Tây Du Ký - Ngô Thừa Ân

Hồi 23
Tam Tạng chẳng quên đạo
Tứ Thánh thử lòng thiền​

Nói về bốn thầy trò đi dọc đàng bày cạn nguồn lòng mối đạo, chuyện trò vui đẹp, chẳng chút ngại ngùng, mãng xem cỏ nội hoa ngàn, bóng ác dường thoi đưa, ba thu đã gần lụn.
Ngày kia trời tối, Tam Tạng nói với đồ đệ rằng:
- Mặt trời chen lặn, biết nhà nào ngủ đỡ một đêm?
Hành Giả thưa rằng:
- Người tu hành thì uống nước suối, ăn trái cây, ngủ ngoài sương, nằm dưới nguyệt, chỗ nào cũng là nhà hết thảy, hỏi thăm xóm làm chi?
Bát Giới nói:
- Anh đi không, thì thong thả hơn hết, chẳng hề thương kẻ nặng nề, cái gánh đồ nầy, có một Lão Trư ra sức. Anh theo làm học trò lớn, để tôi làm chức trưởng công, tôi biết tánh anh muốn làm tiên, chẳng hề gánh vật, còn ngựa của thầy mập quá, để cho tôi gởi gánh đồ .
Hành Giả nói:
- Ngươi tưởng nó thiệt là ngựa hay sao? Ấy là Thái Tử thứ ba, con vua Long vương Tây hải, bởi vì phạm tội, nhờ Quan Âm xin với Ngọc Hoàng, dạy nó phải biến ra con ngựa kim, mà chở thầy cho tới Tây Phương Phật, ai có phần nấy, ngươi còn xeo nó hay sao?
Sa Tăng nghe nói hỏi rằng:
- Nó là rồng thiệt sao anh?" Hành Giả nói:
- Phải .
Bát Giới nói:
- Thiên hạ đồn rằng: Rồng thì có phép thần thông, phun mây vượt biển, sao mà đi chậm như thường?
Hành Giả nói:
- Ðể ta biểu nó nhảy sải cho ngươi coi .
Nói rồi giá cây thiết bảng, hào quang chiếu sáng đỏ trời, con ngựa sợ đánh nhằm nó, liền chạy bay như tên bắn, Tam Tạng gò cương không lại, phải ôm cổ nó mà nằm. Chạy tới cụm rừng ngừng lại, Tam Tạng mới thở ra hơi, ngó thấy trong rừng có xóm, mừng rỡ nói rằng:
- Các đồ đệ, đây có nhà người, hãy ghé vào mà ngủ đỡ .
Hành Giả ngó lên trời. Thấy mây lành che phủ, rạng chói đỏ trời. Biết là Tiên Phật hiện ra, ngặt thiên cơ không dám lậu.
Liền nói xuôi rằng:
- Tối rồi, may lắm, thầy trò vào đó mà ngủ nhờ .
Tam Tạng liền xuống ngựa. Thấy nhà lầu: Rèm che sáo phủ, cột vẽ rường soi.
Bát Giới trầm trồ rằng:
- Chắc là nhà giàu lớn .
Hành Giả bước tới, Tam Tạng cản rằng:
- Chẳng nên, chẳng nên; mình là người tu hành phải giữ phép luật. Ðợi có ai ra cửa, sẽ xin cho vào đó mà ngủ nhờ .
Cùng nhau ngồi trước ngỏ hèn lâu, không thấy ai ra hỏi.
Hành Giả nóng quá, bước vào cửa ngỏ mà xem, thấy ba căn nhà trở mặt về hướng Nam, trong treo một bức sơn thủy. Trước có một cái bàn độc sơn đen. Trên bàn để cái lư đồng rất lớn.
Cột có đôi liễn xuân rằng:
Gió đưa tơ liễu trời vừa tối,
Tuyết đượm bông mai cảnh gặp xuân.
Trước nhà khách để sáu cái ghế da. Có bức bình phong che gió.
Hành Giả đương nhắm nhía, xảy nghe có tiếng giày.
Thấy có đàn bà chừng ba mươi tuổi, bước ra hỏi tiếng dịu dàng rằng:
- Chẳng hay ai ở đâu mà lén vào nhà đàn bà góa?
Hành Giả hãi kinh nói rằng:
- Tôi là sãi Ðại Ðường bên Ðông Ðộ, vâng chiếu chỉ qua Tây Phương lạy Phật thỉnh kinh. Bốn thầy trò tôi đến đây, mặt trời chen lặn, nên vào xin phép cho chúng tôi ngụ đỡ một đêm .
Người đàn bà ấy cười và hỏi rằng:
- Còn ba thầy nữa ở đâu? Xin mời vào luôn thể .
Hành Giả cả kêu rằng:
- Xin mời sư phụ đi vô .
Tam Tạng biểu Bát Giới, Sa Tăng dắt ngựa gánh đồ vào cửa.
Người đàn bà ấy bước ra nghinh tiếp, Bát Giới lén xem nhan sắc như vầy:
Trâm cài lược giắt kể đôi từng,
Châu ngọc tai đeo chiếu sáng trưng,
Son phấn chẳng dồi coi cũng đẹp,
Dung nhan chỉ kém gái còn xuân.
Người đàn bà ấy mừng rỡ, rước bốn thầy trò vào nhà, mời ngồi theo thứ tự.
Xảy thấy con đầy tớ gái, bưng kỉ vàng chén ngọc và một mâm trái cây mùi lạ ngọt ngào, trà ngon thơm ngát.
Người đàn bà ấy xăn tay áo rộng, bưng trà trao đủ bốn thầy.
Lại truyền dọn cơm chay thết đãi.
Tam Tạng chắp tay hỏi rằng:
- Chẳng hay bà họ chi? Và xứ nầy gọi là xứ gì; xin cho tôi biết .
Người đàn bà ấy đáp rằng:
- Ðây thuộc về phương Tây gọi là Ðông Ấn độ. Còn tôi họ Giả, chồng tôi họ Mạc. Cha mẹ chồng tôi mất sớm, vợ chồng tôi coi sóc gia cang. Sự nghiệp muôn vàng, ruộng vườn ngàn khoảnh. Vợ chồng tôi có ba đứa con gái, không đặng chút trai, chồng tôi bỏ mình năm xưa, nay đà mãn phục. Không bà con chi hết, mẹ con tôi giữ gìn gia tài. Muốn gã con lấy chồng, lại sợ không ai coi sự nghiệp. Nay gặp bốn thầy trò ghé lại, bốn mẹ con tôi đương đóng cửa kén chồng. Không biết đại sự có hoan hỉ hay không? Xin cho tôi biết?
Tam Tạng nghe nói, giả điếc làm câm. Cứ lim dim ngồi tưởng Phật.
Người đàn bà ấy nói rằng:
- Tôi có ba trăm dãy ruộng gò, ba trăm dãy ruộng bưng, ba trăm ngôi vườn thanh hoa đẳng vật. Dê heo vô số, trâu ngựa cả bầy, đồng cỏ trái cây hơn bảy chục sở, lúa gạo ăn chín năm không hết, hàng lục mặc mười năm có dư, bạc vàng dùng mãn đời cũng không thiếu. Kể chi nữ trang y phục nệm gấm màn thêu. Nếu bốn thầy trò bằng lòng ở đây, thiệt hưởng phước thanh nhàn khoái lạc. Tội gì chịu cực mà đi không tới Tây Phương?
Tam Tạng cứ làm thinh không nói.
Người đàn bà ấy nói rằng:
- Ngày sanh tôi là giờ dậu, ngày mồng ba tháng tám, năm Ðinh hợi. Chồng tôi lớn hơn tôi ba tuổi. Tôi năm nay đã bốn mươi lăm, con gái lớn tôi tên Chơn Chơn, đặng hai mươi tuổi. Con giữa tên Ái Ái, mười tám tuổi. Con gái út tên Liên Liên, mười sáu tuổi, đều chưa có nơi nào. Tôi tuy xấu xa, chớ ba đứa nhỏ đều xinh tốt. Nghề nữ công cũng chẳng thua ai. Bởi chồng tôi không có con trai, nên cưng chúng lắm. Cho ba đứa ăn học, đều biết làm thi phú văn chương. Tuy ở sơn lâm, mà không thô tục. Tài có sắc cũng có, xứ quê người chẳng quê; nhắm cũng xứng đôi với mấy thầy lắm. Nếu bằng lòng ở đây mà để tóc, thời làm chủ cái nhà nầy. Lại được mặc hàng lụa, ăn thịt thà, chẳng hơn đi Tây Phương, thì mặc vải bô, ăn cực khổ?
Tam Tạng ngồi trơ trơ, như vịt nghe sấm, tợ ếch mắc mưa, cứ lộn thinh con mắt. Còn Bát Giới nghe nói giàu sang thì mê, nghe nói nhan sắc cũng muốn, ngứa nghề nóng họng, ngồi trên ghế không yên, khác nào trong nệm có dồn kim, cứ nhỏm lên nhỏm xuống.
Dằn lòng chẳng đặng, bước lại vỗ Tam Tạng mà nói rằng:
- Thầy không nghe bà chủ nói hay sao? Ngồi lim dim giả điếc. Lẽ nào người nói phải mà làm cách chẳng chịu trả lời?
Tam Tạng giựt mình, trợn mắt và xí một tiếng.
Bát Giới lui về chỗ.
Tam Tạng nói rằng:
- Mi là nghiệp chướng. Người tu hành lẽ nào nghe giàu sang mà dời chí, thấy sắc mà động lòng?
Người đàn bà ấy cười rằng:
- Tội nghiệp thì thôi! Ði tu hành mà có ích chi đó?
Tam Tạng hỏi:
- Vậy chớ bà ở thế lại có ích chi?
Người đàn bà ấy nói rằng:
- Vậy thầy nghe tôi nói việc sung sướng cả đời. Xin đọc bài thơ làm chứng.
Thơ rằng:
Xuân đồi đồ mới dạo xem hoa,
Hạ thưởng sen xanh mặc nhổ nha
Thu có rau thơm và thịt sốt,
Ðông thì nệm ấm với dầu thoa
Tư niên ngủ kỹ không mãi,
Cả kiếp ăn ngon mặc tốt mà
Trút cạn nguồn tình vui một bữa,
Khá hơn tìm tõi kiếm Di Ðà.
Tam Tạng nói:
- Bà hưởng vinh hoa phú quý. Có ăn có mặc, con cái đầy nhà. Bà gọi là tử tế cũng phải. Còn tôi tu hành lại có ít theo tôi. Hãy nghe thử bài thơ thì biết.
Thơ rằng:
Tu hành theo phận chí không nguôi,
Trăng gió phường kia dạ phủi rồi
Ngoài thể tham lam là thể tục,
Trong mình đạo đức biết mình vui
Gắn cóng cầu Phật xin qua đó,
Mở lối từ bi trở lại thôi
Gẫm kẻ ở trần ăn mặc sướng,
E sau đọa xuống chốn tanh hôi.
Người đàn bà ấy nghe nói nổi giận đáp rằng:
- Thầy này thiệt vô lễ. Nếu tôi không vị tình ở Ðông Ðộ, thì chắc đuổi ra ngoài. Tôi thiệt tình muốn dâng sư phụ quý khoái lạc cho mấy thầy, thầy lại nói biếm tôi như vậy! Dầu thầy mắc thọ phép tình nguyện không ưa việc thế thời thôi. Còn đệ tử của thầy, cũng cho đỡ một người làm rễ. Có đâu nói gắt như vậy?
Tam Tạng thấy người ấy giận dữ, liền nói xuôi rằng:
- Thôi, Ngộ Không ở lại .
Hành Giả bạch rằng:
- Tôi từ bé đến lớn không biết việc đời. Xin nhượng cho Ngộ Năng là người thông thạo .
Bát Giới nói:
- Anh đừng trao gánh cho tôi, thủng thẳng luận bàn mới đặng .
Tam Tạng nói:
- Hai đứa bây không chịu, thì để Ngộ Tịnh lại cho .
Sa Tăng bạch rằng:
- Tôi nhờ ơn Bồ Tát dạy biểu tu hành. Tôi tình nguyện theo thầy, chớ không tham phú quý. Có giết thì chịu, chớ không làm trái lẽ như vậy .
Người đàn bà ấy thấy ai nấy không chịu liền bước vào trong, đóng cửa bỏ bốn thầy ở ngoài, không trà nước chi hết.
Bát Giới than thở rằng:
- Thầy không thạo việc, nói một lời bất lợi biết dường nào? Phải chi thầy nói lòng vòng, cũng đặng ăn no ngủ ấm. Rạng ngày chịu không chịu, ai lại ép ai. Chẳng hơn không có cơm ăn, chịu một đêm sao nổi?
Sa Tăng nói:
- Thôi anh ở lại mà làm rễ cho xong .
Bát Giới nói:
- Em đừng trao gánh cho ta, thủng thẳng tính đi tính lại đã .
Hành Giả rằng:
- Không nói dài vắn chi hết. Như ngươi chịu ở lại, thì thầy làm xui với người ấy cho rồi. Ngươi làm rễ nhà giàu mặc sức ăn ngon bận tốt. Chắc dọn tiệc đãi họ, thầy trò ăn một bữa cũng no. Còn ngươi ở lại đây, thì lương toàn vô hại .
Bát Giới nói:
- Anh luận cũng cao, song không khỏi tiếng này: Ra trân rồi về trần. Ðể vợ còn cưới chồng .
Sa Tăng nghe nói hỏi rằng:
- Nói vậy nhị ca đà có vợ hay sao?
Hành Giả nói:
- Em không hay việc ấy. Nguyên là con rễ ông Cao Thái Công ở nước Ô Tư Tạng, bị ta bắt được mới theo. Vả lại Quan Âm có độ trước, nên cũng chẳng đã, phải bỏ vợ theo thầy. Nay cũng lâu ngày muốn bỏ thầy mà cưới vợ. Bát Giới ngươi lạy ta vài lạy, thì ta tính dùm chuyện đó mới xuôi .
Bát Giới đáp rằng:
- Ðừng có nói xàm. Ý ai cũng như nấy, muốn bắt tôi chịu xấu một mình. Lời thường rằng: Thầy chùa đắm sắc, như ma đói thèm cơm. Ai lại gan dạ nào mà nói tốt. Ðiều muốn làm lớn thì làm láo, nói ra thì sợ chúng cười. Ðến nay, dầu đèn cũng không, cơm nước cũng vắng. Người ta rán một đêm còn được, báo hại con ngựa nhịn cỏ, mai đi sao thấu đường xa. Thôi, để tôi dẫn nó đi ăn ba miếng .
Nói rồi mở cương ngựa dắt đi một nước.
Hành Giả nói nhỏ với Sa Tăng rằng:
- Ngươi ngồi đây với thầy, ta theo coi nó đi đâu cho biết .

