Tên lửa Nga qua các thời kỳ lịch sử

Tên lửa Nga qua các thời kỳ lịch sử

Tuy ra đời sau các loại máy bay chiến đấu, nhưng nhờ áp dụng những công nghệ khoa học tiên tiến mà những tổ hợp tên lửa phòng không (PK) của quân đội Nga đã phát triển không ngừng và thực sự đã trở thành những đối thủ đáng gờm đối với những máy bay chiến đấu hiện đại của quân đội Mỹ.

VTC News xin giới thiệu loại bài về vũ khí tên lửa PK Nga qua các thời kỳ lịch sử.

Kỳ 1: Tên lửa phòng không của Nga thế hệ thứ nhất

Trong các hệ thống tên lửa chiến đấu PK của nhiều quốc gia có nền tảng khoa học kỹ thuật tiên tiến, các hệ thống tên lửa PK do Liên Xô cũ nay là Liên bang Nga sản xuất đều hội tụ những tính năng chiến đấu vượt trội và chính vì vậy mà rất nhiều quốc gia đã tin dùng, thậm chí ngay cả những quốc gia từng chỉ trang bị vũ khí của Mỹ sản xuất cũng đã chuyển hướng sang mua và sử dụng vũ khí tên lửa của Nga để trang bị cho quân đội của mình.


Việc Mỹ thử nghiệm thành công bom nguyên tử được coi là động lực thúc đẩy Liên Xô phát triển các loại vũ khí phòng không.

Sau Đại chiến thế giới lần thứ II, Hoa Kỳ đã nghiên cứu và chế tạo thành công được loại vũ khí có sức công phá và huỷ diệt ghê gớm nhất đó là bom nguyên tử (A-bomb).

Hơn thế nữa, Mỹ cũng là nước sở hữu lực lượng không quân ở các cấp chiến thuật và chiến lược có khả năng mang bom nguyên tử từng đe doạ đến nền an ninh của Liên Xô thời kỳ đó.


S-25 tổ hợp tên lửa đầu tiên Nga do nghiên cứu và chế tạo .

Để đối phó với những mối đe doạ tiềm tàng từ phía Mỹ, đặc biệt là từ các phi đội máy bay tiêm kích và ném bom của Lầu Năm Góc, đòi hỏi quân đội Liên Xô phải được trang bị lực lượng phòng không mạnh với hoả lực lớn sẵn sàng đánh bại được các đợt tiến công của đối phương.

Từ những năm 1950, các kỹ sư nghiên cứu chế tạo vũ khí của quân đội Liên Xô đã sản xuất được tổ hợp tên lửa phòng không đầu tiên mang tên S-25 (C-25 theo tiếng Nga) và đạn tên lửa 205.


Tên lửa SA-75 Dvina được quân đội bố trí để bảo vệ các mục tiêu kinh tế, chính trị quan trọng trên lãnh thổ Nga.

Hệ thống tên lửa S-25 được coi đại diện của thế hệ tên lửa đạn đạo phòng không thế hệ đầu tiên của quân đội Liên Xô.

Năm 1951, S-25 được đưa tới bắn thử tại trận địa bắn thử đạn quốc gia nhằm đánh giá chính xác những tính năng kỹ chiến thuật và khẳ năng tiêu diệt mục tiêu.

Sau thời gian bắn thử nghiệm không lâu, hệ thống tên lửa S-25 đã được trang bị cho các đơn vị phòng không để bảo vệ thủ đô Moscow.

Năm 1953, các chuyên gia kỹ thuật quân sự Liên Xô đã đúc rút từ những ưu, nhược điểm của tổ hợp phòng không S-25 để chế tạo ra một tổ hợp phòng không mới có tên SA-75 Dvina (Mỹ và NATO đặt tên SA-2) với những khả năng phòng thủ mới nhờ áp dụng những tiến bộ khoa học tiên tiến hơn.


Pháo đài bay B-52 của Mỹ đã bị tên lửa SA-75 của các đơn vị phòng không Việt Nam bắn hạ.

Là tổ hợp tên lửa phòng không tầm trung có khẳ năng cơ động và xác suất tiêu diệt mục tiêu cao hơn só với thế hệ tên lửa S-25 trước đó.

Tổ hợp này bao gồm các thành phần tác chiến là ra đa trinh sát và chỉ thị mục tiêu, đài điều khiển hoả lực SNR-75, bệ phóng tên lửa, tên lửa V-750 ba biến thể có khả năng ?ođo ván" mục tiêu ở cự ly cách xa từ 5 đến 34 km.


Tháng 5/1960 một máy bay do thám U-2 của Mỹ bị bắn rơi khi đang bay trinh sát xâm phạm không phận Nga.

Chính thức từ năm 1957, Liên Xô đã đưa tổ hợp phòng không SA-75 vào trang bị cho các đơn vị phòng không để bảo vệ các mục tiêu quan trong trên khắp lãnh thổ rộng lớn của liên bang.

