Tàu con thoi Mỹ - Nga

Buran là một chương trình vận den. Thật ra, Gorbachop đã cố ép chương trình này chạy, như là một cuộc "đảo chính" để thay dần những lực lượng chủ yếu. Đúng lúc chương trình đi vào gia đoạn thử nghiệm thực tế thì vốn cho nó là Liên Xô hết nhẵn.
So sánh thì Buran là tầu con thoi có nhiều điểm kết cấu và khí động giống nhau. Tất nhiên như thế vì hai thứ cùng chạy trong những điều kiện như nhau. Khi hạ cánh, đây đều là những máy bay sử dụng lực nâng chủ yếu ở thân.
Nhưng về các giải pháp ben trong thì Bủan hứa hẹn là một thế hệ khác hẳn. Điều đầu tiên phải kể đến là Buran hoạt động hoàn toàn độc lập.
Một khác biệt quan trọng là Buran sử dụng hệ thống đẩy hoàn toàn khác, cho phép nó bay khá lâu như một máy bay. Tầu con thoi có hệ thống đẩy gần như vệ tinh, lúc hạ cánh còn ít lực đẩy.
Một giải pháp quan trọng cũng khác biệt, đó là cách phân tán động năng (hãm). Tầu con thoi hãm bằng cách ưỡn ngực ra, động năng biến thành nhiệt năng bằng ma sát với không khí ở phần bụng. Phần này được làm bằng một loại vậy liệu đặc biệt, một thứ đá chỉ có ở Brazin. Phần này cũng là phần tang tóc nhất, gây ra các vụ nổ. Thật ra, trong các chuyến bay mới khởi động lại đây, luôn có vấn đề với các tấm này, người ta không thể bỏ chúng đi được. Vấn đề hiện này chỉ được giải quyết tạm thời bằng việc mang theo nhưng sơn, nhựa... chắp vá tạm trên quỹ đạo.
Người Nga sử dụng một cơ chế khác để hãm, tớ cũng chưa rõ lắm. Nhưng phán đoán theo cấu tạo động cơ thì Buran hãm nhiều bằng động cơ, như các khoang đổ bộ dùng một lần cửa Liên Hợp.
Buran chắc là được Tầu Khựa tái sử dụng. Người Nga chưa có ý tái khởi động chương trình này. Sau năm 2010, chương trình thay thế tầu liên hợp là một tầu cũng dùng một lần. Người Nga sử dụng Proton để chở hàng hoá nặng, hàng nhẹ và người họ dùng Liên Hợp (Soyuz).
Mỹ sử dụng tầu con thoi đến năm 2010. Thật ra họ muốn cho tầu này nghỉ lắm rồi nhưng không còn gì chở lên ISS khi trạm này xây chưa xong. Tầu con thoi thắng Nga hợp đồng xây dựng phần châu Âu của ISS. Người Nga lúc đó thiếu tài chính theo đuổi.
Sau năm 2010 thì ISS hoàn toàn phụ thuộc vào Nga đến năm 2018, khi đó Mỹ sẽ sử dụng loại tầu mới, cũng dùng một lần.

Ấy ấy khoan khoan, bác cứ nóng mây hôm nay em đang tìm lại cái soft để resize lại

Nếu bỏ qua chuyện PRO thì rõ ràng tàu con thoi thực chất cũng có cái hay của nó, trừ chuyện chi phí vận hành.
Còn Buran cũng có thể nằm trong chương trình hợp tác "ngầm" giữa Nga và Mỹ, cho nên việc giống nhau cũng là chuyện bình thường.
Nhưng em thấy Nga có những giải pháp khá hay trong việc vận hành tàu Buran như:
- Lắp ghép Buran lên hoả tiển phóng theo phương nằm ngang, vì thể không cần xây khu lắp đặt thiết bị cao như NASA, và không cần "câu" Buran theo kiểu tàu Mỹ.
- Chuyển cả hệ thống ra bải phóng rồi dựng lên, nhìn có vẻ an toàn.
- Vận hành tự động cũng hay dù là cũng không có gì phức tạp vì trước chương trình Apollo thì chuyện điều khiển tự động của Nga - Mỹ cũng dễ dàng rồi Có thể thời gian thử nghiệm nên Nga cho vận hanh tự động rồi nếu ổn thì họ chuyển sang tự lái khi cần, chính vì thế cửa vào, cửa thoát hiểm, phòng lái.... đều tương tự tàu Mỹ.

