Taybacgroup - Giã biệt sông Đà

Hay quá, tiếp đi bác. Em thấy được cái ngạo khí trong người tác giả vẫn xôi sục lắm

Cảm ơn bạn, mình chỉ cố viết ra các cảm nhận dọc đường thôi. Trước đi rồi về không viết sau quên mất, giờ tự nhủ phải cố viết lại để lưu giữ được cảm xúc của mình.

..........

Con tàu mà Taybacgroup trọ nhờ đêm nay cũng khá to. Tàu ghép lại từ hai phao nổi bằng sắt dài chừng 20 mét. Khe giữa chính là nơi dàn gầu xúc rộng 1 mét cuộn vòng quanh. Hai bên, phía trên là những sàn nhà cho “ phu vàng “ ngủ đêm, trên mỗi sàn này cũng phải ở được tới mươi người, có đủ tivi, dàn karaoke. Điện chạy từ máy phát công nông ở dưới. Chủ tàu nay đã giải nghệ, vì cũng chả mấy chốc nữa cũng không còn đào bới được gì, mà cũng tận thu vàng vài năm nay rồi, nay, neo tàu một chỗ, kiếm cách thanh lý.

Đêm về, có những khúc sông vẫn rộn vang tiếng gầu xúc, lập lòe ánh điện như ma trơi, đầy quái dị của các tàu vàng.

Dân làm vàng trên sông cũng hiền lành hơn dân làm vàng trong các bãi vàng mà chúng tôi có dịp gặp. Phần vì trên sông đi lại dễ dàng, cũng dễ dàng quản lý, kiểm soát hơn so với những bãi vàng xa tít tắp hang cùng ngõ hẻm. Hơn nữa, vì đầu tư vào tàu vàng cũng lớn tiền nên đa phần đều phải có phép tắc đầy đủ. Phần lớn, họ là những lao động phổ thông bình thường mà ta gặp khắp nơi. Còn chủ tàu, cũng không có vẻ anh chị chợ búa gì cả, giông giống như những chủ tàu khai thác cát trên sông dưới xuôi. Đương nhiên, phần chìm của chuyện làm ăn, mấy ai biết!

Trên con tàu quái dị như một dị vật thời trung cổ, chúng tôi chìm vào giấc ngủ say cho đến tang tảng sáng, chợt thức giấc bởi tiếng mưa gõ quành quạch trên mái tôn. Cơn mưa đầu mùa lại về, quần một trận đã đời trên sông. Tiếng gió ràn rạt, cả đội như co tít thêm trong túi ngủ ấm áp, mặc ngoài kia trời đất vần vũ, mặc mấy chú kayak bồng bềnh chao đảo trong gió mưa, nước ngập hết lòng thuyền.

Nhiều lần, chúng tôi ngược xuôi sông Đà, đã hằn in những hình ảnh của con quái vật tàu vàng, nhưng những quái vật này cũng đang thoi thóp những cơn giãy chết cuối cùng trước dòng nước nuốt mất nó.

Cũng xin giã biệt ngươi, con quái vật của dòng sông!

---

Bên trong tàu vàng, nơi chúng tôi tá túc đêm nay, khe ở giữa là cho hệ thống gầu chạy, rơi gì xuống đó là xuống thẳng sông



Hệ thống gàu múc có thể múc những tảng đá hàng tấn, làm thay đổi dòng sông



Trang bị thô sơ, máy phát điện công nông, tời chạy máy nổ



Nhưng may chán so với việc ngủ ngoài trời đêm mưa:



Và tha hồ chén các loại đặc sản Sông Đà với giá chỉ bằng 1/3 so với dưới xuôi.

Chuyến sông Đà của nhóm Tây Bắc hay quá ! Nhìn mấy con cá tươi rói thế kia không cầm được nước miếng ....

Thêm vài thông tin sẽ trở thành hoài niệm...


Những thác trên dòng sông Đà từ Mường Lay ( Lai Châu cũ ) tới bến Nậm Mạ huyện Sìn Hồ :

Thác Sơn Thủy - thác Hát Lĩnh - thác Thủy Văn - thác Hát Bơn - thác Cảnh Mớ - thác Nậm Mức - thác Nhé Con - thác Ba Bố - thác Hát Lúm - thác Kan Chua - thác Nậm Giôn - thác Hát Tráng - thác Nậm Mạ ...