Nói rồi ra khỏi nhà khách, dùn mình biến ra con chuồn chuồn đỏ, bay theo Bát Giới coi chơi. Thấy Bát Giới dắt ngựa gặp cỏ không cho ăn, cứ dắt ra phía sau đứng đó. Xảy thấy người đàn bà dắt ba đứa con gái, đứng coi bông cúc nơi cửa sau.
Bát Giới dắt ngựa đi trờ tới, ba nàng kia bước trái vào trong.
Người đàn bà ấy hỏi rằng:
- Thầy đi đâu đó?
Bát Giới buông dây cương bước tới, bái và nói rằng:
- Thưa mẹ, tôi đi cho ngựa ăn .
Người đàn bà ấy nói:
- Thầy ngươi không biết tính, ở nhà ta thì sung sướng, chẳng hơn đi tới Tây Phương?
Bát Giới cười rằng:
- Mấy người ấy vâng lệnh vua Ðường đi thỉnh kinh, nên không dám ở đây. Song tôi còn ngại lắm. Sợ mẹ chê tôi mỏ dài tai lớn, không chịu gả con .
Người đàn bà ấy nói:
- Ta không chê đâu. Bởi vì nhà không có đàn ông, miễn đặng một người cầm lái. Song ngại vì ba đứa nhỏ, sợ tánh con gái hay chê .
Bát Giới thưa rằng:
- Xin mẹ nói dùm với mấy cổ: Ðừng chê mập chê ốm. Tuy thầy tôi tốt mã, song cũng chẳng đặng mà ham, chớ như tôi diện mạo xấu xa, mà có ích lắm.
Người đàn bà ấy hỏi rằng:
- Ngươi có tài chi, thì nói cho ta nghe thử .
Bát Giới ca rằng:
Tuy vấn sanh tướng xấu, Song cũng có tài năng
Ðào giếng chừng ba khắc. Câu mưa nội nửa ngày,
Giữ nhà hơn chó sủa: Cào đất quá trâu cày,
Trăm việc đều thông cả: Siêng năng ít ai tày.
Người đàn bà ấy nghe nói khen rằng:
- Giỏi như vậy thì xong lắm. Song ngươi về thưa lại với thầy. Nếu thầy ngươi bằng lòng thì ta bắt rễ .
Bát Giới nói:
- Thầy ấy không phải cha mẹ chi tôi, mà phải thưa đi thưa lại, ưng không là tại nơi tôi .
Người đàn bà ấy nói rằng:
- Như vậy thì xong lắm, để ta tính lại với con ta .
Nói rồi bước vào đóng cửa.
Bát Giới không cho ngựa ăn cỏ, cứ việc dắt về.
Chẳng ngờ Hành Giả bay theo nghe đủ các việc, liền bay về hiện hình như cũ, thưa với thầy rằng:
- Bát Giới dắt ngựa về đó .
Tam Tạng nói:
- Ngựa thì phải dắt mới đặng, nếu buông khơi thì nó chạy đi .
Hành Giả cười, rồi thuật hết các việc.
Khi ấy Bát Giới về tới, buộc ngựa xong rồi Tam Tạng nói:
- Ngươi thả ngựa ăn cỏ rồi chưa?
Bát Giới nói:
- Chẳng có cỏ non nên không thả ngựa .
Hành Giả nói:
- Không thả ngựa mà có quần ngựa hay không?
Bát Giới nghe hỏi biết chuyện lậu rồi, làm thinh không nói lại, ngồi ngoẻo đầu nhiều mỏ thở ra.
Giây lâu nghe tiếng mở cửa, những thế nữ cầm hai cặp đèn sáp, một cái lư hương, tiếng ngọc len ken, mùi thơm bát ngát, người đàn bà ấy dắt ba người con gái ra kêu mà nói rằng:
- Chơn Chơn, Ái Ái, Liên Liên mau ra mắt Ðường Tăng ở Ðông Ðộ .
Ba nàng ấy ra làm lễ, coi lịch sự như tiên.
Có bài ca làm chứng:
Mày như kiểng chẩu, mặt tợ phấn dồi
Sắc sảo đành ngiêng nước, nết na dễ động người
Liễu dịu dàng chân bước, huê chúm chím miệng cười
Nếu không Tiên nữ vì trần đọa thì cũng Hằng Nga xuống thế chơi.
Tam Tạng chắp tay cúi mặt, Sa Tăng nhắm mắt day lưng.
Hành Giả làm ngơ không ngó tới, có một mình Bát Giới coi không nháy mắt, nhìn muốn rớt tròng, mất vía, bay hồn, bấm gan tím ruột, liền bỏ nhỏ rằng:
- Chào các tiên cô giáng hạ, thôi, mẹ biểu mấy cổ lui vào .
Ba nàng ấy đều lui vô hết, để lại một cặp đèn.
Người đàn bà ấy hỏi rằng:
- Bốn thầy trò, ông nào thương con tôi mà bằng lòng ở lại?
Sa Tăng nói:
- Chúng tôi đà nhứt định, người họ Trư ở lại đã xong .
Bát Giới nói:
- Em đừng đổ án cho anh, để tính đi tính lại .
Hành Giả nói:
- Còn tính nổi gì nữa? Ngươi đã giao ước tại cửa sau rồi, bây giờ thầy làm Nam chủ hôn, ta đứng trưởng tộc. Sa Tăng làm mai, chẳng coi lịch làm chi, nay là ngày thiên ân tốt lắm, hãy lạy thầy vài lạy, rồi đi làm rễ cho mau .
Bát Giới nói:
- Ðừng nói chơi không đặng, có đâu làm trái lẽ như vầy?
Hành Giả nói:
- Ngươi đừng có chối, miệng kêu mẹ đà chẳng biết mấy lần, chuyện gì mà nói chơi không được? Mau mau vào trong cho ta ăn đám cưới .
Nói rồi tay mặt kéo Bát Giới, tay trái kéo áo người đàn bà ấy nói rằng:
- Thôi, mẹ vợ dắt chàng rễ vào trong .
Người đàn bà ấy hối đầy tớ gái dọn cơm chay thiết đãi ba thầy.
Tam Tạng, Hành Giả, Sa Tăng ăn no rồi ngủ.
Còn người đàn bà ấy dắt Bát Giới đi không biết mấy phòng, Bát Giới nói:
- Thưa mẹ, tôi đã đói lòng, xin ghé phòng nầy một chút .
Người đàn bà ấy đáp rằng:
- Ðây là kho lúa và hà để cối xay, chớ nhà bếp còn cách xa lắm .
Bát Giới nói:
- Thiệt nhà nhiều ngăn nắp quá!
Ði quanh co hơn một buổi, mới tới phòng nằm.
Người đàn bà ấy nói rằng:
- Nay nhằm ngày thiên ân, nhập phòng tốt lắm. Ngươi làm lễ cho mau .
Bát Giới nói:
- Mẹ nói phải lắm, xin mẹ ngồi ngay bàn án ngó ra, đặng tôi lạy một lần luôn thể . Người đàn bà ấy cười rằng:
- Bợ thì muốn cưới cho mau, mà tiếc từ cái lạy! Tuy vậy cũng đặng, khỏi mất công nhiều lần .
Nói rồi ngồi lên, Bát Giới cúi đầu làm lễ.
Lạy rồi hỏi rằng:
- Thưa mẹ, tính gả người thứ mấy cho tôi?
Người đàn bà ấy nói rằng:
- Chuyện ấy chưa nhất định, muốn gả con lớn thì sợ con giữa nó phiền, muốn gả con giữa thì sợ con út nó giận. Bằng gả con út, chắc hai đứa nó hờn, nên chưa định chắc .
Bát Giới nói:
- Thưa mẹ, nếu sợ phàn nàn xin gả cho tôi hết thảy, thì khỏi lo việc ghen tuông . Người đàn bà ấy nói rằng:
- Không lẽ ba đứa con, mà có một thằng rễ?
Bát Giới thưa rằng:
- Nói như mẹ thì người ta không có hai ba vợ hay sao? Rất đổi là vua Nghiêu còn gả hết hai con cho ông Thuấn. Tôi khéo ở lắm, chẳng hề bỏ phép công bình?
Người đàn bà ấy nói:
- Không đặng, ta đưa cái khăn vuông cho ngươi đội, chụp con nào thì con ấy phải ưng, ấy là lối bói thiên hôn đó .
Bát Giới nghe lời lấy khăn che mặt, rồi nói rằng:
- Xin mẹ kêu mấy cổ ra đây .
Người đàn bà ấy nói rằng:
- Chơn Chơn, Ái Ái, Liên Liên. Ra cho rể mới choàn thiên hôn mà kết duyên gá nghĩa .
Nói rồi nghe ba nàng đều dạ, đeo vàng ngọc khua rổn rảng, mùi xạ hương bay bát ngát. Lòng mừng khấp khởi, chụp trước rồi chụp sau. Chụp chẳng đặng người nào, té ngiêng rồi té ngửa! Rán sức đổ mồ hôi hột, té đập mặt u đầu! Chụp cột nầy rồi ôm cột kia, đụng vách nầy nhào vách nọ!
Mệt ngồi thở dốc và nói rằng:
- Mẹ ôi! Ba cô ấy qủy quyệt quá! Chụp không nhằm biết tính sao?
Người đàn bà ấy nói:
- Không phải nó qủy quyệt đâu, ấy là mắc nhượng cho nhau, nên không đứa nào chịu hết .
Bát Giới nói:
- Mấy cô không chịu, thì mẹ chịu cho rồi .
Người đàn bà ấy nạt rằng: Ðừng nói bậy nà! Mi là bộ mặt heo, nên đụng đâu muốn đó. Không chừa nhạc mẫu hay sao? Bởi ba đứa con ta đều khéo léo, dệt ba cái áo lót mồ hôi bằng gấm đều có nhận hột trân châu. Như người bận áo nào vừa, thì gả đứa ấy .
Bát Giới nói:
- Xong lắm, xong lắm, nếu bận đặng ba cái, thì gả hết cho tôi!
Người đàn bà ấy vào phòng lấy một cái áo đưa ra.
Bát Giới xem qua mừng lắm, bèn cởi trần mà mặc áo vào . Bận rồi nhào xuống đất; coi lại là dây buộc riết mình, chớ không phải áo, nó riết gần gãy ba sườn, thở không muốn đặng. Coi lại bốn mẹ con đi mất chẳng còn.
Nói về thầy trò Tam Tạng ngủ tới hừng đông, Tam Tạng mở mắt ra thấy mình ngủ trong rừng tòng bá, không biết nhà cửa đâu mất, lấy làm lạ lùng!
Tam Tạng thất kinh, dậy kêu đồ đệ, Sa Tăng nói với Ngộ Không rằng:
- Anh ôi! Không xong rồi! Chúng ta đã gặp quỹ!
Hành Giả biết trước, cười chúm chím mà nói rằng:
- Tuy là ngủ trong rừng tòng, mà vui quá sức. Song không rõ Bát Giới bị hành tội ra thể nào?
Tam Tạng hỏi:
- Nó bị tội chi?
Hành Giả cười rằng:
- Bốn mẹ con người đàn bà hồi hôm đó, chắc là Tiên Phật hiện ra mà thử chúng ta. Nên nửa đâm biến mất. Còn Bát Giới phải mắc nạn chẳng sai .
Tam Tạng nghe qua, liền lạy thinh không mà niệm Phật.
Xảy thấy trên cây tòng bay xuống một lá thiệp.
Sa Tăng lấy đem cho Tam Tạng.
Trong lá thiệp có tám câu thơ rằng:
Lê Sơn lão mẫu tu hành
Vị tiếng Quan Âm thỉnh xuống trần
Cậy Phổ Hiền kia làm thục nữ,
E¨p Văn Thù nọ giả gia nhân
Thánh Tăng giữ phép đà trọn đạo,
Bát Giới tham hoa muốn gãy lưng
Từ ấy sắp sau chừa các lỗi
Bằng quen thói cũ khó thành thần.

