Tây Du Ký - Ngô Thừa Ân

Hồi 92
Ba sải cả đánh Thanh Long sơn
Bốn sao giúp bắt Tê Ngưu quái​

Nói về ba anh em đằng vân qua Ðông Bắc, giây phút đến núi Thanh Long cửa động Huyền anh, Bát Giới muốn phá cửa .
Tôn Hành Giả nói:
- Ðể ta lén vô trước, còn thầy sống thác thế nào, rồi sẽ đánh với nó .
Nói rồi bắt ấn niệm chú biến ra con đốm đốm, bay vào trong động thấy Ngưu tinh nằm ngả ngang ngả dọc, đứa nào cũng ngáy pho pho, bay đến nhà khách cũng lăng trang; cửa nẻo đóng chặt cứng, không biết ba chúa yêu ngủ tại đâu!
Tôn Hành Giả bay ra phía sau, chiếu sáng lên một cái mà coi cho rõ.
Nghe tiếng thầy khóc, Tôn Hành Giả bay tới nhán lên một cái thấy thầy bị trói tại cây cột, đương ngồi đó khóc than.
Tôn Hành Giả bay lại một bên, thấy Tam Tạng than rằng:
- Phong tục phương Tây lạ lắm! Trong tiết tháng giêng sao lại có đôm đốm .
Tôn Hành Giả nín không đặng, liền kêu thầy mà nói rằng:
- Thầy ôi! Tôi đã đến đây .
Tam Tạng mừng rỡ nói rằng:
- Ngộ Không, nói vậy là ngươi đó sao?
Tôn Hành Giả hiện hình nói rằng:
- Thầy ôi, sao thầy không biết thiệt giả, làm cho trể việc đi đường, chúng tôi mệt nhọc hết sức. Hồi ban ngày tôi đánh với lũ yêu, đến tối mới về, nay đi với Sa Tăng, Bát Giới đến đây, tôi sợ ban đêm đánh không tiện, và không biết thầy ở đâu, nên phải hóa đôm đốm mà đi thăm thử. Tôi ngó thấy yêu tinh ngủ hết, để tôi dắt thầy ra.
Nói rồi làm phép giải tỏa, lấy tay phủ một cái xiềng đả sút ra; liền dắt thầy đi ra trước.
Xảy nghe chúa yêu kêu rằng:
- Mấy đứa nhỏ! Sao bây chẳng đi tuần, không nghe tiếng lục lạc tiếng mỏ chì hết vậy?
Bởi lũ tiểu yêu đánh một ngày đã mệt, nên tối ngủ mê, nghe kêu mới thức dậy.
Khi ấy tiểu yêu, đứa đánh mỏ đứa rung lục lạc, kéo nhau đi tuần.
Xảy gặp hai thầy trò đương lén ra nhà khách.
Lũ tiểu yêu ó lớn rằng:
- Hòa Thượng có tài lắm, bẻ khóa trốn đi đâu?
Tôn Hành Giả không thèm nói lại, rút thiết bảng đập chết hai con yêu, con bao nhiêu nó chạy vào khỏi nhà khách, gõ cửa phòng kêu lớn rằng:
- Ðại vương ôi! Không xong rồi. Hòa Thượng mặt có lông lén vào động sát nhơn, giết hết hai mạng .
Ba chúa động nghe kêu, lồm cồm chờ dậy, bảo rằng:
- Bắt nó, bắt nó!
Tam Tạng nghe nói bủn rủn tay chân, nên đi không đặng, Tôn Hành Giả phá mấy vòng cửa mà ra.
Kêu Bát Giới và Sa Tăng mà thuật chuyện lại.
Còn chúa yêu bắt Tam Tạng, xiềng lại như xưa, bảo tiểu yêu thắp đèn tỏ rỏ, xách đao búa lại mà hỏi Tam Tạng rằng:
- Vì cớ nào mà ngươi mở khóa đặng? Con khỉ ấy làm cách nào mà vô đây? Ngươi cứ thiệt khai ngay thì ta tha tội, nếu ngươi giấu thì ta chặt làm hai khúc bây giờ.
Tam Tạng run lập cập thưa rằng:
- Ðại dương gia ôi! Tôn Hành Giả biến hóa bảy mươi hai cách, mới biến làm đôm đốm vào động mà cứu tôi, chẳng ngờ đại vương thức dậy, bị các quân đón đường.
Tôn Hành Giả túng nghề đánh hai người bị thương tích, nó nghe kêu đại vương nên kinh hải bỏ tôi mà chạy, ấy là tôi khai thiệt, không dám dối một lời; xin đại vương dung mạng .
Ba chúa yêu cười ha hả nói rằng:
- May mình thức giấc, phải ngủ quên nó trốn mất rồi! Thôi, chúng bây đóng cửa cho chắc chắn, đừng có làm rầy.
Sa Tăng ở ngoài động, nó với Bát Giới nói rằng:
- Chúng nó đóng cửa rồi, lặng trang, có khi làm hại sư phụ? Vậy thì chúng ta phá cửa cho ma. Bát Giới nói phải.
Liền vác ba đinh đập hư cửa động, và hét lớn rằng:
- Bầy yêu uống vụng dầu tô diệp, trả thầy ta cho mau, nếu để lâu ta giết hết cả ổ.
Khi ấy ba chúa yêu nghe kêu nổi giận, liền nai nịt cầm binh khí dẫn lũ tiểu yêu ra động, thấy trăng đứng bóng sáng như ban ngày.
Chúng nó không nói chi hết, ngoắt lũ Ngưu tinh một cái đồn hè áp đánh ba người. Tôn Hành Giả đưa thiết bảng ra đở búa đồng.
Bát Giới đưa đinh ba ra cự với đại đao.
Sa Tăng đưa bữu trượng ra đở hèo mây, sáu người hổn chiến cầm đồng.
Khi ấy Tịch Hàng đại vương hét một tiếng mà nói rằng:
- Trẻ nhỏ ứng tiếp cho mau.
Lũ thủy ngưu tinh đem dây xích xông ra giựt cảng Bát Giới. Bát Giới té nhào xuống, lũ Thủy ngưu tính trói mèo, khiêng như khiêng theo, đem ngay vào động.
Còn Sa Tăng thấy Bát Giới thất cơ, nên xách bửu trượng mà chạy, chẳng ngờ Tịch Hàng đại vương trợ chiến đuổi theo, phần thì lũ Ngưu tinh ứng tiếp, nên Sa Tăng chạy không khỏi, bị chúng nó bắt đặng trói liền.
Tôn Hành Giả biết thế không xong liền cân đẩu vân nhảy tuốt.
Ðoạn Tôn Hành Giả về tới Từ Vân tự, các Hòa Thượng nghinh tiếp hỏi rằng:
- Lão gia cứu đặng Ðường lão gia chăng?
Tôn Hành Giả nói:
- Khó cứu, khó cứu, phe đó đông lắm, bắt thêm hai vị sư đệ của ta, vậy thì các ngươi coi giùm con ngựa và hành lý, đặng ta lên trời mà viện binh.
Các Hòa Thượng hỏi rằng:
- Gia Gia lên trời đặng hay sao?
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Thiên cung là nhà cũ của ta, tới lui thường như đi chợ.
Các Hòa Thượng đồng kinh hải, quỳ lạy thưa rằng:
- Chúng tôi nhục nhản không biết thần tiên, xin gia gia miễn tội.
Tôn Hành Giả bảo các sải đứng dậy, rồi hú một tiếng, nhảy thót lên mây.
Xảy thấy Thái Bạch kim tinh và Tăng trưởng thiên vương, với Tứ đại linh quan đương đàm dạo tại Thiên môn.
Tôn Hành Giả bước tới, mấy ông ấy bái và hỏi rằng:
- Ðại Thánh tới đây có chuyện chi?
Tôn Hành Giả đáp lễ và thuật chuyện lại, rồi nói rằng:
- Bởi lão Tôn bắt bầy yêu ấy không đặng, nên lên Thiên cung tâu với Thượng Ðế xin tra cội rể nó là vì sao nào xuống phàm, sẽ thỉnh thiên tướng bắt nó .
Thái Bạch kim tinh cười ngất nói rằng:
- Ðại Thánh đánh với yêu hai trận, lẽ nào không biết nó là vật gì?
Tôn Hành Giả nói:
- Lão Tôn coi chắc nó là ba con tây thành tinh, ngặt nó có sức mạnh và một bầy ngưu tinh trợ chiến rất đông, nên khó bắt lắm!
Thái Bạch nói:
- Nói như vậy thì ba con trâu nước thành tinh, chúng nó biết phép thiên văn lại tu luyện lâu năm nên thần thông quảng đại, ở trên thì đằng vân giá vụ, xuống nước thì phân khai thủy đạo, trừ ra Từ Mộc cầm tinh bắt nó mới đặng thì thôi miễn là chúng nó thấy mặt Tứ Mộc cầm tinh tức thì chịu phép.
Tôn Hành Giả hỏi rằng:
- Chẳng hay Tứ Mộc cầm tinh là bốn vì sao nào, xin Kim Tinh làm ơn chỉ rõ.
Thái Bạch kim tinh cười:
- Cũng ở theo sao Bắc đẩu, bủa khắp cả trời, Ðại Thánh hãy vào tâu xin quyết Tứ mộc cầm tinh thì Thượng Ðế biết rõ.
Tôn Hành Giả mừng rỡ tạ từ.
Ðoạn Tôn Hành Giả vào khỏi Thiên môn, gần tới đền Thông minh ra mắt bốn ông Ðại thiên sư.
Bốn ông ấy đem Tôn Hành Giả vào đền Linh Tiêu, Tôn Hành Giả quỳ lạy chúc tụng xong rồi, tâu hết các việc.
Thượng Ðế truyền chỉ điễm thiên binh, thiên tướng trợ lực với Hành Giả, Tôn Hành Giả tâu rằng:
- Tôi mới gặp Thái Bạch kim tinh nói ba con yêu ấy là trâu nước thành quái, trừ ra Tứ mộc cầm tinh bắt chúng mới đặng.
Thượng Ðế truyền Hứa thiên sư dắt Tôn Hành Giả tới cung Ðẩu ngưu đòi Tứ mộc cầm binh xuống phàm bắt yêu quái.
Tôn Hành Giả tạ ơn, đi đến cung Ðẩu ngưu, Hứa thiên sư y theo thánh chỉ truyền lại. Giác mộc giao, Ðẩu mộc giải, Khuê mộc lang, Tỉnh mộc ngạn đồng bước ra hỏi rằng:
- Ðại Thánh điểm chúng tôi đi đánh yêu tại núi nào?
Tôn Hành Giả cười rắng:
- Tưởng bốn vị Mộc tinh nào lạ, chẳng ngờ bốn ông nầy! Ông Trường Canh nói giấu lão Tôn, chớ phải chi nói thiệt bốn vị, sao Mộc tinh trong Nhị thập bát tú, thì lão Tôn đi thẳng lại đây mà vời, khỏi mất công xin thánh chỉ.
Nói rồi thuật chuyện vân vân.
Tứ mộc cầm tinh cười rằng:
- Ðại Thánh nói hơi ngang quá? Nếu không có thánh chỉ, chúng tôi dám đi với Ðại Thánh hay sao? Bây giờ hãy đi cho chóng .
Tôn Hành Giả dẫn đường, Tứ Mộc cầm tinh theo tới núi Thanh Long, gần cửa động Huyền Anh. Tứ mộc cầm tinh nói:
- Ðại Thánh đi khiêu chiến, dẫn chúng nó ra đây, chúng tôi sẽ ra tay bắt nó, nếu chúng tôi cho nó thấy mặt, chắc là trốn mất không ra, đợi phá động thì mất công lắm!
Khi ấy Tôn Hành Giả y lời, tới trước cửa động kêu lớn rằng:
- Ba con quỷ uống vụng dầu tô diệp, trả sư phụ cho ta!
Ba chúa yêu nổi giận dẫn ngưu tinh ra ngoài, Tôn Hành Giả giá thiết bảng đập đại, ba chúa yêu và đánh và kêu tiểu yêu phủ vây.
Kế Từ Mộc cầm tinh xách khí giái áp tới hét lớn rằng:
- Nghiệt súc, đừng làm dữ!
Ba chúa yêu ngó thấy kinh hải hỏi rằng:
- Không xong, không xong! Nó đã viện đặng thần tương trợ chiến, chúng bây lo chạy kẻo chết bây giờ .
Lủ tiểu yêu nghe nói thất sắc, rống lên một tiếng hiện nguyên hình là: Sơn Ngưu, Huỳnh Ngưu chạy nhảy lăng xăng.
Còn ba con yêu chúa đồng quăng khí giái, hiện nguyên hình là ba con tây, nổi gió chạy về hướng Cấn. Tôn Hành Giả và Tỉnh Mộc Ngạn với Giác mộc Giao đuổi nà theo.