Có đến trên 20 cái thác lớn nhỏ trên một đoạn sông này mới thấy độ hiểm nguy và kỳ bí của sông Đà . Trong đó nổi tiếng nhất là thác Ba Bố -một con thác đặc biệt nguy hiểm -đến như dân sông nước thuyền chài dọc sông Đà mỗi lần đi qua thác đấy đều run sợ ,bởi có rất nhiều thuyền lật chìm tại đây ,rất nhiều người đã bỏ mạng tại thác Ba Bố này !!! Luồng lạch ở thác Ba Bố này không biết đâu mà lần ,nước thường xoáy quẩn mà lại hút sâu kéo lật thuyền bè qua đây .Thậm chí khi lật thuyền thì người cũng mắc vào các gầm đá dưới sông nên chết không tìm thấy xác là chuyện thường !!! Ngồi trên thuyền còn được nghe nhiều câu chuyện rùng rợn khi qua thác Ba Bố do anh lái thuyền kể,thấy rởn gai ốc ,không dám thở mạnh ,thậm chí cũng không dám lôi máy ảnh ra chụp nữa vì sóng đánh nước toé cả lên người ...






Sương sớm trên sông Đà ở bến Nậm Mạ .

Chào đại ca,

Trên đường đi bọn em cứ hỏi mãi về cái thác Ba bồ...

Nó ở khúc này anh, nằm sau Nậm Mạ và trước thác Nghé con ( tên mới toe )




Chả còn ghềnh thác gì nữa :



Thủ phạm là mấy em tàu vàng cạnh đó:



Ngay cả các bãi sỏi mênh mông trước mặt thác Nghé con cũng do tàu vàng tạo ra. Tàu vàng cũng tạo ra thác Nghé con đấy



Dăm năm trước thì ghét bọn tàu vàng này lắm, nhưng chắc hôm nay cái bãi này cũng chìm dưới nước rồi, đâm lại thấy thương thương !!!

Bọn em chèo thuyền chỉ thích có ghềnh to để thử sức thôi. Thác Nghé con bà con bảo dữ hơn Ba bồ, chắc cũng thường.

Bọn em vừa chèo Ngòi Thia về, bên đó mới là tởm.....

Hề hề, mấy con cá đấy quẫy gớm lắm ạ. Mà nói thật là bữa nào tụi em cũng: cá chiên với lại cá lăng... ăn nhiều đến phát chán. Cả chuyến đi em lại khoái nhất cái món tôm càng nướng. Chả là sau cái đêm ngủ nhờ tàu vàng bỏ hoang, sáng dậy cả đội lục tục chuẩn bị lên đường thì có 1 bác chài ở cùng bọn em đêm trước dong thuyền ra thả lưới. Độ 30 phút chài chài lưới lưới bác ý mang vào 1 đống tôm càng con nào con đấy to như ngón cái, cùng dăm chú cá lăng cá chiên bé tẹo. Em hỏi cá bé thế các bác cũng chén à, bác gật đến xoạch một cái. Rõ khỉ, tận diệt thế làm gì cá mú chẳng hiếm. Sẵn chỗ than còn âm ỉ cháy ngày hôm qua, em ngỏ lời xin bác chài mấy thằng tôm càng nướng mọi... Tôm chín, mùi khen khét, nhưng ăn thì thôi rồi... tôm hùm, tôm sú gọi bằng cụ... vị tôm tươi nướng vừa ngọt vừa thơm, em tham ăn chén luôn cả cái vỏ thơm nức mũi... một lúc sau thì cả đoàn mỗi cụ làm 1 chú, cứ gọi là cái đầu gật gật, cái mỏ nhai nhai, khoé mồm khoé miệng cứ đen xì than ra... ngon thế chứ lị.

Cơn mưa kéo dài từ nửa đêm đến tận 9 giờ sáng mới ngơn ngớt. Dòng Nậm mạ đêm qua róc rách hiền hòa, sáng nay cuồn cuộn những củi rều, rác rến. Chỉ một cơn mưa, dòng sông Đà cũng thay đổi hẳn, mặt nước lặng lẽ hiền hòa đem qua nay gầm gừ đầy đe dọa. Thật may là dù đã phòng tình huống ngủ đêm ngòai trời và mang lều đầy đủ, nhưng cái cảnh mưa rầm rập thế kia mà bó gối trong mấy túp lều bé tí thì chả thú vị tẹo nào.