Hồi 24
Vạn Thọ sơn, Trấn Nguơn cầm cố hữu
Ngũ Trang am, Hành Giả trộm nhơn sâm​

Ba thầy trò đương đọc bài kệ, xảy nghe trong rừng có tiếng kêu lớn rằng:
- Sư phụ ôi! Cứu tôi với! Từ rày sắp ới tôi không dám nữa đâu .
Tam Tạng hỏi:
- Phải Ngộ Năng kêu đó phải không?
Sa Tăng thưa:
- Phải .
Hành Giả nói:
- Em đừng nói tới nó làm chi, chúng ta đi cho rãnh .
Tam Tạng nói:
- Tuy nó khờ dại mặc lòng, song vị tình Bồ Tát ngày xưa, cứu nó một phen kẻo tội nghiệp .
Sa Tăng gánh đồ, Hành Giả dắt ngựa. Ba thầy trò đồng vào rừng kiếm.
Nói về thầy trò vào rừng, thấy Bát Giới bị trói dưới gốc cây, kêu la vang rên siết! Hành Giả cười rằng:
- Chàng rễ ôi! Sao chừng nầy chưa dậy mà lạy thầy, và tạ mai nhơn trưởng tộc? Hỡi còn giả ngộ hay sao? Ủa! Nói vậy thì mẹ vợ với vợ trói chàng rễ mà khảo đó chăng?
Bát Giới thấy Hành Giả kêu ngạo, thì hổ thẹn trăm bề! Ðau cho mấy cũng không la, phải cắn răng mà chịu đỡ.
Sa Tăng thấy tội nghiệp quá, nên chẳng nỡ lòng, liền để gánh đồ, lại mở dây cho Bát Giới.
Bát Giới hổ thẹn không dám ngó lên. Liền quỳ lạy thinh không, chẳng biết ai mà vái. Hành Giả hỏi:
- Ngươi biết vị nào hiện ra mà thử đó chăng?
Bát Giới nói:
- Tôi hôn mê bất tỉnh nên không biết ai .
Hành Giả đưa lá thiệp ra.
Bát Giới coi càng hổ thẹn.
Sa Tăng thấy Bát Giới mắc cỡ, nực cười nói cợt rằng:
- Nhị ca cũng khá lắm mới cảm động bốn vì Bồ Tát, giúp việc hôn nhơn .
Bát Giới nói:
- Sư đệ đừng nhắc chuyện đó làm chi nữa. Từ nầy sắp tới chẳng dám làm nhăn, cứ quảy gánh theo thầy cho tới Phật .
Tam Tạng khen rằng:
- Nói như vậy mới phải .
Hành Giả thỉnh thầy lên ngựa, dắt ra đường cái đồng đi.
Ăn gió nằm mưa, trèo non lặn suối, xảy thấy hòn núi rất cao.
Thiệt là,
Hoa nở hoa tàn đầy đãnh núi,
Mây qua mây lại quảng đầu non.
Tam Tạng ngồi trên ngựa mừng rỡ nói rằng:
- Ðồ đệ, ta từ đi Tây Phương đến nay thấy nhiều non nước, không thấy núi nào cảnh tốt như vầy, có khi gần tới chùa Lôi Âm. Phải sửa sang cho đàng hoàng, mà ra mắt Phật Tổ .
Hành Giả cười rằng:
- Sửa soạn chi gấp vậy?
Sa Tăng hỏi:
- Thưa đại ca đây tới Tây độ còn cách bao xa?
Hành Giả nói:
- Kể từ Ðông Ðộ qua Tây độ cách mười muôn tám trăm dặm đường. Nay đi mười phần mới đặng một .
Bát Giới nói:
- Biết đi mấy năm cho tới .
Hành Giả nói:
- Ước sức hai em đi hơn mười mấy ngày cũng tới. Còn ta thì một ngày vừa đi vừa về năm chục lần, mà mặt trời chưa lặn. Chớ như thầy thì hết đợi hết trông!
Tam Tạng hỏi:
- Ngộ Không, ngươi nói ta đi mấy mươi năm mới tới?
Hành Giả nói:
- Thầy đi từ nhỏ cho tới già, già rồi trẻ lại một ngàn lần như vậy cũng chưa tới Tây Phương. Phải chi thành tâm, ngó lại Tây pương gần tới .
Sa Tăng nói:
- Chỗ nầy tuy không phải chùa Lôi Âm, song cũng chỗ thần tiên chi đó?
Hành Giả nói:
- Phải. Ðây là non tiên cảnh thánh, chúng ta đi chậm chậm mà xem hoa.
Nói về trong núi Vạn Thọ, có am Ngủ trang. Trong am ấy có một ông tiên, tên là Trấn Nguơn Tử, hiệu riêng là Dữ Thế Ðồng Quân. Trong vườn có một vật báu. Nguyên trước khi mới có trời đất, thì sanh ra cây nầy. Gọi rằng Thảo huờn đơn, lại kêu là nhơn sâm quả. Ba ngàn năm mới nở bông, ba ngàn năm mới có trái, ba ngàn năm nữa trái ấy mới chín cây. Gần cả muôn năm, mới có ba mươi trái. Hình như con nít mới đẻ ba ngày, có đủ tay chân, ngủ quan không thiếu. Nếu ai có phước, hửi một cái sống đặng ba trăm sáu mươi năm, ăn đặng một trái thì sống bốn muôn bảy ngàn tuổi.
Ngày kia Nguơn Thỉ thiên tôn mời Trấn Nguơn lên cung Di lạc mà nghe giảng đạo. Các tiên nhóm lại rất đông. Còn Trấn Nguơn đại tiên có bốn mươi tám người đệ tử tu luyện gần thành,đồng dắt theo nghe giảng, để hai người ở lại coi động, là hai đứa học trò nhỏ hơn hết, tên Minh Nguyệt với Thanh Phong.
Thanh Phong đã đặng một ngàn ba trăm hai mươi tuổi.
Minh Nguyệt mới một ngàn hai trăm tuổi mà thôi.
Khi Trấn Nguơn đại tiên gần đi có dặn rằng:
- Ta đi rồi ít ngày, có người quen của ta là Ðường Tam Tạng ghé đây. Nguyên ở Trường An vâng lệnh đi thỉnh kinh Tây độ, đừng thấy thầy sãi mà đem dạ dễ ngươi. Phải hái trái nhơn sâm mà đãi Tam Tạng .
Hai đạo đồng thưa rằng:
- Người không đồng đạo thì chẳng bàn luận làm chi, ấy là lời Khổng Tử. Mình theo đạo Lão Tử, sao lại quen với thầy chùa?
Trấn Nguơn đại tiên nói:
- Chúng bây không biết. Thầy ấy nguyên là đệ tử thứ nhì của Phật Tổ, ở tại Tây Phương, hiệu là Kim Thiền tử năm trăm năm trước ta đi coi hội Vu Lan, có quen biết với nhau, như tình bằng hữu. Nay tuy Kim Thiền tử đầu thai làm Tam Tạng, ta lẽ quên cựu ngãi hay sao? Song đem trái nhơn sâm cho Tam Tạng ăn, đừng cho lũ đồ đệ hay; vì chúng nó là học trò ăn cướp .
Hai tiên đồng vâng lệnh, đều ở lại giữ am.
Nói về bốn thầy trò Tam Tạng đương dạo núi non, ngó thấy trong vuông tre có lầu đài rực rỡ. Ði lần tới cửa ngỏ, coi tợ cảnh tiên cõi phật.
Thiệt là:
Lặng lẽ rất yên lòng đạo đức,
Trống không chi nhộn việc người đời.
Tam Tạng xuống ngựa, ngó bên tả cửa núi, có một tấm bia.
Trong bia có mười chữ lớn rằng:
Vạn thọ sơn phước địa, Ngủ trang quán động thiên.
Nghĩa là:
Ðất sanh non Vạn thọ, Trời trổ viện Ngũ trang.
Tam Tạng thấy chữ Viện, liền nói với học trò rằng:
- Ðây là am viện của đạo sĩ, cũng như kiểng chùa Thiền. Hãy đi vô mà coi thử? Hành Giả nói:
- Phải.
Bốn thầy trò đồng bước vào. Thấy đôi liển dán cửa ngỏ rằng:
Trường sanh bất lão thần tiên phủ,
Dữ thiên đồng thọ đạo nhơn gia.
Nghĩa là:
Còn mãi không dời nhà đạo đức,
Sống hoài chẳng thác viện thần tiên.
Hành Giả cười rằng:
- Ông đạo nầy hay nói lối. Trên cửa cung Ðâu Suất là chỗ ông Thái Thượng, cũng không viết liển xất như vầy.
Bước vào cửa trông thấy hai đạo đồng ra nghinh tiếp. Thưa rằng:
Xin mời vào nghỉ.
Tam Tạng thấy hai đạo đồng, tinh thần tợ nước, cốt cách khác thường. Liền mừng rỡ đi theo vào am ấy. Thấy giữa am thờ bức tượng, có hai chữ Thiên Ðịa mà thôi. Ðể lư hương vàng trên bàn án đỏ.
Tam Tạng thấp hương làm lễ, rồi hỏi hai đạo đồng rằng:
- Am Ngủ trang ở cỏi Tây Phương. Sao chẳng thờ Tam Thanh Tứ đế, các vị tinh quân? Lại thờ chữ Thiên Ðịa?
Tiên đồng cười chúm chiếm mà rằng:
- Tôi không dám nói giấu sư phụ Thầy tôi thờ chữ Thiên là phải còn thờ chữ Ðịa là vì tình. Có lẽ nào thờ mấy ông ấy!
Tam Tạng hỏi:
- Vì cớ nào vậy?
Tiên đồng nói:
- Tam Thanh là bằng hữu của thầy tôi. Tứ Ðế thầy tôi cũng quen lắm. Còn mấy vị sau là kẻ dưới tay của thấy tôi, mà phụng thờ sao phải?
Hành Giả nghe qua cười dài rồi nói rằng:
- Tưởng có một mình Lão Tôn hay nói ma, chẳng ngờ đồng lữ cũng vậy!
Tam Tạng hỏi:
- Vậy chớ lịnh sư ở đâu?
Thanh Phong thưa rằng:
- Thầy tôi đi nghe Nguơn Thỉ giảng kinh, vì có giấy mời hôm trước.
Hành Giả nghe nói cứ việc cười hoài.
Tam Tạng biểu ba người đi ra gánh đồ và dắt ngựa vào. Rồi mượn nồi vút cơm khô mà ăn đở.
Ba người ấy đi hết.
Thanh Phong dâng trà cho Tam Tạng.
Minh Nguyệt hỏi rằng:
- Thầy phải hiệu là Ðường Tam Tạng, qua thỉnh kinh bên phật hay chăng?
Tam Tạng nói:
- Phải! Sao Tiên đồng biết đặng tên tôi?
Thanh Phong nói:
- Khi thầy tôi ra đi có dặn rành... Nên tôi mới biết. Vậy xin thầy ngồi nghĩ, đặng tôi hái trái đem dâng.
Nói rồi hai đồng tử vào phòng. Một người cầm cái móc vàng, một người bưng cái chậu đỏ. Trong chậu lót nhiều khăn tơ lụa cho êm. Ðồng ra vườn nhơn sâm mà hái. Thanh Phong cầm móc vàng leo lên cây giựt xuống.
Minh Nguyệt đứng dưới gốc, giơ chậu đỏ hứng hai trái nhơn sâm.
Hái rồi đem ra dâng cho Tam Tạng mà nói rằng:
- Chúng tôi ở Sơn lâm cồn cạn không có vật chi mà đãi thầy. Xin dâng hai trái nầy, cho sư phụ dùng mà uống nước.
Tam Tạng ngó thấy hai trái ấy, thì run lập cập và ngồi dang ra xa ba thước, mà nói rằng:
- Bạc ác thì thôi! Năm nay mùa màng đặng lắm, làm sao đến nỗi ăn thịt người? Ðó là hai đứa con nít mới sanh chưa đặng ba ngày. Sao lại biểu tôi ăn mà uống nước? Thanh Phong nghe nói nghĩ thầm rằng:
- Ông Hòa Thượng nầy thai phàm mắt thịt, nên không biết trái nhơn sâm.
Minh Nguyệt thưa rằng:
- Trái nầy gọi là nhơn sâm quả, ở trên cây sanh ra.
Tam Tạng rằng:
- Ðừng có nói xàm. Lẽ nào cây lại sanh người đặng? Không ai ăn mà ép, hãy dẹp cho mau.
Hai người thấy Tam Tạng một hai không chịu ăn, túng phải bưng vào phòng mà thương nghị.
Thanh Phong nói:
- Ðường Tăng không biết trái nhơn sâm. Thôi, anh em mình chia nhau mà hưởng. Minh Nguyệt nói:
- Phải. Bởi vì trái nầy để dành lâu không được. Nếu lâu nó hết giải, thì chết cứng như thây ma, ăn chẳng ngon mà lại không bổ. Tại thầy ấy vô phước, nên anh em mình mới đặng nhờ.
Nói rồi mỗi người ăn một trái.

