyết áp

• Mỗi lần ngưng thở khi ngủ làm giảm nồng độ oxy trong máu, khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu.
• Người mắc bệnh này có nguy cơ cao huyết áp, nhồi máu cơ tim và đột quỵ cao hơn bình thường.

2.2. Rối loạn giấc ngủ và suy giảm trí nhớ

• Việc thức giấc liên tục do thiếu oxy khiến giấc ngủ bị gián đoạn, gây mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày, giảm tập trung.
• Nếu không điều trị, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, gây mất ngủ mãn tính và trầm cảm.

2.3. Tăng nguy cơ tiểu đường loại 2

• Ngưng thở khi ngủ có liên quan đến việc rối loạn chuyển hóa insulin, làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường loại 2.

2.4. Ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và an toàn khi lái xe

• Người bị ngưng thở khi ngủ có thể bị buồn ngủ vào ban ngày, làm giảm khả năng làm việc và tăng nguy cơ tai nạn giao thông.

3. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu bạn hoặc người thân có các dấu hiệu sau, hãy đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

• Ngáy to và kéo dài mỗi đêm.
• Thở hổn hển hoặc nghẹt thở khi ngủ.
• Mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày dù đã ngủ đủ giấc.
• Thường xuyên thức giấc vào ban đêm mà không rõ lý do.
• Khô miệng, đau đầu vào buổi sáng.

Bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm như đo đa ký giấc ngủ (PSG) hoặc sử dụng thiết bị theo dõi giấc ngủ tại nhà để chẩn đoán chính xác.

4. Cách phòng ngừa và điều trị ngưng thở khi ngủ
4.1. Thay đổi lối sống

• Giảm cân nếu thừa cân để giảm áp lực lên đường thở.
• Tránh rượu và thuốc an thần trước khi ngủ.
• Duy trì tư thế ngủ phù hợp, hạn chế nằm ngửa.
• Tập thể dục thường xuyên, đặc biệt là các bài tập tăng cường cơ hô hấp.

4.2. Sử dụng thiết bị hỗ trợ

• Máy CPAP (Continuous Positive Airway Pressure): Giúp giữ đường thở mở trong khi ngủ.
• Dụng cụ chỉnh hàm (MAD - Mandibular Advancement Device): Giữ hàm dưới ở vị trí phù hợp để không chặn đường thở.

4.3. Can thiệp y tế khi cần thiết

• Nếu tình trạng nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật loại bỏ mô thừa ở cổ họng để giúp đường thở thông thoáng hơn.

5. Kết luận
Tại sao bị ngưng thở khi ngủ? Đây là hậu quả của nhiều yếu tố, từ cấu trúc đường thở, thừa cân đến thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Nếu không điều trị kịp thời, hội chứng này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như cao huyết áp, bệnh tim mạch, suy giảm trí nhớ và tiểu đường.

Nếu bạn gặp các dấu hiệu của ngưng thở khi ngủ, hãy đi khám sớm để có giải pháp điều trị phù hợp. Việc thay đổi lối sống, sử dụng thiết bị hỗ trợ hoặc can thiệp y tế có thể giúp cải thiện tình trạng này, mang lại giấc ngủ chất lượng và bảo vệ sức khỏe lâu dài.