Tại sao cánh cụp cánh xoè

Tại sao cánh cụp cánh xoè

Nếu như Harrier, Yak-38 có khả năng cất cánh và đáp theo chiều thẳng đứng nhằm tăng sức cơ động thì F-14, MiG-23, Su-22, F-111,Tornado thiết kế cánh cụp cánh xoè để làm gì ??? Nó có đặc điểm gì nổi bậc hơn so với thiết kế cánh truyền thống ko???

F-111
The F-111 could operate from tree-top level to altitudes above 60,000 feet (18,200 meters). The F-111 had variable-sweep wings that allow the pilot to fly from slow approach speeds *****personic velocity at sea level and more than twice the speed of sound at higher altitudes. Wings angle from 16 degrees (full forward) to 72.5 degrees (full aft). Full-forward wings gave the most surface area and maximum lift for short takeoff and landing. The F-111 needed no drag chute or reserve thrust to slow down after landing.
(http://www.fas.org/man/dod-101/sys/ac/f-111.htm)
MiG-23
Like the USAF''s swing wing F-111, the sweep of the wings could be changed in flight. Fully spread, this gives a shorter takeoff/landing roll while carrying a heavier weapons load. With the wings fully swept back, the MiG-23 has greater speed. The wing has three sweep settings: 16, 45, and 72 degrees.
(http://www.fas.org/nuke/guide/russia/airdef/mig-23.htm)
Tóm lại là xoè khi cất/hạ cánh, cụp khi bay.

khi bay tốc độ thấp cánh xoè ra để tăng sức nâng cho cánh, khi bay nhanh cánh cụp vào giảm sức cản không khí

Không đơn giản cụp-xoè chỉ bay lên hạ xuống đâu các bác ơi. Tất cả các loại máy bay có cánh thay đổi đều thuộc loại đa năng, trang bị đủ loại vũ khí không chiến lẫn tấn công mặt đất và luôn được trang bị hệ thống ra đa, dẫn đường loại hiện đại nhất.
Lý do ra đời của loại máy bay cánh cụp-xoè này giải quyết vấn đề nan giản của kỹ thuật hàng không: bay nhanh thì tốn nhiên liệu, tầm bay ngắn, bay xa mang nặng bom đạn thì không thể nhanh. Sau WW2 thế hệ máy bay supersonic có vẻ hoàn hảo với F105 và người Mỹ tự hào đặt cho cái tên kiêu hạnh Thunder. Lâm trận trong chiến tranh Việt nam, đúng là nó có sức mạnh sấm sét, nhưng lại tỏ bất lực trước các đối thủ cơ động tốt hơn trong không chiến, dù nó bay nhanh hơn. Hệ máy bay F4 tinh xảo hơn với cái tên Fantom cũng không giải quyết triệt để đưọc nhiệm vụ.
Cần phải có một loại máy bay mang được trọng tải của F105, lại có được sự linh hoạt của F4, vừa bay thấp tránh được ra đa vừa bay cao để không chiến. muốn vậy máy bay phải thay đổi được hình dạng phù hợp trong quá trình bay để có kết quả tối ưu, một trong cách đó là cụp và xoè cánh. F111 ra đời trong yêu cầu đó.
Khi xoè cánh ngang, có thể mạng trọng tải tối đa và bay hành trình như một máy bay vận tải. Khi cụp cánh lại, phần mũi cánh thành hình mũi tên, đuôi cánh xếp lại thành hình tam giác, lúc này nhanh và linh hoạt như những chiếc tiêm kích. Do khả năng của nó, các máy bay cánh cụp xoè luôn được chủ nhân của nó xếp vào hạng tấn công chủ lực. Nó ở đâu thì lực lượng chu công sẽ ở đấy.
Cho nên dễ hiểu là F111 ra đời mà không có tên đã phải lâm chiến, chỉ sản xuất kịp 40 chiếc đã phải sang VN, làm nhiệm vụ đi trước mở đường đánh phá sân bay, áp chế trận địa tên lửa..cho các loại máy bay khác theo sau. Năm 1986 dưới thời tổng thống Reagan, cuộc tấn công bằng không lực vào Libi chỉ do 2 loại máy bay đảm nhiệm F111 và F105 (không tính các máy bay hỗ trợ). Bay từ Anh sang, vòng qua không phận Pháp (Pháp lúc ấy không muốn dính líu vào cuộc chiến nên không cho phép bay ngang qua), tiếp dầu trên không, tiến đánh rồi quay về an toàn.
F111 là loại Mỹ không trang bị cho đồng minh, các loại máy bay hiện đại khác đồng minh Mỹ cũng có nhưng cánh cụp cánh xoè thì không. Phía bên kia Mig23 cũng ra đời nhưng đồng minh của Liên xô được trang bị cũng khá nhiều (ngày nay vẫn sử dụng). Không có vụ nào Mig23 nổi đình đám, nhưng cũng dưới thời tổng thống Reagan, Mỹ kêu rinh lên về việc Cuba có Mig23, loại vũ khí tiến công, Cuba thì thừa nhận đã có cả năm rồi và phủ nhận việc gây nguy hiểm cho Mỹ.
Khoảng năm 1975, chưa hài lòng với F111 phía Mỹ đưa vào trang bị cho hải quân loại cánh cụp cánh xoè sử dụng trên tàu sân bay. Loại máy bay này được đánh giá hơn hẳn F4 về mọi mặt. Sau này nó nổi tiếng hơn nữa khi tham gia phim "Top gun".
Đến ngày nay F14 lại chính thức về vườn thay thế bằng F18 không xoè không cụp. Lý do?
Trên cánh củ loại cụp xoè có những chỗ phải xếp ***g vào nhau, trên mô hình đồ chơi cho thấy biên độ khá lớn. Chỗ tiếp giáp này phải đảm bảo kín tuyệt đối qua mội lần đóng mở. Mọt khe hở khi bay với vận tốc supersonic cũng đủ lực xé toang chỗ hở gây tai hoạ. Loại cánh này phải bảo dưỡng vô cùng phức tạp.
Nhưng điều quan trọng nhất là kỹ thuật hàng không ngày nay đã tiến bộ vượt bậc, máy bay thế hệ sau đã vượt xa tính năng của máy bay thế hệ trước, người ta có nhiều cách để đạt được tính năng mà không cần phải thay đổi hình dạng máy bay. F18 có thể đảm nhiệm tác chiến cho F14, F15 có thể thay thế cho F111, hay F16 đa năng đủ khả năng tấn công tầm xa