Nói về Bát Giới nấu cơm trong nhà bếp, cũng dựa bên đạo phòng, lóng tai nghe hai người đồng tử hối nhau: Lấy móc vàng mâm đỏ mà hái nhơn sâm.
Sau lại nghe nói:
- Ðường Tăng không biết trái nhơn sâm. Thôi, anh em mình chia nhau mà hưởng. Bát Giới nghe nói thèm chảy nước giải, ước phải chi có một trái mà ăn.
Xãy thấy Hành Giả dắt ngựa tới, buộc trên nhánh cây.
Bát Giới ngoắt lia ngoắt lịa.
Hành Giả bước tới, Bát Giới nói rằng:
- Ðây có một món bữu bối, anh biết hay không?
Hành Giả hỏi:
- Bữu bối gì ở đâu?
Bát Giới nói:
- Anh biết nhơn sâm quả hay không?
Hành Giả nói:
- Tuy ta chưa thấy, mà nghe người nói: Nhơn sâm quả là Thảo huờn đơn, nếu ăn nó thì sống lâu lắm. Mà ở đâu có bây giờ?
Bát Giới nói:
- Hai đạo đồng dâng hai trái cho thầy. Thầy không biết là trái nhơn sâm; chẳng hề động tới. Hai thầy khốn nạn quá. Phải chi thầy không hưởng, thì nó hiến cho mình. Té ra hai đứa đem nhơn sâm vào phòng, nuốt ọt với nhau hết trọi! Chúng ta không đặng một miếng, cũng nên hái trộm mà ăn .
Hành Giả nói:
- Chuyện ấy dễ như chơi, để ta đi hái .
Nói rồi liền chạy.
Bát Giới niu lại nói rằng:
- Tôi nghe nó nói phải lấy móc vàng mới hái đặng, mình phải sắm cho sẳn sàng . Hành Giả nói:
- Ta hiểu rồi .
Liền tàng hình vào phòng, không thấy đạo đồng ở đó. Ngó quanh ngó quất. Thấy trên song có móc một cây móc vàng dài ước chừng hai thước, lớn bằng ngón tay cái mà thôi. Trên có cái vòng bằng nhung, dưới cán có củ tỏi, chắc Kim bích là vật nầy. Vì có vòng để móc vào mà giựt. Lấy rồi ra cửa sau ra tới vườn huê, đi khỏi vườn huê tới vườn rau cải, đi khỏi vườn cải thấy có cửa ngăn. Mở cửa ngăn ra, thấy một cây Ðại thọ.
Thiệt là: Cây thơm bát ngát, lá rậm diềm dà, coi cho kỹ thì lá như lá chuối, cây cao ngàn thước, đo giáp vòng 70 thước dư.
Hành Giả đứng dưới gốc ngó lên thấy nhánh bên nam có một trái, coi như đứa con nít, sau đuôi có cuốn dính trên nhánh cây. Chân tay đều cử động. Lắc đầu nhăn mặt, nghe xa xa như tiếng khóc la.
Hành Giả mùng quýnh nói:
- Thiệt ta chưa từng thấy!" Nói rồi nhảy dựng lên cầm móc vàng mà giựt. Thấy rụng xuống một trái, nhảy bổ theo liền. Kiếm hèn lâu không đặng.
Hành Giả nói:
- Dầu nó có cẳng, chạy cũng nội khoản nầy. Vì cớ nào mà kiếm hoài không đặng! Chắc là Thổ Ðịa giữ vườn, không cho ta hái trộm, nên lén giấu đi .
Nghĩ rồi liền bắt ấn, niệm thần chú ám tự, thâu Thổ Ðịa tức thì.
Khi ấy Thổ Ðịa đến làm lễ hỏi rằng:
- Ðại Thánh đòi tiểu thần tới, có dạy chuyện chi?
Hành Giả nói:
- Ngươi há không biết Lão Tôn là ăn cướp tổ hay sao, năm xưa ta ăn trộm bàn đào, uống vụn ngự tửu, lại ăn cắp thuốc Linh đơn, chẳng ai dám chia của tang với ta hết thảy. Giá gì nay ta lén hái một trái nhơn sâm quả, mà ngươi chặn lận của ta? Vả chăng trái ấy ở trên cây, chim cũng ăn, dầu ta ăn một trái lại can chi? Cớ sao ta mới làm rớt xuống đây, lẽ nào ngươi giựt ngược?
Thổ Ðịa nói:
- Xin Ðại Thánh miễn chấp tiểu thần, sự ấy rất oan cho tôi lắm! Bửu bối ấy là vật Ðịa tiên, còn tôi là quỷ tiên lấy làm sao đặng? Chẳng những là cầm không đặng, thiệt vô phước chưa đặng hưởng lần nào .
Hành Giả nói:
- Nếu ngươi không lấy. Cớ gì rớt xuống liền mất đi?
Thổ Ðịa nói:
- Ðại Thánh biết nó là vật trường thọ. Mà chưa rõ nó có kị ngũ hành .
Hành Giả nói:
- Nó kị những vật gì?
Thổ Ðịa nói:
- Trái nầy gặp hơi vàng thì rụng, cây đụng đến thì khô, gần lửa thì cháy đen, rớt xuống đất thì lặn mất. Nên phải dùng đồ vàng mà móc nó, nếu để gần hơi cây thì mất nước, ăn cũng không hay, nếu muốn ăn thì để nó vào đồ sành, chế nước lạnh vào thì tan ra nước mà uống. Tuy đất nầy bốn muôn bảy ngàn năm, cứng hơn sắt, dùi khoan không phủng, mà nó chun xuống như chơi. Bởi vậy ăn nó thì sống lâu lắm .
Hành Giả không tin lời ấy, lấy thiết bảng đập xuống đất, nghe kêu một tiếng, thiết bảng dội lên mà đất không có dấu!
Hành Giả nói:
- Kỳ lắm, kỳ lắm! Làm ngươi bị rầy oan rầy ức, thôi ngươi trở về đi .
Thổ Ðịa vâng lời biến mất.
Khi ấy Hành Giả tính ra kế. Liền cầm móc leo lên, một tay móc nhơn sâm một tay kéo áo ra hứng, bọc đặng ba trái, chạy riết về trù phòng, nói với Bát Giới rằng:
- Của nầy không phải của riêng, nếu ăn lén Sa Tăng thì dở lắm. Hãy kêu một tiếng cho mau!
Bát Giới ngoắt Sa Tăng vào nhà bếp.
Hành Giả dở bọc hỏi rằng:
- Em biết vật gì đó hay không?
Sa Tăng nói:
- Ấy là nhơn sâm .
Hành Giả nói:
- Thiệt hay lắm, em đã biết trái nhơn sâm, khi trước ăn tại đâu mà rõ?
Sa Tăng nói:
- Tôi tuy chưa ăn nó, mà hồi làm Quyện Liêm đại tướng, thường thấy các tiên ngoài biển đem dâng cho Ngọc Hoàng, song chưa ăn đặng. Ðại ca cho tôi xin một chút, đặng nếm cho biết mùi!
Hành Giả nói:
- Không cần xin một chút làm chi, cứ ba anh em mỗi người một trái .
Bát Giới lấy một trái, nhấp vào cái rồi nuốt, lật đật không kịp nhai.
Liền hỏi rằng:
- Sư huynh sư đệ, hai người ăn nó ra làm sao?
Hành Giả nói:
- Ngươi ăn trước hết thảy, còn trở lại hỏi ai .
Bát Giới nói:
- Tôi ăn mau quá, chẳng biết có hột hay không? Tôi nhấp sơ rồi nuốt trọng. Anh ôi! Hễ làm ơn thì làm ơn cho trót. Kiếm thêm một trái nữa, tôi ăn thủng thẳng cho biết mùi .
Hành Giả nói:
- Bụng ngươi tham không cùng, biết bao nhiêu cho đủ? Mình cũng có phước lắm mới ăn đặng một trái nầy. Thôi thôi đã đủ rồi, đừng có đòi nữa .
Nói rồi đứng dậy lấy Kim bích quăng vào lỗ song.
Còn Bát Giới cứ cằn nhằn cẳn nhẳn nói hoài, cũng có bấy nhiêu chuyện.
Vừa lúc hai đạo đồng trở lại đạo phòng, nghe Bát Giới cằn nhằn:
- Ăn trái nhơn sâm uổng miệng quá! Phải được một trái nữa ăn mới biết mùi .
Thanh Phong nghe nói nghi rằng:
- Minh Nguyệt! Em nghe hòa thượng mỏ dài nói đó không? Giống gì mà phải được một trái nữa ăn mới biết mùi. Khi thầy đi có dặn rằng: Phải phòng lũ học trò ăn cướp. Có khi nó hái trộm nhơn sâm chăng .
Minh Nguyệt ngó ngoái lại nói rằng:
- Không xong rồi anh ôi! Cây kim bích sao rơi xuống đất? Mình ra vườn xem thử thể nào .
Hai người đi ra thấy cửa vườn đã mở, coi đếm lại còn có hai mươi hai trái.
Minh Nguyệt nói:
- Nó hết thảy là ba mươi trái, thầy hái hai trái chia nhau mà ăn, lại còn hái hai trái mà đãi Tam Tạng, thì còn hai mươi sáu trái rõ ràng sao mất hết bốn trái, chắc là các sãi trọc ăn cắp rồi. Thôi cứ vô nhiếc Ðường Tăng thì ra mối .
Nói rồi hai người vào chỉ mặt Tam Tạng mà mắng trọc ơi trọc hỡi hơn một hồi, Tam Tạng nghe không hết mới hỏi rằng:
- Chuyện chi mà Tiểu đồng rầy dữ vậy?
Thanh Phong nói:
- Thiệt là ngươi điếc, người ta mắng nhiếc mà không nghe, ăn vụn trái nhơn sâm, mà không cho người ta nói!
Tam Tạng nói:
- Tôi có biết trái nhơn sâm ra làm sao! Xin chớ nói oan mang tội .
Minh Nguyệt nói:
- Tôi đem cho thầy ăn thầy nói in đứa con nít, mới đó đã quên lững hay sao?
Tam Tạng nói:
- Mô Phật, thấy trái đó đà thất kinh hồn vía, tôi nào dám động tới đâu, xin đừng nói tôi ăn vụn vật nầy mà mang tội .
Thanh Phong nói:
- Tuy thầy không ăn, ngặt học trò thầy nó ăn vụng .
Tam Tạng nói:
- Có khi phải đó. Thôi đừng có rầy, để tôi hỏi lại, như quả nó ăn cắp, bắt nó lạy mà chịu lỗi với hai ông .
Tam Tạng liền kêu ba người đồng lên biểu.
Sa tăng nói:
- Không xong rồi, chắc sự nhơn sâm đã lậu!
Hành Giả nói:
- Mắc cở chết đi mà thôi! Chịu tiếng ăn vụng, xấu hổ biết dường nào, chi bằng chối phứt cho xong, không tang án gì mà sợ?
Bát Giới nói:
- Phải phải, ai chịu án ăn vụn làm chi .
Ba anh em bàn luận rồi, đồng đi ra một lượt.

Hồi 25
Trấn Nguơn tiên bắt thầy Tam Tạng
Tôn Hành Giả phá viện Ngũ trang​

Nói về ba anh em đến trước đền, Tam Tạng hỏi rằng:
- Ðồ đệ! Trong am nầy có trái nhơn sâm, mà đứa nào ăn cắp?
Bát Giới nói:
- Tôi thiệt không biết .
Hành Giả đứng chúm chiếm Thanh Phong nói:
- Ai cười thì nấy ăn vụng .
Hành Giả hét rằng:
- Trời sanh cái bộ miệng ta vui vẻ, mới ngó tưởng là cười. Chớ ai biết nhơn sâm ra làm sao mà ngươi nói nhận diện!
Tam Tạng nói:
- Ðồ đệ, mình là người tu hành, chẳng nên nói dối, ăm làm chi những vật sau lưng! Như có ăn lỡ rồi, thì lạy người ta mà chịu lỗi. Ðể chối cãi làm chi .
Hành Giả thấy thầy nói phải, liền thưa thiệt rằng:
- Chuyện nầy không phải tại tôi. Bởi Bát Giới thấy hai người đạo đồng ăn, nên biểu tôi kiếm mà nếm cho biết, tôi hái ba trái về chia ba người ăn. Bây giờ biết làm sao mà liệu?
Minh Nguyệt nói:
- Ăn vụng của người ta hết bốn trái, mà thầy còn nói không phải học trò ăn cướp hay sao?
Bát Giới nói:
- Mô Phật, hái trộm bốn trái mà đem về có ba trái mà chia. Ðã dính tay hết một trái. Coi ai nặng tội hơn?
Bát Giới cứ cằn nhằn như vậy mãi.
Còn hai đồng tử hỏi ra quả tang chánh án, càng mắng nhiếc hơn xưa.
Hành Giả tức mình, trợn mắt tròn vo, nghiến răng trèo trẹo.
Nghĩ rằng:
- Hai thằng nhỏ thiệt đáng ghét quá chừng. Ðể ta làm tuyệt hậu, báo hại cho chúng nó hết ăn trái nhơn sâm .
Nghĩ rồi, nhổ một cái lông sau ót, biến ra Ngộ Không giả đứng cùng Bát Giới, Sa Tăng, còn mình xuất thần ra vườn nhơn sâm, cầm thiết bảng nhảy dựng lên, đập nhơn sâm rụng hết phân nữa. Rồi chuyển thần lực xô trốc gốc cây nhơn sâm.
Thiệt là:
Nhơn sâm trốc gốc bầy trơ rễ,
Ðạo sĩ nhăn răng chịu chết thèm.
Hành Giả xô ngã cây nhơn sâm, coi lại không còn một trái. Vì thiết bảng có bịt vàng nên đụng nhằm thì rụng. Khi ngã xuống đất thì nhập thổ, nên còn cây lá mà thôi. Hành Giả nói:
- Như vậy mới hết tức mình .
Nói rồi hiện về như cũ.
Nói về hai đồng tử mắng một buổi trọn, mấy thầy trò làm thinh mà chịu.
Thanh Phong nói:
- Minh Nguyệt, ta coi các hòa thượng chịu lì không nói lại. Có khi không phải hái bốn trái chăng, thế tại lá rậm che khuất nên đếm sai một trái. Hãy ra coi lại, kẻo mắng hiếp người ta .
Minh Nguyệt nói phải.
Hai anh em đi tới cửa vườn, thấy cây nhơn sâm trốc gốc gãy nhánh, rụng là hết trái. Hai người chết điếng.
Hai đạo đồng nhào xuống đất kinh hãi nhưng biết làm sao cho đặng.
Hai người chắc lưỡi than dài.
Thanh Phong nói:
- Cây thuốc tiên chết rồi, thầy về hỏi trả lời sao đặng?
Minh Nguyệt nói:
- Xin sư huynh đừng kinh hãi. Nhắm không ai vô đây? Chắc là hòa thượng mặt nhiều lông, làm ra công chuyện đó. Nếu cãi lẫy với nó, ắt là đánh lộn chớ chẳng không, mình có hai anh em, cự sao lại bốn hòa thượng. Chi bằng chịu lỗi, gạt nó như vầy: Nhắm chừng nó nấu cơm đã xong, ta đem đồ ăn cho nó. Ðợi ngồi mâm thì đóng cửa. Cầm lại đó mà đợi thầy về. Thầy xử lẽ nào tự ý .
Thanh Phong khen phải, đồng mừng rỡ trở vào.
Khi ấy Thanh Phong, Minh Nguyệt đến lạy Ðường Tăng mà chịu lỗi rằng:
- Khi nãy anh em tôi nói xúc phạm nhiều lời, xin sư phụ miễn chấp .
Tam Tạng hỏi:
- Vì cớ nào mà chịu lỗi?
Thanh Phong nói:
- Trái nhơn sâm chẳng hề mất. Bởi lá rậm nên coi chẳng phân minh. Tôi mới đếm lại rõ ràng còn nguyên hiện .
Hành Giả nghe nói lấy làm lạ nghĩ rằng:
- Cây trái đã tang hoang, sao lại nói còn nguyên hiện. Hay là cây ấy, có phép cải tử hoàn sanh?
Tam Tạng nói:
- Như vậy thì mình dọn cơm mà ăn!
Bát Giới đi dở cơm đem dọn.
Hai tên đồng tử bưng phụ đồ ăn, lại nấu một bình trà ngon mà hờ đó.
Bốn thầy trò mới cầm đũa, hai đồng tử đóng cửa khóa liền.
Bát Giới cười rằng:
- Phong tục ở đây lạ lắm, ai đời ăn cơm còn sớm, mà đóng cửa bao giờ?
Minh Nguyệt nói:
- Phải, phải. Ăn cơm rồi sẽ mở cửa .
Thanh Phong mắng rằng:
- Sãi trọc chết thèm ăn vụng, là một tội rồi, sao lại dám cả gan xô gãy cây nhơn sâm, làm mất giống linh trong ám báu, hỡi còn nói lẻ hay sao? Hoặc đầu thai kiếp khác, mới đi tới Tây Phương, chớ kiếp nầy hết kể .
Tam Tạng nghe nói, thất kinh nghẹn họng, buông đũa thôi ăn.
Hai đồng tử đóng ba vòng cửa, mắng hơn một buổi, rồi vào phòng khóa cửa nghỉ ngơi.
Còn Tam Tạng tức tối, nhiếc Ngộ Không rằng:
- Thằng mặt khỉ tới đâu cũng gây họa. Ðã ăn vụng lỡ thì người ta mắng nhiếc cũng phải nghe, có lẽ nào lại hại cây người cho tuyệt giống, nếu chuyện nầy chúng kiện, dầu ông già mi làm quan xử đoán cũng không lẽ vị tình .
Hành Giả nói:
- Thôi mà, thầy đừng có ngầy lắm! Trời tối hai đứa nó vào phòng hết, đợi nó ngủ mình sẽ trốn mà đi .
Sa Tăng nói:
- Anh ôi! Ba vòng cửa nó khóa hết, lại giấu chìa khóa rồi, mở làm sao cho đặng? Hành Giả cười rằng:
- Không cần gì hết. Lão Tôn có phép thần thông .
Bát Giới nói:
- Ai không biết anh có phép? Anh hóa ra đỉa bò cũng được, hóa ra muổi bay cũng như chơi, ngặt chúng tôi không biết làm sao, phải giơ đầu mà chịu tội .
Tam Tạng nói:
- Nếu nó không đem chúng ta ra hết, thì ta niệm thần chú ngày xưa, coi nó chịu nổi không cho biết.
Bát Giới nghe nói hỏi rằng:
- Thưa thầy, thần chú chi ngày xưa?
Hành Giả nói hớt rằng:
- Bởi em không rõ. Cái niền trên đầu ta, nguyên Quan Âm Bồ Tát truyền cho thầy, thầy gạt ta đội lên, nó dính vào thịt. Hễ niệm thần chú thì niền ấy bóp lại gần bể đầu, nhờ phép thầy trị ta mới đặng. Thầy đừng niệm làm chi cho mệt, bề nào tôi cũng đem ra .
Coi lại trời đã khuya rồi, đạo đồng ngủ hết, Hành Giả nói:
- Bây giờ phải thời đi lắm .
Nói rồi cầm thiết bảng chỉ lên ống khóa, làm phép giải tỏa mở các cửa tức thì.
Tam Tạng lên yên, Sa Tăng dắt ngựa.
Bát Giới gánh đồ hành lý đồng theo Ðại Thánh ra khỏi viện Ngủ trang.
Khi ấy Hành Giả nói:
- Khi tôi làm Tề Thiên đại thánh cỏi tiên, tôi đặt vận ăn cuộc với Tăng trưởng thiên vương. Tôi ăn đặng ít con buồn ngủ, gọi là Hạt thóa trùng. Hễ cho đậu trên con mắt thì buồn ngủ. Ðể tôi trở lại cho hai thằng nhỏ ngủ một tháng cho biết chừng .
Nói rồi đến cửa phòng bắt hai con buồn ngủ quăng vào lỗ song, giống ấy cứ kiếm con mắt người ta mà đậu. Hai người ngủ như say như chết, rồi Hành Giả chạy theo Tam Tạng.
Ðêm ấy ngựa đi không ngừng vó, tới trời sáng mới dừng.
Tam Tạng nói:
- Trời đã sáng rồi, thầy ngồi dựa cội cây mà nghỉ .
Tam Tạng xuống ngựa ngồi dựa cội tòng, còn Bát Giới, Sa Tăng đặt lưng liền ngủ. Còn Hành Giả nhảy thót lên cây.
Nói về Trấn Nguơn đại tiên nghe Nguơn Thủy giảng kinh xong xả, liền dắt đệ tử về am, thấy cửa mở khắp nơi, đèn hương tắt hết. Trước sau không thấy bóng người! Vào đến thấy cửa phòng đóng chặt, hai đạo đồng nằm ngủ li bì! Còn học trò vỗ cửa mà kêu không dậy! Cạy cửa ra kéo hai trò xuống. Cũng mê man như say.
Trấn Nguơn cười rằng:
- Tiên đồng hay quá! Thánh tiên thì tinh thần no đủ, không hề ngủ khi nào, chắc cũng bị ai khuấy chi đó, mới ngủ vùi như vậy .
Nói rồi truyền đệ tử múc nước, niệm chú rồi phun nước vô mặt, hai trò ấy tỉnh liền. Thanh Phong, Minh Nguyệt ngó thấy thầy về động, đồng quỳ lạy thưa rằng:
- Người quen lớn của thầy là sãi Ðông Ðộ mới qua, thiệt là một bầy ăn cướp. Rõ ràng là chánh đảng, chớ không phải lâu la!
Trấn Nguơn đại tiên cười rằng:
- Chuyện chi dữ vậy?
Thanh Phong Minh Nguyệt thuật chuyện lại, và tức mình quá khóc ròng.
Trấn Nguơn đại tiên nổi giận nói rằng:
- Nín đi, đừng khóc, bởi chúng bây không biết họ Tôn; thần thông quảng đại, năm xưa làm phản thiên cung, chúng bây có biết mặt người hại cây báu hay không?
Thanh Phong thưa:
- Biết .
Trấn Nguơn đại tiên nói:
- Biết mặt thì đi theo ta. Còn các trò sắm sửa dây roi, đặng ta bắt đem về khảo . Các tiên đồng vâng lệnh sửa sang.