Lần đầu tiên SA-75 ?olập công? là sự kiện máy bay do thám U-2 của Mỹ bị bắn rơi khi đang bay trinh sát xâm phạm bầu trời vùng Svelov vào ngày 1/5/1960.

Đáng kể nhất phải nói đến những chiến tích mà tên lửa SA-75 đã được các đơn vị phòng không của Việt Nam sử dụng để bắn rơi hàng trăm máy bay Mỹ và hàng chục máy bay ném bom chiến lược B-52 trong cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta giai đoạn (1965-1972).


Bệ phóng cố định của hệ thống tên lửa S-125.

Sau thành công của việc chế tạo tổ hợp tên lửa SA-75, các kỹ sư quân sự Liên Xô đã cải tiến loại tên lửa này thành tổ hợp tên lửa S-75 Vonga (NATO đặt tên SA-6).

Tổ hợp được nâng cấp này có khả năng tiêu diệt được các máy bay chiến đấu của đối phương các vị trí bắn khỏang 50 km, độ cao từ 5 đến hơn 30 Km.

Năm 1960, Liên Xô tiếp tục chế tạo và sản xuất thành công hệ thống tên lửa S-125 Pechora (NATO đặt tên SA-3) cũng với những đặc điểm của hệ thống phòng thủ đường không tầm thấp và tầm trung có khả năng tiêu điệt máy bay địch ở độ cao từ 5 đến 18 km.


Tên lửa S-125 được bắn đi từ bệ phóng cố định tại một trận địa tên lửa của quân đội Nga.

Thành phần của hệ thống tên lửa này cũng gồm các bộ phận cấu thành cơ bản như tổ hợp SA-75, đáng chú ý hơn cả là mỗi bệ bắn được bố trí trên trận địa có thể có từ 2 đến 4 quả tên lửa có cánh.

S-125 sau này được nhiều quốc gia nâng cấp được bố trí trên nhiều loại phương tiện chiến đấu để phù hợp với tình hình chiến đấu và đặc điểm chiến thuật riêng của từng nước khác nhau.

Đây cũng chính là hệ thống tên lửa cuối cùng thuộc các loại tên lửa thuộc thế hệ thứ nhất mà Liên Xô đã từng nghiên cứu, chế tạo và trang bị cho lực lượng quân đội của mình.

Bình Nguyên (Lược dịch từ VKP History)


Kỳ 2: S-200 - Đại diện của tên lửa phòng không thế hệ thứ 2

Bác ms0910 làm ơn post lại bài này và tiếp tục chuỗi đề tài này trong topic tiềm lực quân sự của Nga nhé. Dạo này anh em mở nhiều topic quá . MÌnh khoá cái này lại.

chuyển vào bên kia cho gọn!
Được espn08 sửa chữa / chuyển vào 21:39 ngày 04/12/2008

thế cũng đc ợ, em đã chuyển xong, mời bác cứ khóa

Nếu em không nhầm thì các bài này được copy&paste lại từ nuocnga.net, tác giả gốc là Russian Weponevich họ là cái nick của em

Trước khi lìa bàn nhắc cậu nào chuyển topic nhớ đính chính cho trang chủ về tên lửa như sau:
Loại dưới đây không gọi là SA-75 Dvina mà phải là S-75M Desna M (S-75M Volga mà ta đang dùng hiện nay)

Loại dưới thì đúng là SA-75 Dvina

2 cái này khác nhau như thế nào hả bác, loại S-75M hiện đại hơn ạ

Đại khái S-75M là hiện đại hơn SA-75M
LXô viện trợ cho ta các tổ hợp SA-75M Đờ-vi-na sử dụng đạn V750V (11D) băng sóng V (10cm), sau là đạn V750VN (13D) băng sóng N (6 cm) từ thời chống Mỹ. Đây là loại đạn cải tiến tầm và tốc độ xạ kích so với loại V750 (1D) từng bắn rụng U2 ở Sverlovsk. Sau năm 1975 LXô tiếp tục viện trợ và bán chịu cho ta các tổ hợp S-75 Vôn-ga (Đét-xờ-na) và S-75M Vôn-ga (Vôn-khốp) dùng các phiên bản đạn 13D và 20D.
Tổ hợp S-75M bắn xa hơn, cao hơn, thấp hơn, chính xác hơn, kháng nhiễu tốt hơn, tốc độ đạn cao hơn loại SA-75M. Nhìn ngoài chúng khác nhau một chút là đạn của SA-75M dài hơn, to hơn, ít thanh gờ trên thân đạn hơn so với đạn S-75M. Ngoài ra, đạn SA-75M có cánh lái phụ trên cặp cánh ổn hướng đối xứng tại tầng sơ cấp của đạn, S-75M thì không.
Muốn mắt thấy tay sờ, cậu có thể đến bảo tàng PKKQ trên đường Trường Chinh: quả đạn trên bệ gần đài điều khiển SNR-75M là loại 11DU của tổ hợp SA-75M, còn quả đạn phủ bạt dưới đất là loại 20DSU của S-75M.