Em không nhầm thì thằng Úc xài F-111 từ tương đối lâu rồi và đang lên kế hoạch cho đám này nghỉ hưu trong tương lai. Bọn F-111 này có kiểu afterburn hơi bị độc chiêu, cả 1 cái đuôi lửa bùng cháy kéo dài nhìn phê vãi.

Theo FAS thì đúng là tụi Úc cũng có F-111C.

Thì Afterburn của F111

đây là afterburner à ? tưởng máy bay xả dầu bị động cơ đốt cháy ? lạ nhỉ ? afterburner kiểu này tạo sức đẩy kiểu gì ?

F-111 của bọn Úc được đặt hàng và có thiết kế riêng, khác hẳn với những chiếc f-111 dùng trong quân đội Mỹ.
Đặc điểm dễ phân biệt là những chiếc f-11 của bọn Úc có diện tích cánh và đuôi lớn hơn F-111 "thông thường" khoảng 25-30%.
Nhưng F-111 có nhược điểm là các giá treo vũ khí đều nằm dưới cánh và sẽ thay đổi góc so với cánh để luôn song song với thân máy bay khi cánh chuyển động nên hệ thống cơ khí rất phức tạp vì vậy rất dể bị "hóc". Đây là nguyên nhân chính dẫn tới những chiếc F-111 phải mãi mãi phải nằm lại ở chiến trường VN, mặc dù chỉ vì bị dính một vài viên đạn súng bộ binh cá nhân.
Sau này người ta đã nhanh chóng quên đi chiếc F-111 nhiều tham vọng mà thực tế hơn khi cho ra đời những chiếc cánh cụp cánh xoè thế hệ sau. Nhưng dù sao những chiếc cánh cụp cánh xoè trong tương lai sẽ không được phát triển nữa, nó sẽ chỉ còn trong dĩ vãng khi mà máy tính điện tử có khả năng tính toán hỗ trợ phi công hiện đại trong những bài bay phức tạp.

Đúng là đây là xả nhiên liệu bị bắt cháy chứ afterburner cái quoái gì?