Khi ấy Trấn Nguơn đại tiên bắt Minh Nguyệt Thanh Phong, đằng vân theo Tam Tạng.
Ði hơn một ngàn dặm ngó không thấy Ðường Tăng.
Ngó ngoái trở lại phía Ðông, Minh Nguyệt Thanh Phong ngó thấy Tam Tạng, liền thưa rằng:
- Ðường Tăng ngồi dựa cội tòng kia kìa .
Trấn Nguơn đại tiên nói:
- Ta đi quá hơn chín trăm dặm, phải không ngó lại, thì kiếm không ra!
Nói rồi biến ra ông đạo sĩ đi đường, tay cầm cái phất chủ.
Ði đến cội tòng nói lớn rằng:
- Tôi chào thầy đó .
Tam Tạng đáp lễ vừa rồi, đạo sĩ hỏi:
- Thầy ở đâu đến đây?
Tam Tạng nói:
- Tôi ở Ðông Ðộ Ðại Ðường vâng chỉ đi thỉnh kinh bên Phật .
Ðạo sĩ làm bộ kinh hãi hỏi rằng:
- Thầy có đi ngang núi tôi chăng?
Tam Tạng nói:
- Không biết núi thầy ở gọi là núi chi?
Ðạo sĩ nói:
- Am Ngũ Trang tại núi Vạn Thọ .
Hành Giả nói hớt rằng:
- Không biết, không biết, chúng tôi cứ đường thẳng mà đi .
Ðạo sĩ điểm mặt Hành Giả mà cười rằng:
- Con khỉ nầy nói giấu ta sao đặng. Mi đến am ta, ăn trái nhơn sâm cho đã, rồi lại giết gốc nhổ cây, mi trốn cả đêm nay, hãy còn chối phức! Ðố ngươi đi đâu cho đặng, phải bắt đền cây nhơn sâm cho ta .
Hành Giả nghe nói nổi xung, giơ thiết bảng liền đập.
Ðạo sĩ nhảy lên trên không hiện ra hình thiệt, Hành Giả nhảy theo đập hoài.
Trấn Nguơn đưa phất chủ đỡ mãi, liền giũ tay áo một cái, thâu bốn thầy trò và ngựa với gánh đồ, liền bay về am.
Kêu học trò đem dây ra cho sẳn, bắt từ người trong tay áo đưa ra, mới thấy còn nhỏ như hình hát bội đem ra ngoài lớn như người ta.
Truyền buộc bốn thầy trò vào bốn gốc cột, đóng nọc buộc con ngựa tại căn giữa, gánh đồ để một bên, bảo học trò lấy roi da ra, đánh hòa thượng một hồi, vì sự Huờn đơn thảo.
Khi ấy học trò vào lấy roi da rồng nhún nước, rồi thưa rằng:
- Ðánh người nào trước?
Trấn Nguơn đại tiên nói:
- Ðường Tăng Tam Tạng là thầy cả, mà không biết dạy học trò, thì cứ thầy đánh trước .
Hành Giả hét rằng:
- Thầy nói sai lắm! Tôi hái trộm, tôi ăn vụng, tôi xô gãy cây nhơn sâm sao lại không đánh tôi, để ăn hiếp thầy cả .
Trấn Nguơn đại tiên cười rằng:
- Con khỉ nầy thiệt gan ruột quá chừng, thôi bây đánh nó trước .
Tiểu tiên nói:
- Thưa thầy, đánh mấy chục roi?
Trấn Nguơn đại tiên nói:
- Ðánh ba chục mà thôi .
Tiểu tiên vâng lời giá roi liền đánh.
Hành Giả thấy roi lớn quá, trợn con mắt coi đánh tại đâu, chẳng ngờ cũng đánh đích. Hành Giả biến ra da sắt mà chịu đòn, đánh ba chục roi thì trời mới đứng bóng, Trấn Nguơn đại tiên biểu đánh Tam Tạng, vì tội dạy không nghiêm để học trò gian ác. Hành Giả nói:
- Thầy nói hiếp quá! Hồi tôi ăn cắp thầy tôi cũng không hay. Ví dầu có tội chi, tôi là phận học trò xin chịu thế, có đánh bao nhiêu nữa thì đánh tôi đi .
Trấn Nguơn đại tiên khen rằng:
- Con khỉ yêu tuy là gian xảo, mà cũng có hiếu nghĩa với thầy. Vậy thì y theo lời nó xin, đánh thêm ba chục nữa .
Tiểu tiên vâng lệnh đánh y số mới thôi.
Tôn Hành Giả không biết đau chút nào. Dòm sau đít sáng trưng như mặt kiếng.
Khi ấy trời gần tối Trấn Nguơn đại tiên nói:
- Thôi, đem roi ngâm nước một đêm, để mai sẽ đánh nữa .
Ðệ tử vâng lệnh. Rồi đâu đó về phòng.
Còn Tam Tạng khóc ròng than rằng:
- Tại chúng bây làm nhăn, mà báo ta mắc nạn. Bây giờ mới tính làm sao?
Tôn Hành Giả nói:
- Ðừng có cằn nhằn, đợi họ ngủ rồi sẽ trốn nữa .
Ðêm khuya ai nấy ngủ hết.
Tôn Hành Giả biến hình nhỏ, vuột dây ra.
Trước mở trói cho thầy, sau mở cho Sa Tăng Bát Giới. Tam Tạng cỡi ngựa, Sa Tăng gánh đồ.
Hai người mở cửa động đi trước.
Còn Tôn Hành Giả biểu Bát Giới, đốn bốn cây dương, trãi nhánh xong xả, đem vào buột vô bốn gốc cột như cũ.
Tôn Hành Giả niệm thần chú, rồi cắn lưỡi chảy máu phun trên bốn khúc dương.
Hóa ra hình bốn thầy trò, không sai một mảy. Hỏi cũng biết đáp lại như người. Xong rồi Tôn Hành Giả với Bát Giới đóng cửa động như thường, nhảy ra chạy theo Sa Tăng, Tam Tạng.
Ðêm ấy ngựa không ngừng vó, người chẳng nghỉ chân.
Ði tới sáng trắng, Tôn Hành Giả thấy thầy ngủ gục trên lưng ngựa.
Sợ rủi ro té xuống mà khó lòng. Nên kiếm thạch bàn dựa bóng cây, thầy trò đồng nghỉ.
Rạng ngày Trấn Nguơn đại tiên kêu học trò thức dậy.
Ăn cơm mai xong rồi, Trấn Nguơn truyền học trò lấy roi đánh bốn sãi mỗi người ba chục!
Tiểu tiên vâng lệnh. Xách roi ra nói với TamTạng rằng:
- Bữa nay đánh ngươi trước .
Giả Tam Tạng hỏi:
- Ðánh tôi sao?
Tiểu tiên đánh ba chục.
Rồi lại nói với Bát Giới rằng:
- Bây giờ đánh Hòa Thượng mỏ dài .
Bát Giới hỏi:
- Ðánh tôi phải không?
Tiểu tiên cũng đánh y số.
Rồi nói:
- Bây giờ đánh Hòa Thượng mập .
Giả Sa Tăng cũng nói y như vậy.
Tiểu tiên đánh thẳng tay.
Rồi đánh tới giả Tôn Hành Giả.
Thì Tôn Hành Giả thiệt đương ngủ vùng phát lãnh giựt mình nói rằng:
- Không xong! Không xong! Ta ngỡ là hôm qua đánh đã hai lần sáu chục. Bữa nay nó chừa ta. Nên dùng máu lưỡi mà hóa bốn thầy trò. Ai dè nó đánh ta, đau lưỡi quá chịu sao cho nỗi .
Nói rồi thâu phép, hết run hết rét tức thì.
Còn Tiểu tiên mới đánh giả Tôn Hành Giả ba roi, coi lại không phải bốn thầy trò, thiệt bốn gốc dương liễu. Liền vào thưa tự sự với thầy.
Trấn Nguơn đại tiên cười hả hả nói rằng:
- Tôn Hành Giả là một con khỉ yêu nghiệt. Ðã trốn thì thôi ta cũng kiếm. Sao lại đem dương liễu hóa mình chịu thế, khi ta không biết hay sao. Nói thiệt dung mi không đặng .
Nói rồi đằng vân ngó xuống. Thấy thầy trò đi lại hướng Tây.
Trấn Nguơn đại tiên kêu lớn nói rằng:
- Tôn Hành Giả chạy đi đâu cho khỏi? Phải bắt đền cây nhơn sâm cho ta .
Bát Giới nghe kêu lớn, kinh hãi nói rằng:
- Chủ nợ đà theo đệ!
Tôn Hành Giả nói:
- Xin thầy gói hai chữ từ bi lại. Ðể anh em tôi cầu siêu độ cho thầy ấy, thì đi đến Tây phương .
Tam Tạng run lập cập, chưa kịp trả lời.
Ba anh em đằng vân áp đánh.
Khi ấy Trấn Nguơn đại tiên đưa phất chủ ra đỡ. Rồi cũng giũ tay áo, bắt như xưa. Ðem về bắt Tam Tạng ra biểu cột tại gốc hòe. Còn Bát Giới Sa Tăng cột vào hai cây đại thọ. Có một mình Tôn Hành Giả thì trói dộng đầu tại cây cau. Truyền đệ tử lấy mười in vải.
Tôn Hành Giả xem thấy cười rằng:
- Bát Giới! Ông đại tiên tử tế lắm. Ðem vải may áo cho bọn mình, còn dư xé khăn lau miệng nữa .
Nói về Trấn Nguơn đại tiên truyền đệ tử lấy vải vấn cùng mình bốn sãi. Chừa từ cổ sắp lên.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Tưởng là may áo, không dè đại liệm!
Khi ấy các tiểu tiên vấn rồi hết, Trấn Nguơn truyền đem sơn sống sơn chín, tô ngoài vải dày mo. Rồi bảo đem chảo lớn nấu dầu cho sôi, quyết nấu Tôn Hành Giả mà báo cừu cây nhơn sâm.
Tôn Hành Giả nghe nói mừng thầm rằng:
- Mình lâu tắm gội xót ngứa lắm. Sẳn dịp nấy tắm chơi luôn thể, song nghĩ lại Ðại tiên phép nhiệm, không biết có bùa chú ếm chăng, dầu mình chẳng hề gì, e thầy với hai em phải chết .
Nghĩ rồi ngó bốn phía, thấy con sư tử đá bên mái tây. Liền lăn đến đó, cắn lưỡi chảy máu; phun thạch sư tử mà biểu rằng: "Biến biến". Thiệt biến như hình Hành Giả, còn Tôn Hành Giả tàng hình ẩn trên mây.
Giây phút Tiểu tiên vào thưa rằng:
- Chảo dầu đã sôi rồi .
Trấn Nguơn đại tiên truyền quăng Tôn Hành Giả vào vạc dầu nấu cho rục.
Bốn tiên đồng khiêng Tôn Hành Giả không nổi, phụ thêm bốn người nữa, đỡ cũng không lên.
Lần lần tới mười hai người cũng không nổi, các tiên đồng nói rằng:
- Con khỉ nhỏ mà nó nặng quá tay, miết xuống đất như sắt!
Nói rồi áp lại cộng hai mươi người, rán hết hơi khiêng mới nổi.
Quăng vào chảo nghe một cái cảng!
Dầu văng phỏng mặt các tiên đồng.
Người chụm lửa la lớn rằng:
- Lủng chảo rồi; chảy dầu lai láng .
Coi lại con thạch sư tử nằm trong chảo, không biết Tôn Hành Giả biến đi đâu!
Khi ấy Trấn Nguơn đại tiên ra xem, thấy vậy nổi nóng nói rằng:
- Con khỉ khốn nạn nầy, thiệt là vô lễ dám diễu trước mặt ta, đã trốn khỏi thì thôi, sao lại hại cho bể chảo; thôi thôi bỏ nó đi cho rảnh. Thay chảo khác, nấu dầu Tam Tạng mà báo cừu cây nhơn sâm .
Nói về Tôn Hành Giả ở trên mây nghe nói như vậy, liền hiện xuống trước mặt Trấn Nguơn đại tiên, bái mà nói rằng:
- Ðừng có nấu dấu thầy tôi, để tôi chịu thế .
Trấn Nguơn đại tiên mắng rằng:
- Mi là con khỉ yêu nghiệt, sao hại lủng chảo ta .
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Nếu ông không nấu dầu tôi, thì sao đến nổi lủng chảo ngã lò tắt bếp. Phải tại tôi hay sao? Thiệt tình tôi cũng muốn vào chảo mà tắm dầu. Ngặt mắc đại tiện thốn tới, sợ làm bậy trong chảo, nữa sau ông nấu đồ ăn không ngon. Nay xuất cung (đi đại tiện) đã sạch sẽ rồi, nên vào thế cho thầy, kẻo oan và tội nghiệp .
Trấn Nguơn đại tiên nghe nói nổi giận cười gằn, liền bắt Tôn Hành Giả.