Chuyến này chúng tôi đi cũng có phần may mắn. Hôm trước, lúc hạ thủy, chỉ đi sớm hơn hoặc chậm hơn một chút, thế nào cũng dính mưa trên đường. Mưa miền núi, lại trên sông nữa, to khủng khiếp. Lại còn gió nữa chứ. Gió hút qua những khe sâu, ù ù như cối xay lúa, thổi băng mọi thứ chắn đường. Đêm qua, sợ ghé ngủ tàu vàng phức tạp, suýt thì kiếm bãi cắm trại! Mà mưa gió chả biết thế nào mà lường. Vừa đang nắng đẹp, vắt quanh một cung núi, đã thấy như có cơn mưa sầm xuống đằng xa.


Cũng nhờ cơn mưa mà trên hành trình xuôi xuống, có những con thác đẹp mê hồn. Những con thác nhỏ, chỉ cao vài mét, nước phun thì thầm thành một bức trướng mờ mờ, không che nổi nhưng hòn non bộ rêu phong xanh mướt đằng sau. Rồi những con thác lớn cao tới cả trăm mét, nước rơi vào bạc trắng. Chèo thuyền vào thẳng chân thác, giang tay đón những giọt nước rơi từ trên cao. Cao quá, nước không còn là giọt nữa, xuống gần đến mặt sông, nó đã vỡ vụn ra thành những hạt bụi nước li ti, bay phất phơ trong gió!


Nước lên tới trăm mét, con thác cao vút kia rồi cũng chỉ còn đọng lại như con suối nhỏ chảy xuống. Còn những con thác nhỏ điệu đà cũng sẽ biến mất không còn một dấu tích gì. Xin giã biệt !


........

Những con thác mượt mà.

và hoành tráng

Phất phơ như dải lụa

Mềm mại



mát mẻ

Dân cư và di cư


Trên hành trình kayak dọc sông Đà, chúng tôi đã gặp nhiều gương mặt khác nhau, nhất là trong một hoàn cảnh hết sức đặc biệt là chuẩn bị cho một cuộc sống mới. Từ những hối hả của các chiến sỹ quân đội, công an đang chung sức giúp dân dọn nhà đến những ngập ngừng, tiếc nuối của những người dân ở thị xã Mương Lay cũ. Năm 90, một trận lũ ống lịch sử đã gây bao thương đau cho thị xã này, cuộc sống xáo trộn. Rồi trong 20 năm, thị xã cũng chẳng được ổn định và phát triển, lúc nào trông cũng như một nơi bị lãng quên vì lý do quy hoạch thành lòng hồ. Giờ đây, vùng đất này sang một trang sách mới, mong rằng vài năm nữa, quay lại đây, sẽ là một sức sống mới. Từ nét mặt điềm tĩnh của “ người lái đò”, chờ “nước lên, thuyền lên”, đến những gồng mình hết tốc lực nhưng rệu rã của những tay thợ tàu vàng, “nước lên, chìm hết”, khác hẳn với bộ đồng phục bảo hộ sáng trong nắng trời của các công nhân cầu đang xây dựng cầu Hang Tôm, cầu Pá Uôn, “nước lên, phải xong” Xuôi dọc dòng sông, những con thuyền máy cũng tấp nập hơn ngày thường. Dù xuôi dù ngược, thuyền nào cũng đầy ắp đồ đạc chuyển nhà. Cả một đại gia đình là những tâm trạng khác nhau, sự thẫn thờ của những cụ già, nét cương nghị của người đàn ông trụ cột không che hết được những lắng lo, sự tất bật của người phụ nữ phải lo từng cái kim sợi chỉ, nhưng trên tất cả vẫn là những náo nức của bọn trẻ khi được “ du lịch “ tới miền đất mới! Chỉ có đàn trâu là vẫn điềm tĩnh, miệng bỏm bẻm, chân doãng ra đứng trên thuyền, cố cưỡng lại con sóng tròng trành. ---------- Những khu tái định cư mới, liệu năm nay có ổn định cuộc sống? <IMG class=imageattach border=0 alt=[/IMG]



Thị xã Mường Lay cũ, mang đi tất tật, chả hiểu sao còn sót lại vài thứ?