Hi hi, cám ơn bác đã chỉ bảo, để hum nào em vào xem lại. Em đang kiếm cái thẻ vào đó miễn phí

Nửa cuối những năm 1960 các kỹ sư quân sự Liên Xô tiếp tục nghiên cứu và chế tạo thành công hệ thống tên lửa S-200(S-200 Angara/Vega/Dubna). Đây là tổ hợp tên lửa phòng không tầm trung và tầm xa đầu tiên của quân đội Xô viết, có khả năng tiêu diệt các mục tiêu trên không từ khoảng cách trên 200 km.
Kỳ 2: S-200 - Đại diện của tên lửa phòng không thế hệ thứ 2
Mỗi hệ thống tên lửa phòng không của quân đội Liên Xô ra đời giai đoạn về sau đều là thành quả đúc rút từ những ưu, nhược điểm của những tổ hợp tên lửa được chế tạo trước đó và hệ thống tên lửa S-200 cũng không phải là ngoại lệ.
Đặc biệt, các loại máy bay chiến đấu của đối phương cũng được các quốc gia sở hữu chúng luôn tìm cách nâng cấp và cải tiến kỹ thuật, với mong muốn có thể sử dụng sức mạnh và tốc độ của các phi đội máy bay ném bom và tiêm kích chiến đấu khống chế được quân đội đối phương ngay từ giai đoạn đầu của bất kỳ cuộc chiến nào.

Tên lửa S-200.
Hệ thống tên lửa S-200 (NATO đặt tên SA-5 Gammon) được chế tạo và đưa vào trang bị lần đầu tiên và năm 1966.
Những quả tên lửa S-200 được thiết kế với mục đích tiêu diệt bằng được các loại máy bay ném bom hay máy bay chiến đấu chiến lược kiểu B-52 và SR-71 Blackbird của quân đội Mỹ.
Tổ hợp S-200 được quân đội Liên Xô thời đó trang bị cho các đơn vị cấp tiểu đoàn, mỗi tiểu đoàn được biên chế 6 bệ phóng rãnh đơn dành cho tên lửa có chiều dài 10,72 mét và một trạm ra đa mặt đất.

Tên lửa S-200 được vận chuyển bằng xe chuyên dụng tới các bệ phóng.
Cuối năm 1966, các đơn vị cấp trung đoàn của lực lượng quân đội Nga được biên chế 342 giàn phóng tên lửa phòng không S-200 đã băt đầu được triển khai tại 18 địa điểm trên lãnh thổ Liên Xô.
Đến năm 1967, S-200 chính thức được lựa chọn là loại vũ khí tên lửa chủ lực để thay thế cho một loại tên lửa khác có tên RZ-25/5V11 "Dal" (NATO đặt tên SA-5 "Griffon") đã không hội đủ các tiêu chí mà những quan chức quân sự thời đó đặt ra.

Trạm ra đa mặt đất 5N62 (Square Pair) với tầm hoạt động 270 km.
Năm 1968, số lượng các vị trí được quân đội Liên Xô bố trí tên lửa S-200 đã lên 40 và năm 1969 là 60 địa điểm.
Càng về sau số lượng các địa điểm này càng tăng. Đỉnh điểm là vào đầu những năm 1980, đã có lúc quân đội Liên Xô bố trí đến 130 địa điểm với 1.950 bệ phóng tên lửa S-200.

Tên lửa phiên bản S-200V diễu hành biểu dương lực lượng.
Mỗi tên lửa nặng 2.800 kg của tổ hợp S-200 được bắn đi với sức đẩy của 4 bình nhiên liệu ở thể rắn.
Tốc độ bay đạt 4 Mach (đơn vị siêu thanh) với đầu đạn nặng 215 kg. Bộ phận ra đa kiểm soát hoả lực điển hình nhất của hệ thống S-200 là trạm ra đa mặt đất 5N62 (NATO đặt tên Square Pair) với tầm hoạt động 270 km.
Hệ thống ra đa này thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ dẫn đường cho tên lửa và cảnh báo mục tiêu của đối phương từ trên không.

Tên lửa phiên bản S-200VE gắn trên bệ bắn cố định.
Tên lửa của tổ hợp phòng không S-200 có các phiên bản: S-200A "Angara" (SA-5a); S-200V "Vega" (SA-5b); S-200 "Vega" (SA-5b); S-200M "Vega-M" (SA-5b); S-200VE "Vega-E" (SA-5b); S-200D "Dubna" (SA-5c).
Sự ra đời của thế hệ tên lửa PK thế hệ thứ hai S-200 của Nga với những tính năng ưu việt có thể đánh bại các đợt tiến công đường không của đối phương đã được kiểm chứng trên các chiến trường tại một số nước Trung Đông như Syria, Libia?
Bình Nguyên (Lược dịch từ VPK History, Wikipedia)
Kỳ 3: Tên lửa phòng không thế hệ thứ 3