Hồi 26
Tôn Ngộ Không non cao tìm thuốc
Quan Thế Âm nước phép cứu cây​

Khi ấy Trấn Nguơn đại tiên nắm Tôn Hành Giả mà nói rằng:
- Ta cũng biết ngươi thần thông quảng đại. Song bởi ngươi vô lễ quá, dầu hay biến hóa cũng ra không khỏi tay áo ta. Vậy ngươi đi với ta đến Tây Phương ra mắt Phật Tổ, thử coi ngài xử ngươi phải thường cây nhơn sâm cho ta chăng? Không lẽ ngươi ngang tàng, mà cãi lẽ cho đặng .
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Ông thiệt là người nhỏ mọn lắm! Muốn cây nhơn sâm sống lại có khó gì, sao ông không nói trước cho rành, để mất công tranh đua cho mất công dữ vậy?
Trấn Nguơn đại tiên nói:
- Ta chẳng tranh nhỏ mọn, thiệt là uổng cây nhơn sâm.
Tôn Hành Giả nói:
- Nếu ông thả thầy và hai em tôi, thì tôi bắt đền cây nhơn sâm sống lại.
Trấn Nguơn đại tiên nói:
- Nếu đặng như vậy thì ta kết làm anh em với ngươi.
Tôn Hành Giả nói:
- Thì ông thả đi, tôi chẳng hề thất tín.
Trấn Nguơn đại tiên nhắm bốn thầy trò dầu trốn đâu cũng không khỏi, truyền tha hết một lần.
Nói về Tam Tạng tuy khỏi trói mà còn nghi không chắc, liền hỏi Tôn Hành Giả rằng: - Ngươi làm sao cho cây nhơn sâm sống lại?
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Tôi đi qua Ðông Dương đại hải, tìm Thánh Lão tiên ông, kiếm cho đặng phương phép khởi tử huờn sanh, về cứu cây ấy.
Tam Tạng hỏi:
- Ngươi đi mấy bữa mới về?
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Nội ba ngày thì về đến.
Tam Tạng nói:
- Ta cũng y như lời hẹn, nếu quá bữa thì niệm chú tức thì.
Tôn Hành Giả vâng lời cân đẩu vân bay mất.
Khi ấy Tôn Hành Giả qua Ðông Dương đại hải, đến núi Bồng Lai, thấy ngoài cửa động Bạch Vân có ba ông tiên đương đánh cờ dưới cội tòng, coi lại là: Phước Tinh với Lộc Tinh, còn Thọ Tinh ngồi coi thắng bại.
Tôn Hành Giả bước tới bái mà nói rằng:
- Chào các em đó.
Tam Tinh xô bàn cờ, đáp lễ hỏi rằng:
- Ðại Thánh đến có chuyện chi?
Tôn Hành Giả nói:
- Ở không vô sự, nên đến thăm chơi.
Thọ Tinh nói:
- Tôi nghe rằng Ðại Thánh theo Thích, bảo hộ Tam Tạng đi thỉnh kinh, sao lại ở không đi dạo?
Tôn Hành Giả nói:
- Thiệt tình không dám giấu các vị; bởi ta nữa đường gặp việc, nên đến cậy giúp một chút, không biết chịu hay chăng?
Phước Tinh hỏi:
- Ðại Thánh gặp việc tại chốn nào?
Tôn Hành Giả nói:
- Tại am Ngũ Trang, núi Vạn Thọ.
Tam Tinh đồng cười rằng:
- Chốn ấy là cung ông Trấn Nguơn đại tiên. Có khi ăn vụng trái nhơn trái nhơn sâm chớ gì?
Tôn Hành Giả cười mà nói trây rằng:
- Dầu ăn vụng, cũng không đáng của bao nhiêu.
Tam Tinh cười rằng:
- Ông giộc nầy không biết khinh trọng! Trái nhơn sâm tên là Vạn thọ thảo huờn đơn. Chúng tôi còn thua Trấn Nguơn nhiều lắm. Vì mình tu luyện mới đặng trường sanh. Còn người ăn một trái cũng sống lâu như trời đất. Phải là quý báu vô giá, sao gọi rằng không đáng bao nhiêu? Coi thử trong ngoài càn khôn, thử ai trồng đặng cây linh ấy?
- Tôn Hành Giả nói:
- Cây linh gì không biết, ta làm đà trốc gốc đứt rễ rồi!
Tam Tinh nghe nói thất sắc, đồng hỏi rằng:
- Làm sao mà trốc gốc đứt rễ lận?
Tôn Hành Giả thuật chuyện lại, rồi nói rằng:
- Bởi vậy tôi mới tìm đến đây, xin có thuốc chi giúp thử, làm sao cho cây nhơn sâm sống lại cứu mới đặng thầy tôi.
Khi ấy ba ông nghe nói, ngồi ngẫm nghĩ hoài, giây lâu đáp rằng:
- Phải chi Ðại Thánh đánh chết loại cầm thú hay là vật ở dưới sông, thì anh em tôi cho chút thuốc bằng móng tay, cứu cũng sống lại, chớ cây nhơn sâm là cây tiên, có thuốc chi mà làm cho sống lại đặng?
Tôn Hành Giả nghe nói, ngồi nhăn mặt buồn xo.
Phước Tinh thấy vậy nói rằng:
- Ðại Thánh phiền não làm chi? Ðây tuy không biết phương chi, chớ tìm nơi khác chắc cũng có thuốc.
Tôn Hành Giả nói:
- Ði tìm chỗ khác, cũng không khó gì, song thầy tôi độ lượng hẹp hòi, có kỳ cho tôi ba ngày, nếu quá thì niệm chú.
Thọ Tinh nói:
- Thôi, Ðại Thánh đừng lo sợ, tuy đại tiên phẩm lớn, song quen biết với chúng tôi. Hèn lâu chưa rãnh mà thăm viếng. Ðể anh em tôi đến Ngủ Trang quán trước thăm đại tiên, sau nói giùm cho Ðại Thánh. Xin Tam Tạng đừng niệm chú cẩn cô. Không biết mấy ngày, đợi Ðại Thánh kiếm đặng thuốc trở về, thì chúng tôi sẽ về .
Tôn Hành Giả mừng rỡ nói rằng:
- Ðặng như vậy tôi cám ơn lắm .
Nói rồi từ giã ra đi.
Còn Tam Tinh là Thiêm Phước, Thiêm Lộc, Thiêm Thọ, ba anh em, kẻ đằng vân người cởi hạc, bay đến am Ngủ Trang.
Các tiên đồng nghe tiếng hạc kêu, chạy ra coi thử.
Khi ấy Trấn Nguơn đại tiên đương đàm đạo vơí thầy trò Tam Tạng, xảy thấy đệ tử vào báo rằng:
- Thưa thầy, có Phước Tinh, Lộc Tinh, Thọ Tinh ở Hải thượng mới đến .
Trấn Nguơn đại tiên ra ngoài nghinh tiếp, Bát Giới thấy ông Thọ, liền níu mà cười rằng:
- Cha chả! Hèn lâu mới gặp lão sói. Sao không đội mão, coi in mọi người ta?
Thọ Tinh mắng rằng:
- Bộ mặt như heo rừng, sao dám kêu ta là mọi chúng?
Bát Giới nói:
- Nếu các ngươi không phải mọi người ta, sao thêm phước và lộc thọ cho chúng. Chẳng phải làm mọi đời hay sao?
Tam Tạng nạt Bát Giới lui riết.
Tam Tạng sửa áo ra ngoài làm lễ Tam Tinh.
Tam Tinh đồng đáp lễ rồi đồng ngồi đạo đàm với nhau.
Lộc Tinh nói:
- Chúng tôi cách Ðại tiên đã lâu, nay cam chịu lỗi. Bởi đại thánh đến động tôi nói chuyện: Làm chết lở cây nhơn sâm, nên đến tôi xin thuốc, chúng tôi không có mà cho. Nên Ðại Thánh phải đi tìm chỗ khác, sợ trễ hẹn ba bữa, Thánh tăng niệm đầu đông. Nên chúng tôi trước là đến thăm, sau xin rộng kỳ cho Ðại Thánh .
Tam Tạng nghe nói, liền dạ và thưa rằng:
- Tôi vâng lời ba ông, không dám niệm chú .
Còn Bát giới ra níu ông Thiêm Phước mà xin trái cây. Móc tay áo, lục lưng quần, kiếm không sót một chỗ.
Tam Tạng cười rằng:
- Bát Giới, mi làm cái bộ gì lạ vậy?
Bát Giới thưa rằng:
- Tại ông ấy hay làm phước, nên mới dám lục lưng .
Tam Tạng đuổi Bát Giới ra ngoài, còm mấy vị tiên ông đàm đạo với nhau.
Nói về Tôn Hành Giả đi khỏi non Bồng Lai thẳng qua núi Phương trượng.
Xảy thấy hương bay hạc ré, coi lại là Ðông Huê đế quân; Tôn Hành Giả bái chào. Ðông Huê đế quân đáp lễ nói rằng:
- Xin ghé nhà tôi uống nước .
Khi ấy Tôn Hành Giả vào động, đương ngồi uống trà.
Xảy thấy một vị đạo đồng bước ra, coi lại là Ðông Phương Sóc.
Tôn Hành Giả xem thấy cười rằng:
- Thằng ăn cắp vặt ở đây sao? Ðế quân không có trồng đào, mi hết trông ăn vụng! Ðông Phương Sóc nói chơi lại rằng:
- Tổ ăn cắp đến đây làm chi? Thầy ta không có luyện thuốc huờn đơn, có đâu mà uống vụng?
Ðông Huê đế quân nói:
- Ðông Phương Sóc đừng vô lễ, coi châm thêm nước cho mau .
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Tôi đến cầu Ðế quân làm ơn một việc, chẳng hay chịu giúp cùng chăng?
Ðông Huê đế quân hỏi:
- Chuyện chi nói thử mà nghe?
Tôn Hành Giả thuật chuyện lại, rồi thưa rằng:
Bởi cớ ấy nên đến ông mà xin thuốc .
Ðông Huê đế quân nói:
- Tôi có một thứ thuốc Cửu chuyển thái ất huờn đơn. Cứu người cải tử huờn sanh, chớ cứu cây không đặng. Phải chi cây thế gian hễ còn dễ. Chớ như núi Vạn Thọ là đất phước đức. Am Ngủ Trang là động Tiên Thiên. Cây nhơn sâm hồi lớp Bàn Cổ đến nay, nên không có phương chi mà cứu nổi .
Tôn Hành Giả nói:
- Như ông hết phương, thì lão Tôn xin kiếu .
Nói rồi đằng vân qua núi Ðinh Châu. Thấy mấy ông tiên tóc bạc mà mặt còn trai, ngồi đánh cờ dưới cây đỏ, kẻ thì uống rượu, người lại khảy đàn.