Nhà lão lái đò ở bến sông, nước nổi nhà nổi, chả phải đi đâu



Cầu Hang Tôm mới, nước lên phải xong



Cầu Hang tôm cũ, nước lên thì dỡ, thế còn sự tiếc nuối của bao khách lãng du trên cung đường Tây bắc ?



Bến sông Nậm Mức, tấp nập thuyền bè chuyển nhà.



Chuyển cả đàn trâu



Bãi cát ven sông, nhà mới liệu có cho mày dũi ?



Liệu còn cho con chơi?



TBG2. những bước chân cuối cùng trên dẻo cát sông



TBG 1. Thẫn thờ trước lần cuối cùng?



nho nhỏ như cái vách đá này cũng không bao giờ gặp lại



Cao cao như vách đá kia, bãi cuội kia, hang động kia, tàu vàng kia, năm sau cũng chỉ còn một mẩu vách đá tí tẹo.

Từ Mường Lay trôi xuống, đoạn đầu, dân hai bên sông là nhưng người Mông ở vùng đất cao của hai huyền Sìn Hồ, Tủa Chùa. Là người Mông nên họ vẫn ở trên những ngọn núi cao vút cạnh sông. Những lọn váy Mèo vẫn lúc lắc theo theo bước chân cô gái xuống sông đi chợ theo những con đò dọc sông. Những bản làng cao vút này chắc không phải di dời.


Xuống qua Nậm mức, Nậm Mạ, qua những vách núi cao rồi, sông cũng rộng hơn với nhiều bãi cát, vạt ngô, là những hình ảnh quen thuộc của người Thái với phụ nữ có cái “ tằng cẩu “- búi tóc. Những bản làng của người Thái hầu hết bám sát dọc sông nên đang khẩn trương di dời. Có những bản chỉ cần dịch lên cao so với nơi ở cũ thì đã hoàn thành cả. Lấp lóa trên những sườn đồi cao là màu mái nhà mới. Nhưng cũng có những bản ở những cửa suối sát với vách đá không có chỗ nào chuyển đi nên đành di xa tới hàng trăm cây số vào những huyện sâu như Mường Nhé. Kẻ đi người ở tất bật trên chặng hành trình hàng trăm cây số về xuôi. Mai ngày, khúc sông ngàn đời của họ sẽ mãi mãi biến mất, Những bản làng, thị trấn đang được di dời, trông tan hoang đến nao lòng. Nhưng những thị xã, thị trấn mới thì khá khang trang, bõ công chuyển nhà, chuyển cửa, chuyển mồ mả cha ông, chuyển cả một cuộc đời… Dòng sông cứ thế đưa đẩy, kéo đoàn thuyền kayak của TBG về xuôi, qua Quỳnh Nhai, tới Pá Uôn. Vượt hành trình ngót trăm cây số bằng thuyền, chúng tôi lại lên bờ, sau một hành trình dài . Ở đây, lại một cây cầu sừng sững nữa đang gần hoàn thiện, cầu Pá Uôn. Như vậy là trong hành trình này, chào chúng tôi là một cây cầu cao thứ hai trên toàn Việt Nam, cầu hang Tôm mới, cao 70 mét, và tiễn chúng tôi lại một cây cầu nữa, cao nhất Việt Nam, là cầu Pá Uôn, cao hơn 100 mét. Cũng là một trải nghiệm đáng nhớ! Giã biệt Sông Đà, giã biệt những con ghềnh dữ, những hẻm núi cao, những cây cầu duyên dáng, những bãi cát êm đềm, những người lái đò, những bản làng dọc sông, những con tàu đào vàng ngáo ộp, những dòng thác mượt mà... Mai đây, có dịp đi lại đoạn này, sẽ là một con hồ mênh mang, xanh biếc. Sẽ vẫn còn vách núi cao ấy, sẽ gặp những người lái đò ấy, cảnh sắc sẽ êm đềm hơn, đẹp lung linh hơn, những cây cầu cao vút hôm nay, mai cũng chỉ cao la là mặt nước, cuộc sống mới lại bắt đầu! Tabalo, 2010. -------Người dân tộc trên sông Đà. <IMG style=[/IMG]

Đoạn đầu dễ thấy người Mông, Dao.. sống ở vách núi cao vút

Nhà này có lẽ không phải di dời !

Cafe trên sông

Bản Nậm Mạ không còn dọc sông mà đã dời lên cao hơn, từ đây xuống cũng chủ yếu là người Thái