Thêm vài hình tàu Mỹ - Nga:

Buran in storage at Baikonur in April 2002

Uổng thật

Bác Hero_Zeratul ah thực ra ko phải chỉ có 1 chiếc Buran(Buran tiếng Nga nghĩa là "Bão Tuyết") đâu mà có 8 cái Buran cơ nhưng theo nhiều nguồn tin thì chỉ có 1 chiếc Buran bay ra khỏi quỹ đạo.
1.OK-M (sau đó OK-ML-1) Thử nghiệm tĩnh điện, hiện ở sân bay vũ trụ Baikonur
2.OK-GLI Thử nghiệm hàng không
3.OK-KS Thử nghiệm điện/tích hợp, hiện ở nhà máy Energia ở Korolev
4.OK-MT (sau đó OK-ML-2) Mô hình kỹ thuật Hiện ở sân bay vũ trụ Baikonur
5.OK-??? Thử nghiệm tĩnh điện, tình trạng không rõ
6.OK-TVI Static heat/vacuum testbed, tình trạng không rõ
7.OK-??? Thử nghiệm tĩnh điện, tình trạng không rõ
8.OK-TVA Thử nghiệm tĩnh điện, hiện ở Công viên Gorky, Moskva
Thực ra các nhà khoa học không có ý định thiết kể Buran lớn như thế nhưng do Tổng Bí Thư đã yêu cầu tàu của Liên Xô phải to hơn tàu Mỹ nên họ mới phải làm tàu to. Hình dáng bên ngoài cũng rất giống tàu con thoi. Chiếc Buran đã tiêu tốn rất nhiều tiền của của LX nên ngay khi LX tan rã dự án đã bị Yelsin đình chỉ. Để chở chiếc Buran LX còn thiết kế chiếc An-225 (là máy bay vận tải lớn nhất TG hiện nay). Hiện nay Nga đang phát triển 1 loại tàu vũ trụ mới nhưng không phải là Buran vì họ ko đủ $

@SaoDoLienXo: chính vì lý do đó mà trong bài viết trên tôi đã dùng cụm : "chế tạo thành công và đưa vào vận hành"; đồng thời cũng nhắc đến chiếc Enterprise như 1 trường hợp riêng, khác với 5 tàu con thoi Columbia, Discovery, Challenger, Atlantis và Endeavour.
Được Hero_Zeratul sửa chữa / chuyển vào 17:46 ngày 24/11/2007

Những cái trở về từ vũ trụ làm sao mà hãm nhiều bằng động cơ được hả bác? Để đưa nó lên vũ trụ phải phóng bằng cái rocket khổng lồ, nếu hãm bằng động cơ thì tàu Buran chắc có động cơ hạt nhân bên trong à?
Em nghĩ chả có cách nào khác ngoài ma sát khí quyển cả. Cái khoang đổ bộ dùng một lần hãm kiểu gì vậy?