Khi ấy Tôn Hành Giả coi lại là Cữu lão.
Liền la lớn rằng:
- Chín ông già, cho tôi chơi thì đủ chục .
Cữu lão vui cười nghinh tiếp.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Các ông thiệt thanh nhàn, cầm kỳ thi họa!
Cữu lão nói:
- Phải chi trước Ðại Thánh đừng làm phản, bây giờ nhàn lạc hơn chúng tôi. Song nghe nói nay theo Ðường Tăng mà thỉnh kinh, sao còn đi dạo?
Tôn Hành Giả thuật chuyện vân vân.
Cữu lão thất kinh nói rằng:
- Thiệt Ðại Thánh hay gây họa! Chúng tôi không có thuốc chi!
Tôn Hành Giả nói:
- Chín ông không có thuốc thì thôi, tôi kiếu đi qua chỗ khác .
Cữu lão cầm ở nán ăn ngó sen uống rượu huỳnh tương, Tôn Hành Giả ăn uống rồi, giả từ qua Nam Hải.
Khi ấy Quan Âm đương giảng kinh nơi rừng Tử trước, Mộc Tra và Long Nữ đứng hầu hạ hai bên.
Quan Âm liền kêu Thủ Sơn đại thần, truyền ra rước Tôn Hành Giả.
Nói về Thủ Sơn đại thần ra khỏi kêu lớn rằng:
- Tôn Ngộ Không đi đâu đó?
Tôn Hành Giả ngó thấy, nạt lớn nói rằng:
- Con gấu điên, sao dám kêu Ngộ Không kia, Ngộ Không nọ? Nếu năm xưa ta không thứ, thì mi đã chết tại núi Hắc phong. Nay ngươi theo Quan Âm thành chánh quả rồi, đáng lẽ kêu ta bằng lão gia mới phải chớ!
Thủ Sơn đại thần cười rằng:
- Người xưa nói: Quân tử chẳng nhớ oán cũ, ông còn nhắc lại làm chi? Nay Bồ Tát sai mời ông vào trước tòa sen dạy việc .
Khi ấy Tôn Hành Giả theo Sơn thần, đến làm lễ Bồ Tát.
Quan Âm hỏi:
Ði chuyện chi?
Tôn Hành Giả bạch hết mọi việc...
Quan Âm nói:
- Sao ngươi chẳng đến ta cho sớm, đi qua Hải đảo mà kiếm thuốc ra sao. Nước cam lộ trong tịnh bình, trị cây khô cũng sống lại .
Tôn Hành Giả mừng rỡ hỏi rằng:
- Thuở nay Bồ Tát có cứu cây nào chưa?
Quan Âm nói:
- Năm trước Thái Thượng lão quân có đàn cuộc với ta: Lấy nhành dương liễu trong tịnh bình, đốt trong lò đã khô cháy. Rồi đem ra trả lại cho ta. Ta để trong tịnh bình, bắt hơi nước cam lộ một ngày đêm; nhành dương liễu tươi xanh như cũ .
Tôn Hành Giả cười rằng:
- May lắm, may lắm! Rất đổi đốt cháy mà còn cứu đặng, huống chi trốc gốc mà khó gì. Xin Bồ Tát từ bi cứu giúp .
Quan Âm truyền các đệ tử rằng:
- Các ngươi ở lại, ta đi xong việc rồi về .
Dặn dò rồi cầm tịnh bình đằng vân như chớp.
Chim Bạch anh bay trước, Tôn Ðại Thánh theo sau, có bài thơ làm chứng:
Hào quang tỏ rạng chiếu xung quanh,
Cứu khổ từ bi độ chúng sanh,
Vóc ngọc ngàn thu không vít tích,
Mình vàng muôn kiếp giữ tinh anh,
Tai nàn dưới tục lòng hay xót,
Vật báu trong đời dạ chớ ganh,
Cam lộ nước linh vừa rưới xuống,
Nhơn sâm sống lại lá tươi xanh.
Khi ấy Trấn Nguơn đại tiên đương đàm đạo với Tam Tinh và Tam Tạng, xảy thấy Tôn Hành Giả trên mây nhảy xuống kêu mà nói rằng:
- Có Quan Âm Bồ Tát đến .
Mấy ông kia nghe nói vội ra ngoài ngỏ tiếp nghinh, cùng nhau đồng lạy Quan Âm, rồi rước vào ngồi giữa.
Tôn Hành Giả nói:
- Bây giờ còn sớm, đại tiên thỉnh Bố Tát đi cứu cây nhơn sâm .
Trấn Nguơn đại tiên mừng rỡ, truyần đặt bàn hương án tại vườn, rồi thỉnh Bồ Tát Quan Âm đi trước, ai nấy theo sau.
Ðoạn đến vườn hoa thấy cây nhơn sâm trốc gốc đứt rễ, rụng lá khô nhanh.
Quan Âm truyền Tôn Hành Giả xòe bàn tay trái.
Quan Âm lấy nhành dương chấm nước cam lộ, họa phù khởi tử hồi sanh trong bàn tay, bảo Tôn Hành Giả nắm cái rễ nhơn sâm đợi nước ra thì lấy bầu ngọc mà hứng. Tôn Hành Giả y như lời dặn.
Giây phút nước ra có giọt.
Trấn Nguơn đại tiên truyền đạo đồng lấy chén ngọc bầu ngọc hơn năm chục cái, đem hứng nước đã đầy.
Quan Âm nói:
- Bởi nước ấy kị ngũ hành, nên phải đựng bằng đồ ngọc. Dựng cây dậy bắt trên mà tưới xuống, thì sống lại như thường .
Tôn Hành Giả và Sa Tăng Bát Giới đỡ cây dậy, dện gốc xong rồi, lấy nước trong bầu mà dâng cho Quan Âm Bồ Tát.
Khi ấy Quan Âm cầm nhành dương liễu, nhúng nước trong chén ngọc mà rảy cho cây nhơn sâm, còn bao nhiêu thì tưới dưới gốc.
Niệm chú giây phút, cây nhơn sâm tươi lại, ra lá sum suê, trên cây có hai mươi ba trái.
Nói về Minh Nguyệt và Thanh Phong ngó thấy làm lạ than rằng:
- Khi trước thấy mất nhơn sâm, thì đếm còn hai mươi hai trái. Sao bây giờ sống lại, dư thêm một trái cũng kỳ .
Hành Giả nói:
- Lâu ngày mới biết lòng người. Hồi trước tôi hái trộm có ba trái, còn một trái rớt xuống đất mất đi, tôi hỏi Thổ Ðịa, thì Thổ Ðịa nói. Nó kị đất, rớt xuống thì lặn mất liền.
Bát Giới không tin, cứ nghi tôi ăn trước, bây giờ có thấy hay không?
Còn Quan Âm nói:
- Ta biết cây nầy kị ngũ hành, nên ta cử trước .
Trấn Nguơn đại tiên mười phần mừng rỡ, truyền lấy cái móc vàng hái mười trái.
Rồi mời Quan Âm và mấy vị về am mà đãi, gọi là hội Nhơn sâm quả.
Mời Quan Âm ngồi giữa, Tam Tinh và mình ngồi bên tả, bốn thầy trò Tam Tạng ngồi bên hữu.
Khi ấy Tam Tạng mới biết là vật báu, bắt chước ăn theo.
Chín vị hết chín trái, còn dư một trái cho các tiên đồng chia với nhau.
Có bài thơ khen rằng:
Vạn thọ nam tiên quý lắm ru,
Nhơn sâm trái chín, chín ngàn thu,
Rễ linh rước trước, cây khô héo,
Nước phép nay xem lá bịt bù,
Ba vị làm ơn mà đặng hưởng,
Bốn thầy gây án lại hết thù,
Từ đây tuổi thọ tày trời đất,
Trẻ mãi không già tiếng chẳng tu.
Tiệc rồi Trấn Nguơn đại tiên và Tôn Hành Giả đều tạ ơn Quan Âm, Quan Âm về Nam Hải, Tam Tinh trở lại Bồng Lai.
Trấn Nguơn đại tiên dọn tiệc chay, đãi bốn thầy trò, rồi kết nguyền anh em với Tôn Hành Giả.
Thiệt là có đánh đau mới ra bạn thiết.

Hồi 27
Thây ma ba thứ trêu Hòa Thượng
Tam Tạng nhiều phen đuổi Ngộ Không​

Ngày sau thầy trò xin kiếu. Trấn Nguơn đại tiên cầm ở lại sáu bữa mới chịu đưa đi. Tam Tạng từ ăn trái nhơn sâm càng thêm sức mạnh.
Ði hèn lâu tới hòn núi cao lắm, Tam Tạng nói:
- Non cao chắc có yêu quái, các trò phải đề phòng .
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Xin thầy đừng lo. Anh em tôi đã hiểu .
Nói rồi cầm thiết bãng dọn đường đi trước, Tam Tạng nói:
- Ngộ Không ta đã đói lòng, ngươi chịu khó xin cơm đỡ dạ .
Tôn Hàn Giả cười mà nói rằng:
- Thầy nói không biết xét, nhà ai trong núi mà xin cơm .
Tam Tạng mắng rằng:
- Sao ngươi không nghĩ lại. Khi bị Như Lai dằng ngươi trong hộp đá tại Lưỡng Giái sơn, tuy miệng nói vang trời, mà chân không đạp đất, ta cứu ngươi khỏi nạn đem theo làm học trò, đáng lẽ ngươi hết lòng với ta mới phải, nỡ nào làm biếng như vậy . Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Ðệ tử cũng hết lòng, nào có làm biếng .
Tam Tạng nói:
- Nếu ngươi không làm biếng sao chẳng chịu đi xin cơm, ta đói bụng đi sao đặng . Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Xin thầy đừng quở trách, tôi biết tánh thầy cao ngạo, nếu chậm trễ thì niệm chú cẩn cô. Vậy xin thầy xuống ngựa ngồi đó, đặng tôi xuống xóm mà xin cơm .
Nói rồi nhảy lên mây, che tay coi bốn phía, coi không thấy nhà ai hết, thấy những cây cối thì nhiều, bên phía Nam có một điển đỏ đỏ, liền nhảy xuống thưa rằng:
- Tôi xem hết bốn phương, không nhà không xóm, phía Nam có một điểm đỏ chắc là có trái đào, xin đi hái cho thầy ăn đở .
Tam Tạng mừng rằng:
- Ðương lúc đói lòng gặp trái đào là quý lắm .
Tôn Hành Giả xách bình bát, nhảy qua hướng Nam mà hái đào.
Lời xưa nói: "Non cao thì có quái, rừng rậm ắt nhiều tinh".
Tại núi ấy có một con yêu, bay trên mây ngó xuống thấy thầy trò Tam Tạng ngồi dưới đất thì mừng rỡ nói rằng:
- May lắm may lắm. Mấy năm nay nghe đồn Ðường hòa thượng là Kim Thiền Tử đầu thai. Nguyên trước tu hành đã mười đời, nếu ăn một miếng thịt Ðường Tăng thì sống lâu lắm! Ngày nay lại gặp thình lình .
Nói rồi nhảy xuống mà bắt, song ngó thấy có Sa Tăng, Bát Giới bảo hộ, e khó nổi ra tay, nên con yêu ấy nghĩ rằng:
- Ðể mình giả dạng khuấy chơi coi thể nào cho biết .
Liền hiện ra nữ tử, tay tả cầm cái xách, tay hữu cầm bình bát, ở bên mé Tây đi lại phía Ðông.
Khi ấy Tam Tạng xem thấy kêu bát Giới mà nói rằng:
- Ngộ Không mới nói chẳng có nhà nào, vậy chớ ai đi đó .
Bát Giới thưa rằng:
- Ðể tôi đi coi thử .
Nói rồi vác đinh ba đi đánh đòng xa yểu điệu, bởi thấy người xinh tốt nên động lòng, liền nói với nàng ấy rằng:
- Chẳng hay cô đi đâu? Và cầm vật chi đó?
Nàng ấy đáp rằng:
- Xách cơm và bình bát đựng bánh in đi trai tăng bố thí .
Bát Giới nghe nói mừng lắm chạy lăn mở, về thưa với Tam Tạng rằng:
- Thầy ôi! Người lành thì trời giúp. Thầy biểu anh hai đi xin cơm, ảnh lại kiếm chuyện hái đào mà ăn trước. Thầy ôi! Ăn đào nhiều thì xót ruột lắm, sao bằng ăn cơm. Người ấy đi trai tăng có saon bánh in và cơm sốt .
Tam Tạng nói:
- Mình đi thuở nay bị những yêu quỷ , không gặp một người lành, ai lại đi trai tăng trong núi .
Bát Giới nói:
- Nàng ấy đã đi đến, thầy không tin thì hỏi thử mà coi .
Tam Tạng chấp tay hỏi rằng:
- Nhà cô ở đâu? Vái điều chi mà trai tăng bố thí?
Nàng ấy nói:
- Chốn nầy là núi Bạch hổ, nhà tôi ở phía Tây, cha mẹ tôi tụng kinh làm phước, chồng tôi cũng hiền lành hay bố thí trai tăng, tu kiều bồi lộ, ngày nay có phước mới gặp đặng thầy, xin dùng một bữa cơm cho tôi nhờ công đức .
Tam Tạng còn hồ nghi dục dặc.
Bát Giới nóng họng liền xách cơm chưa kịp ăn.
Tôn Hành giả đã về tới, trợn con mắt coi rõ nàng ấy là yêu tinh, muốn đập một cây thiết bảng.
Tam Tạng kinh hãi kéo Tôn Hành Giả mà hỏi rằng:
- Ngươi hành hung muốn đánh ai đó?
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Ðàn bà ấy không phải là người, thiệt là yêu tinh giả hình mà gạt sư phụ .
Tam Tạng nói:
- Ðừng làm mặt khỉ, cô nầy là người trai tăng bố thí cho chúng ta, sao ngươi nói là yêu quái?
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Thầy biết sao đặng, hồi tôi ở Thùy Liêm Ðộng muốn ăn thịt ai đặng giả dạng như vậy luôn luôn. Phải tôi chậm chân ắt thầy mang hại .
Tam Tạng không tin, cũng nói người tử tế.
Tôn Hành Giả nổi giận nói rằng:
- Tôi biết ý thầy, thấy người thì muốn. Nếu như vậy thì dọn chỗ nhập phòng, chúng tôi đặng uống rượu, còn đi thỉnh kinh thỉnh kệ làm chi .
Tam Tạng nghe mắc cỡ, Tôn Hành Giả nổi nóng đập nàng ấy chết tươi.
Con yêu xuất hồn bay đi, bỏ xác và đồ lại hết.
Khi ấy Tam Tạng run lập cập nói rằng:
- Con khỉ nấy dữ quá, khi không dám đập chết người ta!
Tôn Hành giả thư rằng:
- Xin thầy coi trong xách đựng chi, thì biết chơn giả .
Tam Tạng dở xách không thấy cơm, toàn những giòi bò lúc nhúc, giở bình bát không thấy bánh, chỉ những cóc nhảy lom xom, cũng có ý tin là yêu quái.
Bị Bát Giới gièm siễm rằng:
- Người đàn bà ở đồng, sao gọi là yêu quái! Chẳng qua đại ca giết lỡ, nên mà con mắt mà dối thầy, vì sợ có niệm thần chú .
Tam Tạng nghe lời gièm siễm, niệm chú tức thì.
Tôn Hành Giả la lớn rằng:
- Nhức đầu chết đi thầy ôi! Khoan niệm để tôi nói chuyện đã .
Tam Tạng giận rằng:
- Người tu hành thì giữ lòng từ thiện, sao ngươi vô cớ mà sát nhân. Ði thỉnh kinh làm chi, còn có chuyện gì nữa. Thôi ngươi đi về cho rảnh .
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Thầy đuổi tôi đi đâu bây giờ?
Tam Tạng nói:
- Ta chẳng nhìn ngươi là học trò, muốn đi đâu tự ý .
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Thầy chẳng dùng tôi làm đồ đệ, e đi không đến Tây Phương .
Tam Tạng nói:
- Số mạng tại trời, không lẽ ngươi cứu ta cho đặng. Thôi ngươi trở lại cho mau .
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Thầy ôi! Tôi về cũng không khó, ngặt chưa trả đặng công ơn .
Tam Tạng nói:
- Ta có ơn chi với ngươi mà trả .
Tôn Hành Giả nghe nói quỳ lạy thưa rằng:
- Bởi tôi đại náo thiên cung, bị Như Lai nhốt trong hộp đá, nhờ Quan Âm mách bảo, cám ơn sư phụ cứu ra. Nếu không bảo hộ cho tới Tây Phương, thì là mang ơn mà chẳng trả .
Tam Tạng lòng nhân đức, nghe nói ngọt thì động lòng thương, liền nói rằng:
- Như vậy thì ta dung ngươi một lần. Nếu nết cũ không chừa, ta niệm chú đủ hai chục bận .
Tôn Hành Giả đỡ thầy lên ngựa. Rồi dâng đào ăn ít trái đỡ lòng.