Còn Dẩu mộc Giải, Khuê mộc lang rượt bầy trâu xung quanh núi, lớp thì đập chết, lớp thì bắt sống, không còn xót một con, đoạn vào động Huyền Anh mở dây cho Tam Tạng, Sa Tăng với Bát Giới. Sa Tăng, Bát Giới hỏi rằng:
- Sao hai vị tinh quân biết chúng tôi mắc nạn mà cứu?
Ðẩu Mộc Giải và Khuê Mộc Lang nói:
- Tôn Ðại Thánh xin chỉ Thượng Ðế, viện chúng tôi xuống trừ yêu quái mà cứu các ông .
Tam Tạng hỏi:
- Sao chẳng thấy Ngộ Không?
Hai vì sao nói:
- Ba chúa yêu là ba con tây thành tinh, nó thấy chúng tôi, nên thất kinh chạy qua hướng Cấn mà trốn; Tôn Ðại Thánh và sao Giác, sao Tỉnh theo ba con tinh. Còn hai đứa tôi giết chết bầy yêu, nên đến đây cứu Thánh tăng với Quyện Liêm tướng quân, Thiên Bồng Nguyên Soái .
Tam Tạng nghe nói tạ ơn.
Khuê Mộc Lang nói:
- Vậy thì Quyện Liêm tướng quân và Thiên Bồng Nguyên Soái bảo hộ tôn sư về chùa mà nghỉ, để chúngtôi theo ứng tiếp mà bắt yêu tinh .
Bát Giơi nói:
- Phải phải! Hai ông rán sức trợ chiến mà bắt cho đặng ba yêu chúa .
Hai vì sao từ giả rồi bay qua hướng Cấn.
Còn Sa Tăng với Bát Giới lấy hết đồ tế nhuyển trong động, những lá san hô, mả nảo, trân châu, hổ phách, xa cừ, bửu bối, ngọc tốt, vàng ròng, đều tóm hết thảy, đựng đầy một bọc đem ra ngoài, mời thầy lên hòn núi mà ngồi, trở vào nổi lửa đốt động cháy rụi!
Rồi mời dắt Tam Tạng vào chùa Từ Vân.
Nói về sao Ðẩu sao Khuê vân qua hướng Ðông Bắc, ở trên mây kiếm tìm không thấy yêu quái, liền thẳng tới Tây dương đại hải, xa xa ngó thấy Ðại Thánh hét ré trên mặt biển.
Sao Khuê sao Ðẩu ở trên mây nhảy xuống kêu rằng:
- Ðại Thánh, yêu quái đâu rồi?
Tôn Hành Giả nổi giận nói rằng:
- Sao hai ngươi không tiếp?
Ðẩu Mộc Giải nói rằng:
- Tôi thấy Ðại Thánh cà sao Tỉnh sao Giác đuổi theo yêu tinh rồi, về động cứu tôn sư, và hai vị lịnh sư đệ đã về chúa rồi. Trông hèn lâu chẳng thấy Ðại Thánh trở về, nên đi theo ứng tiếp .
Tôn Hành Giả nghe nói, mừng rỡ tạ ơn rằng:
- Như vậy thiệt là nhọc công hai ông lắm, song ba con yêu bị Lão Tôn đuổi theo, dặn Lão Tôn đứng đây mà đón. Nay có hai ông đến đây, xin đứng dựa mé biển mà hườm nó, đặng Lão Tôn đuổi theo .
Tôn Hành Giả cầm thiết bảng bắt ấn niệm chú, rẻ nước rồi nhảy xuống biển.
Khi ấy Tôn Hành Giả xuống tới đáy biển, ngó thấy Tỉnh Mộc Ngạn và Giác Mộc Giao đương đánh ẩu đã với ba con yêu ấy. Tôn Hành Giả hét lớn rằng:
- Có Lão Tôn tiếp đây .
Ba con yêu đương lúc khốn nạn, lại nghe Tôn Hành Giả ó vang, chúng nó sợ chết nhảy nai. Bởi bầy yêu có cái sừng rẻ nước, nên nó chạy tới đâu tách nước tới đó.
Hai vì sao và Tôn Hành Giả cứ dường nước mà đuổi theo song chưa kịp chúng nó. Nói về Dạ xa đi tuần biển Tây, ngó thấy ba con trâu nước chạy trước nước rẻ làm hai, sau có hai vì sao và Tôn Hành Giả theo đuổi.
Dạ xoa liền trở về cung Thủy tinh báo với Tây Hải Long Vương Ngao Thuận, Ngao Thuận đòi Thái Tử Ma Ngang mà phán rằng:
- Chắc là Tê Ngưu Tinh: Tịch Hàng, Tịch Tử, Tịch Trần, ba con tinh chọc Tôn Ðại Thánh; nay chúng nó đã chạy tới biển, vậy thời con điểm binh mà trợ Ðại Thánh?
Thái Tử Ma Ngang vưng lịnh liền điểm binh tôn, lýnh cá, tướng sấu, thầy rùa, đều cầm đao thương đón lũ yêu lại. Ba con yêu ấy chạy tới không đặng, quay lại bị hai vì sao và Tôn Hành Giả chận đầu! Nên chúng nó lạc bầy, chạy nam chạy bắc.
Hai vì sao và Tôn Hành Giả đuổi theo, Thái Tử Ma Ngang vây đặng Tịch Trần, Tôn Hành Giả ngó thấy kêu rằng:
- Khoan đã, khoan đã, bắt sống nó mà thôi, đừng có giết chết!
Thái Tử Ma Ngang vưng lịnh, kéo binh tới đánh Tịch Trần què giò té nhào xuống đất; liền lấy móc sắc xỏ mủi, rồi trói bốn giò!
Khi ấy Tây Hải Long Vương Ngao Thuận truyền lịnh chia binh đuổi theo hai con yêu khác; mà bắt cho đặng cặp Tê Ngưu Tinh, Thái Tử Ma Ngang kéo binh theo, thấy sao Tỉnh Mộc ngạn hiện nguyên hình là con chó đồng dái hơn bảy thước, có vảy cùng mình, cái mặt chầm vầm, hàm răng chơm chởm, đương đè con Tịch Hàng mà cắn cổ! Thái Tử Ma Ngang kêu rằng:
- Tỉnh tú, Tỉnh tú, đừng có cắn chết nó! Tôn Ðại Thánh bảo bắt sống mà thôi, đừng có giết chết .
Kêu luôn hai tiếng mà Tỉnh Mộc Ngạn cắn đã đứt đầu con trâu nước!
Thái Tử Ma Ngang truyền quân khiêng thây con trâu nước về cung Thủy tinh.
Rồi đi theo Tỉnh Mộc Ngạn mà đuổi Tịch Thử nữa, xảy thấy sao Giác Mộc Giao đổi Tịch Thử trở lại, rủi gặp Tính Mộc Ngạn, Thái Tử Ma Ngang đem binh vây lại, Tịch Thử năn nỉ xin dung toàn mạng.
Tỉnh Mộc Ngạn chạy lại xách tai mà hỏi rằng:
- Ta chẳng giết ngươi đâu mà sợ, để bắt cho Tôn Ðại Thánh xử tội mà thôi .
Nói rồi dẫn về cung Thủy tinh, mà nói rằng:
- Bắt đặng hết thảy .
Khi ấy Tôn Hành Giả ngó thấy một con trâu nước đứt đầu còn cổ máu chảy ròng ròng, nằm chình ình dưới đất. Bước lại gần coi rõ nói rằng:
- Cái cổ nầy không có dấu gươm làm sao mà đứt?
Thái Tử Ma Ngang cười rằng:
- Nếu tôi chập miệng thì Tỉnh tinh quân ăn hết cả thân mình!
Tôn Hành Giả nói:
- Căn cổ lở thì thôi, hãy đem cưa đây mà cưa cặp sừng, và lột da nó, còn thịt nó thì kiến lại cho Long vương và Thái Tử.
Còn con Tịch Thử, và Tịch Trần giao Tinh tú dắt theo đến phủ Kim Binh, cho quan Thứ sử xem rõ, sẻ hài cái tội nó giã Phật hại dân, rồi sẻ xử quyết .
Nói rồi hối lấy da và sừng con tây ấy.
Ðó rồi ba người từ giã cha con Tây Hải Long Vương , dắt cặp trâu nước lên mé biển, gặp sao Khuê và sao Ðẩu thuật chuyện lại, đồng đằng vân qua phủ Kim Bình. Tôn Hành Giả ở nữa lừng kêu lớn rằng:
- Quan Thứ sử phủ Kim Bình và hai bên văn võ, với các quân đồng nghe cho rỏ: Ta là sải thánh ở Ðông Ðộ và Ðại Ðường đi thỉnh kinh. Các phụ huyện thuở nay thắp đèn trời trong tiết nguơn tiêu, ba con trâu nuớc thành tinh giả hình Phật mà thâu dầu tô diệp. Hôm trước chúng ta đến đây coi đèn, thấy ba con yêu lấy dấu và bắt thầy ta, nên ta thỉnh thiên thần bắt nó. Nay đã phá hết động núi, bắt hết yêu tinh, nó hết làm hại nữa. Từ rày sắp tới phủ huyện dừng thâu tiền dân giàu có mà thắp đèn trời nữa!
Lúc nầy các sải chùa Từ Vân đương đi ra nghinh tiếp vì Sa Tăng, Bát Giới mới đem thầy về tới cửa chùa. Bát Giới, Sa Tăng nghe Hành Giả rao lớn tiếng như vậy, hai anh em đồng bỏ thầy nhảy lên mây mà hỏi thăm việc bắt yêu.
Tôn Hành Giả nói:
- Một con bị Tỉnh tinh cắn chết, ta đã cưa sừng lột da đem về đây, còn hai con bắt xỏ mủi đem về đó .
Bát Giới nói:
- Dẫn óc hai con trâu nước xuống đất, cho thiên hạ coi chung; thì người ta biết chúng là thần tăng, cảm phiền bốn vị Tinh quân xuống dưới phủ đường mà xử tử hai con yêu ấy mới đáng tội .
Tứ Mộc Cầm Tinh Ðồng nói:
- Thiên Bồng Nguyên Soái nói thông lắm!
Bát Giới cười rằng:
- Tôi làm yêu rong mấy năm rồi, thông luật phép nhiều lắm .
Khi ấy Tứ Mộc cầm tinh y lời, xô hai con trâu nước xuống đất, đồng bước tới phủ đường. Các phủ huyện và quân dân hải kinh, nhà nào cũng thắp hương mà lạy!
Giây phút các sải ở chùa Từ Vân để Tam Tạng ngồi trên kiệu khiêng tới, Tôn Hành Giả thuật chuyện lại.
Tam Tạng khen ngợi, và tạ ơn bốn vị Tinh quân.
Còn các quan cũng thắp đèn mà lạy Tam Tạng.
Khi ấy Bát Giới làm phách giựt siêu đao chặt đứt hai đầu trâu nước.
Rồi lấy cưa, cưa bốn sừng!
Tôn Hành Giả nói:
- Bốn vị tinh quân đem ba cái sừng nầy mà dưng cho Thượng Ðế, còn một cái để trong phủ nầy làm dấu tích, mà răn việc dưng dầu, còn một cặp đển đến núi Linh Sơn dưng cho Phật Tổ .
Tứ Mộc cầm binh mừng rỡ, từ giã rồi đằng vân về trời.
Còn phủ huyện cầm bốn thầy trò, dọn tiệc chay mà đãi, mời các quan dự tiệc.
Lại dán cáo thị ra cho dân sự đồng hay, kể từ năm tới không cho đốt đèn trời nữa, khỏi đậu tiền dầu.
Lại truyền lột da trâu nước mà làm giáp, và xắt thịt mà kiến cho quan viên. Lại xuất của kho mua một sở đất cất một cái miếu đặt hiệu là: Tư linh hàng yêu miểu.
Và lập sanh từ bốn thầy trò, đều khắc ba bia đá đựng trước miễu, để lưu truyền ngàn năm, gọi là đền ơn cứu dân độ thế.
Bốn thầy trò cũng bằng lòng.
Lúc nầy hai trăm bốn chục cái nhà giàu chịu phần dầu thuở nay đều cám ơn lắm, nhà nhà dọn tiệc đãi bốn thầy trò, cứ một nhà đãi một bữa. Bát Giới phình bụng nhậm lễ! Bữa nào đi ăn tiệc cũng bỏ ngọc vàng châu báu trong tay áo mà thưởng chủ nhà! Của hoạnh tái bị chúng cầm đãi đằng hơn nửa tháng mà đi chưa đặng.
Còn Tam Tạng bảo Tôn Hành Giả đem vàng ngọc châu báu còn dư bao nhiêu đem cúng vào chùa Tứ vân mà tạ ơn thiết đãi bấy lâu.
Rồi sẽ dậy lúc canh tư mà trốn đi kẻo trể việc thỉnh kinh, e Phật quở mà mang tai nạn. Tôn Hành Giả y lời cúng chùa xong xả.
Rạng ngày không cho các chủ nhà hay sự đã tính, cũng không cho Bát Giới hay trước, sợ bàn soạn mà chúng hay.
Ðến đầu canh năm Tôn Hành Giả kêu Bát Giới chờ dậy thắng ngựa.
Bát Giới ăn no ngủ kỹ đã quen, nên nhắm con mắt mà nói bứ sứ rằng:
- Thằng ngựa làm chi sớm vậy?
Tôn Hành Giả nạt rằng:
- Sư phụ bảo đi kẻo trể .
Bát Giới dụi con mắt mà nói rằng:
- Như vậy thì mất lẻ công bình lắm, hai trăm bốn chục nhà luân phiên đãi tiệc, ăn chưa đầy bảy mươi ngày, sao muốn bắt Lão Trư nhịn đói?
Tam Tạng mắng rằng:
- Ðứa thô tục ăn hèm đừng nói nhiều chuyện, hãy chờ dậy cho mau. Nếu trể nải ta bảo Ngộ Không đánh bằng thiết bảng .
Bát Giới kinh hãi nói rằng:
- Thầy đà sanh tật rồi, bấy lâu cưng tôi, sao bây giờ xúi đánh?
Tôn Hành Giả nói:
- Thầy giận ngươi cố thực, sợ trễ việc đi đường, hãy chờ dậy thắng ngựa cho mau, kẻo phải đòn mà chết .
Bát Giới thất kinh chờ dậy thắng ngựa.
Tam Tạng lấy tay khoát mà nói rằng:
- Nhẹ nhẹ kẻo các thầy trong chùa hay, sợ cầm ở lại nữa .
Sa Tăng gánh đồ hành lý, Tam Tạng lên ngựa, Tôn Hành Giả mở cửa ngỏ, thầy trò đồng dỉ đào vi thượng.

Hồi 93
Ghé Cô viên, hỏi dọ nhằm thầy
Ðến Thiên Trúc, đi chầu gặp nộm​

Rạng ngày các sải thức dậy không thấy bồn thầy trò, ai nấy đều vò đầu mà than rằng:
- Tức quá chừng quá đổi! Gặp Phật sống mà không cầu đặng chuyện chi, chưa kịp hỏi thăm sự họa phước, không dè đi tức, uổng biết chừng nào .
Không bao lâu, có chủ nhà kia đếm chùa thỉnh mấy thầy dự tiệc.
Các sải nói tước rằng:
- Bốn vị hồi khuya đã đằng vân rồi, còn ở đâu mà thỉnh phó trai nữa!
Chủ nhà ấy nghe nói ngở thiệt liền lạy thinh không, rồi về lưu truyền, các quan đến sanh từ cúng lạy.
Các nhà chưa kịp đãi, cũng luân phiên đi cúng sanh từ!
Còn bốn thầy trò đi hơn nữa tháng bình an vô sự.
Xảy thấy núi cao trước mặt, Tam Tạng dớn dác nói rằng:
- Ðồ đệ ôi! Trước mặt có núi cao, phải giữ gìn cho lắm .
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Ðây là gần cõi Phật, chắc không có yêu ma, sư phụ vững bụng mà đi, đừng nghi ngại chi cả .
Tam Tạng nói:
- Tuy đây gần cảnh Phật, song các sải chùa Từ Vân có nói: Từ chùa đến kinh đô Thiên Trúc, còn hai ngàn dặm đường. Không biết còn bao xa mới tới Lôi âm, chưa chắc là gần cảnh Phật .
Tôn Hành Giả nói:
- Thầy đã quên tâm kinh của Ô Sao thiền sư sao rồi!
Tam Tạng nói:
- Tâm kinh của Ô Sao thiền sư ta đã thuộc làu, ước chừng đọc ngược cũng đặng, lẽ nào lại quên đi?
Tôn Hành Giả nói:
- Tuy thầy thuộc lòng đọc lẹ lắm, song chưa biết thầy cắt nghĩa đặng chăng?
Tam Tạng nổi giận nói rằng:
- Con khỉ kia, sao ngươi dám nói ta cắt nghĩa không đặng, vậy chớ ngươi cắt nghĩa đặng chăng?
Tôn Hành Giả nói:
- Tôi cắt nghĩa đặng, nghĩa là cứ việc làm thinh .
Khi ấy Bát Giới cười ngất nói rằng:
- Ðại ca cũng là chúa yêu xuất thân, không phải chánh mặt Hòa Thượng mà biết Phật biết kinh, khéo làm bộ nói bướng! Giống gì mà cắt nghĩa đặng, giống gì mà cứ việc làm thinh, xin cắt nghĩa cho rõ!
Sa Tăng nói:
- Ðại ca đặt chuyện, nói năng chi cho thầy đi, thiệt đại ca có tài múa gậy mà thôi, chớ giảng kinh sao nổi .
Tam Tạng nói:
- Ngộ Năng, Ngộ Tỉnh nói sái hết thảy, thiệt Ngộ Không cắt nghĩa đặng, mới nói tiếng làm thinh; nêu không làm thinh thời chẳng đặng thánh chánh quả .
Khi ấy thầy trò đi qua khỏi núi, thấy một kiểng chùa gần bên đàng, có treo một tấm biểng, để bốn chữ là: Bố Kim Thiên Tự, nghĩa là:Chùa Phật trải vàng.
Tam Tạng xem thấy ngẫm nghĩ rồi nói rằng:
- Chùa Bố Kim nầy là ranh nước Xá vệ thì phải .
Bát Giới nói:
- Kỳ quá! Tôi đi theo thầy mười mấy năm nay, không thấy thầy biết đường nào hết. Sao bây giờ đây thầy lại biết đường?
Tam Tạng nó:
- Không phải ta biết đường đâu. Thiệt là thấy trong kinh có nói như vầy: Phật Thích Ca ở thành Xá vệ, có ông nhà giàu đại phú là Cấp Cô Ðộc trưởng giả, hỏi thăm Thái Tử mua vườn Kỳ thọ viên, đặng thỉnh Phật Thích Ca về vườn ấy mà giảng kinh.
Thái Tử nói:
- Cái vườn nầy ta không chịu bán; nếu muốn dùng thì lót vàng đầy vườn, ta mới chịu cho không .
Cấp Cô Ðộc trưởng giả nghe Thái Tử nói.
Liền lấy vàng làm gạch sắp lót cùng vườn, Thái Tử nhớ lời, nên phải thỉnh Phật Tổ vào vườn ấy mà giảng kinh. Nay ta thấy chữ Bố Kim là trải vàng, lót vàng, mới hồi nghi là ranh nước Xá Vệ .
Khi ấy Bát Giới nghe nói cười rằng:
- Nếu quả như vậy, thì tôi vào vườn ấy mà lấy cục gạch vàng đem cho thiên hạ!
Tam Tạng liền xuống ngựa, mấy thầy trò đồng bước vào cửa chùa, thấy nhiều kẻ bộ hành, người thì mang túi quảy gánh, kẻ thì xách gói đầy xe, kẻ thì nằm ngủ nghinh ngang, người thì đứng ngồi nói chuyện.
Xảy thấy bốn thầy trò bước vào, coi bộ mấy người ấy kinh hãi, đều tránh đường đứng dẹp hai bên.
Tam Tạng sợ học trò sanh sự, cứ dặn rằng:
- Phải cho có nết na, chẳng nên láu táu.
Ðoạn bốn thầy trò đi gần tới cửa chùa, có một sải đi ra nghinh tiếp, ông sải ấy tốt người lắm!
Tam Tạng ngó thấy bái liền, Hòa Thượng ấy đáp lễ rồi hỏi rằng:
- Thầy ở đâu đến đây?
Tam Tạng nói:
- Ðệ tử là Trần Huyền Trang ở Ðông Ðộ, vưng chỉ Ðại Ðường hoàng đế qua Tây Phương lạy Phật thỉnh kinh, đi ngang qua đây trước là ghé vào ra mắt, sau xin tạ túc một đêm, mai sáng mau mau dời gót .
Hòa Thượng ấy mừng rỡ nói rằng:
- Rất đỗi người bộ hành còn ghé chùa nầy mà nghĩ thay, huống chi bốn thầy là thầy tăng nước Ðại Ðường, ở bao lâu cũng đặng .
Tam Tạng tạ ơn, rồi ngoắt ba đệ tử và phương trượng.
Khi ấy các sải đem trà ra và xem người Ðông Ðộ.
Mấy sải già, các sải trẻ trường trụ, quải tháp, đều ra mắt luôn luôn.
Trà nước xong rồi dọn cơm thiết đãi.
Tam Tạng ngồi lại mới niệm kinh cúng chưa rồi, Bát Giới thỉnh hết một cái bánh bao, làm phụ thêm một viên xôi nước rồi xử lần tới món khác nữa!
Khi ấy mấy sải tử tế cứ coi oai nghi Tam Tạng mà thôi.
Bọn sải liếng xáo, bấu coi Bát Giới!
Sa Tăng thấy nhiều người ngó mặt Bát Giới, thì mắc cở lén ngắt Bát Giới một cái mà nói nhỏ rằng:
- Làm văn, đừng làm võ!
Bát Giới nói lớn rằng:
- Làm văn nhăn răng, làm cách sạch ruột .
Bát Giới và nói và ăn.
Sa Tăng nực cười nói rằng:
- Anh nói kỳ cục quá. Nói vậy thiên hạ nhiều người làm bộ văn thì trong bụng trống lổng như bụng mình lúc nầy hay sao?
Khi ấy Tam Tạng niệm kinh cúng rồi, ai nấy ăn uống xong xả, mãn tiệc Tam Tạng tạ ơn. Các sải hỏi thăm việc thỉnh kinh.
Tam Tạng thuật chuyện Ðại Ðường vì cớ nào mà sai đi thỉnh kinh. Ði đường bị các động yêu bắt ra thể nào.
Các sải nghe qua đều rởn óc!
Tam Tạng thuật chuyện rồi hỏi rằng:
- Chẳng hay lấy tích chi mà đặt hiệu Bố Kim thiền tự?
Các sải nói:
- Các vườn nầy của ông Cấp Cô Ðộc, tánh người nhơn đức hay cấp dưỡng chi trẻ mồi côi và mấy ông già bà cả độc mộc một mình không con cháu, nên thiên hạ gọi rằng ông Cấp Cô Ðộc mà thành danh. Ông ấy nhà ở tại Xá vệ, còn chùa nầy trước hiệu là: Cấp Cô Ðộc viên tự. Sau ông Cấp Cô Ðộc thỉnh Phật Tổ về chùa nầy mà giảng kinh, làm cách trọng thể, lót gạch bông vàng đầy vườn, không chừa chổ đất trống, nên cải hiệu là: Bố Kim Thiền Tự. Ðàng trước kia nước Xá vệ, còn sau chùa nầy có đền Kỳ viên, ấy là chánh nền vườn lót vàng trải ngọc hồi trước, tuy bây giờ vàng ngọc châu báu mất hết, mà trong tiết trời mưa, ai có phước tới kiếm tại nền cũng gặp vàng ngọc châu báu .
Tam Tạng nói:
- Như vậy quả thiệt chẳng sai, không phải đồn huyễn! Còn khi tôi mới vào cửa núi thấy hai bên nhiều kể bộ hành, xe ngựa đều nghỉ tại đó, kẻ khách thường mang gói quảy gánh vào đó mà nghĩ, tôi không rõ vì cớ nào?
Các sải nói:
- Núi nầy tên là Ba Cước Sơn, thuỡ nay bình yên vô sự, mấy năm nay sanh Ngô công rít chúa, tôi đón đường mà cắn bộ hành, tuy không chết mặc lòng mà đau nhức lắm, nên bộ hành chẳng dám đi. Còn dựa núi có một cái ải Kê Minh nuôi nhiều gà trống tại đó. Ðến canh năm gà gáy thì Ngô Công trốn mất, thiên hạ mới dám đi, mấy người khách lở đường không dám đi đêm, nên ngủ đở mà chờ gà gáy .
Tam Tạng nói:
- Như vậy thì đợi gà gáy chúng ta sẽ dời gót .
Ba người học trò đồng nói phải. Kế dọn cơm chiều, ai nấy ăn uống xong xả, Tam Tạng rủ Hành Giả xem trăng.
Xảy nghe có sải nói rằng:
- Thầy tôi đến xem người Trung Quốc .
Tam Tạng quay lại ngó thấy Hòa Thượng già chống già chống gậy tới bái Tam Tạng mà nói rằng:
- Thầy ở Trung Huê phải chăng?
TamTạng đáp lễ bạch rằng:
- Ðệ tử ỡ Trung Quốc đi thỉnh kinh Tây Phương .
Lão hòa thượng khen ngợi rồi hỏi rằng:
- Chẳng hay thầy đặng mấy mươi tuổi?
Tam Tạng nói:
- Tôi năm nay đã bốn mươi lăm tuổi. Chẳng hay lão viện chủ niên kỷ bao nhiêu?
Lão Hòa Thượng cười rằng:
- Tôi trội hơn thầy một giáp .
Tôn Hành Giả ngứa miệng nói hớt rằng:
- Như vậy thì thầy đã một trăm năm tuổi rồi? Hãy nhắm thử Lão Tôn coi bao nhiêu niên kỷ?
Lão Hòa Thượng nói:
- Cốt cách thầy theo bực người xưa, vả lại ban đêm con mắt lòa, nên nhắm không chắc .
Nói rồi quay lại ngó Tam Tạng, Tam Tạng bạch rằng:
- Ðệ tử nghe nói vườn Kỳ Viên còn nền cao lắm, không biết tại đâu?
Lão Hòa Thượng nói:
- Ngoài cửa sau đó, mở cửa ra mà coi .
Ðến mở cửa ra thấy có một cái nền rất lớn, trên nền có chưn vách tường và đá nát gạch bể! Ấy là chuyện đời xưa, nay còn dấu tích.
Tam Tạng thấy cám cảnh, chắp tay mà kệ rằng:
Nhớ tích đàng na Tu đạc Ða,
Từng đem vàng ngọc giúp người,
Kỳ viên ngàn thuở danh còn tạc,
Trưởng giả hồn linh bạn cửa đà.
Tam Tạng ngâm kệ rồi leo lên nền Kỳ Viên đi dạo với các sải.
Tam Tạng nghe khóc văng vẳng, lóng tai mà nghe, thiệt kêu cha kêu mẹ mà khóc, tiếng thảm thiết mười phần song không ai biết, Tam Tạng cũng mũi lòng rơi lụy.
Ngó ngoái lại hỏi các sải rằng:
- Chẳng biết ai ở đâu, mà khóc khan thảm thiết?

Khi ấy lão Hòa Thượng nghe hỏi, liền sai các sải vào nấu nước, một mình ở lại mới lạy Tam Tạng và Hành Giả, Tam Tạng lấy làm lạ, đở dậy hỏi rằng:
- Lão Hòa Thượng nói:
- Ðệ tử sống ngoài trăm tuổi, nên biết chuyện ít nhiều, nên ngó thấy hai thầy, biết là bực trên, không phải người phàm. Còn thầy cũng là thanh tịnh trong lòng lắm, nên tiếng khóc văng vẳng mà biết kẻ thảm khổ!
Tôn Hành Giả hỏi:
- Người ấy là ai? Vì chuyện chi mà khóc?
Lão Hòa Thượng nói:
- Năm ngoái tôi đương ngồi tham thiền, xảy nghe trận gió, có tiếng khóc khan thảm thiêt! Tôi ra cửa sau thấy một người con gái xinh tốt nghiêm trang, ngồi trên Kỳ Viên mà khóc!
Tôi hỏi: Cô là con gái nhà ai, vì chuyện chi mà đến đây than khóc?
Nàng ấy nói: Tôi là Công Chúa nước Thiên Trúc, thấy trăng rạng tỏ đi dạo huê viên; rủi bị trận gió thổi bay đến đây, xin sư phụ cứu tôi làm phước.
Bần tăng thấy vậy, liền đem nàng xiềng ở một cái phòng riêng, ngoài đóng cửa bịt bùng, khoét một cái lổ nhỏ ở trên vách, đã đưa một chén cơm.
Rồi nói gạt các sải rằng:
- Tôi mới bắt đặng một con tinh, xiềng trong phòng khóa cửa lại, có ý sợ nó phá thiên hạ, nên xiềng trong phòng không, cứ mỗi bữa đưa cơm đưa nước vào mà nuôi nó cấm thực. Nàng ấy nghe nói, cũng có ý sợ các sải phá khuấy, nên nàng ấy ban ngày giả điên, cười nói quấy quá, ban đêm chúng ngủ hết, thì kêu cha mẹ mà khóc than!Tôi tính vào tháng thăm tin, ngặt không thấy cáo thị kiếm Công Chúa, nên chưa dám lậu! Nay sẳn dịp lão sư vào thành Thiên Trúc xin hỏi thăm sự ấy coi có quả mất Công Chúa hay không? Một là làm phước mà cứu người, hai nửa cho biết giả chơn tà chánh .
Tam Tạng và Hành Giả đồng hứa đến thành Thiên Trúc sẽ hỏi giùm.
Khi ấy các sải ra mời ba vị vào uống trà.
Lão Hòa Thượng mời mấy thầy uống nước xong xả, rồi ai về liêu nấy nghỉ ngơi.
Ngủ chưa bao lâu, gà đã gáy canh năm, mấy người bộ hành dậy sữa sang cơm nước.
Còn Tam Tạng kêu Bát Giới, Sa Tăng chờ dậy, sửa sang đồ hành lý và thắng ngựa. Các sải đã dọn đồ ăn điểm tâm mấy thầy trò ăn uống rồi tự tạ.
Lão Hòa Thượng căn dặn chuyện đã nói hồi hôm, xin nhớ đừng quên.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Tôi nhớ, tôi nhớ. Xảy nghe bộ hành đã lên đường, trời rạng đông nhứt, qua khỏi ải Kê minh thì trời đã sáng trắng, ngó thấy thanh trì xa xa, chợ búa trước mặt, bộ hành ghé vào chợ, bốn thầy trò cứ đường thẳng mà đi.
Giây phút tới thành, thầy trò thaong vào nhà trạm.
Quân vào báo với dịch thừa rằng:
- Có bốn ông Hòa Thượng dị hình, dắt ngựa bạch vào nhà trạm .
Dịch Thừa nghe nói có ngựa biết là người đi việc công, liền bước ra nghinh tiếp.
Tam Tạng đáp lễ nói rằng:
- Bần tăng là khâm sai Ðại Ðường, qua Lôi âm thỉnh kinh. Tôi sẽ vào đền xin ghi điệp thông quan, rồi tá túc tại cao nhà một đêm, mai sẽ dời gót .
Dịch Thừa mừng rỡ mời vào, Tam Tạng bảo đồ đệ ra mắt.
Dịch Thừa thấy bộ tướng dữ đằng, không biết là người hay là quỷ ; run lập cập hối quân dọn cơm nước mã đãi bốn thầy.
Tam Tạng hỏi:
- Xin đại nhơn đừng sợ, ba đứa học trò của bần tăng tuy tướng dử mà tánh lành, không phải miệng phật mà lòng rắn, xin đứng nghi ngại giựt mình".
Khi ấy Dịch Thừa nghe nói mới bớt hồi hộp, gượng gạo hỏi thăm rằng:
- Quốc Sư ôi! Chẳng hay nước Ðường ở phía nào?
Tam Tạng nói:
- Ở tại Nam Thiện bộ châu .
Dịch Thừa hỏi:
- Chẳng hay thầy đi hồi nào?
Tam Tạng nói:
- Bần tăng đi hồi vua Trinh Quang niên hiệu mười ba, nay tính ra là mười bốn năm trời, lặn suối trèo non, dầm mưa dang nắng, năm nay mới đến xứ nầy .
Dịch Thừa nói:
- Thiệt là sải thần, đi mới cảnh phật .
Tam Tạng hỏi:
- Chẳng hay niên hiệu Thượng quốc đã đặng bao nhiêu?
Dịch Thừa nói:
- Ðây là nước Thiên Trúc, từ vua Thái tổ, Thái tông truyền đến nay hơn năm trăm năm. Còn Ðường Kim Hoàng đế tánh ưa sơn thủy cảnh vật, nên xưng hiệu là Di tông hoàng đế, sau cải nuơn Tịnh yến đã hai mươi tám năm rồi .
Tam Tạng nói:
- Bữa nay bần tăng vào chầu xin ghi điệp, nhắm đặng hay chưa. Sợ trưa đã bãi chầu thì trễ nải lắm .
Dịch Thừa nói:
- Tuy trưa mà chưa bãi chầu, vì bữa nay nằm ngày Công Chúa ở trên lầu gieo cầu kén Phò Mã, nên bữa nay vui lắm, tuy chưa bãi chầu, một lát nữa đi ghi điệp cũng còn đặng .
Tôn Hành Giả hỏi:
- Công Chúa bao lớn mà kén chồng?
Dịch Thừa nói:
- Ðã hai mươi tuổi .
Kẻ dọn cơm thầy rò ăn uống xong xả, Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Tôi theo vào đền với sư phụ!
Tam Tạng đội mão tì lư mới, mặc áo cà sa của phật ban, chống gậy báu đi trước.
Tôn Hành Giả mang gói theo sau.
Nghe thiên hạ rủ nhau đi coi Công Chúa chàng thiên hôn, ai có phước bị trái cầu quăng nhằm thì đặng làm Phò Mã.
Tam Tạng nghe nói than rằng:
- Phong tục Thiên Trúc không khác Trung Huê, mẹ ta khi trước cũng gieo cầu mà quăng nhằm cha ta là Tân Khoa trạng nguơn mới kết duyên chồng vợ. Té ra bên nước nầy cũng như phong tục xứ mình .
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Thầy với tôi đến lầu xem thử .
Tam Tạng nói:
- Mình ăn mặc theo hòa thượng nếu đi coi thì thiên hạ nghi nan .
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Thầy quên rằng Lão Hòa Thượng căn dặn hay sao? Một là coi gieo cầu, hai là xem thử tà chánh .
Tam Tạng nói phải, thầy trò đồng đi đến mà coi.
Nói nhắc lại vua Thiên Trúc tánh hảo hoa kiểng, năm ngoái dắt Hậu phi, Công Chúa đi dạo kiểng xem trăng chẳng ngờ có.
Ðến năm nay nó biết ngày nầy giờ nầy có Tam Tạng đến nên nó dự phòng tâu trước, xin lập lầu hoa, gieo cầu mà kén Phò Mã.
Quyết lấy tinh thần Tam Tạng mà bổ cho mình.
Lúc nầy Công Chúa giả biết Tam Tạng giờ ngọ ba khắc thì tới lầu. Nên Công Chúa thắp hương làm bộ van vái, lạy rồi đứng dậy, cung nữ dưng trái cầu thêu.
Công Chúa giả cầm trái cầu ngó xuống lầu, thấy Tam Tạng phăng phăng đi tới, Công Chúa giả quăng cái cầu nhằm đầu Tam Tạng sập mão tì lư!
Thiệt là con dòng, cũng gieo cầu nhằm, như Trần Quang Nhụy.
Khi ấy Tam Tạng kinh hãi, đưa tay sửa mão tì lư, trái cầu đã lọt vào tay áo! Nghe trên lầu cung nga và thái giám đồng nói lớn rằng:
- Quăng nhằm ông hòa thượng .
Và nói và xuống lạy Tam Tạng mà thưa rằng:
- Quý nhơn, quý nhơn, xin vào đền ra mắt?
Tam Tạng đỡ cái thái giám dậy, rồi quay lại mà mắng Tôn Hành Giả rằng:
- Con khỉ nầy cố ý gạt ta .
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Trái cầu nhằm mão, rồi lăn vô tay áo của thầy, tôi có can chi mà mắng .
Tam Tạng hỏi:
- Bây giờ mới tính làm sao?
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Xin thầy an lòng vào biện giá, tôi trở vào nhà trạm nói cho Sa Tăng, Bát Giới hay. Như thầy từ hôn đặng thì xin ghi điệp mà đi, bằng Công Chúa nằn nằn quyết một cùng thầy, thì tâu như vầy: Xin cho đôi đồ đệ tôi vào, đặng tôi dặn dò chúng nó, và tôi cấp điệp cho nó đi thỉnh kinh. Chắc hoàng đế đôi chúng tôi vào đền, thì phân biệt chơn giả, ấy là tá hôn nàng quái .
Tam Tạng nghe nói gật đầu.
Tôn Hành Giả trở về nhà trạm.
Còn các thái giám vào các cung nga, trước khi ngó thấy Tôn Hành Giả thì vỡ mật bắn lùi.
Nay thấy Hành Giả lui rồi, nên mấy người ấy xơm tới, dắt Tam Tạng đến trước lầu. Công Chúa giả đứng xuống nghinh tiếp, dắt tay Tam Tạng lên xe, đến trước ngọ môn hầu chỉ.
Hoàng môn quan tâu rằng:
- Công Chúa nương nương chàng thiên hôn quăng trái cầu nhằm Hòa Thượng nên dắt vào biện giá, còn hậu chỉ trước ngọ môn .
Vua Thiên Trúc nghe tâu chẳng vui, song không hiểu ý Công Chúa, vì cớ nào mà liệng thầy chùa, liền truyền cho vào xem thử.
Khi ấy Công Chúa và Tam Tạng vào đền, đồng chúc tụng.
Vua Thiên Trúc thấy Tam Tạng dung nghi nghiêm chỉnh, tướng mại hiền lương, nên đổi buồn làm vui, phán hỏi rằng:
- Tăng nhơn đi đâu mà bị Công Chúa quăng nhằm?
Tam Tạng quỳ lạy tâu rằng:
- Tôi là sải ở Nam Thiên bộ châu, vưng chỉ Ðại Ðường hoàng đế qua Lôi Âm tự lạy phật mà thỉnh kinh. Nay đến đây, Bần Tăng vào chầu xin ghi điệp, chẳng ngờ Công Chúa quăng nhằm đầu Bần Tăng. Song Bần Tăng là kẻ xuất gia, đâu dám sánh nhành vàng lá ngọc. Xin Bệ Hạ thứ tội mà ghi điệp thông quan, tha Bần Tăng đi qua chùa đại Lôi Âm, thỉnh kinh về Ðông Ðộ tôi cám ơn Bệ Hạ đời đời .
Vua Thiên Trúc phán rằng:
- Người là sải thánh Ðại Ðường, là một vị quốc sư, không phải bực thấp, đi tình cờ mà gặp duyên lành! Bởi Công Chúa hai mươi tuổi, coi ngày nầy giờ nầy thì tốt lắm, mới lên lầu gieo cầu, vừa lúc người đi tới mà đụng, cũng duyên ngàn dặm, có khi nợ ba sinh. Song chưa rõ ý Công Chúa thế nào, nên trẫm chưa dứt định".
Công Chúa giả nghe lời ấy, vội vàng quì lạu tâu rằng:
- Lời tục ngữ nói:
- Giá kê tùy kê, giá khuyển tùy khuyển bởi con có lời nguyện trước, nên mới kết trái cầu, van vái trời phật, định ngày giờ mà bói thiên duyên, nay chàng thiên hôn đã nhằm thánh tăng, trái cầu thêu lọt vào tay áo. Ấy cũng duyên kiếp trước, mới xuôi gặp đời này, dầu ngàn dặm cũng phài duyên, một lời không dời đổi, con tình nguyện kén thánh tăng làm Phò Mã, dẫu thế nào con chẳng phàn nàn .
Khi ấy vua Thiên Trúc nghe tâu mừng rỡ, truyền quan Khâm thiên giám coi ngày thành hôn, đặng dọn tiệc hao chúc.
Và truyền chỉ rao cho thiên hạ hay.
Tam Tạng chẳng tạ ơn xin vua phóng xả!
Vua Thiên Trúc nổi giận phán rằng:
- Hòa Thượng nầy không thông lắm! Trẫm giàu sang như vầy, Công Chúa dung nhan thế ấy, sao ngươi dám chê không chịu tuân chỉ? Nếu có từ chối nữa, trẫm xử tội nghịch chỉ; sai cẩm y vệ chém đầu .
Tam Tạng nghe nói bay tóc trán run lặp cặp và lạy và tâu rằng:
- Tôi nhờ ơn Bệ Hạ thương đến, song tôi đi tới bốn thầy trò, ba đứa đồ đệ còn ở nhà trạm.Tôi ở trong nầy, thì chúng nó không hay chi hết, xin Bệ Hạ cho đôi chúng nó vào, đặng tôi dặn dò một hai lời, sẽ ghi điệp cho chúng nó đi thỉnh kinh kẻo trễ .
Vua Thiên Trúc phán hỏi rằng:
- Tại trạm Hội đồng phải chăng?
Tam Tạng tâu rằng phải. Vua Thiên Trúc sai quan triệu đồ đệ vào lãnh điệp thỉnh kinh đem về Ðông Ðộ, còn thánh tăng ở lại đây làm Phò Mã.
Tam Tạng khi ấy đứng dậy vòng tay.
Khi ấy khâm sai vưng chỉ, liền ra nhà trạm Hội đồng song chưa đi chưa tới.
Còn Tôn Hành Giả đã dặn Tam Tạng rồi, liền đi về nhà trạm, và đi và cười ngất như điên. Sa Tăng, Bát Giới nghinh tiếp hỏi rằng:
- Ðại ca có chuyện chi vui mừng mà cười dữ vậy? Còn thầy sao không thấy trở về?
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Thầy có chuyện vui lắm!
Bát Giới hỏi:
- Vui chuyện chi?
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Ta đi theo với thầy tới đường chữ thập, bị Công Chúa trên lầu liệng trái cầu nhằm sư phụ nên cái thái giám cing nga đồng đỡ thầy đến trước lầu, Công Chúa xuống lầu nắm tay thầy dắt lên xe ngọc, đồng vào chầu hoàng đế, chuyện ấy có phải vui chăng?
Bát Giới nghe nói, dậm chân đấm ngực, và giãy nói rằng:
- Tức chết đi mà thôi, phải chi hay trước tôi chạy đến dưới lầu, Công Chúa quăn cái cầu nhằm tôi thì đặng làm Phò Mã. Khác nào chuột sa vào hủ nếp, ong đút nụ bầu non, sánh vai má phấn môi son. Giởn mặt nhành vàng lá ngọc, đây rồi thầy không chịu, có phải uổng không!
Khi Sa Tăng nghe nói trái, liền kêu Bát Giới mà cười rằng:
- Không biết mắc cỡ, cái bộ mặt như vậy mà chắc là Công Chúa gieo cầu, nếu mà Công Chúa rủi tay mà quăng nhằm, cũng không dám thỉnh lên lầu. Chắc đốt giấy tiền bạc mà đưa, hốt tro hốt muối mà rải không kịp!
Bát Giới nói:
- Cục than, người không biết coi người! Ta tuy mỏ dài tai lớn mà trắng trẻo dễ coi, không phải đen như cục than hầm mà sợ ế vợ? Ngươi không nghe lời tục nói rằng:
- Miễn có bạc, lo chi không lừa?
Sa Tăng cười rằng:
- Có bốn chỉ mấy phân bạc mà thôi, dám kể chắc mau đặng con lừa mà cỡi!
Bát Giới nói:
- Bạc bị quỷ sứ thâu rồi, còn đâu mà bốn chỉ năm chỉ?
(Bị Tôn Hành Giả lấy).
Khi ấy Tôn Hành Giả nói khỏa lấp rằng:
- Ðừng có nói xàm, hãy lo sửa soạn đồ hành lý, không biết chừng thầy sai người ta kêu, thì phải lo vào bảo hộ sư phụ .
Bát Giới nói:
- Anh luận còn sai lắm! Sư phụ làm phò mã thì ấp yêu Công Chúa mà thôi, chứ không phải gặp yêu gặp quỷ lặn suối trèo non mà đi bảo hộ? Vả lại thầy tuổi tác dường ấy mà không đánh xà nẹo trong buồng hay sao, ma phải lo đó mà bảo.
Ba người dang nói đang ca.
Xảy thấy Dịch Thừa vào báo rằng:
- Hoàng Thượng truyền chỉ sai quan mời ba vị thánh tăng .
Bát Giới dĩnh tai hỏi rằng:
- Thiệt tình mời chúng ta vào làm chi đó?
Dịch Thừa nói:
- Lão thần sư đi ngang qua lầu, bị Công Chúa nương nương quăng trái cầu nhằm, nên chấm làm Phò Mã, bởi cớ ấy mời khâm sai đi thỉnh ba thầy.
Tôn Hành Giả cho khâm sai vào.
Ðoạn khâm sai bước vào ngó thầy Hành Giả, thì cuối đầu ngó xuống mà nói nho nhỏ rằng:
- Không biết Lôi Công hay là Dạ Xoa! Có khi Ma Vương hay quỷ sứ!
Tôn Hành Giả hỏi lớn rằng:
- Chuyện chi mà không nói cho lớn, cứ đứng ngẫm nghĩ việc gì?
Khâm sai hồn bất phụ thể, cầm thánh chỉ đưa lên mà che mặt, miệng nói túi bụi rằng:
- Công Chúa tôi có mời đám cưới. Công Chúa đám cưới cho mời!
Bát Giới cười ngất nói rằng:
- Ðây không có nỏ kẹp trăng roi mà sợ hình phạt, thủng thẳng mà nói, không ai đánh mà giựt mình?
Sa Tăng cười rằng:
- Không phải sợ anh đánh mà kinh hồn; thiệt thấy bộ mỏ anh mà khiếp vía! Thôi thôi, sửa sang đồ hành lý và dắt ngựa theo, coi thầy dạy chuyện chi cho biết .

Hồi 94
Phủ Kim Bình, Nguơn Dạ xem đèn
Cầu Kim Ðăng, Ðường Tăng bị bắt​

Nói về bốn thầy trò đi đặng ít lâu bình an vô sự.
Xảy thấy thành trì trước mặt, nhơn dân đông đảo, phố xá hẳn hoi, có nhiều kẻ du côn thả rễu theo đường du hí du thực, tánh hay kêu ngạo vô cùng.
Thấy ba người dị hình liền theo coi có dọc, song chặng dám lại gần.
Ði một đổi, Tam Tạng thấy có chùa cao lớn, trước cửa đề: Từ Vân tự .
Tam Tạng biểu ba trò vào chùa nghỉ.
Tôn Hành Giả nói:
- Xong lắm, xong lắm!
.
Khi ấy bốn thầy trò vào cửa chùa, thấy một Hòa Thượng ra nghinh tiếp, bái Tam Tạng mà hỏi rằng:
- Lão sư ở đâu đến đây?
Tam Tạng thưa rằng:
- Ðệ tử ở Trung Hoa, vâng chỉ Ðại Ðường thiên tử qua Tây Phương lạy Phật thỉnh kinh .
Hòa Thượng nghe nói liền lạy, Tam Tạng đở dậy hỏi rằng:
- Viện chủ, vì cớ nào mà phải lạy, là cớ chi vậy?
Hòa Thượng bạch rằng:
- Chúng tôi tu hành tại đây cứ tụng kinh thường và niệm Phật, cầu khẩn kiếp sau đầu thai về Trung Hoa, nay thấy lão sư hình dung minh mẩn, y phục nghiêm trang, nên biết kiếp trước Lão sư tu đã dày công, nên nay mới đặng như vầy. Tôi trọng đức hạnh nên phải lạy mừng .
Tam Tạng cười rằng:
- Bần tăng có đức chi mà dám chịu khen ngợi. Ðệ tử là sải đi đường, chưa hưởng phước thanh nhàn, sao bằng viện chủ là người đã được an nhàn, hưởng phần khoái lạc!
Ðoạn hòa thượng rước Tam Tạng vào chùa.
Tam Tạng liền ra ngoài kêu và ngoắt ba người đệ tử.
Hòa Thượng ngó thấy ba ngườidị tướng, liền chắp tay bái Tam Tạng và hỏi rằng:
- Gia gia ôi! Ba vị cao đồ sao diện mạo hung hăng dữ vậy?
Tam Tạng nói:
- Tuy là tướng dữ mà lòng lành, lại có phép lực nữa. Bần tăng cũng nhờ ba anh em nó bảo hộ, nên mới đi đặng tới đây .
Nói rồi lên chùa lạy Phật.
Khi Tam Tạng lạy Phật rồi, xuống phương trượng đàm đạo, xảy có các hòa thượng khác chạy ra hỏi rằng:
- Lão sư ở Trung Hoa, nay đến đây có chuyện chi?
Tam Tạng nói:
- Tôi vưng chỉ Ðường thiên tử qua Tây Phương lạy Phật thỉnh kinh, nay đi ngang qua đây, gặp bửu tự càng mừng lắm, nên ghé vào mà lạy Phật, và hỏi thăm đây là xứ chi, rồi dùng càn hương, sẽ lên đường kẻo trể .
Các sải nghe nói mừng rỡ, hối nhau dọn cơm.
Hai ba Hòa Thượng xuống nhà trù kêu mấy sải khác mà dặn rằng:
- Mau mau ra phương trượng mà coi người Trung huê, té ra là trung huê cũng có người tốt kẻ xấu. Người thì lịch sự nhu tranh vẽ, kẽ thì mặt quá sơn đen, người thời như Thái tuế Lôi Công, kẻ lại giống Ngưu đầu Mã điện!
Mấy sải kia nghe nói lấy làm lạ, thừa dịp bưng trà ra mà coi thử cho rõ ràng.
Viện chủ mời TamTạng uống. Tam Tạng uống rồi hỏi thăm rằng:
- Chẳng hay đây là xứ chi?
Các sải nói:
- Ðây là quận Thiên trúc, gọi là phủ Kim Binh .
TamTạng hỏi:
- Từ phủ nầy cách núi Linh Sơn chừng bao nhiêu dặm?
Các sải nói:
- Từ đây tới kinh đô hơn hai ngàn dặm, chúng tôi thường đi nên biết chừng, chớ thuở nay chúng tôi chưa đi tới núi Linh Sơn, không biết còn cách bao xa nên không dám nói bướng .
Kế dọn sơm chay đãi bốn thầy trò xong xả, Tam Tạng tạ ơn và giã từ.
Các sải đồng cầm rằng:
- Xin Lão sư ở nán lại vài bửa mà coi hội nguơn tiêu, rồi sẽ đi cũng không trể .
TamTạng giựt mình nói rằng:
- Ðệ tử mảng lo đi mà quên hết ngày tháng, chẳng hay còn mấy bữa nữa tới tiết nguơn tiêu?
Các sải cười và nói rằng:
- Lão sư có lòng thỉnh kinh, nên không nhớ ngày tháng. Chớ nay là ngày mười ba tháng giêng rồi. Nên tối nay thử đèn, ngày mai dọn dẹp xong xả, khuya lại thắp đèn khắp nơi cho tới mười tám, mười chín mới mản hội. Bởi tục lệ xứ nầy vua vui chơi lắm, quan Thái thú lại thương dân như con đỏ, nên thắp đèn khắp một phủ không bỏ chỗ nào, thiệt là ở với bá tánh cong bình lắm! Vã lại đời xưa có lưu truyền cái Kim Ðăng kiều, đến nay xinh tốt hơn hết, xin lão sư nán lại coi ít bữa cho vui, chúng tôi đủ sức phụng dưởng .
Tam Tạng cùng chẳng đã phải ở nán lại.
Ðến tối, nghe trên chùa chuông trống vang đầy, ấy là lối xóm đem dưng đèn cúng Phật.
Bốn thầy trò ra trước chùa mà xem đèn, rồi trở lại phương trượng mà nghỉ ngơi.
Bữa sau cơm nước xong xả, bốn thầy trò đi ngoạn kiểng sau vườn, ăn cơm chiều rồi rủ nhau đi dạo ngoài chùa coi đèn giàng vừa đủ, coi đến canh hai mới trở lại chùa mà ngủ.
Bữa rằm Tam Tạng nói:
- Ðệ tử có lời nguyện, gặp tháp thì quét tháp. Nay gặp tiết thượng nguơn, xin viện chủ mở cửa cho tôi quét .
Các sải y lời mở cửa tháp, và đưa chổi mới cho Tam Tạng.
Tam Tạng lên chùa thắp hương lạy Phật, vái rồi cầm chổi đi quét tháp; quét tới chiều mới rồi.
Cơm nước xong thì đã tôi, các sải nói:
- Hai đêm nay chúng ta coi đèn tại xóm không lấy làm vui, đêm nay chánh nguơn tiêu, hãy đếnthành mà xem đèn mới thú!
Tam Tạng y lới, bốn thầy trò đồng đi với các sải vào thành. Ngó thấy đèn nhiều như sao mọc, đêm sáng như ban ngày, bởi đêm ấy quan Kim ngô không cấm nên trai gái già trẻ đều đi chơi. Trên thì thắp đèn, dưới thì hát bội, tốp thì múa rối, tốp thì cởi voi, tốp thì mang lớp thú mà nhào, tốp đội mặt yêu mà nhảy, bên nầy lấn lại, bên kia lấn qua, bốn thầy trò coi đả mản nhản. Tam Tạng chen lấn tớ cầu Kim Ðăng, thấy trên chong ba ngọn đèn vàng rất lớn, sức bằng cái mát: Trên ba ngọn đèn ấy có mành mành bằng vàng, làm có tua như lâu đài rực rở, hơi đầu bay ra thơm ngát, ba ngọn đèn sáng tới chơn thành.
Tam Tạng hỏi thăm các sải rằng:
- Chẳng hay thắp dầu chi mùi thơm lạ lắm?
Các sải nói:
- Bởi lão sư chưa rõ, trong phủ nầy có huyện Mân thiên, huyện ấy rộng tới một trăm bốn chục dặm, cọng nội huyện làhai trăm bốn mươi nóc gia lớn chịu bạc mua dầu, mỗi nhà phải đậu hai trăm lượng bạc dầu mà thắp đèn ấy, song dầu nầy là dầu tô diệp không phải dầu thường, giá một lượng dầu tới hai lượng bạc! Thì một cân dầu tới ba mươi hai lượng, nên hai trăm bốn mươi nhà giàu, mỗi nhà chịu hai trăm lượng bạc, cọng bốn muôn tám ngàn lượng bạc, mà mau có một ngàn năm trăm cân dầu, đủ đồ đầy ba mái ấy, vì mỗi mái đựng năm trăm cân dầu, Phủ huyện còn ráng ra chủ khác đậu thêm hai ngàn lượng bạc mà sắm các vật phục tùng, tính cọng là năm muộn lượng bạc mới đủ hội nầy, song sở phí thì lớn mà thắp có ba đêm!
Tôn Hành Giả hỏi rằng:
- Lẽ nào thắp ba đêm hết bấy nhiêu dầu ấy?
Các sải nói:
- Mỗi mái dầu tới bốn chục tim đèn, tim đèn ấy bó tim bức với bông vải, kết bằng chỉ tơ, lớn bằng cái trứng gà, hể cháy hết tím nầy thì thay tim khác Thắp hai đêm trước với đêm nay là ba, thì Phật giáng thế hiện hình mà chứng minh, thì đêm mai dầu khô rom, thắp không cháy nữa!
.
Khi ấy Bát Giới đứng gần đó, nghe nói cười rằng:
- Có khi Phật thâu mới thô rom như vậy .
Các sải nói:
- Phải, xưa nay lưu truyền cũng nói như vậy, nếu thấy khô dầu thì nói Phật Tổ thâu dầu rồi, chắc năm nay đặng mùa. Nếu năm nào còn thì năm ấy thất mùa, vì nắng mưa không thuận. Nên ai nấy đều van vái cho Phật thâu dầu.
Giây phút nghe gió thổi vo vo, những người coi đèm đều tứ tán.
Các Hòa Thượng nói:
- Lão sư đi về cho mau, gió thổi tới thì có Phật giáng hạ .
Tam Tạng hỏi:
- Sao biết chắc Phật giáng hạ?
Các sải nói:
- Năm nào cũng vậy, đền rằm tháng giêng hết canh hai thì gió lớn, thì các Phật giáng hạ xem đen và thâu dầu, nên ai nấy nghe gió thì biết chừng đều lui về hết .
Tam Tạng nói:
- Ðệ tử là người đi tìm Phật mà thỉnh kinh, lẻ nào ẩn mặt, nay có Phật giáng thế thì tôi ở lại lạy mừng .
Các sải biểu hoài không đặng, đều kéo nhau về.
Giây phút ba vị Phật ở trên mây bay xuống, ngồi trên bàn ngay mấy ngọn đèn.
Tam Tạng lòng mừng bước lên cầu làm lễ.
Tôn Hành Giả coi rõ kêu rằng:
- Sư phụ, trở xuống cho mau. Ấy là yêu tinh giả Phật đó?
Nói chưa dứt lời thấy đèn tắt hết, nghe hú một tiếng, Tam Tạng mất xác và hồn! Ấy là yêu tinh thuở nay giả Phật, đem đồ đến tắt đèn mà lấy dầu, sẳn gặp Tam Tạng lên cầu nên nó thỉnh luôn về động.
Khi ấy Sa Tăng, Bát Giới và kêu thầy và kiếm dáo dác.
Tôn Hành Giảnói lớn rằng:
- Anh em đừng kêu gọi làm chi?Bởi thầy hết vui tới buồn, đã bị yêu tinh bắt rồi, còn đâu mà kiếm!
Mấy sải nghe nói kinh hải, trở lại nói rằng:
- Sao gia gia biết yêu tinh bắt rồi?
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Té ra các ngươi là phàm phu, mấy năm nay bị yêu gạt, ngỡ là Phật giáng hạ mà chứng đền nầy! Chớ ta mới coi rõ ba vị Phật ấy thiệt là yêu tinh hóa ra. Bởi thầy ta không biết, mới lên cầu mà lạy, bị yêu tắt đèn trút dầu hết, lại bắt thầy ta theo; bởi ta chập chưn, nên nó trốn khỏi .

Sa Tăng hỏi:
- Sư huynh ôi! Như vậy biết tính làm sao?
Tôn Hành Gỉa nói:" Chẳng trể nải, hai đứa bây về chùa với mấy thầy, coi giữ đồ hành lý. Ðể Lão Tôn cứ ngọn gió mà duổi theo .
Nói rồi nhảy lên mây, đánh hơi gió tanh, bay theo hướng Ðông Bắc.
Theo đến sáng mới hết gió, thấy non cao chớn chở, Tôn Hành Giả ngó xung quanh, thấy bốn người đuổi ba con dê, miệng la:
- Khai thái.
Tôn Hành Giả coi rõ là bốn vị Công Tào, là Trị Niên Công Tào, Tri Ngoạt CôngTào, Trị Nhựt Công Tào, Trị Thời công tào .
Tôn Hành Giả nổi giận rút thiết bảng giá mà hăm rằng:
- Các ngươi đừng mà con mắt ta, đố chạy đâu cho khỏi?
Tứ trị công tào kinh hãi hiện hình thiệt, bái mà thưa rằng:
- Xin Ðại Thánh thứ tội cho chúng tôi .
Tôn Hành Giả nói:
- Bấy lâu ta không sai tới chúng bây, nên ở không sanh sự làm biếng, chẳng hề đến ra mắt ta? Sao không bảo hộ Ðường Tăng, đi chuyện chi đó?
Tứ trị công tào thưa rằng:
- Tôn Sư ham vui nên mắc nạn, hết vui thì phải tới buồn. Tuy bị yêu bắt mặc lòng, song có Hộ pháp và Dà lam phò hộ, chúng tôi e Ðại Thánh chưa biết đường đi vào núi, nên đón mà báo tin .
Tôn Hành Giả hỏi:
- Các ngươi đi báo tin thì phải lắm, sao lại giả hình mà ó ré và rượt dê làm chi?
Tứ trị công tào nói:
- Dùng ba con dê ấy mà tỉ chử Tam dương khai thái, mà giải các vạn bỉ của Tôn Sư .
Tôn Hành Giả hỏi rằng:
- Hòn núi nầy có phải chổ yêu tinh ở chăng?
Tứ trị cong tào nói:
- Phải, ấy là núi Thanh Long, trong núi ấy có động Huyền Anh, trong động ấy có ba con yêu: Con yêu lớn hiệu là Tịch Hàng đại vương, con yêu thứ nhì hiệu là Tịch Thử đại dương, con yêu thứ ba hiệu là Tịch Trần đại vương, bầy yêu ấy ở đây đã ngàn năm, chúng nó từ nhỏ đến lớn hảo uống dầu tô điệp, nên chúng nó ở đây hay giả làm hình Phật, gạt quân dân tại Phủ Kim Bình, thắp đèn Nguơn tiêu bằng dầu tô điệp, năm nào đến nữa tháng nầy, chúng nó giả hình Phật mà đi thâu dầu. Năm nay thấy Tôn Sư biết là thánh tăng, nên nó bắt về động; không bao lâu chúng nó sẽ xắt thịt Tôn Sư chiên dầu tô diệp mà ăn tiệc. Ðại Thánh phải hết lòng hết sức mà đi cứu cho mau .
Khi ấy Tôn Hành Giả nghe nói rồi, liền bảo Tứ trị công tào về phò hộ Sư phụ. Còn mình đi qua hòn núi mà kiếm động yêu.
Ði ít dặm, xảy thấy dưới hòn núi có khe, dựa khe có động đá một cánh cửa; dựa cửa động có dựng một tấm bia đá vòng nguyệt, đề sáu chử: Thanh Long sơn, Huyền Anh động.
Tôn Hành Giả dám xông vào, đứng ngoài kêu lớn rằng:
- Bớ yêu quái, mau trả thầy cho ta!
Nghe trong động mở cửa, có con Ngưu đầu tinh nhảy ra, hăm hở hỏi rằng:
- Ngươi là ai, dám đến đây kêu réo?
Tôn Hành Giả nói:
- Ta là học trò của Ðường Tam Tạng ở tại Ðông Ðộ đi thỉnh kinh, thầy ta coi đèn tại phủ Kim Bình, bị chúa yêu bắt về động, mau mau trả lại cho ta, thì còn tánh mạng .
Ngưu đầu tính liền vào báo lại.
Khi ấy ba con chúa yêu đương bảo tiểu yêu lột quần áo Tam Tạng, tắm rửa cho sạch, đặng xách nhỏ chiên dầu tô diệp có họa!
Chúa yêu hỏi:
- Chuyện chi?
Ngưu đầu tinh nói:
- Có một Hòa Thượng mặt có lông như khỉ, mõ nhọn như Thiên Lôi, đứng trước cửa động hành hung, bảo trả thầy cho nó .
Chúa yêu nghe báo giựt mình nói rằng:
- Hồi nãy bắt sải ấy chưa kịp hỏi họ tên cội rễ. Vậy thì mấy đứa nhỏ đem quần áo cho sải ấy bận vào, rồi dẫn nó vào đây cho ta hỏi thử?
Các tiểu vưng lịnh, dẫn Tam Tạng đến.
Tam Tạng hãi kinh run lặp cặp, quì xuống thưa rằng:
- Xin đại vương dung mạng .
Ba chúa đồng hỏi rằng:
- Ngươi là hòa thượng ở sứ nào, sao thấy Phật mà không tránh, dám đón đường ta?
Tam Tạng lạy và thưa rằng:
- Tôi là sải ở Ðông độ, vưng chỉ đi qua chùa Lôi âm mà thỉnh kinh. Bởi ghé phủ Kim Bình chùa Từ Vân mà ăn nhờ một bữa. Nhờ ơn các sải chùa ấy cầm ở nán mà coi đèn Nguơn tiêu. Thấy Ðại vương hiện hình Phật, tôi là thai phàm mắt thịt, thấy Phật thì lạy, không dè xúc phạm Ðại vương .
Chúa yêu hỏi rằng:
- Từ xứ Ðông Ðộ đến đây xa lắm, ngươi đi một lũ là mấy người, khai tên họ cho rõ, nói thiệt thì ta tha .
Tam Tạng thưa rằng:
- Bần tăng họ Trần, pháp danh la Huyền Trang, hiệu là Ðường Tam Tạng. Tôi có ba đệ tử, thứ nhứt là Tôn Ngộ Không hiệu là Tôn Hành Giả, nguyên trước là Tề Thiên đại thánh quy y .
Các yêu nghe nói tên ấy, giựt mình hỏi rằng:
- Phải la Tề Thiên đại thánh năm trăm năm trước phản Thiên cung đó chăng?
Tam Tạng nói:
- Phải! Còn người thứ nhì là Trư Bát Giới vốn thiệt Thiên Bồng nguyên soái đầu thai. Còn người thư ba là Sa Ngộ Tịnh, vốn thiệt Quyện Liêm đại tướng quân xuống phàm .
Ba chúa yêu nghe nói đều kinh hải nói:
- May là chưa ăn thịt nó. Phải ăn lở thì khó lòng. Thôi chúng bây đem nó mà xiềng lại phía sau, đợi bắt đặng ba người học trò sẽ ăn thịt luôn thể .
Nói rồi điểm một lũ Ngưu tinh cầm binh khí ra cửa động dàn binh phất cờ gióng trống.
Còn ba chúa yêu nai nạt xong xả, cầm khí ra động nạt rằng:
- Ai ó ré trước cửa ta đó?
Tôn Hành Giả ngó thấy ba con yêu, một con cầm búa đồng, một con cầm siêu đao, một con vác hèo mây.
Còn bao nhiêu tiểu yêu là Ngưu tinh hết thảy! Ðứa thì vác gậy, có ba đứa cầm cây cờ lớn, cờ thứ nhứt đề:
- Tịch Hàng đại vương, cờ thứ nhì đề: Tịch Thử đại vương; cờ thứ ba đề:Tịch Trần đại vương. Tôn Hành Giả bước tới hét lớn rằng:
- Yêu tặc, biết Lão Tôn hay chăng?
Chúa yêu nạt rằng:
- Ngươi là Tôn Ngộ Không làm phản thiên cung, chúng ta nghe đồn mà chưa thấy mặt; nay thấy mặt hổ thẹn quá chừng! Té ra ngươi là con khỉ nhỏ mà dám nói lơn lối!
Tôn Hành Giả nổi giận hét lớn rằng:
- Chúng bây là lũ yêu quái ăn vụng dầu, đừng có nói bậy. Mau trả lại thầy cho ta .
Nói rồi huơi thiết bảng đập đại. Ba chúa yêu đưa khí giái ra đở; đánh một trăm năm chục hiệp, mặt trời gần lặn, mà chưa thấy hơn thua.
Khi ấy Tịch Trần đại vương cầm gậy mây nhảy trái rung cờ, lũ Ngưu tinh thấy rung cờ, đồng hè xốc tới vây Hành Giả bịt bùng, đứa cầm giáo mà đâm, đứa vác hèo mà đập.
Tôn Hành Giả nhắm thế không lại, hú một tiếng nhảy lên mây mà chạy. Chúa yêu không đuổi theo, liền thâu binh về động.
Còn Tôn Hành Giả về chùa Từ Vân, thuật chuyện với Sa Tăng, Bát Giới.
Bát Giới nói:
- Chắc chỗ ấy là thành Phong đô .
Bát Giới cười rằng:
- Ðại ca nói binh nó là quỷ Ngưu đầu, nên ta biết đó là Ðịa ngục .
Tôn Hành Giả nói:
- Không phải đâu, ta coi bộ con yêu ấy chắc là con tây thành tinh .
Bát Giới nói:
- Nếu quả nó là con tây thành tinh, thì mình bắt nó cưa lấy u mà bán, cũng đặng bạc ít chục .
Ba anh em đương nói chuyện, kế các sải dọn cơm chiều, ăn uống xong xả.
Tôn Hành Giả nói:
- Thôi, sửa soạn đi ngủ cho khỏe, để sáng chúng ta đồng đi đánh lũ yêu mà cứu sư phụ .
Sa Tăng nói:
- Anh ôi! Lời tục thường nói rằng:
- Ðể trể thì sanh chuyện. Nếu đem nay lũ yêu không ngủ, nó ăn thịt sư phụ, thì mới làm sao? Chi bằng đi bây giờ, thì chúng ta trở tay không kịp, chắc cứu thầy mới đặng. Nếu chậm trễ thì khó lòng .
Bát Giới nghe rõ chuyển lực nói rằng:
- Sư đệ nói phải lắm. Vậy thì chúng ta thừa dịp sáng trăng đi đánh yêu quái .
Tôn Hành Giả nói:
- Vậy thì mấy thầy giữ gói đồ và coi giùm con ngựa, đặng chúng tôi đi bắt yêu đem về nộp cho quan, cắt nghĩa rõ: Yêu giả phật mà thâu dầu, thì cứu dân khỏi sự tổn phí .
Các sải đều khen phải và vưng lời, rồi ba anh em đồng bay riết.

Hồi 95
Hành Giả biết yêu, trừ Ngọc Thố
Thiên Bồng nhớ tật, níu Hằng Nga​

Tôn Hành Giả thấy thầy có nết như vậy, thì khen thầm rằng:
- Ðáng ông hòa thượng lắm, tuy tai phàm mắt thịt mà thấy sắc không mê, chẳng mến giàu sang không tham lợi lộc! Ta phải ráng cứu kẻo tội nghiệp thầy .
Xảy thấy Hoàng Hậu dắt Công Chúa lại gần, lạy chúc vạn tuế.
Tam Tạng run cằm cặp hồn vía lên mây!
Tôn Hành Giả coi rõ trên đầu Công Chúa có một điểm khí yêu, song không dữ cho lắm. Liền bay lại nói nhỏ bên tai Tam Tạng rằng:
- Thầy ôi! Công Chúa giả .
Tam Tạng nói nhỏ lại rằng:
- Biết là giả, làm sao cho nó hiện hình .
Tôn Hành Giả nói:
- Ðể tôi hiện hình bắt nó?
Tam Tạng nói:
- Không đặng, không đặng, chẳng nên kinh giá, để Hoàng đế và Hoàng Hậu lui ra rồi sẽ hay .
Tôn Hành Giả tánh nóng nảy đợi không đặng, hiện nguyên hình nhảy lại chụp Công Chúa và hét lớn rằng:
- Nghiệt súc, ngươi cả gan lộng giả thành chơn còn chưa vừa ý, lại muốn hại tới thầy ta .
Khi ấy vua Thiên Trúc thất kinh chết đứng.
Hoàng Hậu về bò càng, cung nga thế nữ chạy mất hết!
Còn Tam Tạng vừa run vừa ôm vua Thiên Trúc mà tâu rằng:
- Xin Bệ Hạ đừng kinh hãi. Ấy là đệ tử tôi hiện hình, mà bắt Công Chúa giả.
Khi ấy con tinh biết lậu sự rồi, nó vùng khỏi Hành Giả liền cởi áo và bỏ đồ nữ trang chạy ra miếu Thổ Ðịa lấy cái chày đâm thuốc như đoản côn .
Tôn Hành Giả đuổi theo, náo quay lại đánh một chày.
Tôn Hành Giả giựt thiết bảng ra đở.
Hai người đánh tại vườn hoa.
Giây phút nó nhảy lên nữa lừng.
Tôn Hành Giả liền nhảy theo đánh.
Bá tánh xem thấy vở mật, nội trào coi cũng hết hồn, Tam Tạng kêu và nói lớn rằng:
- Ai nấy đừng hãi kinh, ấy là yêu tinh giả hình Công Chúa, để học trò tôi bắt nó, thì biết cội rễ rõ ràng .
Còn mấy bà Quý Phi lấy trâm nĩa áo dưới đất đưa cho Hoàng Hậu xem rồi phán rằng:
- Thiệt y phục của con ta. Song nó đã để mình trần mà đánh với hào thượng trên mây, chắc là loài yêu quái mới đằng vân đặng .
Vua Thiên Trúc nói phải, quan quân xét lại mới tỉnh hồi, đồng coi hai người hổn chiến trên mây, hơn nữa ngày không phân thắng bại, ai nấy đều lấy đầu!
Còn Tôn Hành Giả giận quá, quăng thiết bảng lên, bảo:
- Biến biến .
Thiết bảng liền biến ra cả trăm cái, đánh đập tứ bề, con tinh hóa gió lên mây.
Tôn Hành Giả bay lên đuổi mãi, đu thét tới Tây Thiên Môn, thấy cờ xí phất phơ, Tôn Hành Giả kêu lớn nói rằng:
- Mấy người giữ Tây Thiên Môn phải đón yêu tinh lại, đừng để nó chạy qua! .
Khi ấy Hộ Quốc Thiên Vương nghe kêu, liền dẫn tứ Nguơn soái, đem binh cản lại. Con tinh đi tới không đặng, tức mình trở lại đánh liều mạng với Hành Giả.
Tôn Hành Giả coi lại thấy đoản côn của con yêu, một đầu lớn, một đầu nhỏ, coi như cái chày đâm thuốc, liền nực cười hỏi rằng:
- Nghiệt súc, ngươi cả gan dám lấy chày mà cự với thiết bảng của Lão Tôn!
Con tinh nghiến răng trẹo trẹo mà nói rằng:
- Ngươi không biết binh khí của ta, hãy nghe cho rõ, vốn nó bằng ngọc, ở tại thiềm cung, quết thuốc trường sanh; không biết mấy ngàn trăm mà kể, có sợ chỉ thiết bảng của ngươi, đánh nhằm một chày thì hồn về chín suối.
Tôn Hành Giả nghe nói cười rằng:
- Nghiệt súc ôi! Ngươi đã ở Cung Thiềm, thì biết danh Lão Tôn lắm, sao còn dám cực địch với ta . Mau mau hiện nguyên hình ta dung tánh mạng .
Con yêu nói:
- Ta cũng biết ngươi là Bật mả ôn, năm trăm năm trước phá tới Thiên cung, đáng lẽ nhịn ngươi mới phải. Ngặt vì ngươi phá việc vợ chồng, cũng như là cứu cha mẹ, nên tức lòng ta lắm, quyết một đòn một mất với ngươi .
Tôn Hành Giả nghe nói tới Bật mả ôn, liền nổi hành hung hổn chiến.
Nói vừa đánh vừa chạy cửa Nam thiên, đánh ráng ít hiệp rồi nó hóa ra hào quang sáng giới, bay xuống hướng Nam, Tôn Hành Giả theo đuổi tới hòn núi kia, hào quang nhập vào núi, Tôn Hành Giả kiếm không đặng sợ nó trở về hại thầy nên nhìn hòn núi cho nhớ, rồi liền bay trở lại.
Lúc ấy nhằm giờ thân, vua Thiên Trúc và Hoàng Hậu đương nghi ngại, xảy thấy Tôn Hành Giả ở trên mây nhảy xuống kêu rằng:
- Thầy ôi! Tôi đã về đây.
Tam Tạng nói:
- Ngộ Không đứng lại vững vàng, chẳng nên làm kinh giá. Ta hỏi ngươi: Vậy chớ chuyện công chúa giả ra thể nào?
Tôn Hành Giả chắp tay đứng ngoài cung Chi Thước thưa rằng:
- Ðệ tử đánh nữa ngày nó đã đại tẩu tôi đuổi theo tới núi hướng nam, kiếm hoài không đặng nó. Nên tôi sợ nó biến hóa về cung mà hại thầy, phải trở lại xem thử .
Vua Thiên Trúc nghe nói, liền níu Tam Tạng mà hỏi rằng:
- Như giả Công Chúa là yêu, chớ chơn công chúa ở đâu, xin cắt nghĩa cho rõ.
Tôn Hành Giả nói hớt rằng:
- Ðợi Lão Tôn bắt gả công chúa xong, tự nhiên có chơn công chúa .
Khi ấy Hoàng Hậu nghe nói rất mừng, hết lòng nghi sợ, liền bước tới lạy Hành Giả mà nói rằng:
- Xin thánh đặng cứu chơn công chúa về đây, tôi sẽ đền ơn trọng thể.
Tôn Hành Giả nói rằng:
- Chốn nầy là cung cấm, tôi chẳng lẽ nói chuyện lâu, xin nương nương an lòng về cung. Còn Bệ Hạ và thầy tôi ra đền, tôi sẽ nói chuyện lâu mới đặng.
Hoàng Hậu y lời về cung.
Còn vua Thiên Trúc đi với TamTạng và Hành Giả ra đến truyền chỉ dọn tiệc thiết đãi. Tôn Hành Giả nói:
- Xin mời hai vị sư đệ tôi đến đây bảo hộ thầy tôi, phòng khi yêu nó hiện về làm hại, thì tôi mới vững bụng đi bắt yêu tinh.
Vua Thiên Trúc y lời thỉnh Sa Tăng, Bát Giới tới, Tôn Hành Giả thuật chuyện lại. Rồi dặn rằng:
- Hai em phải rán sức giữ gìn thầy cho lắm, đặng ta đi bắt yêu tinh đem về, sẽ lo tìm công chúa thiệt.
Dặn rồi nhảy thót qua núi nam, kiếm một hồi không thấy cửa động!
Tôn Hành Giả nổi nóng, bắt ấn niệm chú thâu Sơn thần, Thổ Ðịa đến hỏi rằng:
- Núi nầy tên chi, có bao nhiêu yêu quái, phải khai thiệt, kẻo ta đập chết bây giờ?
Sơn thần, Thổ Ðịa quỳ thưa rằng:
- Núi nầy tên là Mao Ðỉnh, trong núi có ba cái hang nhỏ chớ không có yêu quái, từ xưa đến nay gọi là Phước Ðịa, nếu đại thánh muốn kiếm yêu quái, xin đi theo ngỏ lên Tây Phương, chớ đây thiệt không có yêu quái.
Tôn Hành Giả nói:
- Ta mới đuổi một con yêu đến núi nầy, không biết nó chốn ngỏ nào, kiếm hoài không đặng! Thổ Ðịa, Sơn Thần nghe nói hồ nghi yêu tinh chung xuống hang thỏ mà trốn, nên dẫn Hành Giả đến ba cái hang thỏ mà kiếm, mới tới hai cái hang dưới chơn núi, thỏ thất kinh chạy vở cả bày, coi lại là hang trống không có chi hết.
Ðoạn dẫn lên chót núi tới hang thỏ lớn đã thầy lấp rồi, coi lại tấm đá lớn đậy miệng hang.
Thổ Ðịa nói:
- Chắc yêu tinh bị đuổi nột, nên chun xuống hang nầy.
Tôn Hành Giả lấy thiết bàng xeo tấm đá lên, con yêu ở dưới hang hú một tiếng nhảy lên mắng rằng:
- Ai bảo Sơn Thần làm khôn, Thổ Ðịa mách miệng, đem cừu nhơn tới ổ kiếm ta?
Vừa mắng Thổ Ðịa, Sơn Thần, vừa đánh với Hành Giả. Thổ Ðịa, Sơn Thần rút lui.
Còn Tôn Hành Giả ráng sức bình sanh, đánh con yêu ấy trở tay không kịp, nó và đánh và rút lui cho tới trời tối.
Tôn Hành Giả ráng sức đuổi theo, con yêu ấy chắc mười phần phải chết, vì đã đuối sức rồi.
Xảy nghe trên mây có tiếng kêu lớn rằng:
- Ðại Thánh khoan đánh đã .
Tôn Hành Giả ngó ngoái lên, thấy Thái Âm Tinh Quân đi với Hằng Nga tiên nữ, đã bay xuống trước mặt Tôn Hành Giả giựt mình không dám đánh nữa, liền bái mà hỏi rằng:
- Chẳng hay bà giáng hạ có chuyện chi?
Thái Âm Tinh Quân nói:
- Con yêu đánh với ngươi đó, là con Ngọc Thố của ta, nó thuở nay ở tại cung Quảng Hàn đâm thuốc huyền sương là trường sanh dược. Bởi nó ăn cắp chìa khóa mở cửa cung mà trốn, dã một năm nay. Ta đánh tay biết bữa nay nó bị nạn mà chết, nên xuống đây mà cứu nó. Xin Ðại Thánh vị mặt ta, tha nó làm ơn .
Tôn Hành Giả nói rằng:
- Hèn chi nó đánh với Lão Tôn bằng cái chày đâm thuốc! Bởi bà không rõ, ngở nó là hiền, chớ nó xuống phàm bắt công chúa nước Thiên Trúc mà hưởng phú quý, nay nó gieo cầu nhằm thầy tôi, quyết chăm làm Phò Mã, thiệt là hai, ba án không lẽ thứ tay .
Quan Âm Tinh Quân nói:
- Ðại Thánh không rõ, chớ Công chúa không phải người phàm, nguyên trước là Tố Nga ở tại cung Quảng Hàn, cách hai mươi năm có đánh Ngọc Thố một vã. Sau lại sanh tâm muốn việc trần tục, mới lén xuống đầu thai mà làm công chúa nước Thiên Trúc. Còn Ngọc Thố oán Tố Nga vã nóp một cái, nên sau lén xuống báo cứu, mới bắt Tố Nga quăng ra ngoài đồng cho bỏ ghét, rồi hiện hình ở thế trong cung, tội ấy đáng giết. Song sanh sự chấm Bần Tăng làm Phò Mã, tôi ấy không dung. Tuy vậy mà chưa động phạm tới Ðường Tăng, xin Ðại Thánh vị tình mà tha tội cho nó, ta sẽ đem nó về cung Quảng Hàn .
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Như vậy thì sự nhơn quả một vay một trả cũng vừa, Lão Tôn cũng oán cứu chi mà nghịch ý chỉ. Song còn một điều nầy bất tiện lắm: Nếu bà thâu Ngọc Thố về cung, chắc Lão Tôn thuật chuyện lại vua Thiên Trúc không tin, vì chẳng có bằng cớ! Vậy thì xin bà chịu phiền đi với Lão Tôn đem Ngọc Thố tới đền vua Thiên Trúc mà làm chứng cho tôi. Một là rõ thần thông của Lão Tôn, hai là cắt nghĩa cho rõ sự nhơn quả của công chúa .
Thái Âm Tinh Quân nghe nói liền chỉ con yêu mà nạt rằng:
- Sao ngươi chưa hiện nguyên hình, còn đợi chừng nào nữa?
Con yêu ấy liền nhào xuống, hiện nguyên hình là con thỏ ngọc, lông trắng như sương.
Thái Âm Tinh Quân lấy dây cột cổ nó mà dắt đi, truyền Hằng Nga đằng vân theo mình đi qua đền vua Thiên Trúc với Hành Giả.

Lúc ấy đã chạng vạng, trăng mọc tỏ rõ.
Vua Thiên Trúc, Tam Tạng đương ngồi ngắm đền, xảy thấy hướng nam có một vừng mây đỏ sáng chói như ban ngày, bay lần tới trước điện.
Lại nghe Tôn Hành Giả kêu lớn rằng:
- Bệ Hạ nghe cho rõ: Hãy mời Hoàng Hậu ra đây mà xem .
Vua Thiên Trúc y lời, vợ chồng và các Quý Phi đồng ra ngoài đền mà làm lễ.
Khi ấy Tôn Hành Giả và cắt nghĩa rằng:
- Bà đây là Nguyệt Cung Hoàng Hậu Thái Âm Tinh Quân, còn cô nầy là Hằng Nga trong cung Nguyệt, còn con thỏ mầy là Ngọc Thố nó giả làm công chúa trót năm .
Vua Thiên Trúc và Hoàng Hậu với các Quý Phi đồng thắp hương quì lạy. Tam Tạng, Sa Tăng, Bát Giới và bá văn võ cũng lạy mừng.
Có thiên hạ cũng đặt bàn hương án; lạy và niệm phật.
Khi ấy Bát Giới thấy Hằng Nga đứng sau lưng Thái Âm Tinh Quân, trực nghĩ nhớ chuyện cũ, Bát Giới nhảy bổ lên nửa lừng, nắm tay áo Hằng Nga mà cười rằng:
- Nàng ôi, ta với nàng là tình cũ nghĩa xưa, cũng vì nàng mà ta phải đọa ra thân ông chản, xin nàng xét chuyện cũ mà thương tình ở chơi một lát với tôi kẻo tội nghiệp!
Tôn Hành Giả thấy gay con mắt, liền bước lại xách tay Bát Giới, vã miệng vài cái và mắng rằng:
- Ngươi còn thói rừng, không biết lễ nghĩa. Chỗ nầy không phải chỗ chơi mà dám trêu hoa ghẹo nguyệt?
Bát Giới nói:
- Giữa chốn nầy ta làm chi đặng mà ngại, bất quá giả ngộ cho vui kẻo buồn .
Khi ấy Thái Âm Tinh Quân và Hằng Nga đồng bay về cung Nguyệt.
Còn Tôn Hành Giả kéo cổ Bát Giới xuống.
Vua Thiên Trúc mời Hành giả vào đền, hỏi thăm rằng:
- Trẫm nhờ ơn Ðại Thánh trổ tài hoa phép trừ đặng yêu tinh, song không biết công chúa thiệt ở đâu, xin cắt nghĩa cho rõ?
Tôn Hành Giả nói:
- Chơn công chúa không phải cốt phàm. Vốn thiệt Tố Nga trong cung Nguyệt, bởi hai mươi lăm trước Tố Nga bạt tai Ngọc Thố một cái, rồi sanh tâm muốn xuống phàm trần, mới lên đầu thai vào Hoàng Hậu. Còn Ngọc Thố nhờ tiền cứu, năm ngoái trốn xuống bắt Tố Nga bỏ lại đồng hoang, rồi biến hình công chúa vào cung mà ở. Sự nhơn quả ấy là Thái Âm Tinh Quân cắt nghĩa rõ ràng như vậy. Nay Thái Âm Tinh Quân đã thâu Ngọc Thố về cung Thiềm, mai Bệ Hạ giàng giá đi tìm công chúa .
Vua Thiên Trúc nghe rõ, rơi lụy than rằng:
- Con ôi! Từ khi trẫm lên ngôi đến nay, không đi ra khỏi cửa thành, nay biết con ở đâu mà kiếm cho đặng!
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Bệ Hạ đừng phiền não làm chi, chơn công chúa bây giờ ở tại chùa Bố Kim, bữa nay đã tối, hãy nghỉ ngơi, mai Lão Tôn sẽ đem công chúa lại .
Khi ấy bá quan nghe nói, đồng quì tâu rằng:
- Xin Bệ Hạ hãy an lòng, chớ phiền muộn mà kém hao vóc ngọc. Thần tăng biết việc đằng vân giá vụ thì càng thông quá khứ vị lai. Mai Bệ Hạ cậy thần tăng dẫn đường, thì tìm ra công chúa .
Vua Thiên Trúc y tấu, lau nước mắt phán rằng:
- Ðiển Thiện quan, dọn yến tại Lưu xuân đình đãi bốn vị thánh tăng cho xứng đáng .
Khi ấy quan Ðiển Thiện vưng chỉ, dọn yến rồi, mời bồn thầy trò ăn uống xong xả, liền dọn phòng nghỉ ngơi.
Còn đêm ấy Vua Thiên Trúc và Hoàng Hậu, mảng nhớ con nên vợ chồng than khóc, không ngủ đặng chút nào. Tuy vậy mặc lòng mà yêu tinh đi rồi, nên Vua Thiên Trúc và Hoàng Hậu đều tiêu hết hơi đen trên mặt, tinh thần mạnh mẽ, trí hóa minh mẫn như xưa.
Rạng ngày Vua Thiên Trúc lâm triều, bá quan văn võ chầu chực chúc tụng xong xả. Vua Thiên Trúc cho mời bốn thầy trò vào đền, truyền nhắc bốn cái túi đôn mời ngồi tử tế.
Vua Thiên Trúc bước xuống ngai phán rằng:
- Hồi hôm Ðại Thánh nói rằng: Chơn công chúa bây giờ ở tại Bố Kim tự, Hòa Thượng thuật chuyện rằng: Năm ngoái đương tham thiền trong lúc ban đêm, nghe tiếng khóc văng vẳng ngoài cửa sau, bước ra nền Kỳ Viên, ngó thấy một người quốc sắc, ngồi một mình than khóc. Lão Hòa Thượng nghi là yêu quái, mới hỏi căn do: Nàng ấy nói mình là công chúa nước Thiên Trúc đi ngoạn kiểng bị gió lớn thổi bay tới đây.
Lão Hòa Thượng lập thế mà nuôi, vì sợ ác tăng khuấy phá, nên lấy xiềng mà xiềng nàng ấy trong phòng rồi đóng cửa chắc chắn, đục một lỗ đúc chén cơm, nói gạt các sải rằng:
- Mới bắt đặng yêu tinh xiềng tại phòng ấy, sợ xuống hại lê dân, song cứ mỗi ngày đem cơm nước cho nó ăn mà làm phước. Các sải cũng tin, và nàng ấy cũng biết ý, nên ban ngày giả điên nói xàm, con ban đêm kêu cha mẹ mà khóc! Lão Hòa Thượng muốn dưng cho Bệ hạ, song chẳng nghe tin mất công chúa, nên chẳng dám dưng vì sợ có tội. Khi Bần tăng đến chùa ban đêm nghe tiếng khóc, mới hỏi thăm Lão Hòa Thượng có thiệt như vậy, cũng hồ nghi yêu tinh giả hình công chúa mà ở trong cung, mới ân cần dặn Bần Tăng, đến đổi điệp thì dò tin cho rõ, nếu quả có mất công chúa gieo sầu, mới bị vấn vương mất bữa!
VuaThiên Trúc nghe rõ liền cất tiếng khóc vang.
Khi ấy Tam cung lục viện nghe vua khóc lớn, thất kinh đồng chạy đến hỏi thăm.
Nghe thuật chuyện lại vân vân, ai nấy cũng động lòng rơi lụy.
Giây phút vua Thiên Trúc bớt khóc, liền hỏi thăm rằng:
- Chẳng hay chùa Bố Kim cách bao nhiêu dặm?
Tam Tạng tâu rằng:
- Cách đến chừng hơn sáu chục dặm .
VuaThiên Trúc phán rằng:
- Vậy thì thái sư coi thế việc Triều đình cho trẫm, đặng cho trẫm với chánh cung Hoàng Hậu dẫn bá quan theo Ðại Thánh đến chùa Bố Kim mà rước công chúa .
Bá quan vưng chỉ giàng giá theo phó.
Tam Tạng và Sa Tăng, Bát Giới dẫn lộ.
Tôn Hành Giả dùn mình một cái đã tới chùa Bố Kim.
Các sải thấy Tôn Hành Giả ở nữa lừng sa xuống?
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Ta lên trời cũng đặng, hạ xuống nữa lừng! Chẳng hay có lão sư ở trong chùa hay chăng? Bảo ra đặt bàn hương án tiếp giá. Vì VuaThiên Trúc và Hoàng Hậu bá quan đi với thầy ta gần tới cửa núi. Các sải nghe nói kinh hãi, không hiểu cớ gì! Liền vào bạch với thầy như vậy như vậy.
Khi ấy lão Hòa Thượng ra mắt Tôn Hành Giả, rồi quỳ lạy rằng:
- Lão gia gia ôi! Chuyện công chúa ra thể nào?
Tôn Hành Giả thuật hết các việc.Lão Hòa Thượng lạy tạ ơn.
Tôn Hành Giả hối rằng:
- Dọn bàn hương án, mà tiếp giá cho mau!
Các sải nghe rõ đầu đuôi, mới biết nàng ấy là công chúa, không phải yêu tinh, ai nấy nữa mừng nữa sợ.
Liền mặc áo cá sa, đặt bàn hương án, dộng chuông đánh trống vang tai!
Giây phút vua Thiên Trúc ngự đến cửa núi, các sải đồng quỳ lạy tiếp giá.
Vua Thiên Trúc thấy Hành giả đứng trong chùa!
Vua Thiên Trúc phán hỏi rằng:
- Ðại Thánh tới đây hồi nào vậy?
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Lão Tôn vung vai một cái, đã tới cửa chùa, sao ai nấy đi quá lâu, sao bây giờ mới tới? Nhắm chừng cũng có nữa ngày! .
Khi ấy Tam Tạng thỉnh vua vào chùa, đến sau liêu, nghe công chúa còn giả điên, nói xàm inh ỏi!
Tam Tạng chỉ và nói rằng:
- Công Chúa ở trong phòng đó .
Lịnh truyền mở khóa phá cửa, Hoàng Hậu bước vào, liền ôm con mà khóc!
VuaThiên Trúc cũng tiếp theo! Sáu tròng đều ôm lụy khóc một hồi, rồi truyền hâm nước cho công chúa tắm rửa thay y phục như xưa, liền đỡ lên kiệu, khiêng về cung lập tức.
Còn Tôn Hành Giả chắp tay bái vua Thiên Trúc mà tâu rằng:
- Xin Bệ Hạ y tâu?
VuaThiên Trúc đáp lễ hỏi rằng:
- Ðại Thánh muốn bảo chuyện chi, trẫm cũng vưng lời cả thảy .
Tôn Hành Giả tâu rằng:
- Tên núi nầy là Bá Cước, bởi Bá Cước là trăm cẳng nên nhiều loài rít thành tinh, đón bộ hành mà cắn, xin Bệ Hạ truyền chỉ cho một ngàn con gà cồ, thả vào trong núi, cho nó ăn những ngò công, thì mới tuyệt loài ấy, và sửa tên núi lại cho tốt. Còn chùa nầy có ơn nuôi công chúa, cũng nên sùng tu lại, và phong tặng cho thầy cả mà đền ơn .
VuaThiên Trúc phán rằng:
- Phải lắm phải lắm .
Liền cải tên núi ấy lại là Bửu Hoa Sơn, ban chỉ tuyển gà trừ rít, và truyền chỉ quan công bộ cất chùa lại, phong lại là:
- Sắc kiến Bửu Hoa Sơn Cấp Cô Bố Kim Tự .
Phong lão Hòa Thượng làm chức Báo Quốc Tăng Quan, cứ mỗi tháng cấp lương ba mươi sáu thạch gạo trắng, tiền Bảo Quốc Tăng Quan có tạ thế, cũng chọn một vị đệ tử làm chứa ấy ăn lộc luôn luôn, mấy đời cũng vậy, các sải mừng rở tạ ơn; rồi đưa vua về nước.
Ðoạn Vua Thiên Trúc về đền, dọn tiệc đoàn viên đãi rất trọng thể, công chúa tạ ơn bốn thầy trò, thờ tại Trấn Hoa các, Tam Tạng từ giả đi thỉnh kinh, VuaThiên Trúc cầm hoài, đãi tiệc luôn tám bữa.
Tam Tạng vào đền tạ từ nữa, VuaThiên Trúc biết cầm lâu không đặng, truyền đem bạcvàng hai trăm đính, châu báu một mâm mà tạ ơn.
Bốn thầy trò không chịu lãnh. Vua Thiên Trúc truyền dọn bốn cổ xe, đưa bốn thầy trò cách trọng thể chúa tôi ngồi kiệu đi đưa.
Còn các sải chùa Bố Kim cũng muốn qua Tây Phương nên đi theo mãi.
Khi ấy Tôn Hành Giả sợ các sải theo báo hại, trể nải ngày giờ, nên làm phèp hóa một trận dông, các sải sợ cát vô con mắt đều nhắm lại!
Bốn thầy trò đi mới đặng xa, lặng giông các sải mở mắt ra, không thấy dạng bốn vị, bơ ngơ ngáo ngát phải trở về chùa.

Hồi 96
Khấu Viên ngoại ưa đãi thầy tu
Ðường Trưởng lão chẳng màn của cúng​

Nói về bốn thầy trò, từ khi Tôn Hành Giả hóa gió cho các sải trở về đi đặng thong thả.
Lúc nầy hết Xuân qua Hè, đi đặng nữa tháng, tuy là không gặp yêu tinh, khỏi mắc tai nạn, song ăn sương nằm tuyết lại lên ải xuống đèo người ngựa cũng mỏi mệt.
Ngày kia thành trì trước mặt, Tam Tạng hỏi rằng:
- Chỗ nào đó vậy?
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Không biết không biết .
Bát Giới cười rằng:
- Anh là người dạo khắp bầu trời, đi cùng trái đất, lẽ nào lại không biết? Chắc là cố ý mà khuấy chúng tôi chăng?
Tôn Hành Giả nói:
- Thằng khùng không biết xét lẽ, ta tuy qua lại đường nầy cũng nhiều lần, bất quá bay theo mây gió, chẳng hề bước chơn xuống đất, không hỏi thăm là xứ gì! Bởi cớ ấy nên không biết thiệt tình, nào cố tình nói mật .
Lúc đến thành Tam Tạng xuống ngựa, dắt qua khỏi thành, thấy hai ông già ngồi dựa hàng ba nói chuyện.
Tam Tạng nói:
- Ðồ đệ hãy đứng ngoài đường mà đợi, để ta bước vào mái hiên, hỏi thăm một chút.
Dặn rồi liền bước lại chắp tay thưa rằng:
- Bần Tăng kính chào hai vị thí chủ .
Khi ấy hai ông đang ngồi đàm đạo, nói sách nói chuyện lăng xăng:
- Nghĩ thương anh hùng đời xưa, bây giờ cũng ra tro ta đất.
Xảy thấy Tam Tạng chắp tay chào hỏi.
Hai ông đáp lễ hỏi rằng:
- Trưởng lão ở đâu tới đây?
Tam Tạng nói:
- Bần Tăng ở phương xa, đi thỉnh kinh Tây Phương đem về Ðông Ðộ. Nay đến dây không biết quý sứ tên chi? Và chẳng hay có nhà nào lòng nhân từ, đến hóa trai một bủa? Xin hai ông làm ơn dạy chỉ giùm.
Ông già kia nói rằng:
- Ðây là phủ Ðông Ðài, sau phủ có một huyện gọi là huyện Ðịa Linh. Còn trưởng lão đừng đi hoa trai làm chi, cứ đi thẳng theo dãy nầy, có cái nhà lầu trở cửa qua hướng đông, trước cửa có tượng hình bạch hổ, ấy là Khấu Viên Ngoại, trước cửa có treo tấm bảng, đề rằng: Vạn Tăng bất trở, chẳng hề bỏ sót sải nào. Nếu thấy thầy ở phương xa tìm tới, chắc là hậu đãi mười phần, thôi đi đi đừng làm cắt đức chuyện của chúng tôi, tội lắm!
Tam Tạng tạ tử trở lại thuật chuyện với Hành Giả, bốn thầy trò đi lần tới chợ, thiên hạ lấy làm lạ, và coi và nói nhỏ với nhau.
Tam Tạng dặn ba trò đừng sanh sự.
Ba anh em nghe lời cúi mặt mà đi một cách nhu mì.
Giây phút tới chợ, thấy một tòa lầu lớn, trước có treo tấm bảng bốn chử: Vạn tăng bất trở.
Tam Tạng khen rằng:
- Cảnh Tây Phương thiệt là đất phật!
Bát Giới muốn đi vô.
Tôn Hành Giả cản rằng:
- Khoan đã, khoan đã! Ðể coi có ai ra đây hỏi tới rồi sẽ đi vào .
Kế có một đứa gia đình bước ra, tay cầm một cái cân, tay xách một cái giỏ, đi tới ngó thấy ba người đi tướng, thất kinh liệng cân quăng giỏ, chạy vào nhà báo rằng:
- Ông ôi! Có bốn sải dị hình, đứng ngoài cửa ngỏ.
Khấu Viên Ngoại dương chống gậy đứng tại nhà cầu và niệm phật.
Xảy nghe gia đình vào báo.
Khấu Viên Ngoại bước ra mời vào, nói rằng:
- Các nhà lớn nầy là chỗ tiếp đãi cao tăng; còn cái nhà nhỏ kia chỗ tôi ở.
Tam Tạng thấy từng trên có thờ Phật, liền khen ngợi nhiều lời. Rồi mặc áo cà sa, bước lên lạy Phật, rồi trở xuống cởi áo cà sa, đàm đạo với Viên Ngoại.
Tam Tạng nói:
- Thế chủ thờ phượng nghiêm trang lắm!
Khấu Viên Ngoại hỏi:
- Chẳng hay trưởng lão ở đâu đến đây?
Tam Tạng nói:
- Bần Tăng ở nước Ðại Ðường vưng lịnh Thiên Tử, qua Tây Phương lạy Phật thỉnh kinh. Nghe đồn Viên Ngoại háo thiện trai tăng, nên thầy trò tôi vào nhờ một bữa rồi đi Linh Sơn kẻo trể.
Khấu Viên Ngoại hối gia tướng coi dọn cơm mà đãi bốn thầy, và đem ngựa ra sau cho ăn cỏ mà lúa. Rồi mời bốn thầy trò ngồi trà nước.
Tam Tạng hỏi thăm việc nhà.
Khấu Viên Ngoại nói:
- Ðệ tử họ Khấu tên Hồng, tự là Ðại Khoan, năm nay sáu mươi bốn tuổi, đến nay mới đây hai mươi bốn năm mà đãi mới đặng chín ngàn chín trăm mười sáu thầy, nay còn thiếu bốn vị nữa mới là viên mản, nay trời khiến bốn vị đến, thì đủ số rồi, xin bốn thầy cho biết hiệu đặng đem vào sớ viên mãn, và xin nán lại chừng một tháng, đợi làm hội viên mản xong rồi, để tử sắm sửa kiệu và ngựa, đưa bốn vị đến núi Linh Sơn . Vì tại đây đến núi ấy không lấy làm xa, cách chừng tám trăm dặm.
Tam Tạng nghe nói gần tới Lôi Âm thì mừng lắm.
Lúc ấy gia đình hối dọn cơm om sòm.
Bà Viên Ngoại nghe mới hỏi rằng:
- Vậy chớ sải ở đâu mới tới, mà các ngươi lo dọn cơm chay?
Gia đình thưa rằng:
- Nghe bốn thầy ấy nói ở nước Ðại Ðường vưng thánh chỉ qua Tây Phương thỉnh kinh. Gia Gia nói với chúng tôi, chắc bốn thầy đó ở trên trời xa xuống, không lẽ người phàm mà đi đặng tới xứ mình, nên Gia Gia hối dọn cơm chay mà đãi .
Bà Viện Ngoại nghe nói cũng mừng, truyền a huờn lấy áo rộng mặc vào, sẽ ra xem bốn sải cho biết.
Gia đình thưa rằng:
- Có một thầy tử tế dễ xem, còn ba sải dữ tợn xấu xa thiệt có coi lắm .
Bà Viên Ngoại nói:
- Nhứt là tốt người, nhì là dị tướng, đều không phải là bực tầm thường đâu? Chúng bây hãy ra thưa cho ông hay trước rằng bà sẽ ra mắt cao tăng, cho biết người Trung Hoa .
Khi ấy gia đinh vâng lời bước ra thưa lại. Khấu Viên Ngoại gật đầu, Tam Tạng nghe nói, liền đứng dậy bước xuống.
Bà Viên Ngoại đã tới nơi, ngó thấy Tam Tạng xinh tốt, coi lại ba người đệ tử dữ dằn!
Bà Viên Ngoại biết không phải là người phàm, bền cúi đầu làm lễ.
Tam Tạng đáp lễ nói rằng:
- Cám ơn nữ Bồ Tát kính lâm .
Bà Viên Ngoại hỏi chồng rằng:
- Sao bốn vị sư phụ không ngồi chung?
Khấu Viên Ngoại không kịp trả lời.
Bát Giới cúi mặt nói lớn rằng:
- Ba anh em tôi là đệ tử .
Tiếng nói ồ ề như cọp rền, bà ấy nghe mọc ốc.
Xảy có hai người Tú tài nhỏ, bước tới lạy Tam Tạng.
Tam Tạng vội vã xuống đáp lễ, Khấu Viên Ngoại kéo Tam Tạng lại mà nói rằng:
- Hai đứa ấy là con của tôi, đứa lớn là Khấu Lương, đứa nhỏ là Khấu Ðống. Hai đứa nó đọc sách trong thơ phòng, mới ăn cơm trưa, hay Lão gia đến đây, nên chúng nó ra mắt .
Tam Tạng khen rằng:
- Hay lắm. Phải lắm! Lời cổ ngữ có nói: Con cháu muốn nên, cho đọc sách, cửa nhà đặng phước, bởi làm lành. Lời ấy thiệt không lầm, con nên tại cha mẹ khéo dạy, cho học thì chúng nó biết nhơn nghĩa lễ trí tín luôn luôn .

Khi ấy hai Tú tài nhỏ hỏi Khấu Viên Ngoại rằng:
- Thưa cha, chẳng hay lão gia ở đâu mới đến đây?
Khấu Viên Ngoại cười rằng:
- Ở xa lắm, tại Nam Thiện bộ châu, vưng chỉ Ðại Ðường hoàng đế đến Linh Sơn cầu Phật Tổ mà thỉnh kinh .
Hai tú tài nói:
- Chúng tôi có coi sách Sự Tâm quản ký, thứ sách ấy có nói, xứ nầy là Tây Ngưu hạ châu. Nhằm chừng Nam Thiện bộ châu đến đây, đi cũng nhiều năm lắm?
Tam Tạng cười rằng:
- Bần tăng bị trễ nải lắm, thiệt đi không đặng sóng, trăm đắng ngàn cay, gặp mưu mắc nạn, tính đi mười bốn năm tới đây, thiệt một năm đi chừng bốn tháng!
Khấu Lương, Khấu Ðồng khen rằng:
- Thiệt là sải thần, rõ là thầy thánh!
Kế gia đinh dọn tiệc chay xong xả, Khấu Viên Ngoại bảo vợ con vào phòng, còn mình ngồi ăn cầm khách, ép Tam Tạng xới cơm, còn ba người học trò khỏi nài nỉ, nhứt là Bát Giới cứ và một chén một miếng, chúng đơm cơm xớt đà không kịp.
Rồi đồ ăn cũng liền vô!
Bát Giới làm như con trốt hốt đồ, cồng cộc nuốt cá.
Ðoạn tiệc rồi, Tam Tạng đứng dậy, từ tạ xin lui.
Khấu Viên Ngoại can rằng:
- Xin sư phụ ở rán ít ngày, lời tục rằng: Ban đầu con dễ, lâu ngày càng khó. Xin thầy nán lại đợi làm xong hội viên mãn, tôi sẽ đưa thầy ngoài mười dặm mới an .
Tam Tạng thấy Viên Ngoại có lòng, nên phải vì tình nán lại.
Cách bảy ngày, Khấu Viên Ngoại thỉnh các sải ở sở tại cọng hai mươi bốn thầy đặng lo làm đám viên mãn.
Các sải ấy viết sớ và sửa soạn cuộc tiệc, ba bốn bữa mới xong.
Rồi coi ngày lành, vào đám viên mãn, tụng kinh ba ngày ba đêm mới xong đám ấy. Khấu Viên Ngoại công đức an bài rồi.
Còn Tam Tạng nóng việc đi Lôi Âm, nên giả từ Khấu Viên Ngoại.
Khấu Viên Ngoại nói:
- Mấy bữa rày tôi mắc lo đám viên mãn, nên thất lễ cúng thầy, nên thầy không bằng lòng ở lâu, mới vội đi như vậy chăng?
Tam Tạng nói:
- Bần Tăng đàng việc hậu đãi, trả ơn không đặng, có chuyện chi mà chẳng bằng lòng. Song tôi nóng việc đi thỉnh kinh lắm, vì khi trước tôi mới từ giã, Thiên Tử đưa khỏi thành, phán hỏi rằng:
- Ngự đệ đi Tây Phương, khoảng chừng nào về tới? Bần Tăng ngỡ là đi ngựa cũng mau, nên tâu rằng: Khoảng chừng ba năm. Chẳng ngờ đường xá gập ghình, yêu tinh ngăn trở, đến nay mười bốn năm trời, chưa thấy mặt Phật, không biết thỉnh đặng kinh hay chăng? May mà thỉnh đặng kinh, trở về cũng có mười hai mười ba năm nữa! Tội khi quân vì chí nặng biết chừng nào? Vậy xin Viên Ngoại cho Bần tăng đi thỉnh kinh xong, rồi sẽ trở lại ghé thăm ít bữa .
Khi ấy Bát Giới sợ mất món ăn, liền nói lớn rằng:
- Sư phụ không biết vị tình, Viên Ngoại đã có lòng thành cầm ở, là có ý trai tăng, bởi Viên Ngoại không phải túng rối chi, nay đã làm viên mãn rồi, không còn lo đãi ai nữa mà sợ, dẫu một năm cũng vô can, một hai cũng đi vội làm cho. Ðây sẳn trai tăng lại không dùng, để đi xin chổ khác! Có ông bà thân thiết ở đàng trước hay sao, nên mới nóng lòng như vậy?
Tam Tạng nổi giận mắng rằng:
- Ngươi là đứa thô tục, cứ biết một việc ăn, chắc cốt trước ngươi là một vật chi của người ta nuôi, nên quên tánh như vậy? Thôi thôi ngươi muốn ở lại thì cứ ở, mai ta sẽ lên đường, đi thỉnh kinh kẻo trể .
Còn Tôn Hành Giả thuở nay thấy thầy cưng Bát Giới, nên mình không dám động đến, bây giờ thấy Tam Tạng trở mặt .
Tôn Hành Giả cũng hùa gió bẻ măng, đè cổ Bát Giới xuống đánh một hồi và mắng rằng:
- Một mình ngươi ham ăn mà chọc thầy giận, cũng tại tiếng nói bất thông, rằng ông bà thân thiết ở đàng trước, ngươi nói ông bà ai đó, làm cho sư phụ nổi giận mắng chung với chúng ta, ấy là một người làm xấu cả bọn mang nhơ, nếu ta không nói ra thì thầy cũng nghi ta ý như vậy .
Bát Giới tức mình đứng dậy thở dốc, không dám trả lời cứ ngó thầy mãi.
Khi ấy Khấu Viên Ngoại thất thầy trò giận hờn, biết Tam Tạng không chịu ở, liền cười mà nói rằng:
- Xin sư phụ đừng nóng, hãy ở nán một bửa, đặng tôi mời ít người thân quyến, sắm sửa cờ trống, mai sẽ đưa thầy đi .
Xảy thấy bà Ngoại Viên bước ra nói rằng:
- Chẳng hay lão sư phụ đến nhà tôi đã đặng mấy ngày Tam Tạng nói:
- Ðã được nữa trăng rồi .
Bà Viên Ngoại nói:
- Nữa tháng nay thuộc về phần viên ngoại tôi, tôi xin ra công nữa tháng may y phục cho bốn thầy bận .
Kế Khấu Lương, Khấu Ðồng bước tới thưa rằng:
- Gia phụ trai tăng hơn hai mươi năm mà chưa gặp cao tăng. Nay viên mãn thời may trời xuôi bốn vị giáng hạ, cha con tôi có phước vô cùng. Song anh em tôi còn thơ ngây, chưa biết nhơn quả, có nghe lóm câu kinh như vầy: Ông tu ông đắc, bà tu bà đắc, bất tu bất đắc. Chắc là nghĩa nói rằng: Ông tu ông đặng phước riêng, bà tu bà đặng phước riêng, ai chẳng tu thì nấy chẳng phước.Tiểu sanh từ lúc vào khoa, nhờ ơn tổ tiên, cám đức cha mẹ, đổ đặng phú tài, từ ấy đến nay mà dạy học mà học thêm, thiệt là giáo giả học chi báu, nên học trò đi qua thúc tu chút đỉnh, anh em tôi xin lấy ấy trai tăng nữa trăng, thiệt tình bắt chước cha mẹ tôi, xin thầy nhậm lễ .
Tam Tạng nói:
- Lịnh đường hậu đãi, chúng tôi có chẳng dám hứa thay! Tuy quý vị hậu tình thì cám ơn, chớ không dám chịu, vì sợ trể khâm hạn thì mắc tội với quân vương nên nhứt định ngày mai sẽ rời gót .
Ba anh em thấy Tam Tạng nói gắt như vậy, cũng phát rầu, hết thể ép uổng dắt nhau lui nghĩ.
Còn Khấu Viên Ngoại thấy chuyện như vậy, cũng chẳng dám cầm, liền viết thiệp cho bà con hay, định ngày mai đến đưa Tam Tạng; lại hối hầu bếp dọn tiệc, và sắm cờ mướn nhạc lăng xăng. Lại thỉnh đạo sĩ với thầy chùa, định ngày mai đến đưa cho rậm đám.
Kế dó đãi đằng xong xả, trời đã tối rồi.
Rạng ngày sửa soạn cuộc tiệc cho tới giờ tị mới xong, dọn tiệc tiến hành trọng thể, trên thì đãi tiệc, dưới thì xướng hát, đờn ca, ai nấy đều vui lòng hết thảy.
Ðến mãn tiệc bốn thầy trò tạ ơn xong xả, đồng đi ra khỏi cửa.
Khấu Viên Ngoại theo đưa, có kẻ cầm sờ đi trước, dạ nhạc theo sau, hai bên đường là Hòa Thượng với đạo sĩ đưa ra khỏi cửa thành cách mười dặm tới trường đình thấy có dọn tiệc sẳn tại đó.
Khấu Viên Ngoại rưng rưng nước mắt, bưng chén rượu rồi nói rằng:
- Sư phụ thỉnh kinh về, xin ghé tôi ít ngày, kẻo tấm lòng ao ước .
Tam Tạng tạ ơn nói rằng:
- Nếu Bần tăng đến Lôi Âm, thì trước tỏ việc đức hạnh Viên Ngoại, chừng trở về sao cũng ghé thăm .
Khi ấy Khấu Viên Ngoại theo đưa rán hơn ba dặm nữa.
Tam Tạng từ mãi, Khấu Viên Ngoại mới chịu từ biệt lui về.