Thật ra, Buran và các tầu con thoi giống hệt nhau, giống như những máy bay cùng kiểu đó. Nười ta chỉ có một lựa chọn kết cấu tầu với bụng tầu là nơi sinh ra lực nâng chính, cánh thực ra chỉ là đuôi ngang. Kết cấu này phù hợp với tiến trình đáp xuống sân bay. CÒn trước đó thì khác.
Phần khác nhau cơ bản nhất của Buran và Tầu Con thoi là cơ chế hãm. Tầu con thoi hãm bằng bụng ngay từ khi nó ở trong tầng không khí loãng và tốc độ cao. Do đó, nhiệt năng sinh ra trên phần bụng tầu lớn, đây là nguyên nhân gây ra hầu hết các tai hoạ. Ngay cả sau 2003 đến nay, chỉ có chuyến bay vừa rồi không công bố các vết hỏng hóc tấm bụng. Thực ra nói thật, hầu hết các chuyến bay của tầu con thoi đều có vấn đề với các tấm xốp.
Buran sử dụng phương pháp hãm của tầu liên hợp nhưng chỉ thay dù bằng cánh. Động cơ đưa tầu vào vùng không khí đặc, tầu được hãm trong đó. Nhờ thế, phần bụng Buran không chịu nhiệt dộ quá cao, được làm bằng kim loại, chắc chắn. Vì thế, Buran mang nhiều nhiên liệu hơn, các động cơ mạnh gấp hàng chục lần tầu con thoi.
----
Về giá thành.
Không hiểu Buran thế nào, nó chưa bao giờ thành công. Nhưng Proton và Soyuz thi chắc chắn đầy đủ các điểm hơn: an toàn, rẻ, và quan trọng là thắng.
Tầu con thoi được cố dùng trong nơm nớp lo sợ đến 2010, từ đó, Proton, Soyuz sẽ đảm nhiệm toàn bộ trong một thời gian ngắn. Trong trường hợp có điều gì đó với Tầu Con Thoi thì người ta đặt thời điểm 2010 lên sớm. Sau đó, trong khoảng đến 2018, thì một phiên bản tiếp theo của Proton sẽ đảm nhiệm xây dựng trạm. Còn Soyuz thì vẫn đảm nhiệm việc chuyên chở người và nhiên liệu, nhu yếu phẩm. Hiện Soyuz không có gì phải cải tiến về phần cơ bản. Người ta chỉ thay thế các máy tính và phần mềm.
Nhìn chung, không cần so sánh tầu con thoi và Buran, vì Buran chưa bao giờ thành công. Mặc dù nó có thể coi là tầu con thoi thế hệ mới, nhưng nó chưa bao giờ phục vụ.
CŨng không cần so sánh tầu con thoi và các phương tiện khác của Nga. Soyuz là phương tiện cơ bản chở người và nhiên liệu lên ISS. Trong nhiều giai đoạn, chỉ duy nhất nó làm việc đó. Người Mỹ cũng cố dùng Tầu Con Thoi đến khi tải xong các modul nặng 2010, cũng chỉ là đỡ mang tiếng. Còn sau đó thì Proton và Soyuz độc tôn. Đó là chưa kể, từ nay đến 2010, Mỹ sẽ mua các tầu này để thay thế tầu con thoi.

@Huyphuc: có vẻ bác chỉ thích mổ sẻ các tàu con thoi của Mỹ với mỗi một chức năng: đưa người và thiết bị lên trạm ISS.

Buran đã bay ra khỏi quỹ đạo rồi. Chuyến bay quỹ đạo đầu tiên và duy nhất (không người lái) của tàu con thoi Buran 1.01 diễn ra lúc 3:00 UTC ngày 15 tháng 11 năm 1988. Nó được đưa lên quỹ đạo bởi tên lửa Energia được thiết kế đặc biệt. Hệ thống cứu mạng các nhà du hành không được lắp đặt và cũng không có phần mềm được cài đặt trên bảng hiển thị CRT.
Tàu con thoi này bay quanh Trái Đất hai lần trong 206 phút trước khi quay về, trình diễn một màn tự động hạ cánh ấn tượng ở trên đường băng sân bay vũ trụ Baikonur.
Dự án Buran chỉ bị đình chỉ khi LX tan rã. Nhưng nói chung là chả bao giờ Nga đâm đầu vào dự án Buran nữa vì nó tốn quá nhiều $. Trong thời LX người ta đã chi khoảng 20 tỷ rúp cho nó. Mà từ sau vụ Colombia những người ủng hộ Buran cũng phải chùn bước. Bây giờ chỉ có cái An-225(cái máy bay chở Buran vẫn đc phát triển.