Nói rồi con yêu ấy xuất hồn lên mây.
Nghĩ giận Tôn Hành Giả nên nghiến răng nói rằng:
- Bấy lâu nay nghe tiếng nó phép giỏi tài cao, nay thiệt quả như vậy. Ðường Tăng đã lầm không biết, ý muốn ăn cơm. Ta đợi cuối xuống mà hưởi một cái, thì nắm cổ kéo đi, không dè Tôn Ngộ Không trở về phá đám. Thiếu chút nữa ta xuất hình không kịp, thì chẳng còn hồn. Thù nầy không lẽ bỏ qua đặng! Ðể mình hóa hình nữa mà thử coi thể nào .
Nói rồi hóa một bà già gần tám mươi tuổi. Tay chống gậy tre, và đi và khóc.
Bát Giới ngó thấy rằng:
- Thầy ôi! Không xong rồi! Chắc đại ca đánh con bà nầy chết, nên chống gậy đi kiếm con .
Tôn Hành Giả hét rằng:
- Ngươi hay nói phi lý, nàng hồi nãy lối hai mươi tuổi, bà bây giờ gần tám chục ngoài, lẽ nào sáu mươi mà còn sanh đẻ. Ðể ta đi coi thử, thì biết giả chơn .
Nói rồi đến coi tỏ rõ. Biết là yêu quỷ giả dạng, liền đập chết tức thì.
Con yêu cũng xuất hồn ra nữa.
Khi ấy Tam tạng xem thấy kinh hãi, nhảy xuống ngựa mà nằm. Cứ niệm chú đủ hai chục biến.
Thương hại Tôn Hành Giả nhức đầu quá, nằm lăn lộn khóc mà thưa rằng:
- Thầy ôi! Ðừng niệm nữa, đừng niệm nữa, để tôi thưa một lời nầy .
Tam Tạng giận nói rằng:
- Còn gì nói nữa! Ta đã khuyên ngươi từ thiện, sao còn quen thói hung hăng. Lại đánh chết một mạng nữa .
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Thầy ôi! Nó không phải là người, thiệt loài yêu quỷ .
Tam Tạng mắng rằng:
- Ngươi là con khỉ nói bậy, yêu tinh đâu mà gặp liền liền. Tại ngươi giết chúng đà hưa tay, hãy đi về cho rảnh!
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Thầy đuổi lắm thì tôi cũng phải đi. Song còn một chuyện nên chưa đặng .
Tam Tạng hỏi:
- Còn chuyện chi nữa?
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Thiệt tôi không dám giấu thầy. Cách năm trăm năm trước, tôi ở động Thủy Liêm núi Hoa Quả xưng vương làm chúa với loài yêu, từ theo thầy đội cái Kim cô, là quyết làm đệ tử. Nếu nay về còn bị niền đầu niền óc, thì thẹn mặt với anh em. Thiệt thầy không muốn dùng tôi nữa, xin niệm chú tòng cô cho nó rớt xuống, tôi trả Kim cô cho thầy mà về xứ, thì ơn nặng muôn phần. Cũng như công tôi theo thầy bấy lâu nhờ ơn một chút .
Tam Tạng nghe nói kinh hãi đáp rằng:
- Khi trước Quan Âm truyền chú cẩn cô cho ta, chứ không có chú tòng cô nào hết . Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Nếu không có chú tòng cô, tôi quyết theo thầy luôn thể .
Tam Tạng nói:
- Thôi, ta dung ngươi lần thứ nhì, chẳng khá hành hung nữa .
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Từ rày sắp lên không dám cãi nữa .
Liền đỡ thầy lên ngựa mà đi.
Nói về con yêu ấy xuất hồn ra khen rằng:
- Hầu vương con mắt coi hay lắm! Ta biến thế nào coi cũng ra. Nếu qua khỏi bốn mươi dặm đường thì địa phận người khác. Ðể ta giả một lần nữa .
Liền hiện ra một ông già. Tay cầm xâu bồ đề, miệng niệm kinh, tay lần chuổi.
Khi ấy Tam Tạng ngó thấy khen rằng:
- Ðây gần tới cảnh Tây Phương nên ông già đã khòm, còn lần chuổi hột .
Bát Giới nói:
- Thầy ôi! Ðừng có khen. Ấy là nhân mạng đó .
Tam Tạng hỏi:
- Nhân mạng làm sao?
Bát Giới nói:
- Hành Giả giết con rồi đập vợ chết, nên ông ấy đi tìm. Nếu gặp đây ắt là bắt đền nhân mạng .
Tôn Hành Giả nói:
- Ngươi cứ đặt điều cho nhiều chuyện. Ðể ta coi lại cho rõ ràng .
Nói rồi giấu thiết bảng, chạy tới hỏi rằng:
- Ngươi đi đâu mà niệm kinh dọc đường dọc xá? Ta thiệt là chúa yêu, sao ngươi dám làm quỷ . Ta đã biết rồi .
Con yêu nghe qua kinh hãi, không biết trả lời làm sao.
Tôn Hành Giả nghĩ rằng:
- Con quái nầy trốn khỏi hai lần, thì nhọc công mà vô ích. Phải tính một điều cho hay, mới dứt hậu hoạn .
Nghĩ rồi niệm chú, thâu Thổ Ðịa Sơn Thần mà dặn rằng:
- Thầy ta bị con yêu nầy giả dạng khuấy thầy ta đã ba lần, phen nầy chư thần giữ nó cho ta trừ căn chớ để trốn nữa .
Sơn thần Thổ Ðịa y lời.
Khi ấy Tôn Hành Giả đánh một thiết bảng, con yêu ấy chết ngay, xuất hồn không đặng.
Còn Tam Tạng xem thấy run rét hãi kinh.
Bát Giới cười ngất nói rằng:
- Bữa nay Hành Giả điên rồi, nửa ngày giết hết ba mạng!
Tam Tạng muốn niệm chú, Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Xin thầy đừng niệm chú, giục ngựa đến mà coi! Một đống xương khô rủ tại đó . Tam Tạng xem thấy hãi kinh hỏi rằng:
- Ngộ Không! Người nầy mới chết, sao đã rủ xương?
Tôn Hành Giả nói:
- Nó là Thi ma, xương khô thành quỷ . Nay bị tôi đánh nó biến không kịp, đã hiện nguyên hình. Trên xương sống có bốn chữ Bạch Cốt Phu Nhân, nghĩa là con ma đàn bà bộ xương không mục .
Tam Tạng xem thấy mới tin.
Bị Bát Giới chót mỏ nói dua rằng:
- Thầy ôi! Rõ ràng Hành Giả đánh người lương thiện thác oan. Sợ niệm chú nhức đầu, nên biến hóa dối thầy cho xuôi việc .
Thiệt Tam Tạng hay nghe lắm, tin lời niệm chú tức thì. Thương hại Tôn Hành Giả nhức đầu quá, quì bên đường mà thưa rằng:
- Xin thầy đừng niệm nữa, muốn chi thì nói cho rồi .
Tam Tạng nói:
- Người làm lành như cỏ mùa Xuân; tuy không thấy lớn, mà càng bữa càng thêm. Kẻ làm dữ như đá mài dao, tuy chẳng thấy mòn, mà một ngày một khuyết. Nay mi không chừa thói dữ, đánh chết thêm một mạng là ba. Con khỉ kia! Ta bây giờ không còn cách nào dạy dổ ngươi nữa ! Chỉ có một điều quyết đuổi mà thôi .
Tôn Hành Giả nói :
- Thầy giận tôi là oan lắm ! Nó chính là yêu quái nhiễu hại ! Tôi trừ loài yêu quái cứu thầy , sao thầy nghe lời dèm xiểm , dua nịnh của kẻ bất tài ganh tị , nhẫn tâm đuổi kẻ chân thành đã dày công bảo hộ . Người thai phàm , mắt tục như thầy , dẫu có trung thành cho mấy , rồi một ngày nào cũng hoài công vô ích . Nay thầy đuổi tôi ba lần , lẻ nào mặt dày mày dạn nghe thầy ngày la mắng chửi mãi sao ?
Tam Tạng nổi giận nói :
- Con Khỉ đột này buông lời ngạo nghể . Không có ngươi , Sa Tăng , Bát Giái không phò hộ ta đến Tây Phương được sao ?
Tôn Hành Giả lắc đầu nói :
- Thầy không biết nghĩ , Khi trước nhờ Lưu Bá Khâm đưa đón , sau có tôi bảo hộ , phá động trừ yêu , hết nạn này tới nạn nọ , mới thu được Bát Giái và Sa Tăng . Thầy nhẫn tâm đuổi đứa trung thành , nghe thằng dua nhịnh ! Có phải là được chim bẻ ná , được cá buông câu không ? Thầy lại cậy có thần chú Cẩn cô , để khiến người như khiến súc vật , thì sao gọi là tu hành minh chính , đạo đức từ bi ? Lại cho kẻ giết yêu cứu mình là sát nhân bất thiện !
Tam Tạng nói :
- Từ nay về sau ta không hề niệm chú nữa .
Tôn Hành Giả nói :
- Tôi không đủ tin lời ấy ! Nếu ngày sau thầy mắc nạn , Sa Tăng , Bát Giái cứu không xong , thầy niệm chú Cẩn cô , tôi dù có cách núi , ngàn sông cũng nhức đầu như thường ! Lúc đó tôi lại phải băng ngàn vượt biển đến tìm thầy . Như vậy thầy để tôi theo luôn không tiện sao ?
Càng nói , Tam Tạng càng thêm căm tức , nhảy xuống bảo Sa Tăng mở gói , lấy bút nghiên mài mực , rồi viết một tờ từ đưa cho Tôn Hành Giả và nói :
- Giấy này làm chứng rằng ta không nhìn nhận ngươi làm đồ đệ nữa và trọn đời ta không niệm chú Cẩn cô , Ngươi mau lui về cho xong chuyện . Nếu không tin ta thề độc đoán cho ngươi nghe .
Tôn Hành Giả lảnh tờ từ , nói :
- Tôi tin lời , xin thầy đừng thề làm gì . Song tôi nghĩ vì theo thầy mới nữa đường , chưa giúp được bao nhiêu công quả , vậy xin lạy thầy một lạy đền ơn .
Tam Tạng quay lưng lãi nói :
- Ta là Hòa thượng hiền lành , không nhận lễ của kẻ hung dữ .
Tôn Hành Giả nhổ ba cái lông , làm phép hóa ra ba Tôn Hành Giả nữa , bao quanh lạy đùa .
Tam Tạng quay phía nào cũng không tránh khỏi .
Lạy xong , Tôn Hành Giả rùn mình thu lông lại , rồi gọi Sa Tăng nói :
- Hiền đệ , em là người hiền từ , tử tế , phải đề phòng thằng mặt heo dua nịnh gièm pha ! Nếu gặp yêu tinh dọc đường , em xưng là Tôn Ngộ Không , học trò lớn của thầy , như vậy yêu tinh sẽ sợ anh , không dám làm hại sư phụ .
Tam Tạng nghe nói , ngắt lời đáp :
- Ta là Hòa thượng hiền hậu , không muốn nhắc đến tên người dữ làm gì . Ngươi hãy trở về , đừng nói một tiếng nào nữa .
Tôn Hành Giả thấy thầy chưa nguôi giận , liền Cân đẩu vân